DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
FRANCO GAAT DOOR MET ZIJN LUCHT
BOMBARDEMENTEN.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 134 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Vrijdag 10 Juni 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Opnieuw twee schepen getroffen en daarbij o.a.
een waarnemer gedood.
VATICAAN BETREURT DE
BOMBARDEMENTEN.
Japansche opmarsch langs
den Loenghai-spoorweg.
Dijken van de Gele Rivier
opgeblazen.
Het Luiksche
gifmengster-proces.
Nog steeds verhooren.
De algemeene toestand.
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE COURANT.
Ondanks de waarschuwingen, welke
Franco reeds mocht ontvangen, ondanks
ook de actie, der Engelsche regeering,
die er op aandringt, om een einde te
maken aan de luchtbombardementen, en
tenslotte ondanks de wenken van het
Vaticaan, gaat de luchtmacht van
Franco door met het uitvoeren van
luchtbombardementen.
En zoo moeten wij thans weer gewag
maken van twee schepen, die getroffen
zijn, een Fransch en een Britsch schip.
Opnieuw zijn er dooden te betreuren en
onder de gevallenen bevindt zich een
waarnemer, die uitgezonden was door
de niet-inmengingscommissie.
Allereerst werd uit Madrid gemeld, dat
een schip van onbekende nationaliteit in de
haven van Benicasim, op 15 K.M. ten
Noorden van Castellon, werd gebombar
deerd. Volgens de eerste berichten zouden
er bij dien aanval tien personen gedood en
negentien gewond zijn.
Verder werd uit Castellon gemeld dat de
luchtmacht der nationalisten in de haven
aldaar het Engelsche schip Isadora, aan
boord waarvan zich een waarnemer der niet-
inmengingscommissie bevond, heeft gebom
bardeerd. De projectielen hebben aan het
schip ernstige schade toegebracht, hoewel er
geen slachtoffers zijn te betreuren.
Later werd vastgesteld, dat bij het bom
bardement in Benicasim het Fransche schip
Brisbane getroffen werd. Daarbij werden
twee Engelschen gedood en wel behalve
John Edwards, de waarnemer der niet-
inmengingscommissie, een scheepsagent,
Bullock genaamd. Verder werden vijf leden
der bemanning gedood en vier ernstig ge
wond. Zes opvarenden werden licht ge
wond. Het vliegtuig, dat alleen was, wierp
vier bommen op het schip, dat in het
maanlicht goed zichtbaar was en beschoot
het schip vervolgens met zijn mitrailleurs.
Naar vernomen wordt, is het schip
zinkende.
De Brisbane was negen dagen geleden uit
Algiers naar Valencia vertrokken.
Reuter meldt uit Valencia, dat de over
tuiging thans veld wint, dat de opstande
lingen weloverwogen aanvallen doen op
neutrale schepen om te probeeren door een
blokkade en terrorisatie der burgerbevolking
de overwinning te behalen, waarin zij tot
nog toe met de wapenen niet konden slagen.
In de laatste 24 uur zijn drie havens gebom
bardeerd, n.1. Denia, Alicante en Castellon.
Fransche torpedojager naar Alicante.
Een Fransche torpedojager is gisteren te
Alicante aangekomen om een onderzoek in
te stellen naar aanleiding van het bombar
dement van het s.s. „Brisbane". Hierbij
voegde zich later nog een andere torpedo
jager.
Zes gewonden zijn aan boord van de
oorlogsschepen gebracht, terwijl de dooden
op het kerkhof van Denia zijn begraven.
Uit het voorloopige onderzoek is gebleken,
dat de „Brisbane" getroffen is door vier
bommen, waarvan twee brandbommen, en
dat het aanvallende rechtsche watervlieg
tuig vervolgens twee- tot drieduizend mi
trailleurkogels op het schip afzond. Het
schip is op het strand gezet. In den zijwand
bevindt zich een groot gat.
De strijd aan de fronten.
De aanval der opstandelingen aan de
fronten in de provincies Teruel en Castellon
was gisteren buitengewoon hevig. Het was
een offensief op groote schaal, dat ten uit-
voer werd gelegd met machtige materieele
middelen, waaraan de regeeringstroepen met
heldenmoed het hoofd boden. Op vele
plaatsen hebben zij alle pogingen van den
vijand gefnuikt.
De opstandelingen zijn in den sector van
Teruel 15 K.M. van de provincies Valencia
en Cuenca verwijderd. De regeeringstroepen
maken het den opstandelingen onmogelijk
door te dringen in de richting van Lucena
Del Cid.
Zoo luiden de berichten van regeerings-
zijde.
Van de zijde der opstandelingen wordt
daarentegen het volgende gemeld:
De rechtsche strijdkrachten hebben het
gisteren ingezette offensief voortgezet. Tegen
den middag waren zij ten Westen van Val-
bona 4^K.M. opgerukt. De druk duurt
voort.
De operaties van gister zijn wegens haar
mogelijke gevolgen belangrijker dan alle
andere operaties in de afgeloopen maand.
Aan het Levante-front.
In het legerbericht der regeering wordt
van het Levantefront gemeld, dat de op
standelingen het offensief in alle sectoren
hebben voortgezet. Gesteund door tanks,
artillerie en vliegtuigen hebben de recht-
schen in den sector van Valla Hermosa den
berg Panagolose en Sanahuja bezet.
Tijdens een luchtgevecht tusschen 41
jachtvliegtuigen der regeering en 53 vlieg
tuigen der rechtschen werden tien der
laatste neergehaald. De regeering verloor
drie vliegtuigen.
Aan het front in Estremadura.
Aan het front in Estremadura zetten de
regeeringstroepen de offensieve actie voort,
welke zij in Mei zijn begonnen in den sector
van Puenta Del Arzobispo, dat op 30 K.M.
ten Westen van Talavera is gelegen. In het
bergachtige terrein werd gisteren opgerukt
in de richting van Rio Gualija. De heuvels
La Olla en Las Beutistas werden bezet.
In den sector van Villa Nucva de la
Serena hebben de regeeringstroepen hun
linies bij de provincies Badajoz en Caceres
moeten herzien.
De vreemde vliegtuigen boven
Frankrijk.
De Fransche minister-president Daladier
heeft in de Kamer naar aanleiding van op
merkingen van eenige leden ten aanzien
van de vluchten van vreemde vliegtuigen
boven het zuidelijk deel des lands o.m. ver
klaard, dat voor het oogenblik nog niets
gezegd kan worden omtrent den oorsprong
der vliegtuigen, die 26 bommen hebben
laten vallen. De scherven zijn door technici
verzameld. Zij dragen inscripties, die goed
dienen te worden bestudeerd. Dit delicate
werk kan ernstige consekwenties mede
brengen. Het onderzoek geschiedt in het
arsenaal van Toulouse. Hoe de conclusie der
met het onderzoek belaste technici ook moge
uitvallen, aldus Daladier, bij voorbaat zal
ik haar aanvaarden.
Het belangrijkste is de aan de grens ge
nomen maatregelen te voltooien om een
einde te maken aan de lankmoedigheid,
welke reeds te lang heeft geduurd.
Batterijen luchtafweergeschut hebben
waarschuwingsschoten gelost of seinen ge
geven.
Voortaan zal, zoodra een vliegtuig, van
welke nationaliteit dan ook, de grens zal
overkomen, direct het vuur worden geopend.
Ik zelf, aldus Daladier, heb daartoe op
dracht gegeven en ik heb de zekerheid, dat
de bevelen a uilen worden uitgevoerd.
Een te Tokio ontvangen telegram van het
Japansche front bij den Loenghai-spoorweg
behelst, dat de Japanners zijn voortgedron
gen tot ongeveer 10 K.M. ten Noorden van
Kaifeng. Zij hebben Lioejoeankou aan de
Gele Rivier bezet en nog twee plaatsen op
de oude route van Nanking naar Peking. Dit
zal den tocht der Japanners over de Gele
Rivier vergemakkelijken.
Gisteren hebben 10.000 man Chineesche
troepen een tegenaanval gedaan op Kaifeng,
maar zij werden volgens dit Japansche be
richt met zware verliezen teruggeslagen.
Volgens de Japanners zouden de Chineezen
2000 dooden hebben.
Uit Hankou wordt gemeld, dat de op
marsch der Japansche troepen langs den
Loenghai-spoorweg de vorige week op een
nieuwe hinderpaal is gestuit: de zich terug
trekkende Chineesche troepen hebben op 3
Juni verscheidene dijken tusschen Tsjeng-
tsjou en Tsjoengwou vernield en daardoor
een groot gebied onder water gezet. Waar
schijnlijk werden ook andere dijken van de
Gele Rivier met dynamiet verwoest, doch
deze tactiek kan voor het oogenblik niet een
volledig effect sorteeren, daar de periode
van hoog water pas in Juli begint. Daaren
tegen zullen de overstroomingen een zeer be
langrijke rol spelen in de Chineesche ver
dediging, tenzij de opmarsch der Japanners
naar Hankou met bliksemsnelheid zou ge
schieden, hetgeen niet waarschijnlijk is. De
Chineezen ontveinzen zich niet, dat het door
steken van dijken ook den ondergang zou
beteekenen van honderdduizenden boeren,
die in deze zeer dicht bevolkte streek wonen.
Spoorlijn PekingHankau opgeblazen.
Volgens officieuse -Japansche rapporten
is een Japansche mobiele colonne erin ge
slaagd de spoorlijn PekingHankau op te
blazen, ergens ten zuiden van Tsjengtsjou.
Buitenlanders te Tsjengtsjou.
Een aantal buitenlandsche doktoren en
zendelingen heeft geweigerd Tsjengtsjou te
verlaten, toen de laatste trein vertrok. Zü
willen de zieken en gewonden blijven bij
staan. De stad is thans geheel geïsoleerd,
alle spoorweg- en telegrafische verbindingen
zijn verbroken.
De hoofdmacht van de Chineezen trekt
zich terug en men verwacht, dat de Japan
sche troepen zonder veel moeite de stad
zullen kunnen nemen.
Tsjang Kai Sjek vol moed.
Nader wordt gemeld, dat de Chineesche
troepen Woensdagavond Tsjengtsjou hebben
ontruimd. Tsjang Kai Sjek heeft op vragen
van journalisten schriftelijk geantwoord, dat
„dank zij onze troepen die sinds het begin
van den zomer verleden jaar in aantal ver
dubbeld zijn, de belangrijkheid en de kwali
teit van ons materiaal, de aanzienlijke ver
betering van het moreel der Chineesche be
volking, hij, Tsjang Kai Sjek, in staat is aan
alle strategische eischen te voldoen en de
operaties te leiden, zooals hij dat van plan
was. De bombardeering van Chineesche
steden, welke beoogt het moreel van het
Chineesche volk te vernietigen, heeft in
tegendeel tot effect, dat het de verontwaar
diging wekt van de 450 millioen Chineezen,
die vastbesloten zijn den oorlog tot het ein
de vol te houden, met als einde de overwin
ning. Wij hopen, aldus besloot Tsjang Kai
Sjek, dat de bevriende mogendheden alle
verplichtingen zullen nakomen, die voort
vloeien uit de geldende verdragen en China
zullen helpen."
De toestand te Sjanghai.
De Japansche regeering heeft besloten het
bezit van de Amerikanen te Sjanghai, dat
door de Japanners bij hun bezetting van de
stad was verzegeld, aan de eigenaars terug
te geven. In een verklaring, hierover afge
legd door den woordvoerder van het depar
tement van buitenlandsche zaken te Tokio,
wordt eraan herinnerd, dat bij het uitbre
ken van de vijandelijkheden te Sjanghai
j.L zomer de Chineesche legers verscheidene
inrichtingen aldaar hadden bezet en ge
bruikt voor militaire doeleinden. Daaronder
was ook de school van de Baptistenzending,
die Amerikaansch bezit was en gelegen was
buiten Tsjapei. Toen de Japanners het ge
bied van Sjanghai hadden bezet, was de
school in gebruik als voorraadschuur. De
Japanners hebben haar nu op 1 Juni terug
gegeven, omdat te Sjanghai rust en orde
zijn teruggekeerd en de toestanden normaal
zyn geworden. Een ander Amerikaansch ge
bouwencomplex, n.1. dat van de Sjanghai*
sche universiteit te Jangtsepoo, dat eveneens
door de Chineesche strijdkrachten voor mili
taire doeleinden was gebruikt en dat later
door de Japansche troepen was in bezit ge
nomen, zal thans aan de Amerikanen wor
den teruggegeven. Dit zal binnen de maand
gebeuren.
Een Amerikaansche stap te Tokio.
Grew, de ambassadeur der Vereenigde
Staten te Tokio, heeft er bij de Japansche
regeering op aangedrongen maatregelen te
nemen om een einde te maken aan de bom
bardeering van de bezittingen van niet-strij-
ders in China. Volgens het departement
van staat had Grew opdracht het Japansche
ministerie van buitenlandsche zaken in ken
nis te stellen van den gisteren door Japan
sche vliegtuigen uitgevoerden aanval op het
complex der universiteit van Lingan. Grew
heeft het departement van staat doen weten,
dat hij stappen heeft genomen en aangedron
gen heeft op maatregelen ten einde her
haling der incidenten te voorkomen.
Chineesche stap bij den Volkenbond.
De gedelegeerde van China bij den Vol
kenbond heeft den secretaris-generaal een
nota overhandigd, waarbij diens aandacht
wordt gevestigd op het feit dat de Japansche
mobilisatiewet van toepassing is op de
eilanden, welke onder mandaat staan van
dit land en wel de Marshall-eilanden en de
Carolinen. Dit is in tegenstelling met het
pact. Een administratief onderzoek inzake
de eilanden onder Japansch mandaat is
thans in de zitting van de mandaatcommis
sie niet aan de orde.
In de zaak tegen de wed. Becker heeft de
president van het Hof gistermorgen bekend
gemaakt, dat hij een schrijven heeft ont
vangen, onderteekend door mevrouw Dau-
mens. De president gaf daarbij uiting aan de
verontwaardiging, die bij hem gewekt is
door dezen smakeloozen grap.
Thans wordt vernomen, dat er sprake van
zou zijn vandaag of morgen over te gaan tot
opsporing van den schrijver van dezen mei
„mevr. Daumens" onderteekenden brief.
De zitting werd gistermiddag gekenmerkt
door het feit, dat reeds bij den aanvang
van weerskanten nieuwe personen zich
civiele partij gesteld hebben. In het eene
geval geschiedde dit voor de ouders van mej.
Stevart, in het andere voor de moeder van
mevr. de wed. Castadot. In beide gevallen
wordt één franc schadevergoeding met rente
geëischt.
Het verhoor van de beklaagde is intus-
schen vooratgezet. De weduwe Becker bleef
het hoofd bieden aan de vragenreeks van
den president, waarbij zij zich met groote
ALKMAAR, 10 Juni.
Ook vandaag hebben wij weer melding
moeten maken van luchtbombardementen,
bedreven door de luchtmacht van Franco.
En opnieuw zijn schepen van vreemde mo
gendheden in kwestie Frankrijk en En
geland daarbij getroffen. Voor het eerst
is thans ook een waarnemer van de non
interventie-commissie doodelijk gewond:
een Britsch onderdaan op een Fransch
schip, dat bestookt werd en in zinkenden
toestand werd gebracht.
Wat die jongste luchtbombardementen be
treft, voor de bijzonderheden verwijzen wij
naar de berichten uit Spanje zelf. Wij zul
len ons hier bezig houden met de houding
der Britsche regeering en de kritiek in het
Vaticaan op deze luchtbombardementen.
In over het algemeen goed ingelichte
officiëele Britsche kringen blijft men een
stilzwijgen in acht nemen omtrent hetgeen
gedaan zal worden om de antwoorden op de
aanvallen der vliegers op Britsche schepen
en eigendommen.
Lord Halifax heeft zich over deze aange
legenheid telefonisch verstaan met den mi
nister-president, die nog steeds in Hamshire
vertoeft.
Men is in Londen van gevoelen, dat de
actie der rechtschen ten doel heeft den be
manningen der Britsche schepen er toe te
brengen te weigeren naar havens te ver
trekken, welke bloot staan aan bombarde
menten uit de lucht en de verzekerings
premies zoodanig te doen opvoeren, dat
het ondoenlijk is te varen.
In welingelichte kringen blijft men on
danks dit alles hopen, dat de vandaag te
houden vergadering der niet-inmengings
commissie zal veroorloven, dat aanzienlijke
voortgang kan worden gemaakt met de te
rugtrekking van vrijwilligers.
De energieke reactie der Britsche open
bare meening op de bombardementen op
Britsche schepen door de rechtsche Spaan-
sche luchtmacht heeft eenigen indruk ge
maakt te Rome waar men niet zonder er
gernis constateert, dat deze bombardemen
ten hun uitwerking niet gemist hebben in
zekere conservatieve kringen, die Franco
het best gezind waren. De Italiaansche bla
den laten de mogelijkheid doorschemeren
van een op handen zijnde actie van het
Londensche kabinet in de verschillende
Europeesche hoofdsteden. Zij schrijven de
Britsche regeering verscheidene plannen
toe, in het bijzonder het plan tot bijeenroe
ping van een conferentie der staten, die de
conventie van Nyon hebben onderteekend.
In 'n artikel van den Londenschen corres
pondent schrijft de „Tribuna", dat men zich
in Engeland ten onrechte verontwaardigt
over het bombardeeren van een paar koop
vaardijschepen. Hieraan wordt toegevoegd,
dat de Britsche rceders en kooplieden wel
weten, dat „men niet in den regen loopt,
zonder nat te worden". Ten slotte schrijft
het blad: „het anti-fascisme is er in ge
slaagd zich aan te dienen onder den dek
mantel van de vaderlandsliefde en het zou
ijdel zijn te willen verheelen, dat de inci
denten der laatste dagen Franco veel sym
pathieën hebben doen verliezen, die hij had
weten te verwerven in rechtsche Britsche
kringen".
Ook de „Osservatore Romano", het blad
van het Vaticaan, bespreekt den oorlog in
Spanje en in het bijzonder de kwestie van
de luchtbombardementen en de Fransch
Britsche pogingen den oorlog minder on-
menschelijk te maken, de Engelsche voor
stellen inzake bemiddeling en de vluchten
van onbekende vliegtuigen boven Fransch
gebied.
De „Osservatore Romano" schrijft: „De
protesten tegen luchtbombardementen zijn
gerechtvaardigd. De gebombardeerde centra
hebben geenerlei militaire beteekenis. Zij
liggen niet in de buurt van militaire centra
noch van openbare gebouwen, die voor den
oorlog van nut zijn.
De afslachting van de burgerbevolking
heeft nogmaals het moeilijke vraagstuk der
„humaniseering" van den oorlog, welke zelf
onmenschelijk is, op den voorgrond ge
bracht. Dit feit ontslaat echter niet van den
plicht al het mogelijke te probeeren om de
gevolgen van den oorlog te verzachten en
vooral onschuldige menschenlevens te spa-
ren
Het blad is van meening, dat ondanks de
moeilijkheden, welke de verwezenlijking
medebrengt, een overeenstemming tusschen
de strijdende partijen op dit punt nog
steeds gewenscht is, daar iedere aanval op
onverdedigde centra slechts een nieuwe
daad van agressie beteekent. Het blad is
echter verplicht te constateeren, dat de
Britsche voorstallen om het militaire karak
ter der bedoelde centra te bepalen, geen
gunstig onthaal hebben gevonden, zoomin
als het eveneens Britsche initiatief, dat be
oogt een bemiddeling tusschen beide vijan
delijke kampen tot stand te brengen.
Zooals gemeld doen geruchten de ronde,
dat de Heilige Stoel tusschen beiden zou ko
men bij de regeering van generaal Franco
om dezen er toe te brengen te vermijden dat
burgerbevolkingen verder te lijden zullen
hebben van luchtbombardementen.
Dit initiatief is een nieuw in de reeks van
denzelfden aard, welke het Vaticaan, ge
trouw aan zijn humanitairen geest en zen
ding, herhaaldelijk heeft genomen in den
loop van den bloedigen strijd in Spanje, met
het doel de gruwelen van den oorlog te
verzachten.
Er zouden reeds instructies zijn gezonden
aan mgr. Gaetano Cicognani, die den Heili
gen Stoel te Salamanca vertegenwoordigt.
Het spreekt vanzelf (aldus voegt het Ha-
vas-bericht, waaraan wij bovenstaande ont-
leenen, er aan toe) dat het initiatief van het
Vaticaan geenszins mag worden voorgesteld
als een protest en dat het alleen gaat om
een gebaar, ingegeven door gevoelens van
christelijke naastenliefde en dat het boven
dien niets onvriendschappelijks bevat voor
de regeering tot hetwelk het wordt gericht.
handigheid van zekere punten der beschul
diging wist vrij te pleiten.
Tot aan het einde van de zitting heeft zich
geen enkel incident voorgedaan.
Men verwacht, dat ook vandaag nog be
steed zal worden aan het verhoor, en dat
het Hof Zaterdagmiddag geen zitting zal
houden. De rechter van instructie in de
zaak-Becker zal eerst Maandag gehoord
worden.
Opvarenden van sleepboot verdronken.
- Op de Theems nabij Tilbury is een sleep
boot na een aanvaring gezonken. Gemeld
wordt, dat verscheidene opvarenden van het
vaartuig, dat naar men gelooft de „Ocean
Cock" is, verdronken zijn.
Incident aan Bulgaarsch-Grieksche
grens. - Naar pas thans bekend is geworden,
heeft zich twee dagen geleden aan de
Grieksch-Bulgaarsche grens een bloedig in
cident afgespeeld. Bij een schietpartij, die
door tot nu toe onopgehelderde oorzaak tus
schen een Bulgaarschen en een Griekschen
grenspost ontstond, werden twee Grieksche
grenswachten gedood. Beiden hadden zich
volgens de lezing, die men te Sofia van het
voorgevallene geeft, op Bulgaarsch gebied
bevonden.
Ontvoerd knaapje waarschijnlijk ge
wurgd. - Omtrent de ontdekking van het
lijkje van den ontvoerden vijfjarigen James
Cash wordt nog gemeld, dat dit reeds in
zoodanigen staat van ontbinding verkeerde,
dat het nog slechts aan de pyjama kon wor
den herkend. Men neemt aan, dat het kind
gewurgd is.
Mevrouw Griebl in arrest. - De echtge
noot van den uit Amerika naar Duitschland
ge vluchten dr. Griebl, mevrouw Maria
Griebl, wordt als getuige vastgehouden. Zij
heeft een borgstelling van 5000 dollar
moeten storten. De autoriteiten hadden ver
nomen, dat zij reeds haar passagebiljet
had genomen voor de eerstvolgende Duit-
sche boot om eveneens naar Duitschland te
gaan.
Vliegtuigongelukken in Tsjecho-Slo-
wakije. - Gisteren hebben zich twee ernsti
ge vliegtuigongelukken voorgedaan. Nabij
Nitra in Slowakije is een jachtvliegtuig
neergestort, waarbij de twee inzittenden ge
dood werden. Bij Jenc in Bohemen is een
tweede jachtvliegtuig bij een noodlanding
zóó ongelukkig neergekomen, dat de beide
inzittenden ernstig gewond werden.
Uitgehongerde wolven vallen kinderen
aan. - Polesie in Polen wordt de laatste
dagen geteisterd door benden uitgehongerde
wolven. Nabij Luniniec hebben zij een groep
spelende kinderen aan den rand van 't dorp
aangevallen. Vijf kinderen werden ernstig
gewond.
Tragisch ongeluk in Stiermarken. - In
het Dachsteingebied in Stiermarken is Dins
dag een tourist verongelukt. Gistermorgen
vroeg is een ploeg mannen uitgetrokken om
het lük van den neergestorten tourist naar
het dal te brengen. Tijdens het bergings
werk kwamen twee leden van den ploeg op
een overhangende sneeuwmassa te staan.
De sneeuw bezweek en de beide mannen
verdwenen in den afgrond.
