Minister Weiter over Indische zaken.
A
Half ziek - Hangerig
GEMENGD NIEUWS.
JhldUipcOQCatiUtiQ.
PARLEMENT
Radio-propaganda en staatkundige
verhoudingen.
Indië nog niet rijp voor
zelfstandigheid.
EERSTE KAMER.
.sF
Glimlachje
TWEEDE BLAD.
Donderdag 23 Februari.
HILVERSUM, 1875 en 301,5 M.
(AVRO-uitz.) 8— Gr.pl. (8.15 Ber.)
9.Orgelspel. 9.20 Gr.pl. 10.—Mor
genwijding. 10.15 Gr.pl. 10.30 Voor
de vrouw. 10.35 Omroeporkest en
soliste. (In de pauze deel. Ca. 12.15
Ber.) 12.30 Avro-Amus.-orkest. 1.15
J. Cantor's ensemble. 2.Voor de
vrouw. 2.30 Vervolg concert. 3.
Cursussen voor de vrouw. 3.45 Gr.
pl. 4.— Voor zieken en thuiszitten
den. 4.30 Pianovoordr. 5.Week-
kaleidoscoop. 5.25 Gelukwenschen.
5.30 Avro-Aeolian-orkest en solist.
6.10 Harpsoli. 6.25 Ber. 6.30 Sport-
praatje. 7.Voor de kinderen. 7.05
Orgelspel. 7.30 Engelsche les. 8.
ANP-ber.„ radiojournaal mededee-
lingen. 8.20 Concertgebouworkest.
9.Gr.pl. 9.15 Pascal en wij, lezing.
9.40 Gr.pl. met toelichting. 10.20
Avro-Vaudeville-orkest en solisten.
11.ANP-ber., hierna tot 12.
Het Avro-Amus.-orkest (opn.)
HILVERSUM, 415,5 M. (8—9.15 en
11—2— KRO, de NCRV van 10—
11.en 2.12.uur). 8.9.15
Gr.pl. (8.15 Ber.) 10.Gr.pl. 10.15
Morgendienst. 10.45 Gr.pl. 11.30
Godsd. causerie. 12.Ber. 12.15
Gr.pl. 12.30 KRO-orkest en gr.pl.
2.Handwerkles. 2.55 Gr.pl. 3.
Voor de vrouw. 3.30 Gr.pl. 3.45 Bij
bellezing. 4.45 Gr.pl. 5— Handen
arbeid voor de jeugd. 5.30 Apollo-
ensemble en gr.pl. 6.45 CNV-kwar-
tiertje. 7.Ber. 7.15 Journ. week-
overz. 7.45 Gr.pl. 8.ANP- en
herh. SOS-ber. 8.15 NCRV-Harmo-
nie-orkest. (9.9.30 Hongarije en
zijn geschiedenis, causerie) 10.
ANP-ber. act. halfuur. 10.30 Gr.pl.
10.45 Gymnastiekles. 11.Gr.pl.
11.5012.Schriftlezing.
DROITWICH, 1500 M. 11.40—11.45
Gr.pl. 12.05 Orgelspel. 12.25 Het
BBC-Northern Ireland-orkest. 1.05
H. Fryer en zijn orkest. 1.502.20
Dansmuziek. 3.10 Gr.pl. 3.20 Zang
en piano. 4.20 Gr.pl. 4.40 Zang.
5.05 Voor de vrouw. 5.20 Sidnsy
Crooke en zijn kwartet. 6.05 Rep.
6.20 Ber. 6.40 Voor de boeren. 7.
Het BBC-Theater-orkest. 7.50 Gev.
progr. 8.35 Act. progr. 8.50 The
Pacific Australia and New Zea-
land, dialoog. 9.20 Ber. 9.45 Uit
Warschau: Het Omroepsymph.-
orkest en solist. 10.20 Korte kerk
dienst. 10.40 Uit Amerika: Mainly
abcut Manhattan, causerie. 10.55
Het Leslie Bridgewater kwintet.
11.35 Joe Loss en zijn Band. 11.50
12.20 Dansmuziek (gr.pl.)
RAD10 PARIS, 1648 M. 9-, 10—,
10.25 en 11.20 Gr.pL 12.35 Zang. 1.05
~!e Droitwich. 1.50 Gr.platen. 2.35
Pianovoordr. 2.50 Zang. 3.35 Piano-
3-50 Zang. 4.35 Pianovoordr.
0.4. Zang en piano. 6.05 Radiotoo-
neeL 7.20 Het Derveaux-orkest. 8.35
Pianovoordr. 8.50 Het Nat. Orkest.
10.50 en 11.20—11.35 Gr.pl.
KEULEN, 456 M. 5.50 Gr.pL 6.30
Het Dresdensch Kleinorkest. 7.50
Omroepdansorkest. 9.20 Volksliede-
ï™C°£Cert- n-20 L" Eysoldfsorkest,
i* Populair concert. 3.20 Sted.
Orkest van Recklinghausen. 6.
Cello en piano. 6.30 Winterhulp-
progr. 8.20 Radiotooneel met mu
ziek. 9.35 Gr.platen. 9.5511.20 De
Stuttgarter Volksmuziek en solisten.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M.:
12.20 Gr.pl. 12.50 De witte Moriae-
nen. 1.05 en 1.30 Gr.pl. 1.50 De
witte Moriaenen. 2.052.20 Gr.pl.
5.20 Omroepdansorkest en gr.pl.
6.50 en 7.23 Gr.pl. 8.20 en 9.20 Om
roeporkest en spreekkoor. 9.40 Om
roeporkest. 10.30—11.20 Gr.pl. 484
M.: 12.20 Gr.pL 12.50 en 1.30 Radio-
orkest. 1.50—2.20 en 5.20 Gr.pL 6.35
Radio-orkest. 7.35 Gr.pL 8.20 Rus
sisch koor en gr.pl. 9.20 Omroep-
Symph.-orkest en solist. 10.30—
11.20 Gramofoonplaten.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
7.30 Interview en deel. 7.55 Omroep
orkest en soliste. 9.20 Ber. 10.05 In
leiding volgende uitz. 10.15—11.20
Uit Rome: 3e en 4e acte van de
opera „Ernani". (10.40—11— Deel.)
GEMEENTELIJKE
RADIODISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilversum.
Lijn 2: Hilversum.
Lijn 3: Keulen 8—9.50, Radio
PTT Nord 9.50—11.20, Parijs Radi#
11.20—12.35, Brussel VI. 12.35—
14.20, Danmarks Radio 14.2014.40,
Radio PTT Nord 14.40—15.20, Keu
len 15.20—16.20, Berlijn 16.20—16.40
Lond. Reg. 16.40—17.20, Brussel VI.
17.20—18.05, Radio PTT Nord 18.05
18.50, Brussel Fr. 18.5019.20,
Keulen 19.2019.35, Beromünster
19.3520.55, Brussel Fr. 20.55—
22.20, VL 22.20—22.30, Fr. 22.30—
23.20, Danmarks Radio 23.2024.
Lijn 4: Brussel VI. 8.9.20, Lu
xemburg 9.2010.35, Lond. Reg.
10.3512.05, Droitwich 12.0514.20,
Lond. Reg. 14.2015.15, Droitwich
15.1518.40, Lond. Reg. 18.4019.
Droitwich 19.20.35, Straatsburg
20.35—21.20, Droitwich 21.20—24—.
Lijn 5: Diversen.
DE NORMALE UITWISSELING VAN
INLICHTINGEN.
Niet in strijd met onze zelfstandig-
heidspolitiek.
Op de vragen van het Eerste Kamerlid
van Vessem over het uitwisselen van in
lichtingen met Engeland omtrent „techni
sche punten, verband houdende met defen
sie-aangelegenheden" in het Verre Oosten,
heeft de minister o.m. het volgende geant
woord:
In het Britsche Lagerhuis is medegedeeld:
„beyond the normal interchanges of in-
formationthere have been no special
conversations".
.,De normale uitwisseling van inlichtingen"
kan alleen zijn gedoeld op inlichtingen,
welke door tusschenkomst van militaire en
marine-attaché's worden verkregen en be
trekking hebben op technische gegevens,
die volgens internationale gewoonte we
derzijds worden verstrekt, voor zoover de
defensie-belangen zich daartegen niet ver
zetten. Van Nederlandsche zijde zijn be
doelde attaché's verbonden aan de legaties
in Frankrijk, België, Duitschland, Enge
land en de Vereenigde Staten van Amerika.
Omgekeerd zijn attaché's van genoemde
staten (en van nog enkele andere staten)
verbonden aan de legaties in Nederland.
Wat steeds algemeen, en dus ook
voor Nederland, als normaal is be
schouwd, behoeft geen nadere bevesti
ging, van welke regeering ook, als
zijnde niet in strijd met de zelfstan-
digheidspolitiek van Nederland.
HOE KWAM „DE TELEGRAAF" AAN
EEN GEHEIM DOSSIER?
Vragen van het Amsterdamsche
raadslid Seegers.
Het Amsterdamsche raadslid Seegers heeft
de volgende schriftelijke vragen tot B. en
W. gericht:
le Hebben B. en W. kennis genomen van
het feit, dat bij sommige publicaties in „De
Telegraaf" en in het bijzonder bij die van
Dinsdag 21 Febr. 1939, avondblad, gebruik
wordt gemaakt van deelen uit een zooge
naamd geheim dossier?
2e. Zoo ja, zijn B. en W. dan niet van
oordeel, dat deze wetenschap alleen op on
geoorloofde, wellicht strafrechterlijke ver
volgbare wijze in het bezit van „De Tele
graaf" kan zijn gekomen?
3e. Zijn B. en W. derhalve niet van oor
deel, dat een onderzoek moet worden inge
steld naar de verantwoordelijkheid van hen,
die over dit dossier de beschikking hebben
in verband met de onder 2e bedoelde han
deling?
PROEF WIJZIGING KAARTJESCONTROLE
TE UTRECHT.
Naar wij vernemen zal de dezer dagen
aangekondigde proefneming met het laten
vervallen van de kaartjes-controle aan den
ingang van het station te Utrecht, morgen,
Donderdag ingaan.
Deze proefneming geldt voorloopig voor
aan maand. De directie der Nederlandsche
Met Mijnhardtjes vlugge verbetering.
Doos 30 en 50 ct.
spoorwegen neemt met opzet deze proef
thans, om te kunnen nagaan of de maatre
gel ook bij groote drukte, zooals binnen
kort ter gelegenheid van de Jaarbeurs, goed
functioneert.
De bedoeling, die aan deze proefneming
ten grondslag ligt, is het streven der spoor
wegen om het den reizigers zoo gemakke
lijk mogelijk te maken. Het vooral voor
late reizigers zoo tijdroovende kaartjes
knippen, onmiddellijk nadat men deze aan
het loket heeft gekocht, lijkt overbodig bij
de bestaande trein- en uitgangscontrole.
Het behoeft geen betoog, dat het noodza
kelijk blijft, bij het betreden der perrons,
als men niet op reis gaat, in het bezit te
zijn van een geldig perronkaartje. De situ
atie wordt namelijk met ingang van mor
gen zóó, dat men wel de perrons vrij be
treden, doch zonder geldig kaartje niet
meer verlaten kan. Vijf- en tienrittenboek-
jes moeten aan de loketten worden geknipt.
De directie der Nederl. spoorwegen hoopt,
dat het reizend publiek deze vereenvoudi
ging der controle naar waarde zal weten te
schatten.
Slaagt de proefneming, dan ligt het
in het voornemen der directie na te
gaan welke andere stations in Neder
land eventueel voor deze maatregel in
aanmerking zouden kunnen komen.
Onvoorzichtig overgestoken. - Gister
middag is te Amsterdam een 56-jarige man
op den hoek van het Oosteinde en het Fre-
deriksplein den rijweg overgestoken zonder
voldoende op het verkeer te letten. Hij werd
door een auto omvergereden en bleef ern
stig gewond liggen.
Rotterdam Lloyd Rapide. - Het vertrek
van den Rotterdam Lloyd Rapide, rijdende
in aansluiting op het d.d. 24 dezer van Mar-
"seille naar Ned.-Indië vertrekkende mail
schip „Baloeran", zal Donderdag om 15.36
uur van den Haag H.S.M. plaatsvinden.
Tweejarig jongentje verdronken.
Maandagmiddag is het tweejarig zoontje
Willem van den landbouwer J. H. Lohuis, te
Sibculo, gemeente Ambt Hardenberg, op een
onbewaakt oogenblik in de op eenigen af
stand van de boerderij gelegen wijk een
door het veenland gegraven kanaal ge
raakt en verdronken.
Auto te water. - Gisteravond wilde een
twintigjarige studente haar twoseater par
keeren op de Heerengracht hoek Vijzel
straat te Amsterdam. Vermoedelijk vergat de
studente de handrem over te halen, toen zij
de voetrem reeds losliet. In ieder geval, de
auto reed door en kwam in het water te
recht. Gelukkig verloor de jongedame haar
tegenwoordigheid van geest niet. Zij opende
terstond het portier zoodat zij door een
voudige handreiking op den wal geholpen
kon worden.
(Van onzen parlementairen medewerker)
Laten we dadelijk maar ronduit erken
nen, dat de rede van minister Weiter ter
beantwoording van de algemeene be
schouwingen der Tweede Kamer over de
Indische begrooting, na zijn voortreffelijke
memorie van antwoord, ons is tegenge
vallen. Een schriftelijk antwoord, waarin
men een indeeling kan maken van de
behandelde onderwerpen, dit of dat kan
samenvoegen, een aantal opmerkingen
van soortgelijken aard onder een bepaald
hoofd verzamelen, geeft natuurlijk ge
makkelijker de gelegenheid tot een
sluitend, stijlvol betoog met een climax,
„die het doet". Is een debat, over verschei
dene dagen verdeeld, nogal brokkelig ge
weest, zijn weer andere punten op den
voorgrond gekomen dan in het voorloopig
verslag, heeft deze of gene zich te zeer in
allerlei details verloren, waarop óók moet
worden ingegaan, ja, dan kan het een
minister moeilijk vallen den juisten toon
terug te vinden, of een draad te pakken
die tenslotte toch nog tot een pakkend
slot leidt. En daarin nu heeft het geluk
den bewindsman gisteren niet bijgestaan;
we vonden hem zelfs, bij den warmen toon
van 't schriftelijk antwoord vergeleken,
vrij mat En met veel nieuws heeft hij ten
slotte de Kamer ook niet overvallen.
Het radio-verkeer met Indië.
De Kamer wist dat de regeering maat
regelen overwoog om ontoelaatbare en
schadelijke buitenlandsche radiobericht
geving te ondervangen en dat zij streefde
naar intensiveering van de radiobericht
geving tusschen Nederland en Indië. Daar
aan voegde de minister gistermiddag nog
toe, dat de bedoelde maatregelen worden
overwogen en dat zij op de wet zullen be
rusten, om het opvangen van radio-be
richten „onder vergunning tegen te gaan.
En wat de intensiveering van den berich
tendienst tusschen Nederland en Indië
betreft, is overeenstemming met het A.
N. P. en de Nirom verkregen voor de
uitzending van nieuwsberichten; en dan
zal de Phohi dagelijks een journalistiek
overzicht uitzenden. Van een en ander
verwacht de minister ook een cultureele
toenadering tusschen Nederland en Indië.
Over het gesignaleerde interview met
den toekomstigen Japanschen gezant acht
te de minister het verstandig niet veel te
zeggen. In de eerste plaats moet men zich
afvragen of de uitlatingen van dien di
plomaat wel juist zijn weergegeven en cf
ze wellicht bij de overzending uit Indië
bovendien zijn verminkt, en in de tweede
plaats is de gezant wellicht nog niet
voldoende in zijn nieuwe functie georiën
teerd. De Kamer lachte eens bij die laatste
opmerking en verder hebben we er niet
meer van gehoord.
De minister erkende, dat bij de herzie
ning van de pensioenen een fout is begaan,
waardoor het totaal 5 millioen tegenviel;
evenwel: de oude regeling was niet te
handhaven. Dat de last van-salarissen en
pensioenen zwaar, te zwaar op het budget
drukt, ziet men in Indië ook in, maar de
moeilijkheid is, om een oplossing practisch
door te voeren; de zaak is nog niet rijp
voor een beslissing, maar deze zal wel
moeten gaan in ver-inheemsching van het
ambtenarencorps met een salaris dat meer
in overeenstemming is met de waarde en
de beteekenis van het te verrichten werk.
Met betrekking tot de pensioenen zijn
geen toezeggingen gedaan die verder gin
gen dan de bedoeling van het gouverne
ment was, zeide de minister.
dit punt aangaat niet met elkaar ver
gelijken. Wat hier toegelaten is, is in Indië
verboden; wat ginds mag, kan hier niet
worden toegestaan. De minister waar
schuwde vooral tegen wat hij „schablonen-
politiek" noemde.
De aardolie-winning.
Van de bestrijding van de motie-Stokvis
inzake het nemen van een beperkte proef
van staatswege met betrekking tot de
winning en verhandeling van aardolie
maakte minister Weiter veel werk. Hij
had zich voorzien van een blauwdruk
waarop schematisch de gang van het
olie-productieproces was uitgebeeld en
waarop hij aanwezs, welke belangrijke
stukken daarvan in zoo'n beperkte proef
werden overgeslagen en overgelaten aan
particulieren, zoodat men nooit een resul
taat zou krijgen, dat een zuiver beeld gaf
van de hooge kosten waarvoor de staat
zou komen te staan. Zoo was bijvoorbeeld
de geheele, zeer kostbare exploratie buiten
de proef gehouden, eveneens het vervoer
per schip, want bij de kust hield de proef
op. Alles bijeen genomen, achtte de mi
nister de motie niet in 's lands belang.
Door deze afwijzing, liet de heer Stokvis
zich echter niet ontmoedigen. Bij de re
plieken deed hij nogmaals een ernstig be
roep op de Kamer, om een bron van in
komsten voor Indië, waaruit de schatkist
veel te weinig put, niet in de tegenwoor
dige omstandigheden te verwaarloozen nu
landstreken door honger worden geteisterd
en er een ontzaglijke som voor de defensie
noodig is. Hij wijzigde zijn motie nog in
dezen zin, dat meer verband met den
financieelen toestand werd gelegd, in zijn
nadere verdediging ten sterkste betwis
tend, dat zijn voorstel iets met staatsso
cialisme te maken zou hebben.
De staatkundige verhoudingen.
De extremistische groepen.
Van den kant van de heeren Joekes
(v.d.) en Stokvis (s.d.) was er op aange
drongen, dat de n.s.b. in Indië ook voor
ambtenaren zou worden verboden gelijk
hier het geval is, maar tot een dergelijk
verbod wilde de minister niet overgaan,
omdat de n.s.b. niet de een.'ge extremisti
sche beweging in Indië is en bovendien de
minst gevaarlijke, omdat zij slechts bij
Europeanen, die wijd en zijd over Indië
verspreid wonen, eenigen aanhang heeft.
Met lidmaatschapsverboden is er al eer
der gewerkt; welbewust is men daar vier
jaar geleden mee opgehouden. Gaan we
dezen weg weer op, dan weten we niet
waar we eindigen.
Immers dan moeten we vreezen, dat
Indië een politiestaat wordt. De minister
verzuimde echter niet er op te wijzen, dat
men in Indië tegen extremistische uitla
tingen over een geheel arsenaal van maat
regelen beschikt, o.a. de zgn. haatzaai-
artikelen en den persbreidel, waarvan men
tegen de n.s.b. ook al gebruik heeft ge
maakt. We kunnen beide landen ook wat
Samenwerking in het Zuiden. - De libe
rale staatspartij en de vrijzinnig-democrati
sche bond hebben besloten voor de verkie
zing van de Provinciale Staten van Noord-
Brabant met een gecombineerde lijst uit te
komen.
Nationaal fonds voor bijzondere nooden.
- Ingevolge de beschikking van het Prinse
lijk Paar heeft de firma van Nygh en van
Ditmar te Rotterdam een zeer belangrijke
bijdrge aan het Prinses Beatrix Fonds over
gemaakt, als deel der opbrengst van de door
Zijne Koninklijke Hoogheid prins Bernhard
gemaakte opnamen en door genoemde fir
ma verkochte foto's van prinses Beatrix.
In het meer algemeene deel van zijn
rede betoogde de minister, dat Nederland
door een historie van drie eeuwen een
onvervreemdbaar recht op Indië heeft ge
kregen en dat ons bestuur den toets der
internationale critiek gerust kan door
staan. Wij willen ons handhaven en daar
toe versterken wij onze defensie. En wat
den inwendigen politieken toestand aan
gaat, constateerde de minister eveneens
met voldoening de grootere neiging tot
samenwerking bij de Indonesische natio
nalisten. Voor de inwilliging van een
petitie-Soetardjo, die leiden moest tot zelf
standigheid van Indië, is de massa nog
niet rijp. Als we zien welk een geweldige
staatkundige ontwikkeling Indië in de
afgeloopen 35 jaren heeft doorgemaakt,
sedert Idenburg in 1993 als G.G. optrad,
dan moeten we er oog voor hebben dat
dit enorme gebied zijn tijd niet heeft kun
nen bijhouden en dat slechts een dunne
bovenlaag deel heeft aan de cultureele en
economische ontwikkeling. Het toekennen
van een groote zelfstandigheid zou het
volk in handen brengen van een intellec-
tueele oligarchie. De millioenenmassa
leeft nog heel rustig voort op zijn stukje
grond, dat zij bewerkt. Voor het proces
van geestelijke rijpwording is tijd noodig.
Politieke emancipatie moet een gevolg
zijn van maatschappelijke emanicipatie,
Een bestuur, dat in democratischen zin
verantwoordelijk is aan de breede massa
des volks, is op het oogenblik nog onmoge
lijk. Voor de oevordering van de maat
schappelijke emancipatie riep de minister
aller medewerking in, óók van de lands
kinderen zelf. Eerst moeten de Inheem-
schen sociaal-economisch zelfstandig wor
den. Het gouvernement gevoelt hier zijn
taak, om den kleinen Landbouw en de
kleine nijverheid te bevorderen, 't gevoelt
de noodzakelijkheid, dat er een Inheem-
sche middenstand opgroeit, die ook daar
de ruggegraat van de samenleving kan
worden.
Met betrekking tot de financiën slaakte
de minister de verzuchting dat ook hij de
staatsschuld aan den hoogen kant vond,
omdat Indië een kapitaal-arm land is,
zonder eigen crediet; dat de schuldaflos
sing niet grooter kon zijn, oordeelde hij
dan ook een zwakke plek in de begroo
ting. De aandacht van den G.G. zal er op
worden gevestigd, dat de welvaartszorg
zoo min mogelijk den druk an den finan
cieelen toestand mag ondervinden.
Als er in een bepaalde streek, zooals in
Bodjonegoro, zich een toestand van
hongersnood voordoet, mag men niet gaan
generaliseeren wat den economischen toe
stand van de bevolking aangaat. (Bij de
replieken ging prof. van Gelderen nog
verder op dit punt door, o.a. vragend, hoe
het gekomen is, dat, terwijl nog twee
maanden tevoren gunstige rapporten over
die streek werden uitgebracht, er zoo
korten tijd later een toestand van ernsti-
gen hongersnood kon heersehen; daar
moest iets hebben gehaperd!)
Over de economische samenwerking
moest men zich, volgens der. minister, niet
zoo druk maken. Het rapport van de
commissie-Rutgers heeft vrijwel alle
mogelijkheden, die er zijn, aangegeven..
Wij moeten zooveel mogelijk de politiek
van de open deur blijven huldigen, maar
zelfs voor zijn beste gasten houdt men in
tieme vertrekken gesloten, waarmede de
bewindsman maar wilde zeggen, dat de
deur niet altijd wagenwijd epen kan staan.
Met klem zeide minister Weiter, dat hij
het met de uitlating van den president van
den Volksraad in zijn afscheidsrede, waar
deze het had over een bezorgdheid wek
kende verhouding tusschen Nederland en
Indië, volstrekt niet eens was.
Defensiedebat.
Met de defensie was men juist aan de
overzijde v„n het Binnenhof bezig, waar
minister van Dijk achter de regeeringstafel
en zijn jrootingsstukken zat. Gistermid
dag hebben vier sprekers zich laten hoo-
ren: de heeren van Rappard (lib.), Blom-
jous (r.k.), van Embden (v.d.) en Wiardi
Beekman (s.d.) Van drie hunne- mocht
minister van Dijk lof vernemen voor zijn
arbeid, al bleef eenige critiek niet ter
zijde en merkwaardigerwijze kwam die
waardeering ook van den kant van den
socialistischen woordvoerder, bij wien
prof. van Embden niet eenige, maar vele
slagen achter bleef. Weliswaar erkent deze
hetgeen al een verschil met zijn vroe
gere on.'wapeningsstandpunt uitmaakt
het belang van onze defensie, doch hij kon
een ernstige waarschuwing tegen over
drijving niet achterwege later, en daar
mede zijn we z.i. al bezig. Hij zou het ge
rust niet erg vinden, indien de minister
een 30 millioen van zijn begrooting
schrapte en ten goede liet komen aan de
Onderwijsbegrooting (leerlingenschaal) en
de begrooting van sociale zaken (voor de
ouden van dagen). De kracht van een land
is niet identiek met zijn militaire macht;
er is ook nog zoo iets als een geestelijke
volkskracht. Nederland behoeft, volgens
den heer van Embden, niet te rekenen op
den steun van andere landen; dat hebben
we met Tsjecho-Slowakije gezien. Hooge
defensie-uitgaven zijn derhalve voor ons
onnoodig, want als we onder den voet
geloopen worden (hetgeen deze afge
vaardigde als van zelfsprekend aanvaard
de), dan zal dat ook grondig gebeuren.
Meer waarborgen liggen er in de geogra
fische ligging van ons land, dat voor andere
landen als flankdekking uitstekend dienst
doet en nog altijd huldigt prof. van Emb
den de meening (die niet door velen in
zijn partij meer wordt gehuldigd) dat be
wapening den oorlog aantrekt.
Tegen deze speech stak die van dr. Wiardi
Beekman (s.d.) sterk af. Wel deelde hij
de meening,, dat de defensie niet overdre
ven mag worden en dat daarnaast cultu
reele en sociale uitgaven vallen te doen,
die even belangrijk zijn, maar h'j bracht
hulde aan het beleid van dezen minister,
die hard werkt om leger en vloot paraat te
krijgen en de uitgaven binnen de finan-
cieele grenzen tracht te houden. Tal van
door den bewindsman genomen en voor
gestelde maatregelen achtte hij heel nut
tig. Eenige critiek bleef niet achterwege
als reserve-officier heeft de heer
Beekman er ook wel kijk op maar over
het geheel stemde hij toch met het beleid
van den minister in. Er is in het voorloopig
verslag een beroep op de s.d.a.p. gedaan
om thans aan de defensie haar medewer
king te geven in het belang van ons volk.
Dat beroep achtte dr. Wiardi Beekman
gansch overbodig, immers in September
heeft ook de s.d.a.p. als deel van ons volk
getoond haar plicht te kunnen doen. Het
buitenland dient te weten, dat ons land,
wanneer het om de verdediging van zijn
zelfstandigheid gaat, één is! De s.d.ap. zal
daarom vóór de begrooting stemmen!
Dat was een slot dat pakte; wie den
heer Wiardi Beekman wel eens heeft
hooren spreken op een dergelijk oogen
blik, weet, dat hij met iemand te maken
heeft, die zijn land lief heeft als welke
gepatenteerde" vaderlander ook. En dat
klinkt ook in zijn stem. Was het wonder,
dat verschillende leden, onder den indruk
daarvan, naar den sociaal-democraat toe
liepen en hem de hand schudden? En dat
de voorzitter, de oude baron de Vos van
Steenwijk, ook niet nalaten kon hetzelfde
te doen na afloop?
Over de heeren van Rappard en Blom-
jous kunnen we kort zijn. Zij waardeeren
vele van de voorstellen van den minister,
maar zij zouden nog meer stof tot juichen
hebben, als de vloot werd versterkt met
slagschepen; de heer van Rappard wensch-
te bovendien nog een 2-jarigen oefentijd
voor het leger.
Vandaag gaat de Eerste Kamer met de
defensiebegrooting verder.
VJÜUüij V
'n Driehoekig bord (punt
naar boven) met rooden
rand is de waarschu
wing voor mogelijk
gevaar.
cs-
Rond zijn verkeers
borden, die een verbod
of een gebod inhouden.
„Als h(j nu maar niet te veel
moeite doet, ik ben hier alleen
heengegaan om een beetje uit te
rusten!"
