DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Italiaansche reactie op Roosevelt's boodschap scherp ver- oordeelend. Hitier roept Rijksdag bijeen. Ifiii TbettH Zijn te houden rede bezadigder dan de perscommentaren. No. 91 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Dinsdag 18 April 1939 141e Jaargang Roosevelt heeft den Führer in een telegram het verzoek ge daan, in bepaalde kwesties zijn standpunt te bepalen. De Duitsche rijkskanselier achtte deze kwesties zoo belangrijk, dat hij besloot, het antwoord in den rijksdag bekend te maken. Daarom heeft hij den Duitschen rijksdag tegen 28 April bijeengeroepen. Dit besluit van Hitier geeft een nieuwe wending aan de ont wikkeling van de internationale politiek. Algemeen gelooft men, dat het besluit genomen is in overleg met Rome. Perscommentaren uit Italië. Telefoneer niet te veel. De Führer studeert over zijn rede. Chamberlain spreekt heden. Vóór democratie, gezuiverd van misstanden! Vóór volkseenheid en samenwerking! De algemeene toestand. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. Directeur; C. KRAK. PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v b. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Ook gelooft men, dat Mussolini ernaar gestreefd heeft, niet de ongerustheid te vergrooten, die de openbare meening in het buitenland na de eerste reacties van Duitsche politieke kringen en de Duitsche pers aan den dag gelegd heeft. Het is, zegt men, niet onmogelijk, dat Hitier, in overeenstemming met de gemeenschappelijke politiek van de as BerlijnRome, zich op 28 April op minder negatieve wijze zal uitspreken dan de Duitsche pers heeft gedaan. Doch aan den anderen kant zou Hitier, hoewel zich baseerend op de krachtige reactie, die de verklaringen van Roosevelt in Duitsche politieke kringen hebben uitgelokt, niet de deur sluiten voor besprekingen in een min of meer verre toekomst, die Duitschland in staat zoude stellen de regeling aan de orde te stellen van de vraagstukken, die het na aan het hart liggen; dat van de koloniën en dat van de grondstoffenvoorziening, gezwegen nog van het vraagstuk der vergrooting van den Duitschen uitvoer. Hitier zou nogmaals herinneren aan de voorstellen, die hij gedaan hrcft inzake de beperking der bewapening Dit zijn echter slechts veronderstellingen, behoorende tot die, welke in buitenlandsche diplomatieke kringen te Berljjn het meest geloof vinden. De Italiaansche pers, hoewel ongeveer hetzelfde standpunt innemende als de Duitsche kranten, is veel minder grof in haar uitdrukkingen, in haar beschou wingen, in haar opschriften. Zij ver werpt natuurlijk de inmenging van Roo sevelt en houdt tegelijkertijd een plei dooi voor Duitschland. Zoo noemt de „Regime Fascista" de actie van Roosevelt een „Encycliek van Wilson II" en het blad schrijft: „Het document de valueert zich zelf door de wijze van zijn verspreiding en den toon, waarin het ge steld is. Niemand, doch Duitschland en Ita lië in de laatste plaats, wenscht een oorlog. In de actie van Roosevelt schuilt de typi sche Angelsaksische huichelarij, want een oorlog dreigt de wereld slechts, omdat er staten zijn, die weigeren terug te geven, hetgeen zij ten onrechte inhouden, of dat gene uit te leveren, waartoe zij zich ver plicht hadden. Gedurende den niet korten tijd van zes tien jaar van zijn ontwapening is niet één enkele der gerechtvaardigde en verstandige eischen van Duitschland ingewilligd. Men heeft het veeleer, juist omdat het zonder wa pens was, met verachting en hoogmoed ge antwoord en daarom is midden in vredes tijd de ongehoorde inval in het Roergebied door het „democratische" Frankrijk moge lijk gemaakt. Net zoo is het met Italië ge steld. Het blad eischt dan, dat Roosevelt liever voor de vervulling der door Frankrijk te genover Italië afgelegde, doch nimmer na gekomen koloniale beloften moet zorgen en bewerken, dat Duitschland de dit land we gens de nietnakoming der „heilige punten van Wilson" ontnomen koloniën worden te ruggegeven. Een eigenaardig geheugenverlies heeft zich meester gemaakt van den grooten de mocraat Roosevelt, wanrieer hij spreekt over een bespreking der practische middelen ten gunste van den wereldhandel. Hij moet zich herinneren, dat het juist de Ver. Staten zijn geweest, die als eerste mogendheid de hoog ste belemmeringen hebben in den weg ge legd aan het internationale ruilverkeer. Ita lië en Duitschland zullen gemeenschappelijk een waardig antwoord geven op het zonder linge document". Een afleidingsmanoeuvre. De „Giornale d'Italia" behandelt even evens uitvoerig het telegram van Roosevelt. Het blad schrijft: Deze Amerikaansche boodschap beteekent een nieuw kapittel van de van Engeland, Frankrijk en de Ver. Staten uitgaande aan- valspolitiek tot omsingeling van Duitsch land en Italië. Met het oog op dit feit moet het volgende worden vastgesteld: Italië kan Roosevelt geen enkel moreel of politiek recht toeken nen voor een interventie in de Europeesche geschillen. Roosevelt probeert heel openlijk door een afleidingsmanoeuvre zijn natie in een don ker avontuur te storten om zijn mislukkin gen op binnenlandsch politiek gebied te be mantelen. Het is tot de oorlogscoalitie der groote mogendheden toegetreden. Wat men in zijn boodschap niet vindt, is eerlijke wil den vrede en de orde op de wereld te dienen. Roosevelt vormt zeer zeker niet de ge heele Ver. Staten. Tusschen dezen man, dien de geschiedenis zal rekenen onder de „meest verderfelijke persoonlijkheden" en de mas sa van het Amerikaansche volk, dat hij met zijn ongecontroleerde initiatieven terrori seert, gaapt een diepe kloof. Zonderling is ook de lijst, welke Roose velt heeft opgesteld van de landen, aan welke Italië en Duitschland een garantie zouden moeten verstrekken. Deze lijst heeft slechts ten doel, den indruk te wekken van een geweldig gevaar, dat tegen al die lan den gericht zou zijn, die op een of andere ■wijze zouden deelnemen aan de omsingeling der totalitaire staten door de groote pluto cratieën. Inderdaad vindt men in de lijst de namen van landen, die Italië steeds als vrienden heeft beschouwd en nimmer als vijanden zal aanzien. Katholieke wensch. Het katholieke blad „Avvenire d'Italia" spreekt den wensch uit, dat men gebruik maakt van de „pauze", die t in den inter nationalen toestand meent te kunnen con- In de Staatsbladen 584 en 585 van gis teravond zijn opgenomen de koninklijke besluiten nos. 31 en 32, waarbij aan den chef van den generalen staf bevoegd heden zijn verleend betreffende het tele grafisch en telefonisch verkeer. Deze bevoegdheden betreffen het afbreken van telefoongesprekken, het uitsluiten van abonné's en het voorrang verleenen aan dienst telegrammen; een en ander in ver band met de huidige bijzondere omstan digheden. Intusschen blijft voorloopig de bestaan de normale verkeersafwikkeling ten aan zien van telegraaf- en telefoongesprekken gehandhaafd. 'Nogmaals wordt dus met nadruk in herinnering gebracht, dat men zich bij het voeren van telefoongesprek ken, zoowel wat aantal als wat duur be treft, zooveel mogelijk dient te beperken. stateeren, om de tusschen Italië en Frank rijk hangende vraagstukken te bestudeeren. Op het oogenblik, dat de demobilisatie in Roemenië de Engelsch-Italiaansche ont spanning en de vrede in de Adriatische Zee tot een vrij belangrijke opheldering hebben geleid, zouden, aldus het blad, de verant woordelijke krachten moeten trachten een nieuwe brug tusschen Italië en Frankrijk te slaan. Uit kringen, die nauwe betrekkingen met de regeering onderhouden, wordt vernomen, dat Hitier en zijn ministers momenteel Roosevelt's boodschap nauwkeurig bestudeeren. Men verwacht, dat Hitier Woensdag middag te Berliji» zal terugkeeren. Uit zeer betrouwbare bronnen wordt verno men, dat Hitler's vertrek naar de Ost- mark gisteravond en de troepenmspec- tie te St. Poelten niets te maken hebben met de huidige situatie en dat deze reis reeds eenigen tyd geleden vastgesteld was. Hitier weigert om Roosevelt als bemidde laar tusschen Duitschland en de andere na ties te erkennen, omdat hij de houding van Roosevelt en diens ministers als onvriende lijk tegenover Duitschland beschouwt. Niettegenstaande dit alles wordt uit goed- ingelichte bronnen vernomen, dat Hitier bereid zou zijn tenminste wat eenige dee- len van Roosevelt's boodschap betreft deze „als voorstellen van 't Amerikaansche volk om tot basis van besprekingen te die nen" te beschouwen. De rijksdag is 30 Januari 1.1. het laatst bijeen geweest. De rede, die Hitier op 28 April in den Rijksdag zal houden, zal, naar men zegt, on geveer drie uur duren, aldus Havas. Zij zal door alle Duitsche radiostations worden uit gezonden. Reuter meldt," dat minister president Chamberlain hedenmid dag in het Lagerhuis een korte verklaring zal afleggen over den internationalen toestand. Men verwacht, dat hij mededee- ling zal doen over den stand der onderhandelingen tusschen Turkije en Engeland ten aanzien van daden van agressie op het Balkanschier eiland (toetreding van Turkije tot het anti-aanvalsfront). De Russische ambassadeur, Mais- ky, die naar Moskou ontboden is om verslag uit te brengen, zal waar schijnlijk heden van Londen ver trekken. Intusschen verneemt Reuter, dat de Britsch-Russische onderhande lingen betreffende de positie der Sovjet-Unie in het anti-aanvals front te Moskou zullen worden voortgezet. Terugkeer van Danzig tot Duitsch land. Reeds in de naaste toekomst zouden Duitschland en Polen tot een vergelijk ko men over den terugkeer van Danzig tot het Duitsche rijk, zoo werd gisteravond in ge woonlijk goedingelichte kringen te Berlijn vernomen. Ofschoon er in de afgeloopen weken geen contact heeft plaats gehad tusschen von Ribbentrop en den Foolschen gezant, Lipski, gelooft men, dat dit spoedig tot stand zal komen. Volgens berechten uit Warschau zouden daar reeds geheime besprekingen gevoerd worden. Men neemt aan, dat Duitschland zijn voorstellen zal herhalen, die als volgt lui den: 1. Danzig wordt bij het Duitsche rijk gevoegd, 2. Door den Poolschen corridor wordt een Duitsche autoweg naar Oost- Pruisen aangelegd, 3. Het minderheden vraagstuk wordt uit den weg geruimd. Van alle zijden wordt intusschen verze kerd, dat men niet van plan is, een gewa- penden aanval op Danzig te doen, omdat daardoor mogelijk algemeene vijandelijk heden zouden worden uitgelokt. Aan den anderen kant gaan er nog steeds hardnekkige geruchten, dat Danzig op den verjaardag van Hitier of op zijn laatst op den dag der rijksdagzitting Duitsch zal zijn. In buitenlandsche diplomatieke kringen wacht men daarom met spanning op de massabijeenkomst in Danzig aan den voor avond van Hitler's verjaardag. Zie verder Buitenland pag. 4, 2e blad. Fransehe oorlogs schepen ie Gibraltar. Zaterdag en ook Maandag nog werd in een paar telegrammen melding gemaakt van de aankomst van een aantal Fransche oorlogsschepen te Gibraltar en vrijwel ter zelfder tijd wordt vernomen, dat de Britsche oorlogsschepen bij Malta geconcentreerd zijn en dat slechts een paar torpedobooten in Gibraltar zijn. Dat is op zich zelf merkwaardig. Gibral tar toch is een Engelsche bezitting en ver wacht mocht worden, dat slechts Britsche schepen in de haven of op de reede van den „sleutel der Middellandsche Zee" zouden liggen. Waarom gebeurt dat dan niet; waar om wordt een sterk Fransch eskader hier geconcentreerd? Misschien moet men dat in verband brengen met de Duitsche manoeu vres aan de Spaansche kust en zou de aan wezigheid van te veel Britsche schepen pro- voceerend kunnen werken! Toch heeft de Britsche regeering reden te over om te veronderstellen, dat Gibraltar bedreigd wordt en reeds hebben de staf van de marine en die van het leger een plan voor verdediging uitgewerkt voor het geval dat de rots zou worden aangevallen. Aan de landzijde, in het Spaansche gebied, ten Noorden van de Britsche vesting, worden ongewone troepenbewegingen waarge nomen. Men heeft met zekerheid vast gesteld, dat nieuwe Italiaansche troepen in Zuid-Spaansche havens zijn aangekomen en nog vandaag wordt gemeld, dat opnieuw minstens twee bataljons Italiaansche Alpen jagers naar Cadix zijn gezonden en dat twee andere bataljons zich in de Pyreneeën be vinden. Dat alles maant de Britten natuurlijk tot voorzichtigheid en tot het nemen van voor zorgsmaatregelen. Aan beide ingangen van de marinehaven zijn versperringen aangebracht, terwijl het werk aan de barricaden op de wegen krach tig wordt voortgezet. Verder zullen zich dezer dagen Britsche bataljons infanterie naar Gibraltar begeven. Het gebied van Gibraltar, bijna 5 K.M. lang en gemiddeld 900 meter breed, is niet gemakkelijk te overmeesteren. Maar het is kwetsbaar geworden na de komst van het bombardementsvliegtuig en, zooals in de laatste jaren vaak is verklaard, door de batterijen geschut, die ten westen van de rots op de Spaansche kust bij Algeciras zijn aangebracht en wier projectielen ge makkelijk over de 7 of 8 K.M. breede baai van Gibraltar kunnen schieten. Deze bat terijen kunnen ook de reede bedreigen, aan den westkant van de rots, waar de gansche Britsche Middellandsche Zee-vloot beschut ting kan vinden. Deze reeds is een weinig minder zekere ankerplaats dan een haven. Want er zijn zware hoofden om gebouwd, van de kust uit, met openingen om de oor logsschepen binnen te laten. Hier ook bevinden zich de verschillende installaties, brandstof-stations, kazernes, dokken, werven, enz., die een vlootbasis noodig heeft. Het Spaansche gebied, dat aan de baai ligt, heeft den Britten voor heen geen zorg gegeven. Nu Spanje bond genoot is van Duitschland en Italië en nu de rots van dien kant belaagd wordt af gescheiden nog van het feit, dat aan de kust van Spaansch-Marokko, aan den over kant van de 27 K.M. breede Straat van Gi braltar, kustbatterijen den doorgang door die straat van schepen evenzeer kunnen belemmen als de batterijen van Gibraltar staat de zaak anders. De bevelhebber van Gibraltar, generaal Ironside, heeft reeds lang om zwaarder ge schut gevraagd, teneinde de reede in de baai en de etablissementen tegen alle moge lijke aanvallen met vrucht te kunnen ver dedigen. De forten woden nu van dit zware geschut voorzien. Het garnizoen van Gi braltar bestaat uit ongeveer 3300 man ver deeld in twee bataljons infanterie, een compagnie vestingsoldaten, een afdeeling artillerie met drie houwitser-batterijen en kleine detachementen militair-technisch personeel. De burgerlijke bevolking bestaat hoofdzakelijk uit afstammelingen van Ita liaansche en Spaansche kolonisten en be draagt nog geen 17.000 personen. De ruim te in het stadje is beperkt en moet altijd beperkt blijven. Daarom waken de Britten ervoor, dat de bevolking niet groeit. Gibraltar, dat in de administratie van de admiraliteit als een oorlogsschip geregis treerd staat en H. M.'s „Cormorant" heet. werd in 1704 veroverd door een Engelsch- Nederlandsche vlootmacht onder admiraal Sir George Rooke. Velen in Engeland er kennen, dat Franco met veel meer recht Gi braltar voor zijn land kan opeischen dan zijn mede-dictators te Berlijn en Rome ge bied voor hun landen hebben opgeëischt en ingepalmd. Maar een schrijver in de Times heeft be toogd, dat het Britsche eigendomsrecht van de rots onaantastbaar is en „als internationaal recht nog beteekenis heeft" Het is niet ge baseerd op de verovering van 1704, maar op een verdrag van 1783, waarbij Spanje Gibraltar afstond (het recht op restitutie was erkend) in ruil voor Florida (thans Amerikaansch) en Minorca (nog Spaansch) Engeland heeft dus voor Gibraltar „be taald".

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1