Ayeada
Oud parid ingestort.
De belasting op gebouwde
eigendommen.
Twee menschen door een wonder
aan den dood ontsnapt.
Het rumoer in Nederland.
Van Geelkerken spreekt.
Zoo j ntst
verschenen
Rath &Doodelieefver
EERSTE BLAD.
Alkmaar, Vrijdag.
Het Noord-Hollandsch Dagblad publi
ceert in zijn nummer van gister ons artikel
over het geschil tusschen de gemeente en
den heer I. Prins over diens aanslag in de
belasting op de gebouwde eigendommen.
Het blad gevoelt blijkbaar behoefte den
r. k. wethouder van financiën in bescher
ming te nemen en suggereert, dat wij de
wenschelijkheid hebben betoogd om de be
zitters van bebouwde eigendommen in
Alkmaar meer belasting te laten betalen.
Wij hebben slechts medegedeeld, dat het
gemeentebestuur in zyn verweer tegen den
heer Prins die juist tegen zijn aanslag
in verzet was gekomen, omdat hij van oor
deel is, dat Alkmaar te veel heft heeft
aangevoerd, dat de gemeente uit dien hoof
de nog 100.000 minder haalt, dan ze
krachtens de wet zou mogen heffen.
Wij hebben ons in dit geschil aan de zij
de van den heer Prins geschaard en op
grond van het feit, dat de Alkmaarsche be
grooting in hoogere instantie aan een
nauwkeurig onderzoek wordt onderworpen,
als onze overtuiging uitgesproken, dat het
verweer van het gemeentbestuur ten eene-
male onjuist moest zijn. Wij kunnen niet
aannemen, dat men zoowel in Haarlem
als in Den Haag een blunder zou hebben
gemaakt.
In plaats van nu, evenals wij deden, het
college te verwijten, dat het ten onrechte
tegenover hooge belastinginstanties be
weert, dat Alkmaar uit de belasting nog
100.000 meer kan heffen, komt 't N. H. D.
met de ontstellende mededeeling, dat deze
bewering het college van B. en W. niet be
kend is, maar dat het wel mogelijk is, dat
een ambtenaar, hetzij om de gemeente te
gen den heer Prins te verdedigen, hetzij
door een andere instantie om een opgave
van den belastingtoestand gevraagd, mede
gedeeld heeft, dat de gemeente nog 100.000
te laag is met haar heffing.
Wij kunnen ons voorstellen, dat het col
lege met deze verdediging door het r. k.
orgaan allesbehalve is ingenomen, want dit
zou dan toch beteekenen, dat B. en W. het
aan een ambtenaar hebben overgelaten,
zonder hun voorkennis, dergelijke enormi
teiten tegenover belastingautoriteiten te de-
biteeren, op gevaar af, dat het rijk zal
eischen, dat voortaan die 100.000 meer
geheven zullen worden.
En dit alleen maar om in 'n belastingge
schil met een burger aan het langste eind
te kunnen trekken.
Gezien de relatie van ons zusterorgaan
met den r. k. wethouder van financiën
moeten wij echter aannemen, dat inder
daad de gemeenteontvanger de gewraakte
bewering in het namens B. en W. inge
diende verweer zonder voorkennis van B.
en W. heeft geschreven. Wanneer dit het
geval is, wordt het o. L hoog tijd, dat de
raad het college duidelijk maakt, dat het
wenschelijk is dit noodlottige verweer met
den meesten spoed te herroepen.
De dwaze bewering dat wij door onze
publicatie voor de bezitters van gebouwde
eigendommen in Alkmaar het gevaar in
het leven hebben geroepen, dat zy straks
100.000 meer krijgen op te brengen, laten
wij voor wat zij is.
Niet wy, maar de Alkmaarsche gemeen
te-ontvanger heeft, namens B. en W. deze
suggestie bij de belastingautoriteiten ge
daan, zoodat deze ze niet van ons hebben
vernomen.
Om de door ons genoemde redenen blij
ven wy van oordeel, dat die bewering
absurd is en wij zien alsnog met belangstel
ling de beslissing in dit geschil tegemoet.
Op de Bierkade no. 7 staat een mooi, oud
pand waar jarenlang tot een twintig
jaar geleden de bierbrouwerij van den
heer Witte was gevestigd.
Een fraaie gevelversiering, met het
wapen van Alkmaar, herinnert nog aan de
vroegere bestemming en aan de dakgoot
leest men in groote Romeinsche letters
het jaar van stichting: 1716.
Dit mooie groote cn oude pand was ver
huurd aan de firma Haijtema, die er
graan, vermoedelijk regeeringsgraan, had
opgeslagen. Het was in meer dan mans'
hooge stapels op de eerst en tweede ver
dieping opgeslagen en een gedeelte ervan
bevindt zich nog op den zolder.
Dergelijke gebouwen zien er met hun
oude zware eiken balken oersterk uit,
maar de tand des tijds knaagt ook aan het
eikenhout en de belasting kan te zwaar
worden.
Aan den rechtervoorkant beneden zetelt
de firma Jacob Lewis, waarvan de heer
Kemp de nog overgebleven firmant is.
Wanneer hij gister tien minuten
later van zijn kantoor was gegaan
zou er heelemaal geen firmant meer
zijn aangezien er van het kantoor en
deszelfs inventaris niets meer te zien
is dan een verwarde hoop steenblok
ken en graanzakken.
Ongeveer half vijf gistermiddag
kwam de arbeider Leertouwer met een
zak graan op zijn rug van de eerste
verdieping naar beneden. Op het
moment, dat hij zich op de trap be
vond, zonk die onder hem weg, de
zolder stortte in, een hoeveelheid zak
ken graan tot een gewicht van vele
duizenden kilo's kwam naar beneden
De buitenmuur aan de zijde van een
naastgelegen steeg werd ingedrukt, zoo
dat een groot deel van den zijkant open
ligt.
Ook de voorgevel werd beschadigd en
het is een geluk dat er op dat oogenblik
niemand passeerde omdat er geweldige
steenklompen over den stoep rolden.
Wie nog meer van geluk mag
spreken is de arbeider Leertouwer, die
toevallig aan den kant van het kan
toor was welke het minste door de
instorting heeft geleden. Toch zat hij
tot den hals toe in het graan en hij
verklaarde ons zoo verbijsterd te zijn
geweest, dat hij niet meer wis. hoe
hij zich uit deze ruïne gered had.
De heer Kemp was, zooals gezegd,
juist naar huis gegaan. Hij heeft in dit
oude pand, zonder dat hij het zelf
wist, maandenlang onder de bedrei
ging van een vreeselijken dood ge
werkt. Terwijl hij daar onbewust van
eenig gevaar resideerde, werkte de
zoldering onder den enormen druk
van het graan en kon ieder oogenblik
een instorting volgen.
Wij zijn vanmorgen in het pand ge
weest en hebben op de oude zolders daar
boven geconstateerd hoeveel duizenden
kilo's graan daar nog liggen opgestapeld.
Wat op de eerste verdieping gebeurd is,
kan ook op de tweede geschieden en men
zal thans wel zoo verstandig zijn het ge-
heele pand zoo spoedig mogelijk te ont
ruimen.
Hedenmorgen waren arbeiders bezig
het neergestorte graan voorzichtig naar
Nieuwe aanslag. - Gisterochtend is in
Engeland een bom gevonden bij een paal
van het electriciteitsnet naby Windle in
Lancashire. De bom was verbonden aan een
wekker, welke afgesteld was op zes uur. Het
uurwerk was evenwel te kwart over vijf
stil blijven staan.
f
Voorloopig geen wijziging der Ameri-
kaansclie neutraliteitswetten. - De senaats
commissie voor de buitenlandsche betrek
kingen de Ver. Staten heeft besloten de be
handeling vah hangende voorstellen tot her
ziening of verbreeding van de tegenwoordige
neutraliteitswetten, voor onbepaalden tijd
uit te stellen.
Roosevelt wü niewe belastingen invoe
ren. - Roosevelt heeft een speciale belasting-
boodschap tot het congres gericht, waarin
hij er op aandringt, dat de particuliere in
komens en alle regeeringssalarissen en alle
in de toekomst door de regeering uit te
geven obligaties onderworpen worden aan
de algemeene inkomstenbelastingwetten
van de federale- en staatsregeeringen. Fede
rale belastingambtenaren ramen, dat een
dergelijke matregel tot een jaarlijksche ver
meerdering van 300 millioen dollar zou
leiden.
De „Seydlitz" van stapel geloopen. - In
tegenwoordigheid van den Duitschen opper
bevelhebber der marine, admiraal-generaal
Rader, is gisteren te Bremen de nieuwe Duit-
sche kruiser „Seydlitz" van stapel geloopen.
De nieuwe kruiser zal acht stukken van
20,3 c.M. voeren, welke worden opgesteld in
vier dubbeltorens. Het schip is van dezelfde
klasse als de zware kruisers „Admiral Hip
per", Blücher, en Prinz Eugen.
Bioscoop 2000 voet onder den grond. -
Een mijnbouwmaatschappij te Oberhausen
in Beieren (D.) beweert in het bezit te zijn
van de „diepste" bioscoopzaal ter wereld.
Een verlaten mijnschacht, tweeduizend voet
onder de oppervlakte van de aarde, is ver
bouwd tot een bioscoop met zitplaatsen voor
honderd mijnwerkers. In de schafttijden be
geven de mijnwerkers zich naar deze film
zaal, waar populaire films, nationaal-socia-
listische propagandafilmpjes en opnamen
over het mijnwezen vertoond worden. Ook
voor bezoekers is deze bioscoop toegankelijk.
Violist wil lijfwacht aanschaffen. - De
violist Mischa Elman, die in de Ver. Staten
een tournee onderneemt over 25 steden, en
de opbrengst van zijn concerten ter beschik
king stelt voor de hulpverleening aan
Joodsche vluchtelingen, deelde gisteren
mede, dat hij zich een lijfwacht zal moeten
aanschaffen, teneinde zeker te zyn van be
scherming, indien hy overvallen wordt. Hij
heeft n.1. een brief ontvangen waarin hij met
een dergelijk vooruitzicht bedreigd wordt
in verband met het doel van zijn tournee.
Laguardia en de oneenigheid in de
arbeidersorganisaties. - Fiorello H. Aguardia,
de burgemeester van New-York, heeft gis
teren een ernstig beroep gedaan op de
Amerikaansche vakorganisatie, haar on
eenigheid in eigen boezem tot oplossing te
brengen, teneinde hiermede een eersten stap
te leveren naar het herstel van de welvaart
in de Vereenigde Staten. Uit Detroit wordt
vernomen, dat Homer Martin, voorzitter van
de United Automobile Workers, gisteren
mededeeling heeft gekregen van Harry
Bennett, personeelsdirecteur van de Ford-
Motor Company, dat het z.g. Liberty Legion
of America, de speciale vakorganisatie bij
de Ford-maatschappij, wordt ontbonden.
Bioscopen.
Bioscoop Harmonie, 8 uur, tot en met
Woensdag, hoofdnummer De „big" van het
vreemdelingenlegioen (hum.); hoofdrol Fer-
nandeL Toegang boven 14 jaar.
Zondag van 2 uur af doorloopende voor
stelling.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
Victoria-theater, 8 uur, tot en met Zondag,
hoofdnummer Rose Marie (rom.); hoofdrol
len Jeannette MacDonald en Nelson Eddy.
Maandag en Dinsdag: Muiterij op de
Bounty (rom.-sens.); hoofdrollen Clark
Gable en Franchot Tone.
Woensdag en Donderdag: Marquerite
Gauthier (rom.); hoofdrollen Greta Garbo
en Robert Taylor.
Zondag van 2 uur af doorloopende voor
stelling.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
City-theater, 8 uur, hoofdnummer De
Wildzang (rom.); hoof drollen Herbert Mars
hall, Gail Patrick, Arthur Treacher e.a.
Toegang voor eiken leeftijd. (Geprolon
geerd).
Zondag van 2 uur af doorloopende voor
stelling.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
Roxy-theater, tot en met Woensdag, 7.45
uur, hoofdnummer Veldslag in New York
(sens.); hoofdrollen Victor McLaglen, Brian
Donlevy, Louise Hovick; vooraf Gevaar
in de tunnel (sens.) Toegang boven 14 jaar.
Zondag van 2 uur af doorloopende voor
stelling.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
Zaterdag 21 Januari.
8 uur, dancing Harmonie, feestavond
Alkm. Roei- en Zeilvereeniging.
Zondag 22 Januari.
8.15 uur, 't Gulden Vlies, optreden Wiener
Sangerknaben.
buiten te werken waar het op vracht
auto's werd geladen. Het was een uiterst
gevaarlijk werkje want overal waren de
muren gescheurd en aan de zijde van de
steeg dreigden de steenbrokken telkens
weer naar beneden te komen.
Aan de andere zijde van deze steeg be
vindt zich eveneens een pand van den
heer Witte, dat aan een filiaal van „De
Oranjeboom" verhuurd is, maar geen
schade heeft bekomen.
Voor den eigenaar van het vernielde
gebouw, den heer Witte, die wel tegen
brand, maar niet tegen onvoorziene ge
beurtenissen als deze was verzekerd, is
deze instorting een groote schadepost.
De politie heeft gister dadelijk de om
geving afgezet en de bouwpolitie zorgde er
voor dat daar waar dat het dringendst
noodzakelijk was, balken en stutten ge
plaatst werden om de meest bedreigde
punten van het pand zoo krachtig moge
lijk te ondersteunen.
Naar wij vernemen had de vloer die
onder het graan is ingestort een gewicht
van 35000 ton te dragen. Daarboven ligt
thans nog een hoeveelheid die.niet minder
zal bedragen.
Eenerzijds is de éigenaar natuurlijk
verantwoordelijk voor den staat waarin
hij het perceel verhuurt, maar anderzijds
is het de vraag of men een oud perceel zoo
enorm mag belasten, dat dergelijke onge
lukken niet kunnen uitblijven.
Maar dat is de juridische zijde van het
vraagstuk, die men wel elders zal uit
zoeken.
Men zal thans allereerst maatregelen
nemen Om de oude karakteristieke gevel
die hier zoo voortreffelijk in het stadsbeeld
past, zoo goed mogelijk te restaureeren.
STEIGERPAAL OP HET HOOFD
GEKREGEN.
De 70-jarige oud-brugwachter C. W. al
hier stond hedenmorgen te kijken naar het
wegnemen van een steiger van een perceel
naast dat van den heer Scheepmaker.
Plotseling sloeg een der steigerpalen om
en trof den ouden man zoodanig aan het
hoofd dat hij een ernstige en bloedende
verwonding opliep.
Nadat den man door den heer Stoutjes-
dijk de eerste hulp was verleend is hij op
advies van den directeur van den G. G. D.
naar het Centraal ziekenhuis overgebracht.
BENOEMD.
Bij K.B. van 18 Januari 1939 is benoemd
met ingang van 16 Maart 1939 tot direc
teur van het huis van bewaring te
'sGravenhage, de heer H. Bischoff, adjunci-
direeteur bij de strafgevangenis te Am
sterdam, vroeger directeur van het huis
van bewaring alhier.
DRANKBESTRIJDING.
Niemand zal willen beweren, dat de ver
schillende onthoudersvereenigingen hier ter
stede te weinig actie ontplooien ter propa
geering van hetgeen zij zich als doel stellen:
een drankvrije samenleving. En waar deze
organisaties voor de algemeene propaganda
vereenigd zijn in het Alkmaarsche Drank-
weer-comité, staat wel vast, dat zij alle
lagen der bevolking kunnen bereiken. De
propaganda wordt, zooals men weet, op ver
schillende wijze gevoerd: door het voorbeeld
der onthouding, door het gesproken woord,
door film, door tooneelspel en door zang.
Gisteravond heeft bovengenoemd comité op
een propagandavergadering de beide laatst
genoemde middelen toegepast. De zaal van
't Gulden Vlies was behoorlijk bezet, toen
de heer N. de Waard, de vice-voorzitter
van het A.D.C. de voorzitter, de heer W.
Hoek Gz., was in zijn kwaliteit als tooneel-
speler onder handen van den grimeur een
kort openingswoord sprak, waarin hij o.a.
den heer Vrij herdacht, het pas overleden
hoofdbestuurslid van de I.O.G.T. Spreker
bracht dankbare hulde aan de nagedachtenis
van dezen strijder voor geheelonthouding en
de aanwezigen eerden hem door staande een
oogenblik stilte te betrachten.
Gegeven werd „Tine", van A. C. C. de
Vletter, een spel in vier bedrijven, waarin
natuurlijk de drank een rol speelde en
PAS OP!
Pas op! Pas op! Ze geven weer
Hun acte-de-présence,
Ze komen ongevraagd te gast
En grypen dan hun kansen.
Dat onverwacht bezoek zal geen
Minuutje vreugd verwekken:
We zien ze liever nü dan straks
En-bloc maar weer vertrekken
Pas op! Pas op! Ze zijn brutaal
En vliegen by U binnen,
Terwijl zij zich meteen alweer
Op nieuwen prooi bezinnen.
En als die in hun klauwen is,
Dan zijn ze pas tevreden;
Ze glijden en ze stuiven rond,
Van boven naar beneden
Pas op! Pas op! Ze zoeken U
In deze natte dagen
En kunnen U zoo klein ze zijn
Hardnekkig blijven plagen!
Hoe gastvrij U ook moge zyn,
Dit zijn géén grage gasten:
Ze brengen één ding voor U mee:
Een groote portie... lasten!
Pas op! Pas op! Ze dolen rond
Tot hun privé-genoegen;
U vraagt zich af: wat dóen ze hier?
En dan nog wel in „ploegen"?!
U wilt ze kwijt... Maar hoe? Ja
[hoe?
Hoe kunt U ze bedillen?
't Is griep-tijd! En de griep grijpt
[weer!
Pas óp voorgriep-
[bacillen!
PHILIA.
(Nadruk verboden).
geen fraaie! Het wel zeer onwaarschijnlijke
stuk werd door de verschillende dilettanten
op behoorlijke wijze ten tooneele gebracht.
Van hen blonken de heeren Hoek en F,
Scheppers en mej. D. Poestkoke het meest
uit. Vooral zij hebben een groot aandeel ge
had in het succes.
Na de pauze trad voor het eerst op het een
4-tal maanden geleden opgerichte gemengde
zangkoor D.O.V. (Door Onthouding Ver
eenigd.) Voor hetgeen de directeur, de heer
P. A. Blaauw, in dien korten tijd met dit koor
(waarbij zeker nog wel plaats is voor eenige
heeren) heeft weten te bereiken, kan men
groot respect hebben. Het blijkt wel, dat hij
ook cp de uitspraak let. Deze was ten
minste in alle vier nummers goed.
De avond werd besloten met de opvoering
van de klucht in één bedrijf „Een angstvolle
nacht", van J. J. Rentmeester, een aardig,
vlot stuk, waarom hartelijk is gelachen.
In de geheel gevulde Harmoniezaal trad
gisteravond in een onder leiding van mr,
N. van Leeuwen belegde vergadering, ais
spreker op de heer Van Geelkerken, secre
taris der N.S.B., die betoogde, dat men in
Nederland thans geen gezellige dagen be
leeft. Er is allerlei rumoer. Spr. wees op
het rumoer bij de Amsterdamsché burger
wacht, op dat van de affaire Holzmann, als
mede op dat rondom den Amsterdamschen
wethouder De Miranda. Ook besprak hij
het rumoer over de Joodsche vluchtelin
gen, waarbij hij als zijn overtuiging uit
sprak, dat Nederland, dat thans de Joden
binnenhaalt, de kans beloopt, dat over een
paar jaar Duitschland vraagt, hen niet zoo
hard te behandelen, omdat dan wel zal blij
ken, dat men in Nederland anders over de
Joden denkt als thans. Dan zal men begrij
pen, waarom men ze in Duitschland niet
langer wil hebben.
Uitvoerig stond spr. stil bij het aan de
ketting leggen der N.S.B.-pers wegens het
publiceeren van beleedigende artikelen te
gen minister Goseling, den Centralen Raad
van Beroep en van mr. Seiffort van Woel-
deren, en dat alleen, aldus spr., omdat wij
licht willen in de zaak Oss.
Het huidige parlementaire stelsel, dat
berust op de verdeeldheid in ons volk, met
als eenig sterkte de R.K. Staatsparty, willen
wij treffen. Het is de R.K. Staatsparty, die
de persen van de N.S.B. op slot doet, om
dat de Staatspartij stilte wenscht, daarby
gesteund door Colijn. Oss laat ons zien, wat
mogelijk is, wanneer straks de R.K. Staats
partij niet meer met de andere christelijke
partijen, maar alleen regeert.
Straks mogen Nederlanders in het buiten
land geen lid meer zijn van ae N.S.B.
wordt de N.S.B. verboden, als het geld
uit het buitenland krijgt en aanneemt.
Het nieuwe wetsontwerp tast dermate het
recht op vergaderen aan, dat rechercheurs
bevoegdheid krijgen, zelfs besloten verga
deringen met meer dan tien personen, bij
te wonen. Wanneer die wet tot stand komf,
dan kan men wel uitrekenen, hoe lang de
N.S.B. nog leeft.
De R.K. Staatspartij kent maar één be
lang dat van de R.K. Staatsparty. Pater van
Heugten schreef in „Boekenschouw", dat
hij liever wenschte, dat zijn rechterhand
zou verdorren, dan dat hij die zou strek
ken voor het: „Heil Mussert", ook al bracht
het nationaal-socialisme het paradijs.
De N.S.B. gaat tegen de parlementaire
democratie te keer, omdat deze vloekt met
den aard van ons volk en een onwaarachtig
beeld geeft van het Nederlandsche leven,
om dat het uitgaat van de veronderstelling,
dat ons volk in kleuren is verdeeld. De
N.S.B. wil de geldbezitters dwingen, het op
gepotte goud in nieuwe industrieën te be
leggen; ze is voor het plan-Smit van Land
bouw en Maatschappij, omdat daardoor
90.000 menschen bij den landbouw en de
veeteelt kunnen worden ingeschakeld. De
Nederlandsche regeering had moeten belet
ten, dat dag aan dag Duitschland de huid
wordt vol gescholden, omdat Adolf Hitier
duizenden arbeiders arbeid en brood geeft
die hier, wanneer hij ze terugstuurt, den
dood in de pot vinden. De Duitschers zyn
onze beste klanten en als men ze eiken
dag uitscheldt, zullen zij tegen ons zeggen-
„Vreet je eigen portie op".
Het onwaarachtige, parlementaire demo
cratische stelsel wordt niet oud omdat er
in het Nederlandsche volk veel mee ver
anderd is dan men denkt. Van de aan
Een serie boeken, zeven in geul. U
kont se gratis «P U* 8em»k
lezen" ze rijn te verkrijgen bij Uw
behanger zoolang als U ze noodig
hebt. Als U er kennis van genomen
hebt, dan zult U gewonnen zijn voor
het voorstel, om eens wat te ver.
anderen in Uw huis. Want het rijn
de nieuwe stalenboeken van RAD.
Serie 16: Rustige Wand behangsels;
Serie 47, 48 en 49: de drie parallel-
boeken der lage prijzen; Serie 50:
de Keurverzameling; Serie 51: de
architectenserieSerie 52Bijzondere
Wandbekleedingen. Verander eens
wat, kies nieuw R&D behang voor
huis- of slaapkamer! Neem eens een
lichter behang! Om de kosten hoeft
U het niet te laten!
DE UITGEVER
staande verkiezingen verwacht de N.S.B.
niet veel, omdat het Nederlandsche volk
nog niet geleerd heeft, dat het in plaats van
naar buiten, naar binnen moet kijken. De
parlementaire democratie wil u en mij, die
bij elkander behooren, uit elkander jagen,
naar parlementair gebruik.
Het nationaal-socialisme eischt van man
en vrouw, dat zij erkennen, als Nederlan
ders te behooren tot één volksgemeenschap.
Wij zijn niet minder dan de Duitschers en
de Italianen, wij kunnen het ook, mits wij
er stuk voor stuk maar in gelooven. Zeven
jaar lang waarschuwen wy reeds ons volk.
De N.S.B. wil, dat wy offers brengen. Zij
wil een Kamer met vertegenwoordigers
van industrieele werknemers en werkge
vers, van boeren en boerenarbeiders, die de
regeering adviseert en daarnaast een Ka
mer, samengesteld uit de Kerkgenootschap
pen, die eveneens de regeering adviseert.
De gemeenten moeten worden bestuurd
door deskundigen, die kunnen oordeelen.
De Raad van State moet benoemd worden
door de Koningin en de Rechterlijke macht
moet niet naar kleur worden samengesteld,
maar door onafhankelijke rechters, be
noembaar tot hun 60ste of 65ste jaar. Dit
alles kan, als gij er stuk voor stuk in ge
looft. Wie in zichzelf gelooft, moet komen
tot het nationaal-socialisme, omdat dit de
vaderlandsche traditie doet herleven en
vreugde in en na den arbeid geeft.
Onder applaus der vergadering verzeker
de spr. nog, dat het geld voor de nieuwe
persen voor 't Nationaal Dagblad toestroomt
en dat de N.S.B. de toekomst moedig tege
moet gaat.
Hierna werd gepauzeerd, waarna vragen
werden beantwoord.
CAUSERIE OVER JOURNALISTIEK.
Gistermiddag sprak in het Gulden Vlies
voor de afdeeling Alkmaar der Nederland
sche Vereeniging van Huisvrouwen, de heer
S. H. A. M. Zoetmulder, hoofdredacteur vah
het „Eindhovensch dagblad". Het onder
werp, dat hij behandelde luidde: „Wezen en
verschijningsvorm der journalistiek en de
daarmee samenhangende problemen".
Mevr. van SonsbeekBaning, de presi
dente der afdeeling, opende, heette allen
welkom en wees op het belang van de krant
en de pers in het algemeen voor het leven
van ons volk.
De heer Zoetmulder zeide, dat de journa
listiek de eeuwen door de belangstelling van
de menschen gehad heeft. Schopenhauer
zeide bijv.: „de krant is de secondewijzer
van de eeuwigheid", maar Herder: „journa
listiek is één groote nationale vergiftiging".
Ook Bismarck was weinig over de pers te
spreken.
Al lang heeft de journalistiek dus haar in
vloed ten goede en ten kwade uitgeoefend.
Zoo heeft byv. Randolph Hearst den
Spaansch-Amerikaanschen oorlog ontketend.
Het publiek is over het algemeen on
kundig van wat er achter de schermen ge
beurt.
De begrippen pers en journalistiek dekken
elkaar niet. De pers is de samenvatting van
het redactioneele, technische en administra
tieve gedeelte. Het komt meermalen voor,
dat de commercieele belangen de redactio
neele belangen overheerschen. Oorspronke
lijk had de „journalist" geen vrijheid en
mocht dan ook feitelijk dien naam niet
hebben.
Werkelijke journalistiek kan in dictatuur-
landen niet bestaan, verlengstukken van de
overheid niet in de democratische staten.
Ministeries van pers en propaganda zijn de
verschijnselen, die in dictatoriaal geregeerde
landen zonder persvrijheid waar te nemen
zijn.
De taak van de krant is: nieuws geven#
zoo volledig en aantrekkelijk mogelijk.
De vrijheid van drukpers heeft niet alleen
een ideëelen, ook een commercieelen kant:
de vrijheid van drukpers kwam nadat de
belasting voor de „courantiers" opgeheven
was pas goed tot haar recht.
Vóór dezen tijd lazen de „gewone" men
schen geen kranten en hoorden de nieuwtjes
alleen door oververtellen. Van 't buiten-
landsch nieuws drong nauwelijks iets door.
Hoe anders is 't nu! Enkele uren nadat een
belangrijke gebeurtenis heeft plaats ge
had, is zij over de heele wereld bekend,
een halve dag later geeft de krant haar
eigen of de publieke opinie weer.
Verbazend snel werkt deze moderne be
richtendienst. Verschillende malen wordt de
eigen berichtgeving der journalisten echter
door de confectieberichtgeving van het
A. N. P. verdrongen.
Den journalist wordt soms verweten, te
snel zijn oordeel te moeten vormen. Het is
echter voor den journalist niet altijd nood
zakelijk zoo diep te graven.
Een algemeene ontwikkeling en een sy
stematische werkwijze voor den journalist
is noodzakelijk. Het is in overeenstemming
met onzen volksaard, een snel oordeel
dikwijls als „ondegelijk" te veroordeelen.
