DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Chamberlain verdedigt zijn
buitenlandsche politiek.
„Laat nu anderen een bijdrage tot
den vrede leveren".
No. 25 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Maandag 30 Januari 1939
141e Jaargang
De Britsche herbewapening
De algemeene toestand.
De rede van Rijkskanselier
Hitler.
Wijziging in het Britsche
kabinet.
Chatfield voor coördinatie
der deiensie.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
De Engelsche minister-president,
Chamberlain, heeft Zaterdag aan een
maaltijd van de juweliersvereeniging te
Birmingham zijn aangekondigde rede
gehouden. Hij zeide hierin onder meer
het volgende:
„Zonder een verbetering in de Britsch
Italiaansche betrekkingen, had ik in Sept.
van het vorige jaar nooit de medewerking
van Mussolini kunnen verkrijgen en ik ge
loof niet, dat zonder die medewerking de
vrede gered had kunnen worden. Er is veel
critiek geoefend op de overeenkomst van
München en tegen de actie, die ik onder
nam, toen ik door persoonlijk contact
trachtte een vredelievende oplossing te be
werken van het probleem, dat een wereld
ramp van de eerste grootte zeer dichtbij had
gebracht".
München en eerlijkheid.
„Die critiek", aldus de premier, „komt
van verschillende zijden maar de uitingen
hebben een kenmerk gemeen: niemand
heeft de verantwoordelijkheid, die op mijn
schouders ligt en niemand heeft de volledige
kennis van alle omstandigheden, die slechts
aan de Britsche regeering bekend zijn.
„Als ik op mijn beleid terugzien, is er
niets, dat ik betreur". Ik heb ook geen reden
om aan te nemen, dat een andere koers de
voorkeur zou hebben verdiend. De moderne
oorlog heeft zoo vreeselijke gevolgen voor
hen, die er in betrokken zijn, hij brengt
zooveel verlies en lijden, zelfs voor hen, die
terzijde staan en den strijd gadeslaan, dat
men dien oorlog nooit zou mogen ontkete
nen, tenzij alle mogelijke en eerlijke midde
len ter voorkoming aangewend zijn.
„Dat is aldus Chamberlain van
den beginne af aan het standpunt der
Britsche regeering geweest en de over
eenkomst van München is slechts een
incident geweest in de duurzame en
onwankelbare vredespolitiek".
Ik ga zelfs nog verder en verklaar, dat
het behoud van den vrede in September
slechts mogelijk is gemaakt door de gebeur
tenissen, die daaraan voorafgingen, door de
briefwisseling tusschen Mussolini en mij in
den zomer van 1937 en 't BritschItaliaan
sche verdrag van Februari 1938.
De reis naar Rome.
„Op de reis, die Halifax en ik naar Rome
hebben gemaakt, is critiek geoefend door
menschen, die blijkbaar vastbesloten zijn
obstructie te voeren tegen iedere poging tot
vervulling van den wensch der Britsche en
Italiaansche volken, die in goede vriend
schap en wederzij dsch begrip willen leven
en geschillen willen beslechten door be
sprekingen en niet door geweld. Dat geldt
niet alleen voor Italië, ook voor Frankrijk
er. Duitschland.
Wij zijn niet naar Rome gegaan om han
del te drijven maar om de Italiaansche
staatslieden beter te leeren kennen, om door
persoonlijke bespreking een standpunt te
vernemen en om de zekerheid te krijgen,
dat zij ons begrepen. Wij hebben volkomen
openhartig gesproken aan beide kanten en
ofschoon wij elkander niet hebben bekeerd
of getracht te bekeeren, tot ons standpunt
op de punten waarop wij wellicht van mee
ning verschilden, kan ik zeggen, dat wij
hebben afscheid genomen als betere vrien
den.
Spontaan enthousiasme.
Van het oogenblik af, dat wij den Italiaan-
schen bodem, betraden, tot ons vertrek, zijn
wij het voorwerp geweest van de opmerke
lijkste spontane uiting envan verwelkoming,
die ik ooit beleefd had. Dit was een demon
stratie, die, naar het mij toescheen, twee be-
teekenissen had:
Het was een uiting van de oprechte vrien
delijke stemming van het Italiaansche volk
tegenover het Britsche. In de tweede plaats
demonstreerde het zoo duidelijk mogelijk
het diepe en hartstochtelijke verlangen van
het Italiaansche volk naar den vrede, een
verlangen, dat in dit land, zijn weerga we-
dervindt. Dit gevoel blijft niet beperkt tot
de volken van Engeland en Italië, ge vindt
het ook in Frankrijk en Duitschland en,
naar ik geloof, in alle landen ter wereld.
Laat ons de vriendschap tusschen de vol
ken bevorderen. Dat kan gedaan worden
door particulieren, door handelsmenschen
en door de meer officiëele vertegenwoordi
gers. Laat ons den anderen duidelijk maken,
dat wij hen niet beschouwen als mogelijke
vijanden, maar veeleer als menschelijke we.
zens zooals wij zelf, met wie wij steeds be
reid zijn op voet van gelijkheid te spreken,
wier standpunt wij willen aanhooren en
wier redelijke aspiraties wij zooveel moge
lijk willen bevredigen, als die aspiraties niet
in strijd zijn met de algemeene rechten van
anderen op vrijheid en gerechtigheid.
Slechts op deze wijze zullen wij de eeuwige
verdenkingen, die de internationale atmos
feer vergiftigen, verwijderen en weer in
het bezit komen van onze geestelijke
zekerheid en van het vertrouwen, dat noo-
dig is voor het slagen van elke onderneming,
Si vis pacem
Wij kunnen niet vergeten, dat, terwijl er
twee noodig zijn om vrede te sluiten, één
den oorlog kan ontketenen. Zoolang er dus
geen duidelijk wederzijdsch begrip is,
waarin alle politieke spanning verdwijnt,
moeten wij ons voorbereiden op de verdedi
ging tegen een aanval op ons land, ons volk
of onze beginselen van vrijheid, waaraan
ons bestaan als democratie gebonden is en
die voor ons de hoogste attributen van het
menschelijk leven en den menschelijken
geest in zich sluiten.
Het is daarom, niet uit een oogpunt
van aanval maar van verdediging, dat
wij de herbewapening met onverzwakte
energie voortzetten, met de volledige
instemming van het land. Het heeft ons
veel tijd gekost, doch thans worden
dagelijks op elk gebied vorderingen ge
maakt in .versneld tempo".
Wat er bereikt is.
Chamberlain gaf daarna een opsomming
van den vooruitgang, die in het afgeloopen
jaar in alle takken van dienst gemaakt is.
Op 31 Maart zal de vloot in een jaar tijds
zijn uitgebreid met zestig nieuwe oorlogs
schepen, die tezameïj-130.000 ton meten. In
de volgende twaalf maanden zal de groei
nog grooter zijn: dan zullen 75 schepen
met een tonnage van 150.000 gebouwd wor
den.
Ook de luchtmacht breidt zich voortdu
rend uit, in hetzelfde opmerkelijke tempo.
In de laatste maanden is het tempo der
vliegtuigproductie verdubbeld en de recru-
teering maakt goede vorderingen. De leem
ten, in de luchtbescherming, die in Septem
ber aan het licht gekomen zijn, zijn voor
een groot deel opgeheven. Niet alleen is de
hoeveelheid afweergeschut uitgebreid, doch
ook de organisatie is verbeterd.
Ten aanzien van den vrijwilligen nationa-
len dienst zeide Chamberlain nog: „Wij
streven niet naar een uitgebreid corps voor
de burgerverdediging, dat georganiseerd
zou moeten zijn als een beroepsleger in
oorlogstijd en de burgers zou ontheffen van
de verantwoordelijkheid voor hun eigen
verdediging. Het is onze taak menschen te
Op gevaar af, óók van het voeren van
„obstructie" tegen de zoogezegde vredes
politiek van Chamberlain te worden be
schuldigd, lijkt het ons toch niet ondienstig
het een en ander nog even nader onder de
loupe te nemen.
Laten we beginnen met de opmerking,
dat bepaalde zinsneden in de rede van den
Prime Minister blijk gaven van een zekere
geprikkeldheid t.o.v. de menschen, die op
de vraag wat het beste gedaan kan worden
om den vrede te bewaren een ander ant
woord geven dan hijzelf.
Wanneer de leden van „His Majesty's
loyal opposition" het wagen in het open
baar te zeggen, dat ze hun hart vasthouden
'bij Chamberlains onderhandelingen met en
bij zijn persoonlijke bezoeken aan een
der heeren dictatoren dan kan de (dis)-
kwalificatie „obstructie" er niet mee door.
Oók al is hij nog zoo overtuigd van de
juistheid van zijn politiek en al wil hij
nog steeds niet toegeven, dat München een
enorme schadepost geweest is voor de de
mocratie; dat van het Britsch-Italiaanscn
accoord Mussolini het meest heeft gepro
fiteerd; dat de „non-interventiepolitiex
funest blijkt te zijn voor de machtspositie
der West-Europeesche democratieën; dat
èn München èn dc sabotage der non-inter
ventie èn de uitvoering van het accoord
met Italië èn Italië's houding t.o.v. Frank
rijk evenzoovele bewijzen zijn voor de ab
solute onmogelijkheid om door verstande
lijk overleg tot een oplossing te komen
wanneer Hitier of Mussolini zijn eischen
stelt. Voor redelijke argumenten en rede
lijke concessies is een land, dat alleen ge
looft in geweld, niet gevoelig.
Nu heeft Chamberlain bij de verdedi
ging van München een klemmend argu
ment. Hij zegt: ik had slechts de keuze
tusschen dit en oorlog, Dit laatste nu
wordt echter door velen ten zeerste betwij-
M. Niet in de laatste plaats omdat ze in
andere gevallen, waarbij Chamberlain
zeker niet direct een oorlog te duchten
had, de concessiepolitiek van Chamberlain
eveneens ontmoet hadden. Waarom zou hij
deze in d i t geval niet óók toegepast heb
ber.? De integriteit van Tsjecho-Slowakije
lag hem immers niet zóó erg na aan het
hart?
Maar als Chamberlain nu eens tegen
over afdreiging bedreiging had gesteld?
Er zijn talloozen, die verwachten, dat
Hitier dan teruggeschrikt zou zijn. En er
zijn inderdaad verschillende factoren die
voor deze opvatting pleiten.
Dat Chamberlain vasthoudt aan zijn
argument is volkomen begrijpelijk. Ver
valt dit, dan vervalt elke noodzaak voor
het sluiten van den „vrede van München".
Een andere tegenwerping is, dat velen
van oordeel zijn, dat München het uitbre
ken van den oorlog misschien wel even
verschoven heeft, maar dat het verdrag
het oorlogsgevaar slechts heeft vergroot
althans zeker niet verminderd.
In dit geval beteekent Miinjnen bij het
uitbreken van een oorlog slechts een ver
zwakking van de strategische positie dei-
democratische mogendheden. Evenals dat
het geval is met élke andere concessie.
Tenslotte wordt Chamberlain verweten,
dat zijn politiek München m o ge 1 ij k ge
maakt heeft: Als Eden eens in zijn plaats
gestaan had was het niet zoo ver gekomen.
Al is een dergelijke vergelijking een spe
culatie,. we zouden de juistheid ervan niet
willen betwisten.
Dat Chamberlain den vrede wil hand
haven en de goede verstandhouding tus
schen de volken wil bevorderen is alles
zins te prijzen. Of het echter juist is daar
toe goodwill en goede trouw te vooronder
stellen bij zijn onderhandelingen met Mus
solini of Hitler mag betwijfeld worden.
Na de lange reeks van schendingen en
ontduikingen van internationale wetten en
overeenkomsten was de noodige reserve
toch wel op zijn plaats. Strijd tegen het
wantrouwen in de wereld is goed, maar als
dat wantrouwen nu gerechtvaardigd is?
Ondank Chamberlains altijd ietwat naïef
aandoend geloof in verklaringen en ver
zekeringen van dictators typeerend is
bijvoorbeeld, dat Chamberlains rede te
Rome daardoor gunstig wordt beoordeeld
blijkt hij zelf toch ook niet meer geheel
gerust te zijn. Waartoe zou hij anders zoo
uitdrukkelijk uitgeweid hebben over En-
gelands bewapening? Waartoe zou hij
anders zoo in het bizonder gewezen heb
ben op de verklaring van president Roo-
sevelt?
En is tenslotte het feit, dat Rome geen
concessies heeft opgeleverd en dat Cham
berlain thans zegt, dat het nu tijd is dat
anderen eens een bijdrage leveren niet
eveneens een symptoom? Laten we' het
hopen.
Er is reeds al te veel verloren gegaan
zonder eenige tegenprestatie. En nog is er
de zaak der Spaansche democratische re
publiek, die eveneens verloren dreigt te
gaan doordat Mussolini te Rome verklaard
heeft na de overwinning der opstandelin
gen in Spanje zijn troepen te zullen terug
trekken. Wat een dergelijke verzekering
waard is moet toch ook Chamberlain wel
beseffen vooral als hij daarnaast de
Italiaansche actie tegen Frankrijk ziet, en
de geruchten hoort, dat Spanje en de
Balearen dienen moeten tot het afsnijden
van Frankrijks verbindingslijnen met
Noord-Afrika.
Maar waarom doet Engeland dan op
het oogenblik al zijn best Frankrijks Pyre-
neeëngrens dicht te houden? Het moet
weten, dat Frankrijks strategische positie
belangrijk verzwakt wordt door een over
winning van Franco d.w.z.: Mussolini.
Voor Frankrijks strategische positie is
de houding van Duitschland van het aller
grootste belang. Duidelijk te bepalen is die
op het oogenblik allerminst. Wellicht wor
den we hedenavond wat wijzer? Voor het
overige verwijzen we naar het zeer lezens
waardig artikel van onzen Londenschen
correspondent. -
In verband met den eersten verjaardag van prinses Beatrix geven wfj hier haar fofo,
welke is vervaardigd door den fotograaf F. Ziegler te 's-Gravenhage.
vinden voor zekere posten en niet posten
voor allen te vinden".
Zijn rede besluitende, zeidè de minis
ter het te betreuren, dat zooveel tijd en
een zoo groot gedeelte van het nationale
inkomen aan oorlogsvoorbereidingen
moeten worden besteed. „Ik geloof, zoo
zeide hij, dat het thans tijd is, dat ande
ren een bijdrage leveren. De lucht is
vol van geruchten en verdenkingen, die
men niet langer mag laten bestaan.
Want de vrede kan alleen in gevaar
worden gebracht door een uitdaging,
waarop de president der Ver. Staten in
zijn nieuwjaarsboodschap wees: n.L den
eisch om door geweld te overheerschen.
Dat zou een eisch zijn, waartegen de
democratische staten zich, zooals presi
dent Roosevelt en ik reeds eerder heb
ben gezegd, onvermijdelijk zouden moe
ten verzetten.
Ik kan niet gelooven, dat men voornemens
heeft tot die uitdaging, want de gevolgen
van een oorlog zijn zoo ernstig, dat geen
regeering lichtvaardig den strijd zou ont
ketenen. Bovendien blijf ik er van over
tuigd, dat er geen geschillen, hoe ernstig
ook, zijn, die niet zonder oorlog kunnen
worden geregeld door overleg en onderhan
delingen, zooals ook is neergelegd in de
verklaring van München".
Extra -uitzending
richten.
van nieuwsbe-
Zoodra de rede, welke rijkskanselier
Hitler hedenavond in den Duitschen Rijks
dag houdt, geëindigd zal zijn, zal in een
extra-uitzending van nieuwsberichten
door het A.N.P., voor de N.C.R.V. en de
V.A.R.A., over beide zenders derhalve,
een samenvatting van de belangrijkste ge
deelten dezer rede worden gegeven.
In het Britsche kabinet zijn de vol
gende wijzigingen aangebracht:
Admiraal lord Chatfield is benoemd
tot minister van coördinatie der
defensie, Inskip tot minister van
dominions.
Voorts is sir Reginald Dormansmith,
conservatief en oud-president van den
landbouwersbond, benoemd tot minister
van landbouw, Morrison tot kanselier van
het hertogdom Lancaster, Winterton
die afgetreden is als lid van het Britsche
kabinet tot paymaster-general, lord
Munster tot onder-secretaris van oorlog
in de plaats van loi-d Strathcona, die is
afgetreden en geen nieuwe functie be
kleedt.
Admiraal Chatfield.
Morrison zal Chatfield bijstaan en voor
hem in het Lagerhuis de vragen beant
woorden. Winterton behoudt zijn functie
van voorzitter der intergouvernementeele
vluchtelingencommissie.
De nieuwe benoemingen voltooien de
reorganisatie van het kabinet die begon
met de benoeming van Anderson. Naar
verluidt is de afwezigheid van Strathcona
van tijdelijken aard. Chatfield, die be
schouwd wordt "als de vooraanstaande
strateeg van het oogenblik, verblijft nog
in Italië, doch zal onmiddellijk naar Enge
land komen.
Door de wijzigingen wil men bereiken,
dat de critiek op het gebied van defensie
en landbouw voor een belangrijk deel ver
dwijnt, zonder dat het kabinet de capaci
teiten van Inskip en Morrison zal behoe
ven te noteeren. Bovendien heeft men het
kabinet nieuwe kracht willen toevoegen
in den persoon van Chatfield, die geduren
de vijf jaar de eerste vlootadviseur der
regeering is geweest. Ten slotte heeft men
den weg willen effenen voor de versnel
ling der maatregelen op het geheele ge
bied van defensie na het weder bijeen
komen van het parlement.
De benoemingen wijzen er verder op,
dat Chamberlain een nieuwe techniek
heeft gevolgd, doordat hij het ministerie
heeft aangevuld met mannen, die in eigen
kring een vooraanstaande plaats innemen
en deskundigen, wier diensten van de
grootste waarde zullen blijken te zijn.
Het eerste teeken dezer nieuwe techniek
heeft men gezien in de benoeming van
Anderson, die indertijd tot taak kreeg de
burgerlijke defensie te reorganiseeren.
Dormanswith is een der eerste autori
teiten op landbouwgebied.
Uit de wijzigingen kan men blijkbaar
ook opmaken, dat Chamberlain niet voor
den herfst over zal gaan tot ontbinding
van het pariemeent.
Polain Belgisch „agent" te Burgos. -
De Belgische regeering heeft den heer Polain
consul-generaal en oud-zaakgelastigde van
België in Siam, benoemd tot Belgisch agent
bij de regeering van Franco.
12 Personen gedood bij huisinstorting.
- Te Caïro (Egypte) is een woonhuis van
vier verdiepingen, waarin zich 71 personen
bevonden, ingestort. 12 Bewoners vonden
den dood en velen werden gewond.
Hulp voor de Spaansche vluchtelingen.
- De Zweedsche regeering heeft den rijks
dag een crediet van 1.500.000 kronen ten hoog
ste gevraagd, bestemd voor de internationale
hulp aan de Spaansche vluchtelingen.
De Palestijnsche conferentie. - Vijf
delegaties, die zullen deelnemen aan de
Palestijnsche conferentie, zijn in Engeland
aangekamen. Het zijn de delegaties uit
Egypte, Irak, Saoedisch-Arabië, Jemen en
Palestina.
Zie verder Buitenland pag. 4, 2e blad.