DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. BARCELONA IS BEREIKT. Woensdag 25 Januari 1939 141e Jaargang Franco's troepen staan voor de buitenwijken. VLIEGVELD LLOBREGAT GEPASSEERD. Pe algemeene toestand. Geen groote manoeuvres in Duitschland. Tegenspraak van geruchten. Twee Duitsche koloniale divisies? Waar is hun bestemming. 1 f ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. No. 21 Dit nummer bestaat uit drie bladen. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Officieel wordt medegedeeld, dat Manresa en Martorell door de troepen van Franco zijn ingenomen. Eén der beide spoorlijnen, welke van Barcelona naar de Fransche grens loopen, is hierdoor afgesneden. De Marokkanen, die langs de kust oprukken, zijn het vliegveld van Llobre- gat gepasseerd en hebben een punt be reikt op anderhalven kilometer afstand van de buitenwijken van Barcelona. De rechtsche batterijen vuurden gis teravond op de havens van Barcelona. De omsingeling van Barcelona wordt snel voltooid. De legionairs hebben gemotori seerde colonnes uitgezonden, die om het bergmassief van Bruchs, langs het zuiden, heengetrokken zijn. De laatste weerstandslinie van Barcelona, zoo wordt door het rechtsche hoofdkwartier medegedeeld, in onherstelbaar ineengestort. Een rechtsche strijdmacht van 100.000 man is over de rivier Llobregat getrokken, die langs de westelijke buitenwijken van Bar celona stroomt en dan in noordwestelijke richting naar Manresa vloeit. Gisteren is een der verwoedste veldslagen van den burgeroorlog geleverd om het bezit van Manresa. De legionairs waren van Igualala opgerukt naar Manresa, terwijl de divisies van Maestrazzo van de bergen in het noordwesten afdaalden. Zij stieten op de verdedigers, die bevel hadden tot den dood weerstand te bieden. Den geheelen dag ratelden de machinegeweren langs de hel lingen van het amphitheater, waarin Man resa gelegen is. Uit de batterijen achter de voorste linies werden tachtig granaten per minuut afgeschoten om de verdediging van Manresa murw te beuken. Bij het vallen van het duister baanden de eenheden van Maestrazzo zich onder leiding van generaal Valino een weg rondom de stad, optrekkende achter tanks. Dinsdag bij het aanbreken van den dag waren de republikeinsche troepen in weste lijke richting afgetrokken, zoodat zij Man resa open lieten voor het binnentrekken der rechtschen. De val van Manrese is, volgens de rechtsche strategen, de inleiding tot den val van Barcelona. Dinsdag tegen den middag hadden de rechtschen ruim 2000 krijgsgevangenen ge maakt. De vloot der rechtschen heeft de haven van Tarragona reeds als basis gekozen. Het is nog niet noodig geweest dat van de zee af geschoten moest worden om de troepen te land vooruit te helpen, maar aan boord van Franco's oorlogsschepen wordt nauw contact met den opmarsch van de troepen te land gehouden en het verkeer uit de haven van Barcelona wordt scherp in het oog ge houden. In het Noorden hebben de republikeinen thans de vlakte van Seo de Urgel ontruimd en zijn zij teruggevallen op Puigeerda, het groote grensstation met Frankrijk, vanwaar ook een groote weg naar Barcelona loopt. Barcelona is kalm. Uit Barcelona meldt Havas, dat Dinsdag ochtend het bombardement op Barcelona wederom begon. Vrijwel onafgebroken vliegen de toestellen der rechtsche lucht macht boven de stad en steeds hoort men het vuur van het afweergeschut. In totaal is de stad zes maal gebombardeerd. Er vielen zes dooden en 30 gewonden. De stad is kalm en men is op alles voor bereid. Het blad ,,L' Avanguardia" is als ge woonlijk verschenen, doch in kleiner for maat. Het avondblad „El Socialista" is giste ren door slechts één redacteur opgesteld. De eerste burgerarbeiders zijn begonnen met het aanleggen van loopgraven buiten de stad om te pogen de troepen van Franco buiten de muren te houden. Alle mannen tusschen 43 en 55 en vrouwelijke vrijwilli gers tusschen 18 en 40 jaar kregen op hun gewone werkplaatsen bevel naar de ver sterkingen te gaan om te werken. De ove rigen doen thans niets, aangezien alle niet- militaire werkzaamheden zijn gestaakt. Het geheele door de regeering bezette Een overzichtsfoto van Barcelona, de grootste stad van Spanje, welks val zeer aanstaande is. Colon, de prachtige havenpromonade. Men ziet hier de Pasee de gebied staat thans onder den staat van oorlog. De constitutioneele rechten en vrij heden zijn samengevat in vijf artikelen en de grondwet is buiten werking gesteld. De burgerlijke autoriteiten blijven hun werk gewoon doen, doch treden alleen naar buiten op met machtiging v^p de militaire autori teiten. De postspaarbank is open gebleven. De stad een gewapend kamp. De correspondent van Reuter bericht, dat de stad op een gewapend kamp gelijkt. Slechts weinigen hebben vannacht geslapen. Velen hadden zich gedurende den nacht gereed gemaakt om uit de stad te vertrek ken, anderen maakten zich op om te helpen de stad te verdedigen. Ook maakten de her haalde bombardementen het slapen niet gemakkelijk, terwijl de nachtelijke stilte evènmin werd bevorderd door de door de straten rijdende militaire auto's, ambulance wagens en de motorrijwielen der ordon- De Fransche buitenlandsche politiek. De Fransche Kamer heeft gisteren de debatten over de buitenlandsche politiek voortgezet en daarbij natuurrijk het Spaansche vraagstuk uitvoerig besproken. Of lifever, de Italiaansche kwestie is onder de loupe genomen en feitelijk zijn de Spaansche en Italiaansche kwesties hier een onafscheidelijk geheel. De scoialistische afgevaardigde Grum- bach verklaarde n.1., dat de oi Barcelona gerichte kanonnen eveneens gericht zijn op de Fransche veiligheid. Men kan niet ge- looven, dat de beloften van Mussolini be treffende ontruiming van Spanje door zijn troepen onvoorwaardelijk zijn. Spr. haalde Italiaansche dagbladen aan, die geschreven hebben, dat de overwinning van Franco in staat zal stellen de Italiaansche eischen te verwezenlijken. Spr. maakte onderscheid tusschen het Italiaansche volk en het fascistische regiem. De 'socialisten willen een oorlog met Italië vermijden. „De ge dachte aan een oorlog met Italië is ab surd". Het zou spreker verheugd hebben, wanneer het te Parijs met Duitschland onderteekende accoord werkelijk het be gin ware geweest van een toenadering tusschen beide landen, maar, aldus spt Duitschland heeft afgezien van geen enkele der doelstellingen, welke Hitier voor zijn politiek heeft aangegeven. Zijn rede besluitende, verklaarde Grum- bach, na nog gewezen te hebben op de noodzakelijkheid van eenheid der demo cratieën, dat in de onmisbare samenwei- king van Frankrijk met Engeland het nie hogelijk is, dat het altijd Frankrijk is, dat de concessies doen moet. Wanneer Frank rijk Engeland noodig heeft, heeft Engclan' Frankrijk evenzeer noodig. Frankrijk za niet in een formule gevangen blijven en even goed de eene grens als de andeie weten te verdedigen. Louis Marin (rechterzijde) zeide, aa Frankrijk zijn veiligheid opnieuw in e- schouwing moet nemen. Wij zijn, a Marin, een spil van den vrede, teiwy totalitaire regimes een oorlogsgevaar vo i de wereld zijn. Wij moeten een ramp voor komen en daarvoor moeten wij een mili taire macht hebben, die sterker is dan die der totalitaire staten. Dat is het eenige middel om de oorlogschantage te verhin deren. Ik zie geen enkel bezwaar, waarom men niet met Duitschland zou gaan praten. Alle middelen zijn goed, als de oorlog vermeden moet worden, doch voor onderhandelingen met Duitschland moet men bondgenooten en kracht hebben. Gelooft gij, dat Polen, Roemenië, Zuid-Slavië, België, Nederland en Zwitserland zich niet bedreig.1 achten? Frankrijk kan niet leven zonder te werken aan het tot elkaar brengen van al deze volken. Marin zeide te gelooven, dat Italië door de fout van Frankrijk tot het bondgenoot schap met Duitschland gekomen is. Daar om moet niet dezelfde fout ten aanzien van Spanje begaan worden. Franco, die geen dictator van een totalitair land is, moet erkend worden. Er moet onverwijld een ambassadeur naar Burgos gezonden wor den. De debatten werden daarna verdaagd tot Donderdagochtend. Daladier sprak den wensch uit, dat zij dan beëindigd zullen worden. België heeft een rumoerige Kamerzit ting gehad. De minister-president legde een regeeringsverklaring af, doch tijdens de rede van Spaak was het gegons van de talrijke particuliere gesprekken der Ka merleden zoo hinderlijk, dat Spaak op het punt gestaan heeft, zijn rede te onder breken. Spaak zeide, dat de politiek der regee ring niet aan een nieuwe oriënteering onderhevig is. De regeering stelt zich voor een gemengde commissie in te stellen, die belast zal zijn met de bestudeering van de kwestie der politieke hervormingen. Hij sprak er zijn voldoening over uit dat de wet op het gebruik der talen in het leger aangenomen is en dat de Vlaamsche Aca demie officieel erkend kon worden. Er is een onderzoek ingesteld naar het gebruik der talen op bestuursgebied; er is niet veel inspanning voor noodig om te berei ken dat de wet op de talen eerlijk wordt toegepast. In 1940 zal de telling gehouden worden, welke op taalgebied de gewensch- te opheldering zal verschaffen. De regeering zal de Kamer verzoeken het wetsontwerp over de speciale bevoegd heden, die de tenuitvoerlegging der be grooting mogelijk moeten maken, aan te nemen. Het is verder volstrekt onvermij delijk dat de landbouw een zekere mate van protectie blijft genieten. De kostprijs moet verlaagd worden en de kwaliteit ver beterd. Spaak sprak verder over den ernst van het probleem der economische politiek. De crisis is teruggekomen en de handel maakt moeilijkheden door. De plannen, die ten uitvoer gelegd moeten worden, hebben betrekking op beroepsorganisatie, verplich te werkloosheidsverzekering, den Raad van State, de passieve landsverdediging en de wet op den verkoop van alcohol. Evenals in haar eerste verklaring zegt de regeering thans dat zij wil laten arbeiden. Van een krachtdadig en langdurig ap plaus was ditmaal geen sprake. De communist Relecon schreeuwde: Hebt u niets te zeggen over Spanje, over Burgos? Het is een schandaal! Zoo wordt de nagedachtenis van Emile Vandervelde geëerd! De scoialist Braunfaut voegde er aan toe: „De Francistén zijn moordenaars!" Het tumult was van dien aard, dat verscheide ne leden voorstelden de vergadering op te schorten. Op dit voorstel werd echter niet ingegaan. Vervolgens werd het debat begonnen. Verscheidene Kamerleden, onder wie de Brusselsche burgemeester Max, sprekende uit naam van de liberale fractie en graaf Carton de Wiart, zeiden de politiek van de regeering te zullen steunen. De Rexisten en de Vlaamsche nationalisten vielen het kabinet aan. De communisten dienden een motie in, waarbij gezegd wordt, dat de Kamer zich niet kan vereenigen met de verklaring van minister-president Spaak. In den loop van het debat heeft de Waal- sche socialist Hubin geprotesteerd tegen de benoeming van dr. Martens als lid van de Vlaamsche Academie voor geneeskunde. Hij verzette zich eveneens tegen het feit, dat een ander, gewezen lid van den Acti visten Raad van Vlaanderen, socialistisch senator kon worden Hiermede bedoelde hij zijn partijgenoot Herman Vos. Door ver schillende leden van de meerderheids partij werd een motie van vertrouwen in het beleid van de regeering ingediend. Over de verschillende moties zal de vol gende week Dinsdag worden gestemd. nancen. Den geheelen nacht bleef het elec- trisch licht branden, behalve tijdens de bombardementen. Van een paniek was niets te bemerken, de wachten bleven op hun post, evenals de verkeersagenten. Generaal Miaja, de verdediger van Madrid, heeft een correspondent van Havas ont vangen en tegenover dezen den nadruk gelegd op de zeldzame voldoening, waar mede het Spaansche volk de afkondiging van den staat van oorlog heeft ontvangen. Miaja ontkende vervolgens dat hij een in terview had toegestaan aan een Engelsch dagblad. „Ik heb nooit beweerd dat wij Catalonië zouden afstaan om het opofferen van manschappen te vermijden. Ik behoud het vertrouwen, dat het Catalaansche volk niet minder waard is dan het Madrileensche en dat het dit op het definitieve oogenblik zal toonen". Na hulde te hebben gebracht aan den moed van het republikeinsche leger, besloot Miaja zijn verklaringen met de woorden: „De democratische landen zijn verplicht de Spaansche republiek te helpen door haar rechten terug te geven en haar in staat te stellen vrijelijk wapens te koopen. Immers een verplettering der republiek zou een on- vermijdelijken oorlog met zich mee bren gen tengevolge van de onmatige eerzucht der totalitaire landen". Blijkens een bericht uit Washington heeft de onderminister van buitenlandsche zaken, Summer Welles, den Spaanschen ambassa deur ontvangen, die hem mededeelde dat het Catalaansche volk en de Spaansche regee ring, hoewel de toestand ernstig is, „tot het einde zullen strijden en liever zullen ster ven dan zich overgeven". Hij deed voorts opmerken, dat de Spaansche regeering nog over een belangrijk gebied heerscht en dat de strijd zijn einde nog niet is genaderd. De Fransche ambassade. De Fransche ambassade te Barcelona is de eenige diplomatieke vertegenwoordiging, die te Barcelona blijft. De ambassadeur staat voortdurend in contact met de regee ring en houdt zich thans bezig met voor zorgsmaatregelen ten behoeve van de Fransche kolonie in de stad. De kruiser „Suffren" is uit Toulon naar Barcelona ver trokken. Het overige diplomatieke corps vertrekt naar Caldetass, Figueras en de grens. In- tusschen werd een telefonische oproep van Perpignan naar het ministerie van buiten landsche zaken te Barcelona met volkomen kalmte beantwoord. Reuter verneemt dat de Britsche regee ring een bedrag van 20.000 pond sterling beschikbaar heeft gesteld als eersten ter mijn van een onbepaald bedrag, bestemd voor hulp aan de gevluchte Spaansche kinderen. Sinds de laatste vergadering van den Volkenbond zijn ook andere giften ge schonken. Zoo heeft Zweden 50.000 pond beschikbaar gesteld, België 15.000 pond, Noorwegen 10.000 pond en Denemarken 10.000 pond sterling. Andere landen hebben eveneens geldelijken steun toegezegd, ter wijl men meent te weten dat de Vereenigde Staten beloofd hebben gedurende de eerst volgende zes maanden tarwe tot een waarde van 300.000 dollar per maand te zullen zenden. Het beheer der schenkingen berust bij het Internationale Comité' voor Hulp aan ge vluchte Spaansche kinderen, dat de giften uitreikt zoowel in het republikeinsche Spanje als in het door Franco beheerschte gebied. Het grootste deel gaat thans naar de repu blikeinsche zijde, waar de voedselschaarsch- te hét ernstigst is. Barcelona omsingeld? Naar te Gelida vernomen wordt, zijn de rechtsche troepen van plan, Barcelona te omsingelen en alle verbindingen met het achterland af te snijden, alvorens de stad binnen te dringen. Vanochtend leek het in verband met de wanorde, waarin de linksche elementen zich in sommige sectoren terugtrokken, niet on waarschijnlijk, dat het dichtst bij Barcelona staande rechtsche leger zou trachten, de stad te bestormen, terwijl andere legers de omsingelingsmethode voltooiden. Dit denk beeld werd evenwel opgegeven, en men achtte het voorzichtiger, de stad volkomen te isoleeren, alvorens er binnen te dringen, deze manoeuvre geschiedt echter met zulk een snelheid, dat bevoegde kringen van meening zijn, dat de val der stad niet langer dan twee of drie dagen op zich kan laten wachten. Het groote hoofdkwartier der Duit- sche troepen spreekt, volgens Havas uit Berlijn, de geruchten tegen, welke in het buitenland hebben geloopen over manoeuvres van het Duitsche leger te gen 15 Februari a.s. In antwoord op een desbetreffende vraag zoo meldt Havas verklaarde de woordvoerder van het groote hoofdkwar tier van het Duitsche leger, dat de groote manoeuvres met deelneming van de een heden der legers te land, ter zee en in de lucht, eerst in het volgende jaar gehouden zullen worden. Wat de manoeuvres der gewone leger corpsen betreft, zoo zeide de woordvoerder verder, deze zullen, evenals alle jaren, in den herfst gehouden worden. De zegsman voegde er aan toe, dat geen manoeuvres van anderen aard op het programma staan. De diplomatieke redacteur van de „Eve- ning Standard" verklaart uit Italië verno men te hebben, dat „twee Duitsche divisies kortgeleden geconcentreerd zijn geworden tusschen Klagenfurth en Villach aan de Oostenrijksch-Italiaansche grens. Deze troepen waren uitgerust voor ope raties in de woestijn en men gelooft, dat zij deel uitmaken van een nieuw Duitsch ko loniaal legercorps". De genoemde redacteur voegt hieraan toe: Villach is met een spoorlijn verbonden met Triest, de voornaamste Italiaansche haven aan de Adriatische zee. Sedert Zon dag zijn de beide Duitsche divisies verdwe nen. Wijn- en fruitoogst zwaar gehavend. Een hevig noodweer heeft in de Argentijn- sche provincie Mendoza 60 van den wijn en fruitoogst vernield. Uit Mendoza komt een groot gedeelte van de Argentijnsche wij» nen. De materieele schade, die aan gebou» wen alleen toegebracht is, wordt geraamd op ruim een millioen pesos. Zie verder Buitenland pag. 3, 2e blad.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1