dagblad voor alkmaar en omstreken.
Duitsch protest tegen de rede van
Ickes afgewezen.
PRIJS PER GEWONE AD VER rENTIEN:
Van 15 regels f 125, elke regel meer f 0 25. groofe
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franci aan de N. V. Boek* en Handelsdruk*
kerij v/h. HERMS. COSTER ZüON. Voordam C 9,
postgiro 37060. Tetef 3320, redactie 333(1.
No. 302 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
140e Jaargong
Krachtige taal te Washington.
Nederlaag voor de Duitsche
diplomatie.
„Nuttige vaststelling van
de feiten".
Verklaring van Pittman.
Anti-Joodsche wetten in
Hongarije.
Tegenstahd te wachten?
Samenzwering in Ierland.
34 arrestaties.
Brand In Hoteldes Invalides.
Moeilijk blusschingswerk.
Vele arrestaties bij de
Spaansche rebellen.
Beschuldigingen tegen Frankrijk.
Nieuws in 't kort.
De algemeene toestand.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco dooi het gebeele Rijk 2.50.
Losse oummerr 5 cents.
De redevoering, die de Amerikaan-
sche minister van binnenlandsche zaken
Ickes heeft uitgesproken na een banket,
dat kortelings was georganiseerd door
een Joodsche vereeniging te Cleveland,
en waarin hij moreelen en materieelen
steun bepleitte voor „die duizenden on
gelukkige Joden, die bestolen en ge
marteld worden door een woesten dic
tator" heeft hevige verontwaardiging in
de Duitsche pers gewekt.
Volgens den .Völkische Beobachter" wil
Ickes zijn land brengen „in een soort oor
logstoestand jegens Duitschland en kan hij
opdrijven tot een verbreking van de betrek
kingen tusschen de beide staten". Gelukkig,
aldus voegt het blad hieraan toe, begint
men van vele andere zijden te wenschen,
dat de horizon tusschen de beide mogendhe
den opgehelderd wordt".
De „Angriffverwijt Ickes voorgesteld te
hebben den Duitschen mailbooten het recht
te ontnemen postpakketten te vervoeren van
Amerika naar Europa. „Tot dusverre waren
de haatbetuigingen van Ickes gekenmerkt
door lasterlijke laagheid. Thans begint
Ickes belachelijk te worden".
Duitsch protest afgewezen.
Volgens een geïnspireerde verklaring
aan de buitenlandsche pers heeft thans
de Duitsche zaakgelastigde te Washing
ton, Thomsen, krachtig bij den onder
staatssecretaris van buitenlandsche za
ken, Summer Welles, geprotesteerd
tegen de „beleedigende verklaringen"
welke Ickes te Cleveland heeft afgelegd.
Hij eischte, dat officiëele verontschul
digingen zouden worden aangeboden.
Sumner Welles heeft Thomsen den
Duitsche zaakgelastigde echter mede
gedeeld, dat de opmerkingen van Ickes
de meening vertolkten van de over-
groote meerderheid van het Amerikaan-
sche volk, dat diep geschokt was door de
jongste gebeurtenissen in Duitschland.
Hij wees het protest dan ook van de
hand.
De verklaring van Welles aan Thomsen
was gesteld in krachtige en onverzoenlijke
bewoordingen, zooals de Ver, Staten in di
plomatieke besprekingen met een bevriende
regeering zelden gebruiken. Welles waar
schuwde Thomsen, dat uitingen van publie
ke verontwaardiging zooals van Ickes on
vermijdelijk waren.
Hij zeide verder, dat zoolang de aanvallen
op Amerikaansche autoriteiten voortduur
den, Duitschland en de Duitsche regeering
niet het recht hadden te veronderstellen,
dat aanvallen van denzelfden aard in de
Ver. Staten niet zouden voortduren.
Welles verklaarde dal. zoolang de aanval
len in de Duitsche pers, die ongetwijfeld
door de Duitsche autoriteiten werden goed
gekeurd voortduurden, hij een Duitsch pro
test tegen de rede van Ickes niet op zijn
plaats achtte. Toen Thomsen hier tegen in
bracht dat naar zijn meening de in de Duit
sche pers geoublicerde kritieken niet ver
geleken konden worden met de kritiek van
een lid van het 4merikaansche kabinet,
zeide Welles, dat hij de laatste paar maan
den opmerkingen nad gelezen van Duitsche
regeeringsDersonen, welke vernederend wa-
ren voor president Wilson, en hij gaf Thom
sen te verstaan, dat deze moest inzien dat
de nagedachtenis var Wi'son by het Ame
rikaansche volk in hoog aanzien stond, en
dat dergelijke aanvallen Amerika diep had
den geschokt.
Aan het einde van het onderhoud gaf
Welles als zijn persoonlijke meening te ken
nen dat het niet bevorderlijk was voor de
goede verstandhouding tusschen de volken
der wereld wanneer eenig land in ne
openbaar beschuldigingen uitte tegen een
ander land. Diplomatiek echec.
De mededeeling van Sumner Welles
aan Thomsen, den Duitschen zaakge-
lastigde, hierop neerkomende dat de
r Amerikaansche regeering weigert het
officiëele protest van de Duitsche regee
ring tegen de redevoering van minister
Ickes te aanvaarden, wordt in diploma
tieke kringen beschouwd als het
zwaarste echec dat Duitschland in zijn
betrekkingen met de Ver. Staten de
laatste tien jaar heeft geleden.
In dezelfde kringen merkt men tevens op,
dat de Amerikaansche houding ten aanzien
van de totalitaire landen zich steeds scher
per afteekent. Algemeen is men van oor
deel, dat de Amerikaansche regeering niet
de vlag voor de dictaturen zal strijken en
dat de Ver. Staten meer en meer een lei
dende positie innemen in de internationale
politiek. Deze positie zoo merkt men tevens
op. brengt een verhoogde verantwoording
mede en noopt tot een herbewapening op
nieuwen schaal.
Instemming met Welles verklaiing.
De betrekkingen tusschen Duitschland en
de Vereen. Staten hebben opnieuw scherp
geleden doordat de Amerikaansche regee
ring, bij monde van Sumner Welles, het
verzoek der rijksregeering om officiëele ver
ontschuldigingen voor de door minister
Ickes gehouden redevoering, van de hand
heeft gewezen.
Inmiddels hebben de senatoren King en
Hatch hun instemming met de verklaring
van Welles betuigd. King, die een vooraan
staand aanhanger van Roosevelt is, zeide:
„Wegens de verdorven en beestachtige
vervolging der Joden in Duitschland ben ik
er een voorstander van om de diplomatieke
betrekkingen met dit land te verbreken en
er geen handel meer mede te drijven".
Hatch, eveneens een vooraanstaand demo
craat, zeide: „Ik geloof, dat Ickes de ge
voelens van het Amerikaansche volk heeft
vertolkt".
Ook de Amerikaansche bladen keuren de
door Welles aangenomen houding goed. In
welingelichte kringen te Washington gelooft
men, dat het incident rondom Ickes zuiver
te beschouwen is als één uit de reeks
gebeurtenissen der laatste dagen, welke dui
den op een straffere politiek tegen de mo
gendheden van het anti-kominternpact. An
dere gebeurtenissen van dezen aard waren:
het verleenen van credieten aan China en
het zenden van levensmiddelen naar Spanje.
Roosevelt bij Ickes.
President Roosevelt heeft gisteravond ge
heel onverwachts minister Ickes in zijn
woning bezocht. Het doel van zijn bezoek is
niet onthuld.
Pittman, de voorzitter van de senaats
commissie van buitenlandsche zaken der
Ver. Staten, heeft de volgende verklaring
gepubliceerd:
1. Het volk der Vereen. Staten houdt
niet van de regeering van Japan.
2. Het volk der Vereen. Staten houdt
niet van de regeering van Duitschland.
3. Het volk der Vereen. Staten is naar
mijn meening tegen iederen vorm van
Dictatoriaal bewind, hetzij communis
tisch of fascistisch.
4. Het volk der Vereen. Staten heeft het
recht en de macht, de moraliteit en de
rechtvaardigheid in overeenstemming
met de met ons gesloten vredesverdra
gen te doen eerbiedigen en het ial dit
ook doen.
Onze regeering behoeft geen militair
geweld te gebruiken en zij zal dit ook
niet doen als het niet noodig is.
Pittman heeft zijn verklaring niet onmid
dellijk verduidelijkt, doch later verklaarde
hij tegenover verslaggevers, dat zijn opmer
kingen werden aangeboden als een „nut
tige vaststelling van de feiten". Zij gaven
zijn eigen persoonlijke inzichten weer, en
hij had ze niet geuit in zijn hoedanigheid
van voorzitter van de senaatscommissie van
buitenlandsche zaken. Pittman voegde hier
nog aan toe, dat zijn opmerkingen niet wa
ren ingegeven door eenige recente inter
nationale gebeurtenis.
Geschenken voor de regeeringstroepen.
- De arbeiders en het kantoorpersoneel van
sigarettenfabrieken te Tampa (Florida, V.S.)
hebben 6.500.000 sigaretten gezonden naar
de Spaansche regeeringstroepen en 1.500
kisten met gecondenseerde melk en kleeren.
De zending is aan boord gebracht van de
„Azalea City", die naar Havre is vertrokken.
De Hongaarsche regeering heeft in een
bijeenkomst der regeeringspartij het wets
ontwerp tot verscherping der Jodenwet-
ten, gebaseerd op het rasbeginsel, voorge
legd. Volgens dit ontwerp wordt als niet-
Jood beschouwd ieder, die voor ten hoog
ste een kwart Joodsch bloed in de aderen
heeft. Van de toepassing der Jodenwetten
worden uitgezonderd de Joden, die in den
wereldoorlog gedecoreerd zijn of voor ten
minste 50 procent invalide zijn.
Er zal een afzonderlijk kiesrecht komen
voor de verkiezing van Joodsche afgevaar
digden, die hoogstens 6 procent van het
aantal afgevaardigden mogen uitma
ken. Joden kunnen geen betrekking
in de administratie van openbare onderne
mingen krijgen, geen medewerking aan
belangrijke dagbladen verleenen, geen di
recteur van schouwburg of bioscoop zijn,
geen staatsmonopolie beheeren. In de intel-
lectueele beroepen kan slechts 6 pCt. Joden
zijn. In de particuliere ondernemingen is
de numerus ciausus gesteld op 12 procent
plus drie procent voor de Joden, die in den
oorlog gedecoreerd zijn. Joden kunnen
geen arbeiders- of patroonsorganisaties be
sturen.
Verzet tegen de wetten.
De regeeringspartij heeft het ont
werp tot Verscherping der Jodenwetten
niet zonder aarzeling goedgekeurd. De
president der partij weigerde de bijeen
komst te leiden, terwijl de minister van
eeredienst, Teleki, zich bij de stemming
onthield.
Men gelooft, dat het ontwerp vooral in
den senaat en bij zekere leidende krin
gen van het publiek op sterken tegenstand
zal stuiten. De Hongaarsche geestelijkheid
heeft zich reeds tegen het rasbeginsel uit
gesproken. Men zegt, dat tenuitvoerlegging
van het ontwerp in Hongarije, waar de Jo
den een veel grootere plaats innemen dan
in het vroegere Duitschland het geval was,
tot onberekenbare gevolgen zou kunnen
leiden.
Betoogingen tegen de regeering.
Vanmorgen is in het Hoogerhuis een te
gen de regeering gerichte betooging voor
gevallen. Met machtiging van het Hooger
huis, en toegejuicht door de meerderheid
der vergadering, oefende Szilacky hier
scherpe critiek op de regeeringspolitiek in
het algemeen van Imredy.
Het ministerie van Binnenlandsche Zaken
van Noord-Ierland heeft gistermiddag een
verklaring gepubliceerd, waarin gezegd
wordt:
„Het was de politie ter oore gekomen, dat
het Iersche republikeinsche leger plannen
had beraamd voor aanvallen op personen^
die vooraanstaande functies bekleeden, en
op regeerings- en andere eigendommen, te
plegen in de week tusschen Kerstmis en
Nieuwjaar. De regeering besloot dat er, om
de volvoering van zulke uitwassen en de
ernstige ordeverstoringen, die eruit zouden
voortvloeien, te voorkomen, geen andere
keuze was dan de bekende leiders en de
vooraanstaande leden van deze onwettige
organisaties te arresteeren en te interneeren.
Ingevolge dit besluit zijn tot dusver 34
leiders en leden van de organisatie in
hechtenis genomen".
Gisteravond is een begin van brand
ontstaan in den kap van het „Hotel des
Invalides" te Parijs.
Toen de Parijsche brandweer ten
slotte het vuur meester was, had de
geheele dakverdieping, waarin de
archieven bewaard werden, ernstig te
lijden gehad.
Speciaal de archieven, die sinds ja
ren hier bewaard werden, moesten het
ontgelden.
Het vuur werd krachtig bestreden door
het personeel van verscheidene Parijsche
brandweerkazernes. De brandweer stond
voor ernstige moeilijkheden bij de bestrij
ding van het vuur, daar door de vorst de
buizen bevroren, zoodat men voor een deel
geen water kon krijgen.
Tegen 21 uur had een politie-beambte
gezien, dat uit het dak van het gebouw
vonken opstegen. Deze vonken werden wel
dra tot vlammen, die den geheelen gevel,
welke een lengte van verscheidene tiental
len meters beslaat, aantastte.
Het vuur deelde zich mede aan de ar
chieven, die sedert vele jaren op de dak
verdieping bewaard worden.
Minister-president Daladier en de mi
nister van binnenlandsche zaken, Sarraut,
werden op het terrein van den brand opge
merkt.
De brand bedwongen.
Te kwart over elf in den avond was meii
den brand meester. Het vuur woedde toen
nog in de archieven en verteerde de oude
dakbalken.
Volgens in welingelichte kringen ont
vangen mededeelingen hebben de op
standelingen in Noord-Spanje vele hon
derden arrestaties verricht.
De ontdekking van een verdacht pakket
in den consulairen zak is niet een op zich
zelf staand geval. Volgens zekere berichten
zijn de honderden arrestaties in deze maand
oorzaak, dat het offensief der opstandelingen,
dat in begin December verwacht werd, ver
traagd wordt.
Aan de zijde der opstandelingen wordt ge
zegd, dat de berichten over oneenigheid on
gegrond zijn Men geeft echter toe, dat te
San Sebastian en in de provincie Guipuzcoa
een zeker aantal arrestaties is verricht. De
arrestaties zouden in hoofdzak het gevolg
van de ontdekking van spionnage geweest
zijn in verband met het voorval met den con
sulairen postzak: enkele aanhoudingen zou
den berusten op smokkelarij. Het bericht,
als zouden troepen naar het Noordwesten
zijn gezonden om onrust onder de burger
bevolking te doen eindigen, wordt tegenge
sproken.
Thans is gebleken, dat het pakket in den
consulairen postzak geen kaarten of mili
taire plannen bevatte, maar wel een in een
hemd gerold papier met de reeds bekende
mededeeling, dat aan het Catalaansche front
troepen der opstandelingen worden bijeen
gebracht.
Beschuldigingen.
De Spaansche opstandelingen hebben aan
het Foreign Office te Londen een nota doen
toekomen, waarin de beschuldiging wordt
geuit, dat torpedo's, munitie en vooral lucht
doelprojectielen te Gibraltar uit twee Fran-
sche lichters zijn overgeladen in den torpe
dojager Jose Luis Diez van de Spaansche
regeering. In dezelefde nota wordt ook be
weerd, dat de bemanning van de Jose Luiz
Diez is aangevuld met Fransche matrozen,
afkomstig van verscheidene Fransche torpe
dojagers, en dat het in de bedoeling ligt, het
vertrek van de Jose Luis Diez van Gibraltar
te dekken met eenheden van de Fransche
vloot.
In de nota wordt gezegd, dat de opstan
delingen van plan zijn, het bovenstaande als
een „flagrante schending van de non-inter
ventie-overeenkomst" aan de kaak te stellen.
Meerderheid voor Daladier. - De Fran
sche kamer heeft gistermiddag de debatten
voorgezet over de begrooting. Aan de orde
was het artikel betreffende de buitengewone
nationale bijdrage van twee procent der
loonen en salarissen.
Reuter meldt, dat vóór 322, tegen 265 afge
vaardigden stemden, terwyl drie en twintig
zich van stemming onthielden. Het kabinet
had van te voren een amendement aange
nomen, waarbij de laagste loonen uitgezon
derd worden.
De stemming van gistermorgen, waarbij
de regeering met 7 stemmen in de meerder
heid bleef, is van groote beteekenis, daar het
de ratificatie van de wetsdecreten beteekent.
De zuiveringsactie in Palestina. - De
zuiveringsactie in de streek van Nabloes
wordt voortgezet. Gisteren heeft daar twee
maal een treffen plaats gevonden. De Brit-
sche troepen hadden gisternacht het dorp
Burin omsingeld, waar de aanwezigheid van
rebellen was gesignaleerd. De strijd werd
aangebonden by het licht van vuurpijlen en
lichtbommen, die neergeworpen werden uit
vliegtuigen. De slag was eerst in het begin
van den middag ten einde. Er vielen vijf
tien dooden en verscheidene gewonden aan
beide kanten.
De proteststaking is sinds gisteren in Na
bloes een feit. Zij is gericht tegen de maat
regelen, die genomen zijn in verband met de
ontvoering van zes Britsche soldaten. Bij de
aankomst van versterkingsdetachementen
in de stad, werden deze door de rebellen
met geweerschoten ontvangen. Tijdens ds
schermutseling werden twee Engelsche sol
daten en drie Arabieren gedood.
Maatregelen van Tsjang Kai Sjek. -
Tsjang Kai Sjek heeft gedreigd met execu
ties op groote schaal tegen ambtenaren, die
een vroolyk leventje leiden achter het front.
De maarschalk maakte het duidelijk, dat hij
vastbesloten is om een einde te maken aan
zoo'n ongepast gedrag, aangezien het een
onvergeeflijke misdaad is, terwijl de Chinee-
sche soldaten de Japansche indringers be
strijden.
Autobus tegen personentrein gereden.
- Op de lijn BerneburgB runs wijk (Duitsch
land) is een autobus door de gesloten spoor-
boomen heen gereden op het oogenblik,
waarop een personentrein voorbijreed. De
autobus werd door de botsing opzy ge
slingerd en beschadigd. Drie inzittenden
werden gedood, vier zwaar- en vyftien licht
gewond. Van de treinreizigers werd niemand
gewond. Na zeven minten oponthoud kon
de trein doorrijden.
Oud-minister krijgt dwangarbeid. - De
vroegere Litausche minister van financiën,
Karvelis, die lid is van de christelijk-demo-
cratische oppositie, is voor drie maanden
naar een dwangarbeidkamp gezonden
wegens tegen de regeering gerichte actie.
ALKMAAR, 23 December 1938.
De Italiaansche openbare meening heeft
uit telegrammen te Londen en Parijs het
bericht vernomen, dat de fascistische regee
ring kortelings de Fransche regeering er
van in kennis heeft gesteld, dat zij de
Fransch-Italiaansche overeenkomsten van
1935 niet meer geldig achtte. In gezagheb
bende kringen blijft men echter ten aanzien
van de Italiaansche démarche een volstrekt
stilzwijgen in acht nemen.
Met het „ongeldigverklaren" der overeen
komst eischt Italië impliciet de „koloniale
compensaties" op, welke vastgelegd waren
in het Verdrag van Londen van 1915, en
het accoord van St. Jean de Maurienne van
1917. Italië acht zich niet meer voldaan door
de concessies van de overeenkomst en stelt
officieel de kwestie der Italiaansche eischen,
voor de aankomst van Chamberlain te Rome,
waarmede het klaarblijkelijk een grondslag
voor de Italiaansch-Britsche besprekingen
wil vormen.
De Fransche bladen wijden uitvoerige
beschouwingen aan bovenstaande kwestie.
Hierover schrijft de „Petit Parisien":
„Mussolini heeft de Fransch-Italiaansche
overeenkomsten ongeldig verklaard. De
Romeinsche diplomaten zullen thans onge
twijfeld voorstellen formuleeren, welke het
voornaamste onderwerp van gesprek zullen
vormen met Chamberlain, wanneer deze in
de tweede helft van Januari de eeuwige stad
bezoekt. De Fransche regeering zal zich
strict van elk initiatief onthouden".
De „Journal": „De Fransche regeering
heeft van tevoren de deur voor capitulaties
gesloten. Geen duimbreed grondgebied zal
worden afgestaan. Die woorden vinden hun
steun in een legermacht, welke in staat is
zich te doen eerbiedigen, alsmede in de so
lidariteit van Engeland".
De „Figaro": „Als Rome de overeenkom
sten welke het geteekend heeft niet geldig
acht, achten wij het van onzen kant abso
luut nutteloos nieuwe overeenkomsten te
sluiten".
De „Populaire": Het beste middel voor
de Fransche regeering om de crisis snel en
zonder schade te sluiten is, Mussolini on
verwijld het bewijs leveren van zijn on
voorzichtigheid door de voorrechten der
Italianen in Tunis te bekorten".
De „Republique": Noch Tunis, noch Dji-
beuti, noch een ander stuk grondgebied zal
worden afgestaan. Geen enkele onderdaan
van het Fransche rijk zal vreemdeling
worden, geen enkel nieuw voorrecht zal
verleend worden. Alle Franschen zijn op
dit punt eens".
De diplomatieke redacteuren der Engel
sche liberale bladen hebben den indruk,
dat, wat ook gebeure, Chamberlain Musso
lini niet zal toegeven in de kwestie der
toekenning van oorlogsrechten aan de op
standelingen in Spanje. Vernon Bartlett
betoogt in de „News Chronicle", dat er twee
redenen voor dit besluit bestaan:
1. De openbare meening in Groot Brit-
tannië zet zich schrap tegen le door een
heden van de Duitsche- en de Italiaansche
vloot, die tijdelijk de vlag der Soaansche
opstandelingen voeren, uitgevoerde blok
kade der kusten van Spanje, welke beoogt
Spaansche vrouwen en kinderen uit te
hongeren.
2. De aanvallen op schepen op eenige
mijlen uit de Britsche kust hebben de re
geering er aan herinnerd, dat de toeken
ning van een geheel nieuw recht Duitsche
of Italiaansche met kanonnen gewapende
schepen in staat zou stellen Britsche sche
pen ver van hun operatiezone aan te val
len.
De „Manchester Guardiaan" zegt: „Het
is vrywel zeker, dat er geen gemarchan
deer zal zijn ten aanzien van het oorlogs
recht, het Suez-kanaal en Dzjiboeti. De
onder den naam „bevrediging" bekende
politiek werd sinds eenigen tyd ernstig
gecritiseerd en het aantal van zy'n aan
hangers vermindert alle dagen" We helpen
het de „Manchester Guardian" hopen. Ge
heel en al gerust over het resultaat van
ChamWlain's reis naar Rome zijn we niet.
München