DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 177 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Zaterdag 30 Juli 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Kabinet Spaak streeft naar
eenheid aller Belgen.
Radio-rede van minister-president.
De moordenaars
van Dollfuss.
Verheerlijking door Italiaansche
pers gelaakt.
De opstandige beweging
op Kreta.
De opstandelingen uit Kanea
gevlucht.
De algemeene toestand.
„Kennkarte"
met vingerafdruk.
Onveranderlijkheid van den afdruk.
De strijd om Gandesa.
Vorderingen der regeeringstroepen.
het gezelschap van
Punciman.
Dinsdag naar Praag.
ALKMAARSCHE COURANT.
Minister-president Spaak heeft gister
avond voor de radio een redevoering
gehouden, waarin hij uiteenzette, dat
zijn regeering op vier gebieden reeds
belangrijke resultaten heeft behaald, n.1.
op financieel, sociaal, taalkundig gebied
en op het gebied der bestuurshervor-
ming.
Spaak
Het begrootingstekort zal, zooals de regee
ring plechtig heeft beloofd, worden opgehe
ven. Zij zal het evenwicht op de gewone
begrooting tot stand brengen, door bezuini
gingen en door bestrijding van zekere mis
bruiken.
De buitengewone begrooting zal eveneens
met zorg worden opgesteld. De regeering zal
desniettemin trachten de economische be
drijvigheid te bevorderen en zoo min moge
lijk de directe staatslasten te verzwaren.
De Kamer zal waarschijnlijk in het begin
van October bijeenkomen. Zij zal dan zoo
snel mogelijk de gewone en de buitengewone
begrootingen moeten behandelen. Bij het
parlement zal een wetsontwerp ingediend
worden, waarin de verkoop van alcohol
wordt geregeld en een wetsontwerp, dat de
productie en distributie van electriciteit re
gelt.
Op deze wijze, aldus Spaak, zal de sociale
en economische vooruitgang bevorderd wor
den. Redelijke menschen weten, dat men op
het oogenblik niet meer verwachten kan,
tenzij men avonturen wenscht.
Aan den anderen kant moet de internatio
nale toestand ons niet bovenmate verontrus
ten, aldus Spaak. Men moet vertrouwen heb
ben in de wijsheid der volkeren. De regee
ring heeft dezer dagen de gelegenheid gehad
wederom een bevestiging te geven van haar
internationale politiek van onafhankelijkheid
en onpartijdigheid. Zij voert die politiek uit
in een geest van verzoening en baseert haar
op het leger, dat nooit zoo sterk is geweest
als tegenwoordig.
Wat de coalitieregeering, die onder mijn
leiding staat, wenscht, is de eenheid der Bel
gen tot stand te brengen tegenover de groote
problemen, die zich voordoen. Niet toevallig
hebben wij gewild, dat het nationale feest
dit jaar op schitterende wijze werd gevierd.
Den koning, den behoeder van de belangen
des vaderlands, hebben wij onze liefde voor
het vaderland getoond. Wij hebben getuige
nis afgelegd van onze kracht en ons vertrou
wen in de toekomst.
Men herinnert zich, dat eenige dagen
geleden de moordenaars van Dollfuss
door de officiëele Duitsche instanties
verheerlijkt zijn en dat Planetta geëerd
wordt als een der groote Duitsche
zonen, die geleefd hebben en gestorven
zijn voor hun land.
In die verheerlijking staat Duitsch-
land alleen, zelfs in Italië kan men zich
er niet mee vereenigen, getuige een
artikel in de Osservatore Nomano, het
orgaan van het Vaticaan.
Het blad verwijst naar de aanhaling door
sprekers bij de plechtigheden van het voor
beeld van Willem Teil en Gessier en merkt
op, dat Europa vier jaar na de gebeurtenis
Willem Teil niet kan verwarren met Pla
netta en Dollfuss met Gessier. De getuigen
van dit afschuwelijke tooneel zouden moe
ten verdwijnen en er zouden vele eeuwen
voorbij moeten gaan voor een legende zou
kunnen worden geschapen en als dat lukte
zou men de gewoonten en den staat van be
schaving van de twintigste eeuw afmeten
naar die van de veertiende. Opschriften
van den aard, welke te Weenen onthuld
zijn, kan men overal lezen, waar de zaak,
welke tot de misdaad leidde, de overhand
heeft; terwijl andere inscripties, in den
geest van de uitdrukking van de Times een
troep politieke bandieten gelden, waar deze
zaak niet triomfeerde. Maar al kunnen al
onder bepaalde opvattingen van het men-
schelijk en maatschappelijk bestaan de tijd,
de gewoonten en de redenen soms een ver
klaring geven, zij kunnen nooit een ver
heerlijking rechtvaardigen. Wat de Reichs-
post het samenvallen van een reeks tragi
sche omstandigheden noemt, was niet an
ders dan een „pistoolschot afgevuurd in den
rug van een hulpeloozen man, die geen
weerstand trachtte te bieden, doch alleen
zichzelf in veiligheid wilde stellen niets
dan de koude, koppige weigering van elke
hulp aan den gewonden man toen de moord
aanslag nog had kunnen worden hersteld
als zij, gelijk beweerd wordt, inderdaad
„per ongeluk" was gepleegd.
Het blad herinnert er aan, dat Hitier ten
tijde van den moord geschreven heeft: „De
aanslag op den Oostenrijkschen kanselier
wordt door de rijksregeering betreurd en
ernstig veroordeeld", en schrijft dan:
„Hij die bekende den móórd gepleegd te
hebben, ondanks de anders luidende beve
len van zijn aanvoerder; hij, die bekende
den man, die gered had kunnen worden, te
hebben laten doodbloeden; hij, die daarvoor
openlijk vergeving heeft gevraagd als voor
een onmiskenbare zonde, waarover hij be
rouw koesterde; hij, die de veroordeeling
verdiende van de vertegenwoordigers van
do zaak, welke hij diende, kan niet, hoe be
klagenswaardig zijn lot ook geweest moge
zijn, met zijn medeplichtigen beschouwd
worden als een held, noch op een gedenk
plaat gehuldigd worden met woorden van
lof en dankbaarheid als tellende „tot de
beste Duitschers van de Oostmark".
De Grieksche minister-president heeft
gister tot de bevolking van Kreta een pro
clamatie gericht, waarin gezegd wordt:
„Op het oogenblik, waarop intensief het
werk tot nationaal herstel voortgezet wordt,
zijn gewapende muiters Kanea binnenge
trokken. Zij hebben de stad bezet. Ik ben
vastbesloten de opstandelingen met alle
middelen te onderwerpen, teneinde de wet
tige orde te herstellen en voor het volk van
Kreta orde en rust te verzekeren. Steunende
op de vaderlandlievende gevoelens van het
Kretensische volk en op de bewijzen van
vertrouwen, die het gegeven heeft, noodig
ik het geheele volk van Kreta uit den mui
ters generlei bijstand te verleenen, het Hel-
leensche volk te toonen, dat Kreta solidair
aan den kant van de natie als geheel staat
In geheel Griekenland heerschen volstrekte
orde en rust en het geheele volk staat aan
den kant der regeering".
Een bijzondere correspondent van Havas
meldt: Een der leidende figuren van de op
standige beweging in Kanea is een neef van
Venizelos, Mitsotakis geheeten, die afge
vaardigde van Kreta was en minister in het
ALKMAAR, 30 Juli.
Voor de derde maal en met een indruk-
wekkenden overvloed van bijzonderheden
en uitweidingen heeft de Paus gisteren zijn
veroordeeling uitgesproken over de rassen
leer, het separatisme en het overdreven
nationalisme. Bij een ontvangst van leer
lingen van een college door Propaganda
Fide (katholieke missieorganisatie tot de
verbreiding van het geloof) sprak de Paus
n.1. een zeer lange redevoering uit, waarin
hij waarschuwde tegen de nieuwe theo-
riën. Allereerst preciseerde de Paus den
zin van universaliteit der Kerk, waarover
hij in een vorige redevoering had gespro
ken. Fel keerde hij zich tegen het begin der
campagne, welke ten doel heeft de katho
lieke actie te treffen, welke er van wordt
beschuldigd antiracistisch en dus anti-fas
cistisch te zijn. De katholieke actie, aldus
de Paus heeft slechts reden van bestaan
voor zoover zij tot de Kerk behoort. Zij be
hoeft niets anders te zijn dan katholiek
en daarom sprak de Paus deze waarschu
wing uit: „Let wel, ik beveel u aan de ka
tholieke actie niet te treffen, ik raad u dit
aan, ik verzoek het u om uw bestwil, want
wie de katholieke actie treft, treft den
Paus, en wie den Paus treft, stertf. Dit is
een waarheid en de geschiedenis bewijst
die waarheid".
De Paus zeide het verder te betreuren,
dat Italië Duitschland heeft gemeend te
moeten navolgen. Hij herinnerde eraan, dat
de oude Italianen, wanneer zij over ras
spraken, de woorden „schooner, sympathie
ker, minder barbaarsch" gebruikten over
de lieden „van Italiaansche afkomst".
„Wij willen niets scheiden in de men-
schelijke familie en wij beschouwen het
racisme en het overdreven nationalisme als
slagboomen, die tusschen de menschen
worden opgericht. Men heeft beweerd, dat
er derhalve een onherstelbaar doctrinair
verschil bestaat tusschen de katholieke
actie en de fascistische partij. Het is vreemd
iets bijzonders te vragen van de katholieke
actie, alsof de katholieke actie iets op zich
zelf staands was, met een eigen leer, een
eigen credo. De katholieke actie, evenals de
Katholieke Kerk, is katholiek, d.w.z. uni
verseel. Men vergeet, dat het menschelijk
geslacht, het geheele menschelijke geslacht
één enkel en groot, universeel menschelijk
ras is. Men kan echter niet ontkennen, dat
in dit universeele ras plaats is voor specia
le rassen, als evenzoovele verschillende va
riaties. En evenals er in groote muzikale
composities groote variaties zijn, waarin
men echter hetzelfde algemeene motief
vindt, dat terugkeert, dat weerklinkt, dat
bezielt, maar in verschillende tonen, toon
aarden en uitdrukingswijzen, evenzoo be
staat er in het menschelijk geslacht één
groot universeel, katholiek ras, één enkele
en algemeene menschelijke familie, die ver
schillende variaties heeft. Men vraagt zich
af waarom Italë met een ongelukkige na
bootsing er behoefte aan had het voorbeeld
van Duitschland te volgen.
De Paus besloot zijn rede met te doen op
merken, dat men de ware rassenleer in den
boezem van de Propoganda Fide vond, waar
leerlingen van 35 naties vereenigd zijn
„allen zonen van dezelfde moeder, van de
zelfde familie en opgevoed aan dezelfde
tafel van dezelfde waarheid en dezelfde
goederen".
tl
De Britsche pers, aldus een telegram van
Havas uit Londen, schijnt niet overtuigd te
zijn door de officieele tegenspraken van de
geruchten, dat kapitein Wiedemann, de ver
tegenwoordiger van Hitier, binnenkort een
nieuw bezoek zou brengen aan Londen om
definitieve voorstellen te doen nopens een
luchtvaartverdrag.
De Daily Telegraph schrijft, dat het er
weinig toe doet, wanneer Wiedemann komt.
Het blad heeft goede redenen om aan te ne
men, dat de Britsche regeering onlangs de
verschillende voorstellen tot beperking van
de bewapening in de lucht, welke Hitier
heeft gedaan, heeft bestudeerd. Deze voor
stellen hadden vooral ten doel de bombar
dementen te beperken tot het tooneel van
den strijd. Het blad is verder van meening,
dat de woorden van den minister-president
in het Lagerhuis over het succes van het
Duitsch-Britsche vlootverdrag, indruk heb
ben gemaakt op den Führer.
De Daily Mail schrijft, dat de Britsche re
geering kort geleden het denkbeeld heeft
bestudeerd een luchtvaart-verdrag voor te
stellen, waaraan Engeland, Frankrijk,
Duitschland en Italië zouden deelnemen.
Daarom hecht men zooveel belang aan het
bezoek van Wiedemann aan Londen. Het
blad acht het mogelijk dat Wiedemann
eerst naar Parijs zou gaan en eerst Zondag
of Maandag te Londen zou komen.
Ook de Fransche pers hecht blijkbaar
weinig waarde aan de officieele tegenspra
ken inzake de geruchten over het nieuwe
bezoek van kapitein Wiedemann aan Lon
den.
Michel Pobers schrijft in de Jour (cons.)
dat Duitschland ongerust is over de verster
king van de Fransch-Britsche samenwer
king. Het zou het gevaar van een eensge
zinde politiek van Fankrijk en Engeland in
midden-Europa inzien. Zijn doel zou niet
zijn Frankrijk en Engeland van elkaar af te
halen, maar Londen ervan te overtuigen,
dat het Engelsche kabinet moet terugkee-
ren tot zijn traditioneele rol van bemidde
laar.
Donnadieu in L'Epoque (cons.) schrijft
Hitier de bedoeling toe Engeland vriende
lijk te stemmen, opdat het meer geneigd
zou zijn het Duitsche standpunt inzake
Tsjechoslowakije te schragen. Hij gelooft
echter niet, dat Duitschland houding te
Londen veel indruk zal maken.
Boussard wijst er in het Petit Journal
(Parti Social Fr.) op, dat Mein Kampf als
een van Duitschlands voornaamste doelein
den de ontbinding van de Fransch-Engel-
sche coalitie aanwijst. Frankrijk moet daar
om zorgen, dat het niet de rol van „brillant
second" krijgt toebedeeld en pas wordt ge
hoord, nadat er reeds belangrijke besluiten
zijn genomen.
Madame Tabous spreekt in L'Oevre (soc.
rad.) ook het vermoeden uit, dat Duitsch
land Engeland van Frankrijk wil aftrekken,
met name inzake Tsjechoslowakije en dat
het, door steeds te spreken over een lucht
vaartverdrag, wil aantoonen, dat men, ware
het niet om de Sowjet-Unie, heel wel tot
een vergelijk zou kunnen komen. Wat
Chamberlain betreft, meent zij te mogen
aannemen, dat hij zijn besprekingen met
Duitschland niet zal hervatten voor de Su-
deten-Duitsche kwestie is opgelost.
Metaxas
kabinet van Kondilis. Markellos, de prefect
van Kandia, is voorloopig benoemd tot gou
verneur-generaal van Kreta ter vervanging
van Spakianakis, die op het oogenblik in
Kanea wórdt vastgehouden.
Metaxas heeft den ministerraad bijeenge
roepen, welken hij op de hoogte bracht van
den toestand. Berichten uit alle Grieksche
provinciën melden, dat overal, evenals te
Athene, rust heerscht. De maatregelen tot
onderdrukking van de opstandige beweging
in Kanea worden snel ten uitvoer gelegd en
doen verwachten, dat de orde spoedig zal
zijn hersteld.
In Athene heeft de bevolking van de ge
beurtenissen in Kanea kennis genomen door
de middag-edities der dagbladen. Opwin
ding is er niet door veroorzaakt. Metaxas
heeft den koning, die zich op het oogenblik
op Korfoe bevindt, op de hoogte gebracht.
De opstandige beweging onderdrukt.
Gisteravond is te Athene medege
deeld, dat de bevolking van Kreta zich
niet bij de opstandige beweging heeft
aangesloten en bereid is de regeering te
helpen.
De gouverneur van Kreta heeft Me
taxas medegedeeld, dat de opstandige
beweging volledig is onderdrukt. De
orde te Kanea is hersteld. De autoritei
ten hebben de openbare gebouwen
weer bezet. De opstandelingen hebben
de stad ontruimd en zijn op de vlucht
geslagen.
Naar nader bijkt, heeft het naderen van
de vliegtuigen, die regeering uit Athene
derwaarts had gezonden, een snel einde be
reid aan den opstand in Kanea. Berichten
van Kreta, die deze feiten melden, voegen
hier aan toe, dat toen de vliegtuigen in
zicht kwamen de oproerlingen uiteen gin
gen.
Een telegram van den gouverneur van
Kreta naar Metaxas meldt, dat de rebellen
zich hebben overgegeven. Troepen zijn naar
Kanea gezonden om de uitgangen der stad
te bewaken, met het bevel ieder, die weer
stand biedt te ontwapenen.
Dezer dagen is in Duitschland een
verordening afgekondigd, waarin werd
bepaald, dat vanaf 1 October a.s. be
paalde personen in het bezit moeten
zijn van een legitimatiebewijs, een zoo
genaamde „Kennkarte".
Onder deze verordening vallen: alle
manlijke onderdanen van 18 jaar, grens
bewoners en Joden. Alle andere personen
kunnen, als zij dat willen, een dergelijke
legitimatie aanvragen, en op deze wijze in
het bezit van een binnenlandsch identi
teitsbewijs komen, b.v. voor het innen van
geld. Tot nu toe was de pas het eenige
volledige legitimatiebewijs.
Een belangrijke eisch voor deze „Kenn
karte" is de vingerafdruk. De vingerafdruk
heeft reeds vele nuttige diensten bewezen,
n.1. bij het nasporen van verdachten. Thans
zal hij ook worden gebruikt voor zuiver
administratieve doeleinden. Door deze
nieuwe verordening zal het aantal per
sonen, van wie een vingerafdruk zal wor
den genomen, zeer worden uitgebreid.
Vingerafdrukken zijn daarom als her-
kenningsteeken van onschatbare waarde,
omdat bij eiken mensch de lijnen van de
huid der vingertoppen verschillend loopen.
Volgens berekeningen van Galton, den uit
vinder van de dactyloscopie, is de kans dat
de vingerafdrukken van den eenen mensch
gelijk zyn aan die van een ander 1 op
64.000.000.000.
Deze lijnen, die reeds drie maanden vóór
de geboorte van den mensch verschijnen
en eerst na den dood, wanneer het lichaam
ontbonden is, verdwijnen, blijven gedu
rende al dien tijd in wezen onveranderd,
haar karakter blijft volkomen behouden,
al kunnen zy in den loop der jaren wat
breeder of smaller of wat vager worden.
Deze onveranderlijkheid bracht Sir
Francis Galton omstreeks 1880 op het
denkbeeld, dat hierin een mogelijkheid lag
om menschen te allen tijde aan hun vinger
afdrukken te herkennen. Zijn waarnemin
gen en onderzoekingen brachten hem ten
slotte tot het samenstellen van een sy
steem, waarin hij de vingerafdrukken in
zes groepen verdeelde, welke later door
Sir Edward Henry, Commissionner of
Police, die het systeem bij Scotland Yard'
invoerde, tot vier werden teruggebracht.
Sir Edward onderscheidt: bogen, lussen,
windingen en samengestelde vormen. Deze
vier groepen zijn weer onderverdeeld en
op zeer vernuftige wijze in registers on
dergebracht, die zoo zyn ingericht, dat
binnen een half uur kan worden nage
gaan of de vingerafdruk van een bepaald
mensch er in voorkomt.
Het maken van vingerafdrukken is geen
ingewikkeld werk: de vinger wordt op
een metalen, glazen of porseleinen plaat,
waarop drukinkt zoo gelijk mogelijk is
uitgespreid, gedrukt en daarna op een stuk
papier. De inkt blijft op alle verhoogingen
in de huid kleven, die dan op het papier
worden overgebracht.
Het afnemen van vingerafdrukken van
misdadigers, gevonden op voorwerpen, die
zij hebben aangeraakt, is ook zeer een
voudig, maar een buitengewoon zorgvul
dig werk. Door een fijne zeef wordt op het
vlak, waarop de indruk is gevonden, een of
ander preparaat heel dikwijls wordt een
anilinekleur daarvoor gebruikt gelijk
matig gestrooid; dan wacht men eenige
minuten en krijgt aldus den fijnsten en best
te fotografeeren afdruk. Alleen vet, dus
de vingerafdruk zelf, neemt de kleur aan,
niet echter het papier of andere achter
grond.
De administratie komt door deze ver
ordening voor een omvangrijk werk te
staan, niet alleen wat betreft het afnemen
der vingerafdrukken, maar het rangschik
ken van het materiaal in kartotheken.
Uit Barcelona wordt gemeld, dat de
regeeringstroepen gistermorgen zijn
aangekomen in het gezicht van Nonaspe,
ten Noord-Westen van Gandesa, op de
samenvloeiing van de Matarana en de
Alega. Zij zyn thans dus in het Noor
den en in het Zuiden voorbij de stad
gekomen in hun opmarsch naar het
Oosten.
De opmarsch der colonnes naar Nonaspe
in het Noorden en naar Bora in het Zui
den, geschiedde in verband. In het Noorden
kwamen de colonnes op deze wijze op de
vlakte van Caspe, terwijl zij in het Zuiden
doordringen in bergachtig gebied.
Deze vorderingen der regeeringstroepen
langs den weg van Gandesa naar Alcaniz
stellen hen in staat dien weg te controlee
ren en tevens hun stellingen voor Gandesa
te versterken.
De slag rondom Gandesa is zeer hevig
geworden. Ondanks het intensieve optreden
der rechtsche luchstrijdkrachten blijven de
regeeringstroepen den Ebro overtrekken
met manschappen en materiaal.
Tarragona is gisteren weer twee maal ge
bombardeerd. Er werd materieele schade
aangericht. Het dorp Hospitaiet del Infante
is eveneens door de rechtsche vliegtuigen
bestookt.
Zooals bekend zal lord Runciman,
vergezeld van lady Runciman, Dinsdag
naar Praag vertrekken. Hij zal voorts
vergezeld worden door Geoffrey Peto,
oud-parlementslid, terwijl F. T. A.
Ashton, G. Watkin, R. J. Stooford en
en Ian Henderson van den consulai-
ren dienst, die als tolk zal optreden
evenals zijn particuliere secretaris en
een stenograaf reeds eerder naar Praag
zullen gaan. Runciman zal verblijf hou
den in een hotel te Praag
Zoodra hy zal zyn aangekomen, zal hij
contact zoeken met president Benesj en
vervolgens met de leden der regeering en
de leiders der Sudeten-Duitsche party.
Uiteraard heeft Runciman geen enkel „plan"
bij zich, aangezien de eerste phase van zijn
werkzaamheden er uit zullen bestaan om
zonder vooropgezette denkbeelden zich op
de hoogte te stellen en inlichtingen van
allerlei aard in te winnen Op grond daar
van zal hij dan geleidelijk een zeker aantal
voorstellen uitwerken, welke hy later zal
voorleggen aan de regeering en aan de lei
ders der Sudeten-Duitschers.
