DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. No. 2 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Dinsdag 3 Januari 1939 141e Jaargang Duitschland en de Fransch- Italiaansche betrekkingen. Een opmerkelijk artikel van het Hamburger Fremdenblatt. De gevechten in Spanje. Franco blijft vorderingen maken. Een nieuwe Britsche politieke groep? Meer nationale eenheid! Binnenkort Duitsch- Poolsche besprekingen. Over de Poolsche Joden. Britsche proconsul gearresteerd. Door de Franco-politie. Proces-Niekisch begint heden te Berlijn. Voorbereiding van hoogverraad ten laste gelegd. Wijziging in Japansch opperbevel. In Midden-Chjna. Japansche regeeringscrisis op komst. Hiranoema opvolger van Konoye? De algemeene toestand. De Kwomintang wil van geen compromis weten. Nieuws in 't kort. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. DirecteurC. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Onder het opschrift „De Middelland- sche Zee en Wij" bespreekt de Berlijn- sche correspondent van het Hamburger Fremdenblatt in een opmerkelijk artikel het standpunt van Duitschland ten aan zien van het door de Italiaansche eischen acuut geworden Middellandsche Zee- vraagstuk. Naar aanleiding van de reis van Daladier naar Corsica en Tunis merkt het blad op dat de Fransche diplomatie, zooals zij dat in dergelijke gevallen altijd heeft gedaan, door een met overduidelijken nadruk gemaakt ge baar van niet van wij ken te willen weten, Frankrijk in een gunstige positie tracht te plaatsen. Het is, aldus het blad, echter niet te ontkennen dat de betrekkingen tusschen de beide mogendheden aan de Middelland sche Zee rijp geworden zijn voor een prin- cipieele regeling. De correspondent wijst er op, dat sedert de ontspanning tusschen Rome en Londen ook Dzjiboeti, Suez en Tunis nauwelijks nog als op zichzelf staande problemen kunnen wor den beschouwd. Iedere entente, zelfs de Britsch-Fransche, wordt noodgedwongen verstoord, wanneer door een der beide par tijen toenadering tot stand gebracht wordt met een derde mogendheid, waarmede de andere partij voortdurend in conflict is. Daarom zijn de Fransch-Italiaansche ■betrekkingen een Europeesche kwestie geworden, waarvan de terugslag zelfs wordt ondervonden door een land ais Duitschland, dat geen directe belangen in de Middellandsche Zee kan laten gel den. De politiek van de as vooronder stelt als grondbeginsel van alle buiten- landsche betrekkingen van Duitschland een houding, die eerlijk begrip voor de rechtvaardigheid der Italiaansche wen- schen bepleit. Wanneer men in het bui tenland de moeite zou willen nemen de duidelijke en onverbreekbare verplich tingen uit Duitschland's vriendschap voor Rome in haar wezen te begrijpen dan zou ook Duitschland's standpunt in het Middellandsche Zee-vraagstuk niet aan misvattingen blootstaan. Wie, aldus besluit de correspondent, over tuigd is van de noodzaak van een ontspan ning in de Middellandsche Zee, die zal in zien, dat zelden met een bot „nooit" zegen rijke resultaten in de geschiedenis bereikt zijn". Bij het algemeene hoofdkwartier der Spaansche regeeringstroepen heeft Reu ter vernomen, dat aan den zuidelijken vleugel van het front de troepen van Franco tengevolge van de terreinmoéi- lijkheden niet langs den oostelijken Ebro-oever van Mora naar Falset kun nen oprukken. Op plaatsen, waar de vijand beide oevers van de Ebro bezet houdt, legt hij bruggen aan. Hoewel Franco sedert het begin van zijn offensief ten zuiden van Lerida een aan zienlijke oppervlakte aan vlak land heeft bezet, hebben zijn troepen nog geen enkel strategisch belangrijk doel bereikt. De om trekkende beweging van Tremp naar Pons en Artesa en vandaar naar het zuiden is verijdeld door den helfhaftigen tegenstand der regeeringstroepen. De vijand, aldus ver klaart men, is overal vele mijlen van de hoofdverdedigingslinie der regeeringstroe pen verwijderd. Volgens een bericht van het Spaansche persagentschap uit Barcelona is de toestand aan het Catalaansche front in de laatste 48 uur niet belangrijk gewijzigd, hoewel er hevig gevochten is. De troepen van Franco zijn voortdurend in actie geweest, doch in militaire kringen te Barcelona gelooft men dat die actie haar hoogtepunt voorbij is. Op 13 tot 16 K.M. van Artesa hebben de Franco-aanvallen geen succes gehad. In den sector tusschen Lerida en Granadella maken de verdedigers gebruik vart de terrein- omstandigheden om de troepen van Franco voor elke winst duur te laten betalen. Al leen in het zuidelijkste gedeelte, bij Caba- ces, kon de vijand vorderingen maken. Franco meldt toch successen. Uit Sarragossa wordt gemeld: De noordelijke tang der rechtsche troepen aan het Catalaansche front sluit de republi- keinsche troepen aan den hoofdweg tus schen Balaguer en Seo de Urgel langzaam in. De afdeel ingen van generaal Valino, die het noordelijk been van den tang vormen aan den noordelijken oever van de Boven- Segre, hebben verscheidene honderden ge vangenen gemaakt. Volgens berichten van het hoofdkwartier te velde blijft men opti mistisch. De divisies van Navarre, het zuidelijke been van den zuidelijken tang, zijn vijf K.M opgerukt bij de Siërra Demontsant in Tarra- gona. Zij hebben zich meester gemaakt van een top ten oosten van Juncosa, vanwaar zij den weg naar Reus beheerschen, en van een hoogte oostelijk van Cabaces. Tweeduizend krijgsgevangenen zijn achter het front ge zonden. Het legercorps der legionarissen, het noordelijk gedeelte van den zuidelijken tang, houdt zich bezig met het breken der sterke republikeinsche verdediging. De sol daten moeten hier de eene hindernis na de andere opruimen zoodat zij geen belang rijke terreinwinst kunnen behalen. Volgens den politieken redacteur van de „Press Association" zal in Engeland een nieuwe politieke groep gevormd worden, „die persoonlijkheden van onafhankelijken geest zal vereenigen, welke tot alle partijen behooren en verontrust zijn over het oor logsgevaar over hetgeen zij beschouwen als de zwakheid van het Britsche verdediging stelsel en over de thans gevoerde buiten- landsche politiek. De beweging moet niet worden beschouwd als gericht tegen Cham- berlain. Zij heeft ten doel een vollediger nationale eenheid in het leven te roepen, welke uiteindelijk moet uitloopen op de vorming van een „waarlijk nationale" regeering. De redacteur verduidelijkt, dat Eden geenerlei rol speelt in de vorming van deze nieuwe groep. „Kurjer Polski" meent te weten, dat binnenkort te Berlijn de Poolsch-Duitsche besprekingen over de Poolsch-Joodsche burgers, die uit Duitschland zijn gezet, welke besprekingen bijna twee maanden geleden werden afgebroken, zullen wor den hervat. De voor deze besprekingen benoemde delegatie bestaat uit vertegenwoordigers van het ministerie van buitenlandsche zaken en van de Poolsche ambassade te Berlijn. De onderhandelingen zouden betrekking hebben op de opheffing van het kamp te Zbonszyn aan de Poolsch-Duitsche grens, waar uit Duitschland gezette Poolsch- Joodsche burgers zijn ondergebracht. Deze Joden zouden het recht krijgen naar Duitschland terug te keeren om orde te stellen op hun zaken. De kwestie der regeling van de mate- rieele aangelegenheden der uit Polen afkomstige Joden, die uit Duitschland zijn gezet en in Polen zijn teruggekeerd of naar andere landen zijn vertrokken, zal eveneens worden besproken. Van gezaghebbende zijde heeft Reu ter vernomen, dat Ernest Golding, die gedurende 10 jaar Britsch proconsul is geweest te San Sebastian, met zijn vrouw aldaar gisteravond gearresteerd is door de rechtsche militaire politie. Deze arrestatie staat in verband met het plaatselijke gerechtelijke onderzoek naar de vertakkingen van de affaire, waarbij gebleken was, dat een Britsch consulair valies behelsde, wat men een incriminee- rend pakket noemde. Terwijl te Londen gezaghebbende kringen geen bevestiging hebben ontvangen van de arrestatie van Golding en zijn vrouw te San Sebastian, merkt men op, aldus Reu ter, dat wanneer zoo'n arrestatie mocht hebben plaats gehad, een ernstige toestand zou zijn ontstaan. Golding heeft al zijn consulaire taken op bevredigende wijze uit gevoerd en nooit is een klacht tegen hem ingediend. Het zou verrassendzijn, wan neer de rechtsche autoriteiten hem zouden hebben gearresteerd zonder eerste hun be wijsmateriaal aan de Britsche autoriteiten te hebben voorgelegd en hen te hebben ge raadpleegd. Het Duitsche Nieuwsbureau bevestigt dat heden het proces begint tegen den schrijver Ernst Niekisch, Het wordt behandeld voor den eersten senaat van het volksgerechtshof; de beschuldiging luidt voorbereiding van hoogverraad. Met Niekisch staan nog twee verdachten terecht. (In Vroegere berichten, ontleend aan de Engelsche pers, was' naar men zich herinnert sprake van éen twintigtal verdachten.) Het D.N.B. voegt aan het bericht toe, dat Niekisch, een vroeger onderwijzer, bij de oprichting van de raden-republiek in Mün- chen.in 1918 en 1919 een leidende rol speelde en dat hij toen reeds uit dezen hoofde wegens hoogverraad werd veroordeeld. Ook in den daarop volgenden tijd behoorde hij volgens het D.N.B. tot links-georiënteerde partijen. Sedert ongeveer 1926 gaf hij het tijdschrift „Widerstand" uit. Reeds lang vóór 1933 keerde hij zich (aldus het D.N.B.) tegen het nationaal-socialisme en ook nadat dit aan de macht was gekomen, bestreed hij tot aan zijn aanhouding de politieke en economische doeleinden van den nationaal-socialistischen staat op opruiende wijze, waarbij hij de lei dende persoonlijkheden van het derde rijk op de ergste wijze beschimpte. (Reuter meldt nog dat Niekisch sinds 1936 in arrest is en dat zijn bedrijvigheid in ver band stond met de zgn. vrijheidspartij en soortgelijke geheime organisaties in Duitsch land. Hij was de stichter van een politieke partij gericht tegen de republikeinsche regeering en werd bekend als schrijver van artikelen en boeken, gericht tegen het verdrag van Versailles. Er is volgens Reuter een groot aantal ge tuigen gedagvaard. Generaal Hata, die in Februari 1938 generaal Matsoei opvolgde als opper bevelhebber der Japansche troepen in Midden-China, zal, naar van gezag hebbende zijde wordt vernomen, wor den vervangen door den 57-jarigen ge neraal Otozo Jamada, die in anciënni teit twee jaar jonger is dan Hata. Het is niet bekend, waar Hata zich op het oogenblik bevindt. Eenerzijds wordt bericht, dat hij naar Japan terugkeert, ter wijl anderzijds wordt gemeld, dat hij ern stig ziek ligt te Nanking. De Japansche censoren te Sjanghai heb ben een protest ingediend bij de Ameri- kaansche autoriteiten tegen de activiteit van het Amerikaansche radiostation „Globe Radio" in .den Amerikaanschen sector der Intern. Nederzetting te Sjanghai. De Japan ners beweren, dat het station de laatste zes weken ongecensureerd handels- en perste legrammen heeft uitgezonden naar de Ver. Staten en de Philippijnen. Omtrent het besluit om Wang Tsjing Wei uit de Kwomintang te stooten, verneemt het A.N.P. nog uit Tsjoeking, dat Tsjang Kai Sjek onmiddellijk na ontvangst van Wangs boodschap het partijbestuur bijeen riep. Tsjang Kai Sjek vroeg clementie voor Wang en stelde voor, dat de Kwomingtang zou trachten Wang er toe te bewegen zijn houding alsnog te herzien. De aanwezige leden achtten de voorstellen van Tsjang evenwel te toegevend en vroegen Wangs uitzetting uit de partij voor het leven en zijn verwijdering uit alle functies. Niette genstaande het feit, dat Tsjang Kai Sjek den leden voor de stemming nog eens ver zocht de zaak kalm te overwegen, werd het besluit tegen Wang met algemeene stem men genomen. Een aantal besprekingen aan het einde van het jaar gehouden, hebben Konoye, den Japanschen minister-president, het be sluit doen nemen voor het einde der week af te treden. Waarschijnlijk, aldus verklaart men in wel ingelichte kringen, zal baron Hiranoe ma, de president van den geheimen raad, Konoye opvolgen. De crisis is in de eerste plaats veroor zaakt door den aandrang, welken admiraal Soetsoegoe uitoefent ten aanzien van een nationale mobilisatie op politieke basis, waarbij de politieke partijen in een enkele nationale partij worden samengebracht. Leden der Minseito en Seyoekai zijn voorstanders van een nationale, moreele mobilisatie, doch zij zijn sterk gekant tegen de plannen van Soetsoegoe. Deze dreigt reeds op een ontbinding van den landdag te zullen aansturen. Daarom zou Konoye er de voorkeur aan geven af te treden voor de landdag weer bijeenkomt. ALKMAAR, 3 Januari. Het jaai 1938 heeft zich o.m. gekenmerkt door ministerieele reizen, maar het ziet er naar uit, dat ook 1939 zoo'n jaar zal worden. De Fransche minister-president Daladier heeft gisteren reeds de rij der reizen geopend met zijn reeds lang aan gekondigde tour door Corsica en Tunis. Helaas, de redenen van deze reis zijn als de redenen van zoovele 1938-reizen: de rust, de vrede wordt verstoord en deze moet in het belang van Europa toch gehandhaafd worden. En nu Italië zich danig geroerd heeft, nu moet Daladier de bevolking van Corsica en Tunis kalmeeren en meteen indrukken van aanhankelijkheid aan Frankrijk met zich meenemen. Gistermiddag heeft Daladier zijn tweede bezoek gebracht aan Corsicaansche havens: eerst heet. hij Ajaccio bezocht en daar is hij hartelijk toegejuicht en nu was de beurt aan Bastia, waar de ontvangst al niet min der hartelijk was. Terstond nadat Daladier van den krui ser „Foch" aan land was gegaan, werd hij begroet door de teoeji ichingen van een geestdriftige menigte. Terw'jl de premier den garnizoenstroepen parade afnam, brak het publiek door de afzettingen heen. De premier begaf zich naar het monument, dat is opgericht ter nagedachtenis aan de 40.000 gesneuvelde Corsicanen. De voor zitter der Corsicaansche oudstrijders-ver- eeniging sprak, nadat een minuut stilte was betracht, toen Daladier een krans had neer gelegd bij het monument, de volgende woorden: „Wij zweren bij onze wapenen, bij onze vrouwen en onze kin deren, dat wij als Franschen zullen leven en sterven." De menigte ving deze woorden op en her haalde als één man: „Wij zweren het!' Vervolgens trok de officieele stoet naar den grooten schouwburg, waar de burge meester in bewogen bewoordingen den minister-president welkom heette. Hij zeide o.a., dat Corsica lang voor Lodewijk XIV door zijn gevoelens aan Frankrijk behoorde en herinnerde aan het roemrijke koninklijke regiment van Corsica, dat ge vormd was uit vrijwilligers, die in Fran schen dienst waren getreden. Om kwart voor vijf ging Daladier weer scheep naar Tunis. De „Daily Telegraph' zegt in haar com mentaar op het bezoek van Daladier aan Corsica: deze klinkende ontvangst moest Italië er snel van overtuigen, dat welke aanspraken het op het eiland kan laten gelden, deze zeker niet gegrond zijn op de gevoelens der bewoners. Frankrijk toönt vastberaden eenheid en daarom is de hef tigheid der Italiaansche perscampagne reeds zichtbaar aan het afnemen. Indien na een redelijke periode van rust Italië ge matigde eischen aan Parijs zou stellen langs de gewone diplomatieke kanalen en in een geest van vriendschap, aldus de „Daily Telegraph", is het niet onwaar schijnlijk, dat het een verzoeningsgezind antwoord zou krijgen. Daladier wenscht zeer zeker een echte kalmeerin-g in het gebied van de Middellandsche zee. De „Daily Mail" schrijft, dat Italië weet, dat de campagne voor Corsica, Tunis en Nice weinig belooft. Doch zij kan leiden tot besprekingen met Frankrijk over Dzjiboeti en de controle van het Suez- kanaal. En op deze twee punten zullen de beide naties waarschijnlijk spoedig tot een aanmerkelijke overeenstemming kunnen komen. De „News Chronicle" is van meening, dat er niets verrassends is in de allerhar telijkste ontvangst, welke Daladier op Corsica is ten deel gevallen. Het bezoek was niettemin de moeite waard, daar het niet alleen van belang is, dat Corsica loyaal is tegenover Frankrijk, doch dat de geheele wereld weet van de loyaliteit van Corsica. De gouverneur van Tunis, generaal Mustafa Sfar, heeft een vertegenwoordiger van Havas ontvangen, tegenover wien hij verklaringen aflegde betreffende aanhan kelijkheid der Tunisiers jegens Frankrijk, die thans algemeen is. „Geen enkele nadere andere mogendheid dan Frankrijk, zoo zeide hij o.m., zou geduld kunnen worden als beschermster van het Tunisische volk." De gouverneur wees er verder op, dat de Fransch-Tunische verbondenheid een zaak des harten en van het verstand is, omdat Frankrijk het land tot ontwikkeling brengt en den Tunisiers hun vrijheden laat „De toekomst der Mohammedanen wordt in het volgende feit saamgevat: Frankrijk over weldigt niet, het vervult zijn functie met een tact, die alle Mohammedanen waar- deeren, eerbiedigt onze gewoonten en helpt ons omtrent den modernen staat de be grippen te krijgen, die ons ontbreken Om welk verschrikkelijk avontuur zouden wij een verandering kunnen wenschen?" In verband met het geval-Wang Tsjing Wei hebben de publiciteitscom- missie van de Kwomintang, de nationa le militaire raad en de commissie van politieke zaken gezamenlijk een mani fest gepubliceerd, waarin volgens het Chineesche persbureau gezegd wordt: 1. Het optreden en de meening van Wang Tsjing Wei zijn volkomen persoonlijk. 2. Het door Wang Tsjing Wei op 29 Dec. gezonden telegram zal niets veranderen aan het toekomstige gewapend verzet. 3. De nationale Chineesche politiek van gewapend verzet kan niet gemakkelijk door de meeningen van twee personen worden gewijzigd. 4. Het is niet het juiste oagenblik voor China om te streven naar een compromis met Japan, dat, zooals uit de 22 Dec. door Konoje afgelegde verklaring blijkt, het punt van uitputting nadert. Het is thans de tijd voor een tegenaanval door China om het verloren terrein te heroveren en ten slotte de overwinning te behalen. 5. De laatste „vredes-camouflage" van Japan is niet meer dan een proefballon voorafgaande aan een nieuw militair offen sief. 6. Wang Tsjing Wei's afvalligheid van het revolutionnaire front beteekent niet de ontbinding hiervan, integendeel zullen de revolutionnaire krachten van China er nog meer door versterkt worden. De overstroomingen van de Gele Rivier. - Het water van de Gele Rivier, dat in De cember de dijken heeft doen bezwijken, dreigt thans 9 millioen Chineezen van hun haardsteden te verdrijven. Deze mededeeling werd gedaan door het Internationale comité tot hulpverleening van slachtoffers van hongersnood. Nadat het water van de Gele Rivier zich vereenigd had met water van de Hwai, kwam een geheel gebied op de grens tusschen Anhwei en Kiangsi onder water te staan. Het water stroomt thans in de richting van de zee. Tenzij de dijken der Gele Rivier onmiddellijk worden hersteld, is te vreezen, dat nog een gebied van 9.000 vierk. mijlen onder water zal worden gezet. Op dit ge bied wonen 9 millioen menschen. Hevige sneeuwstormen. - In het gebied van de Zwarte Zee en de Aegeische Zee woe den thans hevige sneeuwstormen. Ettelijke zeilschepen zijn vergaan. Ook het Turksche kolenschip „Millet" (1880 ton) is met de ge heele uit 22 koppen bestaande bemanning aan de kust van de Zwarte Zee gezonken. Is generaal Mirkowic uit den weg ge ruimd? - Met betrekking tot den dood van voormaligen Russischen generaal Mirkowic, wiens lijk men gevonden heeft nabij Ostrog in de buurt van de Poolsch-Russische grens, meenen de bladen te weten, dat na het voor- loopige onderzoek de oorspronkelijke lezing, dat Mirkowic zich van het leven heeft be roofd, onjuist gebleken is. Generaal Mirkowic was naar het schijnt een vriend van den op zoo geheimzinnige wijze verdwenen generaal Koetjepof en hij zou geweten hebben, wie in deze verdwij ning de hand hebben gehad. Ex-ambtenaren ter dood veroordeeld. - Naar Reuter uit Moskou meldt, heeft de krijgsraad te Kiew het doodvonnis uitgespro ken tegen vijf vroegere ambtenaren van- de Moldavische afdeeling van het volkscommis sariaat van binnenlandsche zaken. Talrijke getuigen verklaarden, dat de beklaagden hen op onwettige wijze hadden gearresteerd en beschuldigingen tegen hen verzonnen hadden, terwijl zij misdadige middelen heb ben gebruikt om bekentenissen af te dwin gen. Kleine oorzaken, groote gevolgen. - In een rapport over een niet ernstig spoorweg ongeluk op het hoofdstation van Glasgow heeft de inspecteur gewezen op het feit, dat van de 43 personen, die in een ziekenhuis be handeld moesten worden wegens kwetsuren door glasscherven, niet minder dan 15 ge wond waren door het zeer dunne glas, dat voor de in de coupé opgehangen fotografieën van de betrokken streek had gezeten. Bij de geringste botsing gingen deze foto's in puin en de glassplinters hadden verscheidene hoofd- en halswonden veroorzaakt De rap porteur raadt den spoorwegdirecties aan ander materiaal te gebruiken of anders de versiering met ingelijste foto's liever na te laten. Ernstig treinongeluk in Spanje. Op den spoorwegovergang in de Straat van Sa- gunto is een electrische trein van de lijn naar Paterna in botsing gekomen met een tram. Er vielen zeven dooden en zestien gewonden, k

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1