DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
HITLER EN CHAMBERLAIN
CONFEREEREN.
GENERAAL SYROVY TSJECHISCH
PREMIER.
De algemeene toestand.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTÏEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telel. 3320, redactie 3330.
No. 224 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Vrijdag 23 September 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Drie uur heeft het eerste
onderhoud tusschen Hitier en
Chamberlain geduurd en na
afloop is van Engelsche zijde
een communiqué gepubli
ceerd, dat echter totaal niets
zeggend is. Daarentegen doen
hardnekkige geruchten over
verschillende onderwerpen de
ronde en een er van is, dat
Hitier de geheele Sudeten-
Duitsche kwestie in een week
opgelost wil zien.
Er is in den loop van gister
avond een nieuwe Tsjechi
sche regeering gevormd onder leiding van generaal Syrovy.
Andere bekende ministers waren Krofta, ZenkI en dr. Mendl.
In Praag blijft de toestand betrekkelijk rustig, mede dank
zij kalmeerende woorden van president Benesj.
CHAMBERLAIN TE
GODESBERG.
Nieuw Tsjechisch kabinet.
De zaal waarin Hitier en Chamberlain confereeren.
De besprekingen te
Godesberg.
De „Daily Express" over
de eischen.
ALKMAARSCHE COURANT.
Generaal Syrovy
„Chamberlain heeft Donderdagmid
dag een onderhoud gehad met het hoofd
van den Duitschen staat, welk onder
houd van vier tot over zeven heeft ge
duurd. Men stelt zich voor de bespre
king Vrijdagmorgen te hervatten. Van
essentieel belang is volgens het oordeel
van den Britschen eersten minister, dat
alle belanghebbende partijen vastbeslo
ten zijn zoodanig te handelen, dat de
toestand in Tsjecho-Slowakije den
voortgang van de onderhandelingen niet
belemmert. Chamberlain doet een vurig
beroep op allen om bij te dragen tot de
handhaving van de orde en zich te ont
houden van eenige actie, die incidenten
zou kunnen veroorzaken".
Aldus luidt het Britsche communiqué, dat
gisteravond na afloop van het eerste onder
houd tusschen Chamberlain en Hitier werd
gepubliceerd. Men ziet, dat het communiqué
zeer vaag is en over het werkelijke onder
houd niets zegt.
Alles ging in Godesberg zeer geheimzin
nig. Het hotel, waar de staatslieden samen
kwamen, was niet toegankelijk voor ande
ren; ook de Duitsche en internationale pers
moest buiten het gebouw blijven.
Toch weet een speciale Havas-correspon-
dent iets mede te deelen. Hij meldde n.1. he
denmorgen het volgende;
Het resultaat der Engelsch-Duitsche be
sprekingen blijft afhankelijk van de evolu
tie der gebeurtenissen in Tsjecho-Slowakije.
Dat is de indruk, welke men in Duitsche
kringen na het onderhoud van gisteren tus
schen Chamberlain en Hitier verkrijgt. Met
andere woorden schijnt men aan Duitsche
zijde door geen enkele gelofte gebonden te
zijn. De besprekingen liepen over de uitwer
king der voorwaarden tot bemiddeling in
Tsjecho-Slowakije. Volgens aanduidingen
uit goede bron zou Chamberlain het ,'olgen-
de hebben voorgesteld:
Overdracht naar Duitschland van de ge
bieden, waar de Duitsche bevolking meer
dan vijftig procent uitmaakt.
Overdracht naar de afgestane gebieden
van de Duitsch sprekende bewoners der an
dere deelen van het land.
Overdracht naar Tsjecho-Slowakije van
de Tsjechische minderheden die in de afge
stane gebieden wonen.
Vorming van een internationale commis
sie, belast met het vaststellen van de gren
zen, de vergemakkelijking van het verkeer,
de strategische kwesties, enz. Na de vor
ming van deze commissie zou tot demobili
satie moeten worden overgegaan.
Tjjdens de besprekingen zou Hitier even
wel het vraagstuk der Poolsche en Hon-
gaarsche minderheden hebben opgeworpen,
alsmede den huidigen toestand in Tsjecho-
Slowakije en de kwestie der waarborgen.
De Britsche minister-president moest aan'
dringen op de noodzakelijkheid elk Duitsch
initiatief te vermijden, dat een vreedzame
regeling onmogelijk maakt. Hitier zou heb
ben geantwoord, dat de houding van Praag
het voor Duitschland onmogelijk zou kunnen
maken om werkeloos te blijven toezien; men
meent te weten, dat hierop aan de regeering
te Praag een mededeeling is gericht betref
fende de andere minderheden en met het
verzoek een kalmer houding aan te rnmen.
Dit zou Chamberlain evenwel niet hebben
verhinderd Hitier te waarschuwen voor het
gevaar, dat de Duitsche inmenging nog met
zich meebracht.
Chamberlain naar zijn hotel terug
gekeerd.
Naar vernomen wordt, waren aanvanke
lijk bij het onderhoud tusschen Hitier en
Chamberlain slechts tegenwoordig dr.
Schmidt van het Duitsche ministerie van
buitenlandsche zaken en legatiesecretaris
Kirkpatrick van de Britsche ambassade te
Berlijn, resp. als tolk en voor het opnemen
van het protocol. Tegen 18.30 uur begav
Chamberlain en Hitier zich naar een bene
den gelegen spreekkamer, waar het onder
houd werd voortgezet in tegenwoordigheid
van minister von Ribbentrop.
Buiten het hotel, dat in een ruimen kring
is afgezet, stonden duizenden te wachten.
Na drie uur en een kwartier waren de be
sprekingen van dezen dag geëindigd. Cham
berlain keerde naar den Petersberg terug in
gezelschap van den chef van het protocol.
Hitier nam in de hal afscheid van zijn
gast, terwijl von Ribbentrop den Britschen
minister-president tot diens auto begeleid
de. Toen de auto vertrok, werd door S.S.-
mannen een roffel geslagen.
De besprekingen tusschen Chamberlain en
Hitier worden vandaag voortgezet.
Met bekwamen spoed heeft generaal
Syrovy, die opdracht had gekregen tot
het vormen van een nieuwe regeering
in Tsjecho-Slowakije, een kabinet sa
mengesteld. Het ziet er als volgt uit:
Minister-president en oorlog: gene
raal Syrovy;
financiën: Kallfuss;
buitenlandsche zaken: Krofta;
binnenlandsche zaken: Cerny;
volksgezondheid: dr. Mendl, hoog
leeraar aan de medische faculteit te
Praag;
ministers zonder portefeuille zijn Va-
vreka, minister van propaganda in het
afgetreden kabinet, ZenkI, burgemeester
van Praag, en Boekowsky.
De nieuwe regeering is gevormd op
wensch van het volk. President Benesj wilde
hiermede de openbare meening tevreden
stellen, indien al niet wat betreft een „mi
litaire dictatuur", waarom in de eerste uren
van opwinding geroepen werd, dan toch wat
de personen betreft. Een dictatoriaal kabi
net zou in Duitschland stellig als een uitda
ging zijn opgevat.
Hoewel 'n generaal aan het hoofd staat, is
het geen militair kabinet, maar een werk-
kabinet, aldus luidt een semi-officieuse me
dedeeling. En het zal het werk der vorige
regeeringen voortzetten. Het is een regee
ring van nationale solidariteit, boven de
party en staande, tot handhaving van de
orde. In kringen der oude regeeringsmeer-
derheid verklaart men, dat alle partyen der
vroegere meerderheid, die de voorstellen
van Londen hebben aanvaard, loyaal de re
geering zullen steunen, en de officieUse
nota zegt: de regeering heeft alle verplich
tingen en alle verantwoordelijkheden van
het vorige kabinet op zich genomen. Zij zal
deze verwezenlijken en kan daartoe rekenen
op den steun van alle partijen welke den
staat uitmaken.
Omtrent het nieuwe kabinet wordt nader
gemeld, dat de politieke zaken in handen
zijn van een politieke commissie, bestaande
uit dezelfde personen, die den politieken ka
binetskern van de vorige regeering vorm
den, t.w. Hodza, Czernin, Bechinye, Sera-
mek en Franke.
Het geheel is een kabinet op zeer wijde
nationale basis, dat den president in staat
moet stellen, de onderhandelingen inzake
het nationaliteitenvraagstuk voort te zetten
met den steun van het geheele land achter
zich.
Havas weet nog te melden, dat de vierde
zetel van een minister zonder portefeuille is
gereserveerd voor een lid van de Slowaak-
sche volkspartij.
Zie vervolg op pagina 1 van het 3e
blad en Laatste Berichten.
Een bijzondere verslaggever van de Daily
Express geeft de volgende opsomming der
eischen, welke Hitier waarschijnlijk heeft
gesteld:
1. Directe verkleining van het leger van
Tsjechoslowakije.
2. Indirecte controle op de Skodafabrie-
ken en een verbod voor deze fabrieken
wapenen te verkoopen aan staten, die
niet op goeden voet staan met Duitsch
land.
3. Verbreking der bondgenootschappen
van Tsjechoslowakije met Frankrijk en
Sovjet-Rusland.
4. Voorafgaande goedkeuring door
Berlijn van ieder nieuw bondgenootschap
van Praag.
Tegeneischen van Chamberlain.
Volgens de „Daily Express" zou Cham
berlain hebben geëischt:
1. De benoeming van een gemengde
commissie om de nieuwe grenzen vast te
stellen.
2. Onmiddellijke demobilisatie der le
gers van Tsjechoslowakije en Duitschland.
3. Een oproep tot den vrede door de
regeeringen van Engeland, Frankrijk,
Duitschland en Italië.
4. Internationale garantie van de nieuwe
grenzen van Tsjechoslowakije.
Mededeeling van Ward Price in
Daily Mail.
Ward Price meldt aan de „Daily Mail"
dat Duitsche kringen van meening zy'n,
dat de beraadslaging slechts gedurende een
bepaalden tijd kan worden voortgezet.
Daarna zal het Duitsche rijk zich zijn
vrijheid tot handelen hernemen.
Ward Price meent evenwel te weten, dat
de Duitsche rijksregeering besloten heeft
bijzonderheden van het plan van Cham
berlain te onderzoeken.
Alkmaar, 23 September.
Wat moeten wij vandaag over Godes
berg schrijven? Wij weten, dat daar min
of meer over het lot van Europa beslist
kan worden, maar verder weten wij offi
cieel niets.
Dat is natuurlijk niet prettig voor een
overzichtschrijver, maar het geeft boven
dien en dat is veel erger de geheele
wereld een gevoel van onbehaaglijkheid.
Men weet dat de besprekingen zeer,
zeer belangrijk zijn, en verder moeten we
gelaten afwachten.
Bijzonder gerust blijkt het in de groote
landen niet te zijn. Zoo schrijft de Daily
Tel. onder het opschrift „De Vuurproef"
„Welke bijdrage zal Duitschland leveren?
dat, indien die bijdrage de angstige ver
wachtingen van Europa mocht bevredi
gen, zij van zeer verre strekking zal moe
ten zijn. Wat ook de agenda van Godes
berg is, er valt niet aan te twijfelen, dat
de resultaten zullen aantoonen hoever
Hitier gedreven is door het motief, de Su-
detenduitschers te bevrijden, of dat dit
slechts een voorwendsel was om zijn nog
verdere reikende ambities te verwezen
lijken. Indien hij erop blijkt aan te drin
gen, zooals zijn gecontroleerde pers doet,
dat er een eind moet komen aan den Tsje-
choslowaakschen staat, dan wordt de
tweede conclusie onvermijdelijk en zullen
de gevolgen betreurenswaardig zijn.
Houdt hij evenwel vast aan zijn verkla
ring niet te dulden, dat Duitschers door
anderen overheerscht worden, en geen
wensch te koesteren anderen te overheer-
schen, dan wordt de hoop op een regeling
aanmerkelijk beter.
De „Times" schrijft, dat de toekomst
van Europa afhangt van het succes of het
mislukken van de besprekingen te Godes
berg. Mislukken zij, dan zal het Britsche
volk ongetwijfeld zonder aarzeling elk
beroep, dat op haar gedaan wordt, beant
woorden. Indien Chamberlain slaagt, dan
kan het nog tijdig genoeg zijn om den mi
litairen druk en tegendruk door een di-
plomatieken te doen vervangen, en het
gemeenschappelijk belang te dienen.
Ook de Fransche bladen zijn niet erg
gerust over Hitler's plannen. Zoo weet
madame Tabouis, een bekend journaliste,
die over 't algemeen vrij goed ingelicht
is, het volgende:
Op het laatste oogenblik telefoneert
men ons uit Godesberg, dat de Führer
het recht zou hebben opgeëischt zijn
troepen vanaf vandaag in het Sude-
tenduitsche gebied te laten binnenruk
ken over een diepte van 14 kilometer.
Voorts zou Hitier weigeren de nieuwe
grenzen van den Tsjechischen staat te
garandeeren. Wel zou hij zich bereid
verklaren, de voorwaarden voor een al
gemeene regeling te bestudeeren, ten
einde den vrede in Europa te verzeke
ren.
De bijna algemeene opinie van de
Fransche pers weergevend, schrijft
Bourgues in de „Petit Parisien": Men
moet in Godesberg goed weten, dat
Frankrijk, na zoover mogelijk gegaan te
zijn op den weg der verzoening, thans
weigert deze grenzen te overschrijden.
De Fransche openbare meening wil
stellig een regeling, maar slechts tegen
den overeen gekomen prijs. Ook Tsje
choslowakije heeft de uiterste conces
sies gedaan en meer eischen zou ge
vaarlijk zijn.
De diplomaten hebben beslist en het
volk is er buiten gehouden. Zoo is het ge
weest in Tsjechoslowakije, Frankrijk en
Engeland. Maar datzelfde volk steekt zijn
meening niet onder stoelen of banken en
vooral de,Britsche regeering krijgt heel
wat kritiek te hooren.
Zoo zijn gisteravond duizenden, gehoor
gevend aan een oproep van den wereld
bond voor den vrede, te Londen bijeenge
komen, teneinde kracht bij te zeten aan
het protest tegen het Britsch-Fransche
plan tot regeling van de Tsjechoslowaak-
sche kwestie. Een groot gedeelte van de
menigte riep in koor: „Helpt de Tsjechen,
Chamberlain moet weg."
Bij den ingang van Downingstreet,
waar de menigte werd tegengehouden
door twee rijen politieagenten, die elkaar
een arm gaven, drong het publiek op een
gegeven oogenblik zoo op, dat de politie
versterkingen moest ontbieden, zoodat in
White Hall en nabij Downingstreet onge
veer tweehonderd politieagenten voor de
handhaving van de orde zorgden. De po
litie trad met tact op en langzamerhand
verspreidde de menigte zich .Tenslotte
werd aan een deputatie toegestaan zich
naar het Foreign Cffice te begeven en er
een protest te overhandigen.
De Duitsche pers vindt eiken dag nieu
we stof ons onrust te zaaien. Ook nu nog
wordt voortdurend tegen Praag geageerd,
maar men gaat thans weer een stapje
verder en haalt er Rusland en het commu
nisme bij. Wij geven hier weer een D. N.
B.-bericht, dat wij natuurlijk geheel voor
rekening van het Duitsche persbureau
laten, en dat door geen enkele ander be
richt gestaafd wordt, maar dat de hou
ding der Duitsche pers karakteriseert.
Het luidt:
„De leiding der Komintern, zoo schrijft
een dagbladcorrespondent, heeft sinds
twee dagen haar tactiek volkomen ver
anderd en zich ingesteld op den nieuwen
toestand. Het sovjetgezantschap in Praag
heeft opdracht gekregen de volgende be
velen aan de ambtenaren der Komintern
uit te vaardigen: het volksfrontdenkbeeld
is ter zijde gesteld, omdat dit in Tsiecho-
slowakije mislukt is. Inplaats daarvan
wordt de tactiek van directe actie gesteld.
Tsjechoslowakije is sinds lang rijp een
zuiveren sovjetstaat te worden. De eind
overwinning moet worden verkregen door
bomaanslagen enz. Nooit mag het kalm
zijn aan de nieuwe grenzen en bedreigde
Duitsche punten. Het bewijs moet gele
verd worden, dat de nieuwe grens de
meest oorlogszuchtige van Europa is. Tot
leider van het nieuwe Kominternplan in
Tsjechoslowakije is benoemd de ambte
naar der Komintern te Moskou, Bolkow,
die Woensdag in een speciaal vliegtuig
naar Praag is gevlogen."
