4"/.
STENO
TTPEN
HOFMAN
D'^
Juffrouw v.d, huishouding;,
netfe Kappersleerling.
Werkjongen of Knecht,
STOFZUIGERS
Voortzetting Slagerij,
Lichtdrukken.
109e DICKENS'
KERSTZANG
Boekbimierii - HainjelsMhii
E TRAGEDIE
MAYERLING
I
Meisje
DAGMEISJE,
MEISJE
N. J. HOFMAN
Fa» Slinger Co
ALKMAARSCHE COURANT.
ARIËN,
P. ENS
N. ENS—RIDDER.
FREDERIK WILLEM
ADRIAAN VAN RIET,
FREDRIK JOHAN
KROESE,
FREDERIK WILLEM
ADRIAAN VAN RIET,
Notaris te Bergen N.H.,
in den ouderdom van 55 jaar.
Aerdenhout,
F. W. A. RIET,
FREDERIK BENNIK,
Gep, Officier van Gezond
heid le kl. K.M.,
in den ouderdom van 76 jaar.
FREDRIK JOHAN
KROESE,
GRONDBRIEVEN
J. DE WIT.
Alkm. Vereen,
tot bestrijding der T.B.C.
REIKT ZE DE HAND
De hou van de lucht! De vensters ontdooid
Dan de gordijnen een beurt gegeven.
U weet foch het adres voor wasschen en spannen
feuilleton
VAN
Thans, nu ik deze aanteekeningen neer
EERSTE BLAD.
Inplaats van kaarten.
Geboren:
Zoon van JAC. BLOKKER
en
A. H. BLOKKER—
v. WELSENES.
H.Hugowaard Nrd., 27 Dec. 1938.
Getrouwd:
Zij zeggen allen, ook namens
wederzijdsche familie, hartelijk
dank voor de vele blijken van
belangstelling voor en bij hun
huwelijk ondervonden.
Schoorl, 27 Dec. 1938.
Heden overleed plotseling
mijn beste Man
Notaris te Bergen N.H.,
in den ouderdom van 55 jaar.
D. M. VAN RIET—TOP.
Bergen N.H., 24 Dec. 1938.
Teraardebestelling op Woens
dag 28 Dec. 1938 te Wester-
veld, na aankomst van trein
14.14 uur.
t
v Héden overleed onze beste
Man, Vader, Behuwd-Groot-
vader, Broeder en Behuwd-
broeder
in den ouderdom vau ruim
57 jaar.
M. E. A. KROESE—
AMELSBEEK.
A. HARTOG-KROESE.
Jb. HARTOG
en Kleinkind.
Alkmaar, 25 December 1938.
Zoutstraat 4.
De teraardebestelling zal
plaats hebben op Woensdag
28 Dec. a.s., des namiddags
3 uur, op de Gemeente
Begraafplaats te Alkmaar.
Vertrek vanaf het sterfhuis
2.30 uur.
Heden overleed onze beste
Zwager, Behuwdzwager en
Oom, de Heer
Mr. E. J. W. TOP.
N. G. TOP—EECEN
en Kinderen.
A. A. L. TOP.
Bergen, N.H., 24 Dec. 1938.
Tot ons diep leedwezen
overleed onze hooggeachte
Patroon
Notaris te Bergen.
Zijn nagedachtenis zal bij
ons in dankbare herinnering
blijven.
HET PERSONEEL.
Bergen, 24 Dec. 1938.
Heden overleed na een kort
stondige ziekte onze Vader,
Behuwd- en Grootvader, de
Heer
Uit aller naam,
J. J. C. C. BENNIK.
Bergen N.H., 26 Dec. 1938.
Breelaan 14.
De begrafenis zal plaats
hebben Donderdag 29 Dec.
a.s., n.m. 2 uur, vanaf Huize
„Ingeborg".
Heden overleed onze lieve
Vader, Behuwd-, Groot- en
Overgrootvader, de Heer
M. GROOTKERK,
in den ouderdom van bijna
86 jaar.
Uit aller naam:
D. GOUDENBURG—
GROOTKERK.
Amsterdam Zd. 24 Dec. 1938.
Holendrechtstr. 46 huis.
Heden trof ons een zware
slag door het overlijden van
onzen lieven, onvergetelgkén
Broeder en Zwager, den Heer
in den ouderdom van 57 jaar.
Uit aller naam,
J. C. JANSEN-KROESE.
Alkmaar, 25 December 1938.
Kanaaldijk 4.
Bij vonnis der Arrondissements-
Rechtbank te Alkmaar d.d. 22
December 1938 is verklaard in staat
van faillissement JAN VAN DER
ENG, kistenfabrikant, te Uitgeest,
aldaar handelende onder de Firma
van der Eng's kisten- en houtwaren-
fabriek, opgericht in 1894, met be
noeming van den E.A. Heer Mr.
J. Krabbe, Lid dezer Rechtbank,
tot Rechter-Commissaris en van
ondergeteekende tot Curator.
De Curator:
Mr. C. A. DE GROOT.
Alkmaar, 24 December 1938.
Nassauplein 41.
Gevraagd een
voor de morgenuren.
Adres ZAADMARKT 2.
Gevr. een net
1618 jaar.
JULIANASTRAAT 30.
gevraagd van 82 uur. Vrijdags
tot 4 uur. Aanm. Woensdag tusschen
34 uur Kennemerstraatweg E 150.
Biedt zich aan een
leeftijd 30 jaar, liefst bg heer alleen,
ook wel in een winkel.
Brieven letter T 499 bur. van
dit blad.
Gevraagd voor Heerensalon een
J. JONKER, kapper, Eikelenberg
straat 2a hoek Westerweg.
Gevraagd een
goed kunnende melken, bij R. SLIK,
Helderscheweg 13, Bergen.
Aan de Verzekerden van
het Alg. Afd. Ziekenfonds te
ALKMAAR deelen wq mede, dat
in de Algemeene Vergadering
van 21 Dec. '38 is besloten, dat met
ingang van 2 Januari 1L39 de
wekelfjksche bijdragen weer zqn
vastgesteld als in 1937, zoodat
deze zijn:
28 cent per volwassene
7 cent per betalend kind.
N.B. Zö, die verminderde contri
butie genieten, blijven het
zelfde bedrag betalen.
Namens het Bestuur,
G. STRAVER, Voorzitter.
B. H. J. SCHOUTEN,
Secretaris.
NEDERLANDSCHG
GRONDBRIEFBANK N.V.
AMSTERDAM
Heerengr. 495
RITSEMA'a worden reeds meer
dan 16 jaar in Hilversum vervaar
digd! Vanaf f 24.75.
„RITSEMA"-Agentschap:
Stofzuigerhuis M. WITTE,
Schoutenstraat 30.
Januari beginneu nieuwe cursussen.
Laat U heden inschrijven.
Zie lijst van geslaagden in dit
nummer onder Stadsnieuws.
INSTITUUT
KERKPLEIN 9, ALKMAAR.
Firma Brands (J. de Wit) deelt
haar geachte cliëntèle mede,
dat tengevolge van den brand
op Vrijdag 23 Dec. j.1. het
bedrijf in geen enkel opzicht
is gestagneerd en in het pand
Fnidsen 101 gewoon zal wor
den voortgezet.
Voor telefonische bestellingen
Tel. no. 2965, na 6 uur
no. 2925 (Houttil 22). Alle be
stellingen zullen correct uit
gevoerd worden.
Beleefd aanbevelend,
De verloting ten behoeve van de
lighallen van onze verceniging
wordt uitgesteld tot VRIJDAG
27 JANUARI 1939.
BON
Reclame schoenen reparatie
van ongelooflijk sterk zoolleer.
Dameszolen 45. Herenzolen 55.
Van rubber
Dameszolen 25. Herenzoleu 35.
Bon b\j de schoenen afgeven.
Zonder Bon gewone prijzen.
J. CHATILLON,
Schoutenstraat 6. Telef. 3987.
Laat ze vervaardigen
bij Lichtdrukinr.
Kerkplein 9,
Alkmaar.
HARMONIE (kl. zaan
WOENSDAG 28 DECEMBER
&U u. precies,
Dr. J. B. van Amerongen
eigen vertaling.
Kaarten a f 1 (alles inbegr.j verfcr
Firmanten S Buddmg J Hogervor,.
Breedst raat 55 Alkmaar
Telefoon
4.0.5.4
SUPERLARGO maakt schoenen
grooter, breeder, zet knobbels in
en maakt slippende schoenen slui
tend, onder garantie.
J. CHATILLON,
Schoutenstraat 6. Telef. 3987.
....Uw kennissen, klanten en zakenrelaties.
Allen kunt U ze geluk en voorspoed wenschen
door „een handdruk per advertentie".
Het is maar een kleinigheid zoo'n Nieuwjaars-
annonce maar vait groote waarde zoo U
zaken wilt doen in een sfeer van wederzijd
sche vriendschap. Geeft nog heden een aardige
Nieuwjaarsannonce op.
Deze Nieuwjaarsgroeten verschijnen in het
nummer van 31 December, dat als altijd een
belangrijk nummer 'zal zijn en waarin Uw
gelukwensch zeker nietr mag ontbreken.
De prijs van deze annonces bedraagt, uitsluitend
a contant of door bemiddeling van onze agenten,
van 1 tot 5 regels f 0.50,
over twee kolom, 2x5 regels f 1.—.
C 1
Behangers Stolfeerders
Si. Annastraai 19 Telefoon 34t6.
17196
37* WETTIGE HACO-TREKKING
3e KLASSE, le LIJST
TREKKING VAN DINSDAG 27 DECEMBER 1S38
HOOGE PREMlEN
5000.— 1245
1500.— 1523
1000.— 94 9875
400.— 12562 16373 18235 18933
200.— 4391 4504 8720 16118 16645
100.— 1381 2651 4742 6353 12826 13959 16259 17090
13
231
673
902
1210
1583
1791
2029
2239
2500
2872
3255
3605
3930
4097
4461
4685
4989
5383
6708
5884
6131
6590
6826
9
192
660
893
1155
1558
1767
2009
2215
2480
2781
3244
3594
3929
4086
4454
4587
4974
5364
5627
5878
6121
6509
6809
7121
7130 7140
7376 7379
7577 7592
8017 8053
8317 8323
8628 8660
8904 8911
9073 9116
9362 9363
9647 9719
10196 10241
10497 10498
10709 10722
10964 10980
11170 11176
11511 11531
11733 11759
11959 11962
12079 12080
12282 12326
12534 12540
12844 12901
13012 13100
13420 13422
13691 13702
13978 14015
14235 14283
14455 14480
14644 14680
15048 15060
15277 15291
15468 15491
15759 15804
16061 16105
16275 16319
16496 16571
18861 16866
17060 17087
17449 17478
17899 17954
18307 18376
18645 18647
18940 18976
19168 19170
19379 19387
19580 19615
19897 19908
20185 20218
20799 20831
17
233
682
921
1302
1595
1806
2102
2241
2506
2891
3282
3635
3941
4111
4480
4696
5045
6390
5748
5913
6141
6593
6898
PBEMIËN VAN ƒ45—
34 35 71 81
241
696
932
243
705
991
273
708
399
739
995 1022
1316 1351 1390 1413
1628 1639 1684 1685
1813 1817 1820 1831
2110 2125 2143 2165
2249 2261 2262 2270
2521 2531 2612 2681
2923 2982 3027 3064
3308 3314 3433 3488
3760 3761 3771 8798
3948 3953 4001 4014
4212 4291 4297 4309
4481 4495 4321 4544
4705 4748 4756 4767
5056 5088 5163 5282
5402 5412 5423 5441
5768 5776 5784 5799
5957 5960 5980 6010
6146 6206 6235 6237
668, 6698 6704 6724
6919 6929 6966 7001
82
425
764
1025
1497
1700
1854
2166
2283
2747
3068
3489
3816
4038
4316
4550
4786
6314
5470
5833
6026
6274
6742
7011
105
541
766
1150
1530
1710
1865
2170
2324
2777
3082
3526
3845
4051
4363
4551
4830
6316
6577
5839
6062
6303
6756
7058
180
638
817
1161
1748
1890
2190
2396
2779
3087
3579
3868
4064
4387
4580
493»
5336
6620
5874
607»
6305
6790
706»
7152 7178
739» 7409
7605 7654
8112 8171
8349 8370
8682 8704
8913 8941
9152 9247
9392 9410
9766 9827
10244 10315
10526 10548
10765 10800
10989 10991
11178 11206
11576 11694
11780 11788
11987 11996
12094 12123
12335 12357
12565 12604
12918 12935
13124 13198
13425 13436
13703 13716
14024 14090
14293 14342
14526 14527
14696 14701
15101 15127
15313 15335
15500 15529
15823 15832
16114 16115
16336 16341
16575 16627
16916 16958
17143 17152
17492 17519
17955 17959
18401 18424
18684 18743
18987 19013
19220 19244
19399 19425
19626 19672
19927 19941
20280 20296
20834 20846
7234 7235
7417 7448
7697 7712
6185 8201
8421 8433
8722 8759
8943 8959
9274 92/9
9420 9475
9913 9997
10343 10366
10550 10595
10338 10855
11023 11041
11264 11308
11629 11676
11809 11834
12011 12014
12130 12143
12420 12422
12613 12617
12946 12948
13275 13282
13455 13463
13734 13849
14102 14132
14348 14351
14544 14557
14775 14955
15156 15174
15405 15406
15536 15551
15919 16940
16129 16157
16348 16367
16722 16749
16992 17013
17364 17378
17615 17665
18000 18112
18432 18506
18744 18768
19022 19105
19290 19294
19436 19462
19683 19722
19983 20039
20306 20328
20866 20899
7243 7283
7456 7462
7723 7748
8203 8209
8528 8559
8764 8803
8966 8970
9290 9310
9482 9551
10053 10113
10379 10399
10598 10Ó49
10356 10867
11085 11097
11317 11337
11680 11688
11860 11839
12028 12038
12192 12265
12436 12447
12681 12712
12949 12950
13301 13324
13467 13537
13868 13887
14135 14166
14353 14355
14606 14609
14968 14974
15192 15257
15419 15445
15599 15720
16002 16033
16166 16171
16412 16463
16765 16790
17021 17031
17405 17414
17734 17769
18121 18187
18517 18564
18787 18846
19106 19137
19296 19319
19469 19542
19745 19772
20071 20075
20402 20527
20920 20965
7330 7352
7525 7564
7931 7939
8234 8274
8588 8610
8830 8860
8990 9028
9312 9330
9593 9639
10183 10190
10409 10428
10O88 10,02
10875 10951
11134 11135
11489 11504
11697 11706
1189/ 11908
12043 12060
12280 12281
12454 12508
12745 12754
12969 12978
13363 13377
13597 13629
13953 13956
14208 14217
14371 14379
14623 14639
15036 15043
15268 15273
15457 15458
15749 15758
16056 16057
16260 16261
16478
16815 16824
17034 17035
17423 17427
17797 17870
18244 18299
18588 18622
18879 18891
19141 19159
19327 19375
19585 19568
19775 19812
20085 20103
20531 20661
20971
ytt dk memoires van de moeder van
(Maria Vetséra, over den liefdesroman
van Kroonprins Rudolf.
1)
INLEIDING.
Mayerling, het vroegere jachtslot van
kroonprinses Rudolf, ligt temidden van het
Wienerwald. Vrome zusters, die voor altijd
afstand deden van de vreugden dezer we
reld, knielden 's avonds en 's morgens op
den kouden steenen vloer, om te bidden.
Toen zij den sluier aannamen, hadden zij
de heilige gelofte afgelegd, voor eeuwig
te zullen zwijgen. De kamer, waarin Ru
dolf, erfgenaam van den Oostenrijkscher.
troon, en zijn geliefde, de nauwelijks ze
ventienjarigen Maria Vetsera, hun laatste
uren doorbrachten, is herschapen in een
kapel. Links, halverwege de wit marme
ren trap, staat het beeld van de Heilige
Maagd Maria. Beschermend ziet zij neder
op de menschen aan haar voeten, die nog
in den ban van het aardsche leven. Het
beeld is een geschenk van een andere Moe
der, wier leven ook vol smarten was: kei
zerin Elisabeth, en de beeldhouwer heeft
het madonna-beeld de trekken van Maria
Vetsera gegeven.
1
schrijf, is het bijna vijftig jaar geleden,
dat baron Noposa, intendant van keizerin
Elisabeth, op de Weensche hofburcht de
treurige tijding bracht, dat men kroonprins
Rudolf, erfgenaam van den Oostenrijkschen
troon, dood had gevonden in het jachtslot
Mayerling.
Reeds velen hebben over het tragische
geheim van Mayerling geschreven en na
mij zullen er ongetwijfeld nog velen over
schrijven. Voor den val van de monarchie,
heeft men uit eerbied voor de keizerlijke
familie steeds geaarzeld met deze publi
caties, maar sinds de Habsburgers het reus
achtige gebied, waarover zij regeerden,
verloren hebben, kunnen de aanteeke
ningen, memoires en verdichtsels over
Mayerling een geheele bibliotheek vullen.
De weinige getuigen uit dien tijd hebben,
hetgeen zij wisten, op schrift gesteld. Na
derhand is dit uitgebreid tot dikke folian
ten, grootendeels gebaseerd op praatjes en
geruchten. En nog immer worden daar
nieuwe hoofdstukken aan toegevoegd, die
hun ontstaan aan de fantasie, aan de lite
ratuur en een heel enkele maal aan
de poëzie danken.
De objectieve geschiedschrijver moet tot
de slotsom komen, dat er in de vroege
morgenuren van den 30sten Januari 1889,
behalve Rudolf en Maria Vetsera, niemand
in de kamer was, welke later, op bevel van
keizer Franz Joseph in, in een kapel her
schapen werd. Van de uren, waarin de
doodsengel, in donkere gewaden de zielen
der gelieven meevoerde, is niemand getui
ge geweest. En ook van de gebeurtenissen,
die zich, voor en na het drama van Mayer
ling, in de directe omgeving van Rudolf,
den Weenschen Hofburcht en het slotpark
Schönbrunn, hebben afgespeeld, weten maar
zeer weinigen iets af. Van dezen hebben
tot nu toe maar twee personen het zwijgen
gebroken: de echtgenoote van graaf Elemér
Lonyay, de vroegere kroonprinses Stepha-
nie, weduwe van Rudolf, en gravin Marie
LarischAllersee, dochter van een broer
van keizerin Elisabeth en geboren uit een
morganatisch huwelijk. Beiden hebben haar
memoires gepubliceerd en beiden spreken
zq daarin ook van de tragedie van Mayer
ling. Maar geen van beide verhalen is ob
jectief en onpersoonlijk: de eene wilde de
vraag beantwoorden, waarom de man, van
wiens galante avonturen geheel Weenen op
de hoogte was, het geluk niet in eigen fa
miliekring kon vinden, de andere scheef
eerder een pleidooi, dan een chronologische
Opgave der gebeurtenissen. BratfiSch, de
koetsier, die den kroonprins en zijn geliefds
behalve op hun vele ritten, ook op hun
laatsten rit vergezelde,- werd door het Hof
naar Amerika gestuurd en kreeg zooveel
geld, dat hij zijn belofte om te zwijgen, niet
behoefde te verbreken.
Keizer Franz Josef sprak met zijn naas
te omgeving niet eens over het drama van
Mayerling, het was zelfs ten strengste ver
boden om in zijn nabijheid den naam Ru
dolf te noemen. In de zevenentwintig jaar
van het drama van Mayerling tot aan zijn
dood toe, heeft hij met geen mensch over
zijn zoon gesproken.
De kamerdienaar van kroonprins Rudolf,
de lakei Loschnek met zijn naam werden
alle liefdesbrieven geadresseerd en hij was
de man, die de verschillende kortstondige
liefdes van zijn meester door de donkere
gangen van den Hofburcht leidde moest
voor den prior van het monnikenklooster
van dat Heilige Kruis op den crucifix zwe
ren, dat hij nooit met iemand, zelfs niet
met zijn familie, over Rudolf en zijn aange
legenheden zou spreken. Tevens legde hij
de gelofte af, tot het eind van zijn leven
geen alcohol meer te drinken, zoodat hg
ook in een roes geen geheimen kon verra
den. In hetzelfde klooster legden ook alle
andere bedienden van Mayerling een ge
lijken eed af, de portier, de huisbewaarder,
de lakeien, de kok. En de postdirecteur van
Baden, de politieman, de machinist van den
trein, die Rudolf's vriend, den graaf Hoyos,
op den bewusten morgen van Baden naar
Weenen bracht moesten allen eveneens een
dergelijke belofte afleggen.
De bedienden van Maria Vetsera beloof
den den keizer zeiven op eerewoord, te
zullen zwijgen. Geld en onderscheidingen,
bedreigingen en kerkerstraffen sloten allen
getuigen den mond. Over de middelen,
welke men hiertoe in hofkringen aanwend
de, wist de keizer zelf wel het allerminste.
Iedereen heeft men tot stomheid kunnen
dwingen. Alleen één mensch heeft zich niet
aan het gebod gestoord.
De moeder.
In de jaren, na het drama van Mayer
ling, deed aan het hof al spoedig een ge
rucht de ronde: In het uitgestorven paleis
van de familie Vetsera, in de Salesianer-
gasse, schrijft de dochter van den schatrij
ken Griekschen bankier Baltazzi, barones
Helena Vetsera, achter gesloten deuren en
in den diepsten rouw haar memoires. Nog
later ging het gerucht, dat deze memoires
gereed waren en gedrukt zouden worden:
dit boek zou het eenige authentieke ver
haal over de tragedie van Mayerling be
vatten. Niemand had deze memoires echter
ooit gezien en zelfs de allerhoogsten aan 't
Hof konden zich er niet op beroemen, ze
ook maar voor een minuut in handen ge
had te hebben.
Het manuscript van deze memoires ligt
hier voor me, op mijn schrijftafel. Het ma
nuscript is authentiek: ik heb het zelf, ge
durende een langen, langen nacht, van het
origineel, dat precies 24 uur in mijn bezit
was, overgeschreven
Hoe ik aan dit origineel kwam, wanneer
het geschreven werd, waarom tot dusver
niet gepubliceerd mocht worden, staat alle
maal in de volgende hoofdstukken.
Ik schrijf geen roman en heb als ver
slaggever geen andere bron, dan het verlo
ren gewaande manuscript, dat ik gevonden
heb. De inhoud van dit gedenkschrift staat
steeds tusschen aanhalingsteekens, omdat
ik er steeds voor gezorgd heb geen zin toe
te voegen. Hetgeen er staat heeft Maria
Velsera's moeder, die in een nacht haar
dochter verloor, zelf met sidderende han
den op papier gezet, ver van alle roman
tiek of het gepraat van de Weensche sa
lons.
Wanneer ik deze artikelen-serie een re
portage-roman noem, doe ik dat, omdat het
gedenkschrift op zichzelve een spannende
roman is.
Helena Vetsera geeft een verslag van de
gebeurtenissen, van de gevolgen waarvan
zij zelve, direct, of indirect getuige was.
Waar de aanhalingsteekens voorkomen
laat ik haar zelf aan het woord, inplaats
van in verklarende onderschriften of voet
noten. Dat ik dezen technischen vorm koos,
moet men mij verontschuldigen. Een mo
dern verslaggever is nu eenmaal geen na-
vorscher van oude en eerbiedwaardige ge"
schiedenisannalen. Maar ik heb steeds He
lena Vetsera op den voorgrond geschoven
aangezien haar gedenkschriften, steeds bij
iederen uitgever als moderne roman zou
den kunnen verschijnen
(Wordt vervolgd)-