AMSTERDAMSCHE BEURS
Br
sswe"K,nn 2040 wH,ac
£aatste AecicfUen
Staatsloterij
£uchUuuut
J(eck School
J^qeionden Stukken
Weedecichl
!Bucqetü{ke. Stand
Verwachting.
Buiteniandsch weeroverzicht.
De oorlog in China.
4
TWEEDE BLAD.
Ongecorrigeerd
Mr. Dr. L. E. Visser, die, zooals wij onder
„Binnenland" berichten, benoemd is tot
president bij den Hoogen Raad.
(Niet officieel)
4de klasse, 3de lijst
Trekking van Woensdag 4 Januari 1939
Hooge Prijzen
1500.— 2425
1000.— 6999 v
ioo._ 1932 21626
Prijzen van 65.
1144 1277 2075 2238 2306 2322 2494 2729
2887 3012 3249 3312 3376 3440 3581 3809
4323 4698 4770 5361 5438 5566 5745 5868
6000 6237 6333 6464 6610 7248 7363 7389
7412 7463 7916 8204 8367 8763 8847 9113
9142 9150 9545 9560 9597 9849 9928 10466
11063 11085 11383 11458 11596 12293 12733 12736
13291 13766 13818 14663 14786 14853 15048 15050
15764 16015 16131 16274 16438 16476 17059 17094
17167 17224 17544 17589 17820 17923 18225 18251
18397 18964 19131 19189 19892 20311 20395 20683
20701 20975 21098 21162 21468 21512 21943 21951
Verbet. 4de klasse. 2de lijst: 20576 m. z. 20575.
ONZE POSTVLUCHTEN.
Uitreis: Buizerd te Alexandrië; Valk
Napels; Zilverreiger te Singapore.
Thuisreis: Emoe te Bagdad; Oehoe
Medan; Nandoe te Lyon; Torenvalk te
Singapore.
te
te
OPGAVE VAN NOORDHOLLANDSCH
LANDBOUWCREDIET N.V.
van Woensdag 4 Januari 1939.
STAATSLEENINGEN.
3—3% Neder 1. 1938
3 Ned-lDdië 1937
5Yt Duitschl. '30 m verkl.
BANK-INSTELLINGEN.
Amsterd Bank
Handel Mii Cert. v. 250
Koloniale Bank
Ned. Ind. Handelsbank
«•fJJUSTR. OND. BINNENL.
Alg. Kunstzijde Unie
CaTvé Delft Cert.
Lever Bros
Nederl. bord
Philips Gloed. Gem. Bezit
1NDUSTR. OND. BU1TENL.
Am. Smelting
Anaconda
Betbleh. Steel
Cities Service
Generaal Motors
Kennecott Copper
Republic Steel
Standard Brands
Steel comm
U. S. Leather
Vorige
koers
101
997/is
26%
134%
1463/,
159V,
13.%
40%6
90%
139i%6
348
216%
39%
§26 •b/n
58ii/i„
515/;l
38-/16
32'/s
15%
5l3/,fl
52'/.
4%6
CULTUUR MAATSCH.
467
H. V. A
O
461-%
Java Cultuur
0
203
200
N*d Ind Suiker Unie
0
216
212
Vereen. Vorstenlanden
0
92%
91%-%
MIJNBOUW.
59%
Redjang Lebong
0
153
153
PETROLEUM.
308
3133/,
Dordtsche Petr.
3 353/.- 6
Perlak
74
74
Phillips Oil
323%
313/,
Shell Union
11%
11 -%6
107/,6-Z
RUBBERS.
Amsterd. Rubber
0
0
223%
225}-%
Deli Bat. Rubber
159%
157
Hessa Rubber
0
131%
126%
150
110'/,
Interc. Rubber
3%
3%-%6
SCHEEPVAARTEN.
HollandAmerika
lijn
113
115
JavaChinaJapan lijn
88%
87%
Kon. Ned. Stoomboot
121%
121'/,
Scheepvaart Unie
0
U5%
115%-;
TABAKKEN.
Deli Batavia
206%
2053/,
Oude Deli
0
264%
263
239
AMER. SPOORWEGEN.
303/,
Atchison Topeka
0
31%
Southern Pacific
16%r,
15{-»/,6
Southern Railw. Cert.
0
17%
16"/l6-è
Union Pacific
0 0
0
75
75
Canadian Pac.
9 9
9
4%
4%-'Vl6
laatste
2.45-3.00
101
99%6
26-7%6
133%
147%
157-}-%
133%
40%-%
89%
140
216%
39
25;-"%
56-?l/i6
513/ic
37/-%
31-%,
18%-j
5%
51-%
4'/,
§Noteering per 50. x) ex-coupon
tExclaim. *Exdividend.
Prolongatie vorige koers 54, heden V, pCt.
WISSELKOERSEN AMSTERDAM
OFFICIEEL.
Vorige koers
heden
New-York
1.83»/i,
1.84
Londen
8.51%
8.52 y,
Berlijn
73.75
73.80
Parijs
4.82
4.83
Brussel (Belga)
31.03
31.02 y,
Zürich
41.57
41.57
Kopenhagen
38.00
38.05
Stocgholm
43.82
43.90
Oslo
42.77 y2
42.85
HET ERNSTIG VERKEERSONGELUK TE
AMSTERDAM.
De 15-jarige expeditieknecht.
De 15-jarige expeditieknecht die giste
ren op het Rapenburgerplein te Amsterdam
het trottoir opreed, tengevolge waarvan 'n
vrouw werd gedood, terwijl twee andere
personen werden gewond is vandaag in den
loop van dezen dag na verhoor aan zijn
ouders teruggegeven.
DE KABINETSCRISIS IN JAPAN.
Oorzaken.
Welingelichte kringen verwachten niet,
dat Konoye een officieele functie zal aan
vaarden, terwijl zijn aanhangers daaren
tegen een campagne voeren om hem voor
zitter te laten worden van den geheimen
raad in plaats van Hiranoema, indien deze
de leiding der regeering zou overnemen.
Politieke kringen noemen als voornaam
ste redenen voor de crisis:
1. De rechterzijde en het leger eischen
een krachtiger kabinet, dat zal garandee
ren, dat de op 22 December bekend ge
maakte vredesvoorwaarden zal waar
borgen. Zij zullen den gematigden elemen
ten niet toestaan de Chineesche aange
legenheid te regelen door een compromis:
dat gelijk zou staan met een terugtocht
2. De rechterzijde en de militairen
eischen een krachtige politiek tegenover
de vreemde mogendheden en in het bij
zonder sovjet-Rusland.
3. De gematigde en nationalistische
kringen zijn gekant tegen een totalitair
politiek stelsel, dat geinspireerd zou zijn
op de fascistische staten.
HET NATIONAAL-SOCIALISME IN
DENEMARKEN.
De Kopenhaagsche politie heeft gisteren
zes nationaal-socialisten gearresteerd, waar
onder een advocaat en een politieman. Zij
worden beschuldigd medeplichtig te zijn aan
den diefstal van documenten van het mi
nisterie van buitenlandsche zaken. Ook over
handigden zij rapporten van de Deensche
politie over Duitsche emigranten aan deti
leider der Deensche nationaal-socialisten
Clausen.
VERTREK EN INTOCHT PASTOOR
VAN SCHERMERHORN.
Men schrijft ons:
Vrijdagmorgen te 11 uur zal de heer C.
A. Ruigewaard onze parochie verlaten van
uit de kleuterschool, welke door hem werd
gesticht en alwaar de kleuters hem een ge
dicht ten afscheid zullen voordragen.
De kerkmeesters zullen hem vergezellen
naar zijn familie te Egmond aan Zee.
Te half drie zal de nieuwe pastoor, de
heer J. W. H. Schmidt in Alkmaar arrivee-
ren in gezelschap van den heer mr. J. M.
v. d. Tuijn, deken van den Haag met nog
2 kapelaans. Het gezelschap zal van Alk
maar worden afgehaald door de leaen van
het kerk- en armbestuur en zal in 3 auto's
gereden worden langs de Noordervaart door
het dorp naar de pastorie, alwaar het te
kwart voor drie zal arriveeren. Bij de
groote kerk zullen de schoolkinderen staan
opgesteld met het personeel der school, en
zij zullen vóór de auto's loopen naar de
pastorie, alwaar de juffrouw van de kleu
terschool met haar kleuters eveneens zal
zijn opgesteld. Ook verschillende geestelijke
en wereldlijke autoriteiten zullen daar hun
opwachting maken om den nieuwen pastoor
te begroeten. Bij aankomst voor de pastorie
zal de heer J. N. A. Hermes, secetaris van
het kerkbestuur, de welkomstrede uitspre
ken namens de geheele parochie, daanv. zal
door de kleuters een gedicht worden voor
gedragen onder leiding van de juffrouw
mej. G. M. Vendel.
Daarna zullen de kinderen der school on
der leiding van het hoofd den heer K. A.
M. Dagelet een welkomstlied zingen.
's Avonds te 7 uur zal een plechtig lof
worden gecelebreerd, waaronder pastoor
Schmidt zal worden geïnstalleerd door den
heer A. Hollenberg, deken van Purmerend.
KERKVERKIEZING TE BERGEN.
Wegens bedanken van den heer D.
Jimmink als secretaris-penningmeester van
het Ned. herv. kerkbestuur, is in diens
plaats als zoodanig gekozen de heer J.
Kroon, Prinsesselaan alhier.
HET SPOORWEGPENSIOEN IN
EEN NIEUW STADIUM.
Vergun mij, geachte Redactie, eenige
regelen in Uw blad voor onderstaande:
In de gelederen der gepensionneerde
Spoormannen heerscht allerwege ontstem
ming over de intrekking van het wetsvoor
stel: Herziening der Pensioenwet voor
Spoorwegambtenaren 1925, naar aanleiding
van het amendement-v. Braambeek-Her
mans, hetgeen intrekking der korting op
de pensioenen, ons sinds 1 April 1916 op
gelegd, inhield en dat met 63 tegen 18
stemmen door de Kamer op 19 October j.1.
werd aangenomen. Door intrekking van
bedoeld wetsontwerp is niet alleen het
amendement genegeerd, doch is een ander
deel der Spoorweg-oudgedienden het slacht
offer geworden van dezen maatregel, met
name de wachtgelders der voormalige Staats
spoorwegen. Het wetsontwerp had tot doel,
nu de verschillende Maatschappijen, zooals
Holl. IJz. Spcorw. Mij., Maatsch. tot Exploi
tatie van Staatsspw., enz. tot één N.V. zijn
gevormd, n.1. N.V. Nederlandsche Spoor
wegen, hun allen, die voorheen onder ver
schillende dienstvoorwaarden arbeidden, ge
lijke rechten te verleenen.
Nu dit wetsontwerp door den minister is
ingetrokken, is er, althans voorloopig, geen
gelijkstelling, hoewel allen sinds 1 Jan. 1938
onder beheer van en onder dezelfde directie
werkzaam zijn.
Dat deze toestand een niet gewenschte,
maar tevens een onhoudbare is, bewijze het
volgende (een voorbeeld uit vele):
Een 60-jarige, die in dienst trad bij de
voormalige Holl. IJz. Spoorweg Mij., heeft
recht op pensioen en verlaat hiermee zijn
werkkring. Een zelfde van de z.g. Staats
spoorwegen heeft geen recht op pensioen
vóór hij den leeftijd van 65 jaar heeft be
reikt, dus verlaat zijn werkkring en wordt
op wachtgeld gesteld, omdat hij nog geen
gelijke rechten kan doen gelden vóór en
aleer de Pensioenwet door de regeering is
herzien, welk wetsvoorstel nu door den
minister is ingetrokken, door aanneming
van het amendement door de Kamer voor
intrekking der korting, dat anders tevens
zijn beslag had gekregen. Deze wachtgelders
krijgen na een aantal jaren, verband hou
dende met het aantal dienstjaren, vermin
dering van wachtgeld, terwijl zij tevens 5
pet. blijven storten voor gezinspensioen.
Hoe langer uitstel, hoe meer voordeel, maar
elkeen voelt, er komt een eind aan.
Wat nu? lezen wij in enkele vakbladen. Ik
zou zeggen: onze actie verdubbelen, steeds
op de bres voor onze rechten, dit wordt in
organisatiekringen gelukkig begrepen. Laat
voor een blijvend protest tegen deze on
democratische achterstelling van gepen-
sionneerden en op wachtgeld gestelden der
voormalige Staatsspoorwegen een flinke
actie ontketend worden.
U, geachte Redactie, dankend voor de
plaatsing,
H. W. EERENST,
Gep. Hc. N. S.
AFLOOP VAN VERKOOPINGEN.
Dinsdagavond hadden in het lokaal
van den heer G. J. Mosch te Warmenhui-
zen, ten overstaan van notaris Pinxter
verkoopingen plaats, waarvan de uitslag
is als volgt:
Ten verzoeke van de erfgenamen van de
Wed. H. Scheit:
1. Huis en schuur met erf, staande aan
de Dorpsstraat, Warmenhuizen, groot
3.44 A. tot 800.opgeboden door H.
Dapper, Schoorl. Niet gemijnd.
2. Bouwterrein, aan de Dorpsstraat,
groot 1.68 A., door de familie opgeboden
tot 560.Niet gemijnd.
3. Bouwterrein, Dorpsstraat, groot
1.29 A., door de familie opgeboden tot
340.Met 10.daarboven gemijnd
door J. A. Reinders, Warmenhuizen.
Combinatie perc. 2 en 3 totaal 910.
met 60.gemijnd door Joh. Nannes,
Warmenhuizen.
Combinatie 1, 2 en 3 totaal in bod op
1770.met 250.gemijnd door K.
Molenaar, Warmenhuizen.
Naar men ons mededeelde, handelde de
heer K. Molenaar in opdracht van de ge
meente en van den heer H. Pronk, War
menhuizen.
Ten verzoeke van de erfgenamen van
wijlen de Wed. P. MolenaarKraakman.
Bouwland aan de Kruissloot in de
Moorsmeer:
4. Groot 33 snees, tot 27.per snees
opgeboden door Jac. Smit, Warmenhuizen.
Niet gemijnd.
li
5. Groot 10 snees, tot 24,door de
familie opgeboden. Niet gemijnd.
6. Groot 19 snees tot 38.— per snees
opgeboden door de familie. Niet gemijnd.
Combinatie perceelen 5 en 6 totaal in
bod op 962.Niet gemijnd.
7. Groot 10V? snees, tot 33.opge
boden door H. Dapper, Schoorl. Met ƒ1.
gemijnd door de familie.
8. Groot 12 snees, tot 35.opgebo
den door Jac. Vlam, Warmenhuizen. Niet
gemijnd.
9. Groot 21 snees, tot 37.— opgebo
den door Jac. Vlam, Warmenhuizen. Niet
gemijnd.
Combinatie perceelen 5 tot en met 7
totaal in bod op 1390.Niet gemijnd.
Combinatie perceelen 8 en9 totaal in
bod op f 1177.Niet gemijnd.
10. Groot 23 snees, tot 35.— opgebo
den door A. Nannes, Warmenhuizen. met
1.daarboven gemijnd door A. Jonge-
jan, Warmenhuizen.
Combinatie perceelen 8 tot en met 10
totaal in bodop 2025.niet gemijnd.
Antikatholieke maatregel te Beieren. -
De Beiersche autoriteiten hebben besloten,
dat de zesde Januari, Driekoningendag, sinds
onheugelijke tijden een feestdag in het ka
tholieke Beieren, geen vrije dag meer zal
zijn. De winkels zullen open zijn, de bedien
den en arbeiders zullen moeten werken.
ALKMAAR.
GEBOREN:
Hendrik, z. van Jan Krijgsman en Dieu-
wertje de Vet. Nicolaas Willem, z. van
Dirk Johannes Cornielje en Wilhelmina
Christina Batenburg.
GETROUWD:
Henri Schuitevoerder en Catharina Wil
helmina Bakker. Bernard Eileert Boeks
en Hendrikje Pietertje Albers.
OVERLEDEN:
Maria van der Horst, weduwe van Dirk
Kes, 84 jaar. Cornelia Geertruida Lief
hebber, 33 jaar. Jannetje Nat, gehuwd
met Jacob Leurs, 69 jaar. Cornelia Zoete
melk, gehuwd met Dirk Volger, 79 jaar.
KOEDIJK (December).
Geboren: Bob, z. v. C. Middelburg en
H. Waterdrinker.
Getrouwd: P. Ens te Schoorl en N.
Ridder. R. K. Buisman en G. M. E. de
Waal.
Overleden: C. Zeeman, oud 85 jaren,
weduwnaar van Joh. Veerkamp. D.
Bregman, oud 87 jaren, weduwe van C.
Koeman. T. Nottelman, oud 63 jaren,
echtgenoote van J. Lek.
Ingekomen: B. Bouma, echtgenoote
R. Huibers, van Lemsterland. C. de Win
ter, echtgenoote J. Hes, van Obdam. F.
W. Weinbrecher van Alkmaar.
Vertrokken: C. Oud, naar Rotter
dam. Joh. Hofma en gezin n. Duitsch-
land. C. Hoogland naar Sint Pancras.
Voor de kuststrook en het zuidwesten:
Aanvankelijk krachtige, later afnemende
zuidoostelijke tot zuidelijke wind, betrokken
tot zwaar bewolkt, natte sneeuw, later re
gen, iets zachter.
Voor het binnenland en het oosten: Meest
matige zuidoostelijke tot zuidelijke wind,
betrokken tot zwaar bewolkt, aanvankelijk
sneeuw, later sneeuw en regen, temperatuur
om het vriespunt.
Waarschuwing voor het verkeer: Gladde
wegen in het geheele land, aanvankelijk het
meest in Zeeland.
De depressie, die gisterenmorgen over de
Duitsche Boscht lag, en gisteren in onze
omgeving buiig weer bracht, trok naar zuid-
Zweden en vult geleidelijk op. Dalingen
van den luchtdruk in het westen duidden
gisterenmiddag op de nadering van een
nieuw minimum van den oceaan. Thans
ligt de nieuwe depressie met haar centrum
over Wales terwijl .terke barometerdalin
gen in het westen -*an Frankrijk aangeven,
dat zich aldaar een secundair minimum
vormt. In centraal-Europa daalde de tem
peratuur tegen den morgen op vele
plaatsen tot onder het vriespunt. De vorst
bleef echter overal zeer licht. In west-
Frankrijk en om het kanaal deed de nade
rende depressie de temperatuur echter sterk
stijgen en viel de neerslag in den vorm
van regen. In de Schotsche hooglanden werd
het weer nog niet beïnvloed door de nade
rende depressie en komt strenge vorst voor.
Op oost-Groenland n bij de Azoren is de
luchtdruk zeer hoog. Een strookvormig ge
bied van hoogen luchtdruk ligt over de
Alpen. De toestand wijst niet op terugkeer
der vorst.
LICHT OP!
Voor rijwielen, motorrijtuigen en andere
voertuigen van 16.28 tot 7.40 uur licht op.
NOORDSCHARWOUDE (December).
Geboren: Pieter Nicolaas, z. v. Nico
laas Johannes Kooijman en Jacomina Tim
mer. Geertje Fenna, d. v. Sjoerd Min-
nema en Antje Haaima. Grietje Nelly,
d. v. Klaas Zwier en Grietje Tiel. Wil
lem, z. v. Pièter Kist en Niesje Keppel.
Onze verantwoordelijkheid.
Prof. dr. J. J. L. Duyvendak, voorzitter
van het Centraal Comité voor hulpverlee
ning aan de burgerbevolking van China,
schrijft:
Wie in onze Westeuropeesche wereld ge
voel heeft van verantwoordelijkheid, kan
niet dan met rouw en diepe schaamte in het
hart de gebeurtenissen aanzien, die zich in
het Verre Oosten afspelen. Met dwang en
geweld hebben de Westersche Mogendheden
in het midden der vorige eeuw Japan ge
noodzaakt zijn isolatie prijs te geven en zich
te hervormen. Het is gebleken, dat Japan
ook een goed leerling was, het heeft n.1. zijn
ziel verkocht aan de techniek. De moord
werktuigen, waarvan het de hanteering van
het Westen leerde en waarvoor de mate
rialen nog dagelijks uit het Westen worden
betrokken, dienen het thans bij het aanrich
ten van een verwoesting en ellende, waar
van het oude Chineesche land in een
geschiedenis van duizenden jaren de weerga
niet heeft gekend.
Vele veroveraars heeft China al zien ko
men. In de dertiende eeuw waren het de
Mongolen, in de zeventiende de Mandsjoes,
die te vuur en te zwaai d alles verwoestten
wat hun in den weg kwam. Maar hoe klein
en onbeduidend waren de vernietigingsmid
delen waarover de barbaren beschikten,
vergeleken bij die, welke door de moderne
beschaving' in de hand van den veroveraar
worden gelegd! Onderscheid tusschen com
battanten en burgerbevolking wordt niet ge
maakt, evenmin als dat vroeger geschiedde.
Het vliegtuig, die schoone triomf van het
menschelijk vernuft over de materie, is toe
gerust met de zwarte vlerken des doods;
waar het verschijnt, laat het een spoor na
van bloed en asch en tranen. Een eeuwen
oude cultuur wordt tot puin gestampt, men-
schen worden in flarden gereten met de vol
maakte onverschilligheid van een feilloos
werkende machine. Meer dan 3300 luchtaan
vallen werden ondernomen op ruim 300
steden. 30.000 menschen zijn daarbij omge
komen en meer dan 37.000 gewónd. Geheele
steden, honderden dorpen zijn in de asch ge
legd; in de bezette gebieden hebben gruwe
len plaats gevonden, die met geen pen te be
schrijven zijn. Honderdduizenden zijn op de
vlucht gejaagd, van alles beroofd.
Het is een wereld-tragedie van een adem
beklemmende verschrikking, die zich voor
onze oogen afspeelt. Zij beteekent voor goed
het einde van een oude Chineesche bescha
ving. Zal een nieuwe Chineesche beschaving
uit deze puinhoopen kunnen herrijzen? Nie
mand, die China kent, twijfelt aan de levens
kracht van het Chineesche volk. De moed,
door de eenvoudigsten getoond in het aan
gezicht van het wreedste lijden, dwingt tel
kens weer de bewondering af van eiken toe
schouwer. Een nieuwe geest is vaardig ge
worden over het Chineesche volk, een geest
van eensgezind volhouden en doodsverach
ting. In het gemeenschappelijk gevaar is een
Chineesche natie geboren, die bereid is lie
ver tot het uiterste te lijden dan den indrin
ger in het land te laten.
De transformatie is verbazingwekend. De
Chineezen waren sedert eeuwen een weinig
krijgshaftig volk, bedreven in de handwer
ken des vredes. Hun philosophie leerde rede
lijkheid en zedelijkheid. De staat zelf was
gebaseerd op het beginsel van bevordering
van al wat redelijk en zedelijk was. Zeker
zijn er in de lange Chineesche geschiedenis
vele oorlogen, ook veroveringsoorlogen, voor
gekomen, doch oorlog werd niet verheerlijk!
als een nobel bedijf, maar sinds eeuwen ver
afschuwd als een groote ramp. De soldaat
genoot weinig aanzien. In het maatschappe
lijk leven gold de geleerde het meest; zelfs
een man van lage geboorte kon door studie
opklimmen tot een positie waar hij in aan
merking kwam voor de bekleeding dei-
hoogste ambten. Nergens ter wereld is
eeuwenlang studie en wetenschap zoo syste
matisch van staatswege bevorderd als in
China. Ook bij de minsten van het volk, de
ongeletterden, leefde het ontzag voor ge
leerdheid, en die geleerdheid, die vooral be
stond uit grondige kennis der oude ethische
geschriften, werd vrijwel met deugd vereen
zelvigd. Bruut geweld stuitte den Chinees
tegen de borst; geschillen werden beslecht
naar wetten van eenvoudige redelijkheid,
door arbitrage. Voor den staat had hij wei
nig belangstelling; hij leefde rustig in zijn
dorp en liet het besturen aan de ambtena
ren over, die er zich wel voor wachtten diep
in het volksleven in te grijpen. Zoo leefde
hij, politiek ongeschoold, een vreedzaam
leven, dikwijls zeer hard van zorg en ont
bering, maar omgeven door een sfeer van
eenvoudige, patriarchale levenswijheid. die
hem sterkte in den moeilijken levensstrijd en
hem veel deed verdragen wat ons onver
draaglijk zou hebben geschenen.
Deze oorlog heeft millioenen een andere
werkelijkheid doen kennen. In het diepste
binnenland zijn de vliegtuigen, later ge
volgd door de Japansche legers, doorge
drongen. De eenvoudige boer heef', het voor
het eerst begrepen, dat de politiek ook hem
persoonlijk aangaat, dat de buitenlandsche
vijand ook zijn leven en goed belaagt. Zij,
die op hun land zijn gebleven, in die uitge
strekte gebieden tusschen de spoorwegen,
v/aar de vijand geen duurzame bezetting
kan handhaven, bieden een hardnekkig lij
delijk verzet tegen al wat hun door den
indringer wordt gelast. Zij, die zijn ge
vlucht, verbitterd door het verlies van kin
deren, vrouw of have, laten zich bij massa s
m het leger inlijven. Studenten, wier uni
versiteiten en bibliotheken zijn verwoest,
en die zoo lang de typische dragers waren
der litteraire cultuur van China, mennen
van het woord en niet van de daad bieden
zich als vrijwilligers aan en hebbo-n hun
philisophie des vredes verwisseld voor die
van de verheerlijking van heldenmoed.
Als cultuurverschijnsel is deze vervan
ging van de toga door het zwaard een ach
teruitgang. Gegeven de eigenaardigheden
van de Chineesche cultuurontwikkeling,
beteekent het een versteviging van het Chi
neesche karakter en is het een noodzakelij
ke overgangstoestand voor de vorming van
een modernen staat. Het China, dat, mis
schien kleiner van omvang, uit dezen strijd
te voorschijn zal komen, zal een geheel an
der China zijn dan het oude. Het oude Chi
na had behoefte aan vernieuwing, zij die
het liefhadden zouden gaarne hebben ge
zien dat deze op minder tragische wijze tot
stand had kunnen komen. Het scheen daar
heen op weg; veel was in de laatste jaren
vóór dit conflict tot stand gekomen, dat
wees op innerlijke vernieuwing en vooruit
gang. In dit proces is ruw ingegrepen, maar
de ingezette vernieuwing is gebleken reeds
zoo krachtig te zijn, dat zij in bloed en tra
nen is blijven doorwerken met voordien
onvermoeide kracht. Nog tien of vijftien
jaar geleden zou het Chineesche verzet
reeds lang ineen zijn geploft. Nu wekt het
ieders verbazing en bewondering.
Intusschen: hongersnood, epidemieën, na-
melooze ellende door wonden er, ontberin
gen zijn het lot van millioenen. Het land is
bezaaid met rookende puinhoopen; univer
siteiten, scholen, ziekenhuizen, tempels, mo
numenten, kunstschatten, woningen zijn
verbrand. Dakloos zwerven ontelbare on-
gelukkigen rond, tot zij ergens een kamp
vinden, waar zij ondergebracht kunnen
worden. Kinderen hebben hun ouders ver
loren, moeders roepen om haar kinderen,
die verscheurd zijn door bommen en trek
ken voort met de overlevenden in de ar
men geklemd. Het hart ijst bij deze ver
schrikking. Voor onze Westersche bescha
ving is er slechts één ding mogelijk. Het
zijn onze duivelsche vindingen, die deze el
lende hebben gezaaid. Laat dan van de
goddelijke ontferming, die mede ons erf
deel is, door ons iets worden getoond ter
leniging van dezen nood. Men zegge niet
dat dit toch niets helpt. Uit alle landen
komt hulp, en door vereende krachten kan
zeer veel tot stand worden gebracht, zelfs
bij de groote Chineesche menschenmassa's.
In de kampen, onder leiding van met het
land goed vertrouwde personen, is het mo
gelijk eén mensch een geheele maand voor
een gulden te voeden. Is dan uw bijdrage,
hoe gering ook, niets? Niet alleen dit,
maar door de onbaatzuchtige medewerking
van vele anderen is het ons comité moge
lijk gemaakt om geneesmiddelen en vaccins
te zenden tot een waarde die zeer vele ma
len de koopkracht van het daarvoor bestede
bedrag overtreft. Uw gave wordt op deze
wijze verveelvoudigd. Ons comité weet zeer
wel, dat ook dicht bij huis dc nooden vele
zyn maar t is overtuigd, dat bij 't Nedcr-
landsche volk genoeg zin leeft voor het we
reldburgerschap, dat niet vraagt naar ras
h„i eur' maar alleen zich afvraagt waar
hulp noodig is, om ook hier de gaven mild
te doen vloeien Ons volk is, vergeleken
bij de meeste anderen, nog altijd bovenma-
bevoorrecht. In politiek opzicht is het
machteolos om deze wereld tot een beter
oord te maken. Moge het dan toonen dat
hpt;t /Ulmn mate dien Reest van erbarmen
beschaving kr°°n Van alle cchte
Helpt China, stort uw bijdrage c- giro-
