dagblad voor alkmaar en omstreken. Duitsch protest tegen de rede van Ickes afgewezen. PRIJS PER GEWONE AD VER rENTIEN: Van 15 regels f 125, elke regel meer f 0 25. groofe contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franci aan de N. V. Boek* en Handelsdruk* kerij v/h. HERMS. COSTER ZüON. Voordam C 9, postgiro 37060. Tetef 3320, redactie 333(1. No. 302 Dit nummer bestaat uit drie bladen. 140e Jaargong Krachtige taal te Washington. Nederlaag voor de Duitsche diplomatie. „Nuttige vaststelling van de feiten". Verklaring van Pittman. Anti-Joodsche wetten in Hongarije. Tegenstahd te wachten? Samenzwering in Ierland. 34 arrestaties. Brand In Hoteldes Invalides. Moeilijk blusschingswerk. Vele arrestaties bij de Spaansche rebellen. Beschuldigingen tegen Frankrijk. Nieuws in 't kort. De algemeene toestand. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco dooi het gebeele Rijk 2.50. Losse oummerr 5 cents. De redevoering, die de Amerikaan- sche minister van binnenlandsche zaken Ickes heeft uitgesproken na een banket, dat kortelings was georganiseerd door een Joodsche vereeniging te Cleveland, en waarin hij moreelen en materieelen steun bepleitte voor „die duizenden on gelukkige Joden, die bestolen en ge marteld worden door een woesten dic tator" heeft hevige verontwaardiging in de Duitsche pers gewekt. Volgens den .Völkische Beobachter" wil Ickes zijn land brengen „in een soort oor logstoestand jegens Duitschland en kan hij opdrijven tot een verbreking van de betrek kingen tusschen de beide staten". Gelukkig, aldus voegt het blad hieraan toe, begint men van vele andere zijden te wenschen, dat de horizon tusschen de beide mogendhe den opgehelderd wordt". De „Angriffverwijt Ickes voorgesteld te hebben den Duitschen mailbooten het recht te ontnemen postpakketten te vervoeren van Amerika naar Europa. „Tot dusverre waren de haatbetuigingen van Ickes gekenmerkt door lasterlijke laagheid. Thans begint Ickes belachelijk te worden". Duitsch protest afgewezen. Volgens een geïnspireerde verklaring aan de buitenlandsche pers heeft thans de Duitsche zaakgelastigde te Washing ton, Thomsen, krachtig bij den onder staatssecretaris van buitenlandsche za ken, Summer Welles, geprotesteerd tegen de „beleedigende verklaringen" welke Ickes te Cleveland heeft afgelegd. Hij eischte, dat officiëele verontschul digingen zouden worden aangeboden. Sumner Welles heeft Thomsen den Duitsche zaakgelastigde echter mede gedeeld, dat de opmerkingen van Ickes de meening vertolkten van de over- groote meerderheid van het Amerikaan- sche volk, dat diep geschokt was door de jongste gebeurtenissen in Duitschland. Hij wees het protest dan ook van de hand. De verklaring van Welles aan Thomsen was gesteld in krachtige en onverzoenlijke bewoordingen, zooals de Ver, Staten in di plomatieke besprekingen met een bevriende regeering zelden gebruiken. Welles waar schuwde Thomsen, dat uitingen van publie ke verontwaardiging zooals van Ickes on vermijdelijk waren. Hij zeide verder, dat zoolang de aanvallen op Amerikaansche autoriteiten voortduur den, Duitschland en de Duitsche regeering niet het recht hadden te veronderstellen, dat aanvallen van denzelfden aard in de Ver. Staten niet zouden voortduren. Welles verklaarde dal. zoolang de aanval len in de Duitsche pers, die ongetwijfeld door de Duitsche autoriteiten werden goed gekeurd voortduurden, hij een Duitsch pro test tegen de rede van Ickes niet op zijn plaats achtte. Toen Thomsen hier tegen in bracht dat naar zijn meening de in de Duit sche pers geoublicerde kritieken niet ver geleken konden worden met de kritiek van een lid van het 4merikaansche kabinet, zeide Welles, dat hij de laatste paar maan den opmerkingen nad gelezen van Duitsche regeeringsDersonen, welke vernederend wa- ren voor president Wilson, en hij gaf Thom sen te verstaan, dat deze moest inzien dat de nagedachtenis var Wi'son by het Ame rikaansche volk in hoog aanzien stond, en dat dergelijke aanvallen Amerika diep had den geschokt. Aan het einde van het onderhoud gaf Welles als zijn persoonlijke meening te ken nen dat het niet bevorderlijk was voor de goede verstandhouding tusschen de volken der wereld wanneer eenig land in ne openbaar beschuldigingen uitte tegen een ander land. Diplomatiek echec. De mededeeling van Sumner Welles aan Thomsen, den Duitschen zaakge- lastigde, hierop neerkomende dat de r Amerikaansche regeering weigert het officiëele protest van de Duitsche regee ring tegen de redevoering van minister Ickes te aanvaarden, wordt in diploma tieke kringen beschouwd als het zwaarste echec dat Duitschland in zijn betrekkingen met de Ver. Staten de laatste tien jaar heeft geleden. In dezelfde kringen merkt men tevens op, dat de Amerikaansche houding ten aanzien van de totalitaire landen zich steeds scher per afteekent. Algemeen is men van oor deel, dat de Amerikaansche regeering niet de vlag voor de dictaturen zal strijken en dat de Ver. Staten meer en meer een lei dende positie innemen in de internationale politiek. Deze positie zoo merkt men tevens op. brengt een verhoogde verantwoording mede en noopt tot een herbewapening op nieuwen schaal. Instemming met Welles verklaiing. De betrekkingen tusschen Duitschland en de Vereen. Staten hebben opnieuw scherp geleden doordat de Amerikaansche regee ring, bij monde van Sumner Welles, het verzoek der rijksregeering om officiëele ver ontschuldigingen voor de door minister Ickes gehouden redevoering, van de hand heeft gewezen. Inmiddels hebben de senatoren King en Hatch hun instemming met de verklaring van Welles betuigd. King, die een vooraan staand aanhanger van Roosevelt is, zeide: „Wegens de verdorven en beestachtige vervolging der Joden in Duitschland ben ik er een voorstander van om de diplomatieke betrekkingen met dit land te verbreken en er geen handel meer mede te drijven". Hatch, eveneens een vooraanstaand demo craat, zeide: „Ik geloof, dat Ickes de ge voelens van het Amerikaansche volk heeft vertolkt". Ook de Amerikaansche bladen keuren de door Welles aangenomen houding goed. In welingelichte kringen te Washington gelooft men, dat het incident rondom Ickes zuiver te beschouwen is als één uit de reeks gebeurtenissen der laatste dagen, welke dui den op een straffere politiek tegen de mo gendheden van het anti-kominternpact. An dere gebeurtenissen van dezen aard waren: het verleenen van credieten aan China en het zenden van levensmiddelen naar Spanje. Roosevelt bij Ickes. President Roosevelt heeft gisteravond ge heel onverwachts minister Ickes in zijn woning bezocht. Het doel van zijn bezoek is niet onthuld. Pittman, de voorzitter van de senaats commissie van buitenlandsche zaken der Ver. Staten, heeft de volgende verklaring gepubliceerd: 1. Het volk der Vereen. Staten houdt niet van de regeering van Japan. 2. Het volk der Vereen. Staten houdt niet van de regeering van Duitschland. 3. Het volk der Vereen. Staten is naar mijn meening tegen iederen vorm van Dictatoriaal bewind, hetzij communis tisch of fascistisch. 4. Het volk der Vereen. Staten heeft het recht en de macht, de moraliteit en de rechtvaardigheid in overeenstemming met de met ons gesloten vredesverdra gen te doen eerbiedigen en het ial dit ook doen. Onze regeering behoeft geen militair geweld te gebruiken en zij zal dit ook niet doen als het niet noodig is. Pittman heeft zijn verklaring niet onmid dellijk verduidelijkt, doch later verklaarde hij tegenover verslaggevers, dat zijn opmer kingen werden aangeboden als een „nut tige vaststelling van de feiten". Zij gaven zijn eigen persoonlijke inzichten weer, en hij had ze niet geuit in zijn hoedanigheid van voorzitter van de senaatscommissie van buitenlandsche zaken. Pittman voegde hier nog aan toe, dat zijn opmerkingen niet wa ren ingegeven door eenige recente inter nationale gebeurtenis. Geschenken voor de regeeringstroepen. - De arbeiders en het kantoorpersoneel van sigarettenfabrieken te Tampa (Florida, V.S.) hebben 6.500.000 sigaretten gezonden naar de Spaansche regeeringstroepen en 1.500 kisten met gecondenseerde melk en kleeren. De zending is aan boord gebracht van de „Azalea City", die naar Havre is vertrokken. De Hongaarsche regeering heeft in een bijeenkomst der regeeringspartij het wets ontwerp tot verscherping der Jodenwet- ten, gebaseerd op het rasbeginsel, voorge legd. Volgens dit ontwerp wordt als niet- Jood beschouwd ieder, die voor ten hoog ste een kwart Joodsch bloed in de aderen heeft. Van de toepassing der Jodenwetten worden uitgezonderd de Joden, die in den wereldoorlog gedecoreerd zijn of voor ten minste 50 procent invalide zijn. Er zal een afzonderlijk kiesrecht komen voor de verkiezing van Joodsche afgevaar digden, die hoogstens 6 procent van het aantal afgevaardigden mogen uitma ken. Joden kunnen geen betrekking in de administratie van openbare onderne mingen krijgen, geen medewerking aan belangrijke dagbladen verleenen, geen di recteur van schouwburg of bioscoop zijn, geen staatsmonopolie beheeren. In de intel- lectueele beroepen kan slechts 6 pCt. Joden zijn. In de particuliere ondernemingen is de numerus ciausus gesteld op 12 procent plus drie procent voor de Joden, die in den oorlog gedecoreerd zijn. Joden kunnen geen arbeiders- of patroonsorganisaties be sturen. Verzet tegen de wetten. De regeeringspartij heeft het ont werp tot Verscherping der Jodenwetten niet zonder aarzeling goedgekeurd. De president der partij weigerde de bijeen komst te leiden, terwijl de minister van eeredienst, Teleki, zich bij de stemming onthield. Men gelooft, dat het ontwerp vooral in den senaat en bij zekere leidende krin gen van het publiek op sterken tegenstand zal stuiten. De Hongaarsche geestelijkheid heeft zich reeds tegen het rasbeginsel uit gesproken. Men zegt, dat tenuitvoerlegging van het ontwerp in Hongarije, waar de Jo den een veel grootere plaats innemen dan in het vroegere Duitschland het geval was, tot onberekenbare gevolgen zou kunnen leiden. Betoogingen tegen de regeering. Vanmorgen is in het Hoogerhuis een te gen de regeering gerichte betooging voor gevallen. Met machtiging van het Hooger huis, en toegejuicht door de meerderheid der vergadering, oefende Szilacky hier scherpe critiek op de regeeringspolitiek in het algemeen van Imredy. Het ministerie van Binnenlandsche Zaken van Noord-Ierland heeft gistermiddag een verklaring gepubliceerd, waarin gezegd wordt: „Het was de politie ter oore gekomen, dat het Iersche republikeinsche leger plannen had beraamd voor aanvallen op personen^ die vooraanstaande functies bekleeden, en op regeerings- en andere eigendommen, te plegen in de week tusschen Kerstmis en Nieuwjaar. De regeering besloot dat er, om de volvoering van zulke uitwassen en de ernstige ordeverstoringen, die eruit zouden voortvloeien, te voorkomen, geen andere keuze was dan de bekende leiders en de vooraanstaande leden van deze onwettige organisaties te arresteeren en te interneeren. Ingevolge dit besluit zijn tot dusver 34 leiders en leden van de organisatie in hechtenis genomen". Gisteravond is een begin van brand ontstaan in den kap van het „Hotel des Invalides" te Parijs. Toen de Parijsche brandweer ten slotte het vuur meester was, had de geheele dakverdieping, waarin de archieven bewaard werden, ernstig te lijden gehad. Speciaal de archieven, die sinds ja ren hier bewaard werden, moesten het ontgelden. Het vuur werd krachtig bestreden door het personeel van verscheidene Parijsche brandweerkazernes. De brandweer stond voor ernstige moeilijkheden bij de bestrij ding van het vuur, daar door de vorst de buizen bevroren, zoodat men voor een deel geen water kon krijgen. Tegen 21 uur had een politie-beambte gezien, dat uit het dak van het gebouw vonken opstegen. Deze vonken werden wel dra tot vlammen, die den geheelen gevel, welke een lengte van verscheidene tiental len meters beslaat, aantastte. Het vuur deelde zich mede aan de ar chieven, die sedert vele jaren op de dak verdieping bewaard worden. Minister-president Daladier en de mi nister van binnenlandsche zaken, Sarraut, werden op het terrein van den brand opge merkt. De brand bedwongen. Te kwart over elf in den avond was meii den brand meester. Het vuur woedde toen nog in de archieven en verteerde de oude dakbalken. Volgens in welingelichte kringen ont vangen mededeelingen hebben de op standelingen in Noord-Spanje vele hon derden arrestaties verricht. De ontdekking van een verdacht pakket in den consulairen zak is niet een op zich zelf staand geval. Volgens zekere berichten zijn de honderden arrestaties in deze maand oorzaak, dat het offensief der opstandelingen, dat in begin December verwacht werd, ver traagd wordt. Aan de zijde der opstandelingen wordt ge zegd, dat de berichten over oneenigheid on gegrond zijn Men geeft echter toe, dat te San Sebastian en in de provincie Guipuzcoa een zeker aantal arrestaties is verricht. De arrestaties zouden in hoofdzak het gevolg van de ontdekking van spionnage geweest zijn in verband met het voorval met den con sulairen postzak: enkele aanhoudingen zou den berusten op smokkelarij. Het bericht, als zouden troepen naar het Noordwesten zijn gezonden om onrust onder de burger bevolking te doen eindigen, wordt tegenge sproken. Thans is gebleken, dat het pakket in den consulairen postzak geen kaarten of mili taire plannen bevatte, maar wel een in een hemd gerold papier met de reeds bekende mededeeling, dat aan het Catalaansche front troepen der opstandelingen worden bijeen gebracht. Beschuldigingen. De Spaansche opstandelingen hebben aan het Foreign Office te Londen een nota doen toekomen, waarin de beschuldiging wordt geuit, dat torpedo's, munitie en vooral lucht doelprojectielen te Gibraltar uit twee Fran- sche lichters zijn overgeladen in den torpe dojager Jose Luis Diez van de Spaansche regeering. In dezelefde nota wordt ook be weerd, dat de bemanning van de Jose Luiz Diez is aangevuld met Fransche matrozen, afkomstig van verscheidene Fransche torpe dojagers, en dat het in de bedoeling ligt, het vertrek van de Jose Luis Diez van Gibraltar te dekken met eenheden van de Fransche vloot. In de nota wordt gezegd, dat de opstan delingen van plan zijn, het bovenstaande als een „flagrante schending van de non-inter ventie-overeenkomst" aan de kaak te stellen. Meerderheid voor Daladier. - De Fran sche kamer heeft gistermiddag de debatten voorgezet over de begrooting. Aan de orde was het artikel betreffende de buitengewone nationale bijdrage van twee procent der loonen en salarissen. Reuter meldt, dat vóór 322, tegen 265 afge vaardigden stemden, terwyl drie en twintig zich van stemming onthielden. Het kabinet had van te voren een amendement aange nomen, waarbij de laagste loonen uitgezon derd worden. De stemming van gistermorgen, waarbij de regeering met 7 stemmen in de meerder heid bleef, is van groote beteekenis, daar het de ratificatie van de wetsdecreten beteekent. De zuiveringsactie in Palestina. - De zuiveringsactie in de streek van Nabloes wordt voortgezet. Gisteren heeft daar twee maal een treffen plaats gevonden. De Brit- sche troepen hadden gisternacht het dorp Burin omsingeld, waar de aanwezigheid van rebellen was gesignaleerd. De strijd werd aangebonden by het licht van vuurpijlen en lichtbommen, die neergeworpen werden uit vliegtuigen. De slag was eerst in het begin van den middag ten einde. Er vielen vijf tien dooden en verscheidene gewonden aan beide kanten. De proteststaking is sinds gisteren in Na bloes een feit. Zij is gericht tegen de maat regelen, die genomen zijn in verband met de ontvoering van zes Britsche soldaten. Bij de aankomst van versterkingsdetachementen in de stad, werden deze door de rebellen met geweerschoten ontvangen. Tijdens ds schermutseling werden twee Engelsche sol daten en drie Arabieren gedood. Maatregelen van Tsjang Kai Sjek. - Tsjang Kai Sjek heeft gedreigd met execu ties op groote schaal tegen ambtenaren, die een vroolyk leventje leiden achter het front. De maarschalk maakte het duidelijk, dat hij vastbesloten is om een einde te maken aan zoo'n ongepast gedrag, aangezien het een onvergeeflijke misdaad is, terwijl de Chinee- sche soldaten de Japansche indringers be strijden. Autobus tegen personentrein gereden. - Op de lijn BerneburgB runs wijk (Duitsch land) is een autobus door de gesloten spoor- boomen heen gereden op het oogenblik, waarop een personentrein voorbijreed. De autobus werd door de botsing opzy ge slingerd en beschadigd. Drie inzittenden werden gedood, vier zwaar- en vyftien licht gewond. Van de treinreizigers werd niemand gewond. Na zeven minten oponthoud kon de trein doorrijden. Oud-minister krijgt dwangarbeid. - De vroegere Litausche minister van financiën, Karvelis, die lid is van de christelijk-demo- cratische oppositie, is voor drie maanden naar een dwangarbeidkamp gezonden wegens tegen de regeering gerichte actie. ALKMAAR, 23 December 1938. De Italiaansche openbare meening heeft uit telegrammen te Londen en Parijs het bericht vernomen, dat de fascistische regee ring kortelings de Fransche regeering er van in kennis heeft gesteld, dat zij de Fransch-Italiaansche overeenkomsten van 1935 niet meer geldig achtte. In gezagheb bende kringen blijft men echter ten aanzien van de Italiaansche démarche een volstrekt stilzwijgen in acht nemen. Met het „ongeldigverklaren" der overeen komst eischt Italië impliciet de „koloniale compensaties" op, welke vastgelegd waren in het Verdrag van Londen van 1915, en het accoord van St. Jean de Maurienne van 1917. Italië acht zich niet meer voldaan door de concessies van de overeenkomst en stelt officieel de kwestie der Italiaansche eischen, voor de aankomst van Chamberlain te Rome, waarmede het klaarblijkelijk een grondslag voor de Italiaansch-Britsche besprekingen wil vormen. De Fransche bladen wijden uitvoerige beschouwingen aan bovenstaande kwestie. Hierover schrijft de „Petit Parisien": „Mussolini heeft de Fransch-Italiaansche overeenkomsten ongeldig verklaard. De Romeinsche diplomaten zullen thans onge twijfeld voorstellen formuleeren, welke het voornaamste onderwerp van gesprek zullen vormen met Chamberlain, wanneer deze in de tweede helft van Januari de eeuwige stad bezoekt. De Fransche regeering zal zich strict van elk initiatief onthouden". De „Journal": „De Fransche regeering heeft van tevoren de deur voor capitulaties gesloten. Geen duimbreed grondgebied zal worden afgestaan. Die woorden vinden hun steun in een legermacht, welke in staat is zich te doen eerbiedigen, alsmede in de so lidariteit van Engeland". De „Figaro": „Als Rome de overeenkom sten welke het geteekend heeft niet geldig acht, achten wij het van onzen kant abso luut nutteloos nieuwe overeenkomsten te sluiten". De „Populaire": Het beste middel voor de Fransche regeering om de crisis snel en zonder schade te sluiten is, Mussolini on verwijld het bewijs leveren van zijn on voorzichtigheid door de voorrechten der Italianen in Tunis te bekorten". De „Republique": Noch Tunis, noch Dji- beuti, noch een ander stuk grondgebied zal worden afgestaan. Geen enkele onderdaan van het Fransche rijk zal vreemdeling worden, geen enkel nieuw voorrecht zal verleend worden. Alle Franschen zijn op dit punt eens". De diplomatieke redacteuren der Engel sche liberale bladen hebben den indruk, dat, wat ook gebeure, Chamberlain Musso lini niet zal toegeven in de kwestie der toekenning van oorlogsrechten aan de op standelingen in Spanje. Vernon Bartlett betoogt in de „News Chronicle", dat er twee redenen voor dit besluit bestaan: 1. De openbare meening in Groot Brit- tannië zet zich schrap tegen le door een heden van de Duitsche- en de Italiaansche vloot, die tijdelijk de vlag der Soaansche opstandelingen voeren, uitgevoerde blok kade der kusten van Spanje, welke beoogt Spaansche vrouwen en kinderen uit te hongeren. 2. De aanvallen op schepen op eenige mijlen uit de Britsche kust hebben de re geering er aan herinnerd, dat de toeken ning van een geheel nieuw recht Duitsche of Italiaansche met kanonnen gewapende schepen in staat zou stellen Britsche sche pen ver van hun operatiezone aan te val len. De „Manchester Guardiaan" zegt: „Het is vrywel zeker, dat er geen gemarchan deer zal zijn ten aanzien van het oorlogs recht, het Suez-kanaal en Dzjiboeti. De onder den naam „bevrediging" bekende politiek werd sinds eenigen tyd ernstig gecritiseerd en het aantal van zy'n aan hangers vermindert alle dagen" We helpen het de „Manchester Guardian" hopen. Ge heel en al gerust over het resultaat van ChamWlain's reis naar Rome zijn we niet. München

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1