DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Concrete Japansche voorstellen tot een
vreedzame regeling.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven irancr aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 182 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
Vrijdag 5 Augustus 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Dringend verzoek aan Moskou om staking
der vijandelijkheden.
Veldtocht in China loopt gevaar!
De Vluchtelingenconferentie
gesloten.
In het najaar weer bijeen.
De opmarsch der Spaansche
regeeringstroepen.
Tegenaanvallen der opstandelingen.
De algemeene toestand.
Belangrijke Chineesche
successen.
Japansche oorlogschepen bestookt.
Lord Runciman voert
besprekingen.
Bezoek aan Hodza en Benesj.
ALKMAARSCHE COURANT.
Horinoetsji, de Japansche onder
minister van buitenlandsche zaken
heeft gistermorgen óm half elf den
Sowjet-Russischen zaakgelasitgde Sme-
tarium bij zich ontboden en hem ver
zocht aan Mokou dringen het verzoek
der regeering te Tokio over te brengen,
de vijandelijkheden te staken.
Voorts heeft Sjigemitsoe, de Japan
sche ambassadeur te Moskou, in een
onderhoud met Litwinof uit naam der
Japansche regeering concrete voorstel
lén gedaan tot regeling van het inci
dent van Tsjanghoefeng.
Sjigemitsoe zou voorgesteld hebben,
dat de troepèn van beide landen zich
zouden terugtrekken over eenigen af
stand, waarna een commissie zou wor
den ingesteld voor de afbakening van
de grens.
Wat er besproken werd.
Reuter, A. N. P. en het D. N. B. ge
ven de volgende bijzonderheden van
het bovengenoemde onderhoud:
Litwinof heeft tijdens zijn onderhoud
mét den Japansche ambassadeur, dat
tot twee uur en drie kwartier duurde,
medegedeeld, dat aleer diplomatieke
onderhandelingen geopend kunnen wor
den over een oplossing van het grens
geschil de Japansche troepen moeten
worden teruggetrokken.
Sjigemitsoe heeft verklaard, dat de
Japansche regeering steeds een vreed
zame oplossing van het conflict heeft
gewenscht en voorstelde de vijandelijk
heden te stamen om over te gaan tot
diplomatieke onderhandelingen
Litwinof antwoordde hierop, dat indien
Japan zijn aanvallen op Sovjet gebied zou
staken en de rest van zijn troepen zou te
rugroepen de Sovjet strijdkrachten geen re
den zouden hebben de militaire operaties
voort te zetten. De weg zou dan vrij zijn
voor een diplomatieke bespreking der Ja
pansche voorstellen.
De Japansche regeering moet de grenzen
van Mandsjoekwo op de basis van het ver
drag van Hoengtsjoeng (1886) eerbiedigen.
Litwinof eischte, dat de landkaart, welke
bij dat verdrag is gevoegd, de basis zal
vormen voor alle onderhandelingen inzake
de grenzen. Hij deed uitkomen, dat de be
zetting van Mandsjoekwo door Japan dit
land niet het recht geeft een grenswijziging
te vragen.
Sjigemoetsoe verklaarde, dat de genoem
de kaart, die slechts in één exemplaar bij
de acten van het Moskousche commissariaat
van buitenlandsche zaken aanwezig is,
geenszins als eenig punt van houvast voor
de vaststelling der grenslijn kan dienen,
aangezien zij nooit gepubliceerd is en der
halve den Japansche instanties in het ge
heel niet bekend was.
Ten aanzien van de stopzetting der mili
taire operaties zeide Litwinof, dat indien
de toestand, zooals hij tot 29 Juli heeft be
staan, hersteld zou zijn (de toestand der
halve voor de Japansche poging den be
twisten heuveltop te bezetten) en de Ja
pansche strijdkrachten uit Sovjet gebied
zouden zijn teruggetrokken alle militaire
operaties zouden worden stop gezet, daar
de Sovjet-Unie niet het gebied van Mands
joekwo wenscht en nimmer zijp eigen gren
zen overschrijdt
Evenwel, voegde Litwinof hieraan toe,
zal de Sovjet-Unie nimmer toestemmen in
de aanwezigheid van vreemde troepen op
eenig deel van haar grondgebied en zoolang
Japansche soldaten op Sovjet-gebied blij
ven zal zij zich vrijheid van handelen voor
behouden
De Japansche ambassadeur wees Litwi
nof op de tegenspraak, die gelegen is tus-
schen den eisch van Litwinof betreffende
evacuatie der Japansche troepen uit het
Tsjangkoefenggebied en de Sovjet-Russi
sche bewering, dat de Japansche troepen
door de Sovjet-Russische strijdkrachten tot
den terugtocht zijn gedwongen.
Hij heeft, nadat Litwinof zijn aanbod, een
kaart behoorende bij het verdrag, te zullen
verzorgen, beloofd het standpunt der Sov
jet-Unie ter kennis van zijn regeering te
brengen.
De besprekingen konden nog geen over
eenstemming tusschen de wederzij dsche
standpunten bewerkstelligen. Men neemt
echter aan, dat beide regeeringen den toe
stand thans aan een nieuw onderzoek zul
len onderwerpen.
Welingelichte kringen te Tokio vernemen
voorts nog het volgende over dit onder
houd:
Japan zou o.a. aanbieden de troepen,
die op 't oogenblik de betwiste heuvels
bezet houden, terug te trekken, op voor
waarde, dat de Sovjet troepen zich
eveneens over eenigen afstand terug
trekken. De neutralisatie van het gebied
zou gevolgd worden door 'n hervatting
der onderhandelingen om te komen tot
de vorming van een of meer commissies,
belast met het afbakenen van de grens
en het regelen der grensincidenten.
Japan wil op deze wijze, naar men in Ja
pansche kringen verklaart,
1. blijk geven van zijn matiging,
2. de Sovjet Unie noodzaken, haar ware
bedoelingen te onthullen en
3. door een belangrijke concessie als het
terugtrekken van zijn troepen het verlies
aan prestige goedmaken, dat de Sovjet unie
zou kunnen gevoelen, doordat zij afziet van
het gewelddadig heroveren van den heuvel
van Tsjangkoeféng.
Moskou: „verdienstelijke poging".
Havas meldt het volgende uit Moskou:
Indien de besprekingen, welke Litwinof
Donderdag met Sjigemitsoe heeft gevoerd
nog geen einde maakt aan het conflict over
de hoogten, die he* Khazanmeer beheer-
schen, is het toch een verdienstelijke po-
ping tot de vreedzame oplossing van een
conflict, dat dreigde de ernstige gevolgen
met zich te sleepen.
Men kan echter nog niet vooruit loopen
op de ontwikkeling der JapanschRussi
sche besprekingen. Toch merkt men te Mos
kou een duidelijke voldoening op. Men doet
uitkomen, dat de gematigdheid der Sovjet-
regeering de taak van den ambassadeur
van Japan heeft verlicht en dat Litwinof
alles heeft vermeden om de Japansche
eigenliefde te kwetsen.
Een voorloopige regeling van het ge
schil schijnt derhalve te verwachten.
De oorlog in China loopt gevaar.
Buitenlandsche waarnemers te Tokio zijn
van meening, dat het Russisch-Japansche
geschil, zelfs indien het op minnelijke wijze
zou worden geregeld, van grooten invloed
zal zijn op de Japansche campagne in
China.
Men gelooft dat de plannen tot een
inval in Zuid China, zoo deze al bestaan
mochten hebben, definitief zullen wor
den opgegeven. Voorts is een uitbreiding
der campagne op groote schaal na den
val van Hankau onwaarschijnlijker ge
worden. Ook is men van oordeel, dat
bemiddellingsvoorstellen van derden te
Tokio een williger oor zouden vinden.
De toestand te Tsjangkoefeng.
Volgens gisteren te Tokio ontvangen be
richten zouden de Sovjet-troepen nabij den
heuvel van Tsjangkoefeng nog verder ver
sterkt zijn, terwijl nog steeds groote troe
penbewegingen zouden plaats vinden.
Naar de laatste schatting zouden in den
sector van Tsjangkoefeng 800 man der Sov
jet-troepen gedood zijn.
Tokio meldt voorts, dat het Sovjet-Rus
sische geschut gisteren van tijd tot tijd de
Japansche stellingen in het grensgebied
hebben gebombardeerd.
Hedenmorgen om half vijf zijn de ge
vechten bij Tsjangkoefeng hervat. De artil
lerie van de Russen begon een hevig bom
bardement op de Japansche stellingen, het
geen door de Japansche artillerie krachtig
werd beantwoord.
Door middel van den Sovjet-Russischen
zaakgelastigde te Tokio is een krachtig
protest naar Moskou gezonden tegen het
bombardeeren van de Japansche stellingen
door de Russische artillerie en vliegtuigen.
De intergouvernementeele vluchtelin-
gencommissie heeft gisterochtend in het
Foreign Office te Londen onder voor
zitterschap van lord Winterton haar
laatste bijeenkomst gehouden.
Na afloop der debatten verklaarde lord
Winterton, dat de commissie opnieuw bijeen
zal worden geroepen in het najaar, zoodra
de directeur van het bureau, George Rublee,
in staat zal zijn, verslag uit te brengen, na
zich zelf met de minderheden in Duitsch-
land in verbinding te hebben gesteld.
Voorts heeft Bérenger, de Fransche afge
vaardigde een langdurig onderhoud met Ha-
lifax gehad. Dit onderhoud had hoofdzake
lijk betrekking op de huidige diplomatieke
vraagstukken.
Een commissie.
Na de vergadering der vluchtelingencom-
missie is een communiqué uitgegeven, waar
in o.m. gezegd wordt, dat de commissie ten
einde samenwerking te verzekeren met de
vluchtelingen-diensten van den volkenbond
en met het internationaal arbeidsbureau,
den hoogen commissaris voor de vluchte
lingen zal uitnoodigen, wanneer hij uit
Duitschland terugkeert, zich te doen verte
genwoordigen bij de vergaderingen van de
commissie, waar kwesties betreffende toe
lating van onvrijwillige emigranten in toe-
vlüchtslanden besproken worden. Voorts
besloot de commissie, dat de directeur van
het internationaal arbeidsbureau uitgenoo-
digd zal worden zich te doen vertegenwoor
digen in de vergaderingen, wanneer land
verhuizingsproblemen besproken worden.
De leden der commissie gaan voort in
lichtingen uit te wisselen ten opzichte van de
bijdragen, die zij kunnen leveren bij het
streven in samenwerking naar een oplossing
van het probleem. De commissie is ver
daagd, nadat den voorzitter opdracht was ge
geven een datum vast te stellen voor de
volgende voltallige vergadering.
Aan het front van den Ebro hebben
de opstandelingen Woensdag hun aan
vallen verdubbeld in den bocht van
Gandesa, die door de regeeringstroepen
wordt bezet. Deze aanvallen werden
hoofdzakelijk ondernomen ten Noorden
en tenZuiden van Gandesa.
Op alle punten stuiten deze troepen op
een verbeten tegenstand van den kant der
regeeringstroepen, die den tijd hebben gehad
den sector krachtig te versterken. De aan
vallen worden bijna uitsluitend door Ma
rokkanen verricht. De pogingen der op
standingen hebben te lijden onder de over
ijldheid, waarmede het hoofd moest worden
geboden aan het optreden der regeerings
troepen.
Alle tegenaanvallen van de opstandelin
gen zijn afgeslagen en ten Noorden van
Fayon is op drie punten de kust bereikt.
Aan het oostelijk front wordt een schitteren
de opmarsch in den sector van Guadalaviar
voortgezet.
Eenige honderden bommenwerpers der
opstandelingen hebben, naar zij mededeelen,
den geheelen dag de regeeringsstellingen
aan den Ebro bestookt.
ALKMAAR, 5 Augustus 1938.
Dat Japan een eventueele oorlog met
Rusland op dit moment wel zéér ongelegen
komt blijkt duidelijk uit het feit, dat Tokio
aan Moskou dringend heeft verzocht de
vijandelijkheden te staken, terwijl er voor
stellen gedaan zijn tot een vreedzame rege
ling van het conflict.
Het zal de regeering te Tokio immers zoo
langzamerhand duidelijk moeten zijn ge
worden, dat óók zonder een conflict met
Rusland de voor Japan gunstige af
loop van het Chineesche avontuur, lang niet
vaststaat. De berichten over de jongste
Chineesche successen toonen dit duidelijk
aan, en wijzen eerder op een ongunstige
uitkomst van de Japansche veldtocht!
De enorme moeilijkheden, waarvoor Ja
pan staat, de steeds meer drukkende oor
logslasten op het Japansche volk, de voort
durend grooter wordende economische druk
ze zullen onberekenbare gevolgen kun
nen hebben voor de situatiè in het Verre
Oosten!
Deze moeilijke toestand voor Japan vindt
zijn weerslag in de noodmaatregelen, die te
Tokio worden genomen. De z.g. „geestelijke
en economische mobilisatie" wordt tot een
zoo groot mogelijke hoogte opgevoerd, ter
wijl de indirecte hulp van Rusland aan
China door het Tsjangkoefeng-incident
(dat van Japan een zeer aanzienlijke troe
penconcentratie in het Noorden vergt!) hier
een nieuwe stimulans voor geweest is.
Zoo heeft als nieuwste maatregel op het
gebied der „geestelijke mobilisatie" van
het Japansche volk de politie te Tokio aan
dames het bezoeken van dansgelegenheden
verboden.
Mannelijke bezoekers moeten hun naam,
beroep en leeftijd opgeven.
Voorts heeft de politie bepaald, dat in
café's en restaurants na elf uur 's avonds
geen muziek meer mag worden gemaakt,
terwijl het sluitingsuur middernacht
strikt in acht moet worden genomen.
Verscheidene vereenigingen streven
voorts naar een terugkeer der studenten tot
den „Spartaanschen eenvoud" van het oude
Japan. Dit kwam treffend tot uiting op een
vergadering van gedelegeerden van den
nationalen kuischheidsbond en andere or
ganisaties. Een der afgevaardigden gaf als
zijn meening te kennen, dat het bezoeken
van bioscopen of 't lezen van amusements
tijdschriften aan studenten diende te wor
den verboden. Mevrouw Yayoi Yosjioke, de
leidende vrouwelijke chirurg van Japan,
opperde het denkbeeld, te bevorderen, dat
studenten het haar laten knippen volgens
het bij het leger gebruikelijke model, „het
geen zou bijdragen tot behoud van de olie
voorraden des lands". Baron Kanefoesa Ki-
mozoek, een lid van het Hoogerhuis, stelde
de onmiddellijke sluiting van alle café's en
dansgelegenheden voor.
Een der commissies van den centralen
bond tot geestelijke mobilisatie van het
•volk, welke den wijdschen naam draagt
van „commissie tot verbetering van de
leefwijze onder de huidige buitengewone
omstandigheden", heeft in een bijeenkomst
besloten, de toepassing aan te bevelen van
de volgende voorstellen:
1. Alles te halen uit artikelen van dage-
lijksch gebruik en het koopen van nieuwe
zooveel mogelijk te beperken.
2. Te breken met de gewoonte, met
nieuwjaar en andere gebruikelijke gelegen
heden geschenken uit te wisselen.
3. Bij alle gelegenheden eenvoudige klee
ding te dragen.
4. Slechts feesten te houden wanneer dit
absoluut noodzakelijk is en dan nog het
aantal couverts zooveel mogelijk te beper
ken.
5. Restaurants, schouwburgen en andere
oorden des vermaaks te sluiten om tien uur
in den zomer en om negen uur in den win
ter.
6. Niet langer neon-verlichting en andere
lichtreclames te gebruiken.
Zóó poogt Japan van deze penibele
kwestie nog te maken, wat ervan te maken
is. Een experiment, dat Japan nog vele
moeilijkheden zal opleveren met een mini
male kans op een voor haar bevredigenden
afloop. Een weinig benijdenswaardige
positie
In het commentaar op de ontwikkeling
van het Japansch-Russische grensincident
bij Tsjangkoefeng schrijft Donnadieu in
„L'Epoque" dat indien het Japansche voor
stel zou worden aangenomen, dit het dub
bele voordeel zou hebben dat de geesten ge
kalmeerd zouden worden, en de plaatselijke
militaire autoriteiten geen initiatief meer
zouden kunnen nemen.
Leon Blum schrijft in de socialistische
„Populaire" dat men niet moet vergeten, dat
Duitschland volgens de letter of den geest
van het verdrag waarmede het met Japan
verbonden is, genoopt zou kunnen worden
wanneer Japan in strijd komt met de Sov
jet-Unie gewapenden bijstand te verleenen
door de Europeesche grenzen van de Sovjet-
Unie aan te vallen. In dit geval zou Frank
rijk ook in het conflict betrokken worden.
In het commentaar op de gevechten in het
.Verre Oosten schrijft de Times, dat het
schijnt dat men te Tokio meer verlangt tot
een regeling te komen dan te Moskou. In
dien de Sovjet-Unie werkelijk lust tot oor
logvoeren heeft, dan zou men geen gunsti
ger oogenblik kunnen uitkiezen om Japan
een slag toe te brengen. Vermoedelijk heb
ben de Japansche troepen echter het initia
tief genomen.
De nieuwste anti-semietische maatregelen?
Hier volgen er een paar:
„De fascistische leidende figuren te Rome
houden het rasvraagstuk voortdurend in hun
aandacht. De secretaris der partij heeft gis
teren instructies gegeven aan de provinciale
organisaties, opdat een zoo groot mogelijke
verspreiding verkregen zal worden van een
-nieuw tijdschrift, dat binnenkort verschijnen
zal en dat den naam „De verdediging van
het ras" zal dragen".
„Omtrent de maatregelen tegen Joodsche
artsen in Duitschland wordt nog bekend, dat
aan die Joodsche artsen, wier benoeming is
komen te vervallen, tot wederopzeggens toe
een vergunning kan worden verleend, op
grond .waarvan het hun is toegestaan, uit
sluitend joden te behandelen".
„De gemeenteraad van Neurenberg (Duitsch
land) heeft besloten de synagoge af te bre
ken in verband met nieuwe bouwplannen in
de stad. Tijdens de bespreking zeide de bur
gemeester, Libel, dat de synagoge een
schandvlek was voor de stad. Al'een een
joodsch-democratische geest heeft toege
staan, dat een niet-Duitsch monument werd
opgericht in een van de mooiste plaatsen van
Duitschland".
Bèschaafd Europa 1938....
Er hebben zich volgens de berichten van.
het Chineesche telegraafagentschap geen
wijzigingen van belang voorgedaan in den
militairen toestand ten Zuiden van de
Jangtse in Kiangsi.
Naar verluidt zijn de rivierdijken tusschen
Sautsjikoe en Loengping aan den Noorde
lijken oever van de Jangtse, naby de grens
van Hoepeh en Kiangsi, ingezakt, ten ge
volge waarvan de Japansche opmarsch langs
de rivier geremd wordt. Intusschen zijn de
Japansche luchtstrijdkrachten uiterst actief
langs de Jangtse in de streken tusschen
Tientsjatsjen en Kioekiang, waar zij groote
hoeveelheden springstoffen neerwerpen op
de Chineesche stellingen.
In West-Anhwei hebben de Chineezen de
Japanners te Hóengsjantsoe op de vlucht
gedreven.
Ook de Chineesche troepen, die thans
Pengtseh ten Oosten van Kioekiang aanval
len, maken bevredigende vorderingen.
Chineesche successen.
Gisteren zijn te Hankau en Anking, aldus
verneemt het Chineesche telegraaf agent
schap, van officiëele zijde, veertien Japan
sche vliegtuigen neergeschoten en zes Japan
sche piloten gevangen genomen tijdens twee
sensationeele luchtgevechten boven Hankau
en Kioekiang.
Na een succesvollen aanval op het vlieg
veld van Anking vlogen de Chineesche toe
stellen naar de Jangtse, waar zij twaalf Ja
pansche schepen stroomopwaarts varende
ontmoetten.
Ondanks het luchtafweervuur van de
Japansche oorlogsschepen doken de Chinee
sche toestellen omlaag en ledigden hun
bommenrekken op een groot Japansch oor
logsschip, waarbij verscheidene voltreffers
werden gemaakt.
Toen de vliegtuigen vertrokken, verkeer
de het Japansche oorlogsschip in zinkenden
toestand. Verscheidene andere schepen
werden beschadigd.
De Chineesche guerilla.
De Chineesche guerillatroepen in
Sjantoeng beginnen thans, naar het Chi
neesche telegraafagentschap meldt, met
operaties op grooter schaal na een
nachtelyken aanval te hebben onder
nomen op 2 Augustus op Tsjefoe.
Van betrouwbare zijde zijn berichten ont
vangen, volgens welke de Japansche ver
dedigingstroepen volkomen verrast werden,
na vier uur zwaren strijd waren ruim
veertig Japanneezen gedood en hadden de
Chineezen tachtig geweren, twee lichte ma
chinegeweren, twaalf pantserauto's en een
groote hoeveelheid andere militaire uitrus
tingstukken buitgemaakt.
Een ander detachement guerillatroepen
nadert snel Kiautsjau, het Westpunt van
Tsingtjau, aan den spoorweg Kiautsjau
Tsinan. Er wordt thans gevochten ten Zui
den den Kiautsjau.
Ook in Hopei zyn de guerillatroepen
actief. Hun laatste aanval was gericht op
Sjitsjatsjoeang, dat reeds omsingeld is. De
spoorbrug nabij Tsangtsjau, ten Noorden
van Tetsjau, in Zuid-Hopei, is opgeblazen
door deze troepen, die tevens meer dan
30 K.M. spoorrails in die buurt hebben ver
nield.
De spoorbrug by Hantan aan de lijn
van Pinghan is ook opgeblazen, waardoor
het spoorwegverkeer op de Pingham en
Singpoe-lijnen verbroken is. Na zware ge
vechten hebben de guerrilla-troepen voorts
Antsji in Hopei gisteren heroverd.
Runciman, die een poging zal doen,
een bevredigende regeling inzake de
Tsjechische nationaliteiten-kwestie te
treffen, heeft hiertoe gisteren reeds
verscheidene besprekingen gevoerd
met de Sudeten-Duitschers, d.w.z. de
sociaal-democratische als de nationaal-
socialistische getinte vertegenwoordi
gers van deze bevolkingsgroep.
Volgens sommige berichten zouden de
Sudeten-Duitsche afgevaardigden bij de
bespreken reeds zekere documenten hebben
overhandigd aan de medewerkers van
Runciman.
Zij weigerden eenige verklaring af te
leggen.
Ook Henlein bracht Lord Runciman een
bezoek.
Besprekingen met Hodza.
Vóór de bovengenoemde besprekingen
had Lord Runciman gisterochtend reeds
een bezoek gebracht aan Hodza en Benesj.
In de commissie der hoofden van poli
tieke departementen, die gistermiddag ini
het Kolovratpaleis bijeengekomen is onder
voorzitterschap van Hodza en waar ook
minister Krofta aanwezig was, heeft de
commissie kennis genomen van deze be
sprekingen, die Hodza heeft gevoerd met
Lord Runciman.
