dagblad voor alkmaar en omstreken.
HELPT DE TUBERCULOSE BESTRIJDEN
EMMABLOEM.
Hoe Henlein de malaise in stand houdt!
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
No. 98 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Gebrek aan ondernemingsgeest en verpolitiseering
van het bedrijfsleven.
De Sudeten-Duitschers.
De Duitsche minderheid
in Polen.
Actie der Duitsche kranten.
VRIJDAG A.S. DRAAGT IEDER ALKMAARDER EEN
Weinig nieuws uit Spanje.
Vrij rustig aan de fronten.
Mussert ontslagen van
rechtsvervolging.
De algemeene toestand.
Britsch stoomschip door
Japanneezen aangehouden.
Aan den mond van den Yangtse.
De positie van Henlein.
ALKMAARSCHE COURANT.
(Van een bijzonderen medewerker.)
Ik had hedenmorgen een onderhoud
met eenige leden der zoogenaamde
„Christelijk-Sociale Party", de partij,
niet zoozeer bekend door haren omvang
en belangrijke rol in het politieke le
ven, als wel door haar overgang eenige
weken geleden, naar de Henleinpartij.
In verband met dit gesprek kom ik op
wat ik noemde: de psychose van den
Anschluss. De bewoners van het Sudeten-
Duitsche gebied zijn voortdurend onder
worpen aan den druk der Rijksduitsche
propaganda. Slechts hij, die de intensiviteit
dezer propaganda kent, weet wat dat be
duidt en zeggen wil. Met name speelt hier
de radio een zeer groote rol en wanneer
wy objectief willen zyn, dan is daartegen
aan te voeren, dat er in den Tsjecho-Slo-
waakschen Staat geen of althans niet ge
noeg tegenpropaganda is. Misschien speelt
hier ook het geld een rol, en u weet ook
wel, dat men in Duitschland woont in een
land, dat o.a. hierdoor zoo merkwaardig
is. omdat het is een land „wo das Geld die
Rolle spielt dass es keine spielt, aber
rollt..." De Duitsche zender, zoo zei men
mij in Tsjecho-Slowakije, is veel te laat ge
komen. Die Sudeten-Duitschers nu stonden
onder tweeërlei druk. Ten eerste was daar
de propaganda uit het Derde Rijk en ten
tweede werden van Tsjechische zydé door
de zoogenaamde „untere Organe" de regee-
ringsmaatregelen gesaboteerd, resp. moei
lijkheden in den weg gelegd. Wat ik met
die „untere Organe" bedoel is duidelijk, ik
zou het willen noemen de „kleinere be
ambten".
De Duitscher in de Tsjechische gebieden
voelt zich niet als Tsjecho-Slowaaksche
staatsburger, zooals bijv. de Duitsch-Zwit-
ser zich als Zwitser beschouwt. Er heeft
steeds, zoo zeide mijn zegsman, in Tsjecho-
Slowakije een „irridenta" bestaan, want in
Sudeten-Duitschland stond de wieg van het
nationaal-socialisme. Vóór de „Eingliede-
rung" van de Christelijk-Sociale Partij in
de Henlein-beweging, schreef het orgaan
der Christelijk-Socialen (de Duitsche pers):
In Sudeten-Duitsch gebied en in Gratz zul
len nog nationaal-socialisten zijn, óók wan
neer in Duitschland het nationaal-socialis
me reeds „dood" is. Voorloopig intusschen,
aldus schrijver dezes, is het nog springle
vend en dat kan ik u verzekeren, een bron
van voortdurende onrust in dit land. En in
dit land niet alléén.
Ik schrijft u dit, omdat het u een bewijs
zijn moge van de mentaliteit der Sudeten-
Duitschers.
Hebben, zoo vroeg ik ook dezen verteller,
hebben nu de Sudeten-Duitschers eigenlijk
veel te klagen? Reden tot klagen beter ge
zegd. Neen, zei hij, en hij liet er op volgen:
wanneer het Sudeten-Duitsche bedrijfsle
ven heden ten dage klaagt, dan heeft het
daaraan zelf veel schuld. De man die mij
dit alles vertelde, was zelf een industrieel
en had derhalve recht van spreken. En
waarom heeft die party dan zelf veel
schuld? Die partij heeft zelf veel schuld,
aldus vervolgde hij zijn zeer interessant be
toog, omdat zij veel verloren heeft in
Markspeculaties en weinig initiatief in
economisch opzicht im grossen Ganzen
getoond heeft.
Maar ook deze zegsman wees er mij weer
eens op, dat de Duitschers terecht klagen
over hun behandeling in zake de minder
heden-scholen, verliet daarop dit onder
werp en vervolgde: Wat de Sudeten-Duit
sche Wirtschaft ontbreekt is, kort gezegd,
een „Bata"-onderneming, u weet wel, die
schoenenindustrie. Met andere woorden, zij
hebben te veel politiek gemaakt, te veel
aan politiek gedaan, aan „hooge" politiek,
maar economische politiek, die hebben zij
verwaarloosd. Nu moet men niet vergeten,
en ik zeg dat, omdat het zoozeer begrijpe
lijk is, dat de Sudeten-Duitschers het Duit
sche „Wirtschaftswunder" zagen, waar al
les van den Staat uitgaat, en zij wilden
wel van den Staat hebben, maar niet geven.
Men was nog te zeer gewend Oostenryksch-
Hongaarsch te denken, waar men zich om
afzet der producten geen zorgen behoefde
te maken, daar de oude Oostenryksch-Hon-
gaarsche monarchie alle producten der Su
deten-Duitschers afnam.
De Sudeten-Duitsche ondernemer onder
scheidt zich van het normale ondernemers
type doordat hy in de eerste plaats zijn on
derneming uit het oogpunt van de zooge
naamde „Rentenquelle" bekijkt Ik moest
hier denken aan het niet vriendelijke, maar
niet onjuiste Engelsche rijmpje op den Ne-
derlandschen handel: In matters of com-
merce the fault of the Dutch, Is giving too
little and asking too much.
Toen kwam langzamerhand de economi
sche crisis en in plaats van verder te wer
ken, werden de bedrijven stil gelegd, omdat
zy niet meer dat konden verdienen wat zij
Vroeger zonder moeite hadden verdiend. En
daarbij kwam nog, wat ik ook al heb ge
schreven, de oprichting aan den Duitschen
kant van de grens van de zoogenaamde
„inflatiefabrieken".
Men beschikt niet meer over goed uitge
bouwde, goed geoutilleerde buitenlandsche
handelsverbindingen en kan op de wereld
markt niet meer mee. Daartegenover staat
Duitschland met zijn economische structuur,
die een uitgesproken binnenlandsche strek
king heeft, en de Sudeten-Duitschers ver
langen nu omgekeerd, dat de Tsjecho-
Slowaaksche republiek evenzoo zou doen.
Maar de republiek kan dat niet, omdat an
ders de Tsjechische munt in het gedrang
komt. Hierdoor is economisch beschouwd
de relatief sterke werkloosheid waar
over gij ook al het een en ander weet
verklaard.
Zij is aldus besloot mijn verteller
grootendeels ten minste niet de schuld van
den Staat. Henlein moge zich deze opmen*
king in het oor knoopen, zij is de schuld
van Henlein zelf, omdat hij de Sudeten-
Duitsche arbeiders heeft „verpolitiekt".
Wanneer Henlein zijn buitenlandsche reizen
daartoe wenschte te benutten om het Sude
ten-Duitsche bedrijfsleven te helpen, zou hy
die mogelijkheid hebben door zijn goede in
ternationale relaties, maar zooals reeds bo
ven gezegd de politiek speelt hier de vrij
wel alles overheerschende rol.
En daardoor is hij eindigde mijn zeer
deskundige verteller daardoor is hij de
alleen-schuldige, dat er heden in het Sude
ten-Duitsche land nog altijd werkloozen
zijn
Welke opvatting mij de Henlein-menschen
met wie ik heb gesproken, natuurlijk be
streden.
Maar aan die teleurstelling ben ik niet be
zweken ik had niet anders verwacht
Mijn verblijf spoedt hier ten einde. Laat ik
dan ten slotte dit mogen zeggen: Ik heb
mijn uiterste best gedaan achter de waarheid
te komen, maaralles op deze wereld is
nu eenmaal relatief. De Genestet wist het
wel, zoo was het en zoo blijft het:
Veel wordt bewezen wat toch in den
grond niet waar is,
En veel is eeuwig waar, ofschoon 't
bewijs niet daar is.
En wanneer er lezers mochten zyn en die
zullen er natuurlijk zijn, die mijn brieven
eenzijdig hebben gevonden, welnu, ik zou
dezen het volgende willen zeggen:
Regels die ik voor een revue heb geschre
ven en die ook hier opgaan:
„Ik heb myn best gedaan, wil fouten
mij vergeven.
Ik had ze niet gemaakt, als gij het
hadt geschreven!"
Sinds eenige dagen is de houding van
de pers der Duitsche minderheid in
Polen ten aanzien van de Poolsche min-
derhedenpolitiek zeer agressief gewor
den.
Alle dagen vermelden de in Polen
verschijnende Duitsche bladen op in het
oog springende wijze gevallen van ont
slagver leen in g aan Duitsche arbeiders
of publiceeren zij berichten over het
onderwijs aan Duitschers in Polen.
Aldus heeft de pers in Opper-Silezië,
Pommeren en Dantzig met een dag tusschen-
ruimte een artikel gepubliceerd, dat ver
spreid was door den Deutschen Pressedienst
over de „bedreiging der Duitsche scholen in
Wolhynie".
In dit artikel werd geconstateerd, dat de
Duitschers in Wolhynie, ten getale van
60.000 personen, ge<=n enkele Duitsche school
hebben en dat in dérpen, waar 120 Duitsche
kinderen van den leerplichtigen leeftijd
wonen, slechts Poolsche of Poolsch-Oekraini-
sche scholen zijn. Daarenboven heffen de
Poolsche autoriteiten meer en meer Duit
sche particuliere scholen op en geven zy
geen vergunning meer nieuwe te openen.
Poolsche tegencam pagne
Het persbureau voor het Westen de
Polska Agencia Prasowa Zachodnia dat
gespecialiseerd is in kwesties betreffende de
Poolsch-Duitsche betrekkingen, publiceert
in antwoord op deze Duitsche propaganda
een artikel, waarin het uitdrukking geeft
aan zyn ongerustheid ten aanzien van de
activiteit der organisatie .van in het buiten
land wonende Duitschers. Het orgaan
schrijft: „Wij zijn getuige van een activi
teit, welke middelen zoekt om zich te men
gen in het interne leven van staten, waar
Duitschers wonen om er oneenigheid te
zaaien.
Er is een kaart in voorbereiding betref
fende de in Tsjecho-Slowakije wonende
Duitschers. Voorts bereidt men een vereeni-
giiig voor van alle in Polen wonende Duit
schers. Dagelijks doen zich provocaties voor
van de zijde van in Polen wonende Duit
schers. Deze stand van zaken vereischt een
snelle beslissing."
De betrekkelijke rust aan de Spaansche
fronten houdt aan. De berichten uit Spanje
zyn weinig talrijk én weinig belangrijk.
Speciaal Franco is vandaag kort in zyn
berichtgevinf: Een enkele mededeeling,
waarin gezegd wordt, dat het slecht weer
was en dat de troepen der opstandelingen
desondanks twee dorpen hebben weten te
veroveren. Voorts dat zij nóg een paar
kleine successen hebben geboekt. Maar dat is
heel weinig in verhouding tot de uitvoerige
overwinningsberichten, die we den laatsten
tijd van die zijde gewend waren.
De Spaansche regeering is uitvoeriger.
Het ministerie van defensie deelt mede,
dat de regeeringstroepen in den sector
Llavorsi de hoogten van Valadredo heroverd
hebben en twee stellingen ten Noordwesten
en ten Zuiden van Valadredo bezet hebben.
In den sector Tremp zijn vijandelijke aan
vallen op de stellingen te Tossal Doba ten
Noorden van San Roman de Abella en de
stellingen van Pesonada afgeslagen.
De regeeringstroepen hebben den hoog-
sten heuvel vn Ataloya de Alcala bezet en
den opstandelingen groote verliezen toege
bracht. Vijandelijke aanvallen op de stellin
gen bij Villar del Pedroso, Carrascalejo en
ir de Siërra Altamira in Estremadura zijn
afgeslagen.
Gisteren hebben de regeeringstroepen zich
meester gemaakt van eenige hoogten aan het
front by Tremp. Ten Zuiden van Isona
werden de troepen van Franco, die een om
trekkende beweging wilden maken, terug
geslagen.
Ten Zuiden van de Ebro zijn de opstande-
De straf tegen Melchers verzwaard.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft
hedenmorgen arrest gewezen in de
zaken aangaande het incident op het
Blauwe Zand.
Men zal zich herinneren, dat de recht,
bank den leider der N.S.B., ir. A. A.
Mussert, die terecht stond wegens mis*
handeling, van alle rechtsvervolging
ontsloeg. De tweede hoofdfiguur in deze
zaak, P. Melchers, werd toen wegens
mishandeling veroordeeld tot f 15
boete, terwijl de derde verdachte Bun-
ning wegens openlijke geweldpleging
een gevangenisstraf kreeg van dri«
maanden en drie weken met aftrek van
denzelfden tijd in voorloopige hechtenis
doorgebracht.
By de behandeling voor het gerechtshof
eischte de procureur-generaal bevestiging
dezer uitspraken.
Het Hof bevestigde hedenmorgen het von
nis ten aanzien van ir. Mussert, die dus ont
slagen werd van alle rechtsvervolging.
Ten aanzien van den verdachte Melchers
achtte het Hof een zwaardere straf beter
in overeenstemming met den ernst van het
gepleegde feit. Het Hof veroordeelde Mel-
cheTs tot een gevangenisstraf voor den tijd
Het vonnis tegen Bunning werd bevestigd,
van tien dagen.
ALKMAAR, 27 April.
De Engelschen kunnen weer diep in hun
beurs tasten: de uitgaven van de volkshuis
houding zijn weer flink gestegen en bedra
gen thans 944.398.000 pond Sterling, waar
van 343.250.000 pond voor de defensie of
ongeveer 35 pCt.! Dat zijn cijfers, die spre
ken. En waar de uitgaven voor 1938 volgens
de thans ingediende begrooting met 81)4
millioen pond gestegen zijn (waaronder nog
niet gerekend de 90 millioen, welke reeds
voor de defensie zyn toegewezen!),, daar
is belasting verhooging noodzakelijk gewor
den.
Reeds heeft de minister van financiën
meegedeeld, welke belastingen verhoogd
zullen worden. Allereerst noemde hij de
inkomstenbelasting, verder de rechten op
petroleum en zware oliën, op thee en op
stookalcohol en hij schatte de meerdere
opbrengst daarvan op 30.350.000 pond. En
waar de minister hoopt, dat de andere be
lastingen door betere tijdsomstandigheden
heel wat meer zullen opbrengen, daar kan
hij op deze wijze de begrooting sluitend
maken.
Minister Simon heeft gisteravond voor de
radio een min of meer populaire toelichting
gegeven op de begrooting, die gisteren bij
het Lagerhuis was ingediend. Hij zeide, dat
men de begrootingen der eerstkomende ja
ren moest beschouwen in het licht van het
herwapeningsprogram, waartoe de regee
ring had moeten besluiten, omdat geen der
andere groote mogendheden het Engelsche
voorbeeld van beperking der bewapening
had gevolgd.
Toen de regeering dan ook vorig jaar be
sloot een crediet van 1500 millioen aan te
vragen, over 5 jaar verdeeld, was er vry-
wel niemand die de bittere noodzakelijkheid
ervan niet had ingezien, want het Britsche
grondgebied moest in de eerste plaats veilig
zyn voor zyn bewoners en het land moet
zich kunnen verdedigen.
„Ik behoef', aldus de minister, „nauwe
lijks te herhalen dat onze wapenen nooit
zullen worden gebruikt voor een aanvallen
den oorlog. Iedereen begrijpt, en niet alleen
in ons land, dat een sterk Engeland een
waarborg voor den vrede is, niet alleen voor
zichzelf maar ook voor anderen. Vorig jaar
kostte de herwapening 263 millioen,
dit jaar zal zij 343 millioen
e i s c h e n en volgend jaar zal het e i n d-
cyfer nog grooter zyn. Boven
dien komen daar nog de kosten van de
luchtafweerdiensten by. Dit zijn dus moei
lijke jaren, maar de regeering heeft door
haar politiek van het verbeteren der inter
nationale betrekkingen reeds den weg ge
wezen om ze niet langer te Jaten duren dan
strikt noodzakelijk was. Daarom hebben we
een bijdrage noodig van de geheele bevol
king voor het gemeenschappelijk welzijn.
Een gedeelte van de groote defensieuit
gaven tot een bedrag van 400 millioen heb
ben we gevonden door leening maar de rest
moeten wy vinden door de opbrengst der
belastingen om het gezonde evenwicht in
onze financiëele huishouding te bewaren.
Men bedenke wel dat wij door onze finan
ciëele draagkracht ten slotte altijd zullen
winnen en dat de wereld moet weten, dat
wy altijd vol zullen kunnen houden zooals
we dat ook in vroegere moeilijke tijden heb
ben gekund.
Minister Simon gaf daarna in cijfers een
overzicht van de begrooting, wees daarbij
op de noodzakelijkheid van belastingver-
hooging en besloot zijn rede met de volgen
de woorden:
Ik ben dan ook overtuigd, dat ieder dien
tijdelyken last gaarne zal dragen. Een mi
nister van financiën krijgt het heele jaar
allerlei soorten van aanbevelingen om zijn
verwacht tekort te dekken. Ieder voorstel,
ook van den eenvoudigsten man, wordt be
sproken en overwogen, maar ten slotte
moet de minister een beslissing nemen en ik
meen een zoo rechtvaardig mogelijke be
slissing te hebben genomen in een ver
hooging van de inkomsten
belasting voor inkomens boven de
540 pond en door een verhooging der
rechten op olie en thee. Van
de eerste verhooging verwacht ik een stij
ging der middelen met 22 1/4 millioen, van
de olie een van 5 en van de thee een van
2 3/4, waarna ik dan nog een klein surplus
van ongeveer 1/4 millioen zal overhouden.
Ik heb gemeend, dat ryk en arm zonder on
derscheid iets zullen moeten bijdragen,
maar de twee millioen belastingbetalers der
laagste klassen zullen door de verhooging
der inkomstenbelasting iji het geheel niet
getroffen worden.
Bij de indiening der begrooting heeft mi
nister Simon in het Lagerhuis o.m. nog ge
zegd:
Natuurlijk zal er kritiek loskomen: in het
Lagerhuis en in het land. Het is zoo gemak
kelijk wanneer men geen verantwoording
bezit critiek uit te oefenen, maar een wys
man, Edmund Burke, heeft reeds 165 jaar
geleden tot zijn critici in het Huis gezegd:
Belastingen verhoogen, die iedereen aan
staan, is even onmogelijk als liefhebben en
verstandig zijn". Misschien is op de laatste
regel nog hier en daar een uitzondering,
maar een minister van financiën, die een
populaire belastingverhooging zou uitden
ken, moet nog geboren worden. Het spijt
mij ook waarlijk dat er geen ander middel
bestond om tot een sluitende begrooting te
komen, maar wanneer men overweegt wat
op het spel staat, wanneer men weet dat de
herwapening ons als het ware opgedrongen
is dan twijfel ik niet of ieder zal zijn steen
tje willen bijdragen en blijmoedig een
nieuwen last op de schouders nemen die
slechts moet dienen voor het behoud van
Engelands macht, majesteit en krachten ten
behoeve van den vrede en de vrijheid der
geheele wereld.
In het korte debat, dat op de rede van
den minister volgde, heeft Attlee gezegd,
dat de regeering opnieuw een niet-sluitende
begrooting had ingediend waaraan het volk
blijkbaar gewend moest raken. De verhoo
ging van de rechten op thee zou voorname
lijk op den kleinen man drukken en de op
positie zou dit onderdeel der voorstellen
met stelligheid bestrijden.
Ook Sir Archibald Sinclair vond dat de
uitgaven langzamerhand niet meer te con
troleeren verhoudingen begonnen aan te
nemen en dat een regeering niet kon voort
gaan met het verhoogen van de indirecte
belastingen om de steeds terugkeerende
tekorten te dekken.
De conservatief Moore Brabazon noemde
de begrooting daarentegen een knap stuk
werk van den kanselier der schatkist, die
er op uit was geweest om de lasten zooveel
en zoo rechtvaardig mogelijk over de onder
scheiden financieele groepen der bevolking
te verdeelen. Spreker vond het echter niet
volkomen in den haak dat alleen de wegge
bruikers de verhoogde rechten op olie moes
ten opbrengen en niet ook de spoorweg
maatschappijen en vliegtuigdiensten.
lingen aldus dit regeeringsberieht- erin
geslaagd het regeeringsfront bij Bi Aliaga
te doorbreken.
Bij Alcala de Chisvert, op enkele kilo
meters van de kust der Middellandsche Zee
zijn de regeeringstroepen tot den aanval
overgegaan en hebben zij eenige hoogten
heroverd, welke liggen in de richting van
den weg naar Castellon.
Het Britsche stoomschip Tungwo, dat
1337 ton meet, werd gisteravond aan den
mond van den Yangtse aangehouden
door Japansehe militairen, die zich met
de bajonet op het geweer aan boord be
gaven en den Chineesche leden der be
manning wonden toebrachten.
Vervolgens begeleidden de Japan
neezen 't stoomschip naar de Japansehe
basis op Tsungming eiland, waar het
nauwkeurig zou worden doorzocht.
De Japanneezen beweren, dat van
boord van de Tungwo geschoten zou
zijn. Daarom zullen zy het schip voor
onbepaalden tijd vasthouden.
Een Britsche kanonneerboot zal zich
naar de Tungwo begeven.
Ten aanzien van den toestand, geschapen
door de redevoering van Henlein, hebben
verantwoordelijke kringen tegenover den
correspondent van Havas te Praag ver
klaard, dat zij iedere discussie met den leider
der Sudeten-Duitschers weigeren, daar deze
by voorbaat en zonder inhoud of vorm van
het „nationalitaire" statuut te kennen, welke
de regeering in voorbereiding heeft, dit van
de hand heeft gewezen.
Deze verklaring beteekent niet, dat de
regeering weigert met de partij der Sudeten-
Duitschers te onderhandelen, doch dat zij
weigert te onderhandelen met Henlein.
Deze heeft verklaard, dat hij geen parle
mentaire democraten meer erkende en zich
buiten het constitutioneele plan stelde, in
dien de regeering al weigert te onderhan
delen met Henlein.
De minister-president zet zyn besprekin
gen voort met de drie daartoe door de Su
deten-Duitsche partij aangewezen parle
mentsleden: Kundt, Richter en senator
Pfrogner, die den eed hebben afgelegd en
gezworen hebben de grondwet te zullen
eerbiedigen.
Arrestaties in verband met 1 Met-vie
ring - De Poolsche bladen deelen mede,
dat te Moskou talrijke arrestaties verricht
zijn in verband met de plechtigheden ter
gelegenheid van den eersten Mei. Tot dusver
zouden ongeveer 3.900 preventieve arresta-
ties 2^jxi gecteaJi* j
