KIJKEH is KOOPENBUCLOECK
„DE EBBENHOUTEN OLIFANT"
|i Stad en Omgeving. i|
Agenda
WzetAedcht
Nieuws in 't kort.
UX.V.A.D.E.R.O.
eerste BLAD.
Jaspar niet geslaagd.
De Japansche landing op
Hainan.
Een belangrijke strategische
bezetting.
«3»
BAL NA.
bizonderheden uit alkmaars
historie.
Verwachting.
Cadeautjes van de zee.
Een vet-Lutine.
dat het vooral Engeland schijnt te zijn, dat
voorwaarden wil stellen. Als bijzonder ken
merkend voor de Engelsche houding wijs'
het blad er op, dat Winston Churchill nog
enkele weken geleden zonder dat van eeni
gerlei Engelsche zijde een tegenspraak
gevolgd, het belang van Engeland bij een
overwinning van „Sovjet-Spanje" kon ver
kondigen.
Nog enkele dorpen in Catalonië
bezet.
De 31e en de 32e divisie regeeringstroe-
pen onder bevel van kolonel Marquez hiel
den gisteren nog verscheidene dorpen in
de Spaansche bergen ten Zuiden van Prats
de Mollo bezet. Een Engelschman, die den
pas van Prats de Mollo heeft bezocht, heeft
kunnen zien, hoe de troepen in uitstekende
orde en met een onaangetast rn~reel
Frankrijk binnentrokken. Later op dan dag
bereikten de troepen van Franco de grens
bij Prats de Mollo en de geheele grens is
thans door de rechtschen bezet.
De Havascorrespondent te Coldares
meldt, dat sedert Zondagnacht meer dan
20.000 man linksche troepen, die tot het
laatst in het gebied van Campredon Mollo
hadden gestreden om den aftocht te dek
ken, over Coldares Frankrijk zijn binnen
gekomen. De laatsten hunner meldden zich
kort na den middag aan de Fransche grens
Tegen 3 uur gister kwamen de eerste recht-
sche troepenafdeellngen te Coldares aan.
Hiermede is de bezetting van Catalonië
voltooid.
Henri Jaspar, die van den koning
opdracht had gekregen, een nieuw
kabinet samen te stellen, is niet ge
slaagd. Hij heeft derhalve afgezien van
de hem opgedragen taak.
Na den journalisten te hebben medege
deeld, dat hij afzag van de vorming eener
nieuwe regeering, voegde Jaspar er aan
toe, dat het in zijn voornemen had gelegen
om een ministerie te vormen, bestaande
uit tien ministers met den premier. Vijf
ministers zouden parlementsleden geweest
zijn en de vijf anderen zouden buiten het
parlement zijn gekozen. De beide socialis
tische parlementsleden, op wie hij een be
roep had gedaan, hebben deze formule niet
kunnen aanvaarden. Met het oog op deze
weigering had Jaspar er toen van afgezien
een kabinet te vormen.
De Chineesche afdeeiing van de in
ternationale vredescampagne, heeft
aan het hoofdkwartier der beweging in
Geneve een telegram gezonden, waarin
een uiteenzetting wordt gegeven van
de -duistere bedoelingen achter de Ja
pansche landing op Hainan.
Plechtig wordt de wereld, in het bijzon-'
der Groot-Brittanie, Frankrijk, Neder
land en de Vereenigde Staten, die het
negenmogendhedenpact hebben ondertee
kend, in dit telegram er aan herinnerd,
dat de Japansche inval op Hainan gemoti
veerd wordt door den wensch strategisch
de controle te krijgen over de Tongkinbaai,
de Philippijnen te omsingelen, ter voorko
ming van een gemeenschappelijke actie der
Engelsche en Amerikaansche vloten.
„Mocht Japan Hainan versterken, dan zou
de Japansche invloed zich noodzakelijk
moeten uitstrekken tot de Middellandsche
Zee. Bijgevolg is de Japansche inval op
Hainan geenszins een nieuw Chineesch
Japansch incident, maar een deel van het
geheele probleem van den Stillen Oceaan,
dat direct verscheidene groote mogendhe
den aangaat.
Mocht Japan zich hecht vestigen op
Hainan, dan zou de geheele internationale
toestand onvermijdelijk gewijzigd worden".
Het telegram wijst vervolgens nog op het
feit, dat alleen schriftelijke protesten bij
Japan van geener waarde zijn, aangezien
Japan alleen kracht eerbiedigt. Het dringt
er bij de democratieën op aan geen tijd te
verliezen en een gezamenlijke actie tegen
Japan te ondernemen.
Japansche munitie vernield.
Ruim vierhonderd kisten artilleriegra
naten zijn gistermorgen te Yoeantsjoe ver
woest door het optreden van enkele Chi
neesche boeren.
De Japanneezen, zoo meldt het Chinee
sche telegraaf-agentschap, hadden twee
forsche Chineesche boeren, Litsjatsjang en
Toengyoengloe, aan het werk gezet bij het
transport van Japansche munitie. Litsjats
jang verzekerde zich de hulp van nog drie
Chineesche boeren, die eveneens gedwongen
waren te werken aan het munitietransport
en gezamenlijk staken zij des nacht den
brand in de 400 kisten aan.
Vier der Chineezen wisten te ontkomen,
de vijfde, Liwensjeng geheeten, werd door
de Japanneezen gegrepen en gedood.
Enstig spoorwegongeluk. - Twaalf per
sonen zijn gedood en twintig gewond ten
gevolge van een botsing tusschen een pas*
sagierstrein en een rangeerende locomo
tief bij het station van Leori (Nicaragua).
Onmiddellijk na de botsing vlóög de tank
van de locomotief die diesel olie bevatte, in
brand. De beide machinisten en veie gewon
de passagiers vonden den dood in de vlam
men, terwijl het vuur het reddingswerk ver
hinderde.
De wereld rond in vijftig dagen. - Een
aardrijkskundeleraar uit Brisbane, J. C.
Deeney, heeft het record van Jules Verne
verbeterd door een tocht rond de aarde te
volbrengen in vijftig dagen. Zijn reiskosten
bedroegen 325 pond sterling, en zijn tocht
was zoo voorspoedig, dat hij niet eens zijn
volle vacantie eraan besteed heeft.
Per vliegtuig reisde Deeney van Brisbane
naar Londen, waar hij 7 dagen later aan
kwam. Zes dagen later scheepte hij zich in
naar New York. Een dag na aankomst ver
trok hij per autobus om dwars over het con
tinent naar San Francisco te reizen, waar hij
per schip in Sydney terugkeerde.
Alkmaar, Dinsdag.
LEPELTJES-DIEFSTAL OPGEHELDERD.
Door de politie te Heiloo is in samenwer
king met de Alkmaarsche recherche Maan
dag aangehouden een zekere P. C., meer
bekend onder den naam Piet Big van den
Hoogeweg.
Hij werd verdacht van diefstal van zil
veren sieraden en lepels ten nadeele van
Huize Westerlicht alhier. De arresta
tie ging niet van een leien dakje. Naar ver
luidt vluchtte hij op het terrein van het
Julianaklooster aan den Hoogeweg en van
daar naar het woonhuis van den heer P.
Bankras. Alvorens hij zich daar verstopte
onder het bed, sloeg hij eerst een glasruit
in en met den revolver in den vuist werd
hij gearresteerd en geboeid naar Alkmaar
overgebracht.
P. C. is een oude bekende van de justitie
en voor korten tijd uit de gevangenis ont
slagen, waar hij een jaar gevangenisstraf
had uitgezeten. Het vorig jaar werd hij
nog gevonnist voor diefstal van horloges
en andere sieraden uit een kastje bij den
heer Idema aan den Heerenweg te Heiloo
Naast dezen diefstal zal C. zich Ook wel
moeten verantwoorden voor verzet en
poging tot geweldpleging tegen de politie.
C. werd na zijn arrestatie aan een lang
durig verhoor onderworpen en vervolgens
in het Huis van Bewaring ingesloten. Hij
bekende Huize Westerlicht door een ge
opend raam te zijn binnen gekomen.
De lepeltjes zijn elders in beslag geno
men.
OOK EEN INBREKER IN BERGEN
GEVAT.
Na een uitgebreid onderzoek is de politie
te Bergen er in geslaagd den dader te
arresteeren van verschillende den laatsten
tijd gepleegde diefstallen o.a. in een per
ceel aan de Prinsesselaan tijdens de af
wezigheid der bewoners.
De verdachte, de 21-jarige C. L. te Ber
gen, die een bekentenis heeft afgelegd, is
in het Huis van Bewaring te Alkmaar
ingesloten. Verschillende ontvreemde
voorwerpen konden in beslag genomen
worden.
ALKMAARSCHE RECHTBANK,
Uitspraken van op 7 Februari
behandelde zaken.
F. G., journalist te Schagen. Veroorzaken
van zwaar lichamelijk letsel door schuld.
(Aanrijding in de Wieringermeer). Eisch
250 of 60 dagen en 1 jaar ontzegging der
rijbevoegdheid. Vonnis 100 of 50 dagen
en 4 maanden hechtenis voorwaardelijk.
S. C., winkelier te Den Helder. Overtre
ding der wet op de uitverkoopen. Hooger
beroep. (Vonnis kantonrechter 10 of 7
dagen). Eisch 200 of 60 dagen. Vonnis
50 boete of 25 dagen hechtenis.
AUTO IN BRAND.
De heer de Wit te Rustenburg was
Zondagmorgen in zijn garage bezig met het
repareeren van zijn auto. Plotseling schoten
geweldige vlammen uit de motor. De heer
de Wit behield zijn tegenwoordigheid van
geest en duwde de auto naar buiten, waar
met zand de vlammenzee gebluscht werd.
Naar wij vernemen is de materieele schade
ernstig.
BAL-MASQUE TE HEILOO.
Zondag zal er in de Rustende Jager te
Heiloo een bal-masque worden gehouden,
georganiseerd door een revue-vereeniging
aldaar. Een groot orkest en een draaiorgel
zullen voor het muzikale gedeelte zorgen.
Inschrijving van deelnemers kan nog ge
schieden aan de adressen, genoemd in de
advertentie in ons nummer van gister.
U.L.O.-SCHOOL-FEESTAVOND.
Men verzoekt ons ter aanvulling van het
verslag over den U.L.O.-school-feestavond
nog te willen melden, dat de drie moderne
piano-solo's op zeer beschaafde wijze door
Jan Schipper ten gehoore zijn gebracht,
met begeleiding van Wim Brouwer, drums,
en dat de dames G. Hermes en M. Fosthu-
mus haar moeilijke rollen in het tooneel-
stuk zeer goed gespeeld hebben.
ELEPHANT-BOY.
Het is het bestuur van de Volksuniversi
teit gebleken, dat meerdere belangstellen
den van gedachte zijn, dat de filmavond
van de Volksuniversiteit a.s. Donderdag
wederom zal worden gehouden in het
theater Harmonie.
Op verzoek maken wij er daarom hier
nog even op opmerkzaam, dat deze voor
stelling ditmaal zal plaats hebben in het
City-theater aan de Doelenstraat.
Verdere bijzonderheden vindt men in de
elders in dit blad geplaatste advertentie.
speelt op Donderdag 16 Febr., 's avonds
8 uur, in hot Gulden Vlies,
Detective-story in 6 tafereelen v. Henk Bakker
Voorverkoop kaarten Boekh. Van dér Meuleil
Langestraat. Ëntrée f 0.95 ind. bel.
Eiland Angoche door cycloon geteisterd. -
Eên cycloon heeft het Afrikaansche eiland
Angoche, dat op 130 K.M. ten zuid-westen
van Mozambique is gelegen, geteisterd.
Twee Europeanen en een aantal inboor
lingen zijn om het leveh gekomen. Alle
huizen zijn beschadigd. Een dorp is geheel
verwoest. De cycloon heeft nog juist de
stad Mozambique bereikt en kleine sche
pen in de haven vernield. Drie inboorlin
gen zijn verdronken.
KOMT ER OP DE TRAMLIJN
ALKMAAR—BERGEN BETER
MATERIAAL?
Naar wordt medegedeeld zal de Gooische
Tram haar trambedrijf volledig door een
autobusbedryf vervangen, zoodra de
daartoe aangevraagde concesies zal zijn
verleend. Bij den aanvang van de nieuwe
winterdienstregeling hoopt de directie de
tramverbinding volledig door nieuw bus
materiaal te hebben vervangen.
1 Januari 1930 werd de stoomtractie
omgezet in moderne benzinemotortractie.
Dit betrekkelijk nog moderne materiaal
zal door de spoorwegen voor de nog be
staande tramlijnen worden overgenomen
en ook op de lijn AlkmaarBergen aan
Zee in gebruik worden gesteld.
De vervanging van de stoomtram door
moderne benzine-motortractie beteekent
in ieder geval een belangrijke verbetering.
DE ALKMAARSCHE BESTUURDERS-
BOND.
Morgenavond 8 uur wordt door der, Alk-
maarschen Bestuurdersbond in de Harmo
nie een demonstratievergadering gehouden,
waar de heer J. W. Albers de werkloosheid
zal bespreken.
Het gemeentebestuur zond ons een
boekje, getiteld „Eenige bijzonderheden
uit Alkmaars Historie", Dit boekje is ge
schreven door een commissie, welke zich
op verzoek van het gemeentebestuur hier
mede wel heeft willen belasten en welke
bestond uit de heeren H. J. van der Win
den, Ghr. Knaap en Th. J. Hout, respec
tievelijk hoofd der Londenschool, Wilhel-
minaschool en St. Willibrordusschool, naar
gegevens van den heer H. van Drunen, lid
van den raad. Het is bedoeld als hand
leiding bij een kaart, gemaakt van Alk
maar omstreeks het jaar 15&0, welke
kaart, ter grootte van 90 x 150 c.M., aan
alle openbare en bijzondere scholen voor
gewoon lager en uitgebreid lager onder
wijs in deze gemeente zal worden ver
strekt. Hierdoor zal het onderwijs in de
stedelijke geschiedenis krachtig worden
gesteund.
De kaart is eveneens door den heer van
Drunen samengesteld en in de centrale
werkplaats voor jeugdige werkloozen naar
diens aanwijzingen gemaakt.
De handleiding omvat 50 bladzijden
druks, terwijl de volgende onderwerpen
daarin worden behandeld: St. Laurens of
Groote Kerk, Alkmaarsche Waag, Stad
huis, Kapelkerk; kloosters in Alkmaar,
Provenhuizen en. Hofjes, Het Hooge Huis
en een chronologisch overzicht.
Voorts bevat het boekje een voorwoord
van bovengenoemde commissie, van den
burgemeester en van den heer G. Chr.
Dun, inspecteur van het lager onderwijs in
de inspectie Alkmaar.
Aangezien het gemeentebestuur, zooals
de burgemeester in zijn voorwoord zegt,
overtuigd is, dat de uitgave van het boekje
„Eenige bijzonderheden uit Alkmaars
Historie", ook buiten de scholen bij vele
Alkmaarders (en anderen) belangstelling
zal ondervinden en de stof over de ge-
Bioscopen.
Bioscoop Harmoine, heden (Dinsdagavond)
8 uur en Woensdagmiddag hoofdnummer De
Wildeman (sens.); hoofdrol Charles Laugh-
ton. Toegang boven 18 jaar.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
Victoria-theatcr, 8 uur, hoofdnummer
Kindvrouwtje (rom.); hoofdrollen Melvyn
Douglas, Robert Young, Barbara O'Neil,
Harry B. Warner; extra-nummer: Het ge
heim van de Betty Bonn (avonturen). Toe
gang boven 18 jaar.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
City-theater, 8 uur, tot en met Woens
dagavond hoofdnummer Vier doch
ters (rom.); hoofdrollen de vier zusters
Lane, Claude Rains en May Robson. Toe
gang voor eiken leeftijd.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
Dinsdag 14 Februari.
7.30 uur, gebouw Vrijz. hervormden, rede
van den heer Kool uit Den Haag, over.
Waarom moderne voeding?
8.15 uur, 't Gulden Vlies, opvoering van
„Als jé maar 'n verleden hebt" door 't ge
zelschap Jan Musch.
8.15 uur, vrijm.-loge Nieuwesloot, Bla-
vatskyloge theos. vereen., réde Marijn
Brandt,
Woensdag 15 Februari.
8 uur, Harmonie, demonstratieve vergade
ring A.B.B., spreker J. W. Albers.
8 uur, Waakt en Bidt, Ned. Chr. Vrou
wenbond; rede ds. Wiersinga.
8.15 uur, 't Gulden Vlies, opvoering van
„De klokken van Corneville" door de A.
O. O. V.
Donderdag 16 Februari.
2.30 uur, 't Gulden Vlies, jaarvergadering
afd. Alkmaar Ned. Ver. van Huisvrouwen.
8 uur, in City-theater, vertooning film
Elephant-boy, voor de Volksuniversiteit.
8 uur, 't Gulden Vlies, opvoering „De
ebbenhouten olifant", door Ulvadero.
schiedenis van talrijke gebouwen, zoowel
van thans nog bestaande als van reeds
lang verdwenen instellingen met veel aan
dacht zal worden gelezen, heeft het ge
meend dit boekje ook voor anderen ver
krijgbaar te moeten stellen voor zoolang
de voorraad strekt. De verkoopsprijs is
zeer laag gesteld, namelijk'25 cents, zoo
dat verwacht mag worden, dat zeer velen
van deze gelegenheid gebruik zullen
maken iets naders omtrent Je bovenge
noemde kerken, kloosters, gebouwen, enz.
te weten te komen.
Het boekje is van heden af te bekomen
bij de Vereeniging voor Vreemdelingen
verkeer (kantoor Waaggebouw).
Voor het geheele land stijging van tempe.
ratuur, toenemende bewolking, later eenige
regen, toenemende zuidwestelijke wint*.
Buitenlandsch weeroverzicht.
De diepe depressie over het Oostzeegebied
trok snel in oostelijke richting weg. Een
zeer sterke drukstijging volgde over het ge
heele vasteland van west-Europa, waardoor
het weer over het algemeen opklaarde en
veel rustiger werd. Alleen in het Oostzee
gebied en de randstaten waait het nog
krachtig tot stormachtig uit noord. De koude
luchtmassa's drongen door tot aan de Mid
dellandsche Zee. Ten gevolge van nachte
lijke uitstraling na den aanvoer van deze
arktische lucht waren de ochtendtemperatu-
ren over het vasteland van west-Europa
overal belangrijk lager dan gisteren. In
Duitschland komt lichte tot matige in
Scandinavië strenge vorst voor. In de bo
venlucht doet zich echter de nadering van
warmere oceanische luchtmassa's reeds weer
gevoelen. Op vierduizend meter steeg de
temperatuur tien graden sinds gisteren. Aan
den grond waren deze warme luchtmassa's
reeds Schotland genaderd en IJsland gepas
seerd, alwaar zij de temperatuur gemid
deld negen graden Celsius deden stijgen,
hetgeen gepaard ging met zwaren regenval.
Dil warm-front beweegt zich ook naar onze
omgeving en zal morgenochtend juist ons
land bereiken met -opnemende bewolking,
eenigen regen stijging van temperatuur en
toenemenden en krimpenden wind. Op den
oceaan ontwikkelt zich weer een nieuwe
depressie, welke het machtige gebied van
hoogen luchtdruk, heteeen zich nog steeds
tusschen Ierland .-n de Azoren bevindt, aan
zijn noordzijde gaat aantasten, zoodat na
een korte periode van rust de toestand van
depressie-activiteit weer terugkeert,
LICHT OP!
Voor rijwielen, motorrijtuigen en andere
voertuigen van 17.39 tot 6.49 uur licht op.
DISTRICTS-ARBEIDSBEURS.
Doelenstraat 30. Tel. 4395.
De directeur van bovengenoemd bureau
deelt mede, dat heden staan ingeschreven:
Groep bouwvakken: 1 opz, teekenaar,
1 glas in loodzetter, 1 glazenwasscher, 1
steenbikker, 1 steenhouwer, 2 stratenma
kers, 1 stratenm. opperman, 2 stuc. opper
lieden, 1 tegelzetter, 2 granietwerkers, 1
motordrijver, 1 uitvoerder, 9 betonwer
kers, 14 voegers, 9 stucadoors, 24 opper
lieden, 72 schilders, 30 metselaars, 106
grondwerkers, 74 timmerlieden.
Groep metaalindustrie: 2 afbramers, 10
bankwerkers, 2 blikslagers, 1 carrosserie-
GULDEN VLIES
Hedenavond 8.15 uur, Jan Musch
in het oergeestige
„Als je maar een verleden hebt".
Duurste rang f 1.50, alles inbegrepen.
bouwer, 2 constructiewerkers, 1 electr.
lasscher, 7 electriciens, 3 instrumentma
kers, 3 kernmakers, 1 ketelmaker, 5 klin
kers, 1 kopergieter, 4 loodgieters, 2 lijn-
werkers, 2 machinisten, 2 machineteeke-
naars, 5 metaaldraaiers, 1 metaalvijler, 1'
metaalschaver, 2 metaalslijpers, 9 mon
teurs, 1 orgelmaker, 1 ovenist, 1 piano
stemmer, 5 plaatwerkers, 4 rijwielherstel
lers, 1 rijwiellakker, 3 scheepstimmerlie
den, 1 scheepswerktuigkundige, 14 smeden,
9 stokers, 1 tandtechniker, 1 tegenhouder,
1 voorslaand ^r, 5 vuurwerkers, 3 wagen
makers, 7 ijzerwerkers, 2 ijzerboorders, 2
zan lbereiders, 5 zandvormers.
Groep verkeerswezen: 57 chauffeurs, 14
schippers, 1 machinist binnenvaart, 8 koet
siers, 23 pakhuisknechten, 29 magazijnbe
dienden, 1 emballeur, 8 kellners, 5 loop
knechten, 2 buffetbedienden.
Groep voedings- en genotmiddelen 54
sigarenmakers, 5 sorteerders, 4 tabaksbe
werkers, 1 kok, 7 slagers, 2 bierbottelaars,
1 koffiestroopbrander, 8 chocoladebewer
kers, 5 zuivelberelders, 30 bakkers.
Groep houtbewerking: 16 meubelma
kers, 11 stoffeerders, 7 mach. houtbewer
kers, 1 kistenmaker, 1 beitser, 1 beeld
houwer, 1 biljartmaker, 1 fabriekstimmer-
man.
Groep handel: 21 vertegenwoordigers, 4
winkelbedienden, 2 colporteurs, 1 filiaal
houder.
De zee mag verraderlijk zijn en allerlei
andere onaangename eigenschappen heb
ben, die men alom hoort verkondigen, als
de storm onze kusten beukt en weerlooze
schepen aan het geweld der golven zijn
prijs gegeven, maar zij heeft ook vriende
lijke eigenschappen.
Zij noodigt op warme zomerdagen de naar
koelte snakkende zwemmers in haar rimpel
loos watervlak. Zij baadt ze en wascht ze
bovendien en brengt haar gasten niet
alleen de gewenschte verfrissching, maar
tevens een gevoel van algeheele verkwik
king.
Soms spoelt zij in een booze bui het on
herkenbare lichaam aan van een mensch,
dien zij in een ongelijken strijd gegrepen en
gedood heeft, maar na menigen storm toont
zij zich extra vriendelijk gezind en stuurt
den kustbewoners gratis en franco aller
aardigste presentjes.
Heeft men in Egmond aan Zee en in an
dere kustplaatsen in onze omgeving het
vorig jaar niet dankbaar menig vaatje ouden
wijn geaccepteerd, wijn, die geen enkelen
eigenaar scheen te hebben? En heeft de
gulle gastvrouw de feestvreugde niet nog
grooter trachten te maken door er nog
whisky en caviaar aan toe te voegen?
Helaas, het gebodenê was niet van prima
kwaliteit, het had wat een wonder
min of meer van het zeewater te lijden ge
had en ook de caviaar zag er niet meer zoo
smakelijk uit als wanneer zij in een prima
hotel op tafel verschijnt.
Daar kan de zee niets aan doen en haar
bedoeling was goed. Zij demonstreerde er
nog eens duidelijk mee, dat de groote, raad
selachtige watervlakte niet alleen haar ge
heimen, maar ook haar aangename ver
rassingen heeft.
Terschelling heeft zijn Lutine gehad en
alhoewel het goud niet naar de kust
spoelde, heeft men er jaren en jaren naar
gezocht en niet steeds is dat zoeken tever
geefs gebleken.
En nu schijnt men in de omgeving van
Texel een soort vet-Lutine te hebben ge
vonden. Het is geen goud, dat dit raadsel
achtige wrak den begeerigen eilandbewoners
belooft. Het is simpel vet in kleine en
groote stukken, vet dat evenals de Eg-
mondsche wijn door een langdurig ver
blijf in het zilte nat, niet meer van de
allerbeste kwaliteit schijnt.
Maar vet is nu eenmaal vet en het heeft
als zoodanig altijd eenige verkoopswaarde,
zoodat de donkere figuren, die zoekend langs
het strand dwalen, alles wat zij daarvan
kunnen ontdekken, naarstig verzamelen. Het
is onbruikbaar voor de consumptie en dus
wordt het als product verkocht aan opkoo-
pers, die er wel weg mee weten.
En nu staat men dan voor de groote
vraag: is het verzamelen en verkoopen van
dat vet al dan niet een strafbare handeling?
In dit nummer geeft onze rechtbank
verslaggever een overzicht van de straf
zaak, welke gistermiddag hier ter stede
voor den politierechter is behandeld.
Deze zal thans de moeilijke vraag moe
ten beantwoorden of dat vette cadeautje
van de zee aan de strandvonderij offi
cieel den Staat der Nederlanden dan wel
aan de arme zoekers en vinders behoort.
Er is geen eigenaar, heeft de verdediger
gezegd en dit lijkt ons een zeer gewaagde
veronderstelling. Want er is altijd een
eigenaar en wanneer dat niet een verzeke
ringsmaatschappij is, dan is het de Staat
zelf, die haar ambtenaren heeft om alles te
verzamelen, wat in den loop der jaren als
cadeautje van de zee op het zand wordt
geworpen.
Er is dus wel een eigenaar, maar er is
een andere kant aan de kwestie en wel de
ze, dat het gevondene vaak van zoo geringe
waarde is, dat de Staat en zijn ambtenaren
geen prijs op het bezit stellen.
Vandaar dat overal langs de kust de zoe
kers en zwoegers uit de kleine huisjes met
wrakhout beladen ongemoeid huiswaarts
kunnen keeren. En vandaar ook, dat men
in vele kustplaatsen geen prijs stelt op in
levering van het gevondene, als de vet-Lu
tine weer eens een deeltje van haar
raadselachtig bezit heeft prijsgegeven
Dat vet, heeft de verdediger gezegd,
heeft zoo weinig waarde, dat men het vrij
algemeen niet behoeft op te eeven
Alleen wel op Texel.
Men heeft op Texel deze uitzondering op
den algemeenen regel van inlevering van
alle strandgoederen niet gevolgd en het Is
duidelijk dat de politierechter ten slotte al
leen met de toestanden op Texel en niet mêt
die in andere plaatsen heeft te maken
En dan doet het aan de strafbaarheid van
de daad niet toe of men het vet in kleine of
in groote stukken heeft verzameld, zoodat
niet alleen de verzamelaars der groote brok
ken strafbaar en de „kruimeldiefjes" on
schuldig zouden zijn.
Wanneer men geen aangespoeld vet voor
goeden buit mag verklaren, zijn de strand
jutters „dieven" en alle opkoopers „diefjes
maats" of, zooals men het gewoonlijk uit
drukt „helers".
En nu is het allerminst onze bedoeling om
een pleidooi te houden voor de helers en
vooral niet in dit geval daar het de men-
schen achter de schermen zijn, die gemak
kelijk verdienen aan wat anderen met
groote moeite en vaak met levensgevaar
uit de zee aan land brachten.
En wanneer de heler strafbaar is, zal ook
de steler het zijn.
Maar in het algemeen zouden wU een
lans willen breken voor de arme werk-
looze visschers aan onze kuststreek, voor
de mannen, die er bij nacht en ontij Op
uittrekken en langs het strand dwalen orh
voor hun en de hunnen te verzamelen wat
voor anderen geen of weinig waarde kan
hebben.
Wat beteekent het bezit voor den Staat
der Nederlanden van wat timmerhout Of
wat bedorven vet, tegenover de schamele
bezitting van den armen strandbewoner,
die er zijn moeite en de opoffering van zijn
nachtrust maar nauwelijk mee beloond
ziét?
„Een jutter" is wel een 'n serenaam ge
noemd, maar dat voelen de strandbewo
ners meer dan de heeren rechters, die er
een heel andere beteekenis aan toekennen.
Tóch blijft de zee, na haar verraderlijke
aanvallen, den kustbewoners vriendelijk
gezind ên spreidt zij haar góe.de gaven óvét
het strand uit.
En daarom blijven er jutters zoolang als
er kustbewoners zullen 2ijn, groote kinderen
van de zee, die met blijdschap nemen wat
hun onverwacht wordt geboden, en die nooit
kunnen begrijpen, dat dat niet voor hun,
maar voor alle bewoners van ons land
werd gegeven.
Laat men hen in deze moeilijke tijden
niet te hard vallen. Het hemd is nu een
maal nader dan de rok en wanneer er thuis
een hongerig gezin wacht, is het volkomen
te begrijpen, dat de man, die met zijn
schamele vondst vaak uren ver door het
zand sjouwt, meer aan zijn eigen voordeel
dan aan dat van een onbekende verzeke
ringsmaatschappij of aan den Staat der
Nederlanden gedacht heeft.
