dagblad voor alkmaar en omstreken.
„Eeuwige vrede eert ramp voor de beschaving
De as Rome-Berlijri hecht en sterk.
Hussolini eischt: „vitale ruimte".
Onderhandelingen tusschen Madrid en
Burgos plotseling afgebroken.
Maandag 27 Maart 1939
141e Jaargang
Mussolini's rede bevatte enkele zeer belangwekkende
punten, t.w.:
Ie. Een eeuwigdurende vrede zou een ramp zijn voor de be
schaving, maar een „langdurig tijdperk van vrede" heeft de
wereld noodig;
2e. Wat er de laatste weken in Midden-Europa gebeurde, was
noodzakelijk en pogingen, om de „as" te verbreken, zouden
nutteloos zijn;
3e. Mocht een coalitie tusschen de democratische landen tot
stand komen, dan zulien de autoritaire staten „de uitdaging"
aanvaarden
4e. De verhouding tot Frankrijk is afhankelijk van de oplos
sing der bestaande kwesties: Tunis, Dzjiboeti en het Suez-
kanaal;
5e. De Middellandsche Zee is de „vitale ruimte" voor Italië.
Democratische coalitie
een „uitdaging".
Wat Rome van Parijs
scheidt.
Verhouding tot Frankrijk
Franco zet een offensief in.
De algemeene toestand.
Wapenstilstand tusschen
Hongaren en
Slowaken.
Gemengde grenscommissie
ingesteld.
alkmaarsche courant.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
Iranco door ^et geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
No. 73 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
PRIJS PER GEWONE ADVER1ENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0 25, groote
contracten rabat Groote letters naar nlaatsruimte.
Brieven Iranco aan de N V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON. Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Zondagmorgen heeft Mussolini voor een gehoor van duizenden en nog eens
duizenden Italianen zijn met groote spanning verbeide rede gehouden ter ge
legenheid van den 20sten verjaardag van de fascistische strijdhonden.
Tevoren had de Duce een telegram van Hitier ontvangen, waarin deze herinner
de aan de trouwe vriendschap tusschen Italië en Duitschland en waarin de
Führer ten overvloede nog eens wees op het feit, dat het Duitsche volk Italië
zal steunen, als dit noodig mocht zijn.
Nadat de Duce allereerst de duizenden
Italianen herdacht had, die voor de
beweging gevallen zijn, „zoowel op de
straten en pleinen in Italië als later in
Afrika en Spanje" en nadat hij er op
gewezen had, dat de revolutie nog lang
niet is geëindigd, doch nog nauwelijks
is begonnen, kwam hij tot het eigenlijke
deel van zijn rede, waarop de wereld in
spanning wachtte.
Allereerst wees hij er op, dat de „demo-
plutocratische leugenwinkel" vele malen de
op handen zijnde ineenstorting van het fas
cistische Italië had aangekondigd, omdat de
strijd in Afrika en vooral in Spanje zoo veel
bloed gekost had. Maar zoo vervolgde
Mussolini wat wij gedaan hebben, mag
dan belangrijk zijn, voor ons is nóg belang
rijker wat wij zullen doen. Enwij zullen
het doen, omdat mijn wil geen hinderpalen
kent en omdat de geestdrift en offervaar
digheid van het Italiaansche volk onaange
tast zijn.
Kameraden van de squadristi! Uw bijeen
komst, die het hoogtepunt vormt van de
plechtigheden ter gelegenheid van den
twintigsten verjaardag van het fascisme,
vindt plaats op een ernstig tijdstip van het
Europeesche leven. Wij laten, en wij zullen
ons niet laten beïnvloeden door hetgeen
men oorlogspsychose noemt: een mengsel
Van hysterie en vrees. Onze koers is bepaald
en onze beginselen zijn duidelijk."
Eeuwige vrede een ramp!
Mussolini zette deze beginselen in vijf
punten nader uiteen.
Ten eerste: „Hoewel de pacifisten van
heroep bijzonder verachtelijke individuen
zijn, hoewel het woord vrede thans een
■weinig afgezaagd is geworden en als valsch
geld klinkt, en hoewel het welbekend is,
dat wij een eeuwigdurenden vrede als een
ramp voor menschelijke beschaving zouden
beschouwen, zijr. wij van oordeel, dat een
langdurig tijdperk van vrede noodzakelijk is
om de menschelijke beschaving zich verder
fe laten ontwikkelen. Doch, hoewel wij nog
kortgeleden gepolst zijn, zullen wij geen
enkel initiatief nemen, voor onze heilige
rechten zijn erkend".
Ten tweede zeide Mussolini, dat pogin
gen om de as Rome-Berlijn te verbreken
kinderachtig zijn. De as is niet alleen een
betrekking tusschen twee staten, het is een
ontmoeting tusschen twee revoluties, die
lijnrecht ingaan tegen alle „andere opvat
tingen" van de hedendaagsche beschaving.
Ik verklaar u, dat, als de groote demo
cratieën bittere tranen schreien over
het ontijdige en eenigszins beschamen
de einde van die, welke haar meest ge
liefde schepping was, dan is dit een zeer
goede reden voor ons, om ons van haar
min of meer gepaste tranen niets aan te
trekken.
Ik verklaar hier met nadruk, dat hetgeen
zich In Midden-Europa heeft afgespeeld,
noodzakelijk moest gebeuren.
ik kan hieraan toevoegen dat, als het
probleem op het moreele plan wordt ge
plaatst, niemand ik herhaal, niemand
het recht heeft, den eersten steen te wer
pen, zooals de oude en de moderne geschie
denis van Europa overvloedig aantoont. Het
is duidelijk, dat, wanneer een volk, dat een
groot aantal manschappen en enorme wa
penarsenalen had, niet in staat is, een „ge
baar" te maken, dit aantoont, dat het rijp,
zeer rijp is voor zijn nieuwe lot.
En tenslotte moet ik verklaren, dat,
als het, zooals de bedoeling is, mocht
komen tot de vorming van een coalitie
tegen de autoritaire regimes, deze
regimes de handschoen zullen opneitneu
en op alle punten der aarde van de ver
dediging tot den aanval zullen over
gaan."
Mussolini vervolgde: „In mijn rede te
Genua heb ik gesproken van een barricade,
die Italië van Frankrijk scheidde. Deze bar
ricade kan als vrijwel geslecht worden be
schouwd en over enkele dagen, wellicht
over enkele uren, zal de prachtige infan
terie van het nationale Spanje den laatste.i
Mussolini.
slag geven, en zal dit Madrid, waar de link-
schen den dood van.het fascisme verwacht
ten, integendeel het graf van het commu
nisme zijn".
„In de Italiaansche nota van 17 Sep
tember 1938 zijn de Italiaansche vraag
stukken ten aanzien van Frankrijk,
vraagstukken, die van kolonialen aard
zijn, duidelijk gesteld. Deze vraagstuk
ken hebben een naam: zij heeten Tunis,
Djiboeti en het Suez-kanaal.
De Fransche regeering is volkomen
vrij om te weigeren deze problemen
ook maar te bespreken, zooals zij tot
dusver heeft gedaan met een teveel her
haald en wellicht te uitdrukkelijk
„nooit". Doch het zal er zich niet over
mogen beklagen, als de kloof, welke de
beidé landen op het oogenblik scheidt,
zoo diep wordt, dat het zeer moeilijk
zal worden haar te overbruggen.
Wat ook de ontwikkeling der gebeurte
nissen zal zijn, wij willen, dat men niet
meer spreekt van broederschap, banden
van zuster en neven of andere bastaard
verwanten, omdat de betrekkingen tusschen
de staten betrekkingen zijn van kracht. Het
zijn elementen, die hun politiek bepalen".
In het volgende punt noemde Mussolini
de Middellandsche Zee, die, naar hij zeide,
in geografisch, historisch, politiek en mili
tair opzicht een vitale ruimte voor Italië is.
Wanneer wij Middellandsche Zee zeggen,
aldus de Duce, rekenen wij hiertoe natuur
lijk ook de golf, die Adriatische Zee heet,
en waarin de Italiaansche belangen de voor
naamste, doch ten aanzien van de Slaven
niet exclusief zijn, en daardoor heerscht er
sedert twee jaar vrede".
Tenslotte legde Mussolini den nadruk op
de noodzakelijkheid van bewapening „Het
wachtwoord", zeide hij, „is dit: wij zullen
de kanonnen, schepen en vliegtuigen ver
meerderen. Tot eiken prijs, zelfs indien wij
tabula rasa moesten maken van alles, wat
men het burgerlijke leven noemt. Wanneer
men sterk is, is men bij zijn vrienden ge
liefd en wordt men door zijn vijanden ge
vreesd".
Juan del Rio heeft gisteravond na
mens den nationalen verdedigingsraad
te Madrid de volgende verklaring afge
legd:
„De verdedigingsraad heeft, volgens het
plan dat hij zich gesteld had, onderhande
lingen geopend met de regeering te Burgos,
aan wie hij zijn voorwaarden voor de over
gave van het republikeinsche Spanje heeft
voorgelegd. De voornaamste dier voorwaar
den zijn de volgende:
De rechtsche regeering zal de onaantast
baarheid van het gebied eerbiedigen. Civiele
en militaire personen, die aan den strijd
hebben deelgenomen, zullen behandeld wor
den met een maximum van consideratie.
Een waarborg zal worden gegeven, dat gee
nerlei weerwraakmaatregelen genomen zul
len worden tegen de genoemde personen en
dat alleen de geregelde rechtbanken geroe
pen zullen worden om deliquenten te oor-
deelen. Eerbiediging van leven, vrijheid en
belangen der militairen, militiemanschappen
en openbare ambtenaren. Een tijdperk van
minstens 25 dagen zal worden toegestaan
om personen, die dat wenschen, in staat te
stellen naar het buitenland te vertrekken.
De Italiaansche en Marokaansche troepen
zullen uit Spanje worden teruggetrokken.
De voorwaarden.
De rechtsche regeering heeft geantwoord:
1. De nationalistische regeering hand
haaft haar verklaring dat zij, die geen mis
daden hebben gepleegd, op haar edelmoe
digheid kunnen rekenen.
2. Officieren en soldaten, die vrijwillig
de wapenen neerleggen, zullen in dienst
worden gesteld van de verdediging van
Spanje.
3. Zij, die de wapenen neerleggen en zoo
nutteloos bloedvergieten voorkomen en zou
den wenschen te vertrekken, zullen een
vrijgeleide krijgen voor de veiligheid van
hun persoon.
4. Spanjaarden, die in het buitenland
wonen en die hun onderwerping aanbieden,
zullen veilig in Spanje kunnen leven.
5. Zij die misdaden hebben gepleegd, zul
len voor den rechter moeten verschijnen.
6. Zij die schuldig zijn aan agitatie, ge
vaarlijk voor den staat, zullen voor den
rechter moeten verschijnen.
7. Niemand zal een straf kunnen onder
gaan, welke langer duurt dan noodig is voor
zijn bestraffing en onderwerping.
8. Iedere tegenstand tegen onzen op-
marsch wekt verantwoordelijkheden, welke
getraft zal worden, naarmate meer bloed
nutteloos is vergoten.
Onderhandelingen.
De verdedigingsraad heeft hierop geant
woord met aan de regeering te Burgos te
vragen twee militaire leiders te willen ont
vangen om te onderhandelen over de voor
waarden der overgave en de verdere bij
zonderheden vast te stellen. Deze beide mi-
De rede van Mussolini heeft zooals
reeds werd verwacht geen crisis uitge
lokt. De duce bepaalde zich ertoe, zijn
trouw aan de „as" te betuigen en het
geschil met Frankrijk uiteen te zetten. Hij
e i s c h t e niet, maar vertelde slechts, dat
de verhouding tot Frankrijk afhankelijk
is van de oplossing der bestaande proble
men: Tunis, Dzjiboeti en het Suezkanaal.
Is Frankryk niet geneigd te onderhandelen
en concessies te doen, dan zal die verhou
ding slecht zijn. Meer niet: het dreigement,
dat Hitier al zooveel keer met succes heeft
toegepast: wapengekletter, ontbreeks voor
alsnog.
Zeker de „onvervreemdbare rechten"
en de „natuurlijke aspiraties" blijven,
evenals het feit, dat Mussolini ons weer
opnieuw duidelijk maakte, dat het fascisme
de stelling huldigt, dat een eeuwige vrede
een „ramp voor de beschaving" zou be-
teekenen. In de toekomst is dus de vrede
niet verzekerd: te zijner ijd zal Mus
solini zelfs een oorlog uit principe
toejuichen.
Maar voor de allernaaste toekomst is
het oorlogsgevaar niet vergroot. En de
wereld leeft nu eenmaal op korten ter
mijn: we zijn tegenwoordig al blij als we
den eenen dag met eenige 2ekerheid dur
ven voorspellen, dat het den volgenden
nog wel los zal loopen Wat er dan daar
na zal gebeuren? De internationale ver
houdingen zijn zóó weinig stabiel, dat het
dwaasheid is zich aan illusies over te
geven. Zooals hierboven is gezegd: zoolang
er „dynamische rijken" als Du'tschland en
Italië zullen bestaan zal de wereld geen
duurzame rust vinden. Heeft Mussolini
niet gezegd, dat „gevaarlijk leven" het
ideaal van het fascisme is?
In het commentaar van de Britsche pers
op de rede van Mussolini komt algemeen
een ontspanning tot uiting. De meeste bla
den zijn van meening, dat de rede den
toestand niet erger maakt, hoewel deze
toestand ook niet er door worut verbeterd.
Ook wijzen alle bladen er op, dat Mus
solini een langdurige periode van vrede
voor Europa noodzakelijk oordeelt en de
„Daily Mail" voegt hieraan tce, dat Italië
niet is bezield met dien geest van avon
tuur, welke onlangs bij het andere einde
der as tot uiting is gekomen.
De „Times" schrijft, dat de rede, met
behulp van een kundige diplomatie, een
keerpunt kan vormen in den gang van
zaken in Europa. Mussolrv heeft een
nieuw punt van uitgang gevonden.
De „News Chronicle" schrijft, dat de
rede van de duce heftig van uitdrukking
was, doch zijn toespelingen op de huidige
vraagstukken waren gematigd. Hij gaf het
verlangen naar een langdurigen vrede te
kennen en aangezien vrede noodzakelijk
is voor de economische ontwikkeling van
het Italjaansche rijk, gelooft het blad, dat
de duce werkelijk een oorlog wil vermij
den. Indien Frankrijk evenwel wil onder
handelen over de Italiaans _he verlangens,
dan mag het zich hierdoor evenwel niet
laten verleiden, haar waakzaamheid te
laten verslappen.
De „News Chronicle" en de „Manches
ter Guardian" beschouwen beiden de
woorden van Mussolini ten aanzien van de
Adriatische zee als een waarschuwing aan
Duitschland, hier uit te blijven.
De „Daily Telegraph" merkt op, dat
Mussolini slechts Tunis, Djiboeti en Suez
heeft aangeduid als geschilpunten, doch
dat hij zijn eischen niet heeft omschreven.
Hij wacht af tot Frankrijk de onderhande
lingen zal openen.
Ten aanzien van de Italiaansche eischen
schrijft Bourgues in de „Peti; Parisien"
dat Frankrijk aan Italië niets heeft te
vragen. Indien de regeering te Rome het
noodig vindt, te onderhandelen, dan kan
zij op het Palazzo Farnese iemand vinden,
die kennis kan nemen van haar verlangens
en zij heeft ook een ambassadeur te
Parijs, die deze verlangens op het Quai
d'Orsay kenbaar te maken. Italië blijft de
zee, welke de zuidkust van Frankrijk,
Corsika, Noord-Afrika en Syrië bespoelt,
beschouwen als een „levensruimte" voor
haar. Italië moet niet vergeten, dat de
Middellandsche zee voor Frankrijk van
even groot belang is als voor Italië, om
gelijke redenen.
Tenslotte schrft Bourgues: „Wij weten,
dat de leuze: „wee den zwakke" een
treurige wet is geworden in den tijd waar
in wij leven. Wij moeten derhalve zorgen
niet zwak te zijn."
litaire parlementairs zijn 23 Maart naar
Burgos gegaan en hebben gevraagd een
document over de voorwaarden der over
gave op te stellen. Als symbolische daad
voor de onderwerping eischten de recht-
schen, dat de geheele luchtmacht van den
verdedigingsraad op 25 Maart tusschen 15
en 18 uur zou worden overgegeven. Op 25
Maart deelde de verdedigingsraad mede,
dat tengevolge van de slechte weersom
standigheden de overgave niet binnen zulk
een korten termijn kon geschieden.
Eerst werd dit door de tegenpartij
juist geacht, doch plotseling, terwijl de
besprekingen een goeden keer namen,
kregen de vertegenwoordigers van
Burgos opdracht de onderhandelingen
als geëindigd te beschouwen en moesten
onze vertegenwoordigers terugkeeren".
Vervolgens heeft de verdedigingsraad nog
een tweetal telegrammen verstuurd. Het
eerste hield in, dat de luchtstrijdkrachten
heden (Maandag) zouden worden overgege
ven, het tweede, dat het misschien nog
mogelijk was ze gisteren als symbool van
overgave uit te leveren.
De regeering-Franco antwoordde hierop:
„Het is zeer dringend, dat gij de wapens
overgeeft in verband met het ophanden zijn
van ons volgende offensief, dat reeds op
eenige fronten is begonnen. Geeft uwen troe
pen het bevel de witte vlag te hijschen".
„Voor de geheele wereld en voor alle
Spanjaarden aldus besluit de procla
matie stellen wij de algeheele ver
antwoordelijkheid aan de kaak van de
nationale regeering, die op deze wijze
de slachting verlengt. Wij stellen er
prijs op te doen constateeren, dat onze
gedragslijn steeds geweest is over den
vrede te onderhandelen en dat al onze
doelstellingen naar dit doel gericht wa
ren".
Met het oog op het ophanden zijn van het
offensief deed de verdedigingsraad weten,
dat hij defensiemaatregelen neemt.
Offensief bij Cordova.
Bij het aanbreken van den dag zijn de
troepen van Franco in den sector van Cor
dova tot het offensief overgegaan. Het front
werd zonder eenige moeite doorbroken. De
troepen rukken snel op. Ook in Estrama-
dura is een offensief ingezet.
Schepen uitgeleverd.
De Fransche regeering heeft besloten alle
oorlogsschepen van de Spaansche republi
keinen aan Franco uit te leveren. Ook de
„Jose Luis Diez", die in December j.1. een
toevlucht had gezocht in de haven van
Gibraltar, zal worden uitgeleverd.
Na enkele vrij ernstige botsingen tus
schen Hongaren en Slowaken, is Zater
dagavond op voorstel van Hongarije een
wapenstilstand gesloten en een gemeng
de grenscommissie samengesteld. Na een
krachtig protest van Durcansky, deed
de Hongaarsche regeering het boven
genoemde voorstel, op aandringen van
Duitschland.
Het verloop van den strijd.
Zaterdag is te Boedapest een officieele
mededeeling gepubliceerd over de gevech
ten aan de grens van Hongarije en Slowa
kije. Hieraan werd toegevoegd, dat Hon
garije een waarschuwing had gericht tot
Slowakije, dat het „genoodzaakt zal. zyn
krachtiger maatregelen te nemen, wanneer
geen bevredigende oplossing tot stand zal
komen".
In de verklaring werd o.m. gezegd, dat
Slowaaksche vliegtuigen drie open steden in
Hongarije hebben gebombardeerd. De Hon
gaarsche luchtmacht heeft hierop geant
woord met het bombardeeren van het Slo
waaksche vliegveld Iglo. Zeven Slowaaksche
toestellen werden omlaaggeschoten. Voorts
werd gemetd, dat de Slowaken veigeefsc'ne
aanvallen hadden gedaan.
De Hongaarsche regeering heeft ernstig
de aandacht van de Slowaaksche regeering
gevestigd op de actie van de Tsjecho-Slo-
waaksche legermacht en gewaarschuwd, dat
zij gedwongen zal zyn een grootere, meer
doorslag gevende macht in te zetten, ingeval
geen bevredigende regeling tot stand komt".
Zooals hierboven gemeld, is Zaterdag
avond een wapenstilstand en een gemengde
grenscommissie tot stand gekomen.
Zie verder Buitenland pag. 3, 2e blad.
