DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Waarom Chamberlain in Hünchen „ja"zeide.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij' vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
No. 236 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 'f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330.
Vrijdag 7 October 1938
Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Zijn verweer in het Lagerhuis.
Geen algemeene verkiezingen.
Tsjechische bedenkingen.
Tegen de Duifsche eischen.
De algemeene toestand.
Het standpunt derSlowaken
bepaald.
Zij wenschen autonomie in een
federatieven staat.
Stakingsonlusten in
F ra nsch - West-Af ri ka
Zes dooden en veertig gewonden.
ALKMAARSCHE COURANT.
Na een zitting, die slechts vier uur
geduurd heeft, is het Britsche Lagerhuis
gisteren aan het einde gekomen van de
debatten over de overeenkomst te Mün-
chen. Het slot is geweest, dat Chamber
lain een flinke overwinning behaalde:
een regeeringsmotie werd aangenomen
met 366 tegen 144 stemmen en met deze
zege van de motie van vertrouwen kon
Chamberlain huiswaarts trekken.
Daarvóór had hij echter een vrij lange
redevoering gehouden, waarin hij op de
debatten antwoordde en voor zoover noodig
zijn positie in de afgeloopen veertien dagen
schetste.
Chamberlain begon met de opmerking, die
dadelijk een storm van applaus bij zijn aan
hangers ontketende, dat de regeering den
dank van het vaderland en het parlement
verdiend had, omdat zij door de vereende
pogingen van spreker, Lord Halifax en de
andere leden van het kabinet Engeland en
Europa van den afgrond teruggevoerd had,
die een oorlog beteekend zou hebben. Het
was vrij goedkoop thans kritiek uit te oefenen,
maar zij die dit gedaan hadden beschikten
over een zeer korte memorie en waren blijk
baar de gebeurtenissen van vorige week
Woensdag alweer vergeten.
Men heeft mij beschuldigd het land op den
rand van een oorlog te hebben gebracht en
men heeft gezegd, dat het niet mijn ver
dienste is geweest het land tot veiligheid te
brengen. Chamberlain is van meening, dat
zij, die deze beschuldigingen hebben geuit,
snel vergeten zijn, wat de afgeloopen week
is geschied. Niemand, die heeft doorgemaakt,
wat hij heeft doorgemaakt, dag na dag hield
hem de gedachte gevangen, dat hij alleen
moest beslissen over het lot van millioenen
landgenooten, kan dit gemakkelijk vergeter-
Wanneer hij terugblikt op de gebeurtenissen
dan is hij overtuigd, dat hij een oorlog heeft
afgewend. Indien op het oogenblik een oor
log uit zou breken, dan zou, vóór een soldaat
van beroep of een vlieger zou zijn getroffen,
op straat een man in een omnibus of zijn
vrouw en kinderen in hun huis getroffen
zijn. Wanneer men hieraan denkt, dan voelt
men, dat men het volk niet moet vragen er
toe over te gaan alvorens overtuigd te zijn en
het volk te hebben overtuigd, dat men gaat
strijden voor een levensbelang. Bovendien
hadden de Dominions het recht eerst geraad
pleegd te worden, alvorens een stap te
nemen, welke onberekenbare gevolgen zou
kunnen hebben.
Chamberlain moest te München ja of neen
zeggen en er was geen tijd voor onderhande
len of het doen van compromis-voorstellen.
Spreker had toen met volle overtuiging
„ja" gezegd, omdat hij wist, dat het Engel-
sche. volk wel ten oorlog wilde gaan, als het
noodig was om zijn hoogste levensbelangen
te verdedigen, maar niet voor het feit dat
de reeds beloofde afstand van het gebied der
Sudetenduitschers aan Duitschland een paar
dagen eerder of later zou plaats vinden.
Oorlog desnoods, maar dan voor een oor
zaak en voor redenen die hemelhoog uit
staken boven dit in den grond armzalig
twistpunt.
Spreker had nog geen gelegenheid gehad
de duizenden brieven die hem uit alle oorden
der wereld bereikt hadden te lezen, maar in
het kleine deel dat hij reeds gelezen had,
werd algemeen het gevoelen uitgedrukt van
dankbaarheid, dat de verschrikking van den
oorlog de wereld bespaard was gebleven, nu
het niet meer ging om het feit van den af
stand zelf maar ten hoogste om de daarbij
te volgen methode.
Dit is tevens het antwoord op de critiek
van hen, die gezegd hebben, dat wij Duitsch
land weken eerder moesten verteld hebben,
dat het overschrijden der Tsjechische gren
zen voor ons een casus belli zou beteeke-
nen.
De beschuldiging dat wij daarbij Tsje-
cho-Slowakije verraden zouden hebben, is
even monsterachtig. Wij hebben de Tsje
chische regeering slechts gewaarschuwd
dat het beter voor haar was om tot een
vergelijk met Duitschland te komen en de
Duitsche regeering tezelfder tijd gewaar
schuwd, dat wij gehouden waren Frank
rijk te helpen, als dit land uit hoofde van
zijn verdragsverplichtingen zou moeten
besluiten den Tsjechen gewapenden bij
stand te verleenen. In de tweede plaais
hebben wij de Tsjechische regeering als
onze meening te kennen gegeven dat het
verdere samenwonen van Tsjechen en
Duitschers in een staat door de omstan
digheden waarover wij geen macht had
den gehad onmogelijk was geworden, zoo
als ons door de rapporten van Lord Runci-
man overduidelijk gebleken was. Wij heb
ben Tsjecho-Slowakije dus voor volkomen
vernietiging behoed en zijn diplomaten er
op gewezen, dat het land een nieuw tijd
perk van neutraliteit en veilig kon tege
moet gaan naar het voorbeeld van Zwit
serland.
Geen algemeene verkiezingen.
Overgaande tot de positie van Engeland
door en sinds de crisis, zeide Chamberlain,
dat de regeering er niet aan dacht alge
meene verkiezingen uit te schrijven.
Spreker dacht er niet aan politiek kapitaal
te slaan uit de oogenblikkelijke stemming
des volks. Een algemeene verkiezing zou de
verschillen in politiek opzicht sterker doen
uitkomen dan op het oogenblik gewenscht of
nuttig was, want in de naaste toekomst kon
de eenheid des volks niet genoeg tot uit
drukking komen. Spreker zou alleen tot
ander inzicht kunnen komen, als er totaal
nieuwe gezichtspunten zouden opdoemen, of
als hem zou blijken dat hij het vertrouwen
van zijn aanhangers in dit Huis en dus van
de kiezers in het land niet langer in die mate
bezat, om met succes het bewind te kunnen
blijven voeren.
Samenwerking, verdraagzaamheid
en wederzijdsche vertrouwen.
Sprekers buitenlandsche politiek zou
gevestigd blijven op de drie beginselen:
samenwerking, verdraagzaamheid en
wederzijdsch vertrouwen, zelfs als dit
beteekende, dat het persoonlijk contact
nu en dan gehandhaafd zou moeten
blijven om de bekende reden, dat het
door de constructie der totalitiare staten
vaak zoo moeilijk was met de personen
die het heft in handen hadden in aan
raking te kamen.
Wat sprekers verzekering betrof, dat hij
geloofde, dat de vrede nu voor onze gene
ratie verzekerd was, wilde Chamberlain op
merken dat deze woorden gesproken waren
na een lange vermoeiende reis waar spreker
door duizenden, zoowel hier te lande als in
Duitschland was toegejuicht waaruit hem de
vredeswil van de volkeren ten duidelijkste
was gebleken, zoodat men ze niet als een
axioma moest opvatten. In de strekking der
woorden geloofde Chamberlain ook dit
oogenblik nog, maar de bedoeling was nooit
geweest dat wij nu wel konden ontwapenen
of de herwapening stopzetten. Zoolang spre
ker het bewind zou voeren zou er nooit meer
sprake zijn van eenzijdige ontwapening en
een voorstel tot beperking zou niet eens in
overweging genomen kunnen worden, tenzij
alle betrokken mogendheden van de partij
wilden zijn.
Zwakte in bewapening beteekende zwakte
in diplomatiek vermogen, dat had de jongste
crisis toch onomstootelijk bewezen.
Maar dezelfde crisis had ook zijn nuttige
zijde gehad. Zij had ons ingelicht over de
kracht en de zwakte van onze bewapeningen
en zij stelde ons nu in staat de fouten te
herstellen en de ontbrekende dingen aan te
vullen. Spreker had geen speciaal nieuw
schema op het oog. Hij geloofde dat de ge
troffen voorzieningen ruimschoots voldoen
de waren maar als hier of daar meer spoed
noodig zou zijn, zou de regeering niet aar
zelen dien aan te bevelen en te gelasten.
De verklaring van Chamberlain en
Hitier.
Ten aanzien van een beschuldiging
van Noel Baker, dat de overeenkomst
tusschen Hitier en Chamberlain door
Hitier was opgesteld om Engeland er
toe te brengen haar verplichtingen prys
te geven, zeide Chamberlain: „Ik weet
niet of Noel Baker mij duistere bedoe
lingen in de schoenen wil schuiven, doch
ik moet hem zeggen, dat het document
niet is opgesteld door Hitier, doch door
den nederigen persoon, welke op het
oogenblik dit Huis toespreekt".
Ten slotte wilde Chamberlain nog zeggen,
dat Engeland na deze crisis geen nieuwe
vrienden zou zoeken of oude beproefde
vriendschappen verzaken of verwaarloozen.
De gemeenschap mèt Frankrijk bleef intact
en dit was gelukkig ook het gevoelen der
Fransche regeering. Het is een goede politiek
om samen met Frankrijk en met al wie zich
bjj ons wil aansluiten hard te werken aan
het behoud en de bevestiging van den Euro-
peeschen vrede, .^Stormachtige, minuten
lange toejuichingen op de regeeringsban-
ken).
De regeeringsmotie.
Het amendement van de arbeiderspartij
werd daarna met 369 tegen 150 stemmen
verworpen, waarna de regeeringsmotie werd
aangenomen met 366 tegen 144. Van de con
servatieven heeft geen enkele tegen deze
laatste motie gestemd maar 22 aanhangers
der partij hebben blanco stemmen uitge
bracht met Eden, Churchill, Law en gene
raal Knox als de bekendste figuren.
Aan beide zijden was een aantal afge
vaardigden verhinderd door ziekte en andere
redenen. Het hoogste aantal stemmen, dat
de regeering had kunnen krijgen, zou 419
geweest zijn en dat van de oppositie 195;
deze getallen zijn evenwel nog nooit bereikt.
Bij de huidige stemming heeft de conserva
tieve groep onder leiding van Churchill zich
van stemming onthouden, eveneens de paci
fisten onder leiding van George Lansbury
ten getale van zes en vier afgevaardigden
van de onafhankelijke Labour.
De regeering van Tsjechoslowakije
heeft gisternacht een buitengewone
zitting gehouden om de beslissingen
der ambassadeurs-conferentie te Ber
lijn, welke belast is met de grensaf-
'bakening der gebieden, welke voor 10
October door de Duitsche troepen zul
len worden bezet, te bestudeeren. De
afbakening dezer grenzen, welke niet
te München werd aangegeven, raakt
op verscheidene punten de economi
sche- en verkeersbelangen van het
nationale grondgebied van Tsjecho
slowakije.
De regeering was verplicht den toestand
opnieuw zeer nauwkeurig te bestudeeren.
Tsjechoslowaaksche deskundigen der in
ternationale commissie te Berlijn, die gis
teren te Praag waren gekomen om er ver
slag uit te brengen aan de regeering van
Tsjechoslowakije, zijn vandaag weer naar
Berlijn vertrokken om er de legitieme
rechten van de Tsjechoslowaaksche natie
te verdedigen.
Tot nu toe over de onderhandelingen
ontvangen berichten wekken in goed-in-
gelichte politieke kringen te Praag eenige
ongerustheid. Het Fransch-Britsche voor
stel, zoomede de z.g. overeenkomst van
München, waren gebaseerd op het begin
sel van de scheiding der Duitsche en
Tsjechoslowaaksche ethnische groepen, ten
einde het beginsel van het vrije beschik
kingsrecht der volken toe te passen.
Hetgeen van de werkzaamheden der in
ternationale commissie is uitgelekt, ver
dient evenwel onder de aandacht te wor
den gebracht der openbare meening in de
Westelijke landen.
De gedelegeerden en deskundigen
van Duitschland hebben opnieuw ter
ritoriale eischen gesteld ten opzichte
van Tsjechoslowakije, welke uitgaan
boven het zuiver ethnische kader en
zich uitsluitend baseeren op den
wensch bij Duitschland een zoo groot
mogelijk gebied met rijke steden en
industriecentra en belankrijke ver
keersmiddelen te voegen.
Die steden en centra zijn van eth-
nisch standpunt bezien volkomen
Tsjechoslowaaksch of zij hebben een
zeer belangrijke Tsjechoslawaaksche
meerderheid. De Tsjechische bevol
king, welke bijgevolg bij het Rijk zou
komen, zou 815.000 menschen tellen.
Bovendien eischen de vertegenwoordi
gers van het Duitsche Rijk volksstemming
in bepaalde districten, waar de Duitsche
bevolking slechts van 0.2 tot 6.5 bedraagt.
In deze streken wonen 1.116.000 Tsjechen
en slechts 144.000 Duitschers. Om hun
these te laten gelden, leggen de vertegen
woordigers van Duitschland statistische
Alkmaar, 7 October.
Nieuws, dat bepaald naar voren dringt,
stilstand gekomen is in de diplomatieke
is er vandaag niet. Het is, of er eenige
en politieke bedrijvigheid in Europa; het
is, of na de drukte der laatste weken
eenige verademing noodzakelijk gewor
den is.
Chamberlain heeft nog een paar lastige
dagen gehad in het Lagerhuis, waar zijn
politieke tegenstanders hem vrij heftig
hebben aangevallen, maar tenslotte heeft
hij gisteren de eind-overwinning behaald
en is het Lagerhuis uiteen gegaan, om pas
de volgende maand opnieuw te vergaderen.
De internationale commissie te Berlijn
heeft nog niet zoo heel veel te doen ge
had, omdat de bezetting van Sudeten-
Duitschland tot nu toe vrij vlot verliep.
Zij zal Maandag opnieuw vergaderen en
dan pas begint voor haar de moeilijkheid.
Reeds zijn de voorteekenen daarvan
merkbaar, want in Tsjecho-Slowaijke
heerscht op het oogenblk eenige ongerust
heid over de Duitsche plannen. Duitsch- I
land zoo vreest men wenscht een j
zoo groot mogelijk gebied van Tsjecho-
Slowakije met rijke steden en industrie
centra en zoo zegt n.en in Praag deze
gebieden hebben een zeer groote Tsjecho
slowaaksche meerderheid. Bovendien zou
Berlijn volksstemmingen eischen in ge
bieden, waar slechts 0.2 tot 6.5 Duit
schers wonen.
Hier liggen voor de internationale com
missie voetangels en klemmen, want zij
zal thans moeten beslissen, wat er gebeu
ren gaat.
We zullen op deze moeilijkheden niet
vooruit loopen, doch afwachten, wat de
commissie in deze zal beslissen.
De regeling van het Sudeten-Duitsche
vraagstuk heeft het vraagstuk der voor
malige Duitsche koloniën weer op den
voorgrond geplaatst en Pirow, de minister
van landsverdediging in Zuid-Afrika, zal
waarschijnlijk bij zijn aanstaand bezoek
aan Engeland deze zaak met de Britsche
ministers bespreken alvorens zich naar
Duitschland te begeven.
De correspondent van Reuter te Wind
hoek seint, dat de regeling van het Sude-
tenvraagstuk het vertrouwen in de toe
komst van de voorstanders der Unie in
Zuid-West Afrika heeft geschokt.
De blanke bevolking van Zuid-West
Afrika telt 31.900 zielen, waaronder 21.000
Zuid-Afrikanen, 6990 Duitschers, die auto
matisch tot Britsche onderdanen zijn ge
naturaliseerd en 3000 ongenaturaliseerde
Duitschers. De laatsten verklaren thans
openlijk, dat Duitschland Zuid-West
Afrika terug zal krijgen. De Unie-groep
aldaar wijst op de herhaalde verklaring
van de regeering der Unie, dat de toe
komst van Zuid-West Afrika verbonden is
met de Unie van Zuid-Afrika, doch het
pochen der Duitschers heeft geleid tot den
wensch, die thans overal in het land wordt
gehoord, dat haar leiders zullen trachten,
de banden met de Unie nauwer aan te
halen.
In Italië heeft de groote fascistische raad
gisteravond vergaderd en het rassenvraag
stuk besproken. Binnen het kader der
rassenpolitiek heeft de groote fascistische
raad met name besloten.
1. Het is Italiaansrhe mannen en vrou
wen verboden huwelijken aan te gaan
met elementen, behoorende tot het cha-
mietische, semietische of een ander niet-
arisch ras.
2. Het is burgerlijken en militairen
ambtenaren verboden buitenlandsche
vrouwen te huwen, tot welk ras deze ook
behooren.
3. Italiaansche vrouwen en mannen,
die met vreemdelingen willen trouwen,
moeten tevoren toestemming verzoeken
van het ministerie van binnenlandsche
zaken. Deze bepaling geldt ook, wanneer
bedoelde vreemdelingen arisch zijn.
Voorts wordt buitenlandsche joden
verboden Italië binnen te komen, terwijl
bepaald is, dat ongewenschte elementen
zullen worden verwijderd.
Als joden worden beschouwd: kinderen,
geboren uit twee joodsche ouders; kinde
ren geboren uit een joodschen vader en
een buitenlandsche vrouw; mannen, ge
boren uit een gemengd huwelijk, die den
joodschen godsdienst belijden.
Er zullen uitzonderingen worden ge
maakt voor kinderen van Italiaansche
joden, die gedurende de oorlogen zijn ge
dood of kinderen van vrijwilligers in de
laatste Italiaansche oorlogen, met inbe
grip van den oorlog in Spanje en voor
hen, die tusschen 1919 en 1922 lid zijn ge
worden van dè fascistische partij.
Anderen kunnen niet worden ingeschre
ven als lid der partij, noch industrieele
ondernemingen bezitten of meer dan
59 H.A. grond.
De Joden zullen uit openbare bedie
ningen worden gezet doch hun zal de uit
oefening van hun godsdienst volkomen
worden gewaarborgd.
De Groote Raad heeft de mogelijkheid
van emigratie naar Abessinië onder de
oogen gezien, doch dan onder voorbe
houd van een zekere controle.
gegevens van voor den oorlog voor, die
door het Oostenrijksch-Hongaarsche re
giem zijn opgesteld en waarin men geen
rekening hield met de moedertaal van
ieder burger, doch slechts met de taal,
waarvan de bevolking zich volgens de
Oostenrijksche wet in het verkeer met de
overheid moest bedienen.
In dien tijd hebben deze autorteiten,
Duitschers, in de statistieken zekere dis
tricten met een Tsjechische bevolking op
gegeven als districten met een Duitsch-
spre'kende bevolking. Deze onrechtvaar
dige stand van zaken werd op 28 October
1918 gewijzigd en de inheemsche bevol
king dezer streken, welke zich vrijelijk kon
uitspreken gaf opnieuw blijk van haar
zuiver Tsjechisch karakter.
De eischen der Duitsche deskundigen
beoogen de overeenkomst van München in
gevaar te brengen door het Tsjechoslo
waaksche volk dezeTae rechten op een
vrije beschikking te weigeren, welke zij
ten gunste van de Sudetenduitschers op-
eischen".
Het bestuur der Slowaaksche volkspartij
heeft gisterochtend te Zilina (Slowakije)
vergaderd en de Woensdag tusschen de
vertegenwoordigers dezer partij en die der
nationale Slowaaksche partij en de Tsje
choslowaaksche boerenpartij gesloten
overeenkomst goedgekeurd.
Besloten werd een Slowaaksch front te
vormen voor de zoo snel mogelijke verwe
zenlijking van een Slowaaksche autono
mie, welke van Tsjechoslowakije een
dualistischen staat zou maken, zooals het
oude Oostenrijk-Hongarije was.
Deze staat zou gemeenschappelijk
hebben een president der republiek en
ministers van buitenlandsche zaken,
landsverdediging en financiën en mis
schien van justitie.
De Slowaaksche regeering, welker
betrekkingen met de regeering te
Praag later bepaald zouden worden,
zal zoo spoedig mogelijk worden ge
vormd. Zij zal uit vijf leden bestaan,
te weten drie leden der volkspartij,
een afgevaardigde der boerenpartij en
een lid der nationale partij.
De namen worden genoemd van
Tisso, Sokol en Sidor (Slowaaksche
volkspartij).
Gistermiddag zou aan den minister
president kennis worden gegeven der tot
stand gekomen overeenkomst. Verwacht
werd, dat Praag de overeenkomst zal
goedkeuren.
De opstellers der overeenkomst hebben
een manifest opgesteld, dat naar men
verwachtte gistermiddag nog zou worden
gepubliceerd.
De opstellers der overeenkomst wijzen
nadrukkelijk iedere buitenlandsche in
menging bij de regeling der Tsjechoslo
waaksche betrekkingen van de hand.
Zilina is versierd met de Slowaaksche
en Tsjechische kleuren.
De Temps maakt melding van sta
kingsonlusten in Fransch-West-Afrika,
waarbij zes personen werden gedood en
een veertigtal gewond.
De ongeregeldheden zijn ontstaan doordat
de directeur van den spoorweg Dakar-Niger
een ambtenaar van de lijn had ontslagen
aangezien hij de arbeiders aanspoorde tot
staking. Zoodra de man vertrokken was,
gingen de arbeiders in staking. Den militai
ren commandant werd verzocht troepen ge
reed te houden en toen de stakers poogden
met behulp van knuppels en ijzeren staven
de werkwilligen buiten de werkplaatsen te
houden en de politie niet sterk genoeg
bleek om de vrijheid van arbeid te verze
keren, grepen de militairen in.
Hiervan waren onlusten het gevolg. De
commandant van de soldaten, welke de
werkplaatsen moesten ontzetten, werd door
de menigte omringd. Om schrik aan te ja
gen loste hij eenige revolverschoten in de
lucht. De soldaten, die van hun commandant
gescheiden waren en door de stakers in het
nauw waren gebracht, sneden, zonder hier
toe bevel te hebben gekregen, de zak, waar
in de patronen waren f I borgen stuk en be
gonnen op de menigte te schieten. Hierbij
werden zes personen gedood en veertig ge
wond, waarvan enkelen ernstig.
De minister van koloniën, Mandel, heeft
een onderzoek gelast en indien hieruit
blijkt, dat niet is gehandeld in wettige zelf
verdediging, zullen de schuldigen vervolgd
v/orden wegens moord. Verder is een in
structie gelast ter zake van samenscholing
en rebellie.