dagblad voor alkmaar en omstreken.
Luchtaanvallen op Granollers.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voofdam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK
Woensdag 1 Juni 1938
140e Jaargang
Honderden dooden en gewonden reeds geborgen.
FELLE STRIJD BIJ TERUEL.
Boerenopstand in Durango.
Plunderingen in Mexico
duren voort.
Japanners ontsnapten aan
een omsingeling.
Chineesche troepen in den aftocht
De algemeene toestand.
Nieuws m 't Icort.
ALKMAARSCHE COURANT.
Nadat aan de gevechtsfronten weer
een soort van evenwicht was gekomen en
geen der beide partyen noemenswaar
dige vorderingen maakte, heeft Franco
zijn luchtstrijdkrachten met ongekende
energie in den strijd geworpen; d.w.z.
hy heeft zijn luchtvloot naar de steden
gezonden, waarboven de bommen in
grooten getale gestrooid werden.
Zoo is gister Granollers, een stadje
vlak bij Barcelona, gebombardeerd en de
gevolgen waren vreeselijk. Hoewel men
tot gisteravond ongeveer 430 dooden
geborgen had, raamde men het totaal
der slachtoffers op meer dan 500.
Een speciale Havas-verslaggever meldt
over dezen luchtaanval de volgende bizon-
derheden:
Om negen uur Dinsdagmorgen hebben vijf
Vliegtuigen van Franco, die op gemiddelde
hoogte vlogen, ongeveer twintig bommen
neergeworpen op Granollers. De aanval ging
zoo snel in zijn werk, dat niemand tijd had,
dekking te zoeken in de speciale schuil
plaatsen, welke in het stadje zijn aangelegd.
Bijna alle bommen kwamen neer in het cen
trum van de stad, waar zich op dat oogen-
blik een groote menigte menschen bevond
op het Maisu-plein, waar de vischmarkt
werd gehouden.
Hier werd een ware slachting aangericht.
Een der bommen trof de vischhal. Bijna alle
in de hal aanwezigen werden weggemaaid.
Een deel van de hal stortte in en bedolf de
aanwezigen onder de puinen.
De hoofdstraat van Granollers was bijna
geheel vernield. Vijftien gebouwen stortten
hier in.
Na het eerste oogenblik van ontzetting,
werd onmiddellijk de hulpverleening geor
ganiseerd. Onophoudelijk werden gewonden
in het ziekenhuis aangevoerd. De dooden-
zaal was echter veel te klein voor het groote
aantal slachtoffers, zoodat men de meeste
lijken langs den muur van het kerkhof neer
legde. Eén man werd gedood tegen vijf vrou
wen of kinderen.
Op vragen van den Havascorrespondent
verklaarde de burgemeester, dat geen enkel
militair doel getroffen is. Men heeft de bom
men uitsluitend op het centrum der stad ge
richt.
Granollers is een stadje van 10.000 inwo
ners. Doi laatsten tijd hadden vele vluchte
lingen hier onderdak gezocht.
De materieele schade is aanzienlijk.
Nieuwe gevechten.
Ongeveer ter zelf der tijd, dat Franco's
luchtmacht haar moordend werk deed
op de steden Alicante, Valencia, Barce
lona, Granollers werden achtereenvol
gens met bommen bestookt en eenige
duizenden mannen en vrouwen werden
daarbij gedood hebben zijn legers een
nieuw offensief ingezet aan het front
van Teruel.
Daar zijn onder een brandende zon de
Castiliaansche en Galicische divisies de ope
raties begonnen, die ten doel hebben, de
laatste manschappen der republikemsche
troepen, die zich in de bergen ten oosten van
Teruel tot aan de kust hebben verschanst, te
verdringen. Ten westen en zuid-westen van
Puebla de Valverde wordt nog steeds hevig
gevochten. De rooden bieden hier hardnek-
kigen tegenstand, om den opmarsch van
Franco's troepen naar Sarrion te vertragen.
Desniettegenstaande is generaal Garcia
Escamez erin geslaagd het belangrijke
kruispunt Mora de Rubielos te bereiken, dat
spoedig daarna door den vyand werd ont
ruimd, waarbij hij groote hoeveelheden oor-
logsmaterieel achterliet.
Meer in het noorden opereeren de natio-
nalisten ten westen van Mosqueruela. In e-
zen sector bereikten zij Linares de Mora en
veroverden een aantal belangrijke stellingen
ten zuid-oosten van het dorp Valde Linares,
zoodat de troepen van generaal Franco thans
het Nogueruelas-gebergte van drie zyden
omsluiten en een zich aldaar bevindende
republikeinsche divisie bedreigd wordt, van
het hoofdleger te worden afgesneden.
Tusschen Ares del Maestro en Cati werd
een geheel bataljon gevangen genomen. Dit
bataljon bestond uit ongeveer duizend man.
die bezig waren, versterkingen aan te leg
gen.
Doordat de nationalisten erin slaagden,
talrijke veldtelefoonleidingen der rooden,
voornamelijk in de omgeving van Albocacer,
te vernielen, heerscht er onder de Barcelona-
strijdkrachten groote verwarring.
Na^r Havas meldt, bestoken de lucht
macht en de artillerie van de troepen van
generaal Franco zonder ophouden de stel
lingen der rooden.
Uit Burgos wordt gemeld, dat bij Puebla
Valverde veertien vliegtuigen van Franco
slaags raakten met 38 roode vliegtuigen.
Negen toestellen van de Barcelona-regee-
ring werden omlaag geschoten, de rechtschen
leden geen verliezen.
De opmarsch der rechtschen.
De opmarsch der rechtschen geschiedt op
het oogenblik volgens Havas als volgt:
De rechtervleugel, onder bevel van gene
raal Varela, rukt op, parallel aan den weg
TeruelSagunto, op een front van 20 K.M.
met gemiddelde etappes van 15 K.M. Het
centrum, onder bevel van generaal Valino,
zet zijn opmarsch voort naar het zuiden, ter
wijl de linkervleugel vorderingen maakt
naar het oosten om Albocacer in het zuiden
voorbij te trekken en de roode defensie in
den flank aan te grijpen.
De rechtschen loopen thans meer gevaar
zich in de diepe bergpassen te begeven. Ge
trouw aan hun tactiek echter beklimmen zij
de bergketenen.
Het front loopt op het oogenblik over
Teruel, Castralto, Aldehuela, Puebla de Val
verde, Puerto de Mingalvo en Gulla. Men
hecht in Saragossa groot belang aan de te
genwoordige operaties, waarvan men een
snelle beslissing verwacht.
De kwestie der vrijwilligers.
In de vergadering van de subcommis
sie voor de niet-inmenging heeft lord
Plymouth verklaard, dat de kosten van
'het terugtrekken der buitenlandsche
vrijwilligers slechts gedragen kunnen
worden door een internationaal fonds,
waarin bijdragen gestort zouden wor
den door de deelnemende mogendheden.
Groot-Britannië is bereid, zijn bijdrage te
storten. De Duitsche en Italiaansche verte
genwoordigers zegden toe, zich tot hunne re
geeringen te zullen wenden om instructies.
De Russische vertegenwoordiger verklaarde,
dat de U.R.S.S. bereid is, het storten van een
bijdrage in de kosten van het instellen en
onderhouden der commissies in overweging
te nemen, doch niet zou bijdragen voor het
transport en het onderhoud van de vrijwilli
gers zelve.
Men raamt de kosten Van het bijeenbren
gen en onderhouden der buitenlandsche vrij
willigers in kampementen op 1 tot 1yt mil-
lioen pond sterling en de kosten van het ver
voer over zee naar hun resp. landen op 3/4
millioen pond.
Voorgesteld wordt thans, dat het eerstge
noemde bedrag gelijkelijk bijeengebracht
zal worden door de vijf groote niet-inmen-
ginglanden en de kosten der repatrieering
door de landen, vanwaar de vrijwilligers af
komstig zijn. De kosten voor het inwerking
stellen van het plan tot terugtrekking wor
den geraamd op 600.000 pond, vermeerderd
met 50.000 pond voor voorafgaande uitga
ven. De vertegenwoordigers der subcommis
sie, aldus Reuter, brengen thans hunne re
geeringen op de hoogte van deze bedragen.
Naar verluidt werd overeengekomen, dat
geen enkel lid van de twee commissies die
zich naar Spanje zullen begeven, onderdaan
zal zyn van een der vijf groote deelnemende
mogendheden.
Men meldt, dat in den staat Durango
boeren in opstand zijn gekomen. Overi
gens duren de plunderingen door ban
dieten in de staten Michoacan, Oaxaca,
Zacategas, Sonora, Sinaloa, Vera Cruz
en Tabasco voort.
Zij worden zonder onderscheid toege
schreven aan de Cedillisten, ondanks de
te Mexico gegeven verzekering, dat het
volkomen rustig zou zijn.
Volgens officieuze inlichtingen uit San
Luis Potosi zou generaal Cedillo zich op de
rancho Espanzula in het noorden van den
staat San Luis opgehouden en zouden
bondstroepen zijn gezonden in de hoop
hem gevangen te kunnen nemen.
Met het oog op de ontoegankelijkheid van
dit gebied, welke bewoners trouw zijn aan
generaal Cedillo denkt men, dat hij niet kan
worden gevangen genomen, zoolang hy in
vrijheid zou willen blijven.
Botsingen met katholieken.
In West Mexico zijn, zoo deelt de gouver
neur van den staat Tabasco telegraphisch
uit Villa Hermosa mede, bij een botsing tus
schen katholieke betoogers en politie 4 ka
tholieken gedood en één katholiek en een
politieagent gewond.
Katholieke boeren, inwoners van Villa
Hermosa, hadden een demonstratie voor de
vrijheid van geloofsbelijdenis georganiseerd
en waren daarna in optocht naar een onder
dictatuur van Garrido afgebrande kerk ge
trokken om met den wederopbouw van de
muren te beginnen.
Daarbij kwam het tot botsingen met de
politie, met het bovenstaand gevolg.
Tegelijkertijd zijn by Cardenas talrijke
verzoekschriften uit alle deelen van Mexico
binnengekomen, waarin gevraagd wordt, dat
hij de wetten, die vijandig tegenover de kerk
zyn en die in Tabasco van kracht zijn, her-
roepe.
i
Naar van officieele Japansche zijde
wordt medegedeeld is het den Japan-
neezen gelukt, de nabij Lan Feng bijna
omsingelde divisie onder generaal Doi-
hara te ontzetten.
De van Kweiteh aan den Loenghai-
spoorweg oprukkende Japansche troe
pen hebben de tegen hen in het veld ge
brachte Chineesche troepen teruggewor
pen en zyn langs den Loenghaispoorweg
verder in Westelijke richting opgerukt.
Onder bedreiging van een aanval in den
ALKMAAR, 1 Juni.
De jaren vóór den wereldoorlog kenmerk
ten zich door een intensieven bewapenings
wedloop, een diplomatieke drukte, kleine en
soms ernstige conflicten en een groote
activiteit der spionnen.
Op het oogenblik herhaalt zich dit alles
Overal worden de legers met koortsachtig"
haast versterkt en gemoderniseerd; de di
plomaten van tal van landen reizen op en
neer, telegrafeeren en confereeren; conflic
ten zijn aan de orde van den dag en de
spionnen verdienen geld. En zoo moeten
wy hier thans gewag maken van een Duit
sche spionnage-affaire in Amerika.
De Fransche recherche heeft uit Ame
rika een draadloos verzoek gekregen bij
aankomst in Cherbourg den Duitschen
oceaanstoomer Hamburg geheel te onder
zoeken, omdat zich aan boord één van de
gevaarlijkste spionnen van de nazi's moet
bevinden. Deze spion heet Werner Guden-
berg. De G-men zochten hem reeds lang,
maar de Duitscher slaagde erin, op het laat
ste oogenblik als verstekeling aan boord van
de Hamburg te komen, die koers zette naa.
Europa.
Onmiddellijk zond de Amerikaansche
recherche een draadloos telegram aan den
commandant van de Hamburg, maar deze
weigerde, daarop te antwoorden. De Ameri
kaansche autoriteiten hebben zich tot die
van Cherbourg gewend met het verzoek, de
boot niet te laten vertrekken, voor zij gron
dig is nagezocht en Gudenberg ten spoedig
ste te arresteeren.
Deze plotselinge verdwijning van Guden
berg heeft een emotie teweeg gebracht en
zij herinnert sterk aan de verdwijning van
een anderen spion, Griebl, die overal ge
zocht werd en plotseling aan boord van de
„Bremen" was, zoodat hij naar Duitschland
kon terugkeeren.
Het schijnt, dat tal van leden van de be
manning van de „Bremen" Griebl geholpen
hebben; het schijnt zelfs, dat verschillende
leden zelf spionnage-arbeid verrichtten,
want toen de Amerikaansche politie vier
officieren en vele leden der bemanning van
het mailschip gearresteerd hadden, bleek,
dat deze aan Duitschland niet alleen foto's
leverden, maar ook mededeelingen betref
fende de defensie in de Fransche oorlogs
haven Cherbourg en van die, welke zij in
Engeland en Amerika aandeden, aan de
Duitsche regeering overbrachten
Een van de arrestanten is een kapster,
Johanna Hoffmann, die zich reeds in den
oorlog heeft onderscheiden ten gunste var
Duitschland in het noorden van Frankryk
en in België. Zy werkte daar samen met
haar collega Jessie Jordan en de twee da
mes, hoewel reeds niet zoo jong meer, zyn
bekend uit de zaak van miss Cavell, die ter
dood is veroordeeld. Fraulein Jordan is vier
jaar geleden in Edinburgh wegens spion-
nage tot 4 jaar gevangenisstraf veroordeeld.
In diplomatieke kringen hecht men bui
tengewone beteekenis aan deze affaire en
er wordt gemompeld, dat men in Amerika
naar aanleiding van deze zaak van de Ham
burg en de Bremen overweegt, een nota te
zenden naar Berlijn met de waarschuwing,
dat bij herhaling verbcd zal worden uitge
vaardigd aan alle Duitsche booten om nog
langer Amerikaansche havens aan te doen
Onder den titel „Acht dagen na het
alarm" publiceert een Parijsch blad, dat in
verDinding staat met de Quai d'Orsay, inte
ressante bizonderheden over de gebeurte
nissen van 21 en 22 Mei in Midden-Europa.
Polen had, volgens dit blad, reeds twee
legerkorpsen aan de Tsjechische grens ge
mobiliseerd, toen de Duitschers hun troepen
op de Sudetengrens concentreerden.
Dit gebeurde in uitvoering van het in begin
1938 tusschen Beek en den Führer gesloten
accoord. Eerst op 20 Mei hebben de regee
ringen van Parijs en Londen hiervan ken
nis gekregen toen hun gezanten te War
schau informeerden naar de inzichten en
houding van Polen.
Ingeval van een algemeen conflict,
antwoordde Beek, is Polen verplicht het
FranschBritsche blok als aanvaller te be
schouwen.
Doch toen vernam Beek ook een en ander
over de plannen van Engeland en Frank
rijk en ook, dat 4000 Russische bombarde
mentsvliegtuigen gereed waren om naar
Praag te vertrekken
Beek verzocht vervolgens Berlijn, alles
stop te zetten.
Ook de houding van Italië, Zuid-Slavië
en Roemenië hebben de gebeurtenissen be-
invloed. Op 21 Mei liet de Fransche minis
ter van buitenlandsche zaken Bonnet te
Belgrado en Boekarest informeeren, terwijl
Londen zich over de inzichten van Rome
deed inlichten. Het antwoord van Belgrado
was niet duidelijk. Dat van Boekarest gaf
gedeeltelijke voldoening aan Frankryk.
Lord Perth telegrafeerde uit Rome naar
Londen, dat de regeering van Rome om te
beginnen neutraal zou blijven.
Hoe stond men te Londen tegenover de
frontverandering?
Toen de Quai d'Orsay in kennis werd ge
steld van de Duitsche mobilisatie, seinde
Parijs naar Londen, dat het Frankrijk on
mogelijk zou zyn, indien het „Reich" zijn
voorbereidingen voortzette, niet op zyn
beurt te mobiliseeren. Die mededeeling
werd officiëel overgebracht op 21 Mei. Den
volgenden dag, Zondagmorgen, riep Cham-
berlain zijn ministers bijeen. Besloten werd,
dat de Britsche gezant te Berlyn een zeer
duidelijke, energieke verklaring zou afleg
gen in de Wilhelmstrasse.
De gezant, Henderson, zinspeelde daarbij
op zijn aanstaande vertrek uit de Duitsche
hoofdstad en reeds had hy de vooraan
staande personen van de Britsche kolonie
gewaarschuwd. Op 22 Mei werden voortdu
rend gedachtenwisselingen gehouden tus
schen de kabinetten van Londen en Parijs.
Men ziet, het zijn spannende dagen ge
weest in Europa.
De chef van den Franschen luchtstaf, ge
neraal Vuillemin, is vergezeld van vyf
hoofdofficieren van de Fransche luchtmacht,
naar Londen gekomen. Het bezoek wordt
officieel gekenschetst als een beleefdheids
visite. Maar het is veel meer dan dat. De
Fransche officieren blijven zes dagen. Zij
maken in dien tijd tochten naar Britsche
vliegkampen en zullen er grondig kennis
maken met de verrichtingen der Britsche
luchtmacht-industrie.
Zij worden ook in Kingsway verwacht.
Dat is de straat waar het luchtvaartminis
terie zetelt, het nieuwste ministerie, dat in
Whitehall geen plaats kon vinden en daar
om werd ondergebracht in een reusachtig
kantoorgebouw in deze nieuwste, belang
rijke straat van Londen, vrucht van een
doorbraak, een kwarteeuw geleden uitge
voerd.
Dit zijn maar plaatselijke bijzonderheden,
die voor de Fransche luchtofficieren niet zoo
belangrijk zijn. Alleen sir Kingsley Wood
en zyn helpers zijn belangrijk voor hen.
De beleefdheidsvisite sluit grondige bespre
kingen over luchtpolitiek en luchtstrategie
niet uit. In welingelichte kringen wordt
vast geloofd dat dit Fransche bezoek de
ouverture ish voor de nauwste samenwer
king tusschen de luchtmachten der twee
landen. Die samenwerking kan van hooge
strategische beteekenis worden. Indien Brit
sche toestellen, die in een oorlog tot taak
hebben vijandelijke bommenwerpers te on
derscheppen, voor dit doel eskadersgewijze
ergens aan de Fra .srhe oostgrens waren
gestationneerd, inplaats van aan de Engel-
sche oostkust, dan zouden ze dit onder
scheppend werk doeltreffender kunnen uit
voeren. Als de „verdedigingsoorlog" (alle
oorlogen van de toekomst zullen zoo hee-
ten) Engeland zou nopen volgens het be
ginsel, dat de aanval de beste verdediging is
zijn „bommers" naar de steden van den
eenigen vijand te zenden, dan zouden deze
toestellen meer bommen kunnen meenemen
en minder benzine noodig hebben, indien ze
konden vertrekken van een Fransch vlieg
veld inplaats van een Engelsch.
Aan zulke mogelijkheden moet men den
ken wanneer Fransche stafofficieren van de
luchtmacht naar Kingsway komen om er
een beleefheidsvisite te brengen aan sir
Kingsley Wood.
rug hebben de Chineezen de aanvallen op
de stellingen der Doihara-divisie gestaakt,
Zij zyn in de richting van Kaifeng terugge
trokken.
Een Japansche afdeeling heeft, naar Do
mei uit Tokio seint, hedenochtend Loe Ji in
het noord-oosten der provincie Honan be
reikt.
Poh Sien nog niet veroverd.
Van Chineesche zijde wordt gezegd, dat
Poh Sien nog steeds in het bezit der Chinee
zen is. Japansche afdeelingen zijn echter om
de stad heen getrokken en verder naar het
westen opgerukt.
Tot dusver wordt door de Chineezen nog
niet toegegeven, dat de Japanneezen erin
geslaagd zijn, de divisie-Doihara te ontzet
ten.
Luchtaanvallen op Hankau.
Van officieele Chineesche zyde wordt me
degedeeld, dat gister bij een luchtaanval der
Japanneezen op Hankau elf Japansche jacht
vliegtuigen neergeschoten zijn. Zes-en-vijftig
Japansche vliegtuigen hadden getracht, tot
Hankau door te dringen. De Japansche bom
menwerpers werden echter op 30 K.M. tenl
Oosten van Hankau gedwongen terug te
keeren, evenals 18 jagers. Achttien andere
jachtvliegtuigen kwamen tot een oostelijke
voorstad van Hankau, waar zich een hevige
luchtslag heeft afgespeeld. De Chineesche
luchtmacht zou geen verliezen hebben gele
den.
Omtrent den luchtaanval, dien de Japan
neezen op Hankau hebben ondernomen,
wordt van Chineesche zijde nog gemeld, dat
Chineesche jachtvliegtuigen die de Japan
sche bommenwerpers achtervolgden, nabij
Kioe Kiang drie Japansche bommenwerpers
hebben neergehaald.
Nauwer contact tusschen Berlijn en
Tokio?
Het Chineesche militaire tijdschrift „Sau
Tang Pau", publiceert de mededeeling, dat
er tusschen Duitschland en Japan onderhan
delingen loopen over een nauwer contact op
militair en economisch gebied. De onderhan
delingen zouden begonnen zijn met het aan
bod van Japan, Duitschland Tsjing Tau, dat
het vóór den oorlog van China gepacht had,
terug te geven. Bovendien zou de vroegere
Duitsche concessie in Shanghai weer ge
opend worden en zou Duitschland in China
alle rechten herkrijgen, die het vóór den
oorlog bezeten heeft.
Als tegenprestatie zou Duitschland aange
boden hebben, zijn adviseurs by de Chinee
sche centrale regeering terug te roepen en
geen leveranties aan China meer te doen.
Bovendien zou een groep Duitsche militaire
officieren naar Japan gezonden worden en
zouden garanties gegeven zyn voor de leve
ring van groote hoeveelheden oorlogsmate
riaal aan Japan.
Uiteraard hebben wy ons hier tot de be
treffende diplomaten gewend, doch deze
bestrijden ten stelligste, dat bovenstaand be
richt op waarheid zou berusten.
Vijfjarig knaapje ontvoerd. - TeMiami
werd een vijfjarig knaapje James Cash, in
den nacht van Zaterdag op Zondag ont
voerd. Het ventje lag te slapen in de villa
van zijn ouders te Princeton, een dorp by
Miami. De kidnappers hebben een briefje
achtergelaten, waarin zij een losgeld van
10.000 dollars eischten.
Men verwacht, dat de ontvoerde zoon van
James Cash, den rijken oliehandelaar van
Miami, elk oogenblik in de ouderlijke wo
ning kan terugkeeren. De broeder van Cash
heeft verklaard, dat het losgeld van twee
duizend pond sterling den ontvoerders is
toegeworpen uit een auto, waarmede de
vader van den ontvoerden knaap twee toch
ten heeft gemaakt over wegen, die aangege
ven waren op een door de ontvoerders toe
gezonden kaart.
Nog een geval van kidnapping. - In-
tusschen heeft zich, nadat de losprijs voor
deze ontvoering was betaald en het lyk van
Levine was gevonden, een derde kidnap
ping, gevolgd door moord, voorgedaan op
het 6-jarig meisje Shirley Woodburgh van
Cincinnati. Het lijkje van Shirley werd met
wonden bedekt onder een struik in da na
bijheid van haar woning gevonden.
Aardschokken in Californië. - berichten
uit verschillende steden maken melding van
drie aardschokken in het geheele Zuidelijke
deel van Californië.
Borden rammelden in de huizen en schil
deryen vielen van de wanden, maar overi
gens werd er weinig schade aangericht.
Razzia op den Kurfuerstendamm. -
De politie te Berlyn heeft gisteravond in
twee lokalen aan den Kurfuerstendamm
een razzia gehouden, waarbij 339 personen
werden gearresteerd, die verdacht worden
van overtreding der deviezenvoorschriften,
handel in verdoovende middelen en poli
tieke overtredingen. Onder de gearresteer
den bevonden zich eenige vreemdelingen,
die niet in het bezit waren van een geldig
paspoort,