DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN,
Non-interventiecommissie bereikt
overeenstemming.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 156 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
Woensdag 6 Juli 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Britsche plan tot terugtrekking der buitenlanders
eenstemmig aangenomen.
Rustende vertegenwoordiger
maakt voorbehoud.
Nieuw Japansch offensief
aangekondigd.
Aanvallen op Peking verwacht.
Incident aan
Fransch-ltaliaansche grens
Twee Fransche toeristen
beschoten.
De algemeene toestand.
De gelijkschakeling in
Oostenrijk.
Verloopt in vlot tempo.
Het vergiftigingsproces
te Luik.
Verdediger aan het woord.
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE COURANT.
De niet-inmengingscommissie, die
gistermiddag om vier uur te Londen
in voltallige zitting op het ministerie
van Buitenlandsche Zaken bijeen kwam,
heeft na een vergadering, welke bijna
drie en een half uur duurde, dan ten
slotte succes gehad.
Op alle punten van het Britsche plan
tot terugtrekking der buitenlanders uit
Spanje werd overeenstemming bereikt.
Lord Halifax, die de bijeenkomst presideer
de, bracht allereerst dank aan lord Ply-
mouth voor zyn tact en geduld en gaf ver
volgens een overzicht van het plan.
Van de 27 in de commissie vertegenwoor
digde landen maakte slechts Rusland eenig
voorbehoud. Na uitvoerige discussies is toen
tenslotte de laatste paragraaf van het voor
stel houdende de regeling tot het weer
instellen van de controle, omgewerkt, zóó
dat ook de Russische vertegenwoordiger
met de redactie accoord ging, mits ook zijn
regeeiing zich er mee kon vereenigen.
De inhoud van het plan.
Het volledige plan zal Vrijdag officieel als
witboek worden gepubliceerd. Het zal mor
gen de beide partijen in Spanje worden aan
geboden, waarna het nog wel enkele dagen
zal duren alvorens definitief bekend is of
zy met het voorstel accoord gaan.
Is dit inderdaad het geval, dan zullen
twee commissies van zes personen elk
naar de beide partijen in Spanje wor
den gezonden om het tellen der buiten
landers te beginnen. Niet alleen de
vechtende soldaten maar ook technici,
ingenieurs e.d. zullen worden meege
teld.
Begrijpelijk is, dat het tellen nutteloos is,
als intusschen opnieuw inmenging gepleegd
kan worden, vandaar dat de controle ander
maal te land en ter zee wordt ingesteld.
Is na 6 weken geen noemenswaardige
vooruitgang bereikt, kan de sluiting van de
landsgrenzen worden opgeheven.
De controle ter zee zal niet weer in den
ouden vorm worden hersteld. In de voor
naamste acht havens van Spanje zullen per
manente waarnemers worden gestationneerd
en in de havens waar kans op lossing van
oorlogsmateriaal dood of levend komen
eveneens waarnemers om toezicht te houden.
Schepen, die naar Spanje vertrekken, krij
gen waarnemers aan boord om te controlee
ren of zich geen contrabande aan boord be
vindt.
Zoodra men met het tellen gereed is, kan
men met de werkelijke terugtrekking een
aanvang worden gemaakt.
De volgende stap is aan het erkennen van
beperkte oorlogsrechten aan de beide par
tijen.
Het terugtrekken geschiedt verhou
dingsgewijze. Minstens 10.000 man van
de partij met de minste buitenlandsche
hulp moet zijn teruggetrokken alvorens
hiertoe wordt overgegaan.
Is dit inderdaad zonder ongelukken ver-
loopen, dan hoopt men te Londen op deze
wijze een van de gevaarlijkste problemen
in ons onrustig Europa uit den weg te heb
ben geruimd.
Fransche perscommentaren.
De perscommentaren op de bereikte over
eenkomst zijA van belang. Frankrijk's pers
blijft over het algemeen nog vrij sceptisch
tegenover het plan te staan, zoo zegt de
„Epoque", sprekende over de overeenstem
ming, welke in de niet-inmengingscommis-
sie is bereikt, gaarne te erkennen, dat een
belangrijke stap in de goede richting is ge
daan op den weg van de internationale ont
spanning. Men moet evenwel niet gelooven,
dat de oorlog in Spanje geen verrassingen
meer zal brengen, Nog hebben alle vrijwil
ligers Spanje niet verlaten, nog is geen einde
gekomen aan de levering van wapenen enz.
aan beide partijen, nog is geen einde ge
komen aan de bombardementen. De toestand
moet nauwkeurig worden gevolgd en het
blad raadt alle landen aan voorzichtig te
zyn.
Madame Tabouis schrijft in de „Oeuvre",
dat het waarschijnlijk is, dat de toepassing
van het aangenomen plan vóór Kerstmis
geen tastbare resultaten zal opleveren.
Franco zal tot dan toe moeten wachten voor
het verkrygen van de rechten van oorlog
voerende en Italië zal moeten wachten op
het in werking treden van het Britsch-Ita-
liaansche verdrag.
Ook de „Aube" waarschuwt voor het
koesteren van de te veel hoop en de „Fi
garo" schryft, dat nu het Britsche plan is
aangenomen, men zonder ophouden aan
moet dringen op het toepassen hiervan.
Duitsche pers niet enthousiast.
De overeenkomst inzake de niet-inmen-
ging in Spanje wordt door de Duitsche pers
met terughoudendheid begroet. Men wijst
vooral op den langen duur van de onder
handelingen en men is van meening, dal
nog niet alle moeilijkheden uit den weg
zijn geruimd.
De „Lokalanzeiger" bericht, dat Barce-
lona reeds moeilijkheden voor de toepas
sing van het plan heeft geschapen en het
„Berliner Tageblatt" gelooft, dat Moskou
niet zoo onhandig zal zijn te antwoorden
met een botte weigering, doch dat de Sovjets
wel door zullen gaan met het aanstoken van
den Spaanschen brand en met hun pogingen,
hem algemeen te maken.
De Italiaansche meening.
Te Rome heeft men de overeenkomst in
zake de niet-inmenging in Spanje met vol
doening begroet. Men is van meening, dat
thans niets meer de practische uitvoering
van het Britsche ontwerp in den weg staat,
waardoor de internationale zijde van het
Spaansche vraagstuk zal kunnen worden
opgelost. Men verwacht, dat de versterking
van de controle aan de grenzen en het
terugtrekken van een aanzienlijk deel van
de vrijwilligers aan beide zijden zal leiden
tot het erkennen van de rechten van oorlog
voerenden van Franco, waardoor vele inter
nationale moeilijkheden uit den weg ge
ruimd zullen kunnen worden. Bovendien is
men te Rome van oordeel, dat hierdoor de
overwinning van Franco zal worden ver
sneld, terwijl bovendien het in werking tre
den van het Britsch-Italiaansch verdrag van
16 April zal worden verhaast.
De Britsche pers tevreden.
De Britsche pers heeft de overeenstem
ming in de niet-inmengingscommissie met
vreugde begroet. De „Daily Telegraph"
schrijft, dat de Britsche regeering thans de
voorstellen van Franco tot neutraliseeren
van Almeria zal bestudeeren. Men gelooft,
dat de Spaansche ambassadeur te Londen,
die heden naar zijn post terugkeert, heeft
medegedeeld, dat de regeering van Barce-
lona zich zal verzetten tegen 't voorstel van
Burgos. Zij dringt er evenwel op aan, dat
een commissie van onderzoek zal worden
gezonden.
Verder wordt vernomen, dat Mussolini er
bij de Britsche regeering op heeft aange
drongen het Britsch-Italiaansche verdrag te
ratificeeren voor het reces van het Britsche
parlement. In parlementaire kringen wijst
men erop, dat in dit geval voor het parle
ment op reces gaat een belangrijk deel van
de Italianen uit Spanje teruggetrokken
moet zijn.
Het Japansche offensief aanmer
kelijk vertraagd door de overstroo
mingen zal naar uit Tokio gemeld
wordt, opnieuw krachtig worden inge
zet. Speciaal in het Zuiden zal over het
geheele front krachtig worden aange
vallen.
Hieraan wordt toegevoegd, dat de Ja
pansche troepen voorts aan het Noordelijks
front een krachtige expeditie op touw zet
ten tegen de overblijfselen van de Chi-
neesche troepen, die zich gevoegd hebben
bij de „bandieten", welke een basis hebben
nabij Hwaiyin sinds den val van Soetsjau,
terwijl aan het Westelijk front de Japan
sche troepen in samenwerking met de
marine op 4 Juli Hoekau hebben bezet.
Volgens berichten uit Japansche bron zijn
de Japansche troepen Dinsdag plechtig in
Hoekau binnengerukt, nadat de stad in den
loop van den nacht van Chineesche gueril-
lastrijders „gezuiverd" en bij het aanbre
ken van den dag geheel bezet was. Ja
pansch geschut bestookte dertig over het
Poyangmeer vluchtende jonken, zoodat
negen en twintig dezer schepen zonken.
Aanvallen op Peking te wachten?
Wordt van Japansche zijde een
nieuw offensief aangekondigd in het
Zuiden Chineezen ongeregelde strijd
krachten schijnen van plan te zijn een
aanval op Peking te ondernemen.
Reuter meldt althans uit Peking dat naar
verluidt tal van guerrillakrijgers het gebied
van Peking binnengestroomd zijn. Eenige
steden, die binnen een afstand van 24 K.M.
van Peking gelegen zijn, zijn door de Ja
pansche garnizoenen gebarricadeerd, terwijl
zeven van de dertien poorten van Peking
gesloten zijn. Gisteren werd duidelijk ten
Z.-W. der stad het otploffen van zware
bommen gehoord.
Vliegtuigen vernield.
De luchtstrijdkrachten der Japansche
marine beweren, dat zij tijdens een Maan
dag ondernomen aanval op Nantsjang, de
hoofdstand van de provincie Kangsi, 54
Chineesche vliegtuigen hebben vernield,
hetgeen overeen zou komen met een derde
gedeelte van de Chineesche luchtstrijd
krachten, aldus een bericht uit Sjanghai.
Zeeroovers vallen Britsch schip aan.
Het Britsche schip „Tseangtah" is op 90
mijl afstand van Sjanghai door zwaar be
wapende Chineesche zeeroovers aangeval
len. De zeeroovers beroofden het schip van
alle wapens en van een lading sigaretten,
waarna zij in hun jonken ontkwamen.
De overstroomingen rond Kobe.
Volgens gisteravond om 11 uur gepubli'
ceerde officiëele cijfers zijn tengevolge van
de overstroomingen in Kobe en in de om
geving daarvan reeds 164 personen om het
leven gekomen en 82 gewond. Bovendien
worden nog 174 personen vermist. Onder
de dooden bevinden zich twee Portugeezen,
een Duitscher en een Franschman. Tot dus
ver zijn 1505 huizen weggespoeld, 1535
huizen geheel of gedeeltelijk verwoest, 164
bruggen vernield, en 167.086 huizen over
stroomd.
Hevig bombardement op Lojang.
De stad Lojang heeft gisteren een lucht
aanval ondergaan, zooals zy nog niet had
beleefd. Elf Japansche vliegtuigen lieten
gedurende 4 uur in toaal 135 bommen
vallen, waardoor meer dan 100 niet-stry-
ders om het leven zijn gekomen. Honder
den huizen zijn geheel of gedeeltelijk ver
nield. Drie bommen troffen de gevangenis,
waardoor minstens 50 gevangenen gewond
werden. De vliegers lieten pamfletten val
len, waarin nieuwe luchtaanvallen werden
aangekondigd.
Swatau, dat eens een bloeiende stad was,
is thans een groote ruïne.
Volgens de officieele cijfers zijn bij de
Japansche luchtaanvallen 120 burgers ge
dood en meer dan 300 gewond.
Maandag is aan de Fransch-Itali
aansche grens een Fransch student,
die bij vergissing de grens overgesto
ken was, door schoten van Italiaansche
grenswachten zwaar gewond.
Officieel wordt te Parijs medegedeeld,
dat het incident geschiedde in de omgeving
van de Col Udine bij Abries. „Twee Fran
sche toeristen waren bij vergissing de grens
overgestoken en plotseling opende de
Italiaansche grenswacht zonder waarschu
wing het vuur öp hen. Hoewel de Fran
schen onmiddellijk terugkeerden, bleven
de Italianen schieten in hun richting,
waardoor een van beiden in den rug werd
getroffen.
De Fransche regeering zal haar houding
bepalen, wanneer het onderzoek geheel
geëindigd zal zyn."
Wat Rome zegt.
Gezaghebbende kringen te Rome
schijnen het incident, dat zich heeft
voorgedaan aan de Fransch-Italiaan
sche grens, waar een Fransch student
gewond werd, niet van ernstigen aard
te achten. De Italiaansche autoriteiten
zijn geneigd dit incident een plaats te
geven bij „de gebeurtenissen, die zich
in grensgebieden welke door toeristen
worden bezocht, kunnen voordoen".
De Italiaansche dagbladen hebben nog
geen melding van het gebeurde ge
maakt.
Alkmaar, 6 Juli.
Zoo heeft de non-interventiecommissie
op papier althans dan toch eindelijk een
succes weten te boeken. De te volgen ge
dragslijn is nauwkeurig vastgesteld. Respec
tievelijk wordt, komt samengevat, ach
tereenvolgens indien het plan door beide
partijen wordt aanvaard het volgende
gedaan:
Telling der in Spanje aanwezige buiten
landers; opnieuw instelling der controle te
land en zij het eenigszins gewijzigd ter
zee, gedeeltelijke verhoudingsgewijze terug
trekking van minstens 10.000 buitenlanders
aan de zijde, waar de minste buitenlanders
aanwezig zijn; beperkte oorlogsrechten aan
beide partijen.
Is voorts na 6 weken geen vordering van
beteekenis te constateeren, dan kunnen de
grenzen weer geopend worden.
Of nu ook inderdaad het terugtrekken der
vreemde strijdkrachten uit Spanje vlot zal
geschieden hangt op het oogenblik geheel en
al af van de loyale medewerking der betrok
ken partijen. Indien het dat zou willen, zou
een der landen bijv. Italië het plan
zeer gemakkelijk volkomen kunnen torpe-
deeren, zooals met meer non-interventieplan
nen gebeurd is. De controle, bedoeld om
nieuwe inmenging tegen te gaan, zal deze,
indien er boos opzet is, zeker niet kunnen
verhinderen. In zoo'n geval is de telling na
tuurlijk waardeloos en valt het geheele plan
in duigen.
Inderdaadop de loyale medewerking
van alle belanghebbende staten (i.c. voorna
melijk Italië, Duitschland en Rusland) komt
het uitsluitend aan. Zijn deze landen van
goeden wil, dan is van de partijen in Spanje
evenmin sabotage te verwachten.
De Spaansche regeering zal haar medewer
king wel willen verleenen, al komt het geven
van oorlogsrechten aan de opstandelingen in
feite neer op een gelijkwaardige behande
ling van beide partijen, welke positie de
Spaansche regeering terecht als scheef moet
aanvoelen.
Wat Franco's houding zal zijn is niet be
kend. Deze hangt trouwens af van die van
zijn beschermers, Italië en Duitschland.
En deze schijnen thans bereid mede te wer
ken de kwestie tot een goed einde te bren
gen. De kans op de aanvaarding van het plan
door Franco is daardoor vry groot.
Alleen.... als Italië eens niét de overtuiging
heeft gekregen, dat Franco nu wel zonder
Italiaansche hulp den oorlog kan winnen?
Dan is er nog niets te zeggen van den afloop
van den strijd in Spanje. Want dat Italië een
regeeringsoverwinning zou toelaten is voor
alsnog niet aan te nemen, behalve wanneer
het accoord met Engeland dat in werking
treedt als een behoorlijk begin is gemaakt
met het terugtrekken der Italianen aan
lokkelijker schijnt en wanneer Mussolini's
prestige een nederlaag in Spanje kan verdu
ren. Dat zijn vragen, waarop in den loop van
de komende maanden wel een antwoord zal
kunnen worden gegeven.
Vóór het vertrek der Duitsche militaire
raadgevers in China naar Hongkong legde
generaal van Falkenhausen nog een verkla
ring af. Hij zeide o.m.: „Ofschoon moeilijke
omstandigheden ons vertrek naar Duitsch
land noodig hebben gemaakt, blijft ons hart
altijd bij het land, dat we zooveel jaren ge
diend hebben. Wij hebben groote waardee
ring voor de gastvrijheid, die ons bewezen
is: de gelukkige dagen, die wij in China heb
ben doorgebracht, zullen wij nooit verge
ten". Von Falkenhausen zeide verder, dat
China ongetwijfeld zegevierend uit den strijd
te voorschijn zal komen. „Japan zal niets
winnen, noch by oorlog noch bij vrede". De
generaal maande het Chineesche volk aan
onder de leiding van Tsjang Kai Sjek mede
te werken: indien ieder zijn plicht doet staat
de eindoverwinning vast.
f]
De commissie tot onderzoek naar een in
ternationale regeling van Duitsche en Oos-
tenrijksche vluchtelingenproblemen komt
heden bijeen. 31 Landen nemen hieraan deel,
Italië niet, dit heeft om „diplomatieke rede
nen" de uitnoodiging aan de meeste staten
met uitzondering van Duitschland gezonden
van de hand gewezen.
Ten aanzien van deze conferentie te Evian
gehouden, schrijft de „Times", dat het zeer
juist is gezien de conferentie, welke wordt
gehouden om een oplossing te zoeken voor
het vraagstuk van de Joodsche vluchtelin
gen, op Fransch gebied te houden, want geen
land heeft na den wereldoorlog meer gast
vrijheid betoond voor hen die vluchtten
voor de vervolging van ras, godsdienst of
politieke overtuiging. Frankrijk kan op het
oogenblik niet meer opnemen en de Fransche
delegatie kan een ervaring van jaren ter be
schikking van de conferentie stellen. Er zijn
op het oogenblik ongeveer 350.000 joden die
uit Duitschland zouden willen vertrekken
en ongetwijfeld zouden 200.000 uit Oostenrijk
willen vertrekken. De wijze, waarop de
Duitsche autoriteiten optreden tegen de jo
den is het Duitsche volk onwaardig en vormt
een van de grootste hinderpalen, welke het
terugkeeren van betere betrekkingen tus-
schen Duitschland en andere mogendheden
in den weg staan. Door zoo te handelen
maakt Duitschland zich niet alleen schuldig
ten aanzien van de joden, doch ten aanzien
van, de geheele menschheid.
„Te gemakkelijk schot."
De Fransche pers maakt over het alge
meen melding van alle bijzonderheden van
het incident aan de Fransch-ltaliaansche
grens, doch zij levert weinig commentaar.
De „Populaire" verklaart te hopen, dat
het onderzoek, dat door de Fransche regee
ring is gelast, alle licht op het incident zal
doen schijnen. De openbare meening kan
een herhaling hiervan niet dulden.
De „Oeuvre" schrijft: „Een grensinci
dent? GoedDe Italiaansche grens
wachten hebben dan toch wel een te ge
makkelijk schot!"
De „Gleichschaltung" van Oostenrijk
verloopt in een vlot tempo. De Duitsche
autoriteiten hebben weer een aantal
nieuwe maatregen genomen.
Zoo zyn de 174 Oostenryksche oud-
stryders-vereenigingen ontbonden en de
leden ingelijfd by den nationalistischen oud-
stryders-vereeniging, den Yffhauserbund.
Verder is het vermogen van de Tiroolsche
schuttersvereeniging Absam, welke herhaal
delijk monarchistische tendenzen heeft ge
toond, in beslag genomen. 37 vereenigingen
van politiepersoneel en gendarmen zyn ont
bonden en de leden zyn ingelijfd by den
Duitschen bond van politiepersoneeL
Bovendien zyn talrijke kranten opgeheven
of omgevormd tot nationaal-socialistische
bladen, o.a. het Linzer Volksblatt en de
Arbeitersturm, vroegere katholieke bladen,
die thans nationaal-socialistisch zyn. De
Kölnische Zeitung deelt mede, dat het Volks
blatt tot aan den Anschluss een krachtig te
genstander is geweest van het nationaal-
socialisme. Het blad gold als het orgaan van
den bisschop van Linz. Bovendien is te Inns-
brück een nationaal-socialistisch blad opge
richt door samensmelting van twee Duitsch-
nationale bladen.
Na de „zuivering" van de Weensche bali,
waar 730 Joodsche advocaten werden ge
schrapt, zullen thans ook de middelbare
meisjesscholen „arisch" worden gemaakt en
zullen ook nationaal-socialistische eenheids-
scholen worden opgericht, welke de confes-
sioneele scholen zullen moeten vervangen.
Nadat de openbare aanklager in het
vergiftigingsproces te Luik tegen de we
duwe Becker een fel requisitoir gehou
den en een vonnis, dat het menschelijke
leven beveiligt, gevraagd had, zyn de
verdedigers van de beklaagde aan
wier schuld inmiddels niemand twijfelt
aan het woord gekomen.
De eerste verdediger van de wed. Becker,
mr. Chevalier, heeft in de voortzetting van
zyn pleidooi zijn streven orri het door den
openbaren aanklager geschilderde sombere
portret in lichtere tinten te doen uitkomen
vervolgd. Het moreele verval van de be
klaagde deed hy minder ernstig voorkomen
door het op rekening te schrijven van een
openbare meening, die onder de suggestie
verkeerde van valsche getuigenissen en van
haatdragende overdrijvingen.
Vervolgens trachtte de verdediger vast te
stellen, dat de beklaagde digitaline heeft
moeten gebruiken. Ik denk, zoo zeide hij,
dat mevr. Daumens bestaat onder een an
dere en werkelijke identiteit, n.1. de identi
teit van een vrouw, die niets aan den dag
wil laten treden van haar buitenechtelijke
reizen. Aangezien de verkoop van digitaline
streng gereglementeerd is in Nederland kan
deze vrouw, die in een schrijven aan den
president zich verontschuldigt over het feit,
dat zy zich niet kan ontmaskeren, er een be
lang in gezien hebben zich digitaline in Bel
gië te verschaffen. Mr. Chevalier tracht
voorts dwalingen in de deskundigenrappor
ten aan te toonen. Hij stelt de vraag, of een
gifmengster haar gif wel zou hebben ge
kocht by winkeliers, die haar kenden en die
haar bij het eerste alarm hadden kunnen
aangeven bij de politie. Mr. Chevalier
spreekt als zyn meening uit, dat zijn cliënte
medeplichtig is, maar niet de hoofdschuldige
is in het geval van de wed. Crulle.
Op dit punt van het pleidooi werd de zit
ting geschorst.
Onrust in Britsch-Indië. - Aangezien de
Rao-Radja van Sikar (Br.-Indië) zich niet
heeft gehouden aan de overeenkomst, welke
hy met den Radja van Jaipur heeft ge
sloten, na de ongeregeldheden van April j.L
zijn militaire wachtposten rond de stad
geplaatst. In een schietpartij tusschen be
woners van de stad en militairen, in den af-
geloopen nacht, werden vijf personen ge
dood.
