flMSTERDAMSCHE BEURS
ONS INDISCH HOEKJE.
LAATSTE BERICHTEN,
sr»
T"
een korte toelichting
op de pachtwet.
JCeck School
sr/e
i
Prjjs f 0.25 - Bureau Alkm. Courant.
Glimlachje
Het booze oog, het kanon te Batavia een
mooi beschavingswerk.
DERDE BLAD.
iONGZCOBJUGZZRDV
DE „VON GEUSAU" TE KAMPEN.
De postboot „Von Geusau", die gister
middag om één uur van Urk was vertrok
ken met passagiers en post is vanmorgen
om half twaalf na een moeizamen tocht te
Kampen aangekonmen, Het ijs was zeer
zwaar.
Het ligt in de bedoeling dat de boot
Zaterdagmorgen om zeven uur weer van
Kampen naar Urk zal terug keeren.
GOEDE VANGST VAN DE POLITIE
TE AMERSFOORT.
Vanmorgen te vijf uur zag een brigadier
van politie op den Arnhemschenweg te
Amersfoort twee mannen de straat over
ateken en in het struikgewas verdwijnen.
Hij wachtte even twee agenten af, die
op dat tijdstip ter plaatse moesten pas-
seeren en gedrieën stelden de politie
mannen een onderzoek in. Al spoedig had
den zij de beide mannen, die in het bezit
waren van sigaren, sigaretten, postzegels
en een afgedekte lantaarn gevonden. In
hun onmiddellijke nabijheid werden twee
tasschen met inbrekerswerktuigen en een
revolver met zes scherpe patronen aan
getroffen.
Men constateerde te doen te hebben met
een zekeren C. S. uit Amsterdam, een
recidivist en A. F., zonder vaste woon
plaats.
Op het politiebureau, waarheen de aan
gehoudenen werden overgebracht, bleek,
dat kort voor hun aanhouding was inge
broken in de coöperatieve maalderij te
Leusden. In verband hiermede zijn zij naar
die gemeente overgebracht en daar ter
beschikking van de marechaussee gesteld.
DE KOGELGAATJES TE AMSTERDAM
EN 'S-GRAVENHAGE.
„News Chronicle" maakt op in het oog
springende wijze melding van de berichten
over te Amsterdam en 's-Gravenhage ge
constateerde kogelgaatjes en schrijft in een
hoofdartikel over deze aangelegenheid, on
der het opschrift „Bevooroordeeld": „Er is
een gat gevonden in een ruit van het Duit-
sche consulaat te Amsterdam, bij de Duit-
sche legatie in den Haag is een kogeltje
ontdekt en direct schroeft de nationaal-
socialistische pers zich op in een crescendo
van verontwaardiging.
De incidenten, bezien door de verdraaide
lenzen van Berlijn, zijn „een internationale
campagne van Joodschen haat en agitatie"
geworden en de verdrukte Joden in
OPGAVE VAN NOORDHOLLANDSCH
LANDBOUWCREDIET N.V.
van Vrijdag 13 Januari 1939.
laatst*
zich bedreigd met vev-
Voriife
koers
STAATSLEEN1NGEN.
3—3 Neder! 1938
3 Ned -Indië 1937
3)4 Duitschl. '30 m verkl.
BANK-INSTELLINGEN.
Amsterd Bank
Handel Mij Cert. v. 250
Koloniale Bank
Ned. Ind Handelsbank
INDUSTR. OND B1NNENL.
Aid. Kunstzijde Unie
Caïvé Delft Cert
Lever Bros
Nederl. bord
Philips Gloeit. Getn. Bezit
INDUSTR. OND. BU1TENL.
Am Smelting
Anaconda
Bethleh. Steel
Citias Service
Generaal Motors
Kennecott Copper
Republic Steel
Standard Brands
Steel comm
U. S. Leather
CULTUUR MAATSCH.
H. V.
Java Cultuur
N»d Ind Suiker Unie
Vereen. Vorstenlanden
MIJNBOUW.
Alg. Eaplor. Mij
Redjang Lebong
PETROLEUM.
Dordtsche Petr.
Kon. Petr
Perlak
Phillips Oil
Shell Union10%
Tide Water 10ty18
RUBBERS.
Amsterd. Rubber 212Ve
Deli Bat. Rubber l49s/4
Hessa Rubber 123%
Oostkust a 141
Serbadiadi 104
Intarc. Rubber 3
SCHEEPVAARTEN.
HollandAmerika
Java—China—Japan lijn
Kon. Ned. Stoomboot.
Scheepvaart Unie
TABAKKEN.
Deli Batavia
Oude Deli
Seoembah
AMER. SPOORWEGEN.
Atcbison Topeka
Southern Pacific
Soutbero Riilw, Cert..
Union Pacific
Canadian Pac.
lOOVj,
997»
2Öl/s
134%
140
J5j%
127
88
1363/.
341
209
36 Vis
§2*%
55'/is
5'7io
35%
29%
17%
5%
49%
4%
441
1941/,
209
86%
58 Vs
149
301%
3177/s
70%
30%
iim
n lijn
117
113%
201
249
23u»/a
29%
14'/»
14%
71%
4%
2.45-3.00
100%6
98'/g
253/4
133
139
151%
125
36%.
86'/h
134-%
335
201i-2j
35%
2^/8-%
53%-i
5%
34f-'Vi6
28-1%
16%-3/s
5%
4271-32
189
205
84%-'/,
563/s
296%
3094-10
72
30
10%,
IQl/w
203%
122%
140
100»/,-1
2%
115
111%
201
2t0-2
224
28
13%
13'/.
71
4'/.
§Note«ring per 5G. x) ex-coupon
tExclaim. 'Exdivldend.
Prolongatie vorige- koers Kheden y, pCt.
WISSELKOERSEN AMSTERDAM
OFFICIEEL.
Vorige koers
1.83»/,,
New-York
Londen 8,59'
Berlijn 73.80
Parys .4.85
Brussel (Belga) 31.07
Zürich 41.57
Kopenhagen 38.37 H
Stockholm 44.25
Oslo 43.20
heden
1.84",
8.59
73.85
4.84%
31.10
41.58H
38.40
44.27
43.20
Duitschland zien
dere pogroms.
De afloop is door de nazi's hopeloos be
vooroordeeld. Laat het geval met alle mid
delen volkomen onderzoeken en wanneer
er aanslagen zijn geweest op het leven van
Duitsche diplomaten, laat de schuldigen
dan streng worden gestraft.
Doch voor het oogenblik schynt er geen
reden in het incident iets meer sinisters te
zien dan kleine jongens, die met windbuk
sen spelen.
De uitbarsting toont hoe gemakkelijk
het vereischte incident kan worden ge
vonden, wanneer de nationaal-socialis-
ten besluiten, dat de tijd voor verdere
gebiedsvergrootlng is gekomen. On
danks ontkenningen, aldus het artikel,
blijven vele Nederlanders er van over
tuigd, dat hun land er toe bestemd Is
het volgend slachtoffer te worden.
Misschien is deze vrees slechts een weer
spiegeling van den slechten toestand, waar
in de zenuwen van menigeen in Europa
thans verkeeren. Gelijke vrees wordt uit
gesproken in vier of vijf andere landen. In
het geval van Nederland is de tegenwoor
dige uitbarsting der nationaal-socialisten er
niet op berekend de vrees te verminderen".
Vernon Barlette schrijft in het zelfde
blad: „De hevige Duitsche campagne tegen
Nederland over het beweerde schot op de
Duitsche legatie in den Haag versterkt on
vermijdelijk de vrees, dat de volgende aan
val van Hitier zou kunnen zijn in de rich
ting van Nederland".
„Van buitengewoon goed ingelichte Ne-
derlandsche bron" beweert Bartlett te heb
ben vernomen, dat „de Duitsche activiteit
met groote bezorgdheid wordt gadegesla
gen".
OUDE VROUW IN STAAT VAN
VERWAARLOOZING GEVONDEN.
Een dezer dagen is in de rijksklinieken
te Utrecht een 77-jarige vrouw uit Maarn
opgenomen die in verregaanden staat van
vervuiling verkeerde. Een uur na aankomst
is zij overleden. De justitie stelde naar aan
leiding hiervan een uitgebreid onderzoek
in. De toestand van vervuiling, waarin de
overledene verkeerde, gaat alle perken te
buiten. Haar legerstede werd, behalve met
enorme hoeveelheden ongedierte van aller
lei aard, aangetroffen met een dikke laag
paddenstoelen.
SAMENWERKING.
Italiaansche pers over bezoek
Chamberlain.
De „Gazetta del Popoio" schrijft: Het be
zoek van den Britschen minister-president
moet beschouwd worden als de uitdrukking
van Engelands wensch om in Italië elke
herinnering aan de ongelukkige periode der
sanctiemaatregelen weg te nemen. Zonder
voospellingen te willen doen, is men alge
meen van inzicht, dat de betrekkingen tus-
schen Italië en Engeland hartelijker zijn
geworden en van meer vertrouwen blijk
geven, zoodat in de toekomst op 'n duurzame
vruchtbare samenwerking kan gehoopt
worden. Italië, dat sinds jaren een revisie-
politiek volgt, heeft steeds gestreefd naar
een vreedzame oplossing der kwesties. De'
ervaring leert, dat het moeilijk is, de vraag
stukken, welke door de onbillijkheid der
vredesverdragen en door de wijziging der
algemeene situatie steeds dringender ge
worden zijn, ook zonder oorlogen tot op
lossing te brengen.
De „Messagero" schrijft: In het belang
van de Europeesche samenwerking kan men
zich vereenigen met den in de Engelsche
pers tot uitdrukking gekomen wensch, dat
de gedachtenwisseling tusschen Mussolinl
en Chamberlain een verderen stap moge
beteekenen tot het bereiken van den vrede
in Europa. Zulk een vrede kan echter al
leen een vrede in gerechtigheid zijn. Dus
niet een abstracte, op de ideologieën van
Geneve opgebouwde vrede, doch 'n concreet
werk der gerechtigheid, waarin de autono
mie, de vooruitgang en de belangen van
elk volk, en de gemeenschappelijke cultuur
goederen tot hun recht komen. Het blad
wijst erop, dat ook de Führer deze opvat
ting heeft vertolkt in zijn toespraak tot
het diplomatieke corps ter gelegenheid van
de nieuwjaarsreceptie.
DE HITTEGOLF IN AUSTRALIË.
Healesville, een vacantieoord op 63 K.M.
van Melbourne, wordt door branden ernstig
in gevaar gebracht. Een vacantieverblijf
werd in de asch gelegd.
Uit Adelaide wordt gemeld, dat opnieuw
boschbranden zijn uitgebroken. De vlam
men worden door het heuvelgebied ge
jaagd. In de stad Echunga zijn dertien hui
zen en een molen een prooi der vlammen
geworden, terwijl duizenden vogels in de
vlammen zijn omgekomen.
Vrouwen en kinderen moesten vluchten.
Het vuur is zoo dreigend, dat in de straten
van Adelaide vrijwilligers worden gewor
ven voor deelneming aan de bestrijding
van den brand. Er zijn reeds 5000 personen
bij het blusschingswerk betrokken.
VERKLARING VAN HET COMITÉ VOOR
BIJZONDERE JOODSCHE BELANGEN.
Het Comité voor bijzondere Joodsche be
langen publiceert de volgende verklaring:
„Het comité voor bijzondere Joodsche be
langen, ingesteld door de beide Israëlietische
kerkgenootschappen, kennis genomen heb
bende van de berichten over aanslagen op
woningen van diplomatieke en consulaire
Duitsche ambtenaren, protesteert er tegen,
dat de Duitsche pers, tegen den geest van
eiken rechtsstaat, reeds bij voorbaat Joden
als daders aanwijst voor het officieele on
derzoek zelfs is aangevangen.
Wijst met verontwaardiging de beschul
diging af, als zou het „wereld-Jodendom"
schuldig zijn aan dergelijke laffe daden en
verklaart nogmaals nadrukkelijk, dat zoo
danige handelingen, die in strijd zijn met
elke Joodsche traditie, door iedere Joodsche
Instantie, ten zeerste worden afgekeurd".
DE
TE
WERELDTENTOONSTELLING
NEW YORK.
Een stand over Duitschland vóór de
komst van Hitier.
Ondanks de weigering van Duitschland
deel te nemen aan de tentoonstelling te New
York zal een paviljoen worden opgericht om
het cultureele, wetenschappelijke en in-
dustriëele Duitschland van vóór de komst
van Hitier te laten zien.
Een comité van 70 Amerikanen, onder lei
ding van Laguardia, den burgemeester van
New York, heeft gisteravond dit besluit ge
nomen.
Het Duitsche paviljoen zal „het Paviljoen
der vrijheid" heeten en „het Duitschland
van gisteren en het Duitschland van mor
gen" laten zien. Het zal worden opgericht
met deelneming van Duitsche geëmigreerde
professoren en kunstenaars.
Het tentoonstellingsbestuur heeft terrein
afgestaan, uit schenkingen is 250.000 dollars
bijeengebracht. De leiding der organisatie
commissie berust bij dr. Kington, president
van de universiteit te Newark.
CHAMBERLAIN BIJ DEN PAUS.
Vanochtend hebben de Eritsche minister
president Chamberlain en de minister van
buitenlandsche zaken, lord Halifax, zich
naar het Vatikaan begeven, waar zij door
den paus in audiëntie werden ontvangen.
Auto's met de pauselijke en de Britsche
vlag waren van Vatikaanstad gezonden om
de Britsche ministers te halen-
Chamberlain en lord Halifax e
10.55 bij het Vatikaan. Een duizendtal üi»
sche bewoners van Rome stonden op de
trappen van den Sint Pieter bij de bronzen
deur om de Britsche ministers toe te jui
chen.
Naar verluidt was de paus zeer vei lan
gend naar de audiëntie.
Even na elf uur vanochtend werden
Chamberlain en lord Halifax door den paus
ontvangen. De audiëntie duurde een hall
uur. Bij het verlaten van het Vatikaan zei-
de Chamberlain dat de paus een goede ge
zondheid scheen te genieten. HU verklaarde
verder zeer tevreden te zijn over de hai le
lijke ontvangst. Alvorens het Vatikaan te
verlaten hadden de Britsche ministers nog
een onderhoud van 20 minuten met kardi-
naai Pacslli.
Morgenochtend zal lord Halifax naar Ge
neve vertrekken en Chamberlain zal in den
middag naar Londen terugkeeren. Vermoe
delijk zal hij zijn reis niet te Parijs onder
breken.
DUITSCHE PRESSIE OP BRITSCHE
PARTICULIERE BANKEN?
De City correspondent van de „Daily
Herald" schrijft, dat een bedreiging door
Duitschland om belangrijke particuliere in
ternationale bankiersbelangen, die in nauw
contact staan met de bnk van Engeland, te
treffen, aan het licht is gekomen.
1. Of gij helpt Duitschland zyn uitvoer
vergrooten door steun te geven aan onze
voorstellen dat Groot-Britannië en andere
landen de Joden uit Duitschland koopen en
dus het wanhopige tekort aan buitenland
sche deviezen van Duitschland opheffen, of
2. de extremisten in de nationaal-socialis-
tische partij zouden de regeering kunnen
overreden de leeningen op korten termijn
niet langer te erkennen en een crisis te for-
ceeren onder belangrijke particuliere bank
zaken te Londen.
Er is goede grond te gelooven, dat dit een
van de geheimen is welke achter het jongste
bezoek van Montagu Norman aan Berlijn
staan, aldus het blad. Dr. Schacht zou den
heer Norman het volgende ultimatum heb
ben gesteld.
Er staan nog steeds in Duitschland lee
ningen uit op korten termijn, tot een be
drag van tegen de veertig millioen pond
sterling, welke verstrekt zijn door ver
schillende bankierszaken in de city van
Londen. Deze leeningen vallen onder een
„stilhalteovereenkomst". De Duitsche debi
teuren erkennen deze schulden en betalen
er de rente op.
Op grond daarvan plaatsen de bankiers
de bedragen der leeningen op hun balans
voor ongeveer de oorspronkelijke waarde.
Verscheidene firma's zouden echter geen
sluitende balans meer kunnen maken, ten
zij zjj veel grooter stille reserves zouden
hebben dan waarschijnlijk het geval is.
Teneinde nu deze bankiersfirma's te hel
pen zou Norman, die te Londen terug is
gekeerd, naar in welingelichte City-kringen
wordt aangenomen, waarschijnlijk probee-
ren den Duitschen uitvoerhandel te steunen
met het doel de Joden te helpen te emi-
greeren.
GEVANGENIS-DIRECTEUR SCHULDIG
BEVONDEN AAN DOODSLAG.
Na een proces, dat een week heeft ge
duurd, is Frank Craven, de waarnemend
directeur van de gevangenis te Philadelphia
(U.S.A.) schuldig bevonden aan onvrijwil-
ligen doodslag. Craven was belast met de
geheele leiding van de gevangenis in Aug.
j.1. toen vier gevangenen den dood vonden
doordat zy als straf werden opgesloten in
een cel, welke met stoom oververhit werd.
De straf, welke op onvrij willigen dood
slag staat, varieert tusschen achttien maan
den en drie jaar gevangenis.
Verkrijgbaar aan ons bureau:
Uiteengezet door een ter zake kundig Jurist,
met eenige modellen van brieven en
eenige verzoekschriften aan de Pacht-
kamer benevens eene eenvoudige
uiteenzetting van hetgeen verpachter en
pachter te doen staat met het oog op de
overgangsbepalingen der pachtwet (loo-
pende contracten.)
Onmisbaar voor ieder, die iets met
de pachtwet te maken heeit
Pachtcontracten A 15 ct.
idem B 7% ct.
N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v h Herm. Coster i Zn.
Voordam 9 - Alkmaar.
„Zeg wat moet dat daar?"
„Ik maak een sneeuwpopl"
TWEEDE HANDSCH-GOEDEREN?
WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Vraag er Aanbod.
35 cent per 5 regels a contant.
DS. H. A. LUDWIG OVERLEDEN.
Te Heerenveen is op 75-jarigen leeftijd
overleden ds. H. A. Ludwig, predikant by de
Nederlandsch Hervormde gemeente te Tjal-
leberd.
Ds. Ludwig werd te Amsterdam geboren,
waar bij, na het gymnasium te hebben be
zocht, zijn studie voortzette aan de universi
teit aldaar.
13 Januari 1989 werd hy bevestigd in de
gemeente Heerhugowaard, zoodat ds. Lud
wig heden zijn gouden ambtsjubileum had
kunnen herdenken.
Vervolgens was hij predikant te Zuid-
scharwoude, Den Helder, Berkhout. In 1899
deed hij zijn intrede te Tjalleberd.
De begrafenis zal Maandag a.s. te Tjal
leberd geschieden.
PREDIKBEURTEN.
ZONDAG 15 JANUARI 1939.
ALKMAAR.
Groote Kerk, 10 uur, ds. van Dop.
Kapelkerk, 10 uur, prof. dr. G. Sevenster,
vain Leiden; 5 uur, ds. Warners.
Rem, Gerei, Gemeente, 10.30 uur, ds.
Rappold.
Wij werpen iemand een vernietigenden
blik toe, wij zien iemand met doordrin
gende oogen aan, wij voelen, dat er van
het oog van sommige personen iets uitgaat,
dat men magische kracht zou kunnen
noemen. Is het nu te verwonderen, dat by
de op lagen trap van ontwikkeling staande
menschen, de primitieven, het geloof be
staat, dat er bepaalde personen zijn, die
het vermogen bezitten een ander alleen
door zijn blik een ongeluk te kunnen
bezorgen, ziek te maken, ja het jeven te
benemen? Omdat de primitieve vast aan
dit vermogen gelooft, zoekt hy naar mid
delen om die kracht te neutraliseeren, er
zich tegen te verzetten. Een dier bestrij
dingsmiddelen is de menschelyke hand.
Door den duim op een bepaalde wijze
tusschen de vingers te steken, beschermt
hij zich tegen den „boozen blik." Men treft
een dergelijke hand aan by het in Indië
alom bekende oude kanon te Batavia.
(Bekend omdat inheemsche vrouwen daar
nog steeds komen offeren).
In Indië is het geloof aan het booze oog
vooral verspreid bij de bevolking van het
om zyn natuurschoon zoo bekende eiland
Flores. Wie er daar van wordt verdacht,
is zijn leven geen oogenblik zeker, onver
schillig of het een man of een vrouw is.
Treedt hij toevallig bij een kennis of vriend
een huis binnen waar een stervende ligt,
en overlijdt dezen na korten tijd, dan
wordt dit geweten aan den belangstellen
den vriend, wiens dood dan tevens bezegeld
is. Volgens de „adat" (het gewoonterecht)
is een dergelyke moord niet strafbaar. Om
te voorkomen, dat de vermoorde na zijn
dood onheil kan stichten, scheidt men
't hoofd van den romp en begraaft de
lichaamsresten afzonderlijk, bang zijnde,
dat de doode als een gave gt-est nog meer
ongeluk zou kunnen brengen.
Het Bestuur treedt tegen dergelijke
moorden streng op, zoodat ze de allerlaat
ste jartn niet meer voorkomen. Maar
begrijpen waarom men de aloude adat niet
mag volgen, doet de primitieve bevolking
niet. Dit leeren begrijpen is de taak der
zending, die beschaving brengt. Ze maakt
flinke vorderingen op Flores, de paters
doen er heel mooi werk, Ik beeld hierbij
de eenvoudige paterswoning te Larantoeka
af, de plaats, waar de missie al tientallen
jaren met groote toewijding en taaie vol
harding werkt. Als bijzonderheid dier
missiestatie vermeld ik, dat de „zusters"
er een flinken koeienstapel verzorgen, de
koelen zelf melken, er druiven .cweeken,
kostelijke oranjeappels ook en dat ze eiken
bezoeker met groote gulheid van die daar
zoo schaarsche heerlijkheden, versche
melk en Vluchten, doen genieten. By de
K. P. M.-ers staan de pastoors en de
zusters in een goed blaadje.
Dat de bevolking primitief is, blykt hiv-
uit hun woningen. In een gedeelte van
Flores zyn ze kegelvormig. De top is ver
sierd met karbouwenhorens, 'n magisch
beschermingsmiddel. Het dak loopt bijna
tot den bodem door. Dit is ter beschutting
tegen de koude winden 's nachts. Die
huizen bevatten soms 100 of meer bewo
ners. Een paar van dergelyke woningen
vormen 'n groot dorp! De zon schijnt door
het lage dak niet op den bodem. Het gevolg
ervan is, dat de bodem er vochtig is en
een goede voedingsbodem vormt voor
mijnwormen, die er met de faecaliën wor
den gedeponeerd. De bevolking lijdt in
hevige mate aan die uitterende ziekte. De
laatste jaren werken bestuur en hygiëni
sche dienst samen, om er verbetering »n
aan te brengen. Ook dit is heel mooi be
schavingswerk.
H. F. TILLEMA.
