Verdubbeling van het Britsche
territoriale leger.
rirrr11
Veldleger van 340,000
man.
Jiimmeums
De Britsche minister-president Chamberlain h^o
in het Lagerhuis medegedeeld dat d» gi«teren
had. h.t territoriale I.aer da, ,1 re9eer'n9 beslo,e"
vaa ,30.000 man he.h.Te,' haTdhX
gereeyeteem. t.r.tond tot oorlogssterkte uit f. T T"
m.r;„g;,Her;:,,rdMiB9
meebrengt Het aldus op oorlogssterkte gebrachte terrl-
r eèn sterkt« krijgen van 340,000 man.
De dienstplicht-kwestie.
GEMENGD NIEUWS.
De bomontploffing te Londen
Twee arrestaties.
„Westdeutscher Beobachter"
over België.
Een Belgische dwaasheid.
De „Kruger-millioenen".
Nieuwe speurtocht
begonnen.
Roemenië voelt zich
bedreigd.
Ernstige incidenten in
Transsylvanië
TWEEDE BLAD.
I
De verklaring, welke Chamberlain betref
fende de uitbreiding van het territoriale
leger tot oorlogssterkte aflegde, luidde
woordelijk:
Het Lagerhuis zal zich herinneren, dat ik
in een onlangs afgelegde verklaring heb
aangekondigd, dat ieder aspect van ons na
tionale leven, met inbegrip van de nationale
defensieprogramma's, opnieuw zou werden
bestudeerd. Tijdens deze bestudeering heeft
de regeering onder meer dan indruk gekre
gen. dat het noodzakelijk is, nog meer ge
bruik te maken van den geest van vrijwii-
ligen dienst, die in het geheele land aan den
dag treedt. In het bijzonder kan de regea-
ring niet toestaan, dat recruten, die zich
aanmelden voor het territoriale leger, afge
wezen worden, omdat de eenheden, waar
voor zij zich aanmelden, reeds boven de
normale sterkte gekomen zijn. Bijgevole
heeft de regeering den toestand overwogen
en is zij tot de volgende conclusies geko
men:
1. het territoriale veldleger, dat
thans op vredessterkte 130,000 man cm
vat, zal onmiddellijk op oorlogssterkte
worden gebracht, hetgeen een aanvul
ling met ongeveer 40.000 man met zich
mede zal brengen;
2. het territoriale veldleger, dat op
deze wijze op oorlogssterkte zal zijn
gebracht, zal verdubbeld worden en
derhalve gebracht worden op een sterk
te van 340,000 man.
Het Lagerhuis zal begrijpen, dat deze be
langrijke besiuiten een reeks daarvan het
gevolg zijnde besluiten met zich mede bren
gen betreffende voorziening in de noodige
uitbreiding van onderbrengingsmogelijk
heid, van het aantal bevoegde instructeurs,
van de uitrusting en reserves en van het
oorlogspotentieel, dat noodig is voor het on
derhoud van de vergroote troepensterkte.
De plannen voor al deze zaken worden uit
gewerkt en verdere inlichtingen zullen van
tijd tot tijd worden gegeven. Men zal be
grijpen, dat voorts een veel grootere krachts
inspanning noodig zal zijn om de natie de
noodzaak duidelijk te maken, dat in zoo kort
mogelijken tijd de manschappenaantallen
moeten worden verkregen. Ik vertrouw, dat
alle leden van het Lagerhuis in den een of
anderen vorm bereid zullen zijn hun steun
bij dat streven te verleenen.
Greenwood vroeg Chamberlain om voor
de opleiding voor diensten gebruik te maken
van een zeer groot aantal oudere mannen,
die misschien niet fit genoeg meer zouden
zijn voor actieven dienst doch die in den
tegenwoordigen tijd gebruikt kunnen wor
den. Voorts vroeg hij den premier of met
het oog op de noodige uitrusting voor de
geregelde troepen, die van het eerste be
lang is, actieve en voldoende stappen ge
nomen zouden worden om den vergrooten
territorialen dienst te voorzien van de noo
dige uitrusting.
Tenslotte zeide hij: Terwijl wij de om
standigheden betreuren, die dit noodig heb
ben gemaakt, juichen wij in de oppositie de
verklaring van Chamberlain toe als een her
haling van het voornemen der regeering om
het vrijwilligerssysteem te handhaven.
Chamberlain
Chamberlain antwoordde hierop: het ligt
in het voornemen cm gebruik te maken van
de diensten van gepensionneerde officieren,
onderofficieren en soldaten voor instructie-
doeleinden.
Stappen zullen in goede orde genomen
worden voor de uitrusting der territoriale
troepen, zonder inbreuk te maken op de
voorziening der uitrusting der geregelde
troepen.
Voortgaande zeide de premier: De
veronderstelling van Greenwood is vol
komen juist. Dit vormt het bewijs, dat
wij naar de meening der regeering nog
geenszins uitgeput hebben, wat bereikt
kan worden door den vrijwilligersdienst.
Wij gelooven, dat wij de mogelijkheid
kunnen aantoonen, dat het v r ij w i l-
ligerssysteem aan al onze be
hoeften kan voldoen.
In antwoord op verdere vragen zeide
Chamberlain: een nisuwe, intensieve recru-
teeringscampagne voor de noodige man
schappen zal noodzakelijk zijn. Het ligt voor
de hand, dat de aankondiging de divisies
zal verdubbelen, die beschikbaar zijn voor
overzeeschen dienst. Er zal 'n armband wor
den uitgegeven voor de territorialen, die zij
op hun burgerkleeding kunnen dragen om
te toonen, dat zij vrijwillig dienst hebben
genomen.
Samenwerking met Rusland.
In het Lagerhuis heeft verder Butler na
mens de regeering geantwoord op een vraag
van het liberale lid Mander of de raadzaam
heid wordt overwogen van een toetreding
van Engeland tot het Fransch-Russische
pact, geantwoord: Neen. Butler voegde hier
aan toe, dat het bedoelde pact een bilaterale
overeenkomst vormt en geen bepalingen be
helst betreffende toetreding van andere
mogendheden.
De conservatief Boothby vroeg daarop of
de mogelijkheid werd uitgesloten van een
pact tusschen Engeland en Sovet-Rusland.
In antwoord hierop verwees Butler naar de
algemeene verklaring van Chamberlain.
Op verdere vragen betreffende de Rus
sische voorstellen tot het houden van een
internationale conferentie gedurende de
NED. CHR. PERSBUREAU.
Als bestuursleden van het Ned. Chr. Pers
bureau zijn gekozen ds. Joh. P- van Mullem
van Akersloot, ds. D. van Krevelen van Hil
versum en ds. J. P- C. Poldervaart van
Naarden, allen vrijzinnig. Geenszins mag
üit deze benoeming worden afgeleid da
deze vrijzinnigen de politieke richting van
het Ned. Chr. Persbureau geheel voor hun
rekening zouden nemen.
PAASCH-TELEGRAMMEN MET VASTEN
INHOUD.
Van 3 t/m 10 April a.s. zal, evenals verle
den jaar, de gelegenheid worden open
gesteld in het verkeer met Noord-Amerika
met uitzondering van Alaska, Britse -
Columbia (2e, 3e en 4e zone), Noord-West-
Canada, Yukon en de kantoren van Labra
dor—Mexico, Bahama-eilanden, Cuba, b-
Pierre en Miguelon, Paasch-telegrammen
met vasten inhoud te wisselen.
In het verkeer met Japan met inbegi tp
van Korea en Formosa zullen uitsluitend
Paasch-telegrammen met vrijen in
houd zijn toegelaten.
Inlichtingen omtrent voorwaarden van
toezending worden aan alle telegiaaf'an
toren verstrekt.
VERBOND VAN NEDERLANDSCHE
WERKGEVERS VERGADERT;
Het Verbond van Nederlandsche ^rel^
gevers heeft gisteren in het gebouw van
Industrieele Club te Amsterdam een alge
meene vergadering gehouden.
De algemeen-voorzitter, de heer
Gelderman C.Mzn., stond in zijn inleiding ui
het bijzonder stil bij de nieuwe belasting
plannen van de regeering, welke o.a, inhou
den de heffing van een winstbelasting op
rechtspersonen. Spreker zette in. het kort de
bezwaren uiteen, welke bij het verbond
tegen dien nieuwen aanslag op het bedrijfs
leven worden gevoeld. Voorts kantte spr.
zich tegen de plannen om de verantwoorde
lijkheid voor het landbouwcrisisbeleid en
de uitvoering en opbouw van de landbouw
crisismaatregelen in handen te leggen van
de bedrijfsgenooten. Tenslotte verklaarde
de heer Gelderman zich solidair met de
kunstzandsteenfabriek „Arnoud", aan welke
fabriek verboden is in twee ploegen te wer
ken. Vervolgens sprak mr. B. C. Slotemaker
over de regeeringsmaatregelen ter bestrij
ding van de jeugdwerkloosheid.
Ondernepnersovereenkomst. - De mi
nister van economische zaken maakt, >nge"
volge de wet op het algemeen verbindend
en onverbindend verklaren van onder
nemersovereenkomsten 1935 bekend, dat hu
aan de vaste commissie van den economi-
schen raad verzocht hem te willen advisee-
ren over het nemen van een algemeenen
maatregel van bestuur, ten aanzien van een
bii hem ingediende ondernemersovereen
komst inzake een afzet-quoteregeling voor
vleeschwaren en vleeschconserven.
Invoerprijsverschil Malta-aardappelen
e a - Naar wü van bevoegde zijde ver
nemen, heeft de minister van economische
zaken het invoerprijsverschil voor aardap
pelen vastgesteld op 3 per 100 kg. netto
voor het tijdvak 1 April-10 Juni 1939 en op
5 per 100 kg. netto voor het tijdvak 11
Juni31 Juli 1939.
laatsten vijftien maanden, zeide Butler: Het
eerste voorstel werd gedaan op 17 Maart
1938. Wat dit voorstel aangaat, verwees
Butler naar de verklaring van Chamberlain
van 24 Maart 1938. Het tweede voorstel
werd naar voren gebracht op 18 Maart j.1. en
had betrekking op besprekingen tusschen
zekere staten om te overleggen over de mo
gelijkheid van een gemeenschappelijk op
treden. In recente verklaringen, aldus
Butler, is duidelijk gemaakt, dat de Brit
sche regeering in actief overleg ia met an
dere belanghebbende regeeringen en dat
het verkieslijk is op dit oogenblik met het
oog op de recente gebeurtenissen, om het
overleg te plegen langs de gewone diploma
tieke kanalen.
Boothby, die opmerkte, dat de gewone
diplomatieke kanalen zeer langzaam werk
ten, zeide: het zou kunnen gebeuren, dat
een vlugger en vastberadener actie ons voor
is. Butler antwoordde hierop: Ik denk niet,
dat eenigerlei actie wordt uitgesloten. Ik
heb echter de houding der regeering weer
gegeven.
Thans is bekend geworden, dat de
Hammersmithbrug te Londen voor groo
tere schade en wellicht vernieling is
gespaard, door de tegenwoordigheid
van geest van een voetganger, die, toen
hij een pakje zag, waaruit rook en een
sissand geluid kwamen, dit terstond in
de rivier wierp. Het pakje, waarin een
oud koffertje, ontplofte voordat het in
het water terecht kwam en de tweede
bom ontplofte kort daarna.
Een half uur na de ontploffing wist de
politie reeds hoe het koffertje op de brug
was neergelegd. De eigenaar van een taxi'
enderneming kwam met een zijner chauf
feurs op het bureau in het Westen, waar de
chauffeur vertelde dat hij was aangehouden
door vier mannen, die een koffertje bij zich
hadden en die hem gelastten naar Ewell in
het duin van Epsom te rijden. Op een een
zame plaats werd den chauffeur geboden te
steppen en toen de niets kwaads vermoeden
de man daaraan gevolg had gegeven, werd
hij door de vier mannen aangevallen en
overmand en achter in zijn eigen taxi ge
duwd onder bewaking van twee man. Een
derde man de chauffeurspet van zijn hoofd
en nam achter het stuur plaats en nu ging
de tocht in volkomen tegenovergestelde
rchting naar Hammersmith. Hier stopte de
auto vlak bij de brug; de vierde man met
het koffertje stapte uit en de drie anderen
reden met hun slachtoffer naar Shepherds
Bush (dicht bij het stadion van Wembley)
waar zij op een zijweg den auto verlieten en
binnen enkele seconden spoorloos verdwe
nen waren.
Een andere chauffeur heeft meegedeeld,
dat hij vijf minuten na den aanslag op Ham
mersmith Broadway aangehouden was door
een jongen man natuurlijk de vierde die
het koffertje met de tijdbom geplaatst had
die wel niet zenuwachtig deed maar
toch erge haast bleek te hebben. Ook deze
auto was naar Shepherds bush gereden waar
de man had afgerekend en den auto ver
laten had
De politie die vijf minuten na den aanslag
ter plaatse was heeft in een wijden omtrek
dadelijk alle auto's en vrachtwagens laten
aanhouden en doorzoeken en in den loop
van den middag zijn twee personen gear
resteerd die gisteravond nog met beide
chauffeurs geconfronteerd zouden worden.
De „Westdeutscher Beobachter"
publiceert een artikel, onder het op
schrift „De Belgische dwaasheid", dat
zich bezig houdt met een zekere
strooming in de Belgische pers ten
gunste van een terugkeer naar de
b ondgenootschappenp olitiek.
De schrijver van dit artikel constateert,
dat deze strooming in strijd is met de offi-
cieele Belgische politiek en verklaart dan,
dat de belofte tot hulpverleening door
Frankrijk en Engeland aan Zwitserland,
Nederland en België niet zonder gevaar
voor deze landen is, omdat men hen er
van zou kunnen verdenken zich te leenen
voor een misbruik maken van hun onaf
hankelijkheid.
Het artikel eindig4 als volgt: „Daarom
is het een dwaasheid, dat de Belgische bla
den en de politieke kringen aansluiting bij
de politiek der westelijke mogendheden
eischen, juist op het oogenblik, dat deze
mogendheden met de onafhankelijkheid
van hun land spelen. Engeland en Frank
rijk bedreigen België, wanneer zij het in
hun plannen betrekken. Duitschland denkt
niet aan een dergelijke politiek, maar het
hoopt tezelfdertijd, dat de garantie van
onafhankelijkheid welke het België ge
geven heeft, niet door dat land verscheurd
zal worden."
Commentaar van Belga.
Het agentschap Belga, dat een uitvoe
rige analyse van dit artikel publiceert, laat
daarop dit commentaar volgen:
„Wij meenen opnieuw te moeten op
merken, dat in dezen laatsten tijd Frank
rijk en Engeland België geen enkele be
lofte tot hulpverleening hebben gedaan.
De laatste diplomatieke documenten ten
deze zijn gepubliceerd: het zijn de Fransche
en Engelsche verklaringen van April 1937
en de Duitsche verklaring van Oct. 1937.
Deze verklaringen zijn niet hernieuwd
en hebben ook geen hernieuwing noodig.
De berichten, welke wij de laatste dagen
hebben gegeven, zetten slechts uiteen, dat
Frankrijk en Engeland besloten hadden
tusschenbeide te komen in geval van een
Duitschen aanval, in het bijzonder tegen
België, maar daarbij is sprake van een
vast voornemen, niet van een belofte of
een aanbod, en van dat voornemen is
België in het geheel niet officieel in ken
nis gesteld."
Opnieuw zal een poging worden
ondernomen om de „Kruger-mil
lioenen", een gouó"chat, welke Paul
Kruger in Zuid-Afrika achterliet, toen
hij naar Europa ging, op te sporen.
De drie gebroeders de Wet uit
Bredasdorp in de Kaapprovincie heb
ben tot den staatssecretaris voor
financiën de vraag gericht, of eenige
volmacht van den staat noodig is om
een onderzoek in te stellen naar de
geheimzinnige millioenen, en hoe de
regeering staat tegenover een even
tueel vinden van deze goudschat.
Gedurende eenige jaren hebben de Wets,
die thans de nieuwe poging zullen wagen,
een basuto in dienst, geheeten James
Williams, die verklaart op 20-jarigen leef
tijd in dient te zijn geweest van den boe
renleider generaal Cronjc. Tijdens den
Zuid-Afrikaanschen oorlog moest hij een
ossenwagen besturen, waarop geld en
waardevolle artikelen uit het huis van
president Kruger te Pretoria geladen
waren. De wagen werd gereden naar een
plek tusschen Pretoria en Pietersburg in
Noord-Transvaal. Williams was hier reeds
eerder geweest met generaal de Wet en
eenige manschappen. Zij hadden toen be
vel gekregen eenige kuilen te graven. Bi,
deze gelegenheid waren de generaals
Cronje en de Wet aanwezig r.et een wagen
waarachter een tweewielige schosche kar
gespannen was. Toen zij in de buurt van
het afgegraven gedeelte kv/amen, werden
twee ossen gespannen voor de kar en hiel
pen inboorlingen met het overbrengen
van den inhoud der wagens naar de kar.
De twee generaals vertrokken met de last
naar de kuilen, terwijl al de andere aan
wezigen in tegenovergestelde richting
wegreden om de ossen te laten grazen. Na
eenigen tijd keerden Cronje en de Wet te
rug: de kar was leeg. Men laadde haar op
met brandhout en keerde terug naar
Pretoria.
Aldus het relaas van den inboorling
Williams, die de gebroeders de Wet ervan
verzekert hen naar de plaats /an bestem
ming te kunnen brengen.
Hoewel reeds verschillende malen
koortsachtig gezocht is naar d- „Kruger
millioenen" in verschillende deelen van
Zuid-Afrika, heeft men nog geen belang
rijke vondst gedaan. Bij een gelegenheid
werden te Boshoff in den vrijstaat eenige
Kruger-goudstukken gevonden.
De meest geziene schuilplaatsen voor
het goud waren altijd Machadorp, Pilgrims
rest, Barberton en NelsDruit, allen gelegen
in Oost-Transvaal, doch men heeft ook
gezocht in de omgeving van Komatipoort,
in het Kreger nationale park, in Wonder
boom, nabij Pretoria, Germisten, Middel
burg, Lijdenburg, Heidelburg, Christiana,
Witpoortje Falls. en in tallooze andere
plaatsen in de omgeving van Johannes-
burg en Pretoria.
Uit Cluj en andere steden in Trans-
sylvanië wordt gemeld dat zich daar
bü demonstraties van Hongaren
ernstige incidenten hebben voorge
daan. De Hongaarsche minderheid
vormt er een groot deel van de bevol
king en in politieke kringen vreest
men, dat de groote spanning daar zou
kunnen leiden tot internationale ver
wikkelingen.
Een menigte Roemenen trachtte den
Hongaarschen reservist Simonyi op het
station te Cluj tt lynchen. Simonyi belee-
digde Roemenië en stak een officier met
een bajonet in het gezicht toen hij een
aanmerking kreeg. Hij verwondde verder
een soldaat en een politiesergeant, waarna
hij gearresteerd werd.
De politie arresteerde bovendien tal van
Hongaarsche demonstranten, die in de
straten van Cluj Hongaarsche nationale
liederen zongen.
In Roemeensche politieke kringen is de
nervositeit tengevolge van deze incidenten
toegenomen. Men zegt, dat zij een gevolg
zijn van buitenlandsche actie.
Bovendien komen er berichten binnen,
dat Hongarije met grootere snelheid mobi
liseert.
Verder is het nieuws uit Bulgarije zorg
wekkend. Men bericht namelijk dat de
premier en minister van buitenlandsche
zaken, Kiosseivanoff binnenkort naar Ber
lijn zal vertrekken, naar men als zeker
aanneemt, om de Bulgaarsche revisionisti
sche eischen tegen Roemenië te bespreken.
Men brengt in herinnering, dat sommige
metaalvoorraden, zooals de pyrietmijnen,
die in het accoord met Wohltat vermeld
zijn, in de Dobroedsja liggen, zoodat
Duitschland Roemenië wel tegen de Bul
gaarsche eischen zal beschermen.
Diplomatieke kringen echten wijzen er
op, dat het accoord met Duitschland geen
effect heeft gehad op de Hongaarsche
eischen inzake Transsylvanië waar het
grootste gedeelte van de ertsvoorraden,
die Duitschland en Roemenië krachtens het
accoord met Wohltat samen zullen exploi-
teeren, zich bevinden. Onder deze omstan
digheden kan Roemenië zich niet aan
sluiten bij eenige internationale demon
stratie, zooals door Engeland, Frankrijk en
Rusland tegen de imperialistische eischen
van de totalitaire staten wordt voorgesteld.
Naar men hier verneemt, zullen ook de
andere Balkan-staten strikt neutraal
blijven.
PRINSES TARAKANOVA.
Harmonie.
De macht van de groote Catharina, kei
zerin van Rusland, is een oogenblik be
dreigd door het pretendentschap naar den.
troon van een jong meisje, dochter van een
schoenmaker in Petersburg, die Tarakanof
heette. De intrige was op touw gezet door
een Poolschen edelman, prins Radziwill, die
haar te Venetië liet opvoeden.
Anny Vernay als prinses Tarakanova.
Catharina, hoewel in het geheel niet bang
voor haar troon, vaardigt prins Orlof af
naar Venetië, om naar gelang van omstan
digheden Elisabeth uit den weg te ruimen
of haar in zijn macht te krijgen en haar op
zijn oorlogsschip mee te brengen naar
Petersburg.
Orlof vaart naar Venetië en tracht Elisa
beth in de carnavalsdrukte te doen oplich
ten. Dat mislukt echter. Bovendien zyn ze
op elkaar verliefd geworden. Orlofs kame
raden, die zien, dat hij om de liefde zijn
plicht verzaakt, nemen de opdracht over,
arresteeren haar en hem allebei en brengen
ze naar Petersburg.
Catharina, toch al afgunstig op het jonge
meisje, ontdekt nu bovendien, dat Orlof
haar ver boven haar, keizerin, prefereert.
Daarmee is Elisabeth's lot bezegeld. Ze
sterft op 't schavot, tezamen met Orlof,
wiens poging, haar met geweld uit de ge
vangenis te bevrijden, mislukt is.
MORGEN GAAT HET BETER.
In City.
In het City-theater draait van Vrijdag
a.s. af de nieuwste schlager met Lily Bouw
meester: „Morgen gaat het beter", naar het
boek van de schrijfster Anne Marie
Lily Bouwmeester
Selinko. Degenen, die de vorige film van
Lily Bouwmeester hebben gezien en daar
door het spel onze belangrijkste Neder
landsche vrouwelijke filmster hebben lee-
ren waardeeren, weten wat hun deze week
te doen staat. „Morgen gaat het beter"
heeft de reeks succes films met Lily Bouw
meester met één vergroot.
„JONGENSSTAD".
Victoria.
Het Victoria-theater prolongeert, zooals
door den grooten toeloop te verwachten
was de film „Jongensstad", met in de
hoofdrollen Spencer Tracy en Mickey
Rooney. Allen, die deze film, die door velen
bizonder werd geprezen, nog niet gezien
hebben, zijn dus in de gelegenheid dit als
nog te doen.
DE IJSKONINGIN EN DE
BANANENSCHIL.
