DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Japan herovertdenheuvelvanTsjangkoefeng
Deze Couraat wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
No. 178 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C. KRAK.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS, COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Maandag 1 Augustus 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Gespannen toestand aan de Hantsjoerijsche grens.
Wederzijdsche beschuldigingen.
Zonder voorkennis van Tokio
gehandeld t
Een nieuw incident.
Japansche troepen in act'e
■*r
De algemeene toestond.
J
ALKMAARSCHE COURANT.
Nadat het tot nu toe geschenen had,
dat Japan in de bezetting van den heu
vel van Tjsangkoefeng door Rusland had
berust, althans bereid was te onderhan
delen over wat Japan als een schending
van Mandsjoerijsch gebied beschouwde,
is thans plotseling de mogelijkheid tot
ernstige verwikkelingen sterk toegeno
men: Japan heeft met geweld de heu
vels van Tsjangkoefeng en Sjatsauping
heroverd!
De groote, alles beheerschende vraag
is nu: Wat zal Rusland doen?
Na de bezetting van den Tsjangkoefeng-
heuvel door Rusland als zijn rechtmatig
gebied beschouwd volgde Zaterdag plot
seling een nieuw incident.
De Japansche lezing van het gebeurde is
als volgt:
Een tiental Russische soldaten had
den aldus dit Japansche bericht
verdedigingswerken over de grens aan
gelegd. De Japansch-Mandsjoerijsche
grenswachten achtervolgden en verdre
ven hen. Vier uren later evenwel kwa
men de Russen met versterking terug en
openden een aanval, welke werd afge
slagen, waarbii verscheidene dooden en
gewonden vielen.
De Russische lezing.
De Russische lezing van het jongtse inci
dent wijkt sterk af van het boven genoemde
Japansche bericht. Het Russische pers
bureau Tass meldde het volgende:
Op 31 Juli j.L hebben Japansche troepen
de grens tusschen de Sovjet-Unie en Mand-
sjoekwo ten westen van het Khassan-meer.
Gedurende den nacht hebben de Japansche
troepen onverwacht artillerievuur geopend
op de Russische grenstroepen. De Japannee-
zen hebben vier K.M. van het gebied der
Sovjet-Unie bezet.
Het gevecht duurde verscheidene uren.
De Japansche troepen ontmoette hevigen
tegenstand en zij leden groote verliezen aan
menschen en materiaal.
De verliezen van de Russische troepen
zijn gering.
Wederzijdsche protesten.
Japan heeft geprotesteerd tegen de grens-
schending door Rusland en omgekeerd
heeft Rusland een protest ingediend te
Tokio!
De woordvoerder van het Japansche mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft
verklaard, dat Japan dit protest betreffende
het jongste grensincident heeft afgewezen,
en dat het zelf daarentegen een protest tot
de Sovjetregeering heeft gericht. De Japan
sche minister van buitenlandsche zaken
herinnerde den Russischen zaakgelastigde
er aan, dat de door zijn regeering onderno
men stappen ten aanzien van de grensinci
denten vaak op verkeerde inlichtingen ge
baseerd waren. Wat het huidige incident
betreft, verschilt de lezing der Sovjets,
aldus de minister, volkomen van die in het
bezit der Japansche regeering.
En na deze protesten kwam plotseling
het alarmeerende bericht, dat Japan de
heuvels van Tsjangkoefeng en Sjatsau
ping opnieuw bezet had. Redelijk over
leg en rustige onderhandeling hadden
plaats gemaakt voor een aanval der
Japansche troepen op het bezette ge
bied. Het kanon sprak!
Terwijl nog na het jongste grens
incident in officieele kringen te Tokio
gewezen werd, dat „de onderhandelin
gen (desondanks) worden voortgezet",
werd plotseling uit Tokio gemeld, dat
het Kwantoengleger meegedeeld heeft,
dat „de Japansche troepen, na de Russi
sche artillerie en tanks te hebben te
ruggeslagen, de heuvels van Tsjangkoe
feng en Sjatsauping heroverd hebben
en op die wijze de integriteit van het
Mandsjoerijsche grondgebied hebben
hersteld".
Het communiqué van het Kwantoeng
leger voegt hieraan toe, dat de Sowjettroe-
pen „naar het .chijnt eenige verliezen heb
ben geleden gedurende de vijandelijkheden,
die laat in den nacht van 30 Juli zijn begon
nen met een aanval van de roode tanks en
artillerie op Japansch-Mandsjoerijsche pa
trouilles, en die Zondagmorgen om zes uur
eindigden met de bezetting van de omstre
den heuvels".
Volgens de laatste te Tokio ontvangen
telegrammen ging de Russische artillerie
tegen zeven uur gistermorgen nog voort de
Koreaansche dorpen Kojo en Sozan te bom
bardeeren.
Zooals hieronder zal blijken spreekt Rus
land deze voorstelling van zaken met kracht
tegen.
Verliezen aan beide zijden.
Het Japansche leger op Korea deelt mede:
„Tijdens de herovering van de heuvels
van Tsjangkoefeng en Sjatsauping door de
Japanneezen bedroegen de Russische verlie
zen ongeveer 200 man, van wie dertig wer
den gedood, welke achtergelaten werden op
het slagveld. Japanneezen maakten zich
meester van 11 tanks, 2 stukken berg-
geschut, een anti-tankkanon, twee mitrail
leurs en twee gasmaskers. De Japanneezen
leden aanzienlijke vejjiezen, o.m. verschei
dene officieren".
Japansche dreigementen.
Majoor Akiyama, de woordvoerder van
het Japansche leger, heeft op vragen van
een vertegenwoordiger van Havas o.m. het
volgende verklaard ten opzichte van de be
zetting der heuvels van Tsjangkoefeng en
Sjatsauping door de Japanneezen:
„Voor ons is de zaak ten einde. Wij
hebben Mandsjoerijsch gebied met ge
weld opnieuw bezet, wij wenschen niets
meer. Wij kennen de Russische bedoe-
lingen niet, maar wanneer zij trachten
deze stellingen te hernemen, moeten zij
verwachten nog harder te worden aan
gepakt".
Zonder voorkennis van Tokio!
Majoor Akiyama zeide voorts, dat het
besluit om tot den tegenaanval op de
Russen, die Tsjangkoefeng en Sjatsau
ping bezet hielden, over te gaan ter
plaatse is genomen door den Japanschen
bevelvoerder, die alle bevoegdheden om
dit te doen bezat, zonder dat hij Tokio
behoefde te raadplegen!
De Japansche tegenaanval is des nachts
om twee uur ontketend. „Het ministerie van
oorlog", aldus de woordvoerder, „be
schouwt het bombardeeren van Koreaansche
dorpen door de Russen als uiterst ernstig"
De verantwoordelijkheid voor de ontkete
ning van het gevecht rust volgens de
zen woordvoerder geheel op de Russen
„welke in den afgeloopen nacht met tanks,
gesteund door uiterst nauwkeurig artillerie
vuur, hetgeen bewijst, dat het met voorbe
dachten rade geschiedde, tot den aanval
zijn overgegaan".
Rusland spreekt Japansche berichten
tegen.
Men spreekt te Moskou de berichten
tegen, dat bij het gevecht aan de
Mandsjoerijsch-Sovjetrussische grens ge
bruik zou zijn gemaakt van tanks en
zware artillerie.
Verder wordt het bericht tegenge
sproken, dat het aan een Japansch
Mandsjoerijsche af deeling gelukt zou
zijn de door de Sovjetrussen bezette
heuvels te heroveren.
Nieuw Japansch protest op komst.
Na besprekingen tusschen den Japan'
schen minister van buitenlandsche zaken,
Oegaki, en den minister-president, prins
Konoye, heeft het Japansche ministerie van
buitenlandsche zaken besloten den Japan
schen ambassadeur te Moskou, Sjigemitsoe,
opdracht te geven, ten scherpste te protes-
Alkmaar, 1 Augustus.
Nadat de Paus enkele dagen geleden
krachtig stelling had genomen tegen het on
christelijke „rassenbeginsel", dat nu ook in
Italië schijnt te worden ingevoerd, kon een
antwoord hierop van de zijde der aanhan
gers van het anti-semietisme niet uitblijven.
En niemand minder dan Mussolini zelf
heeft in een rede bij een bezoek aan een
jeugdkamp te Forii deze kwestie aangeroerd.
Vooral het feit, dat de Paus gezegd had,
te betreuren, dat Italië in deze het slechte
voorbeeld van Duitschland volgde, heeft
Mussolini klaarblijkelijk geprikkeld. Hij
zeide althans letterlijk: „Weet wel, en laat
iedereen het weten, dat wij ook met het ras
senvraagstuk voortgang zullen maken. Te
zeggen, dat het fascisme iemand of iets heeft
nagebootst, is eenvoudig belachelijk".
Men merkt op, aldus Havas, dat de duce
zich hierbij van dezelfde uitdrukking, t.w.
„noi tireremo diritto" (wij gaan recht door)
bediende, als hij gebruikte tijdens den veld
tocht in Abessinië, en die het wachtwoord
was, waarop de Italiaansehe weerstand
steunde tegen de sancties.
„Noi tireremo diritto" zegt Mussolini. Dat
beteekent dus: De woorden van den Paus
hebben geen invloed op ons standpunt, wij
zullen anti-Joodsche maatregelen nemen,
indien ons dit noodig of nuttig voorkomt.
Interessant zou het zijn te weten, wat de
werkelijke reden is, dat nu ook in Italië „ra
cistische" ideeën ingang vinden.
Er zijn booze tongen, die beweren dat
Mussolini een zondebok noodig heeft. Be
richten over een slechten oogst en het feit,
dat de politiek t.a.v. Spanje en Engeland niet
zulke gunstige resultaten afwerpt als er ver
wacht werd, worden door hen als oorzaken
hiervan aangewezen.
Zoowel de DuitsChe als de Italiaansehe
pers is ontstemd over de uitlatingen van den
Paus.
De „Berliner Börsenzeitung" schrijft, dat
men in deze rede iedere wijze matiging mist.
Het is volgens het blad nutteloos, met het
resultaat van ernstigen onderzoekingsarbeid.
een stelling te bestrijden, die niet door het
streven naar wetenschappelijke kenrns, doch
door de politiek is ingegeven.
Volgens de „Berliner Lokalanzeigr.r" is de
„Pauselyke rassentheorie" de oratorische
opening van een cultuurstrijd, waarin de
paus dezelfde kans op succes heeft als in den
vroegeren cultuurstrijd om de vraag of de
aarde om de zon draait.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung" wyst
er op, dat juist de roomsche kerk sedert
tweeduizend jaren tot op den huidigen dag
profyt heeft weten te trekken van de eigen
aardigheden van rassen en volkeren by de
verbreiding van haar leer.
De Italiaansehe „Stampa" publiceert een
artikel van den Italiaanschen schrijver Gio-
vanni Papini, waarin deze o.m. zegt:
„De ondervinding heeft geleerd, dat de
katholieken veel invloed kunnen uitoefenen
op de politiek van hun land, doch op voor
waarde dat zij zich niet mengen in de con
crete politiek van de regeering. Laat ter lief
de Gods zij, die de volken besturen in deze
bewogen wereld toch met rust in dezen tijd
van revolutie en omwenteling, in een be
dreigd Europa, dat zal ondergaan of blijven
bestaan, al naar gelang de regeerders in de
voornaamste staten het roer weten te hou
den".
Dat beteekent: De Paus moet zich niet
keeren tegen de jongste anti-semietische
maatregelen.
De 50.000 Joden in Italië gaan een donke
ren tijd tegemoet.,,,
Plotseling een ernstig incident in het Verre
Oosten! Rusland had enkele dagen geleden
den hoeveu van Tsjangkoefeng bezat, zeg-
zende, dat het gebied tot zyn grondgebied
behoorde. Het scheen dat Mandsjoekwo hier
in zou berusten, <£lthans de kwestie langs
diplomatieken weg wilde regelen. Hierna
volgde een nieuw incident, waarvan Japan
en Rusland elkaar de schuld geven.
En hierop als een donderslag by helde
ren hemel het hoogst ernstige bericht, dat
een Japansch generaal op eigen gezag en
zonder voorkennis van Tokio! met geweld
den door Rusland bezeten heuvel heroverd
heeft!
De groote vraag is: Hoe zal Rusland dit
op nemen? Reeds worden nieuwe schermut
selingen gemeld. Ook te Tokio beoordeelt
men den toestand als hoogst ernstig en we)
om de volgende twee redenen:
1. de kwestie Tsjangkoeeng was, zoowel
door Moskou als door Tokio in handen der
diplomaten gesteld. Het treffen in den afge
loopen nacht schijnt er nu echter op te wij
zen, dat de militairen de zaak weer in han
den hebben genomen.
2. In deze affaire speelt de kwestie van het
prestige een belangrijke rol, welke meer en
meer aan het licht treedt: voor di> Russen
schijnt het thans moeilijk toe te geven, dat
de Japanneezen een gebied hebben bezet,
waar Moskou rechten op beweerde te hebben
en daarvan op groote schaal mededeeling
deed.
Zoodra het incident te Tokio bekend werd
volgde een spoedvergadering van het kabi
net „ter bestudeering van den toestand". Wat
hiér precies besproken en wat er besloten
is, is niet bekend. Wel schijnt Japan weer
bereid de onderhandelingen opnieuw te
openen. Wat er voor Japan, nu het met ge
weld het verloren gebied teruggenomen
heeft nog valt te onderhandelen is echter de
vraag. Misschien wil het op deze wijze Rus
land zooveel mogelijk kalmeeren.
Wat de Sovjet-Unie nu gaat doen is nog
een groot vraagteeken. De wereld kijkt met
angstige spanning toe!
De Fransche pers geeft commentaar op de
incidenten in het Verre Oosten. Donnadieu
schrijft in ,,L' Epoque", dat het schijnt, dat
het bevel zich meester te maken van de om
streden stellingen niet is gekomen van Tokio,
doch uit Mandsjoekwo. De Japansche offi
cieren konden, zoo zegt hij, niet dulden, dat
zij door de Russen werden getart. Allen, die
den vrede willen, moeten zoowel Rusland als
Japan aansporen tot matiging.
Donnadieu stelt thans voor, dat de Japan
sche troepen de betwiste plaatsen ontruimen
en dat een commissie tot regeling van de
grens zal worden benoemd.
Pietri schrijft in „Le Jour" dat het inci
dent onberekenbare gevolgen kan nebben. In
Rusland schijnt men het incident te willen
verkleinen. In Chineesche kringen volgt men
met belangstelling de ontwikkeling. Men
verwacht, dat Japan door dit incident belet
zal worden versterkingen naar China te zen
den.
In de „Oeuvre" verklaart Andre Pierre te
hopen, dat de Sovjet-Unie ook thans zijn
koelbladigheid zal weten te bewaren.
Van de Engelsche bladen schrijft de„Daily
Telegraph",- dat in een anderen tijd een
dergelijk incident bijna zeker tot een oorlog
zou hebben geleid. Doch reeds herhaaldelijk
zijn in den laatsten tijd Japansche en Rus
sische troepen slaags geraakt en hebben de
regeeringen dit als plaatselijke incidenten
behandeld, want geen van beide landen wil
een oorlog ontketenen om enkele stukken
land, welke van geen waarde zyn. Japan
heeft bovendien nog reden om zyn militaire
verplichtingen niet te verzwaren door oorlog
te maken tegen een groote mogendheid.
Ook de „News Chronicle" schrijft in dezen
zin.
Tijdens zijn reis naar Zuid-Frankrijk
heeft president Lebrun Zondagochtend een
bezoek gebracht aan de wijngaarden van
Avignon .Op Chateau des Papes werd een
maaltijd te zijner eere aangericht, waar ook
minister-president Daladier aanzat. Presi
dent Lebrun hield een rede, waarin hij den
minister-president Daladier dankte voor
het door diens regeering 'verrichte werk.
Hij verzocht hun, die de taak der nationale
wederopleving op zich hebben genomen,
niet telkens moeilijkheden in den weg te
leggen. Reeds werden een groot aantal
maatregelen genomen met betrekking tot
het evenwicht der begrooting, gezond
making der financiën, crediet-faciliteiten
en op het gebiéd van arbeid en voortbren
ging. Zij zullen te zijner tijd hun volle
uitwerking hebben, indien zij ten uitvoer
kunnen worden gebracht in een atmos
feer van stabiliteit en vertrouwen. Ver.
volgens herinnerde de president nog aan
het bezoek van het Britsche koningspaar
en herhaalde hij nog eens de gehechtheid
der beide groote Westersche democratieën
aan den wereldvrede.
Ook Daladier voerde het woord. Hij her
innerde in zijn rede allereerst aan de
moeilijkheden op het terrein der buiten
landsche politiek, waaraan hij het hoofd
had te bieden.
„Zelfs in de meest beangstigende oogen-
blikken", aldus Daladier, „heb ik voor
mij nooit geloofd aan het noodlot van een
oorlog. Wij willen altijd vertrouwen stel
len in de vredelievende verzekeringen, die
zoo vaak herhaald zijn door de regeerings-
leiders, en zoo dikwijls door de volken
zelf tot uitdrukking zijn gebracht. Waak
zaamheid was weliswaar mijn eerste plicht
en vastbeslotenheid met betrekking tot de
groote realiteiten die leven, veiligheid en
eer van ons land beheerschen, doch, noch
deze waakzaamheid, noch deze vastbè
slotenheid sluiten gematigdheid en goeden
wil uit. Zonder de voorzichtigheid uit het
oog te verliezen, die altijd geboden blijft,
mag ik thans zeggen, dat de geduchte
moeilijkheden, waarvoor wij stonden,
overwonnen werden dank zij de toepas
sing dezer methode, waarbij vastbesloten
heid en gematigdheid schouder aan schou
der gaan. Daladier wenschte zich geluk
met de uitingen der Fransch-Britsche
vriendschap, die ter gelegenheid van het
bezoek der Engelsche vorsten, vielen waar
te nemen en wees op de noodzakelijkheid
deze eendrachtige gevoelens te hand
haven.
Vrede is niet, zo^ zeide Daladier voorts,
weggelegd voor hen, die er niets voor
doen. Vrede moet opgebouwd worden, moet
verdedigd worden. De regeering zal van
haar kant alles doen, voor de verdediging
van den vrede, doch heeft om daarin te
slagen eenheid en discipline van allen
noodig. De tijd van polemiek is voorbij.
Het heil van het volk eischt vasthoudende
en koppige scheppingskracht, vooral te
genover den hardnekkigen arbeid van de
groote volken, waardoor Frankrijk om
geven is".
De hechte samenwerking tusschen de
twee groote democratische mogendheden
zal getuige deze redevoeringen blij
vend zijn en zal haar stempel drukken op
de ontwikkeling van den toestand in
Europa. Zij is voor velen een belofte en
voor anderen een waarschuwing, die veel
onheil voorkomen kan'
teeren by den Sovjet-Russischen volkscom
missaris voor buitenlandsche zaken, Litwi-
noff, wegens het incident van Zaterdag
aan de MandsjoerijschSovjetrussische
grens.
Het agentschap Havas meldt met betrek
king tot de opdracht aan Sjigemitsoe nog,
dat deze opdracht heeft ontvangen er met
nadruk op te wijzen, dat de Sovjetrussische
troepen verantwoordelijk zijn voor het uit
breken van het incident, daar zy in den
nacht van den 31sten Juli het eerst tot den
aanval zyn overgegaan.
De Japansche pers mag niets
publiceeren.
De Japansche minister van binnenland-
sche zaken heeft de Japansche pers verbo
den iets te publiceeren over het incident te
Tsjangkoefeng.
Te Tokio gaat het gerucht, dat zich een
nieuw gevecht zou hebben ontwikkeld bij
Tsjangkoefeng.
Regeling langs diplomatieken weg?
Volgens een uit Hsinking te Tokio ont
vangen bericht, stellen de Japanneezen alle
pogingen in het werk om het grensincident
langs diplomatieken weg te regelen. Waar
nemers verklaren, dat, ondanks de gebeur
tenissen in den nacht van Zaterdag op Zon
dag, „er geen enkele wijziging in deze hou
ding zal komen, op voorwaarde dat de
Sovjetrussische autoriteiten blijk geven van
oprechtheid".
Nieuwe gevechten.
Het Japansche ministerie van oorlog heeft
medegedeeld dat gisteren te vijf uur in den
middag 300 man Sovjet-Russische troepen
een tegenaanval hebben gedaan op Sjatsau
ping, gesteund door twee vechtwagens. Zij
werden evenwel door de Japansche artille
rie gedwongen terug te trekken. Een uur
later vielen de Russen wederom aan, ge
steund door het vuur van de artillerie, doch
zij werden wederom teruggeslagen. Zy ver
loren 30 man.
Autobus met mijnwerkers verongelukt.
- Zaterdagochtend is te St. Truiden (België)
een autobus, die met mijnwerkers van een
myn te Montegnée naar Limburg terugkeer
de, ter hoogte van het bosch Van Heers, op
de grens tusschen de provincies Luik en
Limburg, tegen een boom gereden doordat
de stuurinrichting defect raakte. In totaal
werden 28 mijnwerkers gewond, welke ech
ter op twee na in den namiddag huiswaarts
konden keeren, nadat hun ter plaatse de
eerste hulp was verleend.
Een bloedige bruiloft. - Een bruiloft
in Istanboel (Turkije), welke twee vijandige
families tot elkaar moest brengen, is uitge-
loopen op een bloedig gevecht, waarin de
bruidegom werd gedood. Beide families
waren houthakkers in het Zuiden des lands
en leefden sedert jaren in bloedwraak. Ten
slotte besloot men zich te verzoenen en de
zoon van het eene familiehoofd te doen hu
wen met de dochter van het andere hoofd.
Tijdens het bruiloftsmaal ontstond een twist
en de gasten gingen elkaar met messen,
revolvers, geweren en flesschen te lijf. In
totaal werden vier personen gedood en
velen gewond.
De politie heeft thans de voornaamste
onrustzaaiers gearresteerd. Zy zullen wor
den gebracht naar plaatsen, welke duizen
den kilometers van hun geboortegrond zijn
verwijderd.
Onweer eischt negen slachtoffers. -
Boven Oostelijk Opper-Silezië (Polen) en
het nabijgelegen gebied van Dombrowa
heeft zich een hevig onweder ontlast, waar
bij negen personen door den bliksem gedood
en negen zwaar gewond werden. Talrijke
gebouwen en schuren werden in de asch
gelegd. In de omgeving van Kattowitz heeft
het onweer groote overstroomingen veroor
zaakt.
Botsing tusschen twee metrotreinen. -
Zaterdagavond zyn in het station van den
ondergrondschen spoorweg „Combat" te
Parijs twee treinen ep elkaar ingereden. Er
werden 29 personen gewond.
De botsing geschiedde juist op een tijd
stip, dat de treinen in verband met het uit
gaan der kantoren en werkplaatsen stamp
vol waren. De botsing was zeer hevig en
overal vlogen de glasscherven in het rond,
terwijl de wagons krë*~var schrik en pijn
opgestegen. Drie gewonden, die aanzienlijk
gekwetst waren, werden direct naar een
ziekenhuis vervoerd. Bovendien werden nog
42 personen met lichte verwondingen in het
zelfde ziekenhuis behandeld, waarna zij
huiswaarts konden keeren. De toestand der
drie in het ziekenhuis was Zaterdagavond
bevredigend.
De buitenlandsche nat.-soc. organisaties
in het kanton Bazel. - Het socialistische
voorstel, strekkende tot het verbieden van
buitenlandsche nationaal socialistische orga
nisaties ifi het Zwitsersche kanton Bazel,
heeft 6000 handteekeningen gekregen. De
kwestie zal dus voor den grooten kantonalen
raad gebracht worden, aangezien het noo-
dige minimum aantal handteekeningen verre
overschreden is.
■MJUiiiK A«x>y«u liarm.oxiicasi>o(iLsl„r>
^1' V>UZ.CJ JLUI/O lluKS «Cio
