rHet is een kwestie vcm zijn of niet zijn! Schuschnigg kondigt volksstemming in Oostenrijk of. Groot enthousiasme te Innsbrück. Duitschland slechtgehumeurd. Veldslag bij Teruel? Aanvallen der opstandelingen. De Hongaarsche regeering afgetreden. Daranyl met de vorming van een nieuwe regeering belast. Nieuws in 't kort. SCHERMERHORN Verlichting van vaste lasten in den tuinbouw. DERDE BLAD. ALKMAARSCHE COURANT VAN DONDERDAG 10 MAART 1938. Bondskanselier Schuschnigg heeft gis teravond te Innsbrück een groote rede voering gehouden, waarin hij een be roep deed op het volk. Hij reide met name: „Voor den eersten keer in de ge schiedenis van ons vaderland vraagt de regeering van den Oostenrijkschen staat een openlijke uitspraak vóór het ge boorteland. Gij allen, mannen en vrou wen van het vrije Oostenrijk, welk be roep gij ook uitoefent en tot welke klas se der maatschappij gij ook behoort, zijt geroepen u voor de geheele wereld uit te spreken voor Oostenrijks onafhanke lijkheid". „Gij moet zeggen of gij bereid zijt met ons den weg te vervolgen, dien wij zijn betre den en die beoogt een sociale eensgezindheid en rechtsgelijkheid, definitieve wegneming van alle partijgeschillen. Duitschen vrede naar binnen en naar buiten, een politiek van arbeid. De leuze is voor een vrij, Duitsch, onaf' hankelijk, sociaal, christelijk, eensgezind Oostenrijk, voor vrede en arbeid en rechts gelijkheid voor allen, die vaderland en volk liefhebben. Dat is het doel van mijn politiek, aldus Schuschnigg. Zij, die bevestigend zullen antwoorden, dienen de belangen van allen en in de eerste plaats den vrede. Toont dus, dat uw wil een nieuw tijdvak van eensgezindheid in te leiden in het belang van het vader land, ernstig is. De wereld wil uw bereid heid te leven zien. Verheft u daarom als een man, volk van Oostenrijk en stemt: ja". „Zu Mantua in banden", De aankondiging van de volksstemming werd met groot enthousiasme door de ver gadering ontvangen. Allen verhieven zich van hun zetels en zongen den bondskanse lier spontaan het Andreas Hoferlied („Zu Mantua in banden") toe. Deze volksstemming, aldus Schusch nigg, moet een machtige uiting van trouw zijn jegens Oostenrijk, zijn vrij heid en onafhankelijkheid. Schuschnigg voegde hier aan toe, dat voor hem deze uitspraak zal zijn een kwestie van zijn of niet zijn. De bondskanselier is er evenwel van overtuigd, dat alle Oostenrijksche lan den het parool zullen volgen en dat de afloop van het plebisciet een groot suc ces voor Oostenrijk zal zijn. Schuschnigg zeide verder nog: men moet een duidelijke scheidslijn trekken tusschen legalen en illegalen. Bedreigingen der nationaal-socialisten zul len niet worden geduld. Hetgeen bij over eenkomst moet worden ten uitvoer gelegd, zal gebeuren, doch geen streep verder. Schuschnigg protesteerde vervolgens te gen nationaal-socialistische beweringen. De vaderlanders moeten zich loyaal hou den aan de letter van den Duitschen vrede. Het moet niet de schuld zijn van de vader landers, indien de weg van dezen vrede niet naar succes leidt. Schuschnigg zeide in zijn redevoering nog, dat 30.000 jongelieden hun plaats in het bedrijfsleven zullen krijgen. Er zal een verplichte arbeidsdienst worden tot ontwikkeling gebracht en er zullen groo te werken worden uitgevoerd. Schuschnigg verklaarde, dat 1938 in alle opzichten een jaar van arbeid zal moeten zijn. Schuschnigg Nazi's protesteeren. De nationaal-socialisten te Linz hebben gisteravond geprotesteerd tegen de bepalin gen van de volksstemming; vooral zijn zij van meening, dat de leeftijdsgrens voor stemgerechtigden te hoog ligt en dat de tijd van voorbereiding te kort is. Het kwam tot botsingen met groepen patriotten, die de aankondiging van de stemming vierden. De politie verspreidde de betoogers. De nazi's zouden bij het bestuur van Opper-Oostenrijk geprotesteerd hebben. Gisteravond nog werd vernomen, dat de vroegere christen-socialen, de katholieken en de legitimisten zonder uitzondering voor de politiek der regeering zouden stemmen. Schuschnigg is gisteravond uit Innsbrück naar Weenen teruggekeerd. De Duitsche pers zwijgt. De Duitsche pers maakt vanochtend geen melding van Schuschnigg's procla matie, waarin de volksstemming wordt aangekondigd, evenmin als van de rede van den bondskanselier. Stemmingsverwachtingen. Het Oostenrijksche volk zal zich Zondag a.s. uitspreken over het voortbestaan van Oostenrijk als zelfstandigen staat. Indien de meerderheid van het volk voor het voort bestaan van een onafhankelijk Oostenrijk blijkt te zijn, zal de positie van Schuschnigg onaantastbaar zijn en zal hij maatregelen kunnen nemen tegen de nationaal-socialis ten. Indien hij evenwel minder dan zestig procent van het aantal stemmen kan veree nigen, dan bestaat er weinig twijfel of Schuschnigg zal aftreden en worden opge volgd door een nationaal-socialistische of half-nationaal-socialistische regeering, waar op vroeger of later een aansluiting bij Duitschland zal volgen. De Fransche pers. De Fransche pers oordeelt vrij algemeen gunstig over de volksstemming. Een bloem lezing uit de diverse oordeelen geeft 't vol gende resultaat: De „Figaro" zegt: Zondag zal men mis schien zien, hoe de twee Oostenrijksche par tijen, die vroeger het grootst waren, de christelijk-socialen en de sociaal-democra ten, zich vereenigen ten behoeve van haar vaderland. Als dat gebeurt, zal de 13de Maart 1938 het einde kunnen zijn van een smartelijk tijdvak in de geschiedenis van Oostenrijk en het begin van een gelukkige periode voor een vrij en vereenigd Oosten rijk. In de „Echo de Paris" schrijft Pertinax, dat deze volksstemming op zoo korten ter mijn is een laatste beroep op de westelijke mogendheden. De „Petit Journal" zegt: Het is goed, dat Schuschnigg, zijn laatste troef uitspelend, besloten heeft te handelen juist op het oogenblik, dat von Ribbentrop Chamberlain en Halifax gaat mededeelen, dat Duitschland het recht van controle op alle Duitschers midden-Europa blijft opeischen. De „Oeuvre" weet mede te deelen, dat de aankondiging van Schuschnigg te Berlijn als een donderslag heeft gewerkt Goebbels, Himmler, Goering en eenige anderen had den onmiddellijk een bespreking. Wat moet Duitschland doen? Als men slechts 20 pro cent blanco- en „neenstemmers" haalt, zou dat een nederlaag beteekenen. Indien Schuschnigg een overweldigende meerderheid behaalt, zal hij een hechte basis hebben voor zijn vaderlandslievenden arbeid voor het oog der geheele wereld. Volgens de „Populaire" staan de natio naal-socialisten in Oostenrijk voor de keus zich te laten verslaan of den strijd thans te vermijden om hem later onder gunstiger omstandigheden te aanvaarden. Nazi's onthouden zich van stemming. De Oostenrijksche nationaal-socialis ten hebben van hun leiders instructie gekregen zich Zondag a.s. bij de volks stemming te onthouden van het uitbren gen van stemmen. Oordeel bijzonder ongunstig De vorm waarin en de voorwaarden waar' onder Zondag a.s. de volksstemming in Oos' tenrijk gehouden zal worden, worden te Berlijn uitermate ongunstig beoordeeld. In politieke kringen brengt men de opvatting tot uitdrukking, dat op deze wijze de wer kelijke opvattingen en gevoelens van het Oostenrijksche volk niet kunnen worden vastgesteld. Bovendien is men van oordeel, dat de voorwaarden, waaronder de stem ming gehouden zal worden, in het geheel niet beantwoorden aan de behoefte en meer dan gevaarlijk zijn. Ook spreekt men de meening uit, dat Oostenrijk op deze wijze te kennen geeft, dat het van nu af aan zijn lot in eigen handen wil nemen en zich onaf hankelijk van de vredesverdragen wil ma ken. Ook de middagedities der bladen pu- bliceeren geen letter van de rede van Schuschnigg en maken ook op geen enkele wijze melding van het plebisciet. Italië gereserveerd. De aankondiging der Oostenrijksche volks stemming heeft in Italiaansche politieke kringen verrassing gewekt. In niet-officieele kringen is men van meening, dat het een zuiver binnenlandsche aangelegenheid is, waarover de regeering-Schuschnigg het best kan oordeelen. Het belangrijkste woord in de rede van den bondskanselier en in de proclamatie is, aldus zegt men, het woord „christelijk". Praag tevreden Tsjecho-Slowaaksche bladen leveren uit voerig commentaar op de berichten over het houden eener volksstemming in Oosten rijk. Algemeen beschouwt men het besluit van Schuschnigg als zeer moedig en ziet men er het bewijs in, dat Schuschnigg er grooten prijs op stelt, dat de toestand in Oostenrijk opgehelderd wordt. Het besluit van Schuschnigg is van historische betee ken is. Hongarije toont sympathie. De Hongaarsche bladen leveren zeer gun stig commentaar op den door Schuschnigg tot het Oostenrijksche volk gerichten oproep. De Oostenrijksche bondskanselier heeft niet alleen getoond een groot staatsman, maar ook een uiterst handig tacticus te zijn Het Spaansche ministerie van defensie deelt mede, dat de opstandelingen aan de drie fronten in het Oosten tot den aanval zijn overgegaan, gesteund door sterke afdee- lingen vliegtuigen, geschut en tanks. Zij slaagden er in het dorp Fuen de Tidos te bezetten. In den sector Vivel del Rio wisten de regeeringstroepen den vijand voor Mira- buelo tot staan te brengen. Bij een luchtaanval, door vliegtuigen van Franco is het ziekenhuis van Puebla de Hija1* verwoest, zoodat 105 zieken om het leven zijn gekomen. Gistermorgen heeft de vijandelijke lucht macht Reus gebombardeerd, waarbij 20 menschen omkwamen en 25 gewond werden. Bij een luchtaanval op Tortosa zijn 18 personen gedood en 150 gewond. Een bericht van de zijde van Franco zegt: Het voorjaarsoffensief van Franco in Ara- gon is begonnen. In de richting van den aanval liggen geen belangrijke steden, het geen erop wijst, dat Franco verlangt terrein te winnen en niet het regeeringsleger wil verpletteren. Bovendien beschikken de re geeringstroepen in het genoemde gebied over weinig troepen, terwijl hun verbin dingen naar het achterland slecht zouden zijn. Stefani meldt een veldslag. Een groote, verwoede veldslag is gister morgen ontketend aan het front van Fuentes de Ebro tot Alfambra. De rechtsche infan terie, die oprukte nadat de artillerie gedu rende twee uren den aanval had voorbe reid, heeft met steun van de luchtstrijd krachten contact gekregen met de regee ringstroepen, die hardnekkig stand houden in hun versterkte stellingen. De slag is in vollen gang. Gedurende den gisteren gehouden mi nisterraad te Boedapest heeft minister-pre sident Daranyi verklaard, dat de regeering moest aftreden aleer zij wetsontwerpen in zake een program der regeering, waarmede een milliard pengö gemoeid is, aan het par lement zou kunnen voorleggen. Daranyi heeft zich om zeven uur gister avond naar den rijksbestuurder begeven, die het ontslag van de regeering aanvaardde en den minister verzocht de loopende zaken te willen afwikkelen. De rijksbestuurder heeft voorts Daranyi opdracht gegeven een nieuwe regeering te vormen. De nieuwe regeering. Het Duitsche nieuwsbureau meldt uit Boe dapest, dat in de nieuwe regeering de vernieuwing is eigerilijk meer een hervor ming de ministers van buitenlandsche zaken Kanya, van binnenlandsche zaken Szell, van defensie Roder, van onderwijs Homan, en van industrie Bornemisza, zit ting blijven houden. Voorts zullen benoemd: tot minister van landbouw Marschall, onderstaatssecretaris van hetzelfde departement in de vorige regeering, tot minister van justitie Mikecz, onderstaatssecretaris van justitie in de vori ge regeering, tot minister van financiën Remeney Schneller, president van de bonds- credietbank en tot minister zonder porte feuille Imredy, president van de nationale bank. De minister van industrie Bornemisza zal voorts de leiding behouden over het mi nisterie van landbouw wordt graaf Michael Telki benoemd, tot onderstaatssecretaris van het departement van justitie Martin Lanyi. Poolfiljn teruggevonden. - Na geduren de bijna 25 jaar verloren te zijn geweest, heeft men thans in de archieven van het Noordpool-museum te Leningrad de 19 doo- zen teruggevonden, waarin de films gebor gen waren, welke tijdens de Noordpool-ex- peditie van den Russischen ontdekkingsrei ziger M. G. Sedof van 1912 tot '14 zijn op genomen. De films geven de voornaamste phasen weer van deze eerste Russische expeditie naar het Poolgebied, zooals de overwinte ring op Nova Zembla, het oponthoud in de Tikhaya-baai en het leven in het algemeen van de Poolreizigers. De film, die bijna 2500 meter lang is, blijkt goed bewaard te zijn gebleven en nog goed bruikbaar te zijn. Belangrijke vondsten in Bengalen. - In het dorpje Nahida in de Bengaalsche provin cie Asanol heeft men een aantal vondsten gedaan van groot archaeologische belang. Eenige jaren geleden werden bij opgravin gen in Nahida verscheidene steenen werk tuigen gevonden, welke kort geleden onder zoekt zijn door een hoofdopziener van ar cheologisch onderzoek. Onder zijn leiding zijn thans nog meer opgravingen verricht, waarbij oude steenen beelden, pijlspitsen, jteenen messen, steenen koppen en scher ven van potten ontdekt zijn. Naar men meent, is het dorp gelegen op de plaats van een nederzetting uit een van de latere voor historische nederzettingen. RECLAME DER ENGELSCHE POSTERIJEN. De Engelsche posterijen die in de laatste jaren een der mooiste succes sen heeft geboekt met systematische reclame-campagnes, heeft onlangs weer een campagne gelanceerd voor de verzending per luchtpost naar Britsch-Indië. Een der chefs van hel bedrijf, de heer J. H. Brebner, verklaarde: „Reclame in de advertentie-kolommen der pers blijft het voornaamste reclame-middel in onze campagne." NIEUW WERELDRECORD PARACHUTESPRINGEN. De Fransche parachutist James Williams, heeft bij Chartres het wereldrecord valschermspringen verbeterd, door van een hoogte van 10.809 meter te springen. Eerst op 200 meter van den grond opende hij zijn valscherm. Tot de opening van het scherm duurde zijn val 2 minuten 50 seconden, daarna 18 seconden. Het oude record stond met 7900 meter op naam van den Rus Efdokimof. Qememtecaden De raad dezer gemeente vergaderde Woensdag in voltallige zitting onder voor zitterschap van den heer B. Meindersma, die in deze eerste vergadering in 1938 zijn beste wenschen uitsprak voor de leden, hun gezinnen en de gemeente. Tevens memo reerde spr. de blijde gebeurtenis in het prinselijk gezin. Ingekomen stukken: Van ingezetenen van de buurtcommissie te Stompetoren was er een verzoek tot plaatsing van een ver lichting voor het huis van den heer Tromp. Op voorstel van B. en W. werd z. h. st. afwijzend hierop beschikt. Een verzoek van het Middenstands Borg stellingsfonds om toetreding als lid. De kosten van toetreding bedragen 137.40 per jaar, naar gelang van het inwonersaantal. Besloten werd voorloopig niet toe te treden. Een verzoek van de Tuinbouwver. tot restauratie van de schoeiïng aan de opsche ping van het Zuideinde. De voorzitter zeide, dat deze schoeiïng van beton dient te worden gemaakt en de kosten ongeveer 250 zullen bedragen. Algemeen werd goedgevonden de op scheping te vernieuwen. De voorzitter deelde mede dat bij conver teering van de verschillende geldleeningen deze kunnen worden ondergebracht bij de Mij. voor Gemeentecrèdiet en bij de Noord- Holl. Levensverzekering Mij. te Alkmaar. De tarieven van de N.-H. Levensverz. wer den als de meest voordeelige geacht. Z. h. st. werd derhalve besloten met ingang van 1 Dec. a.s. de leening aldaar te plaatsen tegen een rente van 3 1/4 pCt. voor den tijd van 10 jaar. De pensioensgrondslag van den heer B. Meindersma werd als ambtenaar van den Burg. Stand verlaagd tot de thans geldende wedde, zijnde 90. Tot lid van het Burg. Armbestuur werd uit een aangeboden dubbeltal bij acclamatie herbenoemd de heer C. Visser. Goedgevonden werd een leening aan te gaan groot 443 a Zy2 pCt. ter betaling van de verbouwingskosten a. d. woning van den rijksveldwachter en de huurprijs van die woning met 26 per jaar te verhoogen en te stellen op 156. Voorgesteld werd tot deelneming in de waarborgregeling, in plaats van een borgstelling voor den gemeente-ontvanger, zulks bij wijziging van de gemeentewet. Werd bepaald voor 300 te verzekeren voor een premie a 7.50 per duizend. Vastgesteld werden een suppl. begrooting voor 1937 groot 2319.26 en voor 1938 groot 2204.34, benevens het aangaan van een kasgeldleening voor 1938 naar behoefte tot ten hoogste 12000 bij de Bank voor Ned. gemeenten tegen een rente van 1 pCt, bo ven prom. Ned. Bank. De begrooting dienst 1938 was terug ont vangen met verzoek om de navolgende ver lagingen toe te passen: Post schoonhouden voor scholen geraamd op 175, wordt verzocht dit bedrag terug te brengen op 100 zijnde ongeveer f 45 per lokaaL De heer Mantel zeide, dat deze post niet kan worden verlaagd en wenschte aan die oneerlijke bedoelingen niet mee te werken. Voor het schoonhouden wordt veel meer uitgegeven. In stemming gebracht werd het voorstel verworpen met 4 tegen 3 stemmen. Kosten van bruggen, geraamd op 200, terug te brengen op 150. Goedgevonden. Het op den kapitaaldienst plaatsen van 't geheele bedrag van het geraamd voordee- lig saldo over 1936, zijnde 1268, werd al gemeen goedgevonden. Een verlaging van de posten werkloos- heidssubsidiefonds en bijdrage van de be lastingen werd goedgekeurd. Verlaging van onderhoud secretarie van 80 op 55; verlaging van onderhoud van de straat van 2000 op 750; onderhoud onderwij zerswoning van 100 op 60; de kosten van schoolmiddelen van het bedrag per leerling gerekend kunnen van 2 wor den vefhoogd tot 2.60; kosten van verple ging krankzinnigen met 50 te verlagen. Deze verlagingen en wijzigingen, welke allen werden goedgekeurd, geven aan de begrooting een beperking Van 1970. Rondvraag. De heer Brouwer brak een lans voor den schilder Keetman, die vol gens hem te weinig werk krijgt. De voorzitter zeide, dat in 1938 het schil derwerk zal worden opgedragen aan den heer Keetman. Verder vroeg de heer Brouwer om het doktersfonds voor een gedeelte te brengen voor rekening van de gemeente voor arm lastigen en werkloozen. De voorzitter zei, dat hieraan groote moeilijkheden zijn verbonden. Ook vroeg de heer Brouwer naar het rap port van den architect Saai over de o. 1. school. De voorzitter antwoordde, dat dit nog niet is binnengekomen. De heer Oostwouder vroeg verbetering van het dijkje, wat door den voorzitter werd toegezegd. Verder vroeg de heer Oostwouder aan het Westeinde boomen te planten ter vervan- gang van de door iepziekte aangetaste. De voorzitter antwoordde dat het nu te laat in den tijd is om boomen te planten. Ook vroeg de heer Oostwouder om bij uitvoeringen de straatlantaarns langer te doen branden, wat door den voorzitter werd toegezegd. Van den heer J. de Groot was ingekomen een schriftelijke vraag, welke beveiliging B. en W. zich denken tegen mogelijke luchtaanvallen bij oorlogsgevaar. De voorzitter antwoordde, dat dit reeds een bespreking was geweest in de 4 kan tons. De moeilijkheden voor luchtbescher ming in kleine gemeenten was het gebrek aan deskundig personeel. Dit geval heeft de noodige aandacht van B. en W. Sluiting. fxutds en Jumboum Bij de behandeling van de begrooting van het Landbouw-crisisfonds voor 1938 in de Tweede Kamer der Staten-generaal heeft de minister van Economische Zaken ten aan zien van de vaste lasten in den tuinbouw medegedeeld, dat het in zijn voornemen lag de totstandkoming te bevorderen van plaat selijke organisaties in den tuinbouw, die naar zijn meening in staat zouden zijn, credi teuren en debiteuren bij eikaar te brengen. Op die wijze zou langs den weg der bemid deling getracht kunnen worden te bereiken, dat de crediteuren zich de verliezen reali- seeren en welke zij in feite reeds hebben geleden. Bij herhaling is de aandacht gevestigd op de moeilijke omstandigheden, waarin tal rijke tuinders in den loop der jaren zijn ge komen doordat de op hun bedrijf rustende financieele verplichtingen niet of niet noe menswaard werden aangepast aan het lagere peil der bedrijfsinkomsten. Bij de regeering werd meermalen aangedrongen op het nemen van maatregelen, waardoor de verlichting dezer „vaste lasten" langs wettelijken weg tot stand gebracht zouden kunnen worden. De regeering is evenwel van oordeel, dat het niet op den weg der overheid ligt, met dwingende voorschriften in deze materie in te grijpen. Evenmin wil zij rijksgelden be schikbaar stellen om eventueel de verschil len tusschen crediteuren en debiteuren ge heel of gedeeltelijk te overbruggen. Dit zou niet te aanvaarden consequenties met zich brengen ten aanzien van het vaste lasten- probleem in zijn vollen omvang. Daarom is de regeering van meening, dat pogingen om te komen tot de noodzakelijk geachte herziening der geldelijke verplich tingen van het tuinbouwbedrijf behooren uit te gaan van het bedrijfsleven zelf, meer in het bijzonder van ten deze samenwerking zoekende organisaties op tuinbouwgebied. Wel is de regeering bereid, de ontplooüng van dit particuliere initiatief te bevorde ren, aan het streven naar de saneering der tuinbouwbedrijven de hulpzame hand te bieden en aan op deze wijze gesaneerde be drijven steun in natura te verleenen, welke steun aan de rendabiliteit van het bedrijf ten goede komt. De pogingen om tot vrijwillige verlaging der bedrijfslasten te geraken, waar dit noodig is, zullen ongetwijfeld de gunstigste resultaten kunnen dragen, indien de alge- meene medewerking van alle daarvoor in aanmerking komende organisaties kan worden verkregen. Hierbij wordt gedacht aan boerenleenbanken, standsorganisaties op tuinbouwgebied en tuinbouwveilingen. De boerenleenbanken en veilingen, door tuin ders opgericht en bestuurd, zijn uiteraard volkomen op de hoogte van den finan- cieelen toestand der tuinbouwbedrijven in hun omgeving, terwijl ook de uit tuinders bestaande afdeelingsbesturen der stands organisaties goed bekend zijn met de sociaal- economische positie van den tuinbouw in hun district. Het verkrijgen van een bevredigende op lossing van het vraagstuk der vaste lasten

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 9