DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Vraag en aanbod
De toestand in Eupen-Halmédy-St. Vith.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek* en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 77 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Vrijdag 1 April 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Een politieke ontwikkeling, welke op de toekomst
is ingesteld.
Hevige tegenstand der
regeeringstroepen.
Tegenaanvallen bij Teruel.
Nieuws in 't kort.
De algemeene toestand.
Denkt U er aan Uw
voor Zaterdag op te geven?
Extra hulp aan werkloozen.
ALKMAARSCHE COURANT.
(Van onzen correspondent).
Brussel, 30 Maart 1938.
De Belgische minister van binnenland-
sche zaken, Dierckx, zal Zaterdag en
Zondag een bezoek brengen aan het ge
bied van Eupen-Malmédy-St. Vith en
het is besloten dat binnenkort de koning
ook een bezoek brengen zal aan Mal-
médy, voorloopig niet aan de twee an
dere, meer Duitsche districten. Of dit
in verband moet worden gebracht met
de Duitsche propaganda, naar aanleiding
van den Anschluss is een vraag welke
kan worden gesteld, maar waarop voor
loopig niemand kan antwoorden. Het feit
heeft alleszins zijn beteekenis.
Over de incidenten te Eupen, bij gelegen
heid van de overrompeling van Oostenrijk
door Duitschland, heeft de Duitsche pers
niet gesproken. Men houdt zich bijgevolg
aan het wachtwoord dat door de verschil
lende Führers ten opzichte van Eupen-Mal-
médy-St. Vith is gegeven, en dat hier op
neerkomt zich in schijn niet bezig te hou
den met de 60.000 Auslanddeutschen die in
deze districten wonen. Maar geleidelijk
wordt de propaganda gevoerd en wij zijn
zeer benieuwd te vernemen hoe de gemeen
teverkiezingen in October zullen verloopen
in het geannexeerde gebied.
Vóór Hitier werd de Heimatidee gediend
door de Christliche Volkspartei en de socia
listen.
De Christliche Volkspartei ontwikkelde
zich echter spoedig tegen de officieele Bel
gische katholieke partij, die verplicht was
zich om te doopen in Katholieke Unie. In
1929, bij de parlementaire verkiezingen was
het aantal stemmen van de katholieken van
8.832 teruggevallen tot 2.879 ten voordeele
van de Christliche Volkspartei. De socialis
ten behaalden 3.300 stemmen in 1925, 3.400
in 1929 en 2.900 in 1932. Na Hitier hebben
de socialisten elke samenwerking met de na-
lionaal-socialisten van de hand gewezen,
alhoewel zij de Heimatgedachte trouw zijn
gebleven. Er zijn echter, in die rangen, heel
wat afvalligen geweest. Bij de anderen is er
geen strijd geweest van tegenstelling. In
1936 vereenigden de socialisten 1.175 stem
men op hun lijst. De Katholieke Unie viel
van 5.054 ii 1932 terug op 3.562 en verder
waren er 2.452 voor Rex en 299 voor de libe
ralen. De Christliche Volkspartei, de partij
dus die in de eerste plaats haar onderrich
tingen van over de grens ontvangt, had zich
uitgesproken voor blanco-stemmen en er
waren dan ook 8.882 witte briefjes. Bij de
daaropvolgende provinciale verkiezingen be
haalden de lijsten van het Heimattreue Front
drie zetels.
Het komt er op aan na te gaan wat door
de Heimattreuen als politiek programma aan
hun volgelingen wordt voorgeschoteld. Uit
wat voorgaat blijkt duidelijk dat zij het er
op aanleggen de bewindsorganen van plaat
selijken aard in handen te krijgen en te
houden en zich voor het overige niet interes
seeren wat betreft de algemeene politiek die
te Brussel wordt gevoerd. Het is duidelijk
ook dat zij zeer voorzichtig te werk gaan,
niet zeggende dat het uiteindelijke doel is,
namelijk de aansluiting bij Duitschland,
en zich beperkende tot politiek-cultureele
doelstellingen, die de bevolking van de ver
schillende districten moet Duitsch houden en
rijp makei voor de nieuwe samenvoeging
bij het Duitsche rijk. Het Heimattreue Front
vraagt dat de Duitsche taal, zeden en cul
tuur in Eupen-Malmédy-St. Vith zouden
worden gehandhaafd, met bevordering van
de Duitsch-Belgische vriendschapspolitiek,
ongehinderd verkeer in cultureel opzicht
tusschen Duitschland en België, met vo e-
dige gelijkberechtiging van de districten in
den Belgischen Staat en erkenning van het
Duitsch als landstaal.
Het ligt dus, zooals gezegd, voor Gehand
dat dit alles op de toekomst is ingesteld. w,j
hebben herhaaldelijk in Eupen-Maimedy-
gereisd en als men met de bewoners spreekt
is er eigenlijk nergens vijandigheid te be
speuren ten opzichte van den Belgischen
Staat en de hevigste voorstanders van de
Duitsch-gezinde politiek komen er voor uit
dat zij niets willen verrichten dat in strijd
is met de wet of dat als anti-Belgische ge
voelens zou kunnen worden bestempeld. Men
begrijpt heel goed waar het volgens hen
heen moet. In de eerste plaats komt* het er
op aan het land en de bevolking Duitsch te
houden. In de tweede plaats heeft het niet
de minste practische waarde iets te onder
nemen dat op geweld zou gelijken. De 60.000
nieuwe Belgen staan machteloos tegenover
de beslissingen en maatregelen van de Bel
gische regeering. Het is nutteloos ook, want
voorloopig heeft Hitier verklaard, dat de
Westgrens onschendbaar is. Dus van Berlijn
is er vooralsnog niets te verwachten. Maar
als te Berlijn de wenschen van het oogen-
blik veranderen, welnu dan moet er in de
districten niets worden gedaan, dam gebeurt
alles van buiten af, van het oogenblik dat
het terrein slechts gunstig is gehouden voor
den nieuwen Anschluss....
Men zal toegeven, dat zulks ook een logi
sche redeneering is.
Voorloopig stellen de weergevonden broe
ders, waarvan een delegatie pas nog een
krans op het graf van den Onbekenden Sol
daat te Brussel is komen neerleggen, het
uitstekend. Er is van Belgische zijde heel
wat gedaan voor de uitrusting van de
districten en voor bevordering van het han
dels- en economisch verkeer. Aan openbare
werken is er meer gedaan dan door om het
even welke Duitsche regeering ooit zou kun
nen gedaan zijn. De Duitschers zorgen er
voor dat de bevolking naar Aken komt door
de eenvoudige reden, dat in de districten de
zilvermarken kunnen worden gekocht tegen
6.25 fr. en dat 30 mark mogen worden mee
genomen. De Eupensche handelaars die de
zelfde waren als te Aken zouden willen ver-
koopen moeten de marken 12 fr. betalen.
Dat is dus geen probaat middel. Zoo wordt
aan beide kanten geprofiteerd.
De Vlamingen weten bij ervaring, dat de
weergevonden broeders van Eupen-Malmé-
dy-St. Vith heel wat reden hebben tot kla
gen over tal van toestanden en hoe men de
zaak bekijkt, het is een feit dat de cultureele
belangen van de Duitschsprekende bewoners
dezer districten niet zijn gediend. Hun be-
rechtiging gebeurt te Verviers, waar alles
wat Duitsch is door middel van een tolk
moet worden behandeld, want de zooge
naamde Duitsche kamers zijn van niet vee!
beteekenis. Bestuurlijk behooren zij tot de
zuivere Waalsche provincie Luik. Voor de
vorming van de onderwijskrachten zijn er
geen scholen beschikbaar met het Duitsch
als voertaal. Er is geen enkel Duitsch cul
tuurcentrum in België waarbij de bewoners
van Eupen-Malmédy-St. Vith kunnen aan
leunen. Er is slechts een keuze: zich wenden
tot de groote Heimat of zich totaal laten ver-
franschen. Een middenweg is er niet. En de
Vlamingen weten wat dit beteekent. Men
begrijpt, dat de Vlamingen niets zullen doen
om te verhinderen dat de Duitsch sprekende
staatsburgers zich cultureel ook zouden kun
nen uitleven, dat zij zelfs met een zekere
onverschilligheid over de kwestie zullen pra
ten van Eupen-Malmédy, om het niet anders
te noemen.
De actief-werkende pro-Duitschers vor
men een minderheid. Men is voorloopig
goed gevaren door de aansluiting bij België.
De Belgische Staat betaalt zelfs aan de Duit
sche oud-strijders al de voordeelen die de
Belgische genietenBovendien weet men
wat er verbonden is aan een al te opvallen
de anti-Belgische activiteit. Sedert'een vier
tal jaren kunnen de rechtbanken dergelijke
personen van hun Belgisch staatsburger
schap vervallen verklaren. Dat is het geval
geweest met Dr. Dohmen en nog enkele an
deren. Dr. Dohmen was de leider en stichter
van de verkapte S.A., n.L de reeds vernoem
de Segelflugverein, die een oefenveld heb
ben vlak bij de Duitsche grens en bijeen
komsten houden in 't geheim. Zij vormen de
actieve elementen die voor het theatrale,
voor de manifestaties moeten zorgen. Het an
dere, rustiger werk wordt door de Christli
che Volkspartei gedaan. Daar tegenover
staat slechts het werk van de socialisten, die
zooals gezegd ook heel wat afvalligen ken
nen, en die tenslotte toch ook de Heimatge
dachte moeten dienen, omdat er, cultureel
niets anders op te vinden is indien 't Duit
sche karakter van de bevolking moet be
waard blijven, en dan de Belgische propa
ganda, welke wordt gediend door een enkel
plaatselijk dagblad, als de Grenz-Echo. In
dien niet kan worden gezegd dat de pro-
Duitschers een absoluten invloed uitoefenen,
een volstrekte meerderheid vormen, dan
moet toch worden erkend dat zij aan de
openbare meening in Eupen-Malmédy-St.
Vith ongetwijfeld leiding geven, die om al
lerlei redenen wordt aanvaard, al leidt zulks
voorloopig niet tot wat anders dan tot pla
tonische verklaringen en betoogingen.
Naar Havas verneemt, zijn de troepen
der opstandelingen bij Lerida op ernsti-
gen tegenstand der regeeringstroepen
gestuit, welke hun opmarsch op het
oogenblik aanmerkelijk vertraagd heeft.
Voor Lerida wordt op het oogenblik
verwoed gestreden. Hedennacht kwam
het bericht, dat Lerida volkomen om
singeld zou zijn.
De wensch was hier echter van Burgos
wel wat al te zeer de vader van de gedachte,
want een poos later kregen wij en nu uit
f betrouwbaarder bron het bericht, dat Le
rida nog niet geheel omsingeld is. De troe
pen van Franco zijn volgens de laatste be
richten nog 800 meter van de stad verwij
derd. De rivierzijde is nog vrij. Verwacht
wordt dat de stad nog niet zoo direct in
Franco's handen zal vallen. Ook de regee-
ringsluchtmacht is meer actief dan de laat
ste dagen het geval was.
Gaat eenerzijds de opmarsch van de op
standelingen op andere plaatsen door (o.a.
ten Zuiden van Barbastro, waar twee dorpen
zijn bezet), anderzijds blijven de regeerings
troepen doorgaan hun tegenstander in den
rug aan te vallen. Ze hebben met succes te
genaanvallen ondernomen ten Z.-Oosten van
Montalban. Waarbij zü zich meester hebben
gemaakt van belangrijke stellingen in den
sector van Ejulve®jn de richting van den weg
Moritalban-Alcaniz, de groote verbindings
weg van het Oosten naar het Westen.
Eveneens is volgens Havas het offensief
der regeeringstroepen ten Zuid-Westén van
Teruel gisteren met succes voortgezet. Mase-
goso en Terriente werden bezet. De troepen
welke uit de provincie Guadalajara zijn op
gerukt, staan op 15 kilometer van Albarra-
cin, een belangrijk spoorwegknooppunt.
De generale staf van het regeeringsleger
heeft medegedeeld, dat de operaties aan het
front van Guadalajara voor de regeerings
troepen met succes zijn verloopen. Zij heb
ben zich meester gemaakt van stellingen bij
het dorp Abanades en bij Cifuentes. Een
aantal manschappen van Franco werd krijgs
gevangen gemaakt.
Voortgezette interventie?
Het ministerie van landsverdediging te
Barcelona heeft meegedeeld, dat onlangs 138
moderne Duitsche militaire vliegtuigen te
Pasages en Bilbao aan land zijn gebracht.
Dit moderne materiaal is door het Condorle
gioen naar speciale vliegvelden te Burgos,
Vitoria en Avila gebracht. Het personeel van
het vliegveld Avila bestaat geheel uit Duit
sche deskundigen.
De luchtmacht van Franco heeft heden
Sagunto, Burriana en Mataro gebombar
deerd. Te Mataro werden vier personen ge
dood en achttien gewond. Zes huizen wer
den vernield.
Gevolgen van den wervelstorm. - Ten
gevolge van den wervelstorm in de Ver. Sta
ten zijn 35 personen om het leven gekomen.
Er zijn minstens 250 personen gewond.
Verkiezingsonlusten. - Bij verkiezings
relletjes in Opper-Egypte zijn ongeveer tien
personen gedood.
Ongeluk bij bouwwerk te Blackpool.
Gisteren is een gedeelte van het in aanbouw
zijnde Casino van Blackpool (Eng.) inge
stort. Drie arbeiders werden gedood en twee
anderen gewond.
Opstandige beweging mislukt. - In een
officieel communiqué wordt verklaard, dat
een door den vroegeren president van Boli
via, Toro, geleide opstandige beweging in
Bolivia is mislukt. Verscheidene officieren
zijn gearresteerd. Kolonel Toro is uitge
weken naar het Argentijnsche gedeelte van
den Chaco.
Het schaakspel 6000 jaar oud. - De
universiteit van het museum van Pennsyl-
vanië en de Amerikaan sche school voor
oudheidkundig onderzoek te Bagdad hebben
medegedeeld oude speelstukken, welke veel
gelijkenis vertoonen met oude schaakstuk
ken, te hebben gevonden bij de oude Tepe
Gawra in het Noorden van Irak.
Deze voorgangers van de tegenwoordig
bekende schaakstukken moeten afkomstig
zijn van de voorhistorische Mesopotamiers,
die geleefd hebben ongeveer vierduizend
jaar voor Christus. De stukken, die door een
expeditie opgegraven werden, dragen tee
kenen van langdurig gebruik.
Ernstig ongeluk in de haven van Havre.
- Hedenochtend is een Fransche sleepboot,
die zich in de Fransche havenplaats Le
Havre naar het Noorsche tankschip „Mosli"
begaf, om het sleepboothulp te verleenen,
door de tankboot aangevaren en onmiddel
lijk in de diepte verdwenen. Er zouden
zeven slachtoffers te betreuren zijn.
De kapitein en drie leden der bemanning
konden gered worden.
Alkmaar, 1 April.
Schuschnigg is nog steeds een gevangene.
Wel mag hij in zijn paleis zich vrij bewegen,
maar zijn gangen worden nauwkeurig nage
gaan. De Tsjechische bladen hebben nu be
weerd, dat Schuschnigg gedwongen wordt,
in zijn paleis te luisteren naar de radio-rede
voeringen en wel speciaal naar die redevoe
ringen, die over hem zelf handelen!
Dat is natuurlijk krachtig tegengespro
ken. Wel erkent men in Weenen, dat
Schuschnigg voortdurend naar de radio
luistert, maar zegt men hij doet dit,
omdat hij zelf veel belang stelt in het nieuws
van den dag!
Miklas, de vroegere bondspresident, is op
vrije voeten gelaten, toen de Anschluss een
feit werd. Hij zat Zondag j.L in de kerk en
hoorde daar den bisschoppelijken brief voor
lezen. Onbewogen hoorde hij den pastoor
aan en niets verried zijn innerlijke bewogen
heid.
Toch moet het voor Miklas een minder
prettige gewaarwording geweest zijn, toen
hij hoorde, dat zijn beide zoons reeds lang
in het geheim lid der nationaal-socialistische
partij waren.
Een derde bekende persoonlijkheid is
aartshertog Otto von Habsburg, die door de
Anschluss plotseling zijn kansen op den
troon tot niets zag gereduceerd.
De vraag is thans, wat de toekomstige na
tionaliteit der Habsburgers zal zijn. Immers,
zooals bekend, zijn de vroegere Oostenrij
kers, die in het buitenland verblijven en de
Duitsche nationaliteit willen bezitten, ver
plicht zich op de Duitsche ambassades of le
gaties der hoofdsteden te laten inschrijven.
Verschillende buitenlandsche bladen, aldus
de Belgische Standaard, vragen zich thans
af welke houding Otto van Habsburg en de
I leden van zijn familie, die te Steenockerzeel
verblijven, zullen aannemen.
Men acht het onwaarschijnlijk, aldus het
blad, dat de aartshertog, die Oostenrijker is
van geboorte en afstamming, de Duitsche
nationaliteit zal aanvragen.
Het is veeleer mogelijk, dat bij, gezien zijn
jarenlang verblijf te Steenockerzeel, de Bel
gische nationaliteit zal aanvragen.
Anderzijds doet men opmerken, dat Otto
van Habsburg zijn aanspraken op den troon
van Hongarije niet uitdrukkelijk heeft laten
varen en dat zijn moeder van Italiaansche
afkomst is. Op grond hiervan acht men het
niet uitgesloten, dat hij de Hongaarsche of
Italiaansche nationaliteit zou verkiezen.
[1
De niet-inmengingscommissie is weer bij
een geweest en de ondercommissie heeft een
communiqué gepubliceerd over het vraag
stuk van het herstel der controle te land.
Het toezicht zou worden hersteld, zoodra
beide commissies zouden mededeelen, dat
zij gereed zijn een begin te maken met het
tellen der vrijwilligers, en automatisch ge
schorst worden, indien met de terugtrekking
geen begin zou.zijn gemaakt op den. 56sten
dag na het aannemen der resolutie door de
hoofdcommissie of indien men in het begin
stadium der terugtrekking tien dagen op het
daarvoor opgestelde schema ten achter zou
zijn.
De Fransche vertegenwoordiger, Corbin.
zeide, dat in de verklaring van Plymouth
geen verband wordt gelegd tusschen de
werkelijke verwijdering der vrijwilligers en
het herstel van het toezicht, maar tusschen
den arbeid der commissies en het herstel
der controle, hetgeen een nieuwe factor
vormt.
Hij vestigde ook de aandacht op wat hij
noemde ernstige leemten in, het stelsel der
zeecontrole.
Er werd ook gedebatteerd over de indee
ling der vrijwilligers voor de terugtrekking.
Hemming, de secretaris van het interna
tionale bureau, zeide, dat, nadat Rusland in
October besloten had niet langer voor het
controleplan te betalen, ook de andere vier
landen, die de hoogste bijdragen hebben te
leveren, hun betalingen stopzetten, zoodat
de financieele toestand zeer moeilijk is ge
worden. Tenzij deze mogendheden in de
eerstvolgende weken een aanzienlijk deel
van haar achterstand betalen, zal in begin
Mei mededeeling moeten worden gedaan
van de beëindiging van het controleplan.
Men besloot alle in de hoofdcommissie
vertegenwoordigde regeeringen in kennis te
stellen van Plymouth's voorstel betreffende
het toezicht te land, de mogelijkheden van
indeeling der vrijwilligers in categorieën en
de financieele positie van het controleplan.
2e handsch goederen
35 cent per 5 regels.
Circulaire aan de gemeentebesturen.
De minister van sociale zaken heeft, in
overleg met den minister van economische
zaken, een circulaire gezonden aan de ge
meentebesturen betreffende extra-hulp aan
werkloozen 1938.
Blijkens dit rondschrijven zal, even
als voor het afgeloopen dienstjaar, ook
voor 1938 extra hulp aan werkloozen
kunnen worden verstrekt in den vorm
van dekking, kleeding en schoeisel.
Voor deze steunverleening komen in aan
merking de arbeiders, die hetzij uitkeering
genieten ingevolge een steunregeling, hetzij
bij een gesubsidieerde werkverschaffing zijn
geplaatst. Tevens komen hiervoor in aan
merking de kleine grondgebruikers, die
kunnen worden gerangschikt onder de z.g.
b- en c-groepen.
Werkloozen die uit een werkloozenkas
trekken, kunnen, indien en voor zoover zij
daaraan dringende behoeft® hebben, even
eens voor de hierbedoelde extra-hulp in aan
merking komen. In het algemeen zullen
slechts die kastrekkers voor extra-hulp in
aanmerking komen, die kastoeslag ontvan
gen, of steun zouden genieten, indien zij
geen kasuitkeering ontvingen.
In aansluiting op een vroegere circulaire
merkt de minister nog het volgende op:
De steunverleening b is een vorm van
extra-hulp, afhankelijk van de individueele
behoeften en niet een aanvullende steun,
waarvan ieder, daarvoor in beginsel in aan
merking komend gezin, een evenredig aan
deel toekomt. Aangezien nu deze behoefte
aan extra-hulp over het algemeen grooter
zal zijn naarmate het gezin grooter is en de
inkomsten geringer zijn, is de b-steun in de
allereerste plaats bedoeld voor de grootste
gezinnen, waar tengevolge van langdurige
werkloosheid of langdurige economische be-
drijfsmoeilijkheden, mede gelet op bijzon
dere omstandigheden als ziekte, gezinsin
komsten enz. met betrekking tot het aan
schaffen van kleeding, dekking en schoei
sel, zoodanige achterstand is ontstaan, dat
verstrekking van extra hulp noodig is.
Voor ieder geval afzonderlijk zal de be
hoefte door middel van huisbezoek moeten
worden vastgesteld. Hierbij wordt opge
merkt, dat bij de beoordeeling dezer behoef
te geen rekening mag worden gehouden met
de spaarregeling voor b-steun.
Evenals het afgeloopen jaar, behcf' 'V de
minister zich het recht v 'or, den b-stefrh ge
heel of gedeeltelijk niet geld, doeft ifi na-
tura te verstrekken.
xl i
Strijd tegen de bedelaars. - De Praag-
sche politie doet krachtige pogingen om de
straten te bevrijden van bedelaars. Vorige
pogingen in Tsjecho-Slowakije, waarbij den
bedelaars plaatsing in werkhuizen of over
brenging naar hun geboorteplaatsen werd
voorgesteld, bleken het verlangde resultaat
te hebben voor wat betreft de in de hoofd
straten „stationneerende" bedelaars, doch
thans treedt de olitie op tegen degenen,
die bedelend van huis tot huis trekken. Vele
vrouwen leenen of huren kleine kinderen
om medelijden op te wekken, en deze wor
den allengs beschouwd als zeer hinderlijk.
Thans heeft men speciale politie-beambten
geplaatst bij huizenblokken in verschillende
deelen der stad en reeds zijn talrijke ar
restatie verricht.
Amerikaansch predikant beschoten. -
Naar het Chineesche persbureau van Kan
ton meldt, hebben vijf Japansche vliegtuigen
een aanval gedaan op Waitsjau in Kwan-
toeng. De Amerikaansche predikant An-
derson werd in zijn auto door de machine
geweren der vliegtuigen beschoten. De auto
verd door vijf kogels getroffen.
De geheimzinnige zender. - Om het
onderzoek niet te bemoeilijken weigeren de
Fransche autoriteiten zich uit te laten over
de uitzendingen in de Fransche taal van een
zender, die zich als „Radio Nation
kondigt. Men geeft echter te kennen, dat de
gebruikte golflengte die een ^en^en^
doet vermoeden,!«t bes 0nwaar-
heimen zender op Fransen gio
schijn lijk maakt.
