DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Waarom Chamberlain in Hünchen „ja"zeide. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij' vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. No. 236 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 'f 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330. Vrijdag 7 October 1938 Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA. 140e Jaargang Zijn verweer in het Lagerhuis. Geen algemeene verkiezingen. Tsjechische bedenkingen. Tegen de Duifsche eischen. De algemeene toestand. Het standpunt derSlowaken bepaald. Zij wenschen autonomie in een federatieven staat. Stakingsonlusten in F ra nsch - West-Af ri ka Zes dooden en veertig gewonden. ALKMAARSCHE COURANT. Na een zitting, die slechts vier uur geduurd heeft, is het Britsche Lagerhuis gisteren aan het einde gekomen van de debatten over de overeenkomst te Mün- chen. Het slot is geweest, dat Chamber lain een flinke overwinning behaalde: een regeeringsmotie werd aangenomen met 366 tegen 144 stemmen en met deze zege van de motie van vertrouwen kon Chamberlain huiswaarts trekken. Daarvóór had hij echter een vrij lange redevoering gehouden, waarin hij op de debatten antwoordde en voor zoover noodig zijn positie in de afgeloopen veertien dagen schetste. Chamberlain begon met de opmerking, die dadelijk een storm van applaus bij zijn aan hangers ontketende, dat de regeering den dank van het vaderland en het parlement verdiend had, omdat zij door de vereende pogingen van spreker, Lord Halifax en de andere leden van het kabinet Engeland en Europa van den afgrond teruggevoerd had, die een oorlog beteekend zou hebben. Het was vrij goedkoop thans kritiek uit te oefenen, maar zij die dit gedaan hadden beschikten over een zeer korte memorie en waren blijk baar de gebeurtenissen van vorige week Woensdag alweer vergeten. Men heeft mij beschuldigd het land op den rand van een oorlog te hebben gebracht en men heeft gezegd, dat het niet mijn ver dienste is geweest het land tot veiligheid te brengen. Chamberlain is van meening, dat zij, die deze beschuldigingen hebben geuit, snel vergeten zijn, wat de afgeloopen week is geschied. Niemand, die heeft doorgemaakt, wat hij heeft doorgemaakt, dag na dag hield hem de gedachte gevangen, dat hij alleen moest beslissen over het lot van millioenen landgenooten, kan dit gemakkelijk vergeter- Wanneer hij terugblikt op de gebeurtenissen dan is hij overtuigd, dat hij een oorlog heeft afgewend. Indien op het oogenblik een oor log uit zou breken, dan zou, vóór een soldaat van beroep of een vlieger zou zijn getroffen, op straat een man in een omnibus of zijn vrouw en kinderen in hun huis getroffen zijn. Wanneer men hieraan denkt, dan voelt men, dat men het volk niet moet vragen er toe over te gaan alvorens overtuigd te zijn en het volk te hebben overtuigd, dat men gaat strijden voor een levensbelang. Bovendien hadden de Dominions het recht eerst geraad pleegd te worden, alvorens een stap te nemen, welke onberekenbare gevolgen zou kunnen hebben. Chamberlain moest te München ja of neen zeggen en er was geen tijd voor onderhande len of het doen van compromis-voorstellen. Spreker had toen met volle overtuiging „ja" gezegd, omdat hij wist, dat het Engel- sche. volk wel ten oorlog wilde gaan, als het noodig was om zijn hoogste levensbelangen te verdedigen, maar niet voor het feit dat de reeds beloofde afstand van het gebied der Sudetenduitschers aan Duitschland een paar dagen eerder of later zou plaats vinden. Oorlog desnoods, maar dan voor een oor zaak en voor redenen die hemelhoog uit staken boven dit in den grond armzalig twistpunt. Spreker had nog geen gelegenheid gehad de duizenden brieven die hem uit alle oorden der wereld bereikt hadden te lezen, maar in het kleine deel dat hij reeds gelezen had, werd algemeen het gevoelen uitgedrukt van dankbaarheid, dat de verschrikking van den oorlog de wereld bespaard was gebleven, nu het niet meer ging om het feit van den af stand zelf maar ten hoogste om de daarbij te volgen methode. Dit is tevens het antwoord op de critiek van hen, die gezegd hebben, dat wij Duitsch land weken eerder moesten verteld hebben, dat het overschrijden der Tsjechische gren zen voor ons een casus belli zou beteeke- nen. De beschuldiging dat wij daarbij Tsje- cho-Slowakije verraden zouden hebben, is even monsterachtig. Wij hebben de Tsje chische regeering slechts gewaarschuwd dat het beter voor haar was om tot een vergelijk met Duitschland te komen en de Duitsche regeering tezelfder tijd gewaar schuwd, dat wij gehouden waren Frank rijk te helpen, als dit land uit hoofde van zijn verdragsverplichtingen zou moeten besluiten den Tsjechen gewapenden bij stand te verleenen. In de tweede plaais hebben wij de Tsjechische regeering als onze meening te kennen gegeven dat het verdere samenwonen van Tsjechen en Duitschers in een staat door de omstan digheden waarover wij geen macht had den gehad onmogelijk was geworden, zoo als ons door de rapporten van Lord Runci- man overduidelijk gebleken was. Wij heb ben Tsjecho-Slowakije dus voor volkomen vernietiging behoed en zijn diplomaten er op gewezen, dat het land een nieuw tijd perk van neutraliteit en veilig kon tege moet gaan naar het voorbeeld van Zwit serland. Geen algemeene verkiezingen. Overgaande tot de positie van Engeland door en sinds de crisis, zeide Chamberlain, dat de regeering er niet aan dacht alge meene verkiezingen uit te schrijven. Spreker dacht er niet aan politiek kapitaal te slaan uit de oogenblikkelijke stemming des volks. Een algemeene verkiezing zou de verschillen in politiek opzicht sterker doen uitkomen dan op het oogenblik gewenscht of nuttig was, want in de naaste toekomst kon de eenheid des volks niet genoeg tot uit drukking komen. Spreker zou alleen tot ander inzicht kunnen komen, als er totaal nieuwe gezichtspunten zouden opdoemen, of als hem zou blijken dat hij het vertrouwen van zijn aanhangers in dit Huis en dus van de kiezers in het land niet langer in die mate bezat, om met succes het bewind te kunnen blijven voeren. Samenwerking, verdraagzaamheid en wederzijdsche vertrouwen. Sprekers buitenlandsche politiek zou gevestigd blijven op de drie beginselen: samenwerking, verdraagzaamheid en wederzijdsch vertrouwen, zelfs als dit beteekende, dat het persoonlijk contact nu en dan gehandhaafd zou moeten blijven om de bekende reden, dat het door de constructie der totalitiare staten vaak zoo moeilijk was met de personen die het heft in handen hadden in aan raking te kamen. Wat sprekers verzekering betrof, dat hij geloofde, dat de vrede nu voor onze gene ratie verzekerd was, wilde Chamberlain op merken dat deze woorden gesproken waren na een lange vermoeiende reis waar spreker door duizenden, zoowel hier te lande als in Duitschland was toegejuicht waaruit hem de vredeswil van de volkeren ten duidelijkste was gebleken, zoodat men ze niet als een axioma moest opvatten. In de strekking der woorden geloofde Chamberlain ook dit oogenblik nog, maar de bedoeling was nooit geweest dat wij nu wel konden ontwapenen of de herwapening stopzetten. Zoolang spre ker het bewind zou voeren zou er nooit meer sprake zijn van eenzijdige ontwapening en een voorstel tot beperking zou niet eens in overweging genomen kunnen worden, tenzij alle betrokken mogendheden van de partij wilden zijn. Zwakte in bewapening beteekende zwakte in diplomatiek vermogen, dat had de jongste crisis toch onomstootelijk bewezen. Maar dezelfde crisis had ook zijn nuttige zijde gehad. Zij had ons ingelicht over de kracht en de zwakte van onze bewapeningen en zij stelde ons nu in staat de fouten te herstellen en de ontbrekende dingen aan te vullen. Spreker had geen speciaal nieuw schema op het oog. Hij geloofde dat de ge troffen voorzieningen ruimschoots voldoen de waren maar als hier of daar meer spoed noodig zou zijn, zou de regeering niet aar zelen dien aan te bevelen en te gelasten. De verklaring van Chamberlain en Hitier. Ten aanzien van een beschuldiging van Noel Baker, dat de overeenkomst tusschen Hitier en Chamberlain door Hitier was opgesteld om Engeland er toe te brengen haar verplichtingen prys te geven, zeide Chamberlain: „Ik weet niet of Noel Baker mij duistere bedoe lingen in de schoenen wil schuiven, doch ik moet hem zeggen, dat het document niet is opgesteld door Hitier, doch door den nederigen persoon, welke op het oogenblik dit Huis toespreekt". Ten slotte wilde Chamberlain nog zeggen, dat Engeland na deze crisis geen nieuwe vrienden zou zoeken of oude beproefde vriendschappen verzaken of verwaarloozen. De gemeenschap mèt Frankrijk bleef intact en dit was gelukkig ook het gevoelen der Fransche regeering. Het is een goede politiek om samen met Frankrijk en met al wie zich bjj ons wil aansluiten hard te werken aan het behoud en de bevestiging van den Euro- peeschen vrede, .^Stormachtige, minuten lange toejuichingen op de regeeringsban- ken). De regeeringsmotie. Het amendement van de arbeiderspartij werd daarna met 369 tegen 150 stemmen verworpen, waarna de regeeringsmotie werd aangenomen met 366 tegen 144. Van de con servatieven heeft geen enkele tegen deze laatste motie gestemd maar 22 aanhangers der partij hebben blanco stemmen uitge bracht met Eden, Churchill, Law en gene raal Knox als de bekendste figuren. Aan beide zijden was een aantal afge vaardigden verhinderd door ziekte en andere redenen. Het hoogste aantal stemmen, dat de regeering had kunnen krijgen, zou 419 geweest zijn en dat van de oppositie 195; deze getallen zijn evenwel nog nooit bereikt. Bij de huidige stemming heeft de conserva tieve groep onder leiding van Churchill zich van stemming onthouden, eveneens de paci fisten onder leiding van George Lansbury ten getale van zes en vier afgevaardigden van de onafhankelijke Labour. De regeering van Tsjechoslowakije heeft gisternacht een buitengewone zitting gehouden om de beslissingen der ambassadeurs-conferentie te Ber lijn, welke belast is met de grensaf- 'bakening der gebieden, welke voor 10 October door de Duitsche troepen zul len worden bezet, te bestudeeren. De afbakening dezer grenzen, welke niet te München werd aangegeven, raakt op verscheidene punten de economi sche- en verkeersbelangen van het nationale grondgebied van Tsjecho slowakije. De regeering was verplicht den toestand opnieuw zeer nauwkeurig te bestudeeren. Tsjechoslowaaksche deskundigen der in ternationale commissie te Berlijn, die gis teren te Praag waren gekomen om er ver slag uit te brengen aan de regeering van Tsjechoslowakije, zijn vandaag weer naar Berlijn vertrokken om er de legitieme rechten van de Tsjechoslowaaksche natie te verdedigen. Tot nu toe over de onderhandelingen ontvangen berichten wekken in goed-in- gelichte politieke kringen te Praag eenige ongerustheid. Het Fransch-Britsche voor stel, zoomede de z.g. overeenkomst van München, waren gebaseerd op het begin sel van de scheiding der Duitsche en Tsjechoslowaaksche ethnische groepen, ten einde het beginsel van het vrije beschik kingsrecht der volken toe te passen. Hetgeen van de werkzaamheden der in ternationale commissie is uitgelekt, ver dient evenwel onder de aandacht te wor den gebracht der openbare meening in de Westelijke landen. De gedelegeerden en deskundigen van Duitschland hebben opnieuw ter ritoriale eischen gesteld ten opzichte van Tsjechoslowakije, welke uitgaan boven het zuiver ethnische kader en zich uitsluitend baseeren op den wensch bij Duitschland een zoo groot mogelijk gebied met rijke steden en industriecentra en belankrijke ver keersmiddelen te voegen. Die steden en centra zijn van eth- nisch standpunt bezien volkomen Tsjechoslowaaksch of zij hebben een zeer belangrijke Tsjechoslawaaksche meerderheid. De Tsjechische bevol king, welke bijgevolg bij het Rijk zou komen, zou 815.000 menschen tellen. Bovendien eischen de vertegenwoordi gers van het Duitsche Rijk volksstemming in bepaalde districten, waar de Duitsche bevolking slechts van 0.2 tot 6.5 bedraagt. In deze streken wonen 1.116.000 Tsjechen en slechts 144.000 Duitschers. Om hun these te laten gelden, leggen de vertegen woordigers van Duitschland statistische Alkmaar, 7 October. Nieuws, dat bepaald naar voren dringt, stilstand gekomen is in de diplomatieke is er vandaag niet. Het is, of er eenige en politieke bedrijvigheid in Europa; het is, of na de drukte der laatste weken eenige verademing noodzakelijk gewor den is. Chamberlain heeft nog een paar lastige dagen gehad in het Lagerhuis, waar zijn politieke tegenstanders hem vrij heftig hebben aangevallen, maar tenslotte heeft hij gisteren de eind-overwinning behaald en is het Lagerhuis uiteen gegaan, om pas de volgende maand opnieuw te vergaderen. De internationale commissie te Berlijn heeft nog niet zoo heel veel te doen ge had, omdat de bezetting van Sudeten- Duitschland tot nu toe vrij vlot verliep. Zij zal Maandag opnieuw vergaderen en dan pas begint voor haar de moeilijkheid. Reeds zijn de voorteekenen daarvan merkbaar, want in Tsjecho-Slowaijke heerscht op het oogenblk eenige ongerust heid over de Duitsche plannen. Duitsch- I land zoo vreest men wenscht een j zoo groot mogelijk gebied van Tsjecho- Slowakije met rijke steden en industrie centra en zoo zegt n.en in Praag deze gebieden hebben een zeer groote Tsjecho slowaaksche meerderheid. Bovendien zou Berlijn volksstemmingen eischen in ge bieden, waar slechts 0.2 tot 6.5 Duit schers wonen. Hier liggen voor de internationale com missie voetangels en klemmen, want zij zal thans moeten beslissen, wat er gebeu ren gaat. We zullen op deze moeilijkheden niet vooruit loopen, doch afwachten, wat de commissie in deze zal beslissen. De regeling van het Sudeten-Duitsche vraagstuk heeft het vraagstuk der voor malige Duitsche koloniën weer op den voorgrond geplaatst en Pirow, de minister van landsverdediging in Zuid-Afrika, zal waarschijnlijk bij zijn aanstaand bezoek aan Engeland deze zaak met de Britsche ministers bespreken alvorens zich naar Duitschland te begeven. De correspondent van Reuter te Wind hoek seint, dat de regeling van het Sude- tenvraagstuk het vertrouwen in de toe komst van de voorstanders der Unie in Zuid-West Afrika heeft geschokt. De blanke bevolking van Zuid-West Afrika telt 31.900 zielen, waaronder 21.000 Zuid-Afrikanen, 6990 Duitschers, die auto matisch tot Britsche onderdanen zijn ge naturaliseerd en 3000 ongenaturaliseerde Duitschers. De laatsten verklaren thans openlijk, dat Duitschland Zuid-West Afrika terug zal krijgen. De Unie-groep aldaar wijst op de herhaalde verklaring van de regeering der Unie, dat de toe komst van Zuid-West Afrika verbonden is met de Unie van Zuid-Afrika, doch het pochen der Duitschers heeft geleid tot den wensch, die thans overal in het land wordt gehoord, dat haar leiders zullen trachten, de banden met de Unie nauwer aan te halen. In Italië heeft de groote fascistische raad gisteravond vergaderd en het rassenvraag stuk besproken. Binnen het kader der rassenpolitiek heeft de groote fascistische raad met name besloten. 1. Het is Italiaansrhe mannen en vrou wen verboden huwelijken aan te gaan met elementen, behoorende tot het cha- mietische, semietische of een ander niet- arisch ras. 2. Het is burgerlijken en militairen ambtenaren verboden buitenlandsche vrouwen te huwen, tot welk ras deze ook behooren. 3. Italiaansche vrouwen en mannen, die met vreemdelingen willen trouwen, moeten tevoren toestemming verzoeken van het ministerie van binnenlandsche zaken. Deze bepaling geldt ook, wanneer bedoelde vreemdelingen arisch zijn. Voorts wordt buitenlandsche joden verboden Italië binnen te komen, terwijl bepaald is, dat ongewenschte elementen zullen worden verwijderd. Als joden worden beschouwd: kinderen, geboren uit twee joodsche ouders; kinde ren geboren uit een joodschen vader en een buitenlandsche vrouw; mannen, ge boren uit een gemengd huwelijk, die den joodschen godsdienst belijden. Er zullen uitzonderingen worden ge maakt voor kinderen van Italiaansche joden, die gedurende de oorlogen zijn ge dood of kinderen van vrijwilligers in de laatste Italiaansche oorlogen, met inbe grip van den oorlog in Spanje en voor hen, die tusschen 1919 en 1922 lid zijn ge worden van dè fascistische partij. Anderen kunnen niet worden ingeschre ven als lid der partij, noch industrieele ondernemingen bezitten of meer dan 59 H.A. grond. De Joden zullen uit openbare bedie ningen worden gezet doch hun zal de uit oefening van hun godsdienst volkomen worden gewaarborgd. De Groote Raad heeft de mogelijkheid van emigratie naar Abessinië onder de oogen gezien, doch dan onder voorbe houd van een zekere controle. gegevens van voor den oorlog voor, die door het Oostenrijksch-Hongaarsche re giem zijn opgesteld en waarin men geen rekening hield met de moedertaal van ieder burger, doch slechts met de taal, waarvan de bevolking zich volgens de Oostenrijksche wet in het verkeer met de overheid moest bedienen. In dien tijd hebben deze autorteiten, Duitschers, in de statistieken zekere dis tricten met een Tsjechische bevolking op gegeven als districten met een Duitsch- spre'kende bevolking. Deze onrechtvaar dige stand van zaken werd op 28 October 1918 gewijzigd en de inheemsche bevol king dezer streken, welke zich vrijelijk kon uitspreken gaf opnieuw blijk van haar zuiver Tsjechisch karakter. De eischen der Duitsche deskundigen beoogen de overeenkomst van München in gevaar te brengen door het Tsjechoslo waaksche volk dezeTae rechten op een vrije beschikking te weigeren, welke zij ten gunste van de Sudetenduitschers op- eischen". Het bestuur der Slowaaksche volkspartij heeft gisterochtend te Zilina (Slowakije) vergaderd en de Woensdag tusschen de vertegenwoordigers dezer partij en die der nationale Slowaaksche partij en de Tsje choslowaaksche boerenpartij gesloten overeenkomst goedgekeurd. Besloten werd een Slowaaksch front te vormen voor de zoo snel mogelijke verwe zenlijking van een Slowaaksche autono mie, welke van Tsjechoslowakije een dualistischen staat zou maken, zooals het oude Oostenrijk-Hongarije was. Deze staat zou gemeenschappelijk hebben een president der republiek en ministers van buitenlandsche zaken, landsverdediging en financiën en mis schien van justitie. De Slowaaksche regeering, welker betrekkingen met de regeering te Praag later bepaald zouden worden, zal zoo spoedig mogelijk worden ge vormd. Zij zal uit vijf leden bestaan, te weten drie leden der volkspartij, een afgevaardigde der boerenpartij en een lid der nationale partij. De namen worden genoemd van Tisso, Sokol en Sidor (Slowaaksche volkspartij). Gistermiddag zou aan den minister president kennis worden gegeven der tot stand gekomen overeenkomst. Verwacht werd, dat Praag de overeenkomst zal goedkeuren. De opstellers der overeenkomst hebben een manifest opgesteld, dat naar men verwachtte gistermiddag nog zou worden gepubliceerd. De opstellers der overeenkomst wijzen nadrukkelijk iedere buitenlandsche in menging bij de regeling der Tsjechoslo waaksche betrekkingen van de hand. Zilina is versierd met de Slowaaksche en Tsjechische kleuren. De Temps maakt melding van sta kingsonlusten in Fransch-West-Afrika, waarbij zes personen werden gedood en een veertigtal gewond. De ongeregeldheden zijn ontstaan doordat de directeur van den spoorweg Dakar-Niger een ambtenaar van de lijn had ontslagen aangezien hij de arbeiders aanspoorde tot staking. Zoodra de man vertrokken was, gingen de arbeiders in staking. Den militai ren commandant werd verzocht troepen ge reed te houden en toen de stakers poogden met behulp van knuppels en ijzeren staven de werkwilligen buiten de werkplaatsen te houden en de politie niet sterk genoeg bleek om de vrijheid van arbeid te verze keren, grepen de militairen in. Hiervan waren onlusten het gevolg. De commandant van de soldaten, welke de werkplaatsen moesten ontzetten, werd door de menigte omringd. Om schrik aan te ja gen loste hij eenige revolverschoten in de lucht. De soldaten, die van hun commandant gescheiden waren en door de stakers in het nauw waren gebracht, sneden, zonder hier toe bevel te hebben gekregen, de zak, waar in de patronen waren f I borgen stuk en be gonnen op de menigte te schieten. Hierbij werden zes personen gedood en veertig ge wond, waarvan enkelen ernstig. De minister van koloniën, Mandel, heeft een onderzoek gelast en indien hieruit blijkt, dat niet is gehandeld in wettige zelf verdediging, zullen de schuldigen vervolgd v/orden wegens moord. Verder is een in structie gelast ter zake van samenscholing en rebellie.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1