DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Erkenning van Franco door Londen en Parijs heden verwacht. Ariti-Duitsche betoogingen in vele Poolsche steden. No. 49 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Maandag 27 Februari 1939 141e Jaargang Azana zou vandaag willen aftreden. Bérard en Jordana komen tot overeenstemming. Geen represailles Ernstige studenten relletjes te Danzig. De algemeene toestand. Conclaaf duurt minstens vier dagen. Gissingen over den nieuwe paus. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door Set geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar olaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef- 3320, redactie 3330. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. In de „Oeuvre" schrijft madame Ta- bouis: „Wij vernemen uit Burgos, dat terstond na de erkenning van Franco door Parijs en Londen, hetgeen heden zal geschieden, de rechtsche regeering, naar men gelooft, een beroep zal doen op de republikeinen om zich zonder meer over te geven, waarbij Franco hun een zekere clementie zal waarborgen. Den republikeinen zou een zeer korte ter mijn voor capitulatie worden gelaten. Aan vaarden zij het voorstel niet, dan zal men het groote offensief tegen Madrid terstond inzetten". De diplomatieke correspondent van Reuter bericht, dat Franco een schriftelijke verzeke ring heeft gegeven .aan den Britschen agent Hodgson inzake de represaillemaatregelen en de onaantastbaarheid van Spanje. Deze nota is evenwel geen voorwaarde voor de erkenning van Franco door Engeland,, doch slechts een uiteenzetting van de positie der regeering te Burgos. Na herhaald te hebben dat de nationa listen een onvoorwaardelijke overgave van de republikeinen verlangen wordt hieraan toegevoegd, dat „alleen misdadi- gers te vreezen hebben". Verder wordt verklaard, dat de „nationalisten de be doeling hebben de onaantastbaarheid van Spanje" te bewaren. In Londensche kringen aldus Reuter acht men deze verzekering voldoende. Verder wordt gemeld, dat alle veronder stellingen over den toekomstigen Britschen ambassadeur in Spanje voortijdig zijn.. Wapenstilstand wellicht mogelijk. Azana heeft Zaterdagochtend een lang durig onderhoud gehad met Del Vayo, met wien hij vervolgens het noenmaal heeft ge bruikt. Er zijn redenen aan te nemen, dat gesproken is over de beraadslagingen, welke Vrijdag te Madrid in den ministerraad zijn gehouden en waarbij besloten werd een gunstig antwoord të geven op de door de Britscheregeering geformuleerde suggestie, welke door Pablo des Azcarate, den ambas sadeur van Spanje te Londen, aan Madrid werd overgebracht. Deze suggestie heeft betrekking op de mogelijkheid van een wapenstilstand, welke de opening zou veroorloven van onderhandelingen, beoogend een einde te maken aan den burgeroorlog. In welingelichte Spaansche kringen te Parijs verklaart men, dat Del Vayo van de regee ring van Groot-Britannië en Frankrijk aan biedingen heeft ontvangen met het oog op een eventueele evacueering uit Spanje van republikeinen, die redenen hebben vergel dingsmaatregelen te vreezen. Volgens de schattingen dezer kringen zou den zich meer dan 10.000 personen in deze omstandigheid bevinden. Overigens zegt men, dat Del Vayo voor nemens is zich zeer binnenkort naar Madrid te begeven om zich aan te sluiten bij zijn collega's. Een accoord tusschen Berard en Jordana. Jordana en Berard hebben een uit drie documenten bestaande overeenkomst geteekend. Het Fransche ministerie van buitenlandsche zaken publiceert hierover het volgende communiqué: „De bespre kingen tusschen Berard en Jordana zijn geëindigd. Zij zijn verloopen in 'n geest van Wederzij dsche hoffelijkheid, en heb ben eenige der tusschen beide landen hangende vraagstukken op bevredigen de wijze opgelost. Na onderteekening der overeenkomsten, heeft Berard afscheid genomen van Jordana en is hy naar Frankrijk teruggekeerd, waar mede hij de hem officieel door de Fransche regeering toevertrouwde missie als geëin digd beschouwde". Zaterdagavond heeft Bonnet een telefoon gesprek gehad met Berard, die den minister van buitenlandsche zaken in algemeene lij nen op de hoogte heeft gesteld van he resultaat van zijn besprekingen. Op zeer hartelijke wijze aldus meld Havas heeft generaal Jordana Zaterdag van Berard afscheid genomen. De vertegen woordigers der beide regeeringen hebben elkander gelukgewenscht met de heropening der normale betrekkingen van goede na buurschap tusschen Frankrijk en Spanje. Jordana stelde terstond generaal Franco van het resultaat op de hoogte. Azana Vóór zijn vertrek uit Burgos heeft Berard Zaterdag het volgende aan den Havascor- respondent verklaard: „Ik heb niets toe te voegen aan de uitdrukking van mijn diepe voldoening welke ik gisteren aan den dag heb gelegd. Zoojuist hebben wij de protocol len geteekend, welke het accoord vormen, dat wij tot stand hebben gebracht. Ik denk morgen in Parijs terug te zijn en zal Bonnet terstond op de hoogte brengen. Nog eens zeg ik u verheugd te zijn over het langdurige contact dat ik heb gehad met Jordana en zijn medewerkers, en ik geloof goed werk te hebben verricht voor Frankrijk, voor Spanje, en voor den- wereldvrede". Terug te Parijs. Berard is gistermorgen uit Burgos in Parijs teruggekeerd. Verscheidene van zijn per soonlijke vrienden, waaronder Quinones de Leon, de ex-ambassadeur van Spanje, wacht ten hem op. Berard ontweek alle vragen der journalisten en zeide alleen, alvorens in de auto te stappen die hem huiswaarts moest brengen: „Het belangrijkste is, wat Vrijdag j.1. in de Kamer is gebeurd". (Berard doelde hiermede op den steun welke de kamer aan Daladier heeft ver leend in de a.s. erkennig van Franco, door het houden van interpellaties over deze kwesties te weigeren). Treedt Azana heden af? Een redacteur van.de „Times" is giste ren ontvangen door een medewerker van Azana. Deze verklaarde, dat men officieel nog niet in kennis is van het besluit, dat Azana zal nemen, maar dat: het besluit elk Qogenblik kan afkomen. In ieder geval wordt tegengesproken, dat het besluit, dat vandaag verwacht wordt door radio of pers met een communiqué verspreid zal worden. „Het af treden van een staatshoofd is een regeerings- dood: het aftreden van Azana zal vastgelegd Eenige honderden Duitsche studen ten te Dantzig hebben Zaterdagavond het vereenigingsgebouw der Poolsche studentenstormenderhand genomen en daarbij geroepen: „Wij zullen het Poolsche gespuis uit Dantzig weg vagen, zooals wij het Joodsche gespuis hebben weggevaagd." Zes Poolsche studenten werden tijdens het gevecht gewond. De commissaris-generaal van Polen te Dantzig heeft bij den Senaat ge protesteerd, welke volgens een Poolsch communiqué de verzekering heeft ge geven, dat de orde zou worden ge handhaafd. „Honden en Polen niet toegelaten." De studenten hadden 's middags reeds betoogd voor het gebouw. Het schijnt, dat de onrust een dag of tien geleden is begonnen, toen een bord met het opschrift: „Honden en Polen worden niet toegelaten" geplaatst stond in een open bare gelegenheid, welke door studenten werd bezocht. Het was als een studentengrap bedoeld, doch de Poolsche studenten hielden een worden in een onderteekend document, dat in de ambassade zal worden gelaten om er gebruik te worden door degenen, voor wie het bestemd is, volgens de tegelijk diplo matieke en regeeringsregelen. Gisteravond om 1^.20 uur is Azana van Parijs naar Cóllonge-Sous-Saleves vertrok ken. Volksfrontorganisaties te Madrid bijeen. Op initiatief van de U.G.T. hebben de ver- I .egenwoordigers van alle volksfrontorganisa ties vergaderd. In een na afloop gepubli ceerde mededeeling werd gezegd, dat allen zijn overeengekomen het volksfront weer op gang te brengen. De bevolking, zoo wordt hieraan toegevoegd blijft goeden moed hou den. De batterijen der Franco-troepen beschie ten met tuschenpoozen de Zuidèlijke wijken van Madrid. Betoogingen tegen erkenning van Franco. Op Trafalgar Square te Londen is door de arbeiderspartij een betooging gehouden om te protesteeren tegen het besluit der regee ring, Franeo te erkennen. Als sprekers tra den op Attlee en Herbert Morrison, die tel kenmale luide in de rede werden gevallen door voorstanders van een volksfront. Er werd een resolutie aangenomen, waarin uiting wordt gegeven aan „schaamte en af schuw" over de politiek der regeering. Attlee en Morrison brachten de resolutie per taxi naar Downing Street. Een groote menigte volgde te voet, doch zij vond den toegang tot Downing Street afgezet door be reden politie. vergadering, waarin de sprekers in krach tige bewoordingen protesteerden. Categorisch wordt te Danzig verzekering gegeven, aldus een Zaterdagavond te "War schau uitgegeven officieele mededeeling, dat het beleedigende opschrift in het kof fiehuis te Warschau niet het werk was van Duitsche studenten. Huth, de waarne mend president van den senaat van Dant zig, heeft dit verklaard tegenover Per- kowsky van het commissariaat generaal van Polen te Dantzig. Duitsche studenten verschenen Vrijdag in nazi-uniform en verwijderden de Polen uit de collegezaal van de polytechnische school als protest tegen de door Poolsche studenten in hun vergadering' gebezigde taal." Huth heefi, in verband hiermede de ver zekering gegeven, dat Poolsche studenten niet nog. eens uit de collegezaal zullen worden gezet. Anti-Duitsche betoogingen in Polen. Voor de Duitsche ambassade te Warschau stond Zaterdagavond een wacht van 25 politiebeambten ge posteerd in verband met anti-Duitsche betoogingen te Warschau, Krakau, Posen, Lwow (Lemberg) en Wilna. Het verluidt, dat vanwege het mi nisterie van buitenlandsche zaken den Duitschen ambassadeur officieel ver ontschuldigingen zijn aangeboden. Demonstreerende studenten drongen Zaterdagmiddag, ondanks de politiebewa king, door tot dicht bij de Duitsche am bassade. Er werd met steenen naar het gebouw geworpen, doch er werd geen scljf.de aangericht. Wel werden verschei dene betoogers gearresteerd. Te Krakau hebben Vrijdagavond Pool sche studenten een inval gedaan in het vereenigingslokaal der Duitsche studenten, waar een kloppartij met Duitsche studenten ontstond. De inventaris werd vernield. De politie kon hen slechts met moeite ver drijven. Zaterdagmorgen hielden de stu denten een betooging tegen minister Beek. Zij trachtten te betoogen voor het Duit sche consulaat, doch de politie verhinder de dit. Te Posen is het Zaterdag tot een her haling gekomen der betoogingen. De rui ten van twee Duitsche winkels werden vernield. De reserve-officieren te Lwow hebben een motie aangenomen, waarin zij hun sympathie bekrachtigen met de Poolsche studenten te Dantzig en verklaren, dat zij „in hun strijd om Polen aan den mond van den' Wéichsel te handhaven, zeker kunnen zijn van den steun der geheele natie." Te Wilna hebben ongeveer achthonderd studenten gedurende eenige uren in de hoofdstraat betoogd en daarbij geroepen „Weg met de regeering, weg met Beek." Dë mëesten der demonstreerende stü- dsxiten behoordèn tot de nationaal-demo- cratische partij, een uiterst rechtsche par- De Itaiiaansche minister van buiten landsche zaken, Ciano, heeft met zijn Poolschen collega Beek een onderhoud ge had, dat iets langer dan twee uur heeft geduurd. Velen gélooven, dat Ciano niet zal hebben nagelaten, bij Beek aan te dringen' op preciseering van de houding van Polen ten opzichte van de Itaiiaansche eischen aan het adres van Frankrijk. Ook acht men het niet onmogelijk, dat Ciano den steun van Itailë heeft aange boden voor eventueele koloniale eischen van Polen, in ruil vóór de verzekering yan Polen, dat het ten aanzien van de Itaiiaansche eischen neutraal zal blijven. Men is te Warschau van oordeel, dat Becks rede yan Zaterdagavond de wenk inhield, dat Polen-niet niet van plan is, een politiek, die Frankrijk zou kunnen ontstemmen, stilzwijgend te steunen. t] In een commentaar op de reis van Ciano naar Warschau schrijft de „Temps" m zijn bulletin du jour, dat het bestaan van de as RomeBerlijn en het samenvallen van de fascistische politiek met de actie van het nat.-soc. Duitschland een blij vende en vruchtbare samenwerking van Italië en Polen vrij moeilijk maken in Midden- en Oóst-Europa, het eenige ter rein, waar een gemeenschappelijk Itali- aansch en Poolsch belang bestaat, „Polen", aldus gaat het blad verder, „heeft geen redenen om zijn vitale belangen in Midden- en Oost-Europa op te offeren aan de bijzonder veeleiscnende vriendschap van Duitschland. Bovendien let men in War schau, waar men geenszins gelooft, dat het spel definitief ten einde is in het Donau- gebied, zeker aandachtig op de reacties, die in Roemënië, Zuid-Slavië en zelfs in Hongarije opkomen en waarvan het ver dwijnen van Stoyadinowitsj in Belgrado en van Imredy in Boedapest de teekenen vormen, waarover men zich, ondanks zekere officieele en officieuze verklarin gen vrijwel niet kan vergissen. Iedere evolutie in dezen zin, wanneer die duide lijker mocht worden, zou Polen de gele genheid geven een rol van den eersten rang te spelen. Men kan dan ook gelooven, dat het bezoek van Ciano geen positief resultaat zal hebben, dat geèn enkel nieuw accoord, hoe beperkt ook, gesloten ^al worden tusschen Italië en Polen en dat het bezoek eenvoudig een betooging zal blijven van die traditioneele vriendschap tusschen Italië en Polen, die in den aard der dingen ligt en die verklaard wordt door de moreele affiniteiten tusschen de beide volken." De algemeene indruk is, dat reis van Ciano geen directe positieve resultaten zal opleveren. Polen, dat op het oogenblik weer meer neigt tot Frankrijk én Rusland, zal ook niet spoedig aan Italië definitieve toezeggingen doen, die het gemakkelijk tegenover Frankrijk zouden kunr.en plaatsen. Een sterke diplomatie kan tegenwoordig slechts steunen op éen sterke bewapening. Dat is les, die Engeland na de gebeurte nissen in het afgeloopen jaar, geleerd heeft. Het resultaat: een enorm bewape ningsprogramma, dat afgewerkt wordt in een tempo,' dat noch Berlijn, noch Rome bij zal kunnen houden. De Britsche bewapeningen en de rede voeringen hierover van Chamberlain in het Lagerhuis, wórden dan ook op het óogenblik van uitvoering en niet altijd even vriendelijk commentaar voorzien in de Duitsche bladen. Zij blijven zich terzelf- dertijd keeren tegen Roosevelt en zij ver denken de democratieën er van een „ge vaarlijken weg" te volgen. Zoo schrijft in een hoofdartikel onder het opschrift „politiek en kanonnen" de „Frankfurter Zeitung", o.m. het volgende: „De Engel- sche politiek heeft twee kanten: aan den eenen kant een voorbereiding op oorlog, aan den anderen een vredespolitiek. Vol gens dit blad hoopt de meerderheid der EitiAischen „der omvang der Duitsche of Itaiiaansche eischen te kunnen verminde ren door het gewicht der Engelsche en Fransche kanenren. Maar dat is 'n bedroe vend misverstand. Geen enkel behoorlijk volk zal ooit afzien van een vitaal recht, hoogstens zal het den datum uitstellen, waarop het zal formuleeren". Het blad besluit: „Noch Duitschland, noch Italië zullen practisch onuitvoerbare eischen formuleeren, wanneer men er zich toe zet ze met goeden wil van dit standpunt te bestudeeren. Maar wanneer men „neen" zegt op alles en op het eerste gezichte door bijziendheid of doordat men vertrouwen stelt in dé kanonnen, dan is het nutteloos om te praten. Economische besprekingen zulten niet voldoende zijn." tij, welke in de oppositie is tegen de re geering. Betoogingen te Warschau. In de polytechnische school hebben de studenten Zaterdag opnieuw vergaderd om te protesteeren tegen de behandeling welke de Poolsche studenten in Dantzig ondervinden. De sprekers lazen verschil lende telegrammen voor van studenten verenigingen te Dantzig, waarin de inci denten werden weergegeven, en deelden vervolgens strooibiljetten uit van den vol genden inhoud. .„Polen, wegens de Duitschgezinde poli tiek der regeering bevinden onze broeders in Dantzig zich in een wanhopige situatie. De omstandigheden veroorloven ons nog niet hierop te antwoorden zooals het moet, maar antwoorden zullen wij." Een motie werd aangenomen, waarin verzocht wordt alles wat Duitsch is te boycotten. Na de vergadering poogden de studenten opnieuw te betoogen voor de scherp bewaakte Duitsche ambassade. De politie verhinderde dit evenwel. Daarop begaven zij zich in groepen naar het ministerie van buitenlandsche zaken, onder het uiten van vijandige kreten aan minister Beek. Dank zij de aankomst van politiever- sterkingen konden de studenten echter het ministerie niet bereiken. Vrijdagavond nog was door het ministerie aan de studen- tenvereenigingen verzocht Zaterdag niet te betoogen om de ontvangst van den Itali— aanschen minister Ciano niet te verstoren. Gistermiddag hebben 5000 studenten van de Universiteit van Warschau een massa-bijeenkomst gehouden, waarin een resolutie werd aangenomen, die den eisch inhoudt, dat de Duitsche studenten voor een dag de toegang tot de oPolsche uni versiteiten worden geweigerd, op welken dag dan een collecte zal worden gehouden voor het nationale Poolsche verdedigings fonds. Toen Ciano gisterochtend door de hoofd straat van Warschau reed, schreeuwde een kleine groep studenten: „Lang leve Italië, lang leve Frankrijk, weg met Duitsch- alnd." De autoriteiten hebben strenge maatregeeln genomen om een herhaling te voorkomen van de gebeurtenissen van Zaterdag, toen de studenten steenen wier pen naar de Duitsche ambassade te War schau en verwoestingen aanrichtten in de Duitsche club te Krakau. Te Gdynia zijn eveneens anti-Duitsche betoogingen ge houden. Berlijn acht het van weinig belang. In politieke kringen te Berlijn bestaat de duidelijke neiging niet te veel beteeke- nis toe te kennen aan de studentenbetoo- gingen in Polen. De rijkspolitiek richt zich niet tot stu denten aldus wordt gezegd en het rijk staat ook niet toe, dat zijn buitenlandsche politiek wordt bepaald door studenten. De zegsman voegde hieraan toe, dat niets ge makkelijker is dan een studentenorganisa tie er toe te brengen chauvinistische kre ten te uiten. Twee kerkelijke periodieken, die te Kattowitsj (Polen) worden gepubliceerd, zijn volgens een Zaterdagavond uitgegeven officieele mededeeling in Duitschland ver boden. Het zijn het evangelische parochieblad voor de Duitsche parochies in Poolsch Opper-Silezië en de Sonntagsbote. Het conclaaf voor de verkiezing van een nieuwen paus, dat a.s. Woensdag zal be ginnen, en dat in totaal bijna 300 personen omvat, die opgesloten zullen zijn, totdat de opvolger van Pius XI zal zijn gekozen, zal, naar men verwacht, minstens vier dagen duren. In dien tijd zullen de kardinalen volkomen van de buitenwereld zijn afge sneden. In een kloosterlijken eenvoud zyn de 62 departementen voor de kardinalen in een gereserveerd gedeelte van het Vaticaan in gereedheid gebracht. Velerlei gissingen over den nieuwen paus zijn te Rome in omloop. Men acht het zeker, dat een Italiaan gekozen wordt, doch ziet de tegenstelling in de libe rale en de conservatieve richting der ker kelijke politiek. Als z.g. liberalen candidaat noemt men dan kardinaal Pacelli, en als z.g. conservatief candidaat den kardinaal Lavi- trano, aartsbisschop van Palermo. Mocht men het hierover niet eens kunnen worden, dan zou een compromis bereikt worden door de verkiezing van een zuiver geestelijken herder als kardinaal Dallacosta, den aarts bisschop van Florence. Alle prognostieken kunnen echter mank gaan, daar de keus kan vallen op een der minder bekende kardinalen, gedachtig het oude Venetiaansche gezegde: „Hy die als paus het conclaaf binnengaat, komt er als kardinaal uit". Zie verder Buitenland pag. 3, 2e blad.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1