DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
WELKOME GAST!
Chineesche tegenaanval op Kanton.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
tranco door het gebeele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven fraucc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330.
No. 274 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK
Hoofdstad van Hoenaw geheel door
brand vernield.
Tweeduizend dooden.
Maandag 21 November 1938
Klooster in Stiermarken
geconfiskeerd.
De strijd tegen de kerk.
Fransche ambassadeur
te Rome.
Verovering van Abessinië erkend.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
De algemeene toestand.
Koningin van Noorwegen
overleden.
ALKMAARSCHE COURANT.
De hoofdstad van Hoenan, Tsjangsja
is naar uit Tsjoengking wordt ge
meld door een brand, welke vijf
dagen heeft gewoed, totaal vernield.
Hierbij zijn tweeduizend personen om
het leven gekomen.
De brand is voor een deel te wijten aan
het verkeerd uitleggen van geruchten door
de plaatselijke politie-autoriteiten en voor
een ander deel aan de verontwaardiging
van het verdedigingscorps tegen de Japan-
neezen. Men hoorde dat de Japansche
troepen de stad naderden en zonder beve
len van de opperste legerleiding hebben
de verdedigers van de stad de openbare
gebouwen in brand gestoken, waarna vele
burgers zelf hun huizen in brand staken.
De orde is thans hersteld.
Generaal gefusilleerd.
Uit Tsjoengking wordt van betrouwbare
zijde gemeld, dat maarschalk Tsjang Kai
Sjek, ontevreden over de evacuatie der
burgerbevolking en het voortijdig in brand
steken van Tsjangsja, de hoofdstad van
Hoenan, generaal Fongti, vroeger militair
attaché te Berlijn en commandant van de
provinciale garde van Hoenan, heeft laten
fusilleeren. De maarschalk zal strenge
maatregelen nemen tegen den gouverneur
dezer provincie, waarvan de verdediging
krachtig wordt hervat.
Chineesche tegenaanval op Kanton.
Volgens bij het Chineesche pers
bureau ontvangen berichten blijven de
Chineesche troepen uit vier richtingen
hun tegenoffensief naar Kanton voort
zetten. De Chineesche voorposten
zouden reeds de buitenwijken der stad
bereikt hebben.
De Japanneezen hebben zich uit de om
geving naar het centrum der stad terugge
trokken. Het Japansche garnizoen in Kan
ton is reeds met ruim 30C0 man versterkt,
terwijl uit Formosa nog een geheele divi
sie onder weg is.
De stad Itsjang in westelijk Hoepeh, op
den noordelijken oever van de Yangtze,
280 k.m. ten westen van Hankau, is door
Japansche vliegtuigen viermaal zwaar ge
bombardeerd. Tien bommen zijn neerge
komen op de Fransche katholieke kerk en
het ziekenhuis, hoewel een groote Fran
sche vlag het dak bedekt. Kerk en zieken
huis werden gedeeltelijk vernield. Ruim 40
Chineesche vluchtelingen, die zich in de
kerk bevonden, hebben hierbij den dood
gevonden ,en 30 anderen werden gewond.
Voorts werden brandbommen geworpen
op de arme woonwijken, waardoor vele
branden ontstonden en honderden bewo
ners dakloos werden. Ook Sian, de hoofd
stad der provincie Sjer.si, is door bommen
geteisterd. Vele huizen werden vernield,
en er vielen 90 slachtoffers.
De toestand in de provincie Hoenan is
beter geworden voor de Chineesche troe
pen. De opmarsen van de Japansche troe
pen langs den weg van Kanton naar Han
kau is tot staan gebracht. De Chineesche
troepen hebben Tsjoengjang in Zuid Hoe
nan heroverd.
De Japansche buitenlandsche poli
tiek.
De nota, die de Japansche regeering op
18 dezer aan de Ver Staten heeft doen.
toekomen in antwoord op de Amerikaan-
sche nota van 6 October, schijnt duidelijk
de richting aan te geven van de door
Arito gevolgde buitenlandsche politiek,
aldus meldt het Japansche persbureau
Domei.
Volgens welingelichte kringen is de
Japansche regeering vastbesloten, te vol
harden in het niet-erkennen van de denk
beelden en beginselen, die voor het „inci
dent in China" in het Verre Oosten gang
baar waren. Tokio zou de bedoeling heb
ben, buitenlandsche mogendheden uit te
noodigen, deel te nemen aan het vestigen
van een nieuwe orde in het Verre Oosten.
Tenslotte zou Japan plannen hebben in
zake economische samenwerking met bui
tenlandsche mogendheden, echter alleen
met die welke den feitelijken toestand in
het Verre Oosten erkennen.
Geen commentaar.
Het departement van buitenlandsche
zaken der Ver. Staten deelt nede geen
commentaar op het antwoord te zullen
leveren.
Japansche berichten.
Volgens een door Domei van het front
ontvangen bericht hebben de Japannee
zen op 1 dezer Nankoeng bezet, dat in het
zuidwesten der provincie Hopeh gelegen
is. De door Tsjang Kai Sjek benoemde
gouverneur Loe Tsjoeng Lin had Nan
koeng tot basis gemaakt van de guerilla.
Hij zou naar Tcjingho gevlucht zijn.
De Japansche troepen hebben operaties
ingezet tegen Chineesche francs-tireurs.
Twee Japansche eenheden hebben Intsing
dat gelegen is aan het groote kanaal in
West Sjantoeng en Makoeng, in het Z.W.
der provincie Hoepei, bezet.
Beide steden dienden den Chineeschen
ongeregelde troepen.
Maatregelen der Fransche auto
riteiten?
Domei meldt voorts, dat sinds einde Au
gustus een niet nader genoemde Japansche
eenheid 1068 maal in gevecht is geweest
met overblijfselen van Chineesche troepen.
Deze gevechten hebben zich voorgedaan
tijdens een zuiveringsactie In de gebieden
langs den spoorweg van Sjikiatsjoeang
naar Taiyoeanfoe en een spoorweg van
Tatoeng naar Poetsjau (prov. Sjansi).
De Japanneezen hebben 31.000 lijken
van Chineezen op het slagveld aange
troffen.
Volgens een bericht van Domei uit
Hongkong zouden de Fransche autoriteiten
aldaar gisteren hebben medegedeeld, dat
zij Chineeschen militaire auto's niet meer
vergunnen zich van Faiphong (Fransch
Indochina) naar de provincie Kwangsi te
begeven.
De nat.-socialistische autoriteiten hebben
het katholieke klooster Sint Lambrecht in
Stiermarken in beslag genomen. Het kloos
ter heeft groote bezittingen. De West-
Deutsche Beobachter motiveert het in be
slag nemen met der. schandelijken staat van
zeden, cultuur en financiën in het klooster.
Onder het bewind van Schuschnigg zou men
in het klooster wapens hebben verborgen
voor het Vaderlandsche front.
Zaterdag is de Fransche ambassadeur
Frangois Poncet te Rome in plechtige
audiëntie in het Quirinaalpaleis ontvangen,
waar hij den Italiaanschen koning zijn ge
loofsbrieven heeft overhandigd, welke
hem accrediteeren als ambassadeur bij den
„koning van Italië en keizer van Abes-
ALKMAAR, 21 November 1938.
De ontrechting en vervolging van de
Joden in het Duitsche rijk heeft vrijwel in
alle beschaafde landen groote veront
waardiging gewekt. Vooral in de Ver
eenigde Staten is de reactie op de anti-
semietische wandaden in Duitschland zeer
scherp. Elders in dit blad is te lezen ge
weest hoe in het geheele land betoogingen
tegen het nationaal-socialistisch regime
worden gehouden; hoe de Duitsche ambas
sade door politie moet worden beschermd;
hoe scherp pers en radio de vervolging
hebben veroordeeld en hoe de officieele
reactie was door de onmiddellijke terugroe
ping van zijn diplomatieke en handelsver
tegenwoordiger. Duitschland heeft hierop
gereageerd door „ter inlichting" zijn am
bassadeur naar Berlijn te ontbieden.
Het dagblad „New-Yorker Staatszei-
tung", een belangrijk orgaan van de Duit
sche kolonie, dat tot dusverre de officiëele
Duitsche opvattingen verdedigde, schrijft
naar aanleiding van dit vertrek van den
Duitschen ambassadeur uit Washington
het volgende:
,.De berichten uit Berlijn getuigen dat
hien in Berlijn niet wil gelooven aan de
sombere beschrijving der reactie in de
Amerikaansche openbare meening. Wij
hopen dat Dieckhoff er in zal slagen de
Wilhelmstrasse en de leiders der natio-
naal-socialistische partij te overtuigen van
den ernst van den toestand.
Duitschland moet niet hopen dat deze
heftige storm gaat liggen. Dieckhoff laat
slechts ruïnes achter zich: alle krachtsin
spanningen die hij ontplooid heeft om een
^crzoening tusschen Duitschland en de
Vereenigde Staten tot stand te brengen,
te niet gegaan. Alle hoop op het slui-
,en yan een nieuw handelsverdrag is ver
dwenen. De in Duitschland voorgevallen
8°heurter.issen hebben de Vereenigde Sta-
en en E.igeland economisch en politiek
creenigd. Deze gebeurtenissen hebben
kloc.f tusschen Duitschland en de
ereenigde Staten onoverschrijdbaar ge
haakt.'1
De Vereenigde Staten doen nun uiterste
best te voorkomen, dat het fascisme in een
van haar variëteiten op het Amerikaansche
continent vasten voet krijgt. Dit zou op
den duur ook een ernstig gevaar kunnen
beteekenen voor een land, dat zoo groote
minderheden van ander ras telt. En na
tuurlijk is het niet alleen h i e r om begrij
pelijk, dat het land zich tegen de door
werking van deze anti-democratische
ideeën verzet. Voor de Amerikaansche
democratie is dit een kwestie van zelfver
dediging.
Nu bestaan er in Zuid-Amerika ver
schillende staatjes, die t. a. v. de democra
tie allesbehalve betrouwbaar zijn.
De burgemeester van New-York, La
Guardia, heeft in verband hiermee op een
te Havanna gehouden congres van ge
meentebesturen een redevoering uitge
sproken waarin hij een krachtigen aanval
deed op de politiek van „den wolf in
schaapsvacht", welke gevoerd wordt door
de totalitaire naties in Zuid-Amerika.
Burgemeester La Guardia bracht het con
gres de groeten over van president Roose-
velt en verklaarde, dal de economische
betrekkingen tusschen Latijnsch Amerika
en de Vereenigde Staten tot ontwikkeling
gebracht moeten worden. La Guardia
voegde hieraan toe: „Laten wij onze kinde
ren liefde tot hun naburen leeren in plaats
van haat jegens hun gelijken. Laten wij ze
voorbereiden tot den opmarsch der demo
cratie inplaats van tot den „paradepas."
Laten wij hun het Ave Maria leeren 'n
plaats van het „Wees gegroet dictator."
La Guardia ging vervolgens över tot een
aanval op de nationaal-socialistische en
fascistische propaganda in Latijnsch Ame
rika. „De kiemen van fascisme en natio-
naal-socialisme, zoo zeide hij o.m. zijn nog
gevaarlijker dan de cholera en de pest.
Deze doctrines zou men in quarantaine
moeten nemen."
Uit dl Vereenigde Staten komt een niet
onbelangrijk bericht, gezien in het licht
van cte zoo gevaarlijke „vreadzame-
penetratie'van het fascisme in tal
van landen vooral van midden-Europa.
De Vereenigde Staten zullen voortaan de
„taal der dictatoren" spreken bij hun di-
dus zegt dit bericht.
plomatieke en handelspolitieke acties, al-
Deze krachtiger poelitiek, steunend op
een enorme militaire macht heeft o.m. tot
doel de democratische landen in West-
Europa een riem onder het hart te steken.
Hetgeen dan ook na het echec te München,
geleden door Frankrijk en Engeland, wel
hard noodig schijnt.
Er zijn n.1. zelfs bepaalde Engelsche
kringen, die verwachten dat Chamberlain
bij zijn aanstaand bezoek te Parijs een
poging zal doen Frankrijk ertoe te bewe
gen het verdrag met de Sovjet-Unie te
verbreken, in ruil waarvoor een „pact van
Vier" tot stand zou moeten komen. Verder
zou Chamberlain willen voorstellen enkele
artikelen van het Volkenbondspact te
schrappen om Duitschland en Italië te be
wegen naar Genève terug te keeren.
Dat deze gevaarlijke verzwakking van
de democratie door Frankrijk dat zich het
treurig resultaat van de Münchensche con
ferentie nog maar al te goed herinnert,
zonder meer zal worden aanvaard, is niet
aan te nemen.
Men verwacht dan ook, dat zich bij het
a.s. bezoek van Chamberlain aan Daladier
belangrijke geschillen zullen openbaren.
Tenzij Chamberlain deze plannen voor-
loopig nog in de portefeuille houdt, door
dat hij de politieke situatie niet gunstig
acht voor het welslagen ervan.
Wellicht, dat de Jodenvervolgingen in
Duitschland en het aan de orde stellen van
de koloniale kwestie door dit land, hiervoor
voldoende zullen blijken. Voor Frankrijk
zijn het althans redenen op deze gevaar
lijke plannen vooralsnog niet in te gaan.
Tenslotte is er dan nog de openbare
meening in Engeland en Frankrijk, die
zich in groote meerderheid tegen nieuwe
concessies aan de dictatoriale mogendheden
zeer zeker zal uitspreken. En niet geheel
zonder reden!
Heden brengt koning Leopold van België een officieel bezoek
aan ons land. Nederland heeft sympathie voor den kleinen nabuurstaat
waarmee het in het verleden zoo nauw verbonden is geweest en deze
sympathie gaat eveneen s uit naar den jongen koning, met wiens
vaak droevige familieomstandigheden men hier algemeen heeft mede
geleefd.
De sympathie tusschen beide volken en beide vorstenhuizen zal
heden in een allerhartelijkste ontvangst tot uiting komen.
Koningin Maud van Noorwegen is
gistermorgen te Londen, waar zij
enkele dagen geleden een operatie heeft
ondergaan, overleden.
Koningin Maud van Noorwegen was in
1869 in Marlborough House geboren. Zij
heeft dus den leeftijd van 69 jaar bereikt.
Zij was een dochter van koning Eduard
VII en was in 1896 in het huwelijk getreden
met prins Karei van Denemarken, die in
1905 koning van Noorwegen werd onder
den naam Haakon VII. Uit dezen echt
werd prins Olaf geboren die in 1929 in het
huwelijk trad met prinses Martha van Zwe
den.
De gezant van Noorwegen te Londen
heeft gistermorgen het volgende bulletin,
onderteekend door de geneesheeren, die
koningin Maud hebben behandeld, gepubli
ceerd:
„Vannacht te 00.25 uur is Hare Majes
teit de Koningin van Noorwegen plotse
ling overleden. Niets deed een zoo spoe
dig einde voorzien. Eenige uren voor
middernacht waren de symptomen, wel
ke voortkwamen uit het chirurgisch in
grijpen. verminderd en na een onrusti-
gen dag sliep Hare Majesteit vredig".
Bij het overlijden van koningin Maud van
Noorwegen was slechts een verpleegster
aanwezig. De beide geneesheeren, die in
allerijl geroepen werden, konden slechts
den dood constateeren. Ook konig Haakon,
die in Buckingham Palace logeert, was niet
bij het sterven aanwezig.
Kroonprins Olaf is heden naar Londen
vertrokken.
In de Noorsche kerk te Londen werd gis
termorgen 'n boodschap van koning Haakon
voorgelezen, waarin deze zegt dat „God van
nacht de konigin van mijn zijde heeft weg
genomen en dat het voor mij een groot ver
lies is, hoewel ik begrijp, dat het Zijn wil
was".
Vier weken rouw aan het Engelsche hof.
De koning heeft besloten, dat het Engel
sche hof gedurende vier weken den rouw
zal aannemen over het overlijden van ko
ningin Maud van Noorwegen.
Buitengewone ministerraad.
Koning Haakon heeft uit Noorwegen aan
den bisschop van Oslo een telegram ge
zonden, waarin hij mededeeling doet van het
overlijden van de koningin.
Een dichte menigte staat bedroefd in stilte
voor het paleis, waar de vlag halfstok is
uitgehangen.
In een buitengewonen ministerraad heeft
de eerste minister uitdrukking gegeven aan
de gevoelens van medeleven van de regee
ring met kroonprins Olaf, die als regent de
vergadering presideerde. De premier ver
klaarde, dat het overlijden der koningin een
nationalen rouw beteekent en dat alle ge
voelens van sympathie naar de koninklijke
familie gaan.
De bladen wijden speciale edities aan de
overleden koningin, waarbü zij haar edel
karakter in het licht stellen.
Zie verder Buitenland pag. 2, Zt t>lad.
