DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
BARCELONA IS BEREIKT.
Woensdag 25 Januari 1939
141e Jaargang
Franco's troepen staan voor de buitenwijken.
VLIEGVELD LLOBREGAT
GEPASSEERD.
Pe algemeene toestand.
Geen groote manoeuvres
in Duitschland.
Tegenspraak van geruchten.
Twee Duitsche koloniale
divisies?
Waar is hun bestemming.
1
f
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
No. 21 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Officieel wordt medegedeeld, dat
Manresa en Martorell door de troepen
van Franco zijn ingenomen.
Eén der beide spoorlijnen, welke van
Barcelona naar de Fransche grens
loopen, is hierdoor afgesneden.
De Marokkanen, die langs de kust
oprukken, zijn het vliegveld van Llobre-
gat gepasseerd en hebben een punt be
reikt op anderhalven kilometer afstand
van de buitenwijken van Barcelona.
De rechtsche batterijen vuurden gis
teravond op de havens van Barcelona.
De omsingeling van Barcelona wordt snel
voltooid. De legionairs hebben gemotori
seerde colonnes uitgezonden, die om het
bergmassief van Bruchs, langs het zuiden,
heengetrokken zijn.
De laatste weerstandslinie van Barcelona,
zoo wordt door het rechtsche hoofdkwartier
medegedeeld, in onherstelbaar ineengestort.
Een rechtsche strijdmacht van 100.000 man
is over de rivier Llobregat getrokken, die
langs de westelijke buitenwijken van Bar
celona stroomt en dan in noordwestelijke
richting naar Manresa vloeit.
Gisteren is een der verwoedste veldslagen
van den burgeroorlog geleverd om het bezit
van Manresa. De legionairs waren van
Igualala opgerukt naar Manresa, terwijl de
divisies van Maestrazzo van de bergen in het
noordwesten afdaalden. Zij stieten op de
verdedigers, die bevel hadden tot den dood
weerstand te bieden. Den geheelen dag
ratelden de machinegeweren langs de hel
lingen van het amphitheater, waarin Man
resa gelegen is. Uit de batterijen achter de
voorste linies werden tachtig granaten per
minuut afgeschoten om de verdediging van
Manresa murw te beuken. Bij het vallen
van het duister baanden de eenheden van
Maestrazzo zich onder leiding van generaal
Valino een weg rondom de stad, optrekkende
achter tanks.
Dinsdag bij het aanbreken van den dag
waren de republikeinsche troepen in weste
lijke richting afgetrokken, zoodat zij Man
resa open lieten voor het binnentrekken der
rechtschen. De val van Manrese is, volgens
de rechtsche strategen, de inleiding tot den
val van Barcelona.
Dinsdag tegen den middag hadden de
rechtschen ruim 2000 krijgsgevangenen ge
maakt.
De vloot der rechtschen heeft de haven
van Tarragona reeds als basis gekozen. Het
is nog niet noodig geweest dat van de zee
af geschoten moest worden om de troepen
te land vooruit te helpen, maar aan boord
van Franco's oorlogsschepen wordt nauw
contact met den opmarsch van de troepen te
land gehouden en het verkeer uit de haven
van Barcelona wordt scherp in het oog ge
houden.
In het Noorden hebben de republikeinen
thans de vlakte van Seo de Urgel ontruimd
en zijn zij teruggevallen op Puigeerda, het
groote grensstation met Frankrijk, vanwaar
ook een groote weg naar Barcelona loopt.
Barcelona is kalm.
Uit Barcelona meldt Havas, dat Dinsdag
ochtend het bombardement op Barcelona
wederom begon. Vrijwel onafgebroken
vliegen de toestellen der rechtsche lucht
macht boven de stad en steeds hoort men
het vuur van het afweergeschut. In totaal
is de stad zes maal gebombardeerd. Er vielen
zes dooden en 30 gewonden.
De stad is kalm en men is op alles voor
bereid. Het blad ,,L' Avanguardia" is als ge
woonlijk verschenen, doch in kleiner for
maat. Het avondblad „El Socialista" is giste
ren door slechts één redacteur opgesteld.
De eerste burgerarbeiders zijn begonnen
met het aanleggen van loopgraven buiten de
stad om te pogen de troepen van Franco
buiten de muren te houden. Alle mannen
tusschen 43 en 55 en vrouwelijke vrijwilli
gers tusschen 18 en 40 jaar kregen op hun
gewone werkplaatsen bevel naar de ver
sterkingen te gaan om te werken. De ove
rigen doen thans niets, aangezien alle niet-
militaire werkzaamheden zijn gestaakt.
Het geheele door de regeering bezette
Een overzichtsfoto van Barcelona, de grootste stad van Spanje, welks val zeer aanstaande is.
Colon, de prachtige havenpromonade.
Men ziet hier de Pasee de
gebied staat thans onder den staat van
oorlog. De constitutioneele rechten en vrij
heden zijn samengevat in vijf artikelen en
de grondwet is buiten werking gesteld. De
burgerlijke autoriteiten blijven hun werk
gewoon doen, doch treden alleen naar buiten
op met machtiging v^p de militaire autori
teiten. De postspaarbank is open gebleven.
De stad een gewapend kamp.
De correspondent van Reuter bericht, dat
de stad op een gewapend kamp gelijkt.
Slechts weinigen hebben vannacht geslapen.
Velen hadden zich gedurende den nacht
gereed gemaakt om uit de stad te vertrek
ken, anderen maakten zich op om te helpen
de stad te verdedigen. Ook maakten de her
haalde bombardementen het slapen niet
gemakkelijk, terwijl de nachtelijke stilte
evènmin werd bevorderd door de door de
straten rijdende militaire auto's, ambulance
wagens en de motorrijwielen der ordon-
De Fransche
buitenlandsche politiek.
De Fransche Kamer heeft gisteren de
debatten over de buitenlandsche politiek
voortgezet en daarbij natuurrijk het
Spaansche vraagstuk uitvoerig besproken.
Of lifever, de Italiaansche kwestie is onder
de loupe genomen en feitelijk zijn de
Spaansche en Italiaansche kwesties hier
een onafscheidelijk geheel.
De scoialistische afgevaardigde Grum-
bach verklaarde n.1., dat de oi Barcelona
gerichte kanonnen eveneens gericht zijn op
de Fransche veiligheid. Men kan niet ge-
looven, dat de beloften van Mussolini be
treffende ontruiming van Spanje door zijn
troepen onvoorwaardelijk zijn. Spr. haalde
Italiaansche dagbladen aan, die geschreven
hebben, dat de overwinning van Franco
in staat zal stellen de Italiaansche eischen
te verwezenlijken. Spr. maakte onderscheid
tusschen het Italiaansche volk en het
fascistische regiem. De 'socialisten willen
een oorlog met Italië vermijden. „De ge
dachte aan een oorlog met Italië is ab
surd". Het zou spreker verheugd hebben,
wanneer het te Parijs met Duitschland
onderteekende accoord werkelijk het be
gin ware geweest van een toenadering
tusschen beide landen, maar, aldus spt
Duitschland heeft afgezien van geen enkele
der doelstellingen, welke Hitier voor zijn
politiek heeft aangegeven.
Zijn rede besluitende, verklaarde Grum-
bach, na nog gewezen te hebben op de
noodzakelijkheid van eenheid der demo
cratieën, dat in de onmisbare samenwei-
king van Frankrijk met Engeland het nie
hogelijk is, dat het altijd Frankrijk is, dat
de concessies doen moet. Wanneer Frank
rijk Engeland noodig heeft, heeft Engclan'
Frankrijk evenzeer noodig. Frankrijk za
niet in een formule gevangen blijven en
even goed de eene grens als de andeie
weten te verdedigen.
Louis Marin (rechterzijde) zeide, aa
Frankrijk zijn veiligheid opnieuw in e-
schouwing moet nemen. Wij zijn, a
Marin, een spil van den vrede, teiwy
totalitaire regimes een oorlogsgevaar vo i
de wereld zijn. Wij moeten een ramp voor
komen en daarvoor moeten wij een mili
taire macht hebben, die sterker is dan die
der totalitaire staten. Dat is het eenige
middel om de oorlogschantage te verhin
deren.
Ik zie geen enkel bezwaar, waarom men
niet met Duitschland zou gaan praten. Alle
middelen zijn goed, als de oorlog vermeden
moet worden, doch voor onderhandelingen
met Duitschland moet men bondgenooten
en kracht hebben. Gelooft gij, dat Polen,
Roemenië, Zuid-Slavië, België, Nederland
en Zwitserland zich niet bedreig.1 achten?
Frankrijk kan niet leven zonder te werken
aan het tot elkaar brengen van al deze
volken.
Marin zeide te gelooven, dat Italië door
de fout van Frankrijk tot het bondgenoot
schap met Duitschland gekomen is. Daar
om moet niet dezelfde fout ten aanzien van
Spanje begaan worden. Franco, die geen
dictator van een totalitair land is, moet
erkend worden. Er moet onverwijld een
ambassadeur naar Burgos gezonden wor
den.
De debatten werden daarna verdaagd tot
Donderdagochtend. Daladier sprak den
wensch uit, dat zij dan beëindigd zullen
worden.
België heeft een rumoerige Kamerzit
ting gehad. De minister-president legde een
regeeringsverklaring af, doch tijdens de
rede van Spaak was het gegons van de
talrijke particuliere gesprekken der Ka
merleden zoo hinderlijk, dat Spaak op het
punt gestaan heeft, zijn rede te onder
breken.
Spaak zeide, dat de politiek der regee
ring niet aan een nieuwe oriënteering
onderhevig is. De regeering stelt zich voor
een gemengde commissie in te stellen, die
belast zal zijn met de bestudeering van de
kwestie der politieke hervormingen. Hij
sprak er zijn voldoening over uit dat de
wet op het gebruik der talen in het leger
aangenomen is en dat de Vlaamsche Aca
demie officieel erkend kon worden. Er is
een onderzoek ingesteld naar het gebruik
der talen op bestuursgebied; er is niet
veel inspanning voor noodig om te berei
ken dat de wet op de talen eerlijk wordt
toegepast. In 1940 zal de telling gehouden
worden, welke op taalgebied de gewensch-
te opheldering zal verschaffen.
De regeering zal de Kamer verzoeken
het wetsontwerp over de speciale bevoegd
heden, die de tenuitvoerlegging der be
grooting mogelijk moeten maken, aan te
nemen. Het is verder volstrekt onvermij
delijk dat de landbouw een zekere mate
van protectie blijft genieten. De kostprijs
moet verlaagd worden en de kwaliteit ver
beterd.
Spaak sprak verder over den ernst van
het probleem der economische politiek. De
crisis is teruggekomen en de handel maakt
moeilijkheden door. De plannen, die ten
uitvoer gelegd moeten worden, hebben
betrekking op beroepsorganisatie, verplich
te werkloosheidsverzekering, den Raad
van State, de passieve landsverdediging
en de wet op den verkoop van alcohol.
Evenals in haar eerste verklaring zegt de
regeering thans dat zij wil laten arbeiden.
Van een krachtdadig en langdurig ap
plaus was ditmaal geen sprake.
De communist Relecon schreeuwde:
Hebt u niets te zeggen over Spanje, over
Burgos? Het is een schandaal! Zoo wordt
de nagedachtenis van Emile Vandervelde
geëerd!
De scoialist Braunfaut voegde er aan
toe: „De Francistén zijn moordenaars!" Het
tumult was van dien aard, dat verscheide
ne leden voorstelden de vergadering op te
schorten. Op dit voorstel werd echter niet
ingegaan.
Vervolgens werd het debat begonnen.
Verscheidene Kamerleden, onder wie de
Brusselsche burgemeester Max, sprekende
uit naam van de liberale fractie en graaf
Carton de Wiart, zeiden de politiek van de
regeering te zullen steunen. De Rexisten
en de Vlaamsche nationalisten vielen het
kabinet aan. De communisten dienden een
motie in, waarbij gezegd wordt, dat de
Kamer zich niet kan vereenigen met de
verklaring van minister-president Spaak.
In den loop van het debat heeft de Waal-
sche socialist Hubin geprotesteerd tegen
de benoeming van dr. Martens als lid van
de Vlaamsche Academie voor geneeskunde.
Hij verzette zich eveneens tegen het feit,
dat een ander, gewezen lid van den Acti
visten Raad van Vlaanderen, socialistisch
senator kon worden Hiermede bedoelde hij
zijn partijgenoot Herman Vos. Door ver
schillende leden van de meerderheids
partij werd een motie van vertrouwen in
het beleid van de regeering ingediend.
Over de verschillende moties zal de vol
gende week Dinsdag worden gestemd.
nancen. Den geheelen nacht bleef het elec-
trisch licht branden, behalve tijdens de
bombardementen. Van een paniek was niets
te bemerken, de wachten bleven op hun
post, evenals de verkeersagenten.
Generaal Miaja, de verdediger van Madrid,
heeft een correspondent van Havas ont
vangen en tegenover dezen den nadruk
gelegd op de zeldzame voldoening, waar
mede het Spaansche volk de afkondiging
van den staat van oorlog heeft ontvangen.
Miaja ontkende vervolgens dat hij een in
terview had toegestaan aan een Engelsch
dagblad. „Ik heb nooit beweerd dat wij
Catalonië zouden afstaan om het opofferen
van manschappen te vermijden. Ik behoud
het vertrouwen, dat het Catalaansche volk
niet minder waard is dan het Madrileensche
en dat het dit op het definitieve oogenblik
zal toonen".
Na hulde te hebben gebracht aan den
moed van het republikeinsche leger, besloot
Miaja zijn verklaringen met de woorden:
„De democratische landen zijn verplicht de
Spaansche republiek te helpen door haar
rechten terug te geven en haar in staat te
stellen vrijelijk wapens te koopen. Immers
een verplettering der republiek zou een on-
vermijdelijken oorlog met zich mee bren
gen tengevolge van de onmatige eerzucht
der totalitaire landen".
Blijkens een bericht uit Washington heeft
de onderminister van buitenlandsche zaken,
Summer Welles, den Spaanschen ambassa
deur ontvangen, die hem mededeelde dat het
Catalaansche volk en de Spaansche regee
ring, hoewel de toestand ernstig is, „tot het
einde zullen strijden en liever zullen ster
ven dan zich overgeven". Hij deed voorts
opmerken, dat de Spaansche regeering nog
over een belangrijk gebied heerscht en dat
de strijd zijn einde nog niet is genaderd.
De Fransche ambassade.
De Fransche ambassade te Barcelona is de
eenige diplomatieke vertegenwoordiging,
die te Barcelona blijft. De ambassadeur
staat voortdurend in contact met de regee
ring en houdt zich thans bezig met voor
zorgsmaatregelen ten behoeve van de
Fransche kolonie in de stad. De kruiser
„Suffren" is uit Toulon naar Barcelona ver
trokken.
Het overige diplomatieke corps vertrekt
naar Caldetass, Figueras en de grens. In-
tusschen werd een telefonische oproep van
Perpignan naar het ministerie van buiten
landsche zaken te Barcelona met volkomen
kalmte beantwoord.
Reuter verneemt dat de Britsche regee
ring een bedrag van 20.000 pond sterling
beschikbaar heeft gesteld als eersten ter
mijn van een onbepaald bedrag, bestemd
voor hulp aan de gevluchte Spaansche
kinderen.
Sinds de laatste vergadering van den
Volkenbond zijn ook andere giften ge
schonken. Zoo heeft Zweden 50.000 pond
beschikbaar gesteld, België 15.000 pond,
Noorwegen 10.000 pond en Denemarken
10.000 pond sterling. Andere landen hebben
eveneens geldelijken steun toegezegd, ter
wijl men meent te weten dat de Vereenigde
Staten beloofd hebben gedurende de eerst
volgende zes maanden tarwe tot een waarde
van 300.000 dollar per maand te zullen
zenden.
Het beheer der schenkingen berust bij het
Internationale Comité' voor Hulp aan ge
vluchte Spaansche kinderen, dat de giften
uitreikt zoowel in het republikeinsche Spanje
als in het door Franco beheerschte gebied.
Het grootste deel gaat thans naar de repu
blikeinsche zijde, waar de voedselschaarsch-
te hét ernstigst is.
Barcelona omsingeld?
Naar te Gelida vernomen wordt, zijn de
rechtsche troepen van plan, Barcelona te
omsingelen en alle verbindingen met het
achterland af te snijden, alvorens de stad
binnen te dringen.
Vanochtend leek het in verband met de
wanorde, waarin de linksche elementen zich
in sommige sectoren terugtrokken, niet on
waarschijnlijk, dat het dichtst bij Barcelona
staande rechtsche leger zou trachten, de
stad te bestormen, terwijl andere legers de
omsingelingsmethode voltooiden. Dit denk
beeld werd evenwel opgegeven, en men
achtte het voorzichtiger, de stad volkomen
te isoleeren, alvorens er binnen te dringen,
deze manoeuvre geschiedt echter met zulk
een snelheid, dat bevoegde kringen van
meening zijn, dat de val der stad niet langer
dan twee of drie dagen op zich kan laten
wachten.
Het groote hoofdkwartier der Duit-
sche troepen spreekt, volgens Havas
uit Berlijn, de geruchten tegen, welke
in het buitenland hebben geloopen over
manoeuvres van het Duitsche leger te
gen 15 Februari a.s.
In antwoord op een desbetreffende vraag
zoo meldt Havas verklaarde de
woordvoerder van het groote hoofdkwar
tier van het Duitsche leger, dat de groote
manoeuvres met deelneming van de een
heden der legers te land, ter zee en in de
lucht, eerst in het volgende jaar gehouden
zullen worden.
Wat de manoeuvres der gewone leger
corpsen betreft, zoo zeide de woordvoerder
verder, deze zullen, evenals alle jaren, in
den herfst gehouden worden. De zegsman
voegde er aan toe, dat geen manoeuvres
van anderen aard op het programma staan.
De diplomatieke redacteur van de „Eve-
ning Standard" verklaart uit Italië verno
men te hebben, dat „twee Duitsche divisies
kortgeleden geconcentreerd zijn geworden
tusschen Klagenfurth en Villach aan de
Oostenrijksch-Italiaansche grens.
Deze troepen waren uitgerust voor ope
raties in de woestijn en men gelooft, dat zij
deel uitmaken van een nieuw Duitsch ko
loniaal legercorps".
De genoemde redacteur voegt hieraan
toe: Villach is met een spoorlijn verbonden
met Triest, de voornaamste Italiaansche
haven aan de Adriatische zee. Sedert Zon
dag zijn de beide Duitsche divisies verdwe
nen.
Wijn- en fruitoogst zwaar gehavend.
Een hevig noodweer heeft in de Argentijn-
sche provincie Mendoza 60 van den wijn
en fruitoogst vernield. Uit Mendoza komt
een groot gedeelte van de Argentijnsche wij»
nen. De materieele schade, die aan gebou»
wen alleen toegebracht is, wordt geraamd op
ruim een millioen pesos.
Zie verder Buitenland pag. 3, 2e blad.