DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Roosevelt vraagt 525.000.000
dollar voor defensie.
Slechts minimum-eischen gevraagd
No. 11 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Vrijdag 13 Januari 1939
141e Jaargang
450 millioen voor het
leger.
De aigemeene toestand.
Geen tastbaar resul
taat te Rome.
Eden is ongerust.
„Hoop op het beste
Herriot spreekt over
Frankrijk's taak.
Wij moeten een „heldhaftige
productie" hebben.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Gisteren heeft president Roosevelt in
het Congres zijn speciale boodschap
inzake de nationale defensie ingediend
en het Congres verrast met een mil-
lioenen-plan voor de verdediging van
het land: hij vraagt niet minder dan 525
millioen dollar voor defensie, n.1. 450
millioen voor het leger, 65 millioen voor
de marine en 10 millioen voor de op
leiding van piloten!
Herinnerend aan zijn vorige boodschap
aan het Congres, waarin hij gesproken
heeft over de veranderde wereldsituatie,
welke onmiddellijke stappen ter bescher
ming van de Amerikaansche vrijheden drin
gend noodzakelijk maakt, keurt Roosevelt
in deze boodschap ieder toegeven aan een
angstpsychose af. Waarop echter de nadruk
moet worden gelegd, aldus de President, is
de groote verandering, die sedert het einde
van den wereldoorlog en in het bijzonder
gedurende de laatste paar jaren in den om
vang der internationale conflicten aan den
dag treedt. Roosevelt legt voorts den nadruk
op het feit, dat ofschoon de Vereenigde
Staten op 6 April J917 actief aan den
wereldoorlog zijn gaan deelnemen, de Ame
rikanen tot eind Mei 1918 nimmer in mil-
litaire operaties op groote schaal betrokken
zijn geweest en dat tot in Augustus 1918 de
Amerikaansche legers aan het front bijna
uitsluitend gebruik hebben gemaakt van
Fransche of Britsche artillerie en vlieg
tuigen.
Ofschoon ik, aldus de president, niet
de gedachte wil opwekken, dat het
Congres of ik er ook maar aan zouden
denken ons in een nieuwen oorlog in
Europa te storten, toonen bovenge
noemde feiten echter aan dat de Ver
eenigde Staten in 1917 niet gereed
waren operaties op groote schaal te
land en in de lucht uit te voeren. Tot op
zekere hoogte, aldus gaat de boodschap
verder, staan wij er thans niet beter
voor dan toen. Bovendien kunnen wij
niet garandeeren, dat er nog een lange
Roosevelt
periode van vrede komt, waarin wij ons
militair l unnen voorbereiden.
Het is dan ook noodzakelijk voor iederen
Amerikaan, den tegenwoordigen stand der
defensie te beschouwen uit een oogpunt van
de mogelijke kansen op succes, die aantasting
van Amerikaansch grondgebied in oorlogs
tijd zouden kunnen hebben.
Een diepgaande studie van de drin
gendste eischen van het oogenblik brengt
de regeering er dan toe, aan te bevelen
nog in deze zitting van het Congres zoo
spoedig mogelijk omstreeks 525 mil
lioen dollar uit te trekken, waarvan 210
millioen uit te geven door de schatkist
vóór het einde van het begrootingsjaar,
dat op 30 Juni 1940 eindigt.
Een overzicht toont aan, aldus Roosevelt,
dat van dit bedrag omstreeks 450 millioen
besteed moet worden voor de behoeften van
het leger, 65 millioen voor de vloot en 10
millioen voor de opleiding van civiele
piloten.
Wat het leger betreft, doen inlichtingen
uit andere landen ons van meening zijn,
dat er een volledige herziening moet komen
van onze luchtvaartbegrooting. Geen ver
antwoordelijk officier bepleit hef uitbrei
den van onze luchtmacht tot een totaal
De besprekingen, die gistermiddag tus-
schen Chamberlain, Mussolini, Halifax en
Ciano gevoerd zijn, hebben geen enkel tast
baar resultaat opgeleverd. Beide partijen
bleven hun standpunt handhaven en begre
pen volkomen elkanders opvattingen.
Intusschen wordt het feit, dat de officiëele
besprekingen nu reeds beëindigd zijn
twee dagen vóór dat Chamberlain Rome
verlaat! algemeen beschouwd als
een teeken, dat de resultaten van het bezoek
der Britsche ministers in diplomatiek op
zicht volkomen negatief zijn geweest. Het
verluidt bovendien, dat de besprekingen van
gisteren heel wat minder hartelijk zijn ge
weest dan die van Woensdagavond. Zoowel
Chamberlain als Mussolini hebben een uit
eenzetting gegeven van de positie hunner
landen in het kader van Europa. Zij schij
nen echter geen nieuwe basis of redenen
gevonden te hebben om te hopen, dat de
BritschItaliaansche overeenkomst een
voorspel zou vormen voor een nauwere
samenwerking op breeder terrein in het be
lang van den vrede.
Het schijnt, dat Mussolini, ofschoon hij
zijn eischen jegens Frankrijk nog ongefor-
muleerd liet, niets heeft laten vallen van
Italië's „natuurlijke aspiraties". Evenmin
zou hij wijziging hebben gebracht in zijn
politiek van steur aan het rechtsche Spanje.
De Duce had verwacht Chamberlain be
reid te vinden den weg te banen voor
Fransche concessies in het belang van het
kalmeeren der gemoederen en hij is thans
volkomen op de hoogte gebracht van
Britannië's houding.
Engeland zou bereid zijn zijn bemiddeling
te verleenen bij het tot stand brengen van
een overeenkomst, indien het Fransch
Italiaansch geschil in de richting zou gaan
van ordelijke onderhandelingen.
De jongste anti-Fransche betoogingen en
de pers-campagne in Italië worden in Brit
sche kringen evenwel geacht een ondienst
te hebben bewezen arn den vrede en als een
rechtvaardiging voor de thans door Frank
rijk aangenomen negatieve houding.
Bij de regeling van een geschil van recht-
streeksch belang voor Frankrijk en Italië
kan er derhalve geen sprake zijn van een
viermogendhedenconferentie, welke Italië
gaarne zou hebben gezien.
De correspondent van de „Times" te Rome
geeft het volgende bee'd van de resultaten
der beëindigde besprekingen.
Alle ongerechtvaardigde hoop op een
sensationeel resultaat of een nieuw inter
nationaal accoord blijkt thans wel onge
grond te zijn. Beide partijen hebben duide
lijk en eerlijk hun standpunt over het
vraagstuk van de Middellandsche Zee uit
eengezet. Beide weten nu hoe de tegen
partij er over denkt en aan Britschen kant
wordt verklaard dat de besprekingen die
van begin af aan bedoeld waren informato-
risch te zijn volkomen bevredigend zijn
verloopen. De grootste winst van de ge-
dachtenwisseling is wellicht wel dat Musso
lini telkens herhaald heeft vastbesloten te
zijn te werken voor vrede in Europa.
Vandaag zal een communiqué worden
verstrekt met het officieele verslag van de
besprekingen, maar het is niet te verwach
ten dat dit meer in bijzonderheden zal af
dalen dan mededeelingen van deze soort
gewoonlijk doen. Met zekerheid kan echter
worden verklaard, dat geen van beide par
tijen gevraagd heeft om nieuwe verplich
tingen of afspraken of verdragen. De vier
ministers hebben niet anders gedaan dan de
taak volbrengen, welke zij zich zelf hadden
gesteld: een gedetailleerd overzicht van de
situatie in Europa de revue te laten passee-
ren.
Onder dit overwicht vallen natuurlijk
Spanje en de Italiaansche eischen tegen
Frankrijk. De Italiaansche minister van
buitenlandsche zaken, graaf Ciano, heeft
wat het eerste betreft, de gezanten van
Duitschland en generaal Franco volledig
van het aantal beschikbare toestellen of van
de productie-capaciteit, gelijk aan dat van
zekere andere naties. Wij denken in ter
men van noodzakelijkheid en de conclusie
is onvermijdelijk, dat onze bestaande lucht
strijdkrachten volstrekt onvoldoende zijn
en dat zij onmiddellijk moeten worden aan
gevuld.
Voorgesteld wordt, dat 300 millioen wordt
uitgetrokken voor den aankoop van ver
schillende typen legervliegtuigen tot een
totaal van op z'n minst 3000 stuks. Gehoopt
wordt echter, dat opdrachten op zoo groote
schaal de kosten per eenheid zullen druk
ken en dat derhalve méér vliegtuigen voor
dit bedrag zullen kunnen worden gekocht.
De militaire luchtmacht in het algemeen,
aldus vervolgt de boodschap, wordt tegen
woordig in een verontrustend snel tempo
uitgebreid; de vergrooting van actie-radius,
snelheid en capaciteit der vliegtuigen in het
buitenland heeft de Amerikaansche eischen
voor een defensieve luchtmacht gewijzigd.
De aanbevolen aanvullende plannen zullen
de luchtverdediging van de Vereenigde
Staten, op het vasteland, Alaska, Hawaï,
Puerto Rico en de Panama-kanaalzone aan
zienlijk versterken.
Wanneer de inwilliging der credieten snel
kan worden afgehandeld, wordt voorgesteld
50 van de 300 millioen voor de vliegtuigen
onmiddellijk beschikbaar te stellen, tenein
de verbetering te brengen in den bestaan-
den achterstand der vliegtuig-productie.
Vart de ongeveer 150 millioen, die voor het
leger noodig zijn, stelt Roosevelt voor,
credieten tot een bedrag van 110 millioen
te besteden voor aanschaffing van belang
rijke uitrustingstukken, die onmiddellijk
noodig zouden zijn in geval van oorlog en
dan niet direct .in de noodzakelijke hoeveel
heden verkrijgbaar zouden zijn, zooals
luchtafweergeschut, mitrailleurs, anti-tank-
geschut, licht en zwaar geschut, munitie en
gasmaskers. Voorts stelt Roosevelt voor on
geveer 32 millioen te besteden om de in
dustrie in staat te stellen voorbereidingen
te treffen voor de productie, in geval van
nood, van dat materiaal dat geen commer-
cieele waarde heeft en zeer moeilijk te ver
vaardigen is. Het saldo zou gebruikt moeten
worden voor verbetering en versterking der
kust-defensie van het Panama-kanaal,
Hawaii en het vasteland.
De geraamde credieten van 65 millioen
voor de marine moeten worden verdeeld in
40 millioen voor de oprichting en verster
king van vlootbases in beide oceanen, dit in
overeenstemming met het rapport van de
speciale commissie, dat reeds bij het con
gres is ingediend, en verder ongeveer 21
millioen voor marine-vliegtuigen, lucht
vaart-materiaal en proefnemingen.
Ten slotte is voor de nationale defensie
een jaarlij ksche opleiding van aanvullende
piloten noodig. In samenwerking met be
staande instellingen gelooft men, dat een
uitgave van 10 millioen per jaar voldoende
zal zijn voor een eerste opleiding van om
streeks 20.000 piloten.
ingelicht. De Italianen en de Duitschers leg
den gisteravond een gezamenlijke verkla
ring af, dat de Italiaansche regeering geen
nieuwe beloften heeft gedaan om de
Italiaansche „vrijwilligers" uit Spanje terug
te trekken.
Zij verklaren, dat er in de eerste plaats
weinig Italianen in Spanje zijn, in de tweede
plaats dat de Italianen niet teruggetrokken
kunnen worden zoolang er gevochten wordt,
en in de derde plaats dat zij niet terugge
trokken kunnen worden voordat het „bols
jewisme" in Spanje is vernietigd. Tenslotte
wordt verklaard, dat Mussolini plechtig
heeft beloofd te zullen toezien dat alle
Italiaansche soldaten het Spaansche grond
gebied zullen verlaten zoodra de oorlog is
afgeloopen.
De Italianen verklaren dat hun nationale
politiek is gebaseerd op het principe: vrede
en recht. Gisteren, zoo zeggen zij, is de na
druk gelegd op het eerste principe en heden
op de gerechtvaardigdheid van de Italiaan
sche eischen in Tunis.
Volgens Havas wordt bevestigd, dat de
Britsch-Italiaansche besprekingen geen en
kel positief resultaat hebben opgeleverd. De
sfeer waarin de gedachten wisselingen gis
termiddag in het Palazzo Venezia gevoerd
werden, wordt gekenmerkt door de bij
zonderheid volgens inlichtingen uit goede
bron dat Chamberlain en Mussolini
slechts weinig woorden hebben gewisseld.
Ciano gaf een uiteenzetting van het Italiaan
sche standpunt en Halifax van het Engel-
sche ten aanzien van de belangrijke Euro-
peesche en Middellandsche problemen.
Minister Ciano heeft, tijdens de bespre
kingen tusschen de Britsche en Italiaansche
staatslieden, den vertegenwoordiger van
Burgos, Garcia Conde, ontvangen.
Het D.N.B. voegt hieraan toe, dat men
vermoedt, dat Conde ook de Britsche mi
nisters heeft gesproken in de Villa Madama
en maakt de gevolgtrekking dat de Spaan
sche kwestie bij de besprekingen een be
langrijke plaats heeft ingenomen.
Havas verneemt, dat lord Halifax Vrijdag
een onderhoud zal hebben met Frangois-
Poncet den Franschen ambassadeur.
In een te Kenilworth uitgesproken rede
voering heeft oud-minister Eden verklaard,
dat hij, met het oog op het bezoek van
Chamberlain aan Rome, niet over den
internationalen toestand wilde spreken. Hij
verklaarde ech
ter, dat het he
laas waar is, dat
een ieder, die
den internatio
nalen toestand
volgt, wel ern
stig ongerust
moet zijn over
de vooruitzich
ten, dit is in het
bijzonder van
toepassing op
den toestand
van Spanje, die thans een eerste plaats in
onze gedachten inneemt.
In feite, aldus Eden, schijnt het mij toe,
dat de tijden zoo ernstig zijn, dat het zeker
een eerste plicht moet zijn, welke ons op
gelegd is, om opbouwend bij te dragen in
het dienen van den staat om te helpen en
niet te hinderen.
Eden wekte het Britsche volk op als zijn
motto voor 1939 de woorden van den aarts
bisschop van Canterbury te aanvaarden:
„Hoopt het beste, maar bereidt u voor op
het ergste".
Ten aanzien van de bewapeningen zeide
Eden: „Wanneer wij onzen achterstand in
dit opzicht niet inhalen, kunnen wij dan
ooit werkelijk sterk zijn in een wereld zoo
Eden
Sprekend over de veiligheid van de Pa
nama-kanaal-zone, die Roosevelt van het
uiterste belang noemt, zegt de president,
dat het vredes-garnizoen daar thans onvol
doende is voor de verdediging van dezen
vitalen schakel in het defensie-systeem der
Ver. Staten. Het permanente garnizoen moet
vergroot worden. Daarom stelt de President
voor, 27 millioen uit te trekken voor het
garnizoen in vredestijd en voor een behoor
lijke onderbrenging daarvan. Van dit bedrag
zou 5 millioen terstond beschikbaar moeten
worden gesteld, zoodat met het bouwen der
benoodigde kazernes kan worden begonnen.
Een minimumprogram.
De opgesomde aanbevelingen, aldus
vervolgt de boodschap, vormen een af
gerond program, dat door mij als opper
bevelhebber van leger en vloot en door
mijn adviseurs beschouwd wordt als het
minimumprogram voor de be
hoeften der defensie.
Iedere Amerikaan is zich bewust van de
vreedzame bedoelingen der regeering en
het volk weet, dat wij niet denken aan
agressie en geen wenschen koesteren naar
gebiedsuitbreiding. Niettemin ben ik, als uit
voerend leider der regeering, gedwongen
de feiten onder het oog te zien. Wij hebben
uitstekende soldaten, maar zonder moderne
wapens en zonder behoorlijke opleiding der
mannen beginnen wij niet veel, wanneer
wij worden aangevallen. Het zou economisch
onverstandig zijn in vredes.tijd in de ge
heele moderne uitrusting, die in geval van
oorlog vereischt zijn, te voorzien. Het zou
echter uit nationaal oogpunt bezien, even
eens onverstandig zijn, wanneer niet voor
zien werd in de belangrijkste onderdeelen,
die onmiddellijk noodig zouden zijn en
indien geen voorzieningen werden getroffen
voor massaproductie in geval van oorlog.
Zonder te overdrijven, aldus besluit de
President zijn boodschap, verklaar ik, dat dit
program slechts de minimum-eischen bevat.
Daarom vertrouw ik, dat het congres snel
volgens dit noodprogram zal handelen, ter
versterking van de defensie der Vereenigde
Staten.
Nieuws uit Europa steunt Roosevelt.
De berichten uit Europa op de front
pagina's der dagbladen vergemakkelijken
een aanvaarding der aanbevelingen zeker
van Roosevelt. De waarschuwing, die door
de officieele „Deutsche Diplomatisch Politi-
sche Korrespondenz" ten aanzien van de
neutraliteit tot Nederland gericht is,
wordt door de Amerikaansche dagbladen
gepubliceerd als in belang onmiddellijk vol
gend op de besprekingen van Chamberlain
te Rome.
Een lid van het congres heeft tegenover
Reuter verklaard:
„Niemand, die veilig wil zijn voor fascis
tische interventie, kan zich veroorloven on
gewapend te zijn. Een volgenden keer zul
len zij eischen dat wij de Amerikaansche
Joden in concentratiekampen plaatsen. Er
is slechts één manier om met ze om te gaan,
n.1. den dikken stok van Teddy Roosevelt
bij zich hebben".
De indrukken in het Congres.
Het congres is getroffen door de gema
tigdheid van de boodschap van Roosevelt
over de defensie.
Er schijnt weinig twijfel aan te zijn, dat
de aanbevelingen van den president zon
der ernstige oppositie zullen worden goed
gekeurd.
als die thans is?" Want kracht is slechts be
trekkelijk. Helaas is er niemand die zou
beweren, dat de strategische positie der
westersche democratieën in het afgeloopen
jaar verbeterd is juist het tegenovergestelde
is waar".
Nadat een zesde vice-president der kamer
benoemd was, is gisteren het bureau defini
tief geïnstalleerd, waarbij Herriot, de voor
zitter der kamer, een redevoering uitsprak,
waain hij o.m. zeide:
Frankrijk zou allen landen zijn stem van
redelijkheid en wijsheid willen doen hooren
en willen verzekeren, dat het in harmonie
met hem zou willen leven, zonder een uit
zondering. De vrede is voor Frankrijk geen
ontkenning, maar eerbiediging van alle
vaderlanden.
Na eenige
woorden ten
gunste van ont
wapening ver
klaarde Herriot,
dat de Fran
schen eensgezind
zijn in hun
vredelievendheid,
maar niet min
der in den wil
om niet te wij
ken voor drei
gementen. Een
laat niet loven en bieden om zijn
Herriot
vrij volk
grenzen, het verdedigt ze.
Herriot legde den nadruk op de onaantast
baarheid van het Fransche rijk en herinner
de er aan, dat Frankrijk weldra den 150-sten
verjaardag der revolutie zal herdenken. Eens
te meer, zoo zeide hij, leven wij in een tijd
perk van de kracht. Een recente ervaring
heeft aangetoond, dat een materieele macht
zonder lacunes een onmisbaar element is
voor de actie der regeeringen en voor hun
diplomatie in moeilijke uren.
Voortgaande deed Herriot een beroep op
de vaderlandsliefde der werknemers en
werkgevers, ten einde een „niet alleen nor
male maar een heldhaftige" productie te ver
krijgen, ten einde „een wapenrusting te vor
men voor Frankrijk, die geen enkel gebrek
heeft".
Herriot constateert, dat men nog verre is
van een ideale politiek, een betere verdee
ling der rechtvaardigheid. „Zelfs in vrede
hebben contracten geen waarde meer, belof
ten geen draagwijdte. De politieke en gods
dienstige vrijheid wordt belaagd, achtervol
ging en ballingschap woeden. Laten wij er
voor op onze hoede zijn: het recht sterft en
met het recht worden de verworvenheden
van het oude humanisme bedreigd, de lee
ringen van het evangelisme, de veroveringen
van de wijsgeerige rede. In deze anarchie
hebben slechts enkelen de stem verheven
om te protesteeren. Te Rome vernieuwt een
grijsaard, naar wien onze vrije huldebetui
gingen uitgaan, gesteund door zijn geeste
lijken moed, de traditie der groote pausen,
de beschermers der belaagde zwakheid. In
de nieuwe wereld verheffen de republieken,
terwijl zij hun solidariteit bevestigen, het
prestige der democratie en spreken een
waarschuwing uit jegens de kampioenen van
hete geweld. De president der Vereenigde
Staten betuigt krachtig zijn gehechtheid aan
het regime der vrijheid en der moreele wet
ten daarvan. Ik denk, dat de Fransche kamer
deze stemmen zal willen beantwoorden.
Moge deze gehechtheid aan alles, wat de
waardigheid van de menschelijke persoon
uitmaakt, ons nader tot elkander brengen en
ons verzoenen. De republiek is geen regime
van gemakzucht. De vrijheid wordt ver
diend".
Besluitende, legde Herriot nogmaals den
nadruk op toenadering en eenheid. „In de
oogenblikken, waarop het nationale belang
overheerscht, vervagen onze gewettigde on-
eenigheden en denkbeelden om slechts onze
gemeenschappelijke toewijding aan de Repu
bliek en het vaderland aan den dag te laten
treden".
De strijd tegen de rebellen. - Gevechts
vliegtuigen hebben vandaag den strijd aan
geboden tegen den troep geuniformde rebel
len in Samaria en deze met machinegeweer
vuur verliezen toegebracht. Draadloos ge
waarschuwde troepenafdeelingen achter
volgden de Arabieren, die twee dooden en
drie gevangenen moesten achterlaten.
De spionnage in de Panama-kanaalzone.
- Een van de vier Duitschers, die terecht
stonden wegens spionnage, Kuhrig, is schul
dig bevondeen, nadat d jury zeven uur lang
beraadslaagd had. De vorige maand reeds
was een der beklaagden schuldig bevonden
en de twee overigen zullen waarschijnlijk
binnen enkele dagen voor het gerecht ver
schijnen. De vier Duitscher waren 16 Octo-
ber j.L gearresteerd.
Zie verder Buitenland pag. 1, 3e blad.