DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Franco zou nieuw kabinet vormen. Serrano Suner genoemd als toekomstig premier. No. 44 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Dinsdag 21 Februari 1939 141e Jaargang Een definitieve beslissing nog niet genomen. De houding der democratieën. En de Duitsche pers... De algemeene toestand. Pierlot vrijwel geslaagd. De officieuze samenstelling der regeering. Radio in dienst der pauskeuze. Het conclaaf bijna voltallig. Versterking van 't garnizoen in Libye met 30.000 man I ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door Set geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0-25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Volgens berichten uit over het alge meen zeer goed ingelichte bron zou Franco een lijst met leden van een nieuw kabinet hebben samengesteld, dat binnenkort het thans nog in functie zijnde kabinet zou moeten vervangen. Franco, die op het oogenblik de func ties van staatshoofd, generalissimus en minister-president in zich vereenigt, zou alleen de beide eerste behouden, terwijl zijn zwager, de tegenwoordige minister van binnenlandsche zaken Serrano Suner, een van de meest actieve leiders van de Phalanx en oud-medewerker van José Antonio Primo de Rivera, stichter van de partij, minister-president zou worden. Serrano Suner, die nog jong is, heeft zich sedert een jaar te Burgos in het vak van staatsman bekwaamd. Verder zouden generaal Jórdana, thans vice-president van den ministerraad, en Fernandez Cuesta, thans minister'van land bouw en secretaris-generaal van de Phalan- gistjsche en Traditionalistische Partij, be noemd worden tot staatsministers zonder portefeuille. Eerstgenoemde zou vervangen worden door een beroepsdiplomaat, terwijl Cuesta zou worden opgevolgd door een expert. Generaal Davila, de tegenwoordige mi nister van oorlog en commandant van de noordelijke armee, zou benoemd worden tot inspecteur-generaal van de strijdkrachten te land,'ter zee en in de lucht. Als minister van oorlog zou hij worden opgevolgd door gene raal Aranda, den verdediger van Oviedo en commandant van de Levant-armee, of door generaal Moscardo, den held van Toledo en commandant van het Aragoneesche leger corps. Admiraal Baratech zou minister van marine worden. De portefeuille van justitie zou in handen van graaf Rodezno blijven of in ieder geval worden toegewezen aan een van de meest representatieve persoonlijkheden van het oude regime. Minister van financiën zou een vriend van Gil Robles worden. Laatstgenoemde heeft, hoewel hij gedurende den geheelen oorlog buitenslands is gebleven en door de meest actieve fractie van de Phalanx wordt be streden toch ontegenzeglijk nog een grooten persoonlijken invloed bij Franco, met wien hij steeds in het geheim in contact is geble ven. Het ministerie van binnenlandsche zaken (Gobernación, zooals de Spaansche bena ming luidt) zou worden toevertrouwd aan een burger, bijgestaan door een militair deskundige, kolonel Ungria, thans chef van den openbare ordedienst, een absoluut on omstreden persoonlijkheid. De nieuwe regeering zou bestaan uit ge noemde acht ministers, terwijl de overige departementen zouden worden toevertrouwd aan staatssecretarissen. Men weet evenwel niet, of deze grondige wijziging reeds over eenige dagen zal plaats hébben of dat hier mede gewacht zal worden totdat de geheele republikeinsche zóne, bezet zal zijn. Uit bovenbedoelde geloofwaardige bron wordt eveneens vernomen, dat Franco in dezen nog geen beslissing genomen heeft. Het brengt ongetwijfeld moeilijkheden mee, de functies van staatshoofd en leider der regeering te vereenigen op het oogenblik dat sommige reeds te Burgos vertegenwoor digde landen de nationalistische regeering ook de jure erkennen en andere landen op het punt staan zulks te doen. Het over handigen van de geloofsbrieven door de diplomaten brengt protocolaire moeilijk heden mede en het is niet overeenkomstig de Spaansche traditie het protocol te over treden. De cumulatie van beide functies brengt overigens onvermijdelijk ook regeerings- De verschillende activiteiten der westelijke mogendheden en de verklaringen van Roose- velt blijven het onderwerp vormen van com mentaren onder sympathie in de Duitsche pers. - De Deutsche Allgemeine Zeitung meent in de groote democratieën een crisis van ver waandheid te ontdekken, die volgens het blad zou volgen op de na de accoorden van München gekomen ternéergeslagenheid. Het uitzenden van senator Berard naar Burgos, de aanwezigheid van dén Britschen admi raal Osborne in den Balkan, de herbewape ning van Frankrijk, GrootrBrittannië en de Vereenigde Staten, de reactie der betrokken mogendheden op de bezetting van Hainan, lijken het blad zekere teekenen voor deze psychologische transformatie. „Onze vriendschappen zullen in ieder geval slechts verstevigd worden door een dergelijke druktemakerij", zoo besluit, het blad, „en de gemeenschappelijke doelstellin gen zullen er slechts des tegemeenschappe- lijker om worden nagestreefd. Juist omdat wij de krachtsinspanning, die ontplooid wordt door het front van den tegenstander niét kunnen onderschattenis 't mogelijk, dat wij in'het belang van den algemeenen vrede wenschen, dat dit front er voor waakt geen verwaandheid te toonen". Terug uit Siberische gevangenschap. - Na een gevangenschap van 28 jaren in Sibe rië is 'een 36-jarige Roemeen dezer dagen in zijn geboorteplaats in Noord-Roemenië terug gekeerd. De laatste tien jaren heeft hij niets meer van zijn familie vernomen. Den meesten tijd van zijn gevangenschap bracht hij door in de zilvermijnen en de houtkampen. In Maart van het vorige jaar maakte hij met acht vrienden plannen voor ontvluchting. Na langdurige zwerftochten bereikten de mannen Omsk, vanwaar zij per trein doorreisden naar Bakoem. Door het omkoopen van een Turkschen kapitein kon den zij als verstekeling op een schip naar Istanboel komen. De Turkscbe autoriteiten stonden hun toe zich door het land naar Bul garije te begeven, vanwaar zij te voet hun vaderland bereikten. moeilijkheden mede. Het staatshoofd moet zich plaatsen boven de tegenovergestelde of uiteenloopende stroomingen, welke ook in Spanje even goed als elders bestaan. Dit zou voor Franco een reden kunnen zijn, om de wijziging te bespoedigen. Anderzijds zou hij aarzelen den nieuwen staat op een defi nitieve basis te plaatsen met of zonder de mogelijkheid van een herstel der monarchie, voordat hij een volledige militaire overwin ning heeft behaald. Wapening in cijfers uitgedrukt. Regelmatig verschijnen er berichten in de dagbladen betreffende de bewapening in de verschillende landen van ons wereld deel. Wij herinneren maar even aan de organisatie der Fransche luchtmacht en aan de versterking der Britsche weermacht, waarvan wij de vorige week gewag ge maakt hebben. Thans bevat de Daily Telegraph interes sante cijfers over de bewapening van een.- ge groote mogendheden, die het blad ont leent aan de „Deutsche Wehr", een gezag hebbend militair orgaan, waarbij di voorop! merkwaardig genoeg Duitsch- land zelf niet wordt genoemd. Volgens dit Duitsche orgaan beschikt Engeland over 6.000 vliegtuigen en een leger van 2.000.000 man, Frankrijk over 5.000 toestellen en een leger van 5.100.UU0 man, Rusland over 9.000 vliegtuigen en een legersterkte van 11.000.000 man, de Ver eenigde Staten over 3.700 vliegtuigen en een leger van 2.500.000 man, Ital*e°„nn 4.000 vliegtuigen en een leger van 2.0UU.UUU man en Japan over 2.700 vliegtuigen en een leger van 1.500.000 man. Als een bewijs, hoeveel beteekenis men in Duitsche militaire kringen aan de uit breiding der wapening in verschillende landen toekent, zij vermeld, dat het voor Engeland geschatte vliegtuigencyfer z.uuj hooger is dan voor 1938, terwijl voor I a ie slechts een toeneming met 200 toestel en geconstateerd wordt. Het Fransche aan a vliegtuigen is 300 minder dan het cijfer van 1938. De „Deutsche Wehr" geeft ook cijfers voor tanks, artillerie en machinegeweien, doch de schrijver verklaart, dat hier slee van ruwe schattingen sprake kan zijn. e cijfers voor Engeland, Frankrijk en 1 a ie zijn de volgende: Engeland: Lichte machinegeweren ïo.üuu, zware machinegeweren 4.200, lichte ar lerie 1.900, zware artillerie 1.000, tanks 600. Frankrijk: Lichte machingeweren 16.000, zware machinegeweren 18.500, lichte artil lerie 2.000, zware artillerie 1.300, tank 4.500. Italië: Lichte machinegeweren 14.000, zware machinegeweren 5.000, lichte artil lerie 1.900, zware artillerie 80Ó, tanks 1.100. Bij de cijfers betreffende Engeland zijn dominons en koloniën niet inbegrepen. De schrijver zegt: „Het is nauwelijks mo gelijk de gewapende kracht van het Brit sche rijks te schatten". Intusschen schrijft de „Berliner Boersen- zeitung", dat dé democratieën één ding missen: genoeg menschen voor de hantee ring van haar reusachtige wapenvoorra- den. Het blad schakelt bij zijn berekening Rusland en de Vereenigde Staten om ver schillende redenen uit en komt tot de con clusie, dat overblijven „een Engeland, dat tevreden moet zijn met een beroepsleger, omdat zijn kinderen den dienstplicht met afschuw beschouwen, en een Frankrijk, welks dalende bevolking leidt tot groeiende moeilijkheden bij de recruteering en het gebruik maken van gekleurde troepen in de garnizoenen". Het blad zegt tenslote, dat een kleurling den blanke niet kan vervangen bij het be sturen van een vliegtuig of in de infan terie. Bovendien missen de democratieën de idealen, die het volk tot de hoogste krachtsinspanning zouden kunnen inspi- reeren. Nu wij het toch over cijfers hebben, mag hier nog wel het een en ander volgen over de Britsche landsverdediging. In het Engel- sche Lagerhuis zijn n.1. gistermiddag de debatten over de landsverdediging begon nen en de minister van financiën deelde 3l vast mede dat als totale uitgaven het be drag van 1500 millioen, dat in vroegere witboeken inzake de landsverdediging werd genoemd, niet voldoende is, zoodat hij een resolutie indiende, waarbij de leeningsbe- voegdheden voor verdedigingsdoeleinden tot 800 millioen pond werden uitgebreid! De totale uitgaven voor de verdediging bedroegen in de eerste drie jaren van een vijfjarige periode 1173 millioen en wanneer de kosten voor de burgerverdediging daar bij worden gevoegd, bedraagt het totaal 1250 mililoen. In het eerste jaar hebben de uitgaven 200 millioen pond bedragen, waarvan 63 mil lioen door een leening werden gedekt. In het tweede jaar, dat thans ten einde loopt, hebben de cijfers 274 en 132 milllioen bedragen, in het geheel dus ongeveer 406 millioen, met inbegrip van de kosten voor de luchtverdediging en den aanleg van le- vensmiddelenvoorraden. In het eerste jaar werden de voorberei dingen getroffen voor een grooter produc tie, in het tweede jaar nam de productie snel toe door de votlooiing van een zeer groot aantal nieuwe inrichtingen, terwijl in het derde jaar de productie op volle kracht zal zijn. Iedereen, die het Witboek heeft bestu deerd, is zoowel onder den indruk van de geweldige resultaten, die bereikt zijn als door de enorme verscheidenheid daarvan. De Palestijnsche conferentie treedt deze week de beslissende phase binnen. Gister middag zijn weer Engelsch-Arabische be sprekingen gevoerd, waarbij eens te meer de Arabische eischen besproken werden. Ali Maher Pasja, de chef van het Egypti sche koninklijke kabinet, heeft't woord ge voerd uit naam van de Egyptische delega tie over de vorming van een onafhankelij- ken Arabischen staat in Palestina. Hij zou in het licht hebben gesteld welk belang een dergelijke staat zou vertegen woordigen voor Groot Brittanje van state- gisch standpunt gezien, wanneer de inter nationale toestand ernstiger mocht worden. Hij herinnerde er aan, dat de leider der Arabische delegatie reeds verklaard heeft, dat deze onafhankelijke staat door een bondgenootschapsverdrag met Engeland zou zijn verbonden en dat de rechten der Joodsche minderheid zouden worden ge waarborgd. Aan den anderen kant sprak de Palestijnsche delegatie over de Joodsche immigratie, waarbij zij trachtte aan te toonen, dat deze volgens de statistieken reeds lang de grenzen van het economische opnemingsvermogen heeft overschreden. Deze laatste kwestie zou gisteravond in de Britsche-Joodsche besprekingen te berde worden gebracht. Men achtte het mogelijk, dat de Engelschen voorstellen zouden doen tot een geographische en numerieke beper king der Joodsche immigratie. Om half tien gisteravond heeft de kabi netsformateur, Pierlot, een verklaring afge legd, zeggende: „De ministerlijst is practisch gereed. On voorziene omstandigheden voorbehouden, zal het ministerie morgen gevormd worden. Ik geef u nog niet de lijst van het toekomstige kabinet. Er zijn nog verscheidene kwesties te regelen. Verscheidene persoonlijkheden heb ben mij principieel hun toestemming gege ven, maar dat moet nog worden bevestigd. De regeering zal ongeveer van het type zijn, dat ik u gisteren heb aangeduid. Ik verzoek u haar geen tweepartij enregeering te noemen, aangezien dit woord een onaan- genamen klank heeft en niet in het woorden boek voorkomt. Wanneer gij mij vraagt, of het een zaken kabinet is, zal ik daar bevestigend op ant woorden, want het zal de zaken des lands verdedigen. In meerderheid zullen er parle mentsleden- zitting in hebben, maar ook een belangrijk aantal persoonlijkheden, die ge kozen. zijn op grond van hun competentie. Onvoorziene omstandigheden voorbehou den, denk ik de leden der regeering morgen in den loop van den dag bijeen te roepen om met hen tot overeenstemming te komen over het program., alvorens over te gaan tot de formaliteit van de eedsaflegging. De regeering zal toestaan uit elf leden, met inbegrip van den premier. De nieuwe regee ring denkt zich Woensdag of Donderdag aan de beide Kamers voor te stellen". Waarschijnlijke samenstelling. Pierlot heeft geweigerd de namen zijner toekomstige medewerkers aan de pers mede te deelen. Omstreeks half twaalf des avonds werd de volgende ministerlijst, die het Havas-bureau onder alle voorbehoud publiceert, als waar schijnlijk aangegeven: Minister-president zonder portefeuille: Pier lot (kath.) Financiën: Janssen (kath.) Landbouw, middenstand en economische za ken: graaf d'Aspremont Lynden (kath.) Justitie: Schrijver (kath.) Binnenlandsche zaken: Marck (christen democraat). Nationale verdediging: generaal Denis (ex tra-parlementair) Buitenlandsche zaken: Soudan (social.) Koloniën: Wauters (social.) Openbare werken en vervoer: Ekelers (social.) Arbeid en sociale voorzieningen: Delattee (social.) Openbaar onderwijs: Blanquaert (social.) De demissionnaire minister van financiën, Janssen, had tot nu toe geweigerd deel uit te maken van het nieuwe ministerie, doch zou op het allerlaatste oogenblik zwichtend voor den aandrang door Pierlot op hem uit geoefend, de uitnoodiging hebben aanvaard. De naam van den nieuwen paus, die door het conclaaf gekozen wordt, zal onmiddellijk per radio bekend gemaakt worden aan de menigte van het Sint Pietersplein. Talrijke luidsprekers zullen aangebracht worden op den gevel van de basiliek en langs den zuilengang. De negatieve resultaten der stemmingen zullen, evenals vroeger, bekend worden gemaakt door middel van den tra- ditioneelen rookkolom, die zal opstijgen uit een der schoorsteenen op het dak van het apostolisch paleis. Deze schoorsteen corres pondeert met een kachel, waarin, met een bos stroo, de stembriefjes verbrand worden van de verkiezing, die geen resultaat ople verde. Ruim 250 arbeiders, timmerlieden, elec- triciens enz., zijn bezig met het in gereed heid brengen van de 62 kleine appartemen ten, waarin de kardinalen tijdens het con claaf verblijf zullen houden, zonder con tact met de buitenwereld. Bijna alle kerk vorsten zullen deelnemen aan het conclaaf. Nu de kardinalen Tappouni, Schulte en Baudrillart zijn gearriveerd, is het college bijna volledig. Verwacht wordt nog de Braziliaansche kardinaal Leme da Silveira Cintra Sebastiano. Het is nog niet bekend, of de drie ïtaliaansche kardinalen Mar- chetti Selvaggiani, Cremonesi en Boggiani aan het conclaaf zullen kunnen deelnemen in verband met hun gezondheidstoestand. Acht Spanjaarden in arrest gesteld. - De Brusselsche rechter van instructie heeft acht Spanjaarden, die Vrijdag de Casa de Espana zijn binnengedrongen, in arrest doen. stellen. Zij worden beschuldigd van bedreigingen, huisvredebreuk, beslaglegging op goederen en het dragen van wapenen. In het Engelsche Lagerhuis heeft Butler medegedeeld, dat de regeering er van in kennis gesteld is, dat de ïta liaansche troepen in Libye met 30.000 man versterkt zullen worden, waardoor de sterkte gelijk zal zijn aan die, welke bestond ten tijde der teekening van het Britsch-Italiaansche accoord. De Britsche regeering zal krachtens de Britsch-Italiaansche overeenkomst volledige inlichtingen over deze troe penbeweging ontvangen. De ïtaliaan sche regeering heeft de versterking ge motiveerd met de veiligheid van Libye. De arbeidersafgevaardigde Henderson zeide den Italiaanschen maatregel als een inbreuk op de overeenkomst te beschou wen, doch Butler antwoordde hierop, dat de regeering de overeenkomst tot het ver minderen der troepensterkte is nagekomen. Attlee stelde vervolgens de vraag, of de vermindering dan in de overeenkomst be doeld was als een, die weer ingehaald kon worden. Daarop antwoordde Butler, dat de overeenkomst is nagekomen. Bij het sluiten van het accoord was het niet de bedoeling, dat de bepaling van voortdurende gelding zou zijn. Hij gaf toe, dat de sterkte van het ïtaliaansche garnizoen na aankomst van de 30.000 man bijna even groot zou zijn als ten tijde van het sluiten der overeenkomst. Henderson verklaarde, dat hij het ant woord als onbevredigend beschouwde en bij» de eerste gelegenheid op de zaak zou te rugkomen. Sinds Frankrijk medio December versterkingstroepen naar Tunis heeft gezonden, om het protectoraat te beschermen tegen eventueele ïtaliaansche aspiraties, heeft Italië gemeend, eveneens Libye te versterken. Deze troepentransporten verontrust ten Engeland. Italië motiveerde 't zenden der versterkingen, met verwijzing naar 't groote aantal Fransche troepen, dat zich zich nog steeds in Tunis bevindt. De Franschen leggen in Tunis een Maginot-linie aan in het merengebied tot aan de grens van Libye. Italië zou bereid zijn troepen uit Libye terug te trekken indien de toestand wederom normaal zou worden. Waarschijnlijk staan deze troepenzen dingen in verband met het spoedig beëindigen van den burgeroorlog in Spanje. Zou Italië alsdan zijn eischen stellen tegenover Frankrijk wat de kwestie-Tunis betreft?

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1