Chamberlain's bedrogen
verwachtingen.
PAM S WONDERLIJKE AVONTUREN.
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De reacties op Chamberlain's verklaring.
Teleurgesteld en verbitterd door
Berlijn's trouweloosheid.
fpn goed zakenman, maar
geen goed diplomaat.
Blind optimisme.
Wijziging van Europa's
kaart
APRIL ERIN
GEVLOGEN.
IN DE PIJP.
De kampioenscompetitie
begint!
Morgen wordt ook de vijfde
kampioen bekend.
TWEEDE BLAD.
3
LONDEN, 31 Maart '39.
Op Zaterdag 18 Maart is Neville
Chamberlain, premier van Engeland,
70 jaar oud geworden. Het is voor
hem geen vroolijke dag geweest.
Immers, op den avond voor zijn ver
jaardag moest hij in een rede te
Birmingham waarin hij gehoopt had
met trotsch op de resultaten van zijn
streven naar een Europeesche ver
broedering te kunnen wijzen, urbi et
orbi erkennen dat zijn politiek ten
eenenmale gefaald had; dat zijn ver
trouwen in 't woord van den Duitschen
Führer waarop die politiek was ge
baseerd, geheel vernietigd was, en
dat er Engeland nog slechts een ding
overbleef: in aller haast een zoo breed
mogelijken internationalen dajn tegen
het voortstuwend Duitsch imperia
lisme op te werpen.
Bitterheid en teleurstelling.
Iedereen die den premier op dien avond
heeft hooren spreken, zal gevoeld hebben
dat zijn teleurstelling en verbittering vol
komen oprecht waren. In tegenstelling
met verschillende van zijn politieke advi
seurs, zooals Sir Robert Var.sittart en een
aanzienlijk aantal Engelsche staatslieden
van meerderen en mindere!} rang, o.a.
Churchill en Eden, had de premier geloofd
dat München den grondslag had gelegd voor
de consolidatie van den Europeeschen
vrede, en dat Duitschland na München geen
territoriale eischen inEuropa meer te stellen
had. De bitterheid waarmee hij over de
trouwbreuk van den Duitschen Führer
sprak is daar het beste bewijs van. Er zijn
echter nog andere bewijzen.
Een week voor de Duitsche invasie
in Tsjecho-Slowakije en de verscheu
ring van de overeenkomst te Mün
chen, verzekerde de premier een aan
tal Lagerhuisleden die hem in besloten
kring een diner aanboden, dat hij er
vast van overtuigd was dat Hitier de
persoonlijke beloften, die hij hem in
München had gegeven, nooit zou
breken.
Hij gaf daarmee uiting aan een bijna
naïf vertrouwen in de goede bedoelingen
van Engelands medespelers in het spel om
de macht, en van een onverwoestbaar
optimisme dat zijn geheele houding tegen
over den internationalen toestand al
meer dan een jaar lang heeft gekenmerkt
en hem tot richtslijn voor de bepaling van
Engelands buitenlandsch beleid heeft ge
diend. Men herinnert zich dat zijn regee
ring, nog geen week voordat Hitier de
overeenkomst van München verscheurde
en een nieuwe internationale crisis ontke
tende, door middel van de pers liet weten
dat zy de internationale vooruitzichten
bemoedigend achtte, zoo zeer zelfs dat men
mocht hopen nog voor het eind van het
jaar een overeenkomst over beDerking der
bewapening te bereiken. Het was niemand
minder dan Chamberlain zelf die deze nu
zoo onbegrijpelijk optimistisch schijnende
mededeeling heeft geinspireerd, om niet
te zeggen gedicteerd, aan de persmen
schen die hij voor een onderhoud had
ontvangen. Ongeveer ter zelfde* tijd sprak
Sir Samuel Hoare in jubeltonen over het
gouden tijdperk dat zou aanbreken wan
neer de dictatoren en de leiders van de
democratieën tot een vijf-jaren plan voor
den vrede zouden besluiten
Blind optimisme.
Nu is het waar dat iedereen zich ver
gissen kan, en dat men het daarom de
premier en zijn collega's wellicht niet
kwalijk zou mogen nemen dat hij zich bij
die gelegenheid van zijn onderhoud met
de Engelsche pers zoo schromelijk in zyn
beoordeeling vai» den internationalen toe
stand vergist had.
Maar dit geval staat niet alleen.
Sedert Chamberlain in Februari 1938
de leiding van de buitenlandsche po-
titiek op zich nam, en de diplomatieke
experts van het Foreign Office links
liet liggen, l eeft hij zich telkens weer
tot uitingen van gevaarlijk men
zou zelfs kunnen zeggen blind-opti-
misme laten verleiden.
Op 27 Juli, dus terwijl Duitschland reeds
aan het mobiliseeren was voor de in Mei
besloten liquidatie van Tsjecho-Slowakije,
verklaarde de premier in het Lagerhuis
dat „de internationale hemel veel helder
der was geworden, en dat de spanning in
Europa sterk verminderd was.' Op 30
September verklaarde hij bij zijn terug
komst uit München dat hij niet alleen
„vrede met eere" maar „vrede voor onze
generatie" had meegebracht. Op 1 Nov.
verweet hij de oppositie in het Lagerhuis
dat hun constante achterdocht betreffende
de motieven en de plannen van Duitschland
verantwoordelijk was voor vel* van de
internationale moeilijkheden. Op 30 De
cember zei hij in zijn Nieuwjaarsboodschap
aan de conservatieve partij dat „een jaar
geleden niemand het gewaagd zou hebben
te voorspellen dat de vier groote mogend--
heden in Europa in een jaar tijds zoo ver
zouden zijn voortgeschreden op den weg
naar internationale 'verbroedering.een
jaar dat zooveel bewijzen heeft gegeven
van goeden wil geeft zeker een reden tot
optimisme." Op 31 Januari verklaarde hij
in het Lagerhuis, dat het niet waar was dat
„de verzoeningspolitiek had gefaald", in
tegendeel, deze politiek boekte gestadig
nieuwe successen.
Voortdurend gewaarschuwd.
Hoe deze serie grove oordeelsfouten te
verklaren? Het is niet omdat de premier
niet vaak genoeg gewaarschuwd werd.
Twee van zijn ministers, Eden en Duff
Cooper, zijn afgetreden omdat zij het ver
trouwen in 't optimisme van den premier
waarop zijn buitenlandsch beleid gegrond
vest was, niet konden deelen. De perma
nente experts van het Foreign Office heb
ben evenmin verheeld dat zij het oordeel
van den premier niet gewettigd achtten
door de feiten. „Elder statesmen" zooals
Churchill hebben hem keer op keer met
den profetischen blik van een Cassandra
gewaarschuwd. Ondanks dit alles is de
premier tot op het laatste oogenblik, ja
zelfs nog na de invasie in Tsjecho-Slowa
kije, in de goede bedoelingen van den
Führer blijven gelooven. Immers, op den
Woensdag toen de Duitsche troepen
's ochtends Praag reeds waren binnenge
rukt, zei de premier nog in het Lagerhuis
dat hij „geen reden zag om den Führer van
trouwbreuk te beschuldigen."
Eerst twee dagen later te Birmingham
erkende hij eindelijk dat hij zich grondig
vergist had, en dat het niet langer moge
lij!. was er nog illusies omtrent de bedoe
lingen en de ambities van net Derde Rijk
op na te houden. De vraag rijst derhalve
nogmaals: hoe is dit alles te verklaren? Is
Ohamberlain eenvoudig een domme man
met een langzaam werkend brein?' Nie
mand die ooit met hem in conferentie is
geweest zou het een oogenblik durven
beweren. Zelfs Fransche collega's, die zoo
gauw geneigd zijn de Engelschen van ge
brek aan intellect te beschuldigen, hebben
herhaaldelijk hun bewondering uitgespro
ken over de scherpe geest van den premier.
Aannemelijker is dat het door dik
en dun gehandhaafde vertrouwen van
den premier in de beloften van de dic
tatoren te wijten was aan een gebrek
aan historische kennis, een gebrek aan
psychologisch inzicht, en in het bijzon
der een gebrek aan ervaring op het
gebied van de buitenlandsche politiek.
Chamberlain was, toen hij de leiding
van de buitenlandsche politiek van het
Foreign Offic - overnam, een typische ver
tegenwoordiger van die klasse Engelschen
wier visie nog in sterke mate beperkt
blijft door de insulaire traditie. Hij was
een knap Engelsch zakenman met alle
verdiensten van dit type: oprechtheid,
vastbeslotenheid (die in Chamberlains ge
val aan koppigheid grensde) energie, en
een ingeboren gevoel voor „fair play".
Juist echter omdat hij deze verdiensten in
zoo sterke mate bezat was hij wellicht
ongeschikt voor het beleid van Engelands
buitenlandsche politiek in deze critische
fase van de geschiedenis. Nooit een studie
van de geschiedenis gemaakt hebbende,
nooit de regels van het weinig verheffende
„balance of power" spel geleerd hebbende,
altijd als de goede zakenman lie hij is in
het practische lever. levende, meende hij
wellicht dat de gedragslijnen die zijn En
gelsche maatschappij als bindend aan
vaardt ook voor de internationale samen
leving golden. Zijn eigen oprechtheid en
zijn moreele code van den gentleman, die 'n
eenmaal gegeven woord nooit zal breken,
maakten het hem onmogelijk te twijfelen
aan den goeden trouw van Ie s.aatslieden
waarmee hij te doen had. De fascistische
leer dat het belang van den staat elke
trouwbreuk en elk schenden van de con
ventioneele moraal rechtvaardigt, kon of
wilde hy niet begrijpen. Dat zou immers
beteekenen dat de staatsliecen die dezen
leer huldigen „will not play the game", en
dat is een gedachte waar de Engelschman
van Chamberlains achtergrond en beperk
te visie nauwelijks toegankelijk voor is.
Reuter meldt uit Londen:
Het besluit van Engeland om de
Poolsche onafhankelijkheid met de wa
penen te steunen in geval van een Duit
sche agressie, aldus een diplomatieke
waarnemer, wijzigt het aanzicht van
Europa. Deskundigen wijzen op den
nadruk, dien Chamberlain legde op het
woord „onafhankelijkheid", dat derede
nen bepaalt waarom Engeland zich ge
dwongen zou achten tusschenbeidé te
komen. Verklaard wordt, dat het aan
Polen zal worden overgelaten te beslis
sen, wat in feite zijn onafhankelijkheid
zou bedreigen.
Men gelooft, dat de Polen een afstand van
Dantzig niet als een levensbelang zouden
zien, aangezien zij in zekeren zin den te
rugkeer van Dantzig naar Duitschland vele
jaren geleden reeds voor geweest zijn met
den aanleg van de haven Gdingen met
aparte spoorwegverbindingen. Ook denkt
men, dat de Polen zouden kunnen toestem
men' in den aanleg van een autoweg met
exterritoriale rechten tusschen Oost- en
West-Pruisen. Tegen alles echter, wat de
Poolsche grenzen zou bedreigen, zou weer
stand geboden worden.
Naar verluidt, kan de verwijzing van
Chamberlain naar een regeling van open
staande kwesties door vreedzame onderhan
delingen uitgelegd worden als een rege
ling door middel van de normale diploma
tieke procedure, niet een practisch opge
legde regeling onder bedreiging met de ba
jonetten.
Men gelooft, dat Chamberlain binnenkort
een meer omvattende verklaring zal afleg
gen, waarin hij waarschijnlijk verwijzen zal
naar de medewerking van Roemenië en
andere Balkan-landen tegen een agressie.
Het is bekend dat de diplomatieke bespre
kingen voortgezet worden met Roemenië,
Turkije en Griekenland. De houding van
Zuid-Slavië hangt grootendeels af van Italië,
terwijl de houding van Italië een van de
Europeesche raadselen is. De krachtige
-^scb'o der laatste jaren tusschen
Italië en Polen zou wel eens de Achilleshiel
kunnen blijken van de spil, .vanneer die op
de uiterste proef gesteld wordt.
Polen erkend als onafhankelijken
politieken factor.
Het Poolsche Telegraafagentschap meldt
uit Warschau:
De houding, die door Groot-Britannië
wordt ingenomen, bewijst eveneens, dat de
Britsche regeering zich duidelijk ondubbel
zinnig verbonden heeft in den zin van een
Europeesche solidariteit, met opgeven van
de reserve, die zij tot dusverre in dit opzicht
in acht had genomen. Ten slotte beteekent
het besluit van de Britsche regeering de
erkenning van Polen als een onafhankelij
ken politieken factor, die in de eerste plaats
steunt op zijn eigen krachten en beslist over
de lotsbestemmingen van den vrede in dit
deel van Europa.
Polen, dat met voldoening het belangrijke
besluit van de Britsche regeering begroet,
heeft geen enkele reden tot wijziging van
zijn onafhankelijke, buitenlandsche politiek,
die gebaseerd is op zijn eigen moreele en
materiëele krachten, op het streven naar
handhaving van goede betrekkingen met
zijn naburen, op zijn bondgenootschappen
en vriendschappen.
De reis van minister Beek naar Londen
zal een belangrijke etappe vormen in de be
raadslagingen van de Britsche regeering ten
opzichte van het veiligheidsprobleem, waar
over Chamberlain in het Lagerhuis gisteren
heeft gesproken.
Er moet aan herinnerd worden, dat Beek
een maand geleden tot een bezoek aan Lon
den was uitgenoodigd en dat het program
van zijn bezoek drie weken geleden was
opgesteld. De besprekingen te Londen zul
len, behalve op het veiligheidsprobleem, be
trekking hebben op een reeks andere vraag
stukken, o.a. op het probleem der koloniën
en het probleem der Joden. Men weet, dat,
wat deze laatste kwestie betreft, Beek door
den Roemeenschen minister van buitenland
sche zaken, Gafenco gemachtigd is om het
Roemeensche standpunt uiteen te zetten.
Nog geen officieel commentaar
te Moskou.
Reuter meldt uit Moskou, dat de Sovjet
autoriteiten zich er van weerhouden com
mentaar te leveren op Chamberlain's ver
klaring vóór de officieele tekst vandaag zal
zyn ontvangen.
Bevoegde waarnemers echter verklaren,
dat de verklaring in overeenstemming is
met het bepleiten der collectieve veüigheid
door de Sowjetregeering. Zij gelooven, dat
de verklaring hoogstwaarschijnlijk in Mos
kou zal worden toegejuicht, aangezien de
Russische regeering reeds lang heeft aange
drongen op een gezamenlijk optreden om
iedere agressie te stuiten.
De eerste reactie in Sowjetkringen op
Chamberlains verklaring was gunstig, aldus
de diplomatieke medewerker van Reuter.
Toen Maisky om één uur gistermiddag zyn
bezoek bracht aan het Foreign Office, stelde
Halifax hem op de hoogte van den tekst van
Chamberlains verklaring en dit contact
heeft er toe bijgedragen om den indruk weg
te nemen, dat de USSR buiten de deur ge
laten was bij de Europeesche besprekingen,
die door Groot-Britannië opgenomen zijn.
Sowjetkringen verwachten, dat een verdere
toenadering tot hen ondernomen zal wor
den, wanneer de tegenwoordige onderhan
delingen verder gekristalliseerd zijn.
Warme instemming te Washington.
De Britsch-Fransche toezegging aan Polen
is met warme goedkeuring ontvangen door
hooge kringen te Washington, waar men
haar beschouwt als het eerste, onverwacht
krachtige resultaat van Roosevelt's politiek,
die uitgaat naar een verstrakken der poli
tiek der Europeesche democratieën, aldus
Reuter.
Men erkent aldaar, dat er een licht element
van risico ligt in de toezegging van giste
ren. Het nemen van risico ter wille van den
vrede is echter reeds lang de politiek ge
weest van den president, ten minste tot den
volledigsten omvang, welken de openbare
meening in de Ver. Staten wil veroorloven.
Wat er ook moge volgen, de belofte van
Chamberlain wordt te Washington be
schouwd als een opruiming van iederen
schijn van dubbelzinnighe'd in de Britsche
politiek jegens Duitschland. Welingelichte
kringen gelooven, dat daardoor veel bereikt
zal worden ten aanzien van een tot zwijgen
brengen der critiek on en van het wantrou
wen der Britsche politiek, die door een be.
langrijk deel van de Amerikaansche pers en
openbare meening steeds aan den dag is ge
legd van af het begin der kalmeeringspoli-
tiek.
President Roosevelt zelf heeft geweigerd
iets te zeggen over buitenlandsche aangele
genheden in zijn persconferentie van giste
ren. Personen, die in nauw contact staan
met den president, verklaarden echter, dat
de belofte van Chamberlain aan Polen en
zijn verklaring, dat Frankrijk een gelijke
actie zou ondernemen de verantwoordelijk-
Douwt Égbtrt» Sfkfe Vnesche Heeren-Baai en
Oud-Holiandsche Pijptabak Anno 1755
Kifr
heid voor iederen mogelijken oorlog rond
uit op Duitschland schijnen te leggen, aldus
een telegram van de Associated Press uit
Warmsprings, waar Roosevelt thans ver
blijft. Derhalve, zoo werd gezegd, is de we
reld er van in kennis gesteld, waar de ver
antwoordelijkheid ligt, wanneer een oorlog
uitbreekt.
Er wordt onthuld, dat Roosevelt zich
nauwkeurig op de hoogte houdt van de
Europeesche gebeurtenissen. Hij verklaarde
gisteren tegenover verslaggevers, dat hij
zoowel met het staatsdepartement als met
Europa telefonisch had gesproken en dat hij
nog gisteren met beide nog twee of drie
maal spreken zou. TT" r.
zeggen, met wien in Europa hij gesproken
heeft.
Voldoening in Litauen.
De verklaring van Chamberlain heeft al-
gemeene voldoening gewekt in Litauen en
men gelooft te Kaunas, dat de verklaring
niet alleen betrekking heeft op de veiligheid
van Polen, maar, zonder met zooveel woor
den gezegd te zijn, ook op de veüigheid van
Oost-Europa in het algemeen.
(Zie verder Laatste Berichten).
Voetbal.
Morgen begint de K.N.V.B. met een
betrekkelijk korte, doch tevens zeer
belangrijke serie wedstrijden, die ten
slotte de nationale kampioen zullen op
leveren.
Wie met dezen titel zal gaan strijken,
is natuurlijk totaal niet te voorspellen,
al mag evenmin ontkend worden, dat
de beide Amsterdamsche clubs sterk
favoriet zijn.
Ze moeten daarom morgen beginnen met
twee overwinningen. Nu is daar, wat be
treft Ajax, zeker een groote kans op, want
ten eerste speelt Ajax op eigen terrein en
ten tweede komt er op bezoek het onerva
ren Asser Achilles. Over Ajax behoeven
we niets meer te zeggen. We kunnen er mee
volstaad door op te merken, dat de Am
sterdammers volledig uitkomen. Over
Achilles ware iets meer te zeggen.
Achilles is een der oudste voetbalclubs
uit het Noorden en heeft thans voor het
eerst sinds er in dit district een eerste
klasse bestaat, den titel veroverd. De ploeg
is vrijwel geheel opgebouwd uit jonge spe
lers, die weliswaar tactisch en technisch
vrij goed ontwikkeld zijn, maar die het in
de komende wedstrijden toch voornamelijk
zullen moeten hebben van een groote dosis
enthousiasme. Het is een geheel aparte
sfeer, waarin nu gespeeld moet worden en
de tegenstanders zijn van gansch ander
kaliber dan die van de gewone competitie.
Achilles mag dan ook werkelijk niet als een
der sterkste ploegen van het vijftal worden
gerekend; misschien zal zelfs blijken,
dat ze de zwakste is. Maar hoe dan ook, de
ploeg kan voetballen en zij zal het de Am
sterdammers nog lastig genoeg kunnen ma
ken, al zal de Amsterdamsche overwinning
tenslotte ook niet uitblijven.
198. Pam volgt zijn redder en komt zo bij de andere
muizen, waar hem een fijne rustplaats wacht. Dadelijk
valt hy in slaap en de muizen houden de wacht bij hun
vriend.
199. Als het nacht is geworden wil Pam weer naar de
kamer van den koning terugkeren en alsof de muizen
hem begrijpen, loopt er één voorop om hem de weg te
wijzen. Eindelijk bereikt hij de kamer van den koning
weer.
D.W.S. krijgt het o.i. veel moeüijker, om
dat zij naar het Zuiden moet, waar Eindho
ven haar zal ontvangen. De Zuidelijke
clubs spelen in den regel vrij hard en zeer
snel en daar zal D.W.S. haar beste spel te
genover moeten zetten. Echter, de routine
Ook W.F.C. heeft nog een kansje, maar
dan moet ze van de Kennemers winnen.
Wat natuurlijk wel kan, als de Wormer
der Amsterdammers is veel grooter, ook
al, omdat Eindhoven ook voor de eerste
maal in zoo'n competitie uitkomt. Toch mag
men Eindhoven niet onderschatten, want
het beteekent kracht, als men in het Zui
den kampioen wordt.
Wat niet weg neemt, dat we ook hier re
kenen op een Amsterdamsche overwinning.
Kampioen nummer vijf.
Het wachten is nu nog op de vijfde kam
pioen, die morgen bekend zal worden. N E.
C. en A.G.O.V.V. zijn de twee clubs, die in
een onderlmgen strijd te Nijmegen zullen
moeten uitmaken, wie den titel zal mogen
voeren. Men weet, dat de Apeldoornsche
club reeds genoeg heeft aan een gelijk spel
dat waarschijnlijk wel binnen haar bereik
ligt. Al mag de kracht der Nijmegenaren
natuurlijk niet onderschat worden. Boven
dien, eigen omgeving is ook nog heel wat
waard!
D.F.C. onderaan?
Drie degradatie-candidaten zijn bekend,
t.w. H.B.S., Bleijerheide en F.V.C. Misschien
worden morgen de twee anderen bekend.
Als D.F.C. n.1. morgen in Delft verliest van
D.H.C. of zelfs maar gelijk speelt, kan ze
niet meer van de onderste plaats af komen.
En D.H.C. lykt ons sterk genoeg, om ten
minste gelijk te spelen tegen de Dordtsche
ploeg.
In het Oosten zou Z.A.C. definitief on
deraan kunnen komen, als ze zelf een
puntje verloor of als Quick maar gelijk
speelde. Echter al te veel voorspellen gaat
hier niet. Z.A.C. speelt thuis tegen He-
racles, dat plotseling uit vorm gekomen is
en dus best kans loopt om te verliezen. En
Quick speelt in Deventer tegen Go Ahead
en de club der Halle's kan waar ze ver
leden week Heracles klopte, ook met Quick
afrekenen. Er zijn hier dus nog eenige mo
gelijkheden.
Al staan Quick's kansen natuurlijk het
beste.
Alcmaria wacht af.
In onze tweede klasse A worden
slechts drie wedstrijden gespeeld, maar
ze zijn van groot belang. Want aller
eerst kan E.D.O. morgen kampioen
worden en daarnaast kan Alcmaria
zonder zelf te spelen, in veüigheid ko
men. Er is veel kans, dat beide moge
lijkheden werkelijkheden worden.
E.D.O. speelt tegen H.F.C. en heeft aan
een gelijk spel reeds genoeg. En al is het
hier een plaatselijke ontmoeting, we mogen
toch wel rekenen, dat E.D.O. morgen dat
eene puntje verovert.
Met de gedachte: men kan nooit weten,
zal R.C.H. naar Enkhuizen trekken waar
West-Frisia een aüerlaatste kans krijgt..
R.C.H. heeft nog een kansje op den titel, als
E.D.O. tenminste zoo onverstandig zou zijn
om te verliezen. Daarom zal de Racing al
les op aües zetten en trachten, beide
puntjes te veroveren. Iets, wat tot de zeer
groote mogelijkheden behoort.
Zou R.C.H. winnen, dan is Alcmaria vei
lig, want dan zou West-Frisia hoogstens
12 punten kunnen veroveren.