DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Roosevelt vraagt 525.000.000 dollar voor defensie. Slechts minimum-eischen gevraagd No. 11 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Vrijdag 13 Januari 1939 141e Jaargang 450 millioen voor het leger. De aigemeene toestand. Geen tastbaar resul taat te Rome. Eden is ongerust. „Hoop op het beste Herriot spreekt over Frankrijk's taak. Wij moeten een „heldhaftige productie" hebben. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Gisteren heeft president Roosevelt in het Congres zijn speciale boodschap inzake de nationale defensie ingediend en het Congres verrast met een mil- lioenen-plan voor de verdediging van het land: hij vraagt niet minder dan 525 millioen dollar voor defensie, n.1. 450 millioen voor het leger, 65 millioen voor de marine en 10 millioen voor de op leiding van piloten! Herinnerend aan zijn vorige boodschap aan het Congres, waarin hij gesproken heeft over de veranderde wereldsituatie, welke onmiddellijke stappen ter bescher ming van de Amerikaansche vrijheden drin gend noodzakelijk maakt, keurt Roosevelt in deze boodschap ieder toegeven aan een angstpsychose af. Waarop echter de nadruk moet worden gelegd, aldus de President, is de groote verandering, die sedert het einde van den wereldoorlog en in het bijzonder gedurende de laatste paar jaren in den om vang der internationale conflicten aan den dag treedt. Roosevelt legt voorts den nadruk op het feit, dat ofschoon de Vereenigde Staten op 6 April J917 actief aan den wereldoorlog zijn gaan deelnemen, de Ame rikanen tot eind Mei 1918 nimmer in mil- litaire operaties op groote schaal betrokken zijn geweest en dat tot in Augustus 1918 de Amerikaansche legers aan het front bijna uitsluitend gebruik hebben gemaakt van Fransche of Britsche artillerie en vlieg tuigen. Ofschoon ik, aldus de president, niet de gedachte wil opwekken, dat het Congres of ik er ook maar aan zouden denken ons in een nieuwen oorlog in Europa te storten, toonen bovenge noemde feiten echter aan dat de Ver eenigde Staten in 1917 niet gereed waren operaties op groote schaal te land en in de lucht uit te voeren. Tot op zekere hoogte, aldus gaat de boodschap verder, staan wij er thans niet beter voor dan toen. Bovendien kunnen wij niet garandeeren, dat er nog een lange Roosevelt periode van vrede komt, waarin wij ons militair l unnen voorbereiden. Het is dan ook noodzakelijk voor iederen Amerikaan, den tegenwoordigen stand der defensie te beschouwen uit een oogpunt van de mogelijke kansen op succes, die aantasting van Amerikaansch grondgebied in oorlogs tijd zouden kunnen hebben. Een diepgaande studie van de drin gendste eischen van het oogenblik brengt de regeering er dan toe, aan te bevelen nog in deze zitting van het Congres zoo spoedig mogelijk omstreeks 525 mil lioen dollar uit te trekken, waarvan 210 millioen uit te geven door de schatkist vóór het einde van het begrootingsjaar, dat op 30 Juni 1940 eindigt. Een overzicht toont aan, aldus Roosevelt, dat van dit bedrag omstreeks 450 millioen besteed moet worden voor de behoeften van het leger, 65 millioen voor de vloot en 10 millioen voor de opleiding van civiele piloten. Wat het leger betreft, doen inlichtingen uit andere landen ons van meening zijn, dat er een volledige herziening moet komen van onze luchtvaartbegrooting. Geen ver antwoordelijk officier bepleit hef uitbrei den van onze luchtmacht tot een totaal De besprekingen, die gistermiddag tus- schen Chamberlain, Mussolini, Halifax en Ciano gevoerd zijn, hebben geen enkel tast baar resultaat opgeleverd. Beide partijen bleven hun standpunt handhaven en begre pen volkomen elkanders opvattingen. Intusschen wordt het feit, dat de officiëele besprekingen nu reeds beëindigd zijn twee dagen vóór dat Chamberlain Rome verlaat! algemeen beschouwd als een teeken, dat de resultaten van het bezoek der Britsche ministers in diplomatiek op zicht volkomen negatief zijn geweest. Het verluidt bovendien, dat de besprekingen van gisteren heel wat minder hartelijk zijn ge weest dan die van Woensdagavond. Zoowel Chamberlain als Mussolini hebben een uit eenzetting gegeven van de positie hunner landen in het kader van Europa. Zij schij nen echter geen nieuwe basis of redenen gevonden te hebben om te hopen, dat de BritschItaliaansche overeenkomst een voorspel zou vormen voor een nauwere samenwerking op breeder terrein in het be lang van den vrede. Het schijnt, dat Mussolini, ofschoon hij zijn eischen jegens Frankrijk nog ongefor- muleerd liet, niets heeft laten vallen van Italië's „natuurlijke aspiraties". Evenmin zou hij wijziging hebben gebracht in zijn politiek van steur aan het rechtsche Spanje. De Duce had verwacht Chamberlain be reid te vinden den weg te banen voor Fransche concessies in het belang van het kalmeeren der gemoederen en hij is thans volkomen op de hoogte gebracht van Britannië's houding. Engeland zou bereid zijn zijn bemiddeling te verleenen bij het tot stand brengen van een overeenkomst, indien het Fransch Italiaansch geschil in de richting zou gaan van ordelijke onderhandelingen. De jongste anti-Fransche betoogingen en de pers-campagne in Italië worden in Brit sche kringen evenwel geacht een ondienst te hebben bewezen arn den vrede en als een rechtvaardiging voor de thans door Frank rijk aangenomen negatieve houding. Bij de regeling van een geschil van recht- streeksch belang voor Frankrijk en Italië kan er derhalve geen sprake zijn van een viermogendhedenconferentie, welke Italië gaarne zou hebben gezien. De correspondent van de „Times" te Rome geeft het volgende bee'd van de resultaten der beëindigde besprekingen. Alle ongerechtvaardigde hoop op een sensationeel resultaat of een nieuw inter nationaal accoord blijkt thans wel onge grond te zijn. Beide partijen hebben duide lijk en eerlijk hun standpunt over het vraagstuk van de Middellandsche Zee uit eengezet. Beide weten nu hoe de tegen partij er over denkt en aan Britschen kant wordt verklaard dat de besprekingen die van begin af aan bedoeld waren informato- risch te zijn volkomen bevredigend zijn verloopen. De grootste winst van de ge- dachtenwisseling is wellicht wel dat Musso lini telkens herhaald heeft vastbesloten te zijn te werken voor vrede in Europa. Vandaag zal een communiqué worden verstrekt met het officieele verslag van de besprekingen, maar het is niet te verwach ten dat dit meer in bijzonderheden zal af dalen dan mededeelingen van deze soort gewoonlijk doen. Met zekerheid kan echter worden verklaard, dat geen van beide par tijen gevraagd heeft om nieuwe verplich tingen of afspraken of verdragen. De vier ministers hebben niet anders gedaan dan de taak volbrengen, welke zij zich zelf hadden gesteld: een gedetailleerd overzicht van de situatie in Europa de revue te laten passee- ren. Onder dit overwicht vallen natuurlijk Spanje en de Italiaansche eischen tegen Frankrijk. De Italiaansche minister van buitenlandsche zaken, graaf Ciano, heeft wat het eerste betreft, de gezanten van Duitschland en generaal Franco volledig van het aantal beschikbare toestellen of van de productie-capaciteit, gelijk aan dat van zekere andere naties. Wij denken in ter men van noodzakelijkheid en de conclusie is onvermijdelijk, dat onze bestaande lucht strijdkrachten volstrekt onvoldoende zijn en dat zij onmiddellijk moeten worden aan gevuld. Voorgesteld wordt, dat 300 millioen wordt uitgetrokken voor den aankoop van ver schillende typen legervliegtuigen tot een totaal van op z'n minst 3000 stuks. Gehoopt wordt echter, dat opdrachten op zoo groote schaal de kosten per eenheid zullen druk ken en dat derhalve méér vliegtuigen voor dit bedrag zullen kunnen worden gekocht. De militaire luchtmacht in het algemeen, aldus vervolgt de boodschap, wordt tegen woordig in een verontrustend snel tempo uitgebreid; de vergrooting van actie-radius, snelheid en capaciteit der vliegtuigen in het buitenland heeft de Amerikaansche eischen voor een defensieve luchtmacht gewijzigd. De aanbevolen aanvullende plannen zullen de luchtverdediging van de Vereenigde Staten, op het vasteland, Alaska, Hawaï, Puerto Rico en de Panama-kanaalzone aan zienlijk versterken. Wanneer de inwilliging der credieten snel kan worden afgehandeld, wordt voorgesteld 50 van de 300 millioen voor de vliegtuigen onmiddellijk beschikbaar te stellen, tenein de verbetering te brengen in den bestaan- den achterstand der vliegtuig-productie. Vart de ongeveer 150 millioen, die voor het leger noodig zijn, stelt Roosevelt voor, credieten tot een bedrag van 110 millioen te besteden voor aanschaffing van belang rijke uitrustingstukken, die onmiddellijk noodig zouden zijn in geval van oorlog en dan niet direct .in de noodzakelijke hoeveel heden verkrijgbaar zouden zijn, zooals luchtafweergeschut, mitrailleurs, anti-tank- geschut, licht en zwaar geschut, munitie en gasmaskers. Voorts stelt Roosevelt voor on geveer 32 millioen te besteden om de in dustrie in staat te stellen voorbereidingen te treffen voor de productie, in geval van nood, van dat materiaal dat geen commer- cieele waarde heeft en zeer moeilijk te ver vaardigen is. Het saldo zou gebruikt moeten worden voor verbetering en versterking der kust-defensie van het Panama-kanaal, Hawaii en het vasteland. De geraamde credieten van 65 millioen voor de marine moeten worden verdeeld in 40 millioen voor de oprichting en verster king van vlootbases in beide oceanen, dit in overeenstemming met het rapport van de speciale commissie, dat reeds bij het con gres is ingediend, en verder ongeveer 21 millioen voor marine-vliegtuigen, lucht vaart-materiaal en proefnemingen. Ten slotte is voor de nationale defensie een jaarlij ksche opleiding van aanvullende piloten noodig. In samenwerking met be staande instellingen gelooft men, dat een uitgave van 10 millioen per jaar voldoende zal zijn voor een eerste opleiding van om streeks 20.000 piloten. ingelicht. De Italianen en de Duitschers leg den gisteravond een gezamenlijke verkla ring af, dat de Italiaansche regeering geen nieuwe beloften heeft gedaan om de Italiaansche „vrijwilligers" uit Spanje terug te trekken. Zij verklaren, dat er in de eerste plaats weinig Italianen in Spanje zijn, in de tweede plaats dat de Italianen niet teruggetrokken kunnen worden zoolang er gevochten wordt, en in de derde plaats dat zij niet terugge trokken kunnen worden voordat het „bols jewisme" in Spanje is vernietigd. Tenslotte wordt verklaard, dat Mussolini plechtig heeft beloofd te zullen toezien dat alle Italiaansche soldaten het Spaansche grond gebied zullen verlaten zoodra de oorlog is afgeloopen. De Italianen verklaren dat hun nationale politiek is gebaseerd op het principe: vrede en recht. Gisteren, zoo zeggen zij, is de na druk gelegd op het eerste principe en heden op de gerechtvaardigdheid van de Italiaan sche eischen in Tunis. Volgens Havas wordt bevestigd, dat de Britsch-Italiaansche besprekingen geen en kel positief resultaat hebben opgeleverd. De sfeer waarin de gedachten wisselingen gis termiddag in het Palazzo Venezia gevoerd werden, wordt gekenmerkt door de bij zonderheid volgens inlichtingen uit goede bron dat Chamberlain en Mussolini slechts weinig woorden hebben gewisseld. Ciano gaf een uiteenzetting van het Italiaan sche standpunt en Halifax van het Engel- sche ten aanzien van de belangrijke Euro- peesche en Middellandsche problemen. Minister Ciano heeft, tijdens de bespre kingen tusschen de Britsche en Italiaansche staatslieden, den vertegenwoordiger van Burgos, Garcia Conde, ontvangen. Het D.N.B. voegt hieraan toe, dat men vermoedt, dat Conde ook de Britsche mi nisters heeft gesproken in de Villa Madama en maakt de gevolgtrekking dat de Spaan sche kwestie bij de besprekingen een be langrijke plaats heeft ingenomen. Havas verneemt, dat lord Halifax Vrijdag een onderhoud zal hebben met Frangois- Poncet den Franschen ambassadeur. In een te Kenilworth uitgesproken rede voering heeft oud-minister Eden verklaard, dat hij, met het oog op het bezoek van Chamberlain aan Rome, niet over den internationalen toestand wilde spreken. Hij verklaarde ech ter, dat het he laas waar is, dat een ieder, die den internatio nalen toestand volgt, wel ern stig ongerust moet zijn over de vooruitzich ten, dit is in het bijzonder van toepassing op den toestand van Spanje, die thans een eerste plaats in onze gedachten inneemt. In feite, aldus Eden, schijnt het mij toe, dat de tijden zoo ernstig zijn, dat het zeker een eerste plicht moet zijn, welke ons op gelegd is, om opbouwend bij te dragen in het dienen van den staat om te helpen en niet te hinderen. Eden wekte het Britsche volk op als zijn motto voor 1939 de woorden van den aarts bisschop van Canterbury te aanvaarden: „Hoopt het beste, maar bereidt u voor op het ergste". Ten aanzien van de bewapeningen zeide Eden: „Wanneer wij onzen achterstand in dit opzicht niet inhalen, kunnen wij dan ooit werkelijk sterk zijn in een wereld zoo Eden Sprekend over de veiligheid van de Pa nama-kanaal-zone, die Roosevelt van het uiterste belang noemt, zegt de president, dat het vredes-garnizoen daar thans onvol doende is voor de verdediging van dezen vitalen schakel in het defensie-systeem der Ver. Staten. Het permanente garnizoen moet vergroot worden. Daarom stelt de President voor, 27 millioen uit te trekken voor het garnizoen in vredestijd en voor een behoor lijke onderbrenging daarvan. Van dit bedrag zou 5 millioen terstond beschikbaar moeten worden gesteld, zoodat met het bouwen der benoodigde kazernes kan worden begonnen. Een minimumprogram. De opgesomde aanbevelingen, aldus vervolgt de boodschap, vormen een af gerond program, dat door mij als opper bevelhebber van leger en vloot en door mijn adviseurs beschouwd wordt als het minimumprogram voor de be hoeften der defensie. Iedere Amerikaan is zich bewust van de vreedzame bedoelingen der regeering en het volk weet, dat wij niet denken aan agressie en geen wenschen koesteren naar gebiedsuitbreiding. Niettemin ben ik, als uit voerend leider der regeering, gedwongen de feiten onder het oog te zien. Wij hebben uitstekende soldaten, maar zonder moderne wapens en zonder behoorlijke opleiding der mannen beginnen wij niet veel, wanneer wij worden aangevallen. Het zou economisch onverstandig zijn in vredes.tijd in de ge heele moderne uitrusting, die in geval van oorlog vereischt zijn, te voorzien. Het zou echter uit nationaal oogpunt bezien, even eens onverstandig zijn, wanneer niet voor zien werd in de belangrijkste onderdeelen, die onmiddellijk noodig zouden zijn en indien geen voorzieningen werden getroffen voor massaproductie in geval van oorlog. Zonder te overdrijven, aldus besluit de President zijn boodschap, verklaar ik, dat dit program slechts de minimum-eischen bevat. Daarom vertrouw ik, dat het congres snel volgens dit noodprogram zal handelen, ter versterking van de defensie der Vereenigde Staten. Nieuws uit Europa steunt Roosevelt. De berichten uit Europa op de front pagina's der dagbladen vergemakkelijken een aanvaarding der aanbevelingen zeker van Roosevelt. De waarschuwing, die door de officieele „Deutsche Diplomatisch Politi- sche Korrespondenz" ten aanzien van de neutraliteit tot Nederland gericht is, wordt door de Amerikaansche dagbladen gepubliceerd als in belang onmiddellijk vol gend op de besprekingen van Chamberlain te Rome. Een lid van het congres heeft tegenover Reuter verklaard: „Niemand, die veilig wil zijn voor fascis tische interventie, kan zich veroorloven on gewapend te zijn. Een volgenden keer zul len zij eischen dat wij de Amerikaansche Joden in concentratiekampen plaatsen. Er is slechts één manier om met ze om te gaan, n.1. den dikken stok van Teddy Roosevelt bij zich hebben". De indrukken in het Congres. Het congres is getroffen door de gema tigdheid van de boodschap van Roosevelt over de defensie. Er schijnt weinig twijfel aan te zijn, dat de aanbevelingen van den president zon der ernstige oppositie zullen worden goed gekeurd. als die thans is?" Want kracht is slechts be trekkelijk. Helaas is er niemand die zou beweren, dat de strategische positie der westersche democratieën in het afgeloopen jaar verbeterd is juist het tegenovergestelde is waar". Nadat een zesde vice-president der kamer benoemd was, is gisteren het bureau defini tief geïnstalleerd, waarbij Herriot, de voor zitter der kamer, een redevoering uitsprak, waain hij o.m. zeide: Frankrijk zou allen landen zijn stem van redelijkheid en wijsheid willen doen hooren en willen verzekeren, dat het in harmonie met hem zou willen leven, zonder een uit zondering. De vrede is voor Frankrijk geen ontkenning, maar eerbiediging van alle vaderlanden. Na eenige woorden ten gunste van ont wapening ver klaarde Herriot, dat de Fran schen eensgezind zijn in hun vredelievendheid, maar niet min der in den wil om niet te wij ken voor drei gementen. Een laat niet loven en bieden om zijn Herriot vrij volk grenzen, het verdedigt ze. Herriot legde den nadruk op de onaantast baarheid van het Fransche rijk en herinner de er aan, dat Frankrijk weldra den 150-sten verjaardag der revolutie zal herdenken. Eens te meer, zoo zeide hij, leven wij in een tijd perk van de kracht. Een recente ervaring heeft aangetoond, dat een materieele macht zonder lacunes een onmisbaar element is voor de actie der regeeringen en voor hun diplomatie in moeilijke uren. Voortgaande deed Herriot een beroep op de vaderlandsliefde der werknemers en werkgevers, ten einde een „niet alleen nor male maar een heldhaftige" productie te ver krijgen, ten einde „een wapenrusting te vor men voor Frankrijk, die geen enkel gebrek heeft". Herriot constateert, dat men nog verre is van een ideale politiek, een betere verdee ling der rechtvaardigheid. „Zelfs in vrede hebben contracten geen waarde meer, belof ten geen draagwijdte. De politieke en gods dienstige vrijheid wordt belaagd, achtervol ging en ballingschap woeden. Laten wij er voor op onze hoede zijn: het recht sterft en met het recht worden de verworvenheden van het oude humanisme bedreigd, de lee ringen van het evangelisme, de veroveringen van de wijsgeerige rede. In deze anarchie hebben slechts enkelen de stem verheven om te protesteeren. Te Rome vernieuwt een grijsaard, naar wien onze vrije huldebetui gingen uitgaan, gesteund door zijn geeste lijken moed, de traditie der groote pausen, de beschermers der belaagde zwakheid. In de nieuwe wereld verheffen de republieken, terwijl zij hun solidariteit bevestigen, het prestige der democratie en spreken een waarschuwing uit jegens de kampioenen van hete geweld. De president der Vereenigde Staten betuigt krachtig zijn gehechtheid aan het regime der vrijheid en der moreele wet ten daarvan. Ik denk, dat de Fransche kamer deze stemmen zal willen beantwoorden. Moge deze gehechtheid aan alles, wat de waardigheid van de menschelijke persoon uitmaakt, ons nader tot elkander brengen en ons verzoenen. De republiek is geen regime van gemakzucht. De vrijheid wordt ver diend". Besluitende, legde Herriot nogmaals den nadruk op toenadering en eenheid. „In de oogenblikken, waarop het nationale belang overheerscht, vervagen onze gewettigde on- eenigheden en denkbeelden om slechts onze gemeenschappelijke toewijding aan de Repu bliek en het vaderland aan den dag te laten treden". De strijd tegen de rebellen. - Gevechts vliegtuigen hebben vandaag den strijd aan geboden tegen den troep geuniformde rebel len in Samaria en deze met machinegeweer vuur verliezen toegebracht. Draadloos ge waarschuwde troepenafdeelingen achter volgden de Arabieren, die twee dooden en drie gevangenen moesten achterlaten. De spionnage in de Panama-kanaalzone. - Een van de vier Duitschers, die terecht stonden wegens spionnage, Kuhrig, is schul dig bevondeen, nadat d jury zeven uur lang beraadslaagd had. De vorige maand reeds was een der beklaagden schuldig bevonden en de twee overigen zullen waarschijnlijk binnen enkele dagen voor het gerecht ver schijnen. De vier Duitscher waren 16 Octo- ber j.L gearresteerd. Zie verder Buitenland pag. 1, 3e blad.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1