DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De mislukte staking in Frankrijk. No. 285 Dit iiummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRA.K Vrijdag 2 December 1938 140e Jaargang Personeel van vele fabrieken ontslagen. Regeering neemt maatregelen. Von Ribbentrop naar Parijs Dreigende kabinetscrisis in Belgie. Oneenigheid in de regeering. Trein botst op autobus. Er zouden 26 dooden zijn. Breuk tusschen Brussel en Barcelona. Wederzijdsche diplomatieke vertegenwoordigers teruggeroepen De aigemeene toestand. De Italiaansche verlangens. De kranten over Tunis, enz. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, iranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Uit bijna alle industrieele centra van Frankrijk wordt gemeld, dat talrijke fabrieken, waar gestaakt is, voorloopig hun poorten hebben gesloten en hèt personeel hebben ontslagen. Tevens is aangekondigd, dat binnen kort weer personeel in dienst zal worden genomen. Hierdoor is het mo gelijk zekere ongewenschte elementen buiten de deur te houden. Ook in vele gerationaliseerde bedrijven heeft men dezen maatregel genomen, o.a. in de vliegtuigindustrie, in de tabaks-fabrieken en de arsenalen. Deze „lock-out" zal slechts kort duren. Reeds zijn enkele honderden ontslagen gevallen. Volgens de C. G. T. worden door de „lockout" in de metaalindustrie getroffen 500.000 man, in de textielindustrie 100.000 en in de bouwvakken en leerindustrie enkele duizenden. De meesten kunnen vragen, wederom te worden aangesteld. Verder meldt de C. G. T. dat te Parijs meer dan 500 ambtenaren bij de openbare diensten zijn ontslagen, alsmede 700 bij de verlichtingsdiensten. Op verscheidene plaatsen zijn deze maat regelen aanleiding gewéest tot plaatselijke stakingen, o.a. te Saint Nazaire, Bourges en Toulon. In vele steden zijn protestbetoogin- gen gehouden. In overeenstemming met de C. G. T. heb ben een aantal vakvereenigingen, o.a. de ar beiders in de metaal- en textielindustrie besloten de arbeiders aan te raden: Ten eerste: zich te verzetten tegen het teekenen van individueele contracten, aan gezien de collectieve contracten, geteekend door de vakvereenigingen, wet der partijen moeten blijven. Ten tweede: wanneer de fabrieken weder geopend worden, moeten de arbeiders en bloc het werk hervatten en geen straf of ontslag toelaten. Ten derde: wanneer deze maatregelen op tegenstand stuiten, moeten de arbeiders zich organiseeren, teneinde het intrekken van de straffen af te dwingen. Opmerkelijk is verder de verklaring, welke de minister van arbeid, Pomaret, heeft afgelegd aan de „Intransigeant". De minister heeft hierin gewezen op de plicht van de werkgevers om thans het bewijs te leveren van begrijpen en lankmoedigheid. Dat de leiders van dé industrie thans han delen met omzichtigheid en lankmoedig heid. De regeering vraagt hen dit. Dat zij weten onderscheid te maken tusschen ele menten, die werkelijk gevaarlijk zijn en dreigden den geest van de arbeiders te ver pesten en de arbeiders, wier grootste fout is geweest angst te hebben gehad en zich te hebben laten meeslepen. Het zou thans een vergissing, neen, erger een fout zijn, te spreken van een overwinning van de eene klasse der bevolking op een andere. Er mag geen sprake zijn van overwinnaars en over wonnenen. Rust in Frankrijk. Het was gisteren overal rustig in het land. Het ministerie van marine deelt mede, dat de arsenalen voor het meerendeel den arbeid gisteren hebben voortgezet. De koopvaardij is niet belemmerd. In de in dustrie wordt hier en daar gestaakt en zijn ontslagen gevallen. Zoo zijn te Toulon 200 employé's der tram geschorst, omdat zij gestaakt hebben. Te St. Nazaire is de arbeid hervat, behalve bij een vliegtuigenfabriek, die haar poorten tot nader order gesloten heeft. Op de werven van Penhoet staken 150 arbeiders wegens het ontslag van vier kameraden. Te la Rochelle staken de haven arbeiders. Te Nantes zijn verscheidene fa brieken gesloten. De vliegtuigenfabriek te Toulouse heeft haar bijna drieduizend ar beiders ontslagen en is gesloten. De arbei ders, die gestaakt hebben, hadden gisteren geen toegang tot het arsenaal te Cher- bourg. De staking van metaalarbeiders te Duinkerken, die de vorige week was uit- gebrQken, is geëindigd. In de mijnen bij Valenciennes is de arbeid hervat. In de tnetaalnijverheid wordt nog door 20.000 ar beiders gestaakt. Te Lyon is de toestand hormaaL De maatregelen der regeering. Na een conferentie tusschen verschillende ministers is het volgende communiqué uit gegeven: „De regeering verheugt zich er °ver, hulde te kunnen brengen aan het Plichtsbesef en de nationale discipline, die de reusachtige meerderheid der ambtenaren en arbeiders in openbare diensten en parti culier bedrijf bezield hebben. De regeering heeft de volgende maatregelen getroffen ten aanzien van hen, die het stakingsparool in de openbare diensten of de bedrijven met concessie hebben uitgegeven of uitge voerd: De volmachten, die sommige dezer personen ontleenen aan het openbare gezag, worden ingetrokken, eenige ambtenaren en hulpambtenaren der centrale administratie worden ontslagen. De wettelijke sancties zullen worden genomen tegen degenen, die het requisitiebevel niet hebben opgevolgd". De regeering heeft verder besloten hen, die het initiatief hebben genomen tot de stakings-beweging, hun functies in open bare lichamen te ontnemen. Hierdoor zullen o.a. getroffen worden Jouhaux, de secr.-generaal van de O. G. T„ die tevens lid is van den raad van beheer van de Fransche Bank, van het consulta tief comité van de Spoorwegen en andere raden van beheer, Semart, Jarrigion en Liaud. De ambtenaren van P. T. T., belasting, ziekenhuizen en het onderwijs, die gestaakt hebben, krijgen thans geen salaris, de be trokken ministers zullen in ieder geval af zonderlijk een beslissing nemen en de straffen zullen varieeren tusschen ontslag, overplaatsing en degradatie. Ontslagen stakers dringen fabriek in Rijssel binnen. Aangezien de meeste arbeiders, die Woens dag gestaakt hebben, gisterochtend in ver band met het vroege uur waarop het werk op de fabrieken begint, nog geen mededee- ling van hun ontslag hadden ontvangen, meldden zij zich gewoon op hun werk. Daar hun echter de toegang geweigerd werd, hebben zij van een groot aantal fabrieken de deur geforceerd, waarna zij er met honderden tegelijk binnendrongen. Zij begaven zich naar hun plaatsen in de werkplaatsen en weigerden weg te gaan. Nadat de directies de prefectuur hadden gewaarschuwd, zijn commissarissen van de speciale politie, terzijde gestaan door mo biele garden, de fabrieken rond gegaan en hebben de ontslagen arbeiders weggejaagd. Van semi-officieele Duitsche zijde wordt gemeld, dat de Duitsche minister van bui- tenlandsche zaken, von Ribbentrop, zich Maandag a.s. op verzoek van de Fransche regeering naar Parijs zal begeven, voor een kort verblijf. Volgens een bericht van het Spaan- sche persagentschap heeft Del Vayo medegedeeld, dat de Barcelona-regee- ring haar ambassadeur te Brussel heeft teruggeroepen. Dit besluit is, aldus heeft Del Vayo verklaard, genomen „met het oog op de vreemde omstandigheden, waarin de Belgische regeering kennis heeft gegeven van haar besluit, een handelsagent naar het door de opstan delingen beheerschte deel van Spanje te zenden". De ambassadeur is heden reeds naar Barcelona vertrokken. Het consulaat te Antwerpen zal de zaken der ambassade waarnemen. De regeering heeft besloten, den Belgi schen zaakgelastigde en den consul te Bar celona onmiddellijk terug te roepen, naar aanleiding van het besluit der Spaansche re- publikéinsche regeering tot het terugroe pen van haar diplomatieke vertegenwoordi ging in België. Tijdens een verblindenden sneeuw storm is bij Midvale in Utah (V.S.) een goederentrein ingereden op een auto bus, waarin een dertigtal schoolkinde ren hadden plaats genomen. Dokters en ambulances begaven zich in allerijl naar de plaats van de ramp. Aanvankelijk werd gemeld, dat 15 kinderen om het leven gekomen waren. Later werd ech ter bekend, dat 26 personen zijn omge komen en 12 zwaar gewond. Gistermiddag heeft de Belgische mi nister van financiën, Gérard, de finan- cieele politiek van de regeering verde digd. Hij zeide o.a., dat de staat niet meer uit moet geven, dan hij inkomen heeft. Er moet orde zijn in de uitgaven en de staat mag niet alle opgespaarde gelden opslorpen. Ook moeten particu liere spaargelden blijven bestaan, waar uit het initiatief van handel en in dustrie voortkomt. De minister verklaarde verder van oordeel te zijn, dat de staat voorloopig niet zijn toe vlucht hoeft te nemen tot een leening. Hij wees op den vooruitgang, welken het liberalisme in de 19e eeuw heeft gehad. De minister gelooft niet, dat de gerichte econo mie reeds resultaten heeft opgeleverd. Hy weigert niet, rekening te houden met de werkelijkheid, doch hij blijft voorstander van economische vrijheid. Uit naam van de socialisten antwoordde Buset den minister en zeide, dat de regee- ring een deflatie-politiek voert, welke de so cialisten niet wenschen. De tijden van het liberalisme zijn voorbij en thans heeft men een technische revolutie in de productie, welke problemen stelt, die door het libe ralisme niet kunnen worden opgelost. Er moet dus een andere economische politiek v/orden toegepast, indien men het verval van België wil tegenhouden. Een communiqué. In een gisteravond gehouden bijeenkomst van den ministerraad onder voorzitterschap van minister-president Spaak is gebleken, dat de woorden van den minister van finan ciën in de Kamer niet de goedkeuring van al zijn collega's hebben weggedragen. De bijeenkomst heeft twee uur geduurd en na afloop is het volgende communiqué uitge' geven: „De ministerraad heeft den politieken toestand besproken. Morgenmiddag te vier uur zal hij opnieuw bijeen komen". Tijdens de bijeenkomst hebben de minis- ters lang en breed gesproken over de vraag of het nuttig zou zijn een ministercrisis te veroorzaken, in verband met de meenings- verschillen, welke zijn gerezen in den boe zem der regeering zelf en tusschen parle- Alkmaar, 2 December. De Fransche regeering wil het ijzer sme den, nu het heet is! Daarom roept zij de Kamer tegen de volgende week Donderdag bijeen, waarmee zij tegelijkertijd bereikt, dat de door de socialisten tegen vandaag bijeengeroepen vergadering overbodig is ge worden. In alle opzichten moeten de extremisten thans bakzeil halen. Blum durft de waar heid aan, anderen verbloemen de teleurstel ling. Zij stellen het voor alsof de arbeiders voor een soort terreur gezwicht zijn. Elke regeering zou in gelijke omstandigheden desgelijks gehandeld hebben. De praktijk van 't Volksfront had de massa aan een tak- tiek van geven en nemen gewend. De spoor wegarbeiders hebben zich naar het woord van de Temps van een dienstbaarheid be vrijd. De ministers die zich door de radio rechtstreeks tot hen richtten, hebben tot dit resultaat bijgedragen. En nu hebben sommige ministers zich in verzoeningsgezinden geest uitgesproken. Vol gens een communiqué maakt de regeering onderscheid inzake de strafmaat tusschen hen, die in gebreke bleven. Zachtmoedig klinkt het niet, al wil zij de straffen zooveel mogelijk tot schorsing beperken. Maar giste ren zijn vier betoogers tot 10 of 14 dagen opsluiting veroordeeld. Tot de belhamels kunnen de aanstichters van de relletjes te Toulouse en Clermont ge rekend worden. Eenige uren lang waren de stakers in deze stad de baas, maar evenals te Toulouse was de onvoldoende ordedienst oorzaak, dat de ongeregeldheden dezen om vang aannamen. Gisteren was te Toulouse de rust nog niet weergekeerd, want vele patroons stelden zich op het standpunt, dat het arbeidscontract geschonden was. Wij kunnen hier verder gevoegelijk ver wijzen naar de berichten uit Frankrijk, wel ke men hierboven zal aantreffen. Inmiddels heeft de minister van finan ciën, Reynaud, op de Amerikaansche Club te Parijs een redevoering gehouden en over de jongste stakingsbeweging het volgende gezegd: Gij weet, wat er gebeurd is. Het betreft hier in het geheel niet een overwinning van de eene klasse op de andere. Het Fransche volk heeft zich uitgesproken voor arbeid, orde en nationale discipline. Daarmede heeft de democratie getoond in staat te zyn zichzelf offers op te leggen, welke in an dere regimes zoo gemakkelijk met geweld opgelegd worden. Daarom beteekent de dag van Woensdag voor de zaak der democratie een overwinning, die niet mag worden on derschat. Wat het volk van Frankrijk giste ren gezegd heeft, komt hierop neer dat het genoeg heeft van de crisis, waarin het zich reeds zeven jaar bevindt. Voortgaande verklaarde Reynaud, dat het Fransche volk zich aan de zijde heeft ge plaatst van de regeering in den strijd tegen de monetaire inflatie, die doodelijk is voor het democratische regime, en dat het zelf gestart is naar een herstel des lands. „Reeds in Juni 1936, toen de sociale wetten werden aangenomen", aldus spr., „zeide ik in de Ka mer: Er kan geen gelukkige arbeidsklasse bestaan in een geruïneerd land en er kan geen rustig, voorspoedig land bestaan met een ongelukkige arbeidsklasse. Daarom moet niemand in Frankrijk bedroefd zijn over den dag van Woensdag. Deze dag beteekent geenszins een socialen achteruitgang". Reynaud juichte het toe dat de kapitalen terugkeeren, de goudvoorraad toegenomen is, de rentevoet verlaagd en de koersen der Fransche papieren op de beurs gestegen zyn, een stijging, die ten voordeele komt aan de groote menigte, gezien de democratisee ring van het sparen in Frankrijk. Spr. is er van overtuigd dat het potentieel tot herle ving van het land groot is, ondanks den ge weldigen last, dien de bewapeningswedloop het land oplegt. Met een woord over de gemeenschappe lijke taak der democratieën: de verdediging van het ideaal van individueele vrijheid en vrijheid van geweten eindigde Reynaud zijn rede. Herhaaldelijk is twijfel uitgesproken of Japan den oorlog in China economisch zou kunnen volhouden. Tot dusver is de voor spelde ineénstorting, waarop de Chineezen bouwden, uitgebleven. Wanneer dus Japan in staat is zijn veroveringen vast te houden, doet zich de vraag voor, of het deze binnen afzienbaren tijd ook vruchtdragend zal kunnen maken. Een der eersten, die dit vraagstuk onder de oogen ziet, is Hallett Abend, een bekend journalist, die hierover uit Dairen, het vroe gere Port Arthur, een beschouwing zendt aan de New-York Times. Hy erkent de ge weldige moeilijkheden der taak. Een gebied van 3200 K.M. lengte, dat soms bijna 800 K.M. het binnenland indringt, waar de za ken stil staan, weg- en spoorwegverbindin gen verbroken zijn, of lijnen in beslag ge nomen zijn voor het leger; waar de, toch al zuinige, koopkracht geheel verlamd is, moet geheel ónderhanden genomen en weer tot eenige welvaart gebracht worden. Is Japan voor die taak opgewassen? Dat hangt af van vier omstandigheden, zegt Abend. Ten eerste van zyn bekwaam heid in het organiseeren en beheeren; ten tweede van den duur van den lijdelijken tegenstand der Chineezen; ten derde van de mogelijkheid de herstelplannen te financie ren en ten vierde van den duur der gue- rilla's. Met hen, die het Japansche bestuur in Mantsjoekwo veroordeeld hebben, is de Amerikaansche correspondent het niet eens. Een ontzaglijk gebied, grooter dan Duitsch- land en Oostenrijk vóór den wereldoorlog samen, is daar met uitstekend gevolg door de Japanners georganiseerd en beheerd. Wat de gezindheid tot medewerking der Chineezen betreft, heeft men eenige aan wijzing in de toestanden in de provincie Sjantoeng. Na meer dan een jaar oorlog schijnt de bevolking daar tot het inzicht te komen, dat het beter is te leven, het land te bebouwen, handel te drijven, dan zich te verzetten en honger te lijden. Lastiger is het derde punt. Het is onzeker, of Japan de proef zal kunnen doorstaan, zijn legers op de been te houden en tegelijk ka pitaal te vinden om de verwoestingen te herstellen. De Japansche regeering komt er rond voor uit, dat zij kapitaal noodig heeft voor den wederopbouw in China. Om zich dit te ver schaffen zgl Tokio heel wat water in zyn wijn moeten doen meent Abend en de veel te strenge bepalingen moeten afschaf fen of verzachten, welke den handel aan banden leggen en beletten, dat de belegde kapitalen rendeeren. Onhoudbaar is de re geling der betaling met ongedekte oorlogs biljetten, zoowel van de soldijen als van de legervoorziening. Tenslotte de kracht en de duur der gue- rilla. Daarvan valt volgens Abend niets met zekerheid te zeggen. Zulke bewegingen kunnen onbeperkt voortduren, ze kunnen ook plotseling ineenstorten, zooals herhaal delijk met boycots en andere bewegingen is gebeurd. Het kan zijn, dat de boeren en dorpsbewoners zoodanig onder de guerilla gaan lijden, dat zij het verzet der Chinee- sche regeering als een even groote plaag ondervinden als de plunderingen der roo- versbenden en gaan verlangen naar een macht, die ordelijke toestanden terugbrengt. mentsfracties inzake punten van het regee- ringsprogramma, n.L het vraagstuk der werkloosheidsverzekering en de professio- neele organisatie tezamen met de economi sche regeling. De regeering heeft zich afgevraagd of er aanleiding was om een debat in het parle ment uit te lokken over deze vraagstukken. Het bericht over het terugtrekken van de Spaansche diplomatieke vertegenwoordi ging in België heeft de moeilijkheden nog vermeerderd. De ministers zijn uiteenge gaan zonder een beslissing te nemen en zul len hedenmiddag opnieuw bijeenkomen. In welingelichte kringen gelooft men, dat het moeilijk zal zijn een oplossing te vin den en men verwacht, dat vandaag een re- geeringscrisis zal ontstaan. In een artikel over de „Italiaansche eischen" zegt de „Lavoro Fascista", dat het niet gehouden is tot dezelfde discretie als Ciano. Het blad geeft de „onrechtvaardig heden" aan, die hersteld moeten worden, als men prijs stelt op de Italiaansche vriend schap. „De bezetting van Tunis door Frank rijk in 1881 beteekende door de wijze, waar op zij geschiedde, de diplomatieke voorge schiedenis en wegens de Italiaansche be langen, die reeds eerder in dat gebied be stonden, een ernstig onrecht, dat de Italianen nooit hebben vergeten. Wil men met Italië bevriend zijn, dan moeten de onrechtvaar digheden thans ongedaan gemaakt worden". Het blad zegt tenslotte, dat, hoewel het geen gezag heeft om dit neer te schrijven, het toch de aandacht er op vestigt om aan te toonen, dat het hier niet gaat „om de diplo matieke en zelfs niet de politieke verhouding tusschen beide staten, maar om de moreele en psychologische betrekkingen. De „Regime Fascista" schrijft met betrek king tot de redevoering van Ciano, dat Italië zijn eigen eischen voor heden en toekomst zonder uitzondering handhaaft. De kamer voorzitter heeft de afgevaardigden, toen zy „Tunis" riepen, onmiddellijk tot de orde ge roepen, maar het nationale gevoel laat zich niet tot stilstand brengen door het geluid van een bel. De uitroepen moeten beschouwd worden als rechtstreeksche, onwederstaan- bare uitdrukking van de stemming, die het geheele Italiaansche volk van heden be zielt. Steunt Duitschland Italië? De Berlynsche. correspondent van de Journal schryft: Als de Duitschers werkelijk vastbesloten zijn, de eventueele eischen van het Italië van Mussolini ten aanzien van Fransche ge bieden te steunen, welke waarde kan dan gehecht worden aan de verzekeringen, die men ons wel op kwistige wijze wil geven in de verklaring inzake de waarborging der grenzen en non-agressie, welke Ribbentrop Dinsdag a.s. te Parijs zal komen ondertee kenen? Het is van belang, dat aan de Duitschers ronduit wordt gevraagd, zich nader te ver klaren, alvorens over te gaan tot ondertee- kening van een document, ten aanzien waar van wij wel het recht hebben te eischen, dat wij er de juiste waarde van weten. Keurt Duitschland de Italiaansche eischen ten aan zien van Tunis goed? Dat is de vraag en hierop zal men ons moeten antwoorden. Fransche pers verzet zich. De Fransche bladen protesteeren eenstem mig tegen het incident in de Italiaansche kamer van afgevaardigden, waarbij geroe pen werd: „Corsica, Tunis en Savoye". In verband met het bezoek, dat de Ita liaansche ambassadeur gistermiddag aan mi nister Bonnet heeft gebracht, schrijft de „Journal": Bonnet kon slechts uiting geven aan de gevoelens van alle Franschen: In de eerste plaats de verwondering over een be tooging, die zoo in strijd is met alle gebrui ken, en de nog grootere verrassing toen men vaststelde dat deze betooging van te voren georganiseerd was. De „Epoque" levert kritiek op de politiek van toenadering tot Duitschland. Het blad schryft: Zou het niet logischer zyn te trachten, in een groot defensief verbond alle landen te groepeeren, die zich willen ver zetten tegen de Duitsche en Italiaansche he gemonie? De „Populaire" is van dezelfde meening. Om zich te verzetten tegen den onscheidba- ren druk van Italië en Duitschland, aldus het blad, moet Frankrijk steunnen op En geland en ook op Polen, de Sovjet-Unie en Roemenië, op allen die eveneens door dezen druk worden bedreigd. De balans over November. - Gedurende de maand November zyn volgens een niet- officieele schatting tengevolge van aansla gen in Palestina 197 menschen om het leven gekomen en 131 gewond. Tot de omgekome nen behooren 11 Britsche soldaten, tot de ge wonden 35. Zeven Britsche politie-agenten zijn gesneuveld of gewond. Gedurende de laatste vyf maanden zijn in het geheel 53 Engelschen om het leven gekomen en 180 gewond.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1