Steeds nieuwe anti-Joodsche maatregelen
in Duitschland.
derde blad.
Joden uit de Duitsche scholen geweerd.
Scherpe reactie in de
Ver. Staten.
Amerikaansche ambassadeur
naar Washington.
De algemeene toestand.
Britsch protest te Berlijn.
De Jodenvervolging in
Duitschland.
ALKMAARSCHE COURANT VAN DINSDAG 15 NOVEMBER 1938.
Voortdurend worden nieuwe maat
regelen tegen de Duitsche Joden ge
nomen. Ze hebben ten doel deze be
volkingsgroep haar bestaansmogelijk
heid te ontnemen en economisch vol
komen weerloos te maken. Ze hebben
bovendien het doel den Joden elke
kans op een zelfstandig aandeel in het
cultureele leven van het Duitsche volk
te ontnemen. Voor zoover we dan nog
van een Duitsche cultuur mogen
spreken.
Verboden
Het bezoeken van bioscopen, concerten,
theaters is verboden. Joodsche kranten en
weekbladen zijn verboden tot nu toe
nog het eenige contact, dat de in het land
verspreide Joden met elkaar konden heb
ben.
De Duitsche nazi's hebben inderdaad
een ontstellend raffinement bereikt in het
treffen van maatregelen om de Joden
rechteloos en weerloos te maken. We no-
teeren de volgende jongste uitingen van
het moderne heroïsme der Arische cultuur:
Een verdere wettelijke regeling voorbe
houdend heeft de rijksminister van onder
wijs Rust met directen ingang bepaald, dat
Joden niet toegestaan is Duitsche scholen
te bezoeken.
Zij mogen voortaan nog slechts Jood-
sche scholen bezoeken. Voor zoover dit
nog niet mocht zijn geschied, moeten alle
thans nog een Duitsche schooi bezoekende
Joodsche leerlingen direct worden ver
wijderd.
De „Joodsche Autoclub 1927" is met in
gang van gisteren entbonden.
Den Joden is voorts voorloopig verbo
den, beurszaken te doen. De bedoeling van
dezen maatregel is, een koersdaling te
voorkomen, welke onvermijdelijk is, als de
Joden hun aandeelen en obligaties op de
markt werpen teneinde de van hen ge-
eischte bijdragen te kunnen betalen.
Honger!
De Joodsche perscommissie deelt
mede:
„Volgens een gisteren uit Frankfort
a. d. Main ontvangen bericht bestaat
gevaar voor hongersnood onder de
d -'-enden Joodsche kinderen en vrou
wen, wier mannen bijna allen zijn ge
arresteerd.
Reeds thans wordt in een groot aantal
gevallen voor de zuigelingen noch voor
de zoogende móeders melk verstrekt.
Daarom is dringend hulp direct noodig.
In verband met de excessen der laatste
dagen wordt thans melding gemaakt van
een groot aantal ernstige mishandelingen,
o.m. uit Berlijn, Dusseldorp en Neuren
berg. Deze berichten zijn van de meest
betrouwbare zijde ontvangen.
Te Polzin (Pommern) is dr. Leo Levy,
eigenaar van een meelfabriek, des nacht
bij excessen doodgeschoten. Hij was vader
van drie kinderen.
Uit Frankfort a. d. Main worden nieuwe
gevallen van zelfmoord gemeld.
Maatregelen in Dantzig.
Het nazi-blad de „Dantziger Vorposten"
schrijft, dat het „besluit van het Duitsche
volk met het Jodendom algemeen af te
rekenen, ook het Duitsche Dantzig insluit."
Deze algemeene afrekening moet er
volgens het blad echter niet uit bestaan,
dat synagoges branden en vensters rin-
"^ee'eer zullen de te nemen maat
regelen worden bepaald door de politieke
leiding van Dantzig. P e
7iinnveen f^!1 Zal DantziS een toevlucht
TW Joodsche vluchtelingen, die te
erlyn, Praag of Warschau verdreven zijn.
snHfii"f-r0utm^digheid van hec nationaal-
Ww 6 antzlg tegenover de Joden"
efnii wnSu 7°Igens de Vorposten een
einde. Was he sinds 1933 zoo, dat ondanks
net nationaal-socialistische regiem de
toestroom der Joden aanhield en ondanks
ae antisemitische naziterreur" de Joden
2,b« °ns; ald"s het blad, zoo gelukkig
oelden, dat zij voortdurend in aantal toe
namen, wij willen thans niet alleen de ge-
Immigreer^ Joden, doch allen, die bij ons
rond loopen, kwijt raken.
De minister van buitenlandsche za
ken, Cordell Huil, heeft den Ameri-
kaanschen ambassadeur te Berlijn,
Hugh Wilson, naar Washington ont
boden om rapport uit te brengen en
geraadpleegd te worden.
Dit beteekent geen verbreken van
de diplomatieke betrekkingen tus
schen de Vereenigde Staten en
Duitschland, doch in welingelichte
klingen wijst men er op, dai. dit een
ongewoon gebaar is in zeer ongewone
omstandigheden.
In officiegle kringen te Washington
wordt gezegd, dat dit terugroepen van
Wilson in verband staat met de ontwik
keling der gebeurtenissen in Duitschland:
men doelde hierbij op de hevige Joden
vervolging.
Het ministerie van buitenlandsche zaken
heeft geen communiqué gepubliceerd, doch
heeft alleen de pers medegedeeld, dat
Wilson opdracht was gegeven naar
Washington te komen.
In diplomatieke kringen te Washington
is men van oordeel, dat het feit, dat de
Amerikaansche ambassadeur te Berlijn
naar Washington ontboden is, gelijk staat
met een waarschuwing die ten doel heeft
Duitschland te doen begrijpen, dat de be
handeling der Duitsche Joden de betrek
kingen tusschen de beide landen in ge
vaar dreigt te brengen. Men weet nog niet
wanneer Wilson uit Berlijn zal vertrekken
en hoe lang hij in de Vereenigde Staten
zal blijven.
Hevige verontwaardiging in de
Vereenigde Staten.
De anti-semitische maatregelen in
Duitschland hebben in de Vereenigde
Staten in breede kringen verontwaardiging
en afkeuring veroorzaakt, aldus meldt
Havas.
In sommige Amerikaansche kringen be
studeert men op het oogenblik de moge
lijkheid tot verscherping van den boycott
van Duitsche goederen, die thans op
krachtdadige wijze wordt toegepast. Het is
zeer waarschijnlijk, da* de maatregelen,
die overwogen worden, de Amerikaansche
markt zullen sluiten voor die producten,
die er nog in zouden slagen door te drin
gen. Zoo heeft de burgemeester van New-
York verklaard maatregelen te bestudee-
ren, teneinde zoo noodig den aankoop van
Duitsche producten te kunnen verbieden.
Verder hebben zoowel Laguardia, de
burgemeester van New-York', als de fi-
nancieele commissie van den New-
Yorkschen gemeenteraad president Roo-
WILDE BUSSEN RIJDEN WEER! Uit bovenstaande foto krijgt men een indruk, hoe groot de belangstelling voor de garage
van de firma Sommeling was. Met gejuich werden de heer Sommeling (1), en mr. de Grooth (2), ontvangen en met moeite kon
den beiden zich door de menigte een doorgang banen.
sevelt verzocht zijn veroordeeling en af
schuw uit te spreken over de anti-semi-
tische aanvallen in Duitschland.
John Lewis heeft in zijn openingsrede
van de eerste conventie van het comité
voor industrieele organisatie te Pittsburg
Hitier een woedenden en bloeddorstigen
wolf genoemd en verklaard dat de leden
van het C. I. O. de regeering zullen steu
nen, indien deze tegen de jongste wreed
heden protesteert.
Groote hoeveelheden petitionnementen
en brieven worden op het Witte Huis en
ook op het ministerie van Buitenlandsche
Zaken ontvangen. In sommige wordt ver
breking van de diplomatieke betrekkin
gen met Duitschland verlangd, andere vra
gen zelfs nog radicalere maatregelen.
Tot de vooraanstaande figuren, die hun
stem gisteravond voor de radio verheven
hebben tegen de anti-semietische maatre
gelen in Duitschland, behooren, naar Ha
vas meldt, de minister van binnenlandsche
zaken Ickes, die protesteerde tegen de
aantasting van de beschaving, oud-pre
sident Hoover, de vroegere candidaat voor
het presidentschap Landon, en de metho
distische bisschop.
Senator King uit Utah heeft in een
gisteravond gehouden radiorede voor
gesteld, dat de Vereenigde staten en an
dere landen de diplomatieke betrekkin
gen met Duitschland afbreken, indien
dit land zijn anti-semietische politiek
voortzet.
King deed een heftigen aanval op het
bewind van Hitier.
Commentaar van de bladen.
In een hoofdartikel naar aanleiding van
het besluit den Amerikaanschen ambas
sadeur te Berlijn, Wilson, naar Washington
te ontbieden, verklaart de New York
Herald Tribune, dat deze maatregel „over
al in het land toegejuicht zal worden". In
naam, zoo schrijft het blad, zal Wilson
terugkeeren „voor consultatie", in feite
echter is zijn ontbieding zoo ongebruike
lijk, dat het alleen maar kan worden uit
gelegd als een terechtwijzing van de Duit
sche regeering.
De correspondent van de New York
Times te Washington zegt, dat technisch
niet van een terugroepen van den ambas
sadeur te Berlijn kan worden gesproken
Alkmaar, 15 November '38.
De Duitsche pers doet erg haar best om
recht te praten wat van het begin af hope
loos krom geweest is. Zij houdt vol, dat de
anti-Joodsche actie spontaan en gerechtvaar
digd geweest is. Als die lastige objectieve
buitenlandsche waarnemers er nu maar niet
geweest waren, zou men misschien den
schijn hebben kunnen wekken, dat van een
spontane actie sprake was. Nu echter is een
dergelijke poging a priori tot mislukken ge
doemd. Zeis Göbbels' talent, het buitenland
om den tuin te leiden zal het niet klaar
spelen te doen gelooven, dat het niet zoo
erg geweest is. Dat diens propagandistische
kwaliteiten hierbij zelfs te kort schieten be
wijst wel duidelijk het tegendeel.
De „Angriff", het nationaal-socialistische
partijblad, doet ook een poging om de zwarte
bladzijde in de Duitsche geschiedenis wit te
noemen.
Het blad schrijft hiertoe onder meer:
„Het bedrag der boete, dat den Joden is
opgelegd, maakt op het eerste gezicht den
indruk een groot bedrag te zijn. Daarbij
nioet echter worden opgemerkt, dat in
Duitschland ongeveer 700.000 Joden in den
2in van de wetten van Neurenberg leven.
Daarbij komen nog anderhalf millioen men-
schen van gemengd ras. Als men het ver-
niogen dezer personen op acht milliard mark
begroot, is dat niet te hoog geschat.
Sedert 1933 zijn ongeveer 180.000 Joden
geëmigreerd. In de groote steden is het per
centage Joden echter nauwelijks veranderd.
Weenen staat aan de spits met 10 procent,
dan volgen Frankfort aan de Main met 4,7 en
Berlijn met 3,7 procent".
Vervolgens wijst het blad op de volgens
zlJn meening nog steeds bestaande moge-
'jkheid tot cultureele organisatie en cultu-
reel leven van de Joden onderling. Over
hetgeen hiervan onder de bestaande verhou
dingen terecht komt, laat het blad zich wij
selijk niet uit, evenmin als over wat deze
diskwalificatie der Duitsche Joden voor hen
beteekent.
„Voor het gevoel van het Duitsche volk",
aldus het blad, „is natuurlijk slechts een op
lossing van het Joodsche vraagstuk mogelijk:
de emigratie. Het is waar, dat de emigratie
mogelijkheden aanzienlijk verminderd zijn,
doordat de andere staten de Joden niet wen-
schen op te nemen. De Joden kunnen onge
stoord in Duitschland leven, als hun rasge-
nooten in het buitenland geen Duitsche ver
geldingsmaatregelen noodig maken" Laten
we deze laatste verklaring maar nemen voor
wat ze is. Niemand zal zich te dien aanzier.
illusies kunnen maken. Ook de Joden zurieri
door deze verklaring niet gerustgesteld zijn.
De vele berichten en geruchten over zelfmoor
den en de practijk van 5 jaar nazi-regime
spreken echter al te duidelijke taal om een
dergelijke naïeve voorstelling van zaken te
kunnen aanvaarden.
De Duitsche bladen wijzen de Engelsche
critiek op de jongste anti-Joodsche maat
regelen van de hand,- en stellen daartegen
over de Britsche methoden in de koloniën,
in het bijzonder de Britsche maatregelen
tegen de Arabieren in Palestina. Zoo schrijft
de „Börsenzeitung": „Duitschland heeft af-
weermaatregelen genomen tegen de ver
tegenwoordigers van een vreemd ras, dat op
Duitschen grond en ook over de grens aan
Duischland veel leed en schade heeft be
rokkend. Engeland echter, welks pers zich
thans als zedenrechter opwerpt, neemt in
Palestina vergeldingsmaatregelen van veel
erger soort tegen een volk, dat het tijdens
den oorlog met de grootste beloften gepaaid
heeft, om het tevens door de verklaring van
Balfour ten gunste der Joden te bedriegen.
De eenige misdaad van het Arabische volk
is, dat het staat op de vervulling der Brit
sche beloften en op de erkenning van zijn
natuurlijke rechten. Hierdoor wordt den En-
gelschen elk recht ontnomen, zich kwaad te
maken over de maatregelen tegen de Jood
sche „indringers" binnen de Duitsche gren
zen".
De „Völkischer Beobachter" schrijft: „Wat
in Duitschland geschiedde, was een spontane
uitbarsting van verbittering van een volk
over de onbeschaamdheden van een ras, dat
in Duitschland slechts gastvrijheid geniet, en
deze gastvrijheid misbruikt heeft. De z.g. ge-
weldmaatregelen, waardoor overigens geen
Jood een haar is gekrenkt, duurden eenige
uren. Het geweld echter dat de Engelschen
in de verschillende continenten waar zij hun
koloniën hebben, uitoefenen, duurt eeuwen.
Alle volkeren, die op hun rug de bloedige
sporen dragen van het Engelsche koloniale
beheer, duizenden slachoffers en de vernieti
ging van heele steden en landstreken te be
treuren hebben, zouden dankbaar zijn, wan
neer hun verhouding tot de Engelschen op
zulk een humane wijze geregeld werd als de
scheiding tusschen Duitschers en joden in
Duitschland is voltrokken".
Er zou véél te zeggen zijn over het vooral
in het verleden dikwijls allerminst te recht
vaardigen optreden van de koloniseerende
mogendheden in de door hen in bezit ge
nomen gebieden. De actie van Engeland
tegen die „arme Arabieren", waar de „Völ-
kische Beobachter" het zoo mee te doen
heeft, beteekent op het oogenblik alleen het
scheppen van orde om een regeling van de
moeilijkheden in Palestina mogelijk te
maken. Bij een oplossing zal zeker rekening
gehouden worden met Arabische belangen.
Maar het is niet noodig met het Duitsche
naziblad over deze dingen in discussie te
treden. Wat ook van al deze beschuldigingen
aan mocht zijn het verontschuldigt de
wandaden der nazi's niet. Ze blijven er even
misdadig en geraffineerd door. Dat Duitsche
bladen'het noodig achten ter verontschul
diging en vergoelijking van hun eigen daden
te roepen „maar Engeland dat teekent
de zwakke constructie van hun verweer.
doch dat het in feit wel zoo moet worden
gezien.
De correspondent van de Herald Tribune
te Washington maakt melding van een be
richt, dat zulk een voorstel (het terug
roepen van Wilson) door een hooggeplaat-
sten autoriteit is gedaan. Het is, naar het
blad verklaart, mogelijk, dat na bestu
deering van den toestand, krachtige pro
testen tot Berlijn zullen worden gericht.
De New York Times zegt:
„De anti-Joodsche campagne beteekent
een belangrijke etappe in de ontwikkeling
van de nationaal-socialistische revolutie.
Niet alleen zijn de niet-nationaal-socia-
listen uit de regeering uitgeschakeld, doch
de supernazi's staan aan den top. Het lijdt
weinig twijfel, dat de overwinning van
München een groote rol heeft gespeeld bij
het uitschakelen van de gematigden en
het naar boven komen van de radicalen.
Anti-nat.-soc. betoogingen.
Bij de aankomst van het mailschip Bre-
men hebLen zich volgens Havas anti-na-
tionaal-socialistische betoogingen voorge
daan. Betoogers liepen met spandoeken
met teksten als „houdt de Duitsche mail
schepen buiten de haven van New York"
of „een embargo op den handel met
Hitier".
De Britsche zaakgelastigde heeft
op het Duitsche departement van
buitenlandsche zaken gisteren protest
ingediend tegen de beschuldiging van
twee Duitsche dagbladen, die Brit
sche staatslieden in verband hadden
gebracht met den moord op von Rath.
Chamberlain betreurt de vervol
ging
Op een vraag in het Lagerhuis over de
Jodenvervolgingen in Duitschland ant
woordde Chamberlain, dat hij betreurde,
dat de berichten in de dagbladen omtrent
het optreden tegen de Joden in Duitsch
land in hoofdzaak juist schijnen te zijn en
in feite tot zekere hoogte bevestigd zijn
door Göbbels tegenover de buitenlandsche
correspondenten te Berlijn. Voortgaande
zeide Chamberlain: niemand eou de zinne-
looze. misdaad willen verdedigen, die in
Parijs is gepleegd, doch er heerscht hier
een diep en wijd verspreid medegevoel
met hen, die men daarvoor zoo ernstig
laat lijden.
Engelsche verontwaardiging.
Tijdens een gisteren te Sheffield gehou
den betooging, heeft de minister van lucht
vaart sir Kingsley Wood een rede gehou
den, waarin hij de Jodenvervolgingen in
Duitschland laakte. Niemand in Engeland,
zeide hij, zou er aan denken, de onzinnige
te Parijs gepleegde misdaad te verdedigen.
Het is echter goed, dat men in Duitsch
land weet, dat wij hier groote sympathie
voelen voor degenen, die er voor lijden.
De uitvoerende raad van den mijnwer-
kersbond in het graafschap Durham heeft
gisteren een resolutie aangenomen, waar
in uiting wordt gegeven aan den „afschuw
en de verontwaardiging gewekt de on-
menschelijke en ruwe behandeling der
Duitsche Joden" en verklaard wordt, dat
„een dergelijk gedrag der naziregeering
nog beneden de beesten in de jungle
plaatst". De resolutie werd gezonden aan
den Duitschen ambassadeur te Londen,
aan Chamberlain, Lord Halifax en Sir
Walter Citrine.
Smetona herkozen als president van
Litauen. - President Smetona is voor den
tijd van zeven jaar herkozen. De minister
van buitenlandsche zaken Lozoraitis heeft
verklaard, dat Litauen steeds het Duitsche
standpunt in de kwesties betreffende
Memel zal eerbiedigen. De voornaamste taak
der regeering was, zoo vriendschappelijk
mogelijk betrekkingen te onderhouden met
de buren Duitschland en Polen.
De Duitsch-Poolsche besprekingen on
derbroken. - De besprekingen tusschen
Duitschland en Polen over den status der
Poolsche joden zijn onderbroken.
De delegatie heeft nog geen antwoord ont
vangen op de voorstellen, welke zij de Duit
sche delegatie heeft gedaan. Zij heeft Ber
lijn verlaten. Zij heeft der Duitsche legatie
laten weten, dat zij te Warschau op ant
woord op haar voorstellen zou wachten.
De Nederlandsche beweging voor Een
heid Door Democratie heeft den volgenden
open brief tot de Nederlandsche regeering
gericht:
„Onder den indruk van de gevoelens
van haat en wrok, die op een voor een
beschaafd volk ongekende wijze het lot
van duizenden schier ondragelijk maken,
wendt de Nederlandsche beweging voor
Eenheid Door Democratie zich tot Je
regeering met het verzoek maatregelen
van hulpverleening te willen bevorderen,
althans de organisatie hiervan door Ne
derlanders mogelijk te maken door een
soepele toepassing van de vreemdelingen
wet.
In het aangezicht van deze gevoelens
van haat en wrok treden overwegingen
van het behoud van eigen stoffelijke
welvaart op den achtergrond, om ruimte
te laten aan de werking van de meest ele
mentaire christelijke gevoelens.
Verder zij er met kracht op aangedron
gen om, hetgeen is aangekondigd als gees
telijke herbewapening van ons volk, een
zoodanigen inhoud te geven, dat anti
semitische gevoelens, als waarvan de
wereld thans getuige is, zelfs in hun eer
ste begin in ons volk onmogelijk zullen
zijn."
Asylrecht gevraagd.
Het hoofdbestuur van den Joodschen
Vrouwenraad in Nederland heeft het vol
gende adres aan den raad van ministers
verzonden:
In diepe verslagenheid over de jongste
gebeurtenissen, die hec Jodendom opnieuw
hebben getroffen en honderdduizenden
Joden met ondergang bedreigen, richt het
hoofdbestuur van den Joodschen Vrou
wenraad in Nederland zich namens zeven
tienhonderd Nederlandsche Joodsche vrou
wen tot u met de innige smeekbede te
willen bevorderen dat uwe regeering aan
hen, die in hoogsten nood een toevlucht
zoeken in Nederland het asylrecht zij
het ook tijdelijk tot gelegenheid voor
verdere emigratie zal zijn gevonden
niet zal onthouden.
Onderdak voor Joodsche vluch
telingen.
De stichting Nationaal Centrum heeft
met medewerking van de eigenaars van
de steunpunten kasteel Nijenhuis te Heino
(Overijsel) en kasteel Limpregt te Sit-
tard, tijdelijk ter beschikking gesteld van
de Duitsche Joodsche vluchtelingen.
Een beroep op de kerken.
Het dagelij ksch bestuur van de Broeder
schap der Verzoening heeft een schrijven
gezonden aan alle kerkeraden en kerkbe
sturen in Nederland, waarin in naam van
Christus ervoor wordt gepleit de grenzen
open te stellen voor de Duitsche vluchte
lingen en hen in ons land op te nemen.
Het is onze taak hen in Christus' naam
op te nemen, ook al zouden hiervoor door
ons volk offers gebracht moeten worden
op meer dan één gebied. Het schrijven
besluit aldus: De christelijke kerk en haar
leden hebben hen te herbergen en te
spijzigen, naar het woord in Mattheus
25 40b: „Voorwaar ik zeg u, voor zooveel
gij dit een van deze mijne minste broeders
gedaan hebt, zoo hebt gij dat Mij gedaan."
Dus roepen wij alle christenen en ker
ken op, om alle maatregelen te onder
steunen en te bevorderen, die het asylrecht
willen herstellen.
Adres kerkeraad der hervormde
gemeente van Epe.
De kerkeraad van de herv. gemeente te
Epe heeft den minister-president, dr. H.
Colijn, een telegram gezonden, waarin o.a.
wordt gezegd:
Overtuigd, dat ook u van oordeel zijn
zal, dat Nederland zich niet mag onttrek
ken aan den plicht der naastenliefde ook
tegenover hét oude volk, dat Jezus Chris
tus heeft voortgebracht en dat in dezen
zin ons volk zijn plaats van gulle gast
vrijheid heeft voort te zetten, neemt ie
vrijheid er bij deze op aan te dringen dat
uwe regeering al het mogelijke zal doen
om door de opening der grenzen aan het
getroffen Joodsche volk in Nederland een
toevlucht te verschaffen, waar het herstel
en rust zal kunnen vir.den om straks van
daaruit hun plaats te kunnen bereiken,
