FLITSEN VAN HET WITTE DOEK. M.G.M. spaarde moeite noch kosten om deze jubileumfilm tot een evenement te maken Stefan Zweigs roman verfilmd Losse gegevens. hoe ik „Marie Antoinette" regisseerde door W. S. van Dyke II. Waarom „Marie Antoinette" verfilmd werd door Hunt Stromberg. Greta Garbo gaat weer filmen. Miniatuur-filmpjes, C ONZE BIOSCOPEN. Z1 „Marie Antoinette" De film, en speciaal Hol lywood, heeft altijd groote aandacht gehad voor histo rische gegevens. En dat niet alleen om de pompeuze entourage, die deze stof vroeg en die de film haar bij uitstek wist te geven. Maar ook, omdat de groote drama's der geschiedenis in dien zin „klassiek" zijn, dat hun eeuwigheidswaarde ligt in hun voortdurende actua liteit: in het heden wordt het verleden herhaald. Toen een der oudste film maatschappijen van Holly wood en tevens de grootste, de Metro-Goldwyn-Mayer van Culver City, wist, dat zij dit seizoen haar XV-jarig jubileum zou vieren, wilde zij vanzelfsprekend een „epreuve de maitre" leve ren. Zij kon een der be roemdste boeken koopen, die de laatste jaren op de wereldmarkt verschenen zijn. Stefan Zweigs „Marie Antoinette", een studie in mineur, een romantisch leven, met het oog op het heden verteld, zonder over dreven sentimentaliteit, zon der vooroordeelen anderzij ds. Marie Antoinette's periode beteekende de ineenstorting van een uitgeleefde wereld beschouwing, die op dramatische wijze plaats maakte voor de onstuimige drift van een jonger geslacht. Dergelijke con flicten zijn grooter dan die, welke op het slagveld beslist worden. En hoevele slag velden waren niet de botsing van elkaar op leven en dood bestrijdende ideologieën! Metro-Goldwyn-Mayer had voor een dergelijke film tevens de spelers en den regisseur. Norma Shearer, „the first lady of the screen", scheen aangewezen voor de rol van Marie Antoinette zelf, W S. van Dyke, de regisseur die evenzeer thuis is in de intricate verwikkelingen van het fijn-afgest.emd karakterspel als in het strategisch beheerschen van groote massa scènes, was M. G. M.'s regisseur aan wien de eer te beurt viel om te bewijzen, waar toe vijftien jaar ontwikkeling de Ameri- kaansche film hen in staat gesteld hadden. Nu Marie Antoinette gereed is en kort geleden onder ontzaglijke belangstelling in New-York haar wereldpremière be leefde, kunnen enkele losse gegevens den nieuwsgierigen lezer reeds een indruk ge ven, op welke schaal dit werk is gepro jecteerd. Men zou reeds kunnen volstaan met te zeggen, dat de film Marie Antoi nette in 1938 meer menschen op de been gebracht heeft dan in 1789 de Fransche revolutie veroorzaakte. De kosten van deze film waren zoodanig, dat hadde Marie Antoinette zelf deze som in 1789 te harer beschikking gehad de Fransche revo lutie stellig niet in een dusdanig drama tisch acuten vorm zou zijn uitgebroken. Op 14 Februari 1934 werd om zoo te zeggen de eerste steen gelegd voor de ver tooning, al past een dergelijk zwaar begrip niet bij het zwierige signet, dat vermoede lijk van de hand van een costuumontwer- per of décorbouwer den conferentietafel sierde. Voor het uitkiezen der 152 acteurs en actrices, die de min of meer groote indivi- dueele rollen in deze film moesten spelen, had M. G. M. een vol jaar noodig. Vier en een half jaar later vond de première plaats. Van heinde en verre werden kunstvoor werpen voor deze film bijeengebracht. Luchters uit Versailles, kostbaarheden uit de vroegere Oostenrijksche Ambassade te Norma Shearer in Metro Goldwqr. Mayer's jubileum film „Marie Antoinette". Parijs, juweelen en preciosa uit particu liere bezittingen, ja costuums uit den tijd zelf van Marie Antoinette hebben deze film opgeluisterd. Elke nabootsende kunst bouwt wel eens op kleinere schaal een authentiek paleis na. Doch zelden komt het voor, zooals in dit geval bij Marie Antoinette, dat de echte balzaal van Ver sailles, die de grootste ter wereld is, op nog grootere schaal in de studio's van Culver City verrees om de moderne came ra gelegenheid te geven over deze weelde van Rococo-costuums, zwierige steken, jabots en hoozen heen te zwerven. Een paar typische détails: het totaal van de costuums, die Norma Shearer in Marie Antoinette draagt, weegt 1786 pond. Het geen beteekent, dat zij bij 34 costuums zeventien maal haar eigen gewicht moest dragen. Daar deze film speelt in een tijd, dat mannenkousen haast nog belangrijker waren dan die der vrouwen en waar de filmstudio nu eenmaal een plaats is, waar allerlei ladders de oorzaak worden van tien maal zooveel miniatuurladders aan deze kousen, vond men bij het opmaken der totale rekeningen niet minder dan 20.000 paar zijden kousen voor mannen en vrouwen genoteerd: de jaar-omzet van een heele kousenfabriek. De film met de mo derne fototechniek treedt zoozeer in dé tails van costuums, dat het borduurwerk dikwijls onder een vergrootglas verricht moest worden door dozijnen naaisters, waarvoor de uiterst handige Mexicaan- sche meisjes aan den anderen kant van de Californische grens gehuurd werden. Zij kenden nog de oude Spaansche appli- queerkunst, die in Marie Antoinette's eigen tijd onder de Fransche aristocratie in zoo hoog aanzien stond! De film, die de periode van Marie An toinette's huwelijk tot haar dood beslaat (17701793) heeft niet minder dan 98 verschillende tafreelen met 98 décorwis selingen. „In tegenstelling met wat men zou den ken is de regie van een zoo groot opge zette film als Metro-Goldwyn-Mayer's Marie Antoinette, met een enorme bezet ting, duizenden figuranten, ingewikkelde décors en costuums en wekenlange opna men, toch in meer dan één opzicht een voudiger dan het regisseeren van een be scheidener opgezette film. Dat heeft verschillende oorzaken. In de eerste plaats moet een werkelijk groote film gebaseerd zijn op een werkelijk groot scenario, dat derhalve den regisseur voortdurend inspireert en voortdrijft. In de tweede plaats is juist een dergelijke film tot in de finesses lang van te voren uitgewerkt. Elk détail staat precies vast, elke scène heeft haar volledig uitgewerkt schema. Ten derde kiest men voor een dergelijke film uiteraard de beste en meest ervaren spelers, groote kunstenaars, die tevens hun vak kennen, den regisseur alle medewerking geven. En dit geld natuurlijk vooral van zulke sterren als Norma Shea rer en Tyrone Power, zulke vooraanstaan de spelers als Gladys George, John Bar- rymore, Robert Morley, Joseph Schild- kraut en Anita Louise. Door hun medewerking wordt de opgave van den regisseur belangrijk vereenvou digd. Zijn voornaamste probleem wordt dat van den orkestdirigent: het leggen van het juiste tempo, de juiste accentverdee- ling in de film zelf. Zuiver tempo be- heerscht alles. Elke scène moet als het ware innerlijk en emotioneel onmerkbaar overgaan in de volgende. Er kunnen we ken, ja maanden tusschen beider verfil ming liggen, maar zij moeten volkomen continu zijn, hetgeen beteekent, dat de climax en de anti-climax in den toeschou wer op het juiste moment ondergaan wordt. Het is de taak van den regisseur, dit rhythme aan te houden. Het beteekent, dat het publiek, innerlijk geïnteresseerd, nimmer zeker is van wat er het volgende oogenblik zal gebeuren. Het element van verwachting en verrassing is de essentie van het tempo der regie. Marie Antoinette begint wanneer de Oostenrijksche prinses een meisje is, volgt haar door haar eerste jaren van vroolijk, frivool en verkwistend leven in Versailles, haar ontwikkeling als eerste vrouw van Frankrijk en de ontzet tende tragedie van haar laatste jaren. Het was noodzakelijk, dat deze drie elementen elkaar opvolgden, zonder dat de film daardoor op onnatuurlijke wijze in drie perioden of hoofdstukken werd gesplitst. Indien het publiek zoo geboeid wordt door het zich kaleidoscopisch ontvouwen van het dramatisch verhaal, dat daardoor uiterlijke détails in de tweede plaats ko men, dan heeft de regisseur zijn doel be reikt. En tenslotte diende hij datzelfde evenwicht in ruimeren zin in zijn regie te bewaren, omdat onmerkbaar de lichte tin ten van het eerste deel als het ware als het langzaam betrekken van' den hemel overgingen in de zware dreiging van het noodlot en de dramatische spanning dér historische tragedie. De kunst der illusie, die de films pro- beeren te geven, bestaat strategisch in het boeiend vertellen tot een zoo groot moge lijk gehoor in een zoo kort mogelijken tijd. Daarom koos Metro-Goldwyn-Mayer als haar jubileum-film Marie Antoinette. Want dit gegeven heeft alle elementen der filmillusie. Het is een verhaal, dat pakt een ver haal van universele interesse, dat menig, menigmaal een onderwerp van literaire meesterwerken is geweest. Het heeft den vollen gloed der romantiek. Het heeft de voortdurende bewogenheid en het inner lijke mouvement, dat steeds de momenten van opwinding in de geschiedenis verge zelt. Het heeft lichte en donkere tonen, momenten van glorieus geluk en verheven tragedie. Zijn karakters zijn mannen en vrouwen, wier levensdrift op boeiende wijze opnieuw gepeild kan worden. Het heeft het schouwspel van décor» en costuums, want het roept de meest kunsti ge en weidsche perioden op, die de wereld ooit gekend heeft. En om al deze dingen vraagt de kunst der illusie, die film heet. Marie Antoinette is niet een film naar het boek van Stefan Zweig. Het is geba seerd op gedeelten uit Zweigs biografie, omdat de warme menschelijke, intieme en suggestieve toon van dit boek de film im pliceerde. Zweig vertelt zijn verhaal met klassieken eenvoud, niet in de woorden der historie, maar met de woorden van de menschen, die historie maakten. Men wéét, dat Marie Antoinette in den vroegen ochtend van den 16en October 1793 werd onthoofd. Zij, die het niet mochten weten, vinden het in elke lexicon. Het huwelijk van Lodewijk XVI en Marie Antoinette Maar Zweig gaat veel verder vraagt: „Waarom werd zij onthoofdt in zijn antwoord op deze Vraa„' En Zweig ons achter de schermen d dt schiedenis, diep vorschend in de^ ge~ en geesten der karakters, en hii irten vertrouwd met hen. ons Zweigs biografie is pn geïnspireerd werk «n heeft een originei Het gangspunt het van geest. En geest iè d ander essentieel punt in f* oproepen der illusie. is het, wat de film de laatst jaren vooral gew„nn e heeft. gewonnen Als er één moeilijkheid was in liet maken van Mar J Antoinette, dan was het de noodzakelijke beperking t midden van den overdaad aan rijk materiaal, C* en decors. De film beslaat twintig jaar van voortd" rend wisselende geschiede! nis. Maar gelukkig heeft ook de film ingezien, dat haar voornaamste medium het realisme is, te midden van de onbegrensdheid van haar verbeeldingskracht. Men schen in de film moeten zij! wat menschen waren in verleden en heden: men schen, wier handelingen reeel en authentiek waren even reeel en authentiek als de achtergrond der décors het détail der costuums! Deze dingen geven de film een adem van leven. En ook dat behoort tot de kern der illusie, die het eigendom der film is. Na een rustperiode van eenige maanden, welke zij voor het grootste gedeelte tesamen met Leopold Stokowski in Europa door bracht, bereiken ons thans officieele berich ten omtrent de eerstvolgende film van Greta Garbo. In November zal in de Metro-Gold wyn-Mayer Studio's te Culver City in Cali- fornië begonnen worden met de verfilming van Melchior Lengyel's „Ninotchka". De voorloopige Engelsche titel is Love is not so simple en de film is gebaseerd op Jacques Deval's bewerking van bovengenoemden roman. Deval is daartoe zelf naar Culver City geroepen. Een Zweedsche actrice speelt de rol van een Russisch meisje in een roman van een beroemd Hongaarsch schrijver, welke op zijn beurt door een van Frankrijk's meest voor aanstaande tooneelschrijvers bewerkt wordt. Ziehier wel een voorbeeld van internatio nale samenwerking! Garbo's daaropvolgende film zal gemaakt worden naar den bekenden roman Madame Curie, de biografie, die door Eva Curie, de dochter van deze bijzondere vrouw, over haar moeder geschreven werd. De bewer king voor de film geschiedt door niemand minder dan den bekenden Engelschen es sayist Aldous Huxley. Norma Shearer als Marie Antoinette. Buster Keaton „val-specialist". Buster Keaton, de man met het „bevroren" gezicht, heeft er een nieuwe baan bij gekre gen. Keaton, die in zijn eigen loopbaan als filmkomiek waarschijnlijk meer keeren on handig gestruikeld of hardhandig neergeteld is dan eenige andere acteur in de oude val- en smijtkluchten, zal thans zijn daaruit ver gaarde „tips" gebruiken om de beide acteurs Melvyn Douglas en Florence Rice de al te pijnlijke gevolgen te besparen van de meer dan twintig keer, dat deze beiden „vallen-en- opstaan" in de nieuwe komische mysterie film van de Metro-Goldwyn-Mayer Fast Company. Mickey Rooney wil regisseur worden. en wanneer ik uitgeleerd ben, wil ik filmregisseur worden". Aldus Mickey Rooney, de jonge en talentvolle filmacteur, die zeventien jaar oud is, vier talen spreekt, op een leeftijd van 11 maanden reeds in het publiek optrad en alle collega-filmacteurs kan imiteeren. „Natuurlijk speel ik ook nog in films vervolgt Mickey Rooney zijn verhaal, „maar zélf een film maken is toch mijn harte- wensch". „Het is eigenlijk wel jammer, dat er geen opleidingscursus voor regisseurs bestaat, maar ik heb nu, na mijn jarenlange practijk voor de camera, zooveel vrienden onder re gisseurs, dat eenigen van hen mij zeker wel wegwijs zullen maken". Met jeugdig opti misme ziet hij dan ook de toekomst tege moet. Een van Mickey's laatste rollen was die in Lord Jeff. Deze, door Metro-Goldwyn-Mayer ëe' maakte film, is gebaseerd op het leven der jongens, die in de beroemde „Barnarao- Homes" een opleiding krijgen voor de En gelsche koopvaardijvloot. De leerlingen de zer school zijn meerendeels alleenstaan en verwaarloosde kinderen, welke na e doormaken van een harde, doch Sez°f| leerschool, als zelfstandige, onafhanke y menschen een bestaan vinden in de sch®eP vaart. Freddie Bartholomew is in deze i de tegenspeler van Mickey Rooney. Dit derde film, waarin deze beide jonge ac e tesamen optreden. De twee voorafga^ waren „Schooiertjes" en „Stormduivels „VADERTJE LANGBEEN". City-theater. Wat moeten we feitelijk nog schrijven over deze film? Het is een verhaal om te zien dat den toeschouwer 'n buitengewoon genoeglijken avond zal bezorgen. „Vadertje Langbeen" is geen film, die groote levens problemen aan de orde stelt. Het is een film met niet meer pretentie dan goede ontspanning door een vroolijk, vlot en origineel verhaal te geven. En Lily Bouwmeester maakt inderdaad van dit filmwerk in dit genre iets buiten gewoons. Degene, die Lily Bouwmeester in „Pygmalion" niet gezien heeft, heeft veel gemist. Hij kan echter door deze film de schade voor een deel weer inhalen want Lily Bouwmeester speelt hierin zoo moge lijk nog beter en nog vlotter. Zij, die „Pyg malion" wèl zagen, weten wat dit betee kent. Het verhaal an sich is te bekend om hier nog eens na te vertellen. Er zullen niet ve len zijn, die dezen „roman in brieven" van Jean Webster nog niet gelezen of de too- neelbewerking ervan niet gezien hebben. De film geeft weer geheel nieuwe mogelijk heden, biedt een geheel ander aspect dan boek of tooneel. Ze is precies geworden wat de bedoeling was: Een kostelyke, bui tengewoon amusante film, met een creatie van Lily Bouwmeester, waar voor we met eenige moeite nog wel enkele superlatie ven zouden kunnen bedenken maar dia sparen we U om de eenvoudige reden, dat haar creatie er een is of zélf te gaan zien! Het voorprogramma is beter verzorgd, dan we het in 't algemeen aantreffen: o.rn. journaal, een film over Californië met bi zonder mooie fotografische opnamen en 'n vermakelijke teekenfilm met nieuwe avon turen van Oswald Rabbit. DE SCHOOL DES LEVENS. Theater Harmonie. Na het leven op de school komt de school des levens, zegt de oude rector bij zijn toe spraak tot de geslaagde candidaten op het meisjeslyceum in Weenen en de meisjes zingen het oude Duitsche lied van jeugd en kameraadschap. Bröselmeier, de conciërge, zingt dapper mee en vereenigt het edele viertal Trixi, Hedi, Hilde en Franzi nog even in zijn kamer, want van deze meisjes heeft hij in het bijzonder gehouden. Het viertal gaat gezamenlijk in een flat wonen en ieder van hen tracht iets te verdienen. Hilde wordt gezelschapsjuffrouw bij 'n aller aardigste oude dame, Franzi belandt op een verzekeringskantoor waar zij meer oog heeft voor haar onmiddellijken chef dan voor de wiskundevraagstukken welke zij daar ter oplossing krygt en Trixi wordt cas- sière in een nachtlokaal. Daar komt Trixi Kathe von Nagy in kennis met een jon gen schrijver van bedenkelijke reputatie. Hij is een charmeur, hij verovert haar zooals hij zooveel meisjes heeft veroverd, maar op het allerlaatste oogenblik komt de arme Trixi tot de ontdekking, dat al zijn trouw beloften maar schijn zijn en dat hij al weer genoeg van haar heeft gekregen. Hij heeft bij zijn tante een alleraardigste gezelschaps juffrouw aangetroffen, die hij na Trixi het hof maakt, maarhet is Hilde, die op het punt staat zijn volgende slachtoffer te worden en als Trixi dat ontdekt, tracht zij hem tevergeefs te bewegen haar vriendin met rust te laten. Er volgt een strijd tus schen de twee gezworen vriendinnen Trixi en Hilde, die elkaar van jalousie beschul digen en het slot is, dat Trixi om Hilde te redden naar 't huis van den schrijver, Fritz von Lenk, gaat en hem neerschiet. Het laatste bedrijf speelt zich af in de rechtszaal waar Trixi weigert te verklaren waarom zij heeft geschoten, totdat tenslotte Von Lenk zelf komt getuigen en berouw over zijn losbandig leven blijkt te hebben. Hij is door het schot niet gedood anders zou hij natuurlijk niet komen getuigen maar alleen verwond geworden en hij deelt den heeren rechters mede, dat het alles zijn schuld is geweest en dat niet jalousie, maar alleen de behoefte om haar vriendin te red den de oorzaak van Trixi's noodlottige schot is geweest. Trixi wordt vrijgesproken en de film eindigt zooals ze begon, de rector spreekt weer nieuwe leerlingen toe en de vier meisjes kijken om het hoekje, geven elkaar de hand en zingen mee van jeugd en kameraadschap. Hans Moser als de conciërge Bröselmeier is in deze alleraardigste film een dol ver makelijk type. Vooraf gaat veel nieuws uit binnen- en buitenland en de opname van een orkest, waarbij zang en dans de onmisbare factoren zijn. ROSALIE. Victoria-Theater. Voor hen, die van zang, dans en romantiek houden, brengt het Victoria-Theater deze week een prachtfilm, n.1. „Rosalie", de film die door het algemeen bekende lied reeds populair is geworden ook in onze stad. Maar „Rosalie" verdient de belangstelling door de schiterende revue en danstafreelen, door den zang van Nelson Eddy en door 't buiten gewone dansen van Eleanor Powell. Zeer verdiend wordt deze artiste in Amerika al gemeen erkend als de beste tap-danseres van de Nieuwe Wereld, 't Is alles van een rhythme en een elegance, zooals men slechts zelden ziet. Wij noemen slechts de fraai ge- ensceneerde trommeldans en de exercitie oefeningen der kadetten onder leiding van Eleanor. Het mooie werk van het Albertina Rasch ballet op het lentefeest in Romanza zal zeker ieder opvallen. De film laat ons kennismaken met Die Bill, twee kadetten van de Militaire demie van West Point. Zij spelen bei'den in de rugbymatch. Dick met succes. Bill niet. De wsrloofde van Bill, Mary lahan, schrijft hem daarom af en gaa haar vader naar Europa, 's Avonds Dick op het hal kennis met Rosalie, cc dente, die later blijkt prinses van K° hej; te zijn. Zij wordt door haar vader na Balkanstaatje teruggeroepen en zu n r Dick uit haar te komen bezoeken in er Vaderland op het Lentefeest. Dick g heen per vliegmachine. Bill is er oo a^e> Mary en Brenda, de vriendin van Tot welke verwikkelingen dit allema moet men beslist gaan zien. Alleen makeljjke spel van Frank Morgan ^g. koning met zijn sprekende pop is a zoek waard. j van Nelson Eddy speelt en zingt in e v3n Dick uitstekend en over de ver o anDr de titelrol zal ieder enthousiast zyn- tra<j Powell is een eerste kracht. Als sey en op de Hongaarsche actrice Ilona Ray zij maakte een zeer goeden m van Bolgers was zeer vermakelijk in vriend Bill. zjCh in Wij twijfelen niet of „Rosalie veler belangstelling mogen ver e ssajite Het voorprogramma bracht aai en journaals: Wereldnieuws, on bene* Hollandsche Nieuws van Polyg™* vens een gekleurde teekenfilm.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 12