DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Franco s troepen naderen de oostkust.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Moeilijkheden voor de regeering in het
republikeinsche gedeelte.
Felle strijd bij Balaguer.
Vrijdag 15 April 1938
Samenwerking tusschen
Engeland en Frankrijk.
Militair-technische besprekingen.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Een„praatjeaan den haard"
Paaschrede van Roosevelt.
Aardbeving op Ambon.
De aigemeene toestand.
ALKMAARSCHE COURANT.
No. 89 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Franco's troepen zetten, hoewel in een
langzaam tempo, den opmarsch naar de
Middellandsche Zeekust voort. Deze op
marsch werd gistermorgen om 7 uur
hervat over een front, dat liep van Cati
naar Cherta en het succes was dermate
groot, dat de belangrijke weg Valencia
Barcelona thans over vele kilometers
door de artillerie van Franco bestreken
kan worden.
Door dezen opmarsch, waarbij merkwaar
dig genoeg weinig tegenstand werd geboden,
zoodat het front der regeeringstroepen op
vier plaatsen werd doorbroken, staan de
Franco-legers thans over een lengte van
12 K.M. op ongeveer 11 K.M. afstand van de
Middellandsche Zee.
Tegenover deze belangrijke successen van
Franco staat echter ook eenig succes van de
regeeringstroepen. Volgens een bericht van
Havas uit Barcelona hebben de regeerings
troepen n.1. in den sector van Lerida zich
van de helft van het dorp Vallfoyona, ten
Zuiden van Balaguer gelegen, meester ge
maakt. Huis voor huis hebben de dinamiteros
hier bevochten.
Voor Balaguer trachtten de regeerings
troepen telkens de rechtschen terug te wer
pen op den linkeroever van de Segre. Ze
werden echter steeds weer teruggeslagen.
De „vijfde colonne".
Het gaat de Spaansche regeering den
laatsten tijd niet bepaald voor den wind.
De overmacht van Franco schijnt voort
durend grooter te worden en reeds
houdt men overal rekening met een vrij
spoedig einde der krijgsverrichtingen.
Echter, niet alleen tegenover deze
overmacht moet de regeering vechten,
zij heeft bovendien moeilijkheden in
eigen land, waar de zoogenaamde „vijfde
colonne" een dagelijksch gevaar is.
Een bijzondere medewerker van de Times
schrijft daarvan uit Marseille, d.d. 13 April,
het volgende, zooals wij dat in de N.R.C.
lezen:
Berichten uit Barcelona melden, dat de
nieuwe regeering onder leiding van dr.
Negrin drastische maatregelen heeft geno
men om het gevaar van de „vijfde colonne
te bezweren. Zoo worden zij genoemd die
zich op republikeinsch gebied ophouden,
maar die sympathiseeren met generaal
Franco. Zij ontleenen hun naam aan het feit
dat de radio van de nationalisten tijdens de
crisis van het offensief tegen Madrid in No
vember 1936 verzekerde dat er niet alleen
vier colonnes naar de hoofdstad oprukten,
maar dat zich binnen haar muren ook nog
een „vijfde colonne" bevond, die zich gereed
hield naar de wapens te grijpen om de an
dere vier colonnes te helpen. Inderdaad be
stond zulk een „vijfde colonne" te Madrid,
maar de bekendmaking door de nationalis
tische radio had en geheel tegenovergestelde
uitwerking, en leidde tot een bloedige slach-
Het dagblad van de regeering te Barce
lona „La Vanguardia", zinspeelde eenige
dagen geleden duidelijk op het gevaar van
een opstand van de „vijfde colonne De
vrees is gerechtvaardigd. Vele menschen in
Barcelona zijn bang voor geweld door de
aanhangers der nationalisten Zy weten dat
deze nationalisten lijsten hebben van pe
sonen die ter dood gebracht zullen worden
Zij vermoeden, dat de „vijfde colonne op
een gegeven oogenblik aan de slachting zal
beginnen. Hierdoor bestaat het gevaar, dat
represailles worden uitgelokt, en dat het zou
kunnen komen tot straatgevechten, ^end*
regeering niet krachtig genoeg optreedt
zouden extremisten den toestand wi
handen kunnen nemen. Indien de straatge
vechten zouden uitbreken terwijl dev«and
voor de poort staat, zou zijn zege al heel ge
makkelijk te behalen zijn.
De regeering tracht ongelukken te voor
komen en optreden döor extremisten te ve.
hinderen. Des avonds, als de bewoners thuis
zijn, worden invallen in woningen g
en personen die beschouwd wor
leden van de „vijfde colonne worden ind
daad voor hun eigen veiligheid
Als gevolg van dergelijke invallen w
onlangs op één avond twee bioscopen gevuiu
met arrestanten.
Aan den anderen kant bestaat by de
volking de groote en, gerechtvaardigde
vrees dat zij blootgesteld zal worden aa
represailles zoodra de nationalisten Barce
lona in hun macht hebben gekregen. ie
mand is gerustgesteld door de verzekeringen
dat alleen de schuldigen gestraft zullen
worden, want men begrijpt wel dat iedereen
„schuldig" zal zijn die da rapubli&einsche
regeering heeft gesteund. Buitenlandsche
waarnemers zijn ervan overtuigd dat alleen
internationale interventie een slachting op
groote schaal kan voorkomen.
Afgezien van de „vijfde colonne" baart de
spionnage de republikeinsche regeering ook
zorg, want de inlichtingendienst van gene
raal Franco is uitstekend.
Huisvesting van de vele arrestanten is
moeilijk. Sinds Januari is een aantal gevan
gen gezet op twee in de haven liggende sche
pen. Dit zijn passagiersschepen geweest, die
als gevangenis zijn ingericht. Een van de
schepen herbergt de politieke gevangenen
aanhangers van Franco. Het andere huis
vest de gevangenen van de Centrale Gevan
genis. Dit gebouw is namelijk eens door een
bom uit een vliegtuig getroffen. Eenige ge
detineerden werden gedood en er ontstond
een paniek.
Een van de voornaamste problemen voor
dr. Negrin is de voorziening van de weer
macht met oorlogsmateriaal en manschap
pen. Alle fabrieken die oorlogsmateriaal ver
vaardigen, en die daarin een hoog peil heb
ben bereikt, moeten ten koste van alles aan
den gang worden gehouden. Zij hebben
daarvoor electrische stroom noodig. De val
van de groote electrische centrales ten noor
den van Lerida is dan ook een zware slag
voor de regeering geweest, maar zij tracht de
moeilijkheid te overkomen. Het gebruik van
electrische stroom is gerantsoéneerd, en er
zijn nieuwe stoomcentrales in werking ge
steld. Daarvoor is weer steenkool noodig.
Catalonië produceert eenige steenkool van
minderwaardige kwaliteit. Het meerendeel
moet echter geïmporteerd worden.
Wat de manschappen betreft: alle klassen
van 1929 tot 1940, d.w.z. alle mannen van
19 tot 30 jaar oud zijn onder de wapenen
geroepen. De twee grootste vakvereenigin-
gen, die sinds het recente vredesverdrag
goed samen schijnen te werken, hebben zich
belast met het werven van mannen tusschen
de 30 en 34 jaar oud. Patrouilles komen hui
zen en kantoren binnen en oefenen alle
soorten overredingskracht uit om mannen
die volgens hen onder de wapenen moesten
zyn, daartoe te brengen.
Indien het echter niet tevens mogelijk
wordt gemaakt deze recruten uit te rusten
en te trainen, zullen deze troepen geen goede
gevechtswaarde hebben. De voornaamste
moeilijkheid is de voorziening van officieren.
Het is gebleken, dat eenige van de oudere
officieren niet overijverig zyn geweest, en
teveel van de nieuwe officieren zijn niet
behoorlijk opgeleid. In de opleidingskampen
wordt daarom op volle kracht gewerkt.
De Daily Express en de Daily Mail
verwachten een technische uitbreiding
van het Britsch-Fransche bondgenoot
schap ter gelegenheid -van de recht-
streeksche besprekingen, die volgens
deze bladen binnenkort tusschen de mi
nisters der beide landen zullen worden
gevoerd.
De diplomatieke redacteur van den Daily
Express weet in dit verband te melden, dat
men thans bezig is met het opstellen van een
gedetailleerd plan voor technische samen
werking, dat in wezen gelijk staat met een
militair verbond tusschen de drie defensie
diensten van Frankrijk en Engeland.
Verscheidene Fransche ministers, waar
onder waarschijnlijk Daladier, Bonnet en
Chautemps, komen over een paar weken
naar Londen om hierover met Chamberlain,
Halifax en de Britsche defensieministers te
spreken.
Ingeval van gevaar zou de Fransche ma
rine de verantwoordelijkheid op zich nemen
voor de verdediging van bepaalde sectoren,
terwijl de Britsche vloot de overige voor
haar rekening zou nemen, en daartoe zoo
noodig van de Fransche havens gebruik zou
kunnen maken.
Wat dè luchtverdediging betreft zijn, alles
volgens genoemd blad, de besprekingen
reeds begonnen en zullen de ministers der
beide landen nog slechts enkele bijzonderhe
den hebben te regelen. Aan Britsche vlieg
tuigen zal worden toegestaan, van Fransche
vliegvelden gebruik te maken. De strijd
krachten der beide landen zouden als een
geheel beschouwd worden, zoowel bij ver
dedigend als bij aanvallend optreden, alles
volgens een algemeen coördinatieplan. De
kwestie van het opperbevel zal nog bespro
ken worden.
De Daily Mail publiceert zij het met min
der bijzonderheden, soortgelijke mededee-
lingen. Het blad gelooft, dat de bijeenkomst
zal worden gehouden nadat de Britsche be
grooting op 26 dezer in stemming zal zijn
gebracht.
Alle bladen zijn echter van oordeel, dat de
bijeenkomst voor de vergadering van den
Volkenbondsraad en voor het bezoek van
Hitier aan Rome zal worden gehouden. Als
plaats van bijeenkomst wordt Londen waar
schijnlijk geacht, hoewel de Parijsche cor
respondent van de Times de mogelijkheid
niet uitsluit, dat de Britsche ministers zich
naar Parijs zullen begeven.
Achttien arbeiders omgekomen. - Op
vijftien myl afstand van Suez is een
vrachtauto met werklieden op een spoor
wegovergang door een goederentrein ge
grepen. Achttien arbeiders werden gedood
en vijftien gewond.
In een z.g. „Praatje aan den haard",
dat hij gewoonlijk met Paschen houdt,
en dat per radio verspreid wordt, heeft
president Roosevelt het Amerikaansche
volk verzocht de krachten te vereeni
gen, om den economischen teruggang
der laatste maanden te bedwingen.
Zijn aan het congres gerichte boodschap
verklaarde hij hiermede, dat de regeering
het Amerikaansche volk niet in den steek
kan laten, nu de particuliere ondernemingen
er in de laatste maanden niet in geslaagd
zijn den duizenden werkloozen arbeid te
verschaffen. Daarna zette Roosevelt uiteen,
hoe zeer de regeering er op bedacht is te
waken voor den Amerikaanschen geest, d.i.
den democratischen geest, welke de vrijheid
van gedachte, van het woord en van de pers
huldigt. De Vereenigde Staten hebben een
rol te vervullen in de voorhoede der demo
cratieën in deze verwarde wereld.
De president leverde critiek op de door de
groote trusts in het begin van 1937 verrichte
overproductie en zeide tot de conclusie te
zijn gekomen, dat de burgers en de regee
ring thans moeten optreden. „Wij lijden
onder een gebrek aan verbruik en vraag,
welke zijn oorzaak vindt in een gebrek aan
koopkracht. Daarom moeten de werkloozen
gesteund worden, moet er werk verschaft
worden, moet de koopkracht der massa ver-
In den afgeloopen nacht is tegen 00.30
uur een aardbeving op het eiland Ambon
(Molukken) gevoeld. Deze aardbeving
was zoo duidelijk te voelen, dat menig
een wakker geschrokken is, terwijl de
klokken bleven stilstaan. De duur van
de beving was een minuut. Richting
vermoedelijk Oost-West.
hoogd en de particuliere ondernemingen
door credieten gesteund worden".
Voorts weerlegde Roosevelt de bewerin
gen, dat hij naar een dictatuur streeft en
besloot aldus: „De democratie is uit ver
scheidene groote landen verdwenen uitslui
tend omdat de volken de onzekerheid, wel
ke geboren is uit de werkloosheid en het
zwakke optreden der regeeringen, moede
waren. De vermoeide volken offerden hun
vrijheid op in de hoop op brood. De Ameri
kaansche democratie is in staat zich te hand
haven. Het Amerikaansche volk is het eens
over de verdediging zijner vrijheden tot
eiken prijs. De eerste verdedigingslinie
wordt gevormd door de bescherming der
economische veiligheid. Het eenige bolwerk
der vrijheid is eer. regeering, voldoende
sterk om de belangen van het volk te be
schermen, en een volk, voldoende verstan
dig, oir. de souvereine controle over zijn
regeering te handhaven.
Alkmaar, Vrijdag.
R.K. RECLASSEERINGSVEREENIGING
AFD. ALKMAAR.
Aan het jaarverslag over 1937 ontleenen
wij het volgende:
In pater Helling werd een ijverig en een
ambitieus medewerker verloren. Ook het
heengaan van mr. dr. Bromberg valt de af-
deeling zwaar. Gelukkig verliest men den
heer Netten alleen als voorzitter, maar niet
als lid. In de vacature van voorzitter is nog
niet voorzien. Ook vertrok de heer Nysten.
Gezondheidsredenen noodzaakten hem niet
alleen het reclasseeringswerk neer te leggen,
doch ook zijn eigen werk, met een langdu
rig verlof in een sanatorium.
Het bestuur bestaat thans uit de heeren J.
J. A. Netten, F. Feijen, H. v. d. Kamer, dr.
Hofstee, dr. Barnhoorn, mevr. Bakkum-Vel-
seboer, mej. Apeldoorn en M. Kloet als se
cretaris. Het secretariaat is nog gevestigd
Oudegracht 261, teL 2018.
Alkmaar, 15 April.
Zaterdag zal het Engelsch-Italiaansche
accoord worden onderteekend! Ziedaar het
belangwekkende zinnetje, dat Chamberlain
in het Lagerhuis lanceerde. En zoo zal dus
morgen een accoord onderteekend worden,
dat ware minister Eden aangebleven
zeker niet mogelijk geweest was. Misschien
is het zóó beter, misschien echter beteekent
het nieuwe accoord in feite niets. Dat zal de
tijd moeten leeren.
Het betreffende document behandelt de
volgende punten: Middellandsche Zee, Na
burige Oosten, Oost-Afrika en Spanje. Het
herhaalt de bewoordingen van het gentle-
men's agreement van 1937, waarbij de twee
partijen de beteekenis erkennen van haar
wederzijdsche belangen in de Middelland
sche Zee. Het bevestigt het Italiaansch-
Britsche verdrag van 1927 nopens de in
vloedssfeer der twee staten in het Naburige
Oosten en bevestigt de geldigheid van de
internationale conventie van 1888, welke aan
alle schepen vrije doorvaart verleent door
het Suezkanaal.
Het accoord bepaalt, dat Italië het pro
tectoraat over Aden erkent en regelt tot
wederzijdsche voldoening de kwestie, ge
rezen door den „oorlog in den aether" en in
verband daarmede de politiek van Engeland
en Italië in de Arabische landen met name
Palestina.
Voorts voorziet het in een erkenning van
het Italiaansche keizerrijk in Ethiopië door
Engeland en brengt het de verbintenis voor
beide landen mede betrekkingen van goede
nabuurschap te vestigen tusschen hun be
zittingen in Oost-Afrika.
Anderzijds aanvaardt Italië de verplich
ting zijn militaire effectieven in Libye aan
zienlijk te verminderen.
Ten slotte verplichten Engeland en Italië
zich den territorialen status quo in de
Westelijke Middellandsche Zee te eerbie
digen. Te dien aanzien heeft Italië aan
Groot-Britannië de verzekering gegeven
dat het geenerlei territoriaal oogmerk heeft
ten aanzien van Spanje.
In Romeinsche kringen, waar men de
sluiting van de overeenkomst toejuichte,
erkent men algemeen, dat deze in de eerste
plaats psychologisch van belang is.
Haar waarde zoo zegt men zal voor
al afhangen van den geest, waarin zij zal
worden toegepast. Niettemin vormt zij een
belangrijke etappe op den weg naar toe
nadering tusschen de beide landen en baant
zij den weg tot verbetering der betrekkingen
tusschen Rome en Parijs.
De Italiaansche bladen maken op de eerste
pagina en met groote opschriften melding
van de voltooiing der Britsch-Italiaansche
onderhandelingen en de aanstaande onder-
teekening der overeenkomst. De Tribuna
schrijft, dat het accoord oprechte voldoening
zal wekken, niet alleen in Italië en Enge
land, maar bij alle volken, die den vrede
willen en belang hebben bij het evenwicht in
de wereld. Het maakt een einde aan een tijd
vak van spanning, incidenten en wrijving,
dat het gevaar voor internationale verwar
ring in zich droeg. Daarvan werd gebruik
gemaakt door alle ontbindende krachten, en
door alle stroomingen, die belang hadden bij
tweedracht. Thans heeft het Italië van Mus-
solini, tegen hetwelk en zonder hetwelk
niets van beteekenis in de wereld gedaan
kan worden, door zijn overeenkomst met
Engeland het evenwicht der factoren, die
onmisbaar zijn voor de hechtheid en de
vruchtbaarheid der internationale betrek
kingen, hersteld.
De diplomatieke redacteur van Stefani
schrijft over het onderhoud dat de Engelsche
ambassadeur te Rome, Lord Perth, gisteren
met Mussolini gehad heeft, tijdens welk on
derhoud de tekst van de Engelsch-Italiaan
sche overeenkomst definitief is vastgesteld,
dat dit van historische beteekenis was. Het
onderhoud van gisteren maakte een einde
aan een lange reeks van besprekingen, die
in een geest van samenwerking en begrip
door minister graaf Ciano en Lord Perth,
volgens richtsnoeren van Mussonili en den
Britschen premier Chamberlain, zijn gevoerd
en welke een aigemeene verheldering van
de betrekkingen tusschen de beide groote
mogendheden ten gevolge hebben gehad.
Het is bijna een maand geleden dat graaf
Ciano in den grooten fascistischen raad sprak
over het bevredigend verloop van de voor-
loopige besprekingen met Engeland en
waarbij hij den wensch tot uitdrukking
bracht dat deze voorloopige besprekingen
gevolgd zouden worden door even succes-
tij ke definitieve besprekingen, welke alle
verschillen van meening tusschen de beide
landen uit den weg moesten ruimen. Stefani
schrijft ten slotte dat het protocol dat Zater
dag geteekend zal worden, een omvangrijke
lengte heeft.
Terwijl de Italiaansche bladen zeer
enthousiast zijn over de totstandkoming van
het accoord, zwijgen de Engelsche kranten.
Dat is zeer merkwaardig en geeft te denken.
Zou men in Engeland minder tevreden zijn
over den inhoud van de overeenkomst? Het
is niet onmogelijk. Want in de eerste plaats
is het Engelsche volk niet erg pro-Italië en
heeft het niet al te veel vertrouwen in een
Italië, dat het in staat acht, om de overeen
komst terzijde te leggen, als het noodig zou
blijken, en in de tweede plaats beteekent het
accoord voor Engeland eigenlijk een
nederlaag! Wy denken alleen maar aan de
erkenning van het keizerrijk Ethiopië. Daar
mee keurt Engeland immers de verovering
van Abessinië goed en dat is iets, wat in
strijd is met de Engelsche idee, dat Groot-
Britannië de beschermer is van kleine
landen.
Neen, de winst is aan de zijde der Italianen.
En Chamberlain moet nn maar zorgen dat
het Engelsche volk van het tegengestelde
overtuigd wordt.
Erg gemakkelijk zal dat niet gaan!
Het Bureau.
Op den len en 3en Woensdag van elke
maand houdt het bureau haar zitting in het
Martha-Tehuis aan den Nieuwlandersingel
70, vanaf 's avonds 8 uur. In 1937 zijn 111
personen besproken geworden en niet min
der dan 892 gevallen zijn behandeld.
Door het bureau werden 13 voorlichtings
rapporten uitgebracht.
Gese poneerden.
Wij begonnen dit jaar met 2 gevallen, 3 ge
vallen kwamen er dit jaar by, terwijl 1 ge
val gunstig werd afgeschreven. Wij sluiten
dit jaar met 4 gevallen.
Voorwaardelijk veroordeelden.
V.V.'s zijn onze zorgen-kinderen. Begin
1937 hadden wij 37 gevallen in opdracht; het
loopende jaar bracht ons 10 nieuwe geval
len er bij, terwijl 12 gevallen werden afge
voerd, zoodat wij het jaar besluiten met 35
voorw. veroordeelden.
Voorwaardelijk in vrijheid gestelden.
Hadden wij by het begin van 1937 2 V.L
onder toezicht, 2 nieuwe gevallen werden
ons opgedragen, 1 geval werd met gunstig
verloop afgevoerd, zoodat 3 gevallen in be
handeling blijven.
Financiën.
Onze boeken sluiten met een saldo in kas
van 14.51, terwijl hiervan een bedrag van
24.24 als geld van derden moet worden
uitgekeerd. Wij sluiten derhalve met een na-
deelig saldo van 9.73.
ALKMAARSCHE BRANDWEER.
Dezer dagen bezocht de commandant
van de Brusselsche brandweer met een
zijner hoofdbrandmeesters de Alkmaar-
sche brandweerkazerne in verband met de
aanschaffing van een moderne stalen
mechanische ladder.
De commandant sprak zijn lof uit over
het aanwezige materiaal, de inrichting der
kazerne en was vol bewondering voor het
meest moderne, de stalen ladder.
Bij het afscheid wenschte hij zijn Hol-
landsehe makkers veel succes toe bij hun
brandbestrijding.
Het is een prettige gedachte dat de
Alkmaarsche brandweer zelfs de belang
stelling van de brandweerautoriteiten uit
het buitenland heeft getrokken.
NOORDHOLLANDSCH
LANDBOUWCREDIET N.V.
In de gister gehouden aigemeene verga
dering van aandeelhouders van het Noord-
hollandsch Landbouwcrediet N.V. werd de
balans en de winst- en verliesrekening per
31 December 1937 goedgekeurd.
Besloten werd het dividend voor de 6 pet.
cumulatief preferente aandeelen te bepalen
op 6 pet., voor de 5 pet. preferente aandee
len op 5 pet. en voor de gewone aandeelen
°PDe 'heer jhr. H. van Foreest werd ate
commissaris herkozen, terwijl het co11®^
van commissarissen met een lid werd uit
gebreid door de benoeming van den heer
J. J. Nieuwenhuysen, burgemeester te Lim-
men,