DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
ERNSTIGE INCIDENTEN
TSJ ECHO-SLOWAKIJ E.
IN
i\
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50,
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN s
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groofe
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 211 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Donderdag 8 September 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA,
140e Jaargang
DUITSCHERS ONGERUST OVER HET LOT DER
GEVANGENEN.
Scherpe taal in de Duitsche pers.
Nieuws in 't kort.
De strijd aan de Jangtse.
Japansche opmarsch tot staan
gebracht.
Bandistisme in Palestina.
Op verschillende plaatsen
relletjes.
De algemeene toestand.
I
ALKMAARSCHE COURANT.
en
Wel op het meest ongunstige oogen-
blik terwijl immers een breede
basis voor onderhandelingen tusschen
Henlein en de Tsjechische regeering
was gevonden als gevolg waarvan de
politieke hemel eenigszins was opge
klaard is het, zoo meldt het D. N. B.
uit Praag, te Moravisch Ostrawa tot
een nieuw en zeer ernstig incident ge
komen, waardoor de rust in Midden
Europa weer ernstig verstoord is
waardoor de kans bestaat, dat er van
de onderhandelingen niets terecht zal
komen.
Vijf Sudeten-Duitsche afgevaardigden,
Köllner, Neuwirth, May, Knorre en Wer-
ner, waren gistermorgen met eenige
partijfunctionarissen naar Ostrawa ge
komen om van de autoriteiten een onder
zoek te verlangen van berichten, volgens
welke Sudeten-Duitschers in de politie-
gevangenis mishandeld en in boeien ge
klonken zouden zijn. Het betreft hier,
aldus het Duitsche bureau, 82 leden der
partij, die van hun bedden gelicht zijn
onder beschuldiging Van het bezitten van
wapens.
Toen de afgevaardigden in het kanton
gerecht een onderhoud hadden, verzamel
de zich buiten de Duitsche bevolking, die,
aldus het D. N. B., ongerust was over het
lot der arrestatie.
Plotseling traden bereden Tsjechische
agenten tegen de menigte op met rijzwe
pen. Toen de afgevaardigden zich tot den
politiecommandant wilden wenden, werd
May door een der agenten met de rijzweep
geslagen, hoewel hij zich legitimeerde. De
agent antwoordde daarop met de woorden:
„Dat blijft mij hetzelfde."
De commandant bedreigde een anderen
afgevaardigde met de zweep en drong hem
met zijn paard tegen een huis.
Ten slotte verklaarde de politie, dat de
afgevaardigden gearresteerd waren. Zij
konden hen echter niet wegleiden, daar,
zoo vertelt het Duitsche bureau verder, een
andere afdeeling politie eenige communis
ten tegen de Sudeten-Duitschers liet op
treden.
De commissaris van politie weigerde den
agent, die May geslagen had, te schorsen,
hij zeide slechts een streng onderzoek toe.
Köllner en May hebben een telegram
doen toekomen aan minister-president
Hodza en den minister van binnenlandsche
zaken, waarin zij in felle bewoordingen
protesteeren tegen het optreden der politie
en een zeer strenge bestraffing der schul
digen eischen.
Beraadslagingen gestaakt.
De delegatie der Sudettn-Duitsche partij
vergaderde juist, toen bovengenoemd inci
dent plaats vond en toen het bericht van
de relletjes haar bereikte, staakte zij
oogenblikkelijk de beraadslagingen en be-
sioot zij den minister-president mede te
deelen, dat zij gedwongen waren wegens de
gebeurtenissen te Ostrawa de onderhan
delingen te onderbreken.
Het voorstel der regeering, aldus
werd den premier medegedeeld, moet
bij de Sudeten-Duitsche bevolking den
indruk wekken, dat het door de re
geering ernstig bedoeld wordt, ook
ten aanzien van het in practijk bren
gen der afzonderlijke punten. De ge
beurtenissen van Ostrawa toonen aan,
dat de regeering den toestand niet in
die mate meester is, dat op dit oogen-
blik de zakelijke besprekingen met
succes begonnen en voltooid kunnen
worden. Het optreden der politie te
Ostrawa is in zoo scherpe tegenstel
ling met de verklaring der regeering,
dat zij de nationaliteitskwesties wil
regelen, dat men hier meer waarde
aan de daad dan aan het woord moet
hechten.
De delegatie heeft van dezen nieuwen
stand van zaken president Benesj op de
hoogte gesteld, alsook lord Runciman, die
de delegatie onder leiding van Frank ont
vangen heeft.
Nog meer incidenten.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat
de Tsjechische politie te Troppava met
gummistokken is opgetreden tegen Sude
ten-Duitsche vrouwen en kinderen, die
naar het raadhuis waren gekomen om te
vernemen, of de kinderen naar Tsjechische
scholen gezonden moesten worden. Eenige
vrouwen, zoo beweert het Duitsche bureau
verder, werden gearresteerd en eerst na
tusschenkomst der Sudeten-Duitsche partij
vrijgelaten.
De afgevaardigden te Ostrawa hebben
in een telegram aan Benesj tegen deze
voorvallen geprotesteerd.
Maatregelen te Moravisch Ostrau.
Het Duitsche Nieuwbureau meldt uit
Praag, dat in den loop van den middag
politie met stalen helmen op, de omgeving
van het gerechtsgebouw van Moravish
Ostrau heeft afgezet. Terwijl de afgevaar
digden May, Köllner, Knorre, Nitsch en
Werner druk bezig waren wegens „de door
de politie teweeggebrachte incidenten",
heeft afgevaardigde Neuwirth met de be
voegde personen van het gerecht en de
politie de verdere onderhandelingen ge
voerd in het belang der arrestanten uit het
gebied van Freiwald.
In den laten namiddag werd bekend, dat
alle arrestanten uit de buurt van Freiwald
plotseling naar Olmuetz werden overge
bracht. Tegelijkertijd werd bekend dat de
Engelsche waarnemer Sutton Pratt op
weg naar Moravisch Ostrau was, zoodat,
aldus het D. N. B. het plotselinge transport
der arrestanten bij de bevolking den in
druk deed ontstaan, dat ongewenschte ge
tuigen der onwettige gebeurtenissen voor
zijn aankomst uit de stad moesten worden
gebracht.
Felle Duitsche perscommentaren.
De incidenten van Morawska
Ostrawa vormen het voorwendsel voor
nieuwe aanvallen in de Duitsche pers
op Tsjecho-Slowakije. De bladen
trachten met sensationeele opschriften
den Tsjecho-Slowaakschen toestand
het karakter van uitzonderlijken ernst
te geven.
De „Völkischer Beobachter" schrijft met
vette letters, die met een roode streep zijn
onderlijnd: „De regeering te Praag is geen
meester meer over de politie. Leger en
politie doen wat zij willen. Het ware ge
laat der Tsjechische voorstellen."
Hieraan wordt toegevoegd: „De werke
loosheid der regeering tegenover het op
treden van politie en soldaten toont, dat
zij niet meer meester is over de staatsorga
nen, die de rust en de veiligheid moeten
waarborgen. Wij leiden daaruit af, dat niet
zij regeert, maar de politie en het leger."
Het officieuze blad „Deutscher Dienst"
gebruikt uiterst felle taal: „Den dag,
waarop de Tsjechische tegenvoorstellen
worden gepubliceerd, om bij de lichtge-
loovige openbare wereldmeening den in
druk te wekken van een wil tot overeen
stemming van Tsjechische zijde, bedreigt
een bandiet in Tsjechisch uniform met zijn
rijzweep leden van de nationaliteit, aan wie
men beweert aangename levensomstandig
heden aan te bieden. De incidenten van
Morawska Ostrawa toonen aan, dat de
regeering te Praag geen enkele autoriteit
meer bezit om een einde te maken aan
dergelijke drijverijen. Moet dat voortgaan?
Het antwoord moet uit Praag komen.
Duitschland wacht en met Duitschland alle
menschen, die nog begrippen hebben van
orde en veiligheid.
Het incident bijgelegd?
Volgens inlichtingen uit officieele
bron, gisteravond te Parijs ontvangen,
is het incident te Moravisch Ostrawa
geregeld na besprekingen tusschen de
regeering en de Sudeten-Duitsche ge
delegeerden.
Derhalve is besloten tot hervatting
der besprekingen.
Driehonderd Duitschers over de
grens?
Volgens de laatste berichten, die nog niet
officieel bevestigd zijn, heeft de Tsjechi
sche politie in den afgeloopen nacht drie
honderd Duitschers verrast, die gewapend
de grens passeerden bij Moravisch Ostrawa.
Er werden 53 personen gearresteerd en
naar de gevangenis gebracht. Deze ge
beurtenissen hebben aanleiding gegeven
tot de ongeregeldheden te Moravisch
Ostrawa.
Foqmosa door aardbeving getroffen. -
Het centraal meteorologisch observatorium
te Tokio heeft medegedeeld, dat in Formosa
gisteren een vrij krachtige aardbeving is
gevoeld. Het epicentrum was 30 K.M. ten W.
van Karenko, in Oost-Formosa, gelegen.
Slachtoffer der „zuivering"? - Een pas
gisteren gepubliceerd decreet van den raad
van Russische volkscommissarissen, geda
teerd 7 Augustus, ontheft den plaatsvervan-
genden volkscommissaris van buitenland-
sche zaken, Boris Stomoniakof van zijn
functies.
Te Hankau wordt gemeld, dat de Japan
sche opmarsch aan den Zuidelijken oever
van den Jangtse na de inneming van Mahoe-
ling yoor de nieuwe Chineesche verdedi
gingslinies tot staan is gekomen.
Japansche aanvallen bij het Ming-gebergte
en Hwangmei zijn afgeslagen. Chineesche
troepen hebben de Japanneezen van Soe-
soeng uit in den rug aangevallen. Ten Zuiden
van Hoesjan zouden de Japanneezen zware
verliezen geleden hebben.
Nieuwe troepenverschepingen.
De woordvoerder van de Japansche mili
taire autorteiten heeft aangekondigd, dat in
de komende dagen omvangrijke militaire
transporten uit Japan in China zullen aan
komen. Bij Tangkoe is de ontscheping der
troepen reeds begonnen. De sterkte der
nieuwe naar China gezonden troepen wordt
niet medegedeeld, doch zij moet aanzienlijk
zijn, daar met de troepen talrijke officieren
met den rang van generaal aangekomen zijn
of nog zullen aankomen.
Twintig bandieten hebben gisteren een
politiebureau in het Noorden van Jeruzalem
overvallen. Hierbij werden twee politie
beambten, een jood en een Arabier, en twee
bandieten gedood.
Dinsdagavond heeft een gewapende bende
nabij het knooppunt van spoorwegen te
Lydda een enormen stapel dwarsliggers in
brand gestoken, ten gevolge waarvan aan
zienlijke schade is aangericht.
Te Jaffa zijn vier gewapende mannen het
gemeentehuis binnengedrongen. Zij over
vielen den kassier en maakten zich met een
bedrag van 41 pond sterling uit de voeten.
Op de grens van Jaffa en Tel Aviv zijn
twee Arabische jongelieden ernstig door
schoten gewond.
Havas meldt nog, dat rebellen in de om
geving van Jaffa gisterochtend een Arabi-
schen hulpagent hebben gedood. In extre
mistische kringen is een beweging ontketend
voor bet boycotten van de electriciteit, die
geleverd wordt door maatschappijen, waar
bij joodsche belangen betrokken zijn.
Alkmaar, 8 September.
Toen gisteren de voorstellen van de Tsje
chische regeering gepubliceerd werden en
men kon lezen, dat deze voorstellen zeer ver
gingen en aan vrijwel alle eischen der Su
deten-Duitschers tegemoet kwamen, toen kon
men van een zekere ontspanning preken;
toen leek het er op, dat de oplossing van de
Tsjechische kwestie nabij was.
Het sprak welhaast vanzelf, dat de Sude
ten-Duitschers deze nieuwe voorstellen der
regeering als basis voor onderhandelingen
konden aanvaarden en men is van die zijde
dan ook terstond begonnen, de ingediende
regeeringsideeën te bestudeeren.
Echter, hoe onzeker is de toestand! Nauwe
lijks is er eenige opklaring gekomen, of een
nieuwe donkere wolk verschijnt er aan den
politieken hemel: de incidenten te Moravisch
Ostrava men zie de berichten hierboven
maakten de gemoederen zoo warm, dat de
besprekingen, die de Sudeten-Duitschers on
der elkaar voerden, onmiddellijk werden af
gebroken. Als motief werd opgegeven, dat
de „regeering den toestand niet meer zooda
nig in de hand had, dat de besprekingen met
vrucht konden worden voortgezet".
Afgeloopen dus! En weer zal Runciman
aan het werk moeten, om de boel te redden.
Hetgeen moeilijk zal zijn, want op het oogen-
blik is het zoo, dat men in Berlijnsche diplo
matieke kringen een levendige ongerustheid
aan den dag legt.
De woordvoerder der Wilhelmstrasse ver
klaarde, dat door de incidenten van gister
een gevaarlijke toestand is geschapen. Poli
tieke kringen voegen hier aan toe, dat deze
deze incidenten de zwakte bewijzen der re
geering te Praag, die zich geen rekenschap
geeft of wil geven van den toestand. „Zeer
zeker zijn te Praag invloedrijke kringen vast
besloten tot iederen prijs iedere poging tot
een vreedzame regeling van het Sudeten-
proble-m te saboteeren. De verantwoorde
lijkheid voor den toestand valt uitsluitend op i
de regeering van Tsjecho-Slowakije, welke
te zwak is om degenen, die onrust en ver
warring willen zaaien tot de orde te roepen".
Ziedaar de meening in Berlijn. En als het
nu zulke meeningen openbaar maakt, dan is
het moeilijk, om opnieuw de zaak aan het
rollen te brengen.
[J
De mededeeling van de Sudeten-Duitsche
partij, waarin de afbreking der besprekin
gen met de Tsjechische regeering werd be
kend gemaakt, heeft de leidende kringen in
Neurenberg, waar op het oogenblik de N.S.
D.A.P. congresseert, niet verrast.
Diplomatieke kringen, te Neurenberg zijn
van meening, dat de Sudeten de laatste voor
stellen van Praag niet konden afwijzen op
gevaar af dat de wereldopinie zich tegen
hen zou keeren. Er bleef hun derhalve niets
anders over, dan de besprekingen te onder
breken door gebruik te maken van het eer
ste het beste voorwendsel.
Men denkt thans, dat de Sudeten-Duit
schers, aleer zij bereid zullen zijn de onder
handelingen te hervatten, veiligheidswaar
borgen zullen eischen zooals de terugtrek
king buiten het door de Duitsche minderheid
bewoonde gebied van strijdkrachten der
Tsjechoslowaaksche politie en de vergunning
zelf hun veiligheidsdienst te organiseeren.
Te Neurenberg acht men den toestand ern
stig.
Engeland is gisteravond in beroering ge
bracht door een hoofdartikel in de Times,
dat kort samengevat het volgende behelsde:
Als de Sudeten-Duitschers tevreden zijn met
binnenlandsch zelfbestuur en afstand doen
van hun eischen betreffende het buitenland-
sche beleid en het recht de nationaal socia
listische leer te belijden, kortom, als z.j niet
meer vragen dan de opheffing van hun grie
ven en diskwalificaties, zouden de jongste
Tsjechische voorstellen een bevredigende re
geling mogelijk moeten kunnen maken.
„Maar", gaat het blad dan door, „als de Su
deten-Duitschers nu meer vragen dan de
Tsjechische regeering bereid is hun in de
jongste voorstellen te geven, moet men daar
wel uit opmaken, dat de Duitschers verder
gaan in hun eischen dan de opheffing van
hun diskwalificaties en dat zij zich in de
Tsjechische republiek niet thuis voelen.
In dat geval zou het de moeite waard zijn
voor de Tsjechische regeering te overwegen
of zij een zeker plan, dat in bepaalde krin
gen ingang heeft gevonden, geheel moet uit
sluiten. Dit plan houdt in Tsjecho-Slowakije
een meer homogenen staat te maken door
den afstand van de gebiedsstrook, bewoond
door een vreemd volk, dat grenst aan de
natie, tot welker ras het behoort.
In ieder geval schijnt de wensch van de
bevolking een element van beslissend be
lang te zijn voor een duurzame oplossing en
bet is denkbaar, dat de voordeelen voor
Tsjechoslowakije van een homogenen staat
te worden, grooter zouden zijn, dan de voor
de hand liggende nadeelen van het verlies
van de Sudeten-Duitsche grensstreken.
Zooals gezegd, heeft dit artikel groote
consternatie veroorzaakt in Engeland, maar
al ras bleek, dat de Times dezen keer wat
al te ver is gegaan. De Engelsche regeering
heeft nog gisteravond verklaard, dat zij in
geen enkel opzicht voor het artikel verant
woordelijk is of wil zijn.
Wat helpt dat echter? Iedereen weet in
Engeland wel, dat de Times geen officieel
orgaan is. Maar200 zegt men in Lon
den het kwaad is geschied en kan zonder
ingrijpende maatregelen niet weer ongedaan
worden gemaakt. Von Ribbentrop heeft nu
een prachtig argument gekregen om Hitier
er van te overtuigen, dat hij gelijk heeft ge
had, dat de Engelsche regeering haar waar
schuwing niet ondersteunen en dat derhalve
Engeland, als Duitschland maar in zijn eisch
blijft volharden, Tsjecho-Slowakije aan zijn
lot zal over laten.
De Times is op glibberige paden geweest
Zij heeft de Europeesche vraagstukken zeer
bemoeilijkt.
Laten wij hopen, dat Hitier zal inzien, dat
de Times zich leelijk vergist heeft.
LEELIJKE VAL VAN EEN FIETSER.
Op den weg langs de Noordervaart zijn
gisteravond twee fietsers uit Alkmaar, n.1.
K. D. en C. met elkaar in botsing gekomen,
tengevolge waarvan eerstgenoemde met het
hoofd op den weg viel. De jongeman kwam
zoo leelijk te vallen, dat hij met een vrij
zware hersenschudding naar het ziekenhuis
moest worden vervoerd.
Alkmaar, Donderdag. I Heden uitspraak doende, veroordeelde
de rechtbank den verdachte tot 1 dag
gevangenisstraf met aftrek van 1 dag
preventieve hechtenis en tot een voor
waardelijke terbeschikkingstelling.
DE WEG-MISERE IN HEILOO.
De weg-misère in Heiloo is nog niet weg
omdat de weg nog steeds geen weg is.
Het klinkt een beetje raadselachtig maar
wij willen er alleen maar op wijzen, dat
Heiloo gister weer de dupe is geweest van
het feit, dat men vanaf Mei in de kom van
het dorp al bezig is een nieuwen rijweg te
maken met het eenige resultaat, dat men
er in September nog niet op rijden kan.
Thans is het rij verkeer blijkbaar ver
legd over den Heerenweg en den Stations
weg.
Het resultaat van deze wegmisère is gis
ter weer geweest, dat slechts een klein deel
van het dorp de kinderoptocht heeft kun
nen bewonderen, daar men den kinderstoet
niet over de thans voor snelverkeer be
staande binnen-wegen durfde leiden.
DE MISHANDELING
IN HET HEILOOER BOSCH.
De Alkmaarsche rechtbank deed heden
morgen uitspraak in de zaak tegen den
Heilooschen timmerman G. M., die in den
avond van 26 Juni j.1. in het Heilooër
bosch, na een twist met eenige opgescho
ten jongens die hem sarden, den 16-jari-
gen P. H. uit Alkmaar met een aardappel
mesje gevaarlijk had gestoken.
De officier van justitie had in de zitting
van Dinsdag 30 Aug. tegen M., die zenuw
patiënt is, een dag gevangenisstraf ge-
eischt en een onvoorwaardelijke terbe
schikkingstelling.
De verdediger, mr. H. Schuurman te
Alkmaar, pleitte onmiddellijke invrij
heidstelling van den verdachte en een
voorwaardelijke veroordeeling.
De rechtbank stelde toen M. onmiddel
lijk in vrijheid.
VEROORDEELD WEGENS DIEFSTAL.
De Alkmaarsche rechtbank veroordeel
de heden de huishoudster E. de V. uit
den Beemster, die haar patroon voor 30
had bestolen, tot 5 maanden gevangenis
straf. De eisch was 6 maanden.
HET VEERTIGJARIG JUBILEUM.
Het is begrijpelijk, dat onze bioscopen
deze week geheel in het teeken van het
regeeringsjubileum staan. De film „Veer
tig jaren" zal ongetwijfeld ook in Alk
maar honderden belangstellenden uit stad
en omgeving trekken.
In het Victoria-theater draait als bij-
film nog een Polygoon-opname, waarin
een alleraardigst overzicht wordt gegeven
van alles wat in het leven van Koningin
Wilhelmina opmerkenswaard is geweest.
DE OPLOSSING VAN HET LETTER
RAADSEL.
Men verzoekt ons nog te melden, dat aan
de oplossing van het letterraadsel bij het
bloemencorso 1165 personen hebben deelge
nomen waarvan 947 het goede woord „Me
tropolis" hadden gevonden.
Gaarne willen wij hier nog even een ver
zuim herstellen. Men wijst er ons n.1. op, dat
onder de ter gelegenheid van den nationalen
feestdag versierde straten nog genoemd
dient te worden de Metiusgracht, waar van
de boomen een dankbaar gebruik was ge
maakt bij de aangebrachte versiering. Voor
het eerst sinds dertig jaar was er nu ook
weer een feestverlichting.
van
FAILLISSEMENTEN.
De rechtbank heeft heden in staat
faillissement verklaard:
J. Nuy, landman, wonende te Anna
Paulowna; rechter-commissaris mr. Krabbe,
curator mr. Crevecoeur;
P. Sijm, bloemkweeker te Opmeer; mr.
Ledeboer rechter-commissaris, mr. Buiskool
curator.
