DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Roosevelt's
vrede te
poging om
redden.
den
Beroep van
op
den president van Amerika
Hitier en Hussolini.
No. 90 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Maandag 17 April 1939
141e Jaargang
De regeering der Vereenigde Staten heeft Zaterdag een stap
ondernomen van het allergrootste belang. Roosevelt heelt n.l.
de twee dictatoren van Europa, Hitier en Mussolini, verzocht,
zich voor den duur van 10 jaar te verplichten, de onafhanke
lijkheid en territoriale onschendbaarheid te eerbiedigen van
dertig met name genoemde staten, waaronder Nederland. Als
tegenprestatie zouden de Vereenigde Staten trachten econo
mische samenwerking van Duitschland en Italië met alle
landen te vergemakkelijken, en aan beide landen de middelen
te geven om zich de grondstoffen te verschaffen waaraan zij
behoeite hebben. Allen moeten op voet van gelijkheid tot de
wereldmarkt worden toegelaten. Gedachtenwisseling moet
eveneens leiden tot verlichting der lasten der bewapening.
TIENJARIG BESTAND
VOORGESTELD.
„Ge zijt u er wel van bewust, ik
ben er van overtuigd, dat in de
geheeie wereld honderden milli-
oenen menschen op het oogen
blik leven in voortdurende vrees
voor een nieuwen oorlog of zelfs
een reeks van oorlogen.
Dat deze vrees bestaat en
dat een zoodanig conflict
mogelijk is is voor het volk
der Vereenigde Staten, in welks
naam ik spreek, een reden tot
groote ongerustheid, en evenzeer
voor de volken van andere staten
op het geheele Westelijk half
rond. Allen weten dat een groote
oorlog, zelfs wanneer hij beperkt
zou blijven tot andere wereld-
deelen, zwaar op hen zou wegen
gedurende zijn geheelen duur
en zijn invloed ook tot de ko
mende generaties zou uitstrek
ken.
De algemeene toestand.
De oproep van president
Roosevelt.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v b. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK.
Hooidredacteur: Tj. N. ADEMA.
Als een groote verrassing is Zater
dag het bericht gekomen, dat president
Roosevelt aan Hitier en Mussolini een
telegram heeft gezonden, met verzoek
eom een verzekering, dat hun strijd
krachten geen onafhankelijke Euro-
peesche natie zullen aanvallen of
binnenvallen. Deze verzekering zou
voor den tijd van tenminste tien jaar
gelden.
Hitier heeft zich na ontvangst van
dit telegram van Berchtesgaden naar
Miinchen begeven, waar hij met von
Ribbentrop heeft geconfereerd. In
middels werd ook telefonisch contact
gehouden met Mussolini en Göring,
die op het oogenblik te Rome vertoeft.
De tekst van het telegram dat
president Roosevelt tot rijkskanselier
Hitier en tot het hoofd der Italiaansche
regeering Mussolini heeft gericht
luidt als volgt:
Roosevelt's oproep, welke Zaterdagmid
dag wereldkundig werd gemaakt, is door de
geheele beschaafde wereld als een blijde
boodschap ontvangen. Het was, of er plotse
ling weer een lichtstraaltje aan den hemel
te voorschijn was gekomen. Het was, of het
dreigende oorlogsgevaar weer was afge
wend en dat de kans bestond, dot de eerste
jaren de vrede gehandhaafd zou blijven.
Helaas, de poging van Roosevelt is mis
lukt, tenminste dat moeten wij opmaken uit
de berichten, welke ons tot heden hebben
bereikt. Want Berlijn en Rome staan volko
men afwijzend tegenover Roosevelt's op
roep. Zij wenschen geen verzekeringen te
geven, zooals Roosevelt die gevraagd had,
zij willen zich niet binden, maar vrij blijven
in hun doen en laten.
Op zich zelf is dat misschien nogtoe
te juichen. Immers, men had even goed
kunnen verwachten, dat zij zich volkomen
accoord hadden verklaard met Roosevelt's
poging om den vrede te redden. Een belofte
schenden is immers iets, dat de heeren Mus
solini en Hitier heel gemakkelijk afgaat?!
Aan den anderen kant is de officieuze af
wijzing officieel is er nog niets bekend
van het standpunt der spilmogendheden
zeer ernstig te noemen, omdat er uit blijkt,
dat de totalitaire staten nog steeds niet te
vreden zijn met hun veroveringen, dat zij
nog altijd niet verzadigd zijn. Zelfs zou men
er uit kunnen opmaken, dat Duitschland en
Italië zeer spoedig een nieuwen slag willen
slaan.
Dat laatste is heelemaal niet onmogelijk.
Bekijkt men immers den toestand zoo nuch
ter mogelijk, dan komt men tot de volgen
de conclusies: Duitschland en Italië hebben
vrijwel het maximum van hun bewapening
bereikt, staan dus ongeveer op het toppunt
van hun militaire kracht. Daarentegen kun
nen de democratische staten mits zij er
den tijd voor krijgen hun legers nog veel
en veel meer uitbreiden. Dat zij op het
oogenblik druk bezig zijn, om hun „achter
stand" in te halen, is natuurlijk bekend ge
noeg. Het is dus zeer begrijpelijk, dat de
kansen van de spilmogendheden dalen naar
mate de vrede langer gehandhaafd blijft.
Dat is natuurlijk geen prettige gedachte
voor ons, maar moeten wij niet de werke
lijkheid onder de oogen durven zien?
De onzekerheid blijft dus bestaan en de
boodschap van Roosevelt heeft dan ook
heel weinig resultaat £ehad. Trouwens, hoe
weinig vertrouwen de president der Ver
eenigde Staten in zijn eigen boodschap
heeft, blijkt wel uit het bevel, dat de Paci-
fic-vloot geconcentreerd moet- worden. Zelfs
werden de matrozen, die aan wal waren, ge
alarmeerd en moesten zij de dansgelegen
heden en cabarets hals-over-kop verlaten!
Verder lezen wij, dat Gibraltar nog steeds
meer versterkt wordt, zoodat Engeland
thans den toegang tot de Middellandsche
Zee geheel afgesloten heeft. Tenslotte zou
den wij nog kunnen wijzen op de berichten
uit Griekenland, waar de militaire voor
zorgsmaatregelen nog lang niet tot stilstand
zijn gekomen.
Maar waartoe nog verder te gaan? We
weten toch allen, dat de toestand hoogst
kritiek is, dat het oorlogsgevaar nog immer
dreigend is en wij weten nog altijd niet, hoe
uit dit alles de wereld nog gered kan wor
den zonder een oorlog.
Om tenslotte nog even op Roosevelt's
boodschap terug te komen: ze heeft één
voordeeL De dictators van Europa zijn ver
plicht geworden, kleur te bekennen. En de
wereld heeft hun houding al veroordeeld.
Roosevelt
Omdat het schijnt, dat na de acute
spanning, waarin de wereld in de laatste
weken heeft geleefd, er ook nu hoewel
er geen troepen in beweging zijn geen,
al is het maar tijdelijke ontspanning be
staat, is het oogenblik wellicht geschikt
om deze boodschap tot u te richten. Ik heb
mij reeds eerder tot u gewend met het
oog op een regeling van politieke, econo
mische en sociale problemen op vreedzame
wijze, zonder toevlucht te nemen tot de
wapenen. Maar de loop der gebeurtenissen
schijnt weer tot bedreiging met wapenge
weld te hebben geleid. Als deze bedreiging
blijft bestaan, schijnt het onvermijdelijk,
dat een groot deel van de wereld in een
algemeene catastrophe zal worden mee
gesleurd.
De geheele wereld, zoowel de over
winnaars als de overwonnenen en ook
de onzijdig gebleven landen, zal te
lijden hebben. Ik weiger te gelooven,
dat de wereld onafwendbaar gedoemd
is ot een zoodanig lot.
Anderzijds is het duidelijk, dat de leiders
van de groote volken de macht hebben,
hun volken te redden van het dreigende
onheil. Het is evenzeer duidelijk, dat de
volken zelf wenschen, dat aan hun vrees
een einde komt. Men moet zich echter
rekenschap geven van de jongste feiten.
Drie landen in Europa en ién in Afrika
hebben hun onafhankelijkheid zien ver
dwijnen. Een uitgebreid gebied in een
ander onafhankelijk land in het Verre
Oosten werd door een naburig land be
zet. Volgens hardnekkige geruchten, welke
naar wij hopen ongegrond zijn, zouden
andere daden van agressie worden over
wogen tegen andere onafhankelijke lan
den. Kortom het oogenblik nadert, waarop
die toestand moet eindigen in een cata
strophe, tenzij een meer rationeel middel
wordt gevonden om de gebeurtenissen in
goede banen te leiden.
Gij hebt herhaalde malen betoogd,
dat gij, noch het Italiaansche (resp.
Duitsche) volk den oorlog wenscht.
Indien dat waar is, behoeft er geen
oorlog te zijn. Niets zal de volken der
wereld er van kunnen overtuigen, dat
een mogendheid het recht of de nood
zaak heeft, zijn eigen volk en anderen
aan de gevolgen van een oorlog bloot
te stellen, tenzij het duidelijk is, dat
zij haar grondgebied verdedigt. Wan
neer wij, Amerikanen, deze verklaring
afleggen, spreken wij niet uit egoïsme
noch uit vrees noch uit zwakheid.
Wanneer wij thans spreken is het als
staatslieden en uit liefde voor de mensch-
heid. Ik ben er nog steeds van overtuigd,
dat de internationale problemen rondom
een ronde tafel kunnen worden opgelost.
Dientengevolge staat het niet aan een der
betrokkenen te antwoorden op den oproep
tot een '"reedzame discussie dat hij de
wapenen niet zal neerleggen, indien hij
niet bij voorbaat de verzekering krijgt, dat
de beslissing te zijnen gunste zal uitvallen.
In de conferentiezalen is het evenals voor
de rechtbank noodig, dat elke partij de
bespreking te goeder trouw begint in de
overtuiging dat er voor elkeen onbetwist
baar recht uit zal voortvloeien. En het is
gewoonte en tevens noodzakelijk dat
elkeen zijn wapenen voor deur der zaal
achterlaat
Ik ben overtuigd dat de zaak van den
wereldvrede een grooten stap vooruit zal
doen indien alle naties een openhartige
verklaring zouden erlangen met betrekking
tot de tegenwoordige en toekomstige poli
tiek der regeering. Daar de Ver. Staten een
van de naties van het Westelijk Halfrond
vormen, zijn wij niet gewikkeld in de
tegenwoordige geschillen, welke zich in
Europa voordoen. Ik denk dat ge het van
pas voor u zult achten mij deze verklaring
te doen in mijn hoedanigheid van hoofd
van een ver van Europa liggende natie,
opdat ik, slechts optredende met de ver
antwoordelijkheid en de verplichtingen
van een vriendschappelijken bemiddelaar,
deze verlkaring kan mededeelen aan an
dere naties, welke thans ongerust zijn
over den loop, die de politiek van uw re
geering zou kunnen volgen.
Zijt gij bereid de verzekering te
geven, dat uw gewapende strijdkrach
ten het gebied of de bezittingen van
een der volgende onafhankelijke na
ties niet zullen aanvallen of over
weldigen: Finland, Estland, Letland,
Litauen, Zweden, Noorwegen, Dene
marken, Nederland, België, Groot-
Brittannië, Eire, Frankrijk, Portugal,
Zwitserland, Liechtenstein, Luxem
burg, Polen, Hongarije, Roemenië,
Joegoslavië, Rusland, Bulgarije, Grie
kenland, Turkije, de Arabische staten,
Syrië, Palestina, Egypte en Iran?
Een dergelijke verzekering moet klaar
blijkelijk niet alleen gelden voor den
tegenwoordigen tijd, doch voor een ge
noegzaam langdurige toekomst om alle
mogelijkheden te waarborgen, dat met
vreedzame methoden kan worden gewerkt
aan een vrede van een meer duurzamen
aard.
Nieuwe wegen voor den handel.
Ik stel dus voor, dat gij het woord
„toekomst" zult beschouwen als van
toepassing van een periode van
gegarandeerde non-agressie van ten
minste tien jaar, een kwart eeuw, in
dien wij den moed hebben zoo'n langen
tijd vooruit te zien.
Indien een dergelijke verzekering door
uw regeering wordt gegeven, zal ik haar
onmiddellijk ter kenins brengen van de
regeeringen der naties, welke ik heb ge
noemd en zal ik tezelfdertijd vragen of,
hetgeen redelijkerwijze zeker is, elk
der bovengenoemde naties op haar beurt
er in toestemt eenzelfde verzekering te
geven, opdiat ik u deze kan overbrengen.
Wederzijdsche verzekeringen, zooals ik
deze heb aangegeven, zullen de geheele
wereld een directe opluchting geven.
Ik stel voor, indien er in wordt toege
stemd, dat twee essentieele vraagstukken
prompt in de vreedzame atmosfeer, welke
er het gevolg van zal zijn, in discussie
zullen worden gebracht. De regeering der
Vereenigde Staten zal gaarne deel nemen
aan deze beraadslagingen. De gedachten-
wisselingen, welke ik op het oog heb,
zouden op een meer doelmatige en snel
lere wijze geschieden, zoodat de volken
der wereld een geleidelijke verlichting
zouden kunnen verkrijgen van den ver
pletterenden last der bewapening, welke
hun dagelijks nader brengt tot een econo
mische ramp.
Tegelijkertijd zou de regeering der Ver
eenigde Staten bereid zijn deel te nemen
aan beraadslagingen, die er toe zouden
strekken een practischer wijze te vinden
om den weg te openen voor den interna
tionalen handel, opdat alle naties in staat
zullen zijn op de wereldmarkt op voet van
gelijkheid te koopen en te verkoopen en
de verzekering te bezitten de grondsotffen
en producten te verkrijgen, die noodig zijn
voor een vreedzaam economisch leven.
Tezelfdertijd zouden de regeeringen, die
er direct bij geinteresseerd zijn, zoodanige
politieke besprekingen kunnen beginnen,
welke zij noodig of wenschelijk zouden
oordeelen. Wij erkennen, dat de vraag
stukken, welke op de menschheid drukken,
gecompliceerd zijn, doch wij weten dat
een bestudeering ervan en een beraad
slaging erover in een atmosfeer van vrede
moeten geschieden. Een dergelijke atmos
feer kan niet heerschen indien de bespre
kingen worden verduisterd door dreiging
met geweld of vrees voor oorlog. Ik denk
dat er bij u geen misvatting zal zijn om
trent den geest van openhartigheid, waar
in ik u deze Boodschap zend.
De leiders der groote regeeringen zijn
in dit uur letterlijk verantwoordelijk voor
het lot der menschheid in de volgende
jaren .Zij kunnen niet doof zijn voor de
verzoeken van hun volken, die vragen be
schermd te worden tegen een chaos. De
geschiedenis zal hen verantwoordelijk
stellen voor het leven en het geluk van
allen.
Ik hoop dat uw antwoord voor de
menschheid de verwachting zal inhouden,
dat haar vrees zal eindigen en dat zij zich
voor lange jaren veilig zal gevoelen.
Zie verder Buitenland pag. 4, Ze blad.
Engeland bezit de sleutel van de Middellandsche Zee: de rots van Gilbraltar.