DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Geruchten over een Tsjechische mobilisatie.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 166 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Maandag 18 Juli 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Tegenspraak van de uit Duitsche bron
afkomstige berichten.
Hernieuwde actie der
Duitsche pers.
Gevechten aan Levant-front.
Vliegtuigen neergeschoten.
Paus veroordeelt „overdreven
nationalisme".
In strijd met het geloof.
Dorp in Noord-Palestina
verwoest.
Dertig dooden te betreuren.
De algemeene toestand.
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE COURANT.
Steeds maar weer wordt een week
end uitgekozen voor sensatie op poli
tiek of internationaal terrein.
En dé zooveelste sensatie kwam
Zaterdagavond uit den koker van het
Duitsche Nieuwsbureau, dat melding
maakte van een mobilisatie van
Tsjechische troepen in het grensge
bied.
Deze berichten bleken gelukkig niet
overeenkomstig de waarheid te zijn
en werden spoedig door officieele
tegenspraken van de Tsjechische re
geering weerlegd.
De lezing van het D. N. B.
Intusschen was er dan toch maar weer
onrust gekomen over geheel West-Europa
door het volgende bericht van het Duitsche
Nieuwsbureau, dat letterlijk aldus
luidde:
Sinds Zaterdagmorgen zijn in het ge
heele grensgebied van Troppau tot
Trautevan nieuwe Tsjechische mobilisa
tiemaatregelen te bespeuren. De straten
zijn weer met militairen bezet. Er zijn
weei grensversperringen aangebracht.
Men kan met den verrekijker posten
van geschut en machinegeweren waar
nemen. In vele streken zijn militairen
geconcentreerd. In Braunau is een nieuw
regiment gelegerd.
Van dé Sudeten-Duitsche bevolking
heeft zich weer een groote onrust mees
ter gemaakt, temeer daar haar door
deze militaire maatregelen, thans midden
in den oogsttijd, opnieuw zware schade
wordt berokkend en het binnenhalen
van den oogst ernstig wordt belemmerd.
In vele plaatsen zijn weer paarden en
wagens in beslag genomen en talrijke
landwegen bezet.
Officieele tegenspraak.
Ook andere buitenlandsche agentschap
pen maakten van mobilisatiemaatregelen
melding, maar naar later bleek, waren deze
berichten ontleend aan bovengenoemd be
richt van het Duitsche Nieuwsbureau.
Zóó ontstond in minimum van tijd de
onrust in Europa, die vrijwel geheel ver
dween, toen de legatie van Tsjecho-Slo-
wakije te Londen de uit Berlijn gekomen
berichten formeel tegensprak. Ook de
Tsjechische regeering zelf haastte zich, de
geruchten omtrent een mobilisatie tegen te
spreken en zij liet haar gezant te Berlijn
zelfs officieel mededeelen op het Duitsche
ministerie van buitenlandsche zaken,
dat er geen enkele maatregel tot mobili
satie getroffen was.
Het gerucht te Londen.
In welingelichte kringen in Londen was
men direct al ~eer verwonderd over de
mobilisatie-geruchten en men kan er moei
lijk aan gelooven, omdat men begreep, dat
de Tsjechische regeering, bij den tegen-
woordigen stand der onderhandelingen
met de Henleinisten, voor zulk een actie
zou terug schrikken.
Het D. N. B. redt zich.
Het D. N. B., dat de „primeur" had van
de mobilisatiegeruchten, moest na deze
zeer officieele tegenspraken den aftocht
blazen. Het deed dat Zondagmorgen ook, zij
het slechts schoorvoetend. Want het zond
toen het volgende bericht de wereld in:
Nadat Zaterdag van de Duitsch-Tsjechi-
sche grens uit belangrijke militaire bewe
gingen en verplaatsing van geschut en
machinegeweren waargenomen konden
worden, zijn Zaterdagnacht de opgestelde
posten weer ingetrokken. De requisitie van
wagens en trekdieren is slechts voor een
deel ongedaan gemaakt. Ook mogen de
boeren, die met den oogst bezig zijn, be
paalde grensgebieden nog niet betreden.
Zoo redde het L. N. B. zich.
Actie der Duitsche pers.
Intusschen heeft de Duitsche pers haar
actie tegen de Tsjechische regeering hervat.
De geleidelijke uitwerking van het mm-
derhedenstatuut in Tsjecho-Slawekije,
vormde voor de Duitsche pers een aanlei
ding tot nieuwe scherpe aanvallen op de
regeering te Praag. De bladen maakten op
in het oog loopende plaats melding van
incidenten, die, naar zij beweren, in groot
aantal, tusschen Tsjechen en Sudeten-
Duitschers plaats hebben.
De Lokalanzeiger ging zoo ver, om de
Tsjechen te betitelen met „hyena's van het
slagveld" en zegt, dat het Duitsche Rijk in
hun oogen slechts een lijk is, dat de gieren
zouden willen verscheuren. De National-
zeitung van Essen uit zich op dreigenden
toon. Men zal goed doen, aldus dit orgaan,
de lankmoedigheid van Duitschland niet te
overschatten. Het zou b.v. wel eens kun
nen gebeuren, „dat Duitschland zijn vreed
zame werken, welke het overal onder
neemt, onderbreekt, indien het de verster
king van zijn grenzen belangrijker acht."
Het zou ook kunnen gebeuren, dat het
vi aagt, of Tsjecho-Slowakije, „dat vlieg
tuigmoederschip van de Sovjets", op den
duur in het hart van Europa wel te dulden
is.
Nieuwe geruchten en een nieuwe
tegenspraak.
Aangezien buitenlandsche persorganen
en in het bijzonder een Duitsch agentschap,
opnieuw melding hebben gemaakt van
abnormale troepenbewegingen in Silezië
en andere deelen van Tsjecho-Slowakije,
is het agentschap Ceteka gemachtigd, de
tegenspraak, die het Zaterdagavond naar
aanleiding van deze berichten heeft gepu
bliceerd, te herhalen. Nergens op Tsjecho-
Slowaaksch gebied hebben zich abnormale
troepenbewegingen voorgedaan.
Wat betreft het door het Duitsche agent
schap tot de Tsjecho-Slowaaksche militaire
autoriteiten gerichte verwijt, dat dezen den
toegang tot bepaalde gedeelten van het
grensgebied hebben verboden, wordt opge
merkt, dat dit verbod sedert langen tijd
bestaat, en dat het niet alleen de Tsjecho-
Slowaaksche militaire autoriteiten zijn, die
wandelaars beletten, versterkte plaatsen
te naderen.
De eischen der Sudeten-Duitsche
partij.
De perschef der Sudeten-Duitsche partij,
dr. Sebekovski, heeft te Karlsbad tegen
over vertegenwoordigers der partij ver
klaard, dat halfheden en schijnoplossingen
voor de toekomst niet aanvaardbaar zijn.
De eisch van verandering van het huidige
systeem is geen Sudeten-Duitsche dictaats-
eisch, doch het program van alle niet-
Tsjechische volken, in Tsjecho-Slowakije.
De Sudeten-Duitsche partij heeft geen wet
verlangd, dat zij als totalitaire partij van
de Sudeten-Duitschers moet worden er-
kendd. Het Sudeten-Duitsche voorstel voor
de verwezenlijking van de autonomie tast
de eenheid van den Tsjecho-Slowaakschen
staat niet aan en eerbiedigt de op de Staats-
eenheid berustende functie der hoogste
ste wetgevende organen, van de regeering
en van die politieke domeinen, zcoals b.v.
het leger of de buitenlandsche politiek, die
het eigenlijke criterium van die staatseen-
heid vormen.
Het derde jaar van den Spaanschen
burgeroorlog is ingegaan met hevige ge
vechten aan het Levant-front, waarbij
de Franco-troepen eenige successen be
haalden.
Daarnaast was de actie in de lucht
zeer hevig en werden verschillende
vliegtuigen neergeschoten.
Volgens een Havas-bericht zouden door
jachttoestellen van de regeering niet minder
dan negen vliegtuigen neergehaald zijn.
De regeeringstroepen bleven met succes
tegenaanvallen doen ten Noorden van de
Siërra de Espadan. Ter hoogte van Segordo
ging de opmarsch der regeeringstroepen
voort en lijkt de rechtsche bedreiging dezer
stad te zullen verwijderen. Na in het Zuiden
btf de kust gelokaliseerd te zijn, verplaatste
de slag zich naar het Noorden en woedt
thans opnieuw bij den Rio Mijares. De
regeeringstroepen blijven verloren stellingen
heroveren en weerstand bieden aan de
rechtschen. Hun vorderingen in dezen sector
zijn sinds drie dagen constant.
Alicante gebombardeerd.
Vijf driemotorige vliegtuigen hebben gis
teren tegen den middag Alicante gebombar
deerd met bommen van groote kracht en
een honderdtal brandbommen. Vele projec
tielen vielen in zee. Door bommen, die in de
voorstad Roig terecht kwamen, ontstond
brand, die echter spoedig overmeesterd kon
worden. Om één uur waren er twee per
sonen gedood en vijf gewond.
Betooging te Londen.
Eenige duizenden betoogers hebben zich
Zondag te Londen van Trafalgar Square
naar de Spaansche ambassade begeven, ten
einde uiting te geven aan hun misnoegen
over de politiek der Britsche regeering ten
aanzien van Spanje. Zij riepen in koor:
„wapens voor Spanje zijn wapens voor den
vrede". Een delegatie bracht den ambassa
deur een resolutie, die in een tevoren op
Trafalgar Square gehouden bijeenkomst
was aangenomen, en waarin de regeering
werd uitgenoodigd, niet langer de fascis
tische mogendheden te steunen en de Brit
sche zeelieden, die op Spanje varen, te be
schermen.
Tijdens een ontvangst van Fransche
zusters heeft de paus een toespraak ge
houden, waarin hij het „overdreven
nationalisme" veroordeelde. Dit over
dreven nationalisme, aldus de H.Vader,
werkt het heil der menschen tegen en
is niet slechts in strijd met de wetten
van God, maar ook met het geloof.
De tegenstelling tusschen het buitenspo
rige nationalisme en de katholieke leerstel
ling treedt duidelijk aan het licht. De geest
van dit nationalisme is tegengesteld aan het
geloof. Vervolgens zinspelende op de jongste
stellingname van het fascisme ten aanzien
van het rassenvraagstuk, zeide de paus: men
heeft ons iets heel ernstigs gezorgd. Het be
treft niet slechts een of ander dwaalbegrip,
maar de geheele geest van deze leer is in
stryd met het chrstielijke geloof.
Kortgeleden werd gemelu, dat het
joodsche dorp Masha verwoest en de
bewoners gedood zouden zijn. Deze
berichten waren niet bevestigd. Vol
gens ingewonnen inlichtingen gaat het
in werkelijkheid om het dorp Dabba-
rita, iabij Masta, ten westen van den
berg Thabor. Het werd door Arabie
ren, niet door joden bewoond en werd
verwoest tijdens een strafexpeditie na
een gevecht tusschen troepen en terro
risten. Het aantal slachtoffers blijft
onzeker. In leidende extremistische
Arabische kringen verklaart men, dat
er dertig dooden en 85 gewonden
vielen.
Aan de operatie was een gevecht vooraf
gegaan, waarbij een joodsche hulpagent
was gedood, terwijl een Britsch officier en
een Britsch soldaat, benevens een joodsch
ALKMAAR, 18 Juli.
Over enkele dagen, om precies te zijn a.s.
Zaterdag, zal het vier jaar geleden zijn, dat
Dollfuss werd vermoord. Op dien dag
drongen eenige nationaal-socialisten de
regeeringsgebouwen te Weenen binnen en
schoten den kleinen, maar dapperen bonds
kanselier Dollfuss neer. Langzaam bloedde
hij dood, gelegen op een sofa en tijdens
zijn stervensure droeg hij majoor Fey op,
voor zijn vrouw en kinderen te zorgen.
Medische en geestelijke bijstand werd hem
in zijn laatste uren geweigerd.
De moord op Dollfuss schrikte de ge
heele wereld op en overal verafschuwde
men dezen moord, bedreven door heethoof
dige politici, die nauwelijks meer toe
rekenbaar waren.
Laten wij hier even zien, hoe twee be
kende persoonlijkheden op dezen moord
reageerden. De toenmalige president van
het Duitsche rijk, von Hindenburg, seinde
na den moord aan den president der
republiek Oostenrijk, Miklas, het volgende
telegram: „D iep onderdenindruk
van het bericht, dat bonds
kanselier Dollfuss gevallen
is als slachtoffervan een af
schuwelpen aanslag, spreek
ik tegenover Uwe Excellen
tie mijn hartelijke deelne
ming ui t."
En Mussolini seinde eveneens een tele
gram aan de Oostenrijksche regeering en
uitte zijn gedachtenis in de volgende be
woordingen: „Het tragische einde
van Dollfuss wekt bij mij
diepe droefheid wegens de
gevoelens van persoonlijke
vriendschap en de e n h e i d
van onze politieke inzich
ten, welke mij aanhembonden.
Ik heb steeds bewondering ge
had voor zijn kwaliteiten
als staatsman.
De onafhankelijkheid van
Oostenrijk, waarvoor hij is ge
storven, is oen grondbegin
sel, dat verdedigd werc en
steeds zal worden verdedigd
door Italië met noggrooter
kracht dan In de tijde.., die
zoo buitengewoon moeilijk
waren.
D o 11 f u s s diende zijn volk,
waaruit hij is voortgekomen,
zonder eenig eigenbelang.
Zijn herinnering zal geze
gend zijn, niet alleeninOos-
t en rijk, maar overal in de
beschaaf d e wereld, die reeds
getroffen is door de moreele
veroordeeling van hen, die
rechtstreeks of zijdelings
verantwoordelijk zijn voor zijn
d o o d".
De moordenaar Planetta werd ter dood
veroordeeld en opgehangen. Zijn laatste
woorden waren: „Heil Hitier!'
Thans zijn wij vier jaren later. Er is
iets veranderd in Midden-Europa. Von
Hindenburg is gestorven en Hitier is rijks
president en rijkskanselier van Duitschland
geworden. Mussolini is nog steeds de on
gekroonde koning van Italië. Oostenrijk
bestaat niet meer, maar is een deel van
Duitschland geworden.
Er is meer veranderd. Het nationaal-
socialisme heeft in Duitschland de macht
veroverd en is thans bezig geheel Oosten
rijk in te schakelen in het Duitsche regime.
In Weenen worden de straten, die naar
Dollfuss genoemd waren, thans naar Pla
netta genoemd. Het monument, dat voor
Dollfuss gebouwd was en thans gereed is
gekomen, zal een monument voor Planetta
worden. Het „Heil Hitier" wordt thans
niet meer door moordenaars uitgeroepen,
maar is de nationale groet geworden. En
Mussolini juicht de annexatie van Oosten
rijk door Duitschland toe, heeft er althans
in het openbaar zijn zegen aan gegeven
Er is veel veranderd in vier jaren. Doll
fuss is vergeten, wordt niet meer erkend
als een Oostenrijksch staatsman; zijn op-
volgens Schuschnigg zit in Schutzhaft en
wordt door de nationaal-socialisten als
moordenaar beschouwd.
Er is veel veranderd
Er zal nog meer veranderen in Midden-
Europa, want er is nog. altijd een Tsjecho-
Slowakije, dat moeilijkheden heeft met
zijn Sudeten-Duitschers. En er is nog altijd
een Duitschland, dat steeds maar blijft
doorwroeten achter de schermen en dat de
Sudeten-Duitschers steunt.
Men kan hierboven lezen, hoe het D. N.
B. Zaterdagavond de wereld verontrustte
met een bericht over mobilisatie der Tsje
chische troepen. Het D. N. B. vergiste zich,
maar krabbelde slechts ten deele terug.
Daarnaast is er weer een campagne in
de Duitsche pers tegen de Tsjechische re
geering. Zij houdt ook thans nog vol, dat
de Tsjechische legerleiding Zaterdagavond
troepenbeweging heeft bevolen.
De „Völkische Beobachter" houdt vol,
dat Zaterdag aanzienlijke groepenbewe-
gingen zijn waargenomen. Praag geeft dit
toe, doch zegt, dat hier sprake was van
aflossingen. De V. B. merkt ten aanzien
hiervan op, dat het nergens gebruik is, dat
men plotseling in vredestijd de garnizoe
nen in een land verwisselt, evenmin is het
gebruik reservisten voor een oefeningstijd
van twee maanden binnen zes uur onder
de wapenen te roepen, zooals Woensdag en
Donderdag te Braunau is geschied. Ook is
het niet normaal wanneer men de pantser
koepels van de zware artillerie opent en de
geschut- en mitrailleuropstellingen gereed
maakt.
De bijzondere correspondent van het
„12 Uhr Blatt" in het Reuzengebergte be
richt, dat men sedert Donderdag jl. van het
1050 meter hooggelegen grensgebouw bij
Scheidelberg kan zien, dat „4 Tsjechische
officieren, soldaten en burgers bij de grens
opmetingen doen. Op de opgemeten plaat
sen worden witte palen met rooden kop in
den grond geslagen. Men veronderstelt,
dat hier vechtwagenvallen gebouwdzullen
worden. Verder kan men zien, dat aan den
boschrand mitrailleurnesten zijn aangelegd
en in de grensplaatsen zijn veel militairen
aangekomen. Ook aan andere deelen van
de grens, o.a. bij Oberwüste-Giersdorf zijn
troepenversterkingen zichtbaar. Aan den
weg naar Braunau kan men met het bloote
oog mitrailleurnesten en posten voor artil
leriewaarneming zien."
MOTORRIJDSTER OVER DEN KOP
GESLAGEN.
Vanmorgen te omstreeks tien uur ".s op der,
Muiderstraatweg ter hoogte van de „Groote
Teerfabriek" een 32-jarige vrouw uit Am
sterdam, die een motorrijwiel bestuurde, op
onverklaarbare wijze ten val gekomen.
Wielrijders zagen dat de motor plotseling
begon te slingeren en daarna tegen de straat
sloeg. De motorrijdster kwam met een harde
smak op het asfalt terecht. Dr. Balfoort uit
Diemen, die het slachtoffer eerste hulp ver
leende, constateerde een zware hersenschud
ding.
Bovendien had de jonge vrouw een ern
stige hoofdwonde opgeloopen. Zij is in be-
wusteloozen toestand per auto van den
hoofdstedelijke G.D. naar het Wilhelmina-
gasthuis vervoerd.
hulpagent ernstig werd gewond. De troe
pen vervolgden de rebellen tot in het dorp,
waar het weerstandcentrum was, en
gingen over tot een zuiveringsoperatie,
ter verdrijving van de terroristen, die de
streek onveilig maakten.
Nieuwe aanslagen.
Ook Zondag zijn er in Palestina weer
slachtoffers gevallen. Bij verschillende
aanslagen werden vijf menschen gedood.
Zoo werden bij Tel Aoir drie Arabieren
vermoord, in het grensgebied nabij Aboe
Kebir werd een oude muzelman doodge
schoten door twee joden en nabij de land
bouwkolonie Ramat Hakovesch werd een
jood gedood.
MEXICAANSCHE PETROLEUM IN
BESLAG GENOMEN.
Naar wij vernemen heeft een Nederland-
sche vennootschap, na bekomen toestemming
van den president van de arrondissements
rechtbank te Middelburg, beslag gelegd op
een lading van circa 10.000 ton Mexicaan-
sche benzine, die zich aan boord bevindt van
den tanker W. R. Lundgren, varende onder
Zweedsche vlag en thans liggende in de
Schelde bij Hansweert.
De benzine is in Mexico geladen en is af
komstig van één van de raffinaderijen van
de Mexicaan Eagle Oil Company, welke
maatschappij zooals bekend is getrof
fen door het onteigeningsbesluit van den
president van Mexico van 18 April 1938.
Brand bij de Sinclair Oil Company. -
In de petroleumraffinaderij van de Sinclair
Oil Company te Wellsvielte in den staat
New York is brand uitgebroken. Verschei
dene reservoirs zijn ontploft. Men vreest,
dat verscheidene arbeiders zijn omgekomen.
Olifant doodt zijn oppasser. - Zondag
is in den dierentuin te München een olifan
tenoppasser om onverklaarbare reden door
zijn lievelingsolifant aangevallen en doode-
lijk gewond. De olifant was in den tuin ge
boren en door den oppasser grootgebracht.
Vier dooden bij auto-ongeluk. - Te
Landquart (Zwitserland) is een auto, waar
in vijf menschen zaten, in een bocht van den
weg geraakt en in een kanaal gevallen. Vier
inzittenden zijn verdronken.
Vulkanische uitbarsting. - De werken
de vulkaan van den berg Asama, op onge
veer 90 mijlen ten Noordwesten van Tokio,
is tot een uitbarsting gekomen, welke ge
paard ging met een verschrikkelijk onder-
aardsch gerommel. Zware rookwolken wor
den door den vulkaan uitgeworpen. De uit
barsting begon Zaterdagmiddag op half
twee. Men maakt zich over het lot van een
dertigtal bergbeklimmers, die de Asama be
klommen hadden, zeer ongerust.
Acht mijnwerkers verdronken. - Te La
Malou les Bains zijn Zaterdag acht mijn
werkers verdronken, toen plotseling een
overstrooming ontstond in een gang van de
steenkoolmijn Bousquet d'Or in het departe
ment Herault.
Tallooze boschbranden bij San Fran-
cisco. - Op meer dan 250 plaatsen bij San
Francisco zijn door het hemelvuur bosch
branden ontstaan. Een vliegtuig heeft
levensmiddelen gebracht voor de honderden
mannen, die aan de blussching werken. Bij
Seattle strijden 2000 man tegen boschbran
den.
Stakende politie. - De politie van het
Mexicaansche plaatsje Coatepec in den staat
Vera Cruz is in staking gegaan, om op deze
wijze de bijna twee maanden achterstallige
loonen te verkrijgen.
Ontploffing met ernstige gevolgen. -
Zaterdag is in een groote werkplaats te Pil-
sen een zuurstofcylinder uit elkaar gespron
gen. Twee arbeiders werden gedood, twee
ernstig, en zes anderen lichter gewond. De
werkplaats is volkomen vernield.
Smokkelarij van saccharine. - Aan de
Stiermarksche grens is de politie een smok
kelaarsbende op het spoor gekomen. De
bende bestond uit 25 smokkelaars en 130
helers, die zich hoofdzakelijk bezig hielden
met het smokkelen van saccharine. De politie
nam bij een der gearresteerden 150 K.G.
saccharine in beslag.
