DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Italiaansche reactie op Roosevelt's
boodschap scherp ver-
oordeelend.
Hitier roept Rijksdag bijeen.
Ifiii
TbettH
Zijn te houden rede bezadigder dan
de perscommentaren.
No. 91 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Dinsdag 18 April 1939
141e Jaargang
Roosevelt heeft den Führer in een telegram het verzoek ge
daan, in bepaalde kwesties zijn standpunt te bepalen. De
Duitsche rijkskanselier achtte deze kwesties zoo belangrijk,
dat hij besloot, het antwoord in den rijksdag bekend te
maken. Daarom heeft hij den Duitschen rijksdag tegen 28
April bijeengeroepen.
Dit besluit van Hitier geeft een nieuwe wending aan de ont
wikkeling van de internationale politiek. Algemeen gelooft
men, dat het besluit genomen is in overleg met Rome.
Perscommentaren uit Italië.
Telefoneer niet te veel.
De Führer studeert over
zijn rede.
Chamberlain spreekt
heden.
Vóór democratie,
gezuiverd van
misstanden!
Vóór volkseenheid
en samenwerking!
De algemeene toestand.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
Directeur; C. KRAK.
PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v b. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Ook gelooft men, dat Mussolini ernaar gestreefd heeft, niet de ongerustheid
te vergrooten, die de openbare meening in het buitenland na de eerste
reacties van Duitsche politieke kringen en de Duitsche pers aan den dag
gelegd heeft.
Het is, zegt men, niet onmogelijk, dat Hitier, in overeenstemming met de
gemeenschappelijke politiek van de as BerlijnRome, zich op 28 April op
minder negatieve wijze zal uitspreken dan de Duitsche pers heeft gedaan.
Doch aan den anderen kant zou Hitier, hoewel zich baseerend op de
krachtige reactie, die de verklaringen van Roosevelt in Duitsche politieke
kringen hebben uitgelokt, niet de deur sluiten voor besprekingen in een min
of meer verre toekomst, die Duitschland in staat zoude stellen de regeling
aan de orde te stellen van de vraagstukken, die het na aan het hart liggen;
dat van de koloniën en dat van de grondstoffenvoorziening, gezwegen nog van
het vraagstuk der vergrooting van den Duitschen uitvoer.
Hitier zou nogmaals herinneren aan de voorstellen, die hij gedaan hrcft
inzake de beperking der bewapening
Dit zijn echter slechts veronderstellingen, behoorende tot die, welke in
buitenlandsche diplomatieke kringen te Berljjn het meest geloof vinden.
De Italiaansche pers, hoewel ongeveer
hetzelfde standpunt innemende als de
Duitsche kranten, is veel minder grof in
haar uitdrukkingen, in haar beschou
wingen, in haar opschriften. Zij ver
werpt natuurlijk de inmenging van Roo
sevelt en houdt tegelijkertijd een plei
dooi voor Duitschland.
Zoo noemt de „Regime Fascista" de actie
van Roosevelt een „Encycliek van Wilson
II" en het blad schrijft: „Het document de
valueert zich zelf door de wijze van zijn
verspreiding en den toon, waarin het ge
steld is. Niemand, doch Duitschland en Ita
lië in de laatste plaats, wenscht een oorlog.
In de actie van Roosevelt schuilt de typi
sche Angelsaksische huichelarij, want een
oorlog dreigt de wereld slechts, omdat er
staten zijn, die weigeren terug te geven,
hetgeen zij ten onrechte inhouden, of dat
gene uit te leveren, waartoe zij zich ver
plicht hadden.
Gedurende den niet korten tijd van zes
tien jaar van zijn ontwapening is niet één
enkele der gerechtvaardigde en verstandige
eischen van Duitschland ingewilligd. Men
heeft het veeleer, juist omdat het zonder wa
pens was, met verachting en hoogmoed ge
antwoord en daarom is midden in vredes
tijd de ongehoorde inval in het Roergebied
door het „democratische" Frankrijk moge
lijk gemaakt. Net zoo is het met Italië ge
steld.
Het blad eischt dan, dat Roosevelt liever
voor de vervulling der door Frankrijk te
genover Italië afgelegde, doch nimmer na
gekomen koloniale beloften moet zorgen en
bewerken, dat Duitschland de dit land we
gens de nietnakoming der „heilige punten
van Wilson" ontnomen koloniën worden te
ruggegeven.
Een eigenaardig geheugenverlies heeft
zich meester gemaakt van den grooten de
mocraat Roosevelt, wanrieer hij spreekt over
een bespreking der practische middelen ten
gunste van den wereldhandel. Hij moet zich
herinneren, dat het juist de Ver. Staten zijn
geweest, die als eerste mogendheid de hoog
ste belemmeringen hebben in den weg ge
legd aan het internationale ruilverkeer. Ita
lië en Duitschland zullen gemeenschappelijk
een waardig antwoord geven op het zonder
linge document".
Een afleidingsmanoeuvre.
De „Giornale d'Italia" behandelt even
evens uitvoerig het telegram van Roosevelt.
Het blad schrijft:
Deze Amerikaansche boodschap beteekent
een nieuw kapittel van de van Engeland,
Frankrijk en de Ver. Staten uitgaande aan-
valspolitiek tot omsingeling van Duitsch
land en Italië.
Met het oog op dit feit moet het volgende
worden vastgesteld: Italië kan Roosevelt
geen enkel moreel of politiek recht toeken
nen voor een interventie in de Europeesche
geschillen.
Roosevelt probeert heel openlijk door een
afleidingsmanoeuvre zijn natie in een don
ker avontuur te storten om zijn mislukkin
gen op binnenlandsch politiek gebied te be
mantelen.
Het is tot de oorlogscoalitie der groote
mogendheden toegetreden. Wat men in zijn
boodschap niet vindt, is eerlijke wil den
vrede en de orde op de wereld te dienen.
Roosevelt vormt zeer zeker niet de ge
heele Ver. Staten. Tusschen dezen man, dien
de geschiedenis zal rekenen onder de „meest
verderfelijke persoonlijkheden" en de mas
sa van het Amerikaansche volk, dat hij met
zijn ongecontroleerde initiatieven terrori
seert, gaapt een diepe kloof.
Zonderling is ook de lijst, welke Roose
velt heeft opgesteld van de landen, aan
welke Italië en Duitschland een garantie
zouden moeten verstrekken. Deze lijst heeft
slechts ten doel, den indruk te wekken van
een geweldig gevaar, dat tegen al die lan
den gericht zou zijn, die op een of andere
■wijze zouden deelnemen aan de omsingeling
der totalitaire staten door de groote pluto
cratieën.
Inderdaad vindt men in de lijst de namen
van landen, die Italië steeds als vrienden
heeft beschouwd en nimmer als vijanden
zal aanzien.
Katholieke wensch.
Het katholieke blad „Avvenire d'Italia"
spreekt den wensch uit, dat men gebruik
maakt van de „pauze", die t in den inter
nationalen toestand meent te kunnen con-
In de Staatsbladen 584 en 585 van gis
teravond zijn opgenomen de koninklijke
besluiten nos. 31 en 32, waarbij aan den
chef van den generalen staf bevoegd
heden zijn verleend betreffende het tele
grafisch en telefonisch verkeer. Deze
bevoegdheden betreffen het afbreken van
telefoongesprekken, het uitsluiten van
abonné's en het voorrang verleenen aan
dienst telegrammen; een en ander in ver
band met de huidige bijzondere omstan
digheden.
Intusschen blijft voorloopig de bestaan
de normale verkeersafwikkeling ten aan
zien van telegraaf- en telefoongesprekken
gehandhaafd. 'Nogmaals wordt dus met
nadruk in herinnering gebracht, dat men
zich bij het voeren van telefoongesprek
ken, zoowel wat aantal als wat duur be
treft, zooveel mogelijk dient te beperken.
stateeren, om de tusschen Italië en Frank
rijk hangende vraagstukken te bestudeeren.
Op het oogenblik, dat de demobilisatie in
Roemenië de Engelsch-Italiaansche ont
spanning en de vrede in de Adriatische Zee
tot een vrij belangrijke opheldering hebben
geleid, zouden, aldus het blad, de verant
woordelijke krachten moeten trachten een
nieuwe brug tusschen Italië en Frankrijk te
slaan.
Uit kringen, die nauwe betrekkingen
met de regeering onderhouden, wordt
vernomen, dat Hitier en zijn ministers
momenteel Roosevelt's boodschap
nauwkeurig bestudeeren.
Men verwacht, dat Hitier Woensdag
middag te Berliji» zal terugkeeren. Uit
zeer betrouwbare bronnen wordt verno
men, dat Hitler's vertrek naar de Ost-
mark gisteravond en de troepenmspec-
tie te St. Poelten niets te maken hebben
met de huidige situatie en dat deze reis
reeds eenigen tyd geleden vastgesteld
was.
Hitier weigert om Roosevelt als bemidde
laar tusschen Duitschland en de andere na
ties te erkennen, omdat hij de houding van
Roosevelt en diens ministers als onvriende
lijk tegenover Duitschland beschouwt.
Niettegenstaande dit alles wordt uit goed-
ingelichte bronnen vernomen, dat Hitier
bereid zou zijn tenminste wat eenige dee-
len van Roosevelt's boodschap betreft
deze „als voorstellen van 't Amerikaansche
volk om tot basis van besprekingen te die
nen" te beschouwen.
De rijksdag is 30 Januari 1.1. het laatst
bijeen geweest.
De rede, die Hitier op 28 April in den
Rijksdag zal houden, zal, naar men zegt, on
geveer drie uur duren, aldus Havas. Zij zal
door alle Duitsche radiostations worden uit
gezonden.
Reuter meldt," dat minister
president Chamberlain hedenmid
dag in het Lagerhuis een korte
verklaring zal afleggen over den
internationalen toestand.
Men verwacht, dat hij mededee-
ling zal doen over den stand der
onderhandelingen tusschen Turkije
en Engeland ten aanzien van daden
van agressie op het Balkanschier
eiland (toetreding van Turkije tot
het anti-aanvalsfront).
De Russische ambassadeur, Mais-
ky, die naar Moskou ontboden is om
verslag uit te brengen, zal waar
schijnlijk heden van Londen ver
trekken.
Intusschen verneemt Reuter, dat
de Britsch-Russische onderhande
lingen betreffende de positie der
Sovjet-Unie in het anti-aanvals
front te Moskou zullen worden
voortgezet.
Terugkeer van Danzig tot Duitsch
land.
Reeds in de naaste toekomst zouden
Duitschland en Polen tot een vergelijk ko
men over den terugkeer van Danzig tot het
Duitsche rijk, zoo werd gisteravond in ge
woonlijk goedingelichte kringen te Berlijn
vernomen.
Ofschoon er in de afgeloopen weken geen
contact heeft plaats gehad tusschen von
Ribbentrop en den Foolschen gezant,
Lipski, gelooft men, dat dit spoedig tot stand
zal komen. Volgens berechten uit Warschau
zouden daar reeds geheime besprekingen
gevoerd worden.
Men neemt aan, dat Duitschland zijn
voorstellen zal herhalen, die als volgt lui
den: 1. Danzig wordt bij het Duitsche rijk
gevoegd, 2. Door den Poolschen corridor
wordt een Duitsche autoweg naar Oost-
Pruisen aangelegd, 3. Het minderheden
vraagstuk wordt uit den weg geruimd.
Van alle zijden wordt intusschen verze
kerd, dat men niet van plan is, een gewa-
penden aanval op Danzig te doen, omdat
daardoor mogelijk algemeene vijandelijk
heden zouden worden uitgelokt.
Aan den anderen kant gaan er nog steeds
hardnekkige geruchten, dat Danzig op den
verjaardag van Hitier of op zijn laatst op
den dag der rijksdagzitting Duitsch zal zijn.
In buitenlandsche diplomatieke kringen
wacht men daarom met spanning op de
massabijeenkomst in Danzig aan den voor
avond van Hitler's verjaardag.
Zie verder Buitenland pag. 4, 2e blad.
Fransehe oorlogs
schepen ie Gibraltar.
Zaterdag en ook Maandag nog werd in
een paar telegrammen melding gemaakt
van de aankomst van een aantal Fransche
oorlogsschepen te Gibraltar en vrijwel ter
zelfder tijd wordt vernomen, dat de Britsche
oorlogsschepen bij Malta geconcentreerd zijn
en dat slechts een paar torpedobooten in
Gibraltar zijn.
Dat is op zich zelf merkwaardig. Gibral
tar toch is een Engelsche bezitting en ver
wacht mocht worden, dat slechts Britsche
schepen in de haven of op de reede van den
„sleutel der Middellandsche Zee" zouden
liggen. Waarom gebeurt dat dan niet; waar
om wordt een sterk Fransch eskader hier
geconcentreerd? Misschien moet men dat in
verband brengen met de Duitsche manoeu
vres aan de Spaansche kust en zou de aan
wezigheid van te veel Britsche schepen pro-
voceerend kunnen werken!
Toch heeft de Britsche regeering reden te
over om te veronderstellen, dat Gibraltar
bedreigd wordt en reeds hebben de staf van
de marine en die van het leger een plan voor
verdediging uitgewerkt voor het geval dat
de rots zou worden aangevallen. Aan de
landzijde, in het Spaansche gebied, ten
Noorden van de Britsche vesting, worden
ongewone troepenbewegingen waarge
nomen. Men heeft met zekerheid vast
gesteld, dat nieuwe Italiaansche troepen in
Zuid-Spaansche havens zijn aangekomen en
nog vandaag wordt gemeld, dat opnieuw
minstens twee bataljons Italiaansche Alpen
jagers naar Cadix zijn gezonden en dat twee
andere bataljons zich in de Pyreneeën be
vinden.
Dat alles maant de Britten natuurlijk tot
voorzichtigheid en tot het nemen van voor
zorgsmaatregelen.
Aan beide ingangen van de marinehaven
zijn versperringen aangebracht, terwijl het
werk aan de barricaden op de wegen krach
tig wordt voortgezet. Verder zullen zich
dezer dagen Britsche bataljons infanterie
naar Gibraltar begeven.
Het gebied van Gibraltar, bijna 5 K.M.
lang en gemiddeld 900 meter breed, is niet
gemakkelijk te overmeesteren. Maar het is
kwetsbaar geworden na de komst van het
bombardementsvliegtuig en, zooals in de
laatste jaren vaak is verklaard, door de
batterijen geschut, die ten westen van de
rots op de Spaansche kust bij Algeciras
zijn aangebracht en wier projectielen ge
makkelijk over de 7 of 8 K.M. breede baai
van Gibraltar kunnen schieten. Deze bat
terijen kunnen ook de reede bedreigen, aan
den westkant van de rots, waar de gansche
Britsche Middellandsche Zee-vloot beschut
ting kan vinden. Deze reeds is een weinig
minder zekere ankerplaats dan een haven.
Want er zijn zware hoofden om gebouwd,
van de kust uit, met openingen om de oor
logsschepen binnen te laten.
Hier ook bevinden zich de verschillende
installaties, brandstof-stations, kazernes,
dokken, werven, enz., die een vlootbasis
noodig heeft. Het Spaansche gebied, dat
aan de baai ligt, heeft den Britten voor
heen geen zorg gegeven. Nu Spanje bond
genoot is van Duitschland en Italië en nu
de rots van dien kant belaagd wordt af
gescheiden nog van het feit, dat aan de
kust van Spaansch-Marokko, aan den over
kant van de 27 K.M. breede Straat van Gi
braltar, kustbatterijen den doorgang door
die straat van schepen evenzeer kunnen
belemmen als de batterijen van Gibraltar
staat de zaak anders.
De bevelhebber van Gibraltar, generaal
Ironside, heeft reeds lang om zwaarder ge
schut gevraagd, teneinde de reede in de
baai en de etablissementen tegen alle moge
lijke aanvallen met vrucht te kunnen ver
dedigen. De forten woden nu van dit zware
geschut voorzien. Het garnizoen van Gi
braltar bestaat uit ongeveer 3300 man ver
deeld in twee bataljons infanterie, een
compagnie vestingsoldaten, een afdeeling
artillerie met drie houwitser-batterijen en
kleine detachementen militair-technisch
personeel. De burgerlijke bevolking bestaat
hoofdzakelijk uit afstammelingen van Ita
liaansche en Spaansche kolonisten en be
draagt nog geen 17.000 personen. De ruim
te in het stadje is beperkt en moet altijd
beperkt blijven. Daarom waken de Britten
ervoor, dat de bevolking niet groeit.
Gibraltar, dat in de administratie van de
admiraliteit als een oorlogsschip geregis
treerd staat en H. M.'s „Cormorant" heet.
werd in 1704 veroverd door een Engelsch-
Nederlandsche vlootmacht onder admiraal
Sir George Rooke. Velen in Engeland er
kennen, dat Franco met veel meer recht Gi
braltar voor zijn land kan opeischen dan
zijn mede-dictators te Berlijn en Rome ge
bied voor hun landen hebben opgeëischt en
ingepalmd.
Maar een schrijver in de Times heeft be
toogd, dat het Britsche eigendomsrecht van
de rots onaantastbaar is en „als internationaal
recht nog beteekenis heeft" Het is niet ge
baseerd op de verovering van 1704, maar
op een verdrag van 1783, waarbij Spanje
Gibraltar afstond (het recht op restitutie
was erkend) in ruil voor Florida (thans
Amerikaansch) en Minorca (nog Spaansch)
Engeland heeft dus voor Gibraltar „be
taald".