dagblad voor alkmaar en omstreken.
Polen en de internationale situatie,
Duitschland en hetBelgische Eupen-Halmédy
No. 72 Dit nummer bestaat uit vier bladen.
Zaterdag 25 Maart 1939
141e Jaargang
Voortdurende propaganda van het Derde Rijk
in dit gebied.
Wat is Nieuw-België eigenlijk.
De omstandigheden beginnen zich te
conso lideeren.
De toestand in Lithauen.
De algemeene toestand.
alkmaarsche courant
De2e Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
maanden bi» vooruitbetaling voor Alkmaar 2—,
franco door Set geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VER 1ENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0-25, groote
contracten rabat Groote letters naar nlaatsruimte.
Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HfiRMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
(Bijzondere correspondentie.)
Bij zijn triomphalen intocht te Memel
zeide de Duitsche rijkskanselier, dat
Duitschland er niet op uit was, de wereld
leed te berokkenen, doch dat het slechts
Duitschland aangedaan onrecht wilde
herstellen. „En dat is nu, aldus Hitier,
in hoofdzaak geschied".
In hoofdzaak! Er zijn dus nog bij
zaken? Welke? De Poolsche corridor?
Opper-Silezië? Noord-Sleeswijk? Rn.,,
hoe staat het met Eupen, Malmédy
St. Vijt? In Berlijnsche politieke kringen
zegt men thans nog; wat dit laatste
betreft: misschien!...
Wat eigenlijk?
De tweetalige strook, het overloopings-
gebied van de Duitsche en Fransche taal, die
aan Italië's Noordergrens in Zwitserland
eindigt, begint precies bij het Vierlanden-
punt op de Vaalser berg. Vroeger vond men
daar, met de zon om gerekend: Duitschland,
België, Moresnet en Nederland. Na den
wereldoorlog is die anomalie Moresnet op
geheven, en de Belgische grens die voor
1914 Zuidzuidwest liep, gaat er nu Zuidoost,
op wat tot d r i elandenpunt is geworden.
Daar begint Nieuw-België, de drie kantons
Eupen, Malmédy en Sint Vijt, vóór den
oorlog Duitsch, thans Belgisch grondgebied.
Zullen ze voorgoed Belgisch blijven?
Op het fronton der Münchener Feldherrn-
halle staat te lezen: „Heer, maak ons vrij!"
In die Halle hangen kransen, telkenj are
ververscht, met opschriften: Oost-Pruisen,
Danzig, Memel, Sleeswijk, Zuid-Tirool, Onze
koloniën. Voor 1934 hing er óók een krans:
Rijn en Saar. Maar sinds enkele jaren is dat
wat veranderd. Er staat nu: Rijn, Saar,
Eupen en Malmédy. En: de Rijn en het
Saargebied z ij n bevrijd sindsdien. De ge
volgtrekking ligt voor de hand!
Na den wapenstilstand: de Heimat-
bund.
Toen de wapenen aan het Westelijk front
gestreken werden, verkeerde de streek, die
men thans Nieuw-België pleegt te noemen,
in een droevigen toestand. Alle mannen, van
1850 jaar, waren over de fronten van
Europa verspreid; de bevolking was uitge
hongerd, de industrie kapot, voorzoover het
geen oorlogsindustrie was tenminste.
Dit was een geweldig probleem voor den
Belgischen hoogen koninklijken commissaris,
luitenant-generaal baron Baltia. Niemand
beweert, dat het voorloopige bewind van
vier jaren volmaakt is geweest; maar de
begane misslagen waren welhaast onver
mijdelijk en ze zijn in elk geval reeds lang
vergeven en vergeten, door allen: met den
mantel der liefde bedekt:.
In 1925 liep baron Baitia's mandaat ten
einde. Van toen dateert het optreden van den
Heimatbund. Die men kent het liedeke
alleen cultureele doeleinden zou na
streven, zich van politiek verre zou houden
de kantons al overstroomd met Duitsche
aanplakbiljetten, waarop de kathedraal van
Aken onder de bedreiging der Belgische
kanonnen stond afgebeeld. De Christelijke
Volkspartij nam weer aan de verkiezingen
deel. de Heimatbundsche kandidaat werd
weer verslagen. Toch zette hij zijn anti-
Belgisch en dus hoogverraderlij k gestook
voort. Tot het gerecht zich ermee bemoeide
en dezen „Vaterlandsgetreue" met enkele
stokende familieleden kort en goed van de
Belgische nationaliteit vervallen verklaarde
en ze meteen over de Oostgrens liet zetten.
Inmiddels was Adolf Hitler's ster rijzende
en de invloed van dr. Göbbel's propaganda-
systeem deed zich ook in deze streek gevoe
len. En niet zuinig ook.
Van Christelijke Volkspartij naar
Heimattreue Front.
De leiders van den slechts „cultureele"
doeleinden nastrevenden Heimatbund had
den jarenlang intieme betrekkingen onder
houden tot de Duitsche R.K. Volkspartei.
Een deel hunner stamde uit de R.K. syndi
caten van het Rijnland. Voor de nazi's dus
eigenlijk verdachte „bonzen". .Maar dat
duurde niet lang: een paar maanden, nadat
Hitier aan de macht was gekomen, onder
hield de Eupener wethouder Heinrich Bar-
tholemy reeds betrekkingen met dr. Ley's
Arbeitsfront. En zoo bedrijft men in de
R.K. Belgische syndicaten Duitsche nazi-
propaganda, terwijl men niettemin de voor-
deelen van den Belgischen vakbond gaarne
op den koop toe neemt. Pecunia non oleL...
Directies en werkmeesters der bedrijven in
Nieuw-België voeren ook pro-Duitsche pro
paganda. En wiens brood men eet, diens
woord spreekt men nog maar al te vaak
In het Eupener Kabelwerk b.v., een
groote fabriek met enkele honderden arbei
ders, heeft men „specialisten" van over de
grens, die alles doen om hun mede-arbei
ders op den nazi-weg te sturen; toen kort
na de mobilisatie van verleden jaar Sep
tember de opgeroepenen uit een Eupener
lakenfabriek weer afzwaaiden, riep de di
recteur de mannen tezamen, gaf hen 'n ge
schenkje en hield een toespraak met als
strekking, zich onverwijld bij het Heimat
treue Front aan te sluiten!
Wat is die Heimattreue Front?
Het Heimattreue Front werd in Nieuw'
België in 1936 gesticht, «enige weken voor
de verkiezingen. Naar het voorbeeld van
Dantzig, Oostenrijk en Tsjechoslowakije
zaliger, enz.. De benaming Chr. Volkspartij
klonk te Roomsch-Katholiek: er moest een
echt Front komen. Met nu als openlijk:
doelstelling: het voeren van politieke actie;
de cultureele actie zouden ze wel aan de
Heimatbund overlaten.
In de statuten werd het geheele syteem
der nazi's op en top gevolgd: Bezirke, Orts-
gruppenleier, Strassenwarte straatspion
nen en al dat fraais meer. En in de
praktijk laten ze geen middel ongebruikt:
bedreiging, boycot, brutaliseeringDe
middenstanders scheldt men uit voor aan
hangers van het politieke katholicisme en
tegelijk voor marxisten en bolsjewiki. Met
als tegenhanger het steeds terugkeerende
refrein: Hitier komt, Hitier komt, en wee,
wie dan niet met ons zal zijn!
Alles naar Duitsch model!
Voor diegenen dié oud en arm zijn,
hebben de nazi-agenten allerhande atten
ties: Liebesgaben krijgen ze; Spekpaketten
noemt het volk ze hier. Voor die pakjes
zorzgt de Frauenschaft: een aantal domme
vrouwen, door enkele voorname dames gelijk
schapen geleid en opgekweekt tot militee-
rende moeders. De jonkheid wordt toever
trouwd aan verdachte Turnvereine, inge-
lijf in gecamoufleerde Hitlerjeugdformaties,
en dan ziet men ze met vaandel en trom
melslag over de straten trekken, juist gelijk
in Duitschland. Sommige staatstraktement
trekkende onderwijzers leeren de kinderen
liever Duitsche Wanderleider dan Belgische
geschiedenis. En de voormalige, want afge
zette, schepen van onderwijs Gierets zei:
best hoor, die geschiedenis gaat den kinde
ren toch niets aan!
De Turnvereine zijn echte broeinesten
De Times meldt uit Warschau:
Het bericht van de bezetting van Memel
door de Duitschers heeft verontwaardiging
doen toenemen in breede kringen, die eenig
ongeduld toonen ten aanzien van de huns
inziens passieve houding der regeering. De
terughoudendheid van de regeering is ze
ker geen gevolg van onverschilligheid, zoo
als een paar dagen geleden in de officieuze
pers werd verklaard maar er is nooit sprake
van geweest om voor de Memelkwestie ten
strijde te trekken.
Wat de Duitsch-Lithausche overeenkomst
betreft die gisteren te Berlijn is geteekend
is men van meening, dat dit accoord niet
noodzakelijk de Duitsche expansie langs de
Baltische kust zal tegenhouden. Men is van
gevoelen dat als Lithauen uit eigen bewe
ging zijn toevlucht tot gewapenden tegen
stand tegen een verder Duitsch oprukken
zou nemen, Polen te hulp zou komen en
van nazipropagahda.. Onder het voorwend
sel der Leibesertüchtiging trekken ze de
eugd naar Duitschland, om ze daar als
Duitschers onder vreemd juk voor Hitier te
laten defileeren. Het héét natuurlijk weer,
dat de Turnvereine niet aan politiek doen,
maar wie heeft dat liedje niet eerder, in
Sudetenduitschland b.v., op de viool hooren
spelen?
Wie niet in de gymnastiekvereniging
wil, gaat bij de zweefvliegerij. Dit is een
nog veel openlijker nazi-naaperij. Met. hun
hooge laarzen, die de knapen slechts uit
schijnen te doen als ze naar bed gaan,
maakt deze verkapte S. A. een schijnbaar -
martialen indruk. Met de sport bemoeien ze
zich even weinig als met ganzenhoeden.
Wel propagandamarschen maken, toen Oos
tenrijk overweldigd werd. Maar toen de
rijksveldwacht in zicht kwam, smeerden de
helden 'm. Als pislammekens werden ze
uiteengedreven.
De meisjes van 14-20 jaar komen in de
Wandergruppe der Frohen Madel. Wederom
niets anders dan een nauwelijks gecamou
fleerde B.D.M. (Bund Deutscher Madel).
Bij hun uitstapjes in het Derde Rijk dragen
deze frohe meiskes het officieele embleem
van den B.D.M.
Ziedaar de organisaties van, in en om het
Heimattreue Front.
Niettemin werd alles in het werk gesteld om
de banden met Duitschland zoo sterk moge
lijk aan te snoeren. Tot aan den val van e
republiek van Weimar waren de leiders nog
president en secretaris; sindsdien heeten ze
al openlijk: Ortsgruppenleiter en BezirKs-
leiter. De „Maatschappijen" en vereenigm-
gen worden zooveel mogelijk naar Duitsch
land gehaald; de kinderen der Heimatbun-
ders moeten er hun vacantiedagen
brengen, bijvoorbeeld aan de „Nordsee p
dat ze daar met nationaal-socialistische
ginselen gespijzigd kunnen worden.
In 1925 nam Nieuw-Belgie voor t eers
aan de verkiezingen voor het Belgische pa -
lement deel. De Christelijke Volkspartij, die
jegens België loyaal gezind heette
in wezen een verkapte nazi-organisatie -
stelde een candidaat; die werd met gekozen,
en van toen af zette de anti-Belgische pro
paganda eerst recht door. De boeien g
nu uit den Belgischen Boerenbond deze
trok toen uit den aard der zaak de gelee"<f
kapitalen terug, maar geen nood. een
genaamd Nederlandsche bank hie P
middellijk. Later bleek, dat de kapi a
de Wilhelmstrasse gekomen waien,
Landesbank der Rheinprovinz in Dusse
d°In de' Akener regeeringsbureelen wastoen
al een speciale afdeeling voor Eup
eciaie <uurau,e- Woi.
dy, waar wekelijks de leiders van
matbund op het matje moesten komen. Zoo
stonden de zaken tot aan den va
republiek van Weimar. Daarna tiaA ,CVde
stilte in. Maar dat duurde kort-
Kamerverkiezingen van 1929 enl
Het veranderde
Midden-Europa.
De Deutsche diplomatisch politische
Korrespondenz schrijft over de reacties op
de nieuwe Duitsch-Roemeensche overeen
komst, dat wanneer men in Engeland thans
beweert, dat het Roemeensch economisch
leven thans heelemaal afhanxelijk is ge
worden van Duitschland en dit een
omstandigheid, die tot een politieke onder
werping moet leiden, noemt dit niets
anders beteekent dan een onmachtige
ergernis over het feit, dat het niet gelukt
is, het succes van de overeenkomst te
torpedeeren. Engeland pleegt bij het na
streven van politieke doeleinden overal
werktuigen te hebben die vaak uit snobis
me de Engelsche belangen gehoorzamen.
Dit feit is weer eens duidelijk te voorschijn
gekomen bij de jongste campagne van
Engeland tegen de Duitsche onderhande
lingen, eerst bij de leugen van het Duit
sche ultimatum aan Roemenië en later bij
het zenden van een handelsdelegatie naar
Boekarest, welke, naar de Engelsche mi
nister van handel heeft verklaard, als een
tegenzet op de Duitsche besprekingen op
gevat moest worden. De ervaringen van de
laatste dagen, aldus besluit de Diplo zijn
artikel niet zonder genoegen, en hiermede
bedoelen wij zoowel de economische en de
politieke ervaringen zullen in Engeland
iets van de erkenning laten groeien, dat
een verbond met den Britschen leeuw
minder dan ooit als ideaal voor die naties
in aanmerking komt, die er op uit zijn
om in een verwarden tijd veiligheid en
welvaart te vinden.
Ook de andere Duitsche bladen bespre
ken uitvoerig het mislukken van de En
gelsche reactie op de jongste Duitsche
successen. De Lokal Anzeiger schrijft dat
de bladen van de Westelijke mogendheden
de vorige week, alleen als een week van
zwarte dagen kunnen karakteriseeren,
wanneer zij meenen dat het programma
van de democratieën er in bestaat zich te
verzetten tegen een natuurlijke uitwisse
ling van buurvolken. en zich te verzetten
tegen het werk voor den vrede.
De Berliner Börsenzeitung meent dat
Engeland zonder schrupules heeft beweerd
dat Roemenië werd bedreigd er. een aantal
andere landen heeft belast met de catego
rische vraag, wat ze dachten te doen om
Roemenië ook militair te hulp te
snellen. Zonder twijfel is het verdrag met
Duitschland voor Roemenië van historische
beteekenis, doch niet in dien zin, lat
Duitschland thans de hand op dat land
gelegd heeft. Het zou een verheugend
teeken van bezinning van de zijde van
Engeland zijn als men het nieuwe verdrag
zou zien in het kader van de door Cham-
berlain toegegeven behoefte aan export
van Duitschland. Het was de bedoeling
van Engeland om Duitschland den toe
gang tot de Roemeensche grondstoffen te
versperren omdat daarmede het onmen-
schelijke wapen van Engeland tegen
Duitschland, de blokkade kwam te ver
vallen.
Na tien dagen van zeer groote activiteit,
waarin het Duitsche rijk zich verzekerde
van het protectoraat over Bohemen en
Moravië, den terugkeer van Memel, de
verdragen met Slowakije en Roemenië,
verwacht men algemeen een zekere pauze
tot 20 April, den dag waarop Hitier vijftig
jaar zal zijn. Deze verjaardag zal dit jaar
met buitengewonen luister worden gevierd.
Tevoren zal Hitier op 1 April de tewa
terlating verrichten van het tweede pant
serschip van 35.000 ton, de Von Tirpitz.
Bij die gelegenheid zal hij een redevoering
houden, welke in het bijzonder gericht zal
zijn tot het buitenland. Men denkt, dat hij
dan drie weken rust zal nemen te Berch-
tesgaden.
Göring zal wel niet voor 15 April te
Berlijn terugkeeren.
Men meent te weten, dat Göbbels en
Von Ribbentrop zich opmaken om voor
iwee of drie weken met vacantie te gaan,
waarschijnlijk naar Italië.
In politieke kringen te Berlijn heeft men
den indruk, dat een „Paaschvrede" ook
door Italië zal worden geëerbiedigd.
Men schijnt geen sensationeele verkla
ringen te verwachten in de redevoering,
welke de duce Zondag zal uitspreken. In
dien de schijn niet bedriegt, schijnt men ze
in ieder geval niet te wenschen.
Aan een verslaggever van de „Popoio
d'Italia" heeft maarschalk Göring ver
klaard, dat zijn verblijf in Sa i Remo ook
daartoe dient de geruchten te weerleggen
als zou een wijziging gekomen zijn in de
houding van Duitschland jegens Italië.
Duitschland zal onvoorwaardelijk Italië
trouw blijven wat er ook gebeuren moge,
Duitschland zal steeds aan Italië's zijde
staan. Elke machtsvergrooting van Duitsch'
land is ook een machtsvergrooting van
Italië en omgekeerd. De werkelijkheid, dat
Frankrijk door het verdwijnen van den
kunstmatigen staat Tsjecho-Slowakije
veertig divisies verloren heeft, moest de
westelijke democratieën tot nadenken
brengen. Want als zij 40 divisies verloren
zouden hebben, moest men bedenkèn, dat
wij iets gewonnen hebben. De poging van
Engeland, om zooveel mogelijk landen tot
een bestrijding van de „as" te bewegen,
verwondert niemand. Het is te hopen, dat
deze volkeren intelligent zijn om zich te
herinneren ,dat Engeland altijd naar dom
ooren gezocht heeft, die bereid waren voor
hem te vechten. Duitschland en Italië
zullen echter voortgaan naar het eene
doel: vrede en gerechtigheid voor de vol
keren.
Over zijn reisplannen zeide Göring ,dat
hij nog eenige weken aan de Rivièra blijft,
om dan naar Rome te gaan, Mussolini te
bezoeken, en wellicht ook maarschalk
Balbo in Libye.
dat deze zelfde bereidheid om een buurland
te hulp te komen zou worden uitgebreid tot
Hongarije.
Er bestaat evenwel geen enkele gezind
heid aan te wijzen, dat deze opvatting van
de officieele bedoelingen van Polen gegrond
is. Het is zeker dat Polen geen oorlog zoekt,
maar het is even zeker, dat het een directe
uitdaging zonder aarzeling zou aanvaarden.
Dit is altijd de Poolsche politiek geweest,
welk het heeft weerhouden zich aan te slui
ten bij internationale blokken of groepen,
gericht tegen een van zijn groote buren
Duitschland en Rusland. In niet officieele
kringen is men daarom van meening dat
Polen om consequent te blijven zich niet
zoo maar kan aansluiten bij de voorgestelde
verklaring tegen Duitsche agressie. Dit nog
afgescheiden van de vraag of het eenig ef
fect van zulk een verklaring verwacht.
Het sceptisme ten aanzien van de
waarde van het te Berlijn geteekende
verdrag wordt ook verklaard uit de
mogelijkheid dat in Lithauen een re
volutie ontketend wordt in naam van
prof. Woldemaras of een andere bij
zondere vriend van Duitschland die
zijn land onder de bescherming zou wil
len stellen van Hitier, die er dan de
orde zou herstellen indien het tegen
woordige regime zich actief er tegen
zou verzetten te worden verdreven. Het
is waarschijnlijk dat in dat geval de
openbare meening de Poolsche regee
ring zou dwingen zich door zulke ge
beurtenissen als rechtstreeksche uitda
ger te beschouwen.
Polen erkent Bohemen en Moravië
niet.
Naar niet officieel werd medegedeeld
heeft Polen besloten de nieuwe status van
Bohemen en Moravië niet te erkennen hoe
wel de „onafhankelijkheid" van Slowakije
onmiddellijk volledig erkend werd, voor
dat Tiso deze nieuwe republiek onder Hit-
Iers bescherming stelde. Onlangs was tus-
schen Polen en Tsjecho-Slowakije een han
delsverdrag gesloten, thans heeft de Pool
sche regeering naar men zegt er van afge
zien om zooals men van plan was een Pool
sche vertegenwoordiger naar Berlijn te zen
den teneinde de Duitsche regeering te ver
zoeken het verdrag te doen gelden ondanks
de veranderde status van het gebied.
Roemenië en Hongarije.
Het schijnt, zoo seinde Havas uit Boeka
rest, dat de Roemeensch-Hongaarsche cri
sis ten einde loopt. Nu de Duitsch-Roemeen
sche handelsbesprekingen, welke dreigden
te mislukken, tot een voor beide partijen
bevredigend einde zijn gebracht, kan Roe
menië het oorlogsmaterieel ontvangen, dat
het in Tsjecho-Slowakije heeft besteld, toen
dit land nog een zelfstandige republiek
was. Men kan zich nog niet met zekerheid
uitspreken, doch wel heeft men den indruk
dat een zekere ontspanning is ingetreden.
Teleurstelling.
De Times meldt uit Boekarest:
Roemeensche officieele kringen zijn te
leurgesteld door de wijze waarop het
DuitschRoemeensche handelsverdrag 'in
het buitenland is geïnterpreteerd, waarbij
men er op wijst dat Roemenië bereid is
hetzelfde verdrag te teekenen met ieder
ander land dat zulks wenscht.
Na verscheidene dagen van onzekerheid
en toenemende spanning heeft de ondertee-
kening van het verdrag met Duitschland
groot verplichting gebracht daar men van
meening is dat Duitschland nu het dit han-
delsaccoord tot stand heeft gebracht (en
er in heeft toegestemd de in Tsjecho-Slo
wakije geplaatste bewapeningsorders ook
verder uit te voeren) zijn invloed in Hon
garije zou aanwenden om dit land te doen
demobliseeren, aldus voor Roemenië den
weg vrij te maken de extra opgeroepen
troepen naar huis te zenden.
De avondbladen slaan een opgewekten
toon aan en wijzen op eenige hoopvolle tee
kenen zooals het besluit van Londen, Parijs
en Moskou om gewelddadige wijzigingen
in de Europeesche situatie niet langer te ge
dogen, de rede van koning Victor Emanuel
en de overtuiging dat de speciale militaire
maatregelen van meer dan een staat wel
spoedig zullen worden afgelast.
Zie verder Buitenland pag. 2, 2e blad.