SAMBO DE OLIFANT
^Buitenland
tBinnenland
Na het congres te
Marseille.
Het Fransche Volksfront
uiteengevallen.
Wijzigingen in de Duitsche
legerleiding.
Nieuws in 't kort.
De resultaten der vaste
lasten-com missie.
Minister beantwoordt vragen.
Van hoogte van 22 meter
gevallen.
Het Esperanto in de
practijk.
De vredesvereenigingen
adresseeren.
„Ambtenaren verbod grievend
onrecht."
VElZ-lGHElD^WEEK. DER K N A.C.
ac.hlt.le3 waj onkwetsbaar
HIJ KON GERujr M0' Z'N .DRIE&N
AA$T ELKAAR RIJDEN vi nieTT'
GEMENGD NIEUWS.
TWEEDE BLAD.
Wederom is het te Parijs èl politiek,
wat de klok slaat. Thans na het congres
der radicaal-socialisten, waar harde no
ten werden gekraakt, is de onzekerheid
nog grooter dan tevoren. Zij, die hadden
gehoopt, dat Daladier te Marseille met
welomlijnde plannen voor den dag zou
komen, zijn in hun verwachtingen te
leurgesteld. Een party vergadering even
wel is niet de plaats waar men een re-
geeringsprogram openbaart. Zulks be
hoort voor een forum des volks, in het
parlement, te geschieden.
Daarom zal de heerschende onzekerheid
geen einde nemen voordat over enkele we
ken de Fransche Kamer bijeenkomt. Al dat
rumoer rondom het congres te Marseille,
waarop door een bijkomstige verschrikke
lijke gebeurtenis, een catastrophalen brand,
de aandacht van een groot deel der wereld
was gevestigd, had weinig zin. In de stad,
waar drieduizend congressisten waren neer
gestreken, een deel, dat in het hotel de
Noailles of het Grandhotel logeerde, beide
half verwoest, vond gedurende den nacht
een onderkomen op in de haven liggende
passagiersschepen deden de meest fan
tastische geruchten de ronde. Men sprak van
onmiddellijke Kamerontbinding, van een
scheuring in de radicale party, van stakin
gen, welke het vakverbond voornemens
was te proclameeren, van communistische of
fascistische aanslagen, van een verbod hun
ner partijen als staatsgevaarlijk. Men sloeg
aan het combineeren en deduceeren en
voorspelde de toekomst. Waar niemand het
wist, meende iedereen het te weten.
Houden we ons aan de nuchtere feiten.
Dan blijkt, dat tenminste op één punt zeker
heid werd verkregen: de breuk met de com
munisten is volkomen. En daarmede is het
volksfront, 't welk zoo niet in feite dan toch
in fictie nog bestond, uiteengevallen.
Uit politiek oogpunt bekeken mag dit met
bijna algemeene stemmen genomen besluit
der excommunicatie wel de belangrijkste
beslissing heeten van heel het congres der
radicalen. Bij minister Daladier, wiens plan
nen reeds zoolang hy aan het hoofd der re
geering staat van uiterst linksche zijde stel
selmatig worden gedwarsboomd, was de
maat blijkbaar vol, en het stemmen der
communisten onlangs tegen de volmachten
de socialisten hadden zich onthouden
schijnt de druppel te zijn geweest, die den
emmer deed overloopen. De radicaal-socia
listische minister-president achtte een uit
spraak zelfs van zoo groote beteekenis, dat
hy er de vertrouwenskwestie aan verbond.
Van hun kant hebben de communisten, die
in de Humanité aanval op aanval op den
premier ondernamen en niet schroomden
om bij den ingang der congreszaal te Mar
seille beleedigende pamfletten te versprei
den, wel niets nagelaten om de zaak op de
spits te drijven.
Na het votum, waarmee het congres gis
teravond werd besloten, de afscheids
maaltijd, die vandaag de kopstukken der
partij zou vereenigen werd afgelast als tee-
ken van medeleven met de nagelaten be
trekkingen der bij den vreeselijken brand
omgekomenen is de eerste vraag hoe de
bestaande geschillen in den boezem van
partij en kabinet zullen worden opgelost.
Tusscheh Albert Sarraut, den minister tvan
binnenlandsche zaken, niet te verwarren
met zijn broer Maurice, en Daladier heerscht
allerminst overeenstemming. Herriot, de
oud-president, stapte al te demonstratief
aan een ander hotel af dan Daladier, die
vóór den brand in de Noailles verbleef. Pier-
re Cot was één der grondleggers van de
volksfrontpolitiek, waaraan hij trouw
wenscht te blijven. Albert Bayet heeft zich
herhaaldelijk tegen de breuk met de com
munisten verklaard en is de felste tegen
stander van Emile Rochek, die „het filiaal
van Moskou" vandaag nog wil opheffen.
Yvon Delbos, oud-minister van buitenland-
sche zaken, heeft in de commissies olie op
de golven gegoten, doch het is een publiek
geheim, dat hij, kampioen voor het pact met
de Sovjet, een tegenvoeter is van Georges
Bonnet, die zich op zyn beurt nog herinnert
hoe hij in het voorjaar als kabinetsforma
teur door eigen partij genooten in den steek
Uerd gelaten. Noch Paul Reynaud, minister
van justitie en geen persona grata meer na
het politieschandaal van Marseille, noch
Georges Mandel, Jean Zay en Champetier
de Ribes schijnen solidair te zijn met den
premier.
Een open vraag blijft ook welke houding
de radicalen Donderdag zullen aannemen op
de vergadering van het volksfrontcomité,
waarvan men nog altijd deel uitmaakt. Zal
men de pil trachten te vergulden of eenvou
dig z'n kaartje p.p.c. deponeeren? En ten
slotte, waar denkt men de nieuwe meerder
heid te vinden als men in zijn weigering van
den steun der „reactie" blijft volharden?
Tot beter begrip van de situatie na het
congres te Marseille ontstaan, herinnere
men zich, dat het volksfront in de Fransche
Kamer steunde op 390 van de ruim zeshon
derd stemmen. Theoretisch is het mogelyk
om na aftrek der 73 zetels van de commu
nisten in de meerderheid te blijven, al
wordt die dan gevaarlijk klein. Practisch
echter kan van een dergelijke mogelijkheid
haast geen sprake zijn, omdat de 156 socia
listische afgevaardigden zich als kortgele
den van stemming zullen onthouden, óf,
wat waarschijnlijker is, mèt de communis
ten, wier stemmen den doorslag gaven bij
de verkiezing van Max Dornoy voor den
senaat, in de oppositie zullen gaan. In beide
gevallen hebben de radicalen, die over 111
zetels beschikken, óók wanneer zij de vijftig
stemmen der vierde volksfrontgroep, de
Union Socialiste Républicaine en frontisten,
behouden, de hulp noodig van het centrum
en de rechtsche partijen.
We zullen ons niet in ijdele bespiegelin
gen verliezen. Het is ook zonder naderen
uitleg wel duidelijk, dat de huidige ministe-
rieele basis bij den nieuWgeschapen toe
stand te smal wordt voor een krachtige po
litiek der regeering. Een kabinetswijziging,
welke overigens niet noodzakelijkerwijs
door een ministercrisis behoeft te worden
voorafgegaan, is op den duur onvermijdelijk.
Minister Daladier zelf heeft de kwestie
scherper gesteld. Indien een meerderheid in
de Kamer zich straks tegen het regeerings-
beleid verklaart, of zelfs wanneer de oppo
sitie te machtig wordt geacht, zullen onmid
dellijk nieuwe verkiezingen worden uitge
schreven. Eén der eerste wetsdecreten, wel
ke deze week verschijnen, zal alvast de her
vorming van het kiesstelsel behelzen.
Zoo staat Frankrijk, spoediger dan iemand
had voorzien, alweer midden in de politieke
moeilijkheden. En de Onzekerheid, zoo wei
nig bevorderlijk voor een rustige ontwik
keling der dingen, is by den dag groeiende.
Hitier heeft den chef van den gene-
ralen staf van het Duitsche leger, gene
raal der artillerie Beek, op diens ver
zoek uit den actieven dienst ontslagen
met ingang van 31 October, onder toe
kenning van den rang van kolonel-
generaal en het recht de uniform te
dragen van het vijfde regiment artille
rie. Tot zijn opvolger als chef van den
generalen staf van het leger heeft de
Führer den generaal der attillerie, Hal
der, benoemd.
Hitier heeft voorts den opperbevelhebber
van legergroep 1, kolonel-generaal von
Rundstedt, op diens verzoek met ingang
van 31 October 1938 ontslag verleend uit
den actieven dienst er. hem het recht toege
kend de uniform van het achttiende regi
ment infanterie te blijven dragen. Tot zijn
opvolger werd benoemd kolonel-generaal
von Bock, die tot nu toe opperbevelhebber
was van legergroep 3.
Met ingang van 1 November zijn verder
bevorderd: tot kolonel-generaal de generaal
der vliegers, Milch, staatssecretaris van het
ministerie van luchtvaart.
Tot generaal der vliegers luitenant-gene
raal Stumpf, chef "an den generalen staf
van het luchtwapen en tot luitenant-gene
raal generaal-majoor Udet van het ryks-
ministerie van luchtvaart.
Dankbrief aan Beek.
Hitier heeft in een persoonlijken brief aan
generaal Beek zyn dank betuigd voor diens
onvermoeiden arbeid en hem hulde gebracht
voor zijn geheel aan den militairen dienst
gewijde loopbaan. Hij heeft voorts den na
druk gelegd op het aandeel, dat generaal
Beek heeft gehad bij de reorganisatie van
het Duitsche leger, dat zich thans in een
schitterenden toestand bevindt. Tenslotte
geeft de Führer uitdrukking aan de hoop, dat
generaal Beek 'in nauwe betrekking" zal
blijven met het leger eri zijn generalén staf.
Arrestaties in Zwitserland. - In een
Zwitsersche gemeente in het Rijndal heeft
de politie zes jongelieden gearresteerd. Tij
dens een huiszoeking bij één hunner kwam
de verdenking van nationaal-socialistische
propaganda bij de politie op en het gevolg
was, dat thans tien personen in St. Gallen
gearresteerd zijn.
De ramp te Marseille. - In de Chapelle
Ardente te Marseille is thans het stoffelijk
overschot van 31 slachtoffers van den brand
op baren geplaatst. Bovendien heeft men in
de puinhoopen zeer vele verminkte lichaams-
deelen gevonden.
Op de vragen van den heer van der
Weijden (r.k.) betreffende de resulta
ten van de ingestelde vaste lasten-com-
missies voor den tuinbouw heeft de mi
nister van economische zaken het vol
gende geantwoord:
De commissies tot regeling van de vaste
lasten in den tuinbouw, die in de afgeloo-
pen maanden in alle tuinbouwcentra zijn
gevormd uit de leden der landelijke orga
nisaties, de boerenleenbanken en de vei
lingen, hebben zich met voorlichting en bij
stand van de met de uitvoering der regeling
belaste afdeeling van het regeeringsbureau
voor de uitvoering van de landbouw-crisis-
wet 1933 en van den rykstuinbouwvoorlich-
tingsdienst, van haar taak op de hoogte ge
steld, terwijl voorts na het houden van be
sprekingen met groepen van crediteuren, op
wier medewerking binnen het kader dezer
vrijwillige regeling van schulden meer in
het bijzonder prijs wordt gesteld, voor de
commissies een methode van werken is op
gesteld, welke goede kansen biedt voor het
bereiken van de gewenschte resultaten.
In alle deelen des lands, doch vooral in de
tuinbouwdistricten van Noord- en Zuid
holland, zijn bij de commissies talrijke aan
vragen om haar bemiddeling tot regeling
der vaste lasten ingekomen. Het meerendeel
dier aanvragen kon in behandeling worden
genomen; na onderzoek der bedrijven zijn
plannen tot financieele saneering ontwor
pen, waarna onderhandelingen met credi
teuren zijn geopend. In verschillende geval
len werd het gestelde doel, n.1. de aanpas
sing van den druk der vaste lasten aan de
tegenwoordige waarde van het bedrijf en
het herstel van het evenwicht in de be-
drijfsfinanciën, reeds volledig bereikt, zoo
dat weldra met de uitvoering van den voor
die gevallen in uitzicht gestelden steun in
natura in den vorm van reparatiën en an
dere noodzakelijke voorzieningen in het
bedrijf zal worden begonnen.
In verband met het bovenstaande wordt
het overwegen van andere maatregelen
vooralsnog niet noodzakelijk geacht. De
uitvoering der regeling, waarvan de eerste
resultaten geenszins onbevredigend zijn,
wordt dezerzijds met aandacht gevolgd. Met
het oog op den moeilijken toestand in vele
tuinbouwbedrijven wordt een spoedige be
handeling der aanvragen zooveel mogelijk
bevorderd, doch anderzijds dient te worden
bedacht, dat de taak der commissies zeer
moeilijk is en voor het bereiken der be
oogde resultaten vaak een voorzichtig en
beleidvol optreden geboden is.
Gister is by den bouw van de staalfabriek
van de Hoogovens te IJmuiden een onge
luk met doodelijken afloop gebeurd. De 23-
jarige, ongehuwde arbeider A. M. de Dreu,
die in dienst was bij de Amsterdamsche
Ballastmaatschappij, welke onderneming
het bouwwerk uitvoert, was bezig met het
verplaatsen van gordingen op een der be
tonnen dakspanten. Hij is hierbij uitgegle
den en van een hoogte van 22 meter neer
gestort. De verbandmeester van Hoogovens
en dokter Büller, die spoedig ter plaatse
waren, konden geen hulp meer bieden. De
man, die zwaar gewond was, is tien minuten
na zijn val overleden.
Comité tot propaganda
opgericht.
In de werkkamer van den Haagschen
burgemeester is gistermiddag een bespre
king gehouden met het doel een comité op
te richten, dat den naam zal voeren van
„Nederlandsch comité voor de practische
toepassing van het Esperanto".
Aan deze bespreking namen deel de
burgemeester, mr. S. J. R. de Monchy, die
de vergadering presideerde, de directeur-
generaal van de P. T. T., dr. ir. M. H.
Damme, eenige andere vertegenwoordi
gers van het Nederlandsche bedrijfsleven,
van organisaties voor de propaganda van
Nederland in het buitenland en de directie
van het Internationaal Esperanto-instituut,
bestaande uit de heer Andreo Cseh en
mevrouw Julia Isbrücker.
Nadat tot oprichting van dit comité is
besloten (zijn samenstelling is nog niet
definitief vastgesteld) is besproken op
welke wijze het comité zal ageeren. Zoo
vernamen wij van mevrouw Isbrücker,
dat het comité Nederlanders naar het
buitenland zal afvaardigen, om voordrach
ten in het Esperanto over ons land te hou
den. Er zal een actie wórden gevoerd, om
in Nederlandsche hotels personeel aan te
stéllen, dat deze taal spreekt. Nederland
sche f-irnia's zal worderi'verzocht reclame
in" het Esperanto te maken. Ook geschrif
ten in het Esperanto over ons land zullen
in het buitenland worden verspreid. Het
plan bestaat, een vooraanstaand Neder
lander uit te noodigen tot het maken van
een wereldreis om aan te toonen, dat men
met Esperanto overal terecht kan.
Zeer erkentelijk was de difedie van het
instituut voor de medewerking van mr. de
Monchy en van dr. Damme, die reeds be
wezen hebben, dat zij groote voorstanders
van het Esperanto zijn.
De heer Damme: verleent aan alle
ambtenaren, die Esperanto willen
leeren, jaarlijks een week extra verlof
wanneer het dienstrooster dit toelaat)
om een cursus in deze taal te volgen.
Namens de Algemeene Nederlandsche
Vredes Actie, Algemeene Nederlandsche
Vrouwen Vredebond, Internationale
Vrouwenbond voor Vrede en Vrijheid,
afd. Nederl. Jongeren Vredes Actie.
Katholieke Jongeren Vredes Actie en
Kerk en Vrede is het onderstaande adres
aan H.M. de Koningin der Nederlanden
gezonden:
„Ondergeteekenden, vertegenwoordigende
de navolgende organisaties: A.N.V.A., A.N.
V.V., I.V.V.V. (afd. Ned.), J.V.A., K.J.V.A.
en Kerk en Vrede,
overwegende, dat uwe majesteit bij ver
schillende gelegenheden getoond heeft, hoe
N
zeer haar de zaak van den vrede ter harte
gaat,
dat de organisaties, uit wier naam zy
spreken, zich van haar oprichting af de
verbreiding der vredesgedachte ten doel
hebben gesteld,
dat zij voortdurend den oorlog bestreden
hebben, én den bewapeningswedloop, waar
van uwe majesteit in haar antwoord aan
president Roosevelt in 1933 verklaarde, dat
het einde oorlog moest zijn,
dat zij altijd de mogelijkheid van vreed
zame samenwerking tusschen de volkeren
hebben gepropageerd, en dat zij wegen heb
ben gezocht en aangewezen om deze samen
werking mogelijk te maken,
dat zij daarom altijd stelling hebben ge
nomen tegen het wapengeweld als middel
om geschillen tusschen de volkeren te be
slechten, en dat zij er daarom trotsch op
waren, dat de traditie van ons land met
zich bracht, dat Nederland zich mag be
schouwen als bewaarder der vredesgedach
te, zooals uwe majesteit in 1903 aan den
heer Carnegie schreef,
overwegende voorts, dat de beschikking
van zijne excellentie den minister van al
gemeene zaken van 13 September 1938, no.
385 kabinet M.Pr., het lidmaatschap hunner
organisaties voor ambtenaren verboden ver
klaart,
dat derhalve de leden hunner organisaties
worden beschouwd als minder goede staats
burgers en zulks omdat zij altijd in eigen
kring en daarbuiten hun geloof en vertrou
wen in een meer vreedzame samenleving
hebben uitgesproken,
verzoeken zij uwe majesteit eerbiedig
wel haar invloed te willen aanwenden, dat
aan deze grievende bejegening een einde
wordt gemaakt".
BRAND IN POMPSTATION TE VENLO.
Electro-motor vernield.
Maandagmiddags, aldus het Hbld., is brand
ontstaan in de machine-hall van het pomp
station van het Gemeentelijk Waterleiding
bedrijf te Venlo. Door het heet worden van
een verbindingsdraad raakte aldaar een
electro-motor in brand; weldra sloegen de
vlammen in de machine-olie en laaiden
hoog op. Terwyl de Venlosche brandweer
werd gealarmeerd, begon men met eigen
brandbluschapparten het vuur te bestrijden
Toen de brandweer met haar motorspuit ar
riveerde, was men 't vuur in zooverre reeds
meester, dat deze zich slechts met de nablus-
sching behoefde bezig te houden. De motor
is totaal vernield, terwyl in het dak in de
machine-hall eenige eenige gaten zyn ge
brand.
De watertoevoer naar de stad kon onge
stoord verloopen. De aangerichte schade, die
enkel duizenden guldens bedraagt, wordt
door verzekering gedekt.
WILDE AUTOBUSSEN VOEREN ACTIE.
Maar alleen met wettige middelen.
Het dagelijksch bestuur van het comité
van actie van het Nederlandsche touring
car-bedrijf deelt mede naar aanleiding
van de politiemaatregelen, welke op last
van den minister van justitie zijn genomen
tegen diverse zoogenaamde wilde bus
diensten, dat dit comité zich voorstelt, zijn
actie te voerenuitsluitend met gebruik
making van wettige middelen.
Getracht zal derhalve worden door
overleg met de autoriteiten, door inscha
keling van de publieke opinie, door pers
communiqués en verspreiding van ge
schriften het voortbestaan van het tou-
ringcarbedrijf mogelyk te maken. Ook
zullen de Eerste- en Tweede Kamerleden
door adressen uitvoerig worden ingelicht
door het comité.
Jaarlijksche ledenvergadering
„Artis". - Onder voorzitterschap van den
heer Robert May heeft het KoninkHjk
Zoölogisch Genootschap „Natura Artis
Magistra" gistermiddag zyn jaarlijksche al
gemeene ledenvergadering gehouden. De
directeur deelde mede, dat de stijging der
inkomsten zy het heel gering zich ook
het afgeloopen jaar voorzette.
Het nadeelig saldo der exploitatie, niet
inbegrip van den dienst der beide geldlee-
ningen ten laste van het genootschap, be>
droeg in het verslagjaar 91.253 tegen
104.770 in het vorige en 109.817 in het
vóór-vorige genootschapsjaar.
De dienst der beide geldleeningen niet
medègerekend bedroeg het saldo der exploj.
tatie in het verslagjaar 17.0003 tegen
31.950 in het vorige en 36.997 in het vóór-
vorige genootschapsjaar.
Inbraak bij Slagersvereeniging. Er is
Zondagnacht ingebroken in het kantoor van
de Slagersvereeniging Amsterdam, geves
tigd in gebouw O op het terrein van het
abattoir. Hier werd alles overhoop gehaald
en een brandkast „a la sardine" geopend.
Uit deze brandkast is een bedrag van pLm.
300 gestolen.
Meisje tegen een auto gebotst. - Op een
kruispunt te Venlo is Maandagmiddag een
13-jarig meisje aangereden, tengevolge-
waarvan het zoo ernstig gewond werd, dat
het later aan de wonden is overleden.
Rector M. A. Thompson overleden. Op
76-jarigen leeftijd is gisteren te Voorschoten
overleden rector M. A. Thompson, oud
hoofdredacteur-directeur van „De Maas
bode".
Uit een rijdende taxi gesprongen. Gis
teren is de 19-jarige Houba te Tegelen nabij
zijn ouderlijke woning, nog voordat.de taxi*
waarmede hij huiswaarts werd gebracht*
stilstond, uit den wagen gesprongen. H.:
kwam te struikelen en liep daarbij een dub
bele schedelbreuk op. Hij werd naar het r.k.
ziekenhuis te Tegelen overgebracht, waar hij
gisteravond is overleden.
Rotterdam Lloyd Rapide. - De Rotter
dam Lloyd Rapide, rijdende in aansluiting
op het d.d. 1 November te Marseille ver-
verwacht wordende mailschip „Baloeran" zal
Woensdag 2 November a.s. om 7.33 uur te
Den Haag arriveeren. j
Nieuwe Duitsche deviezenbepalingen. -
De Nederlandsche Kamer van Koophandel
voor Duitschland te 's-Gravenhage deelt het
volgende mede:
Krachtens een in het „Reichsgesetzblatt'
gepubliceerde verordening van 26 October
j.L is van 28 October af de Duitsche wet
geving betreffende de deviezenvoorziening
en het betalingsverkeer met het buitenland
in de Sudeten-Duitsche gebieden ingevoerd.
Van dezen datum af gelden derhalve even
eens de Duitsche deviezenbepalingen, vervat
in Runderlasse enz., in deze gebieden, die
voortaan in deze zaken als Duitsch binnen
land moeten worden beschouwd. Tegelijker
tijd treden buiten werking de tot nu toe m
deze gebieden geldende deviezenbepalingen,
evenals de verordening van den opperbevel
hebber van het Duitsche leger van 15 Octo
ber j.1. nopens het verbod van betaling naar
het buitenland.
De wijze van betaling van den goederen-
invoer in deze gebieden uit het buitenland
en van de nevenkosten zal in een bijzonder®
Runderlasse worden geregeld. Voorts zijn
nieuwe „Devisenstellen" opgericht te Trop-
pau en te Karlsbad, terwijl ook een deel van
de Sudeten-Duitsche gebieden onder da
Devisenstelle te Weenen valt.
209. Flip rende op de plaats toe vanwaar het geluid
kwam en vond de arme gewonde rat. Sambo heeft me
met zyn slurf heen en weer geslingerd", vertelde hij.
Zonder om zijn eigen teleurstelling te denken, nam Flip
de arme rat in zijn armen en droeg hem naar de ratten-
woning. Met lange Jan samen verzorgde hij de zieke
poot. Hij scheurde een stuk van zijn blouse om verband
te hebben.
210. „Dat helpt best", zei de rat dankbaar en ging 111
een naar een hoekje om rustig te slapen. Intussen
lange Jan op stap gegaan. Nu Sambo in de buurt v>
wilde hij hem spreken. En hij had geluk. Vlak bij de W>»
rivier stond Sambo. „Help ons toch, goede beste Sam 0
smeekte Jan. „Maak dat je wegkomt, of ik domp®
onder in de rivier", zei Sambo en Jan moest gauw
rugkeren.
