DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Twee militaire vliegtuigen tegen elkaar gebotst. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. No. 165 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven Irancc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Zaterdag 16 Juli 1938 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA, 140e Jaargang De vier inzittenden omgekomen. Ramp voor onze luchtvaart. Bom in Jeruzalem geworpen. Groot aantal dooden. Engeland bestelt duizend vliegtuigen. De algemeene toestand. Chineezen vluchten over de Gele Rivier. De guerilla machteloos? Uittocht der joden uit Weenen. 500 Passen per dag. Felle strijd in Oost-Spanje. Franco zet de opmarsch voort. Nieuws in 't kort. ALKMAARSGHE COURANT. Vrijdagmiddag omstreeks half vier zijn nabij Gilze Rijen tijdens militaire oefeningen twee vliegtuigen met elkaai in botsing gekomen en naar beneden gestort. De beide toestellen, afkomstig van Soesterberg, zijn totaal vernield. Van de vier inzittenden werden drie op slag gedood. De vierde werd zeer ernstig gewond. Hij is kort na aankomst in het ziekenhuis overleden. Onmiddellijk is hulp naar de plaats van het ongeval gezonden. Nader wordt gemeld, dat het vliegongeval heeft plaats gehad juist boven den weg tus- schen het oude en nieuwe militaire vliegveld te Rijen. Een der twee machines stortte brandend op het oude vliegveld Molenheide neer. Toen men er na eenigen tijd in ge slaagd was de inzittenden te bergen, vond men slechts de verkoolde lijken. Het andere toestel viel op het aan den anderen kant van den weg gelegen nieuwe vliegveld. Dit toestel werd totaal vernield. Eén der beide inzittenden werd op slag ge dood. De tweede inzittende werd zwaar ge wond en is zoo spoedig mogelijk naar het ziekenhuis te Breda vervoerd, waar hij spoe dig overleed. Stukken vleugels vlogen rond. Het ongeval gebeurde tijdens militaire oefeningen. Plotseling zagen de toeschou wers, dat bij het uitvoeren van oefeningen twee machines tegen elkaar botsten. Stuk ken van de vliegtuigen vlogen naar allo kanten. Een stuk van een vleugel kwam op den weg terecht, gelukkig zonder iemand te treffen. Andere onderdeelen vielen in den tuin van een in de nabijheid gelegen café. Ook hier werd niemand getroffen. De namen der slachtoffers. Nader vernemen wij, dat bij het vliegongeval bij Rijen zijn omgekomen de adspirant reserve officier-vliegers van Overbeeke, van Offeren en Manesse en de reserve-sergeant-vlieger Streur. Korten tijd na het ongeval kwamen een officier-vlieger en een officier-geneesheer van Soesterberg per vliegtuig op het vlieg veld Molenheide aan. Ook uit Rijen was in- tusschen geneeskundige hulp gearriveerd. Verder waren op het terrein aanwezig de burgemeester van Rijen en de officier van justitie uit Breda. Om vier uur werden de lijken vrijgegeven. De stoffelijke resten der slachtoffers zijn per ambulance-auto naar het hospitaal te Breda overgebracht. j De omgeving van het vliegveld werd door de brigade van de Koninklijke Marechaussee in samenwerking met de gemeente-politie afgezet. Voortdurend kwamen meer belang stellenden naar het terrein van het ongeval, doch zij werden op voldoenden afstand ge houden. De omgekomenen. De vliegers van Overbeeke, van Offeren ên Manesse waren van October van het vorige jaar bij de luchtvaartafdeeling ge detacheerd. De beide eerstgenoemden be hoorden tot de verkeersopleiding van de KLM. Zij hadden in den zomer van het vorige jaar de tweejarige cursus van de rijksopleiding voor verkeersvlieger achter den rug en deden thans op Soesterberg hun jaardienst als militair vlieger voor het be halen van het militaire brevet, waarna zij het examen als verkeersvlieger zouden heb ben af te leggen. Na het slagen hiervoor zou den zij in October a.s. als verkeersvlieger bij de K.L.M. in dienst treden. Hun leef^ld was ongeveer 21 jaar. Evenals de heer Ma- nesse waren zij thans sergeant-vl.eger Ju.st aanstaanden Maandag zou t drietalzinbe gonnen met het afleggen van het officiers 6 *De Vlieger Streur was van Mei j.1. te Soesterberg in opleiding en had nog twee dienstjaren voor den boeg. De heer Fuchs. adjunct-chef van der, vliegdienst der K.L.M., die de vliegeni van Overbeeke en van Offeren onder zyn disc - oelen heeft gehad, kenschetste hen als rustige leerlingen, die in hun instructie periode goede vorderingen hadden gemaakt. Smeulende massa. Een speciale verslaggever seinde ons gisteravond: In het dennebosch terzijde van den weg van Gilze naar Rijen ligt een roo- kende en smeulende massa, de resten van de ranke Fokker-jager F. B, die bemand met de adspirant reserve-offi cier vliegers W. van Offeren en J. Overbeeke, als een brandende fakkel omlaag stortte, nadat het toestel in aan raking was gekomen met de tot zijn escadrille behoorende F 20. De felle vuurgloed deelde zich onmiddel lijk aan de droge hei mede, en ook de den nen vatten vlam, zoodat het voor de toe snellende ooggetuigen van het ongeval on mogelijk was, ook maar iets tot redding te doen. Een landarbeider, die vlak in de om geving op de heide werkzaam was, en het ongeluk voor eigen oogen zag .geschieden, vertelde ons, dat het door de geweldige hitte niet mogelijk was het toestel te naderen, men bepaalde zich er toe, te zorgen, dat de brand geen grooteren omvang aannam. Toen het vuur eindelijk doofde, bleef een rooken- de puinhoop achter, de machtige motor ver smolten tot een vormlooze klomp metaal, en daarnaast het stoffelijk overschot van de beide jeugdige vliegers, die hier op zoo tra gisch wijze den dood vonden. Aan den overkant van den straatweg, midden in ?en veld van bloeiende lupine, ligt de F. 20, eveneens totaal vernield, maar hier ontstond geen brand en zoo maakt deze ruïne r.iet zulk een tragischen indruk, al zijn de gevolgen hier niet minder ontzettend. De F. 20 werd bestuurd door den aspirant reserve-officier vlieger E. C. A. Manesse, terwijl als waarnemer meevloog de dienst plichtig sergeant J. Streur uit Rotterdam. Na de botsing verloor dit toestel een vleugel en totaal onbestuurbaar kwam het enkele honderden meters van den straatweg met een harde klap op het lupineveld terecht. Bestuurder Manesse bleek op slag gedood, maar de heer Streur toonde nog teekenen van leven. Voorzichtig werd hij opgenomen en per ziekenauto naar Breda vervoerd, waar hij in het Diaconessen gasthuis werd opgenomen. Geneeskundige hulp mocht echter niet meer baten; nog in den loop van den middag overleed ook het vierde slacht offer van dit ontzettend ongevaL* Onderhoud met luitenant Molenaar. In een der hangars van het vliegveld Gilze Rijen spraken wij Vrijdagnamiddag met den eerste-luitenant-vlieger F. J. Mole naar, die per vliegtuig uit Soesterberg was overgekomen na het vernemen van de tijding van het ongeval. „Het is vandaag wel een harde dag voor de luchtvaart", zeide hij ons. „Eerst is er een vliegtuig bij Teuge in de sloot geraakt. Toen kregen we tijding uit Haamstede, dat daar de D 17-208 in zee is gedoken, maar gelukkig heeft de bestuurder zich zwemmend kunnen redden. En nu deze onheilstijding uit Gilze Rijen .1" „Waren de militaire vliegers hier in ver band met oefeningen?" „Ja. Zeven vliegtuigen zijn vanmorgen van Soesterberg vertrokken voor een oefen- vlucht naar Teuge en Gilze Rijen. Ze waren hier tegen het middaguur geland en ge bruikten, zooals dat gewoonte is, het mid dagmaal in het café aan den overkant van den straatweg. Daarna zijn ze weer opge stegen, en bij de daarop gevolgde escadrille- vlucht zijn twpe toestellen met elkaar ir. aanraking gekomen". „Heeft u zich een denkbeeld gevormd omtrent de oorzaak?" „Dat zal een kwestie geweest zijn van het verkeerd beoordeelen van eikaars snelheid". Luitenant Molenaar vertelde ons nog, dat de eerste hulp, voor zoover noodig, was ver leen door dr. Hoeks uit Gilze, waarna nog twee officieren van gezondheid uit Breda arriveerden. Met het vliegtuig uit Soester berg kwam mede de arts van den vlieg- medischen dienst dr. Stigter. Majoor A. K. Steup van de L.V.A. te Soesterberg had de leiding bij het bergingswerk. Wrakstukken overal. Rond het vliegveld groept de bevolking tesamen, op eerbiedigen afstand van de wrakstukken gehouden door manschappen van de brigade der Kon. Marechaussee. Maar ook al kan men van de vliegtuigen weinig of niets meer zien, overal in het rond ontdekt men de gevolgen van de fatale bot sing. Langs den weg, in de tuinen van de huizen, op de bermen, overal liggen de af geslagen stukken van de F 20 verspreid en in den tuin van het café tegenover het vliegveld ontdekken wij zelfs een groot stuk van den vleugel. Tragische gedachte, enkele uren tevoren was het gezelschap van jeug dige adsiprant-officieren hier vroolijk bijeen geweest, had men in de beste stemming het middagmaal gebruikt, thans liggen er de wrakstukken van een der toestellen en aan den overkant stijgt nog steeds de rook om hoog van wat er over is van de F 8. Geen wonder dat de kastelein, de heer Tuytelaar, totaal verslagen is. Om twaalf uur kwamen de vliegers, monter en opge wekt als altijd, zijn zaak binnen. Er werden grapjes gemaakt over en weer, en met een joviaal tot ziens trok men tegen twee uur weer naar de vlieghei, waar de Fokker- jagers stonden te wachten. Voor vier jonge vliegers zou dit de laatste opstijging worden Opnieuw heeft de luchtvaart haar offers geëischt! Gistermiddag om half twee is een bom geworpen midden in de David- straat in de oude stad te Jeruzalem. Het aantal dooden zou ongeveer twintig bedragen, hoewel eerst een ge tal van veertig was opgegeven. Het aantal gewonden wordt op ruim 100 geschat. Alle slachtoffers zijn Arabieren. Verscheidene slachtoffers van den bom' aanslag zijn onherkenbaar verminkt. Afge rukte lichaamsdeelen werden verscheidene meters van de plaats der ontploffing ge vonden. De ontploffing was in de geheele stad hoorbaar. Opgewonden groepen schoolden samen langs den voornaamsten verkeers weg. Politie en troepen zijn opgesteld op alle belangrijke centra in de stad, teneinde reacties in de Joodsche wijken te verhoe den Havas meldt verder dat men de omstan digheden, waaronder de aanslag is gepleegd, nog niet nauwkeurig heeft kunnen vaststel len. De bom, aldus Havas, zou geworpen zijn op het oogenblik, waarop een politie- detachement passeerde, dat zich naar de Omarmoskee begaf voor een onderzoeknaar wapens. Na zes uur des middags mag niemand in Jeruzalem zich meer op straat begeven. In de stad heerscht ♦groote opgewondenheid, welke zich uitbreidt naar het Noorden van Palestina. Nog langen tijd nadat de slachtoffers van den bomaanslag naar het lijkenhuis waren gebracht, bleven gesluierde Mohamedaan- sche vrouwen aan de deuren weeklagen. Met andere Arabische boeren waren zij naar Jeruzalem gekomen voor de op Vrij dag gebruikelijke gebeden in de moskee. Ook voor het ziekenhuis, waarin de ge wonden waren opgenomen, hebben zich hartverscheurende tooneelen afgespeeld. De vreeselijke aanslag heeft alle bevolkings groepen diep geschokt. De hoop op een ge leidelijken terugkeer van de rust is de bo dem ingeslagen, aldus Reuter. De Britsche minister van Luchtvaart, sir Kingsley Wood, heeft te Birming- ham medegedeeld, dat het ministerie bij. de nieuwe fabriek van lord Nuffield een aanvangsorder voor den bouw van duizend gevechtsvliegtuigen van groote snelheid heeft geplaatst. Hoewel natuurlijk eenige tijd zal ver loopen, alvorens met deze bestelling een begin gemaakt kan worden, heeft de aankondiging allerwege groote voldoe ning gewekt. ALKMAAR, 16 Juli. Mag men den Romeinschen correspon dent van de Times gelooven, dan verwacht men in Italië een nieuw tijdperk van „storm en spanning", waardoor de inter nationale toestand zeer ernstig zou worden. Hij vertelt, dat in de Italiaansche pers wederom aanvallen gedaan worden, welke bijna gelijk zijn aar. die uit den tijd der sancties. Deze aanvallen vloeien voort uit de overtuiging, dat de oppositie in Enge land de onderteekening van het Britsch- Italiaansche verdrag in den weg staat. De krachten, welke vijandig staan tegenover het verdrag, zijn te sterk voor Chamberlain en men is te Rome van meening, dat som migen in Engeland het verdrag beschou wen als een goed middel om Italië in slaap te sussen tot Engeland sterk genoeg zal zijn om. Italië te overheerschen. In een hoofdartikel schrijft de Times naar aanleiding van deze mededeelingen van zijn correspondent, dat men in Britsche regeeringskringen de verbolgenheid van Italië begrijpt en dat niemand meer dan de Britsche regeering de vertraging be treurt. Doch het in werking treden van het verdrag van 16 April is onderworpen aan een regeling van het Spaansche vraagstuk. De minister-president heeft in het parle ment zijn woord gegeven en kan dit niet terug nemen. De evacuatie is voorloopig nog een farce. Als Italië er nu eens zonder de non-interventie-commissie, ernst mede maakte, dan werd het als een serieus land beschouwt, dat op serieuze wijze Britsche leeningsgelden tracht te verdienen. Dat men dit in Rome weigert in te zien, toont aan, dat men er r.iet weet, wat in het democratische westen nog steeds „een man een man, een woord een woord" beteekent. Bij de tweede, hier aangesneden kwestie, heeft de Britsche pers het over Duitschland en een ander smeulend probleem. De correspondent van de Times te Ber- lijn geeft een overzicht van de houding van Duitschland ten aanzien van Tsjecho- Slowakije. Volgens den correspondent is Duitschland vast besloten aan te dringen op absolute autonomie voor de Sudeten- duitschers en op het beëindigen van het verdrag tusschen de sovjet-unie en Tjecho-Slowakije. Het zal van den inter nationalen toestand afhangen op het oogenblik van den partijdag te Neurenberg of de toestand zich verder langs geleide lijken weg zal ontwikkelen, af wel in één slag. Zonder twijfel zou Hitier gaarne een oplossing zien, welke niet zou leiden tot een annexatie van het Sudetenduitsche ge bied, zoolang Oostenrijk nog moeilijkheden blijft berokkenen. Doch de Duitschers ach ten het noodzakelijk, dat de Sudetenduit- schers hun eischen ingewilligd zullen zien en dat de sovjet-unie haar bondgenoot aan de Duitsche grenzen zal verliezen. De volgende week Zondag zal de Tsjechische premier Hodza het parlement bijeen roepen, teneinde een aanvang te maken met de behandeling der wetten op de minderheden. Met twee dezer wetten, de taalwet en het nationaliteitenstatuut, is men gereed gekomen, doch die der plaat selijke autonomie, waarover de grootste strijd bestaat, is nog in bewerking. De besprekingen met de vertegenwoor digers der verschillende parlementaire groepen, die Hodza voert, hebben ten doel na te gaan of de regeering de vereischte drie vijfde meerderheid voor de taalwet en het nationaliteitenstatuut zou kunnen be reiken. De Tsjechoslowaaksche regeering b er van overtuigd een dergelijke meer derheid te behalen, ongeacht het feit, hoe de vertegenwoordigers der Henleinpartij zullen stemmen, omdat reeds toezeggingen van de zes coalitie-partijen zijn binnen gekomen. Deze vertegenwoordigen 163 van de 300 stemmen, zoodat nog slechts 17 stemmen noodig zijn om de vereischte meerderheid te behalen. Deze stemmen moeten komen van de communisten en het tijdelijk bloc der Tsjechische fascisten en Duitsche sociaal-democraten. Deze laatsten- hebben geen zitting in de regeering, doch verleenen haar in de meeste gevallen hun steun. De Tsjechische fascisten hebben zes en de Duitsche sociaal-democraten elf af gevaardigden. Wat het Hoogerhuis betreft zijn de voor uitzichten voor de regeering nog gunstiger, daar haar voorstellen hier nog meer steun zullen ondervinden. Wat de houding der Sudeten-Duitschers betreft, meldt de Ceske Slovo, dat de Sudeten-Duitsche arbeidersfederatie te Reichenberg besloten zou hebben op 15 Juli een algemeene staking af te kondigen voor alle industrieën, welke in het Sude- tengebied gelegen zijn. Deze staking zou een tweeledig doel hebben, n.1. een demon- stratie'.-tegen het nationaliteitenstatuut en een manifestatie ten gunste van de eischen van Karlsbad. Binnenkort zal het Turksche leger in Koerdistan en wel in de wildernissen van Dersim (Oost-Anatolië) manoeuvres op groote schaal gaan houden. Van deze ge legenheid zal men tevens gebruik maken om een einde te maken aan het verzet van de in dit gebied vertoevende opstandige stammen. Circa 50.000 soldaten, toegerust met berggeschut, zullen aan deze „ma noeuvres" deelnemen. Ook is een aantal vliegtuigen ter beschikking gesteld. Reeds zijn de eerste troepenafdeelingen naar Koerdistan vertrokken. De minister-president heeft onlangs in het parlement verklaard, dat de Turksche regeering besloten heeft, krachtig op te treden tegen de daden van insubordinatie in dat gebied en tegen de invallen van op standige Koerden aan de oostgrens, waar dikwerf gevochten wordt. Het leger heeft nu tot taak, bij deze manoeuvres een actie te ondernemen tegen deze opstandige Koerden. Tevens zullen middeleeuwsche gewoonten, die in dat gebied nog bleven voortbestaan, worden uitgeroeid en ver vangen door de ingrijpende hervormingen, die hei. nieuwe Turkije in de laatste jaren heeft ingevoerd. Door de inneming van Joeankoe, Joentsjeng, Hotsin en andere belang rijke plaatsen in Zuid-Sjansi zijn de Japansche troepen er in geslaagd den georganiseerden tegenstand der Chi neezen in deze streken voor goed te breken. De meeste Chineezen zijn over de Gele Rivier naar het zuiden of het westen gevlucht. In Japansche militaire kringen is men van meening, dat uit deze successen blijkt, dat de Chineesche guerilla machteloos is tegenover den Japanschen opmarsch, hoe wel de Chineezen hun tegenstanders meest in aantal overtreffen. Men zegt, dat 100.000 Chineezen, die uit zuid-Sjansi naar het westen of het zuiden zijn teruggetrokken, den weg naar Sian, de hoofdstad van Sjensi, moeten inslaan, nu de Japanneezen den spoorweg PeipingHankau ten zuiden van Tsjengtsjau hebben afgesneden. Dit zou zware lasten voor de provincie Sjensi en Kansoe veroorzaken. Italië en het Verre Oosten. Naar aanleiding van de verklaringen, die een naar Mandsjoekwo gevlucht Russisch generaal tegenover Japansche journalisten zou hebben afgelegd, schrijft Corrolo Zoli, oud-gouverneur van Erythrea, in de „Tri- buna", dat het Italiaansch-Duitsch-Japan- sche pact al zijn gewicht zou doen gevoelen, indien Rusland Japan zou willen aanvallen. Het moet, aldus Zoli, de Sovjet duidelijk gezegd worden dat het driezijdige pact niet alleen negatieve waarde heeft, maar ook de positieve beteekenls, dat de wereldcultuur op wettige wijze verdedigd zal worden te gen de bolsjewistische epidemie. Rusland moet weten, dat men het niet zal toestaan Japan aan te vallen, wanneer dit door den oorlog met China verzwakt zou zijn, evenmin als het Rusland vrij staat het nationale Spanje te wurgen. Het gevaar is hetzelfde in Oost en West. Het is goed, dat ieder weet, dat Italië nooit zy'n belangstel ling voor het Verre Oosten zal verliezen, zooals het ook zijn belangstelling voor de organisatie van Spanje niet verliest. De uittocht der joden uit Weenen ge schiedt in een vrij snel tempo. Het blad „N. S. Rheinfront" verklaart, dat ongeveer 700 aanvragen van paspoorten dagelijks worden ingediend door joden bij de Weensche politie. Vijf tot zeshonderd worden dagelijks uitgereikt „met de groot ste bereidvaardigheid". In andere gevallen „kan een pas niet uitgereikt worden, omdat de aanvrager den fiscus aanzienlijke bedra gen achterstallige belasting schuldig is". Volgens hetzelfde blad begeven zich tal rijke emigranten naar Zuid-Amerika en Ca nada. In den sector van Sarrlon hebben de rechtschen gisteren hun opmarsch voortge zet. Langs den geheelen weg van Mora de Rubielos tot Torrijas werd aangevallen. De stellingen welke Albentosa beheerschen waren gistermorgen in handen der natio nalisten gevallen. De weg van Albentosa naar Mora de Rubielos lag onder het artil lerievuur der rechtschen en de aldaar gele gerde regeeringstroepen zijn geheel van verbinding verstoken, behalve langs berg wegen. Niettemin hebben de republikeinen in dit gebied reeds twee maanden stand kunnen houden. De actie der rechtsche ar tillerie en luchtmacht wordt steeds intenser. De republikeinsche loopgraven, in de hoog ten bij Mora de Rubielos en Valbona gegra ven, worden onophoudelijk beschoten. Het is moeilijk in dit bergachtige gebied voor uit te komen, temeer daar het er thans zeer warm is. Ijsbergen bedreigen de scheepvaart - De ijsbergen in het noordelijk deel van den Atlantischen Oceaan drijven verder zuid waarts af dan in jaren het geval is geweest. De schepen hebben van de Amerikaansche kustwacht en van de marine waarschuwin gen gekregen. De kustwachtschoener Tahoe,' een der drie vaartuigen, welke de internatio nale ijspatrouille vormen tot toezicht op de scheepsroutes in het noordelijk deel van den Atlantischen Oceaan, heeft den ^schepen aangeraden een meer zuidelijke route te vol gen. Dit is de eerste maal sedert 1935, dat dit advies is gegeven. De Tahoe rapporteer de, dat zij een zer grooten ijsberg volgde, welke met een snelheid van 18 tot 20 mij) per dag naar het zuiden afdrijft.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1