DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De scheepvaartblokkade aan
China's kust.
Japanners eischen recht op, elk schip
aan te houden.
No. 123 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Vrijdag 26 Mei 1939
Ook medicamenten onder
de verboden waar?
Blokkade-zóne zou zich tot 200
mijlen buiten de Chineesche
kust uitstrekken.
Hevige strijd in Midden-China.
Tsjoeng King opnieuw
gebombardeerd.
De status van Dantzig.
Een interpretatie van de
„Dantziger Vorposten".
Vervolging van Po!en
in Duitachland.
Helsche machine in Praag
ontploft.
Dicht bij synagoge....
De aigemeene toestand.
Zes Polen ter dood
veroordeeld.
Wegens anti-naL-socialistisch
optreden.
De nieuwe Britsche voor
stellen aan Rusland.
Drie kardinale punten.
Overeenstemming Londen-
Parijs bereikt.
ALKMAARSC
COURANT.
Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
l%le Jaargang
Naar aanleiding van het aanhouden
van bet Britsche sa. „Ranpura" en het
Fransche sa. „Aramis" door Japanschc
oorlogsschepen heeft de woordvoerder
der Japansche marine te Sjanghai ver
klaard, dat de scheepvaart aan de Chi
neesche kust practisch als geblokkeerd
dient te worden beschouwd.
De Japansche autoriteiten eischen
voor zich het recht op, elk schip aan
de kust aan te houden, om het te in-
specteeren te registreeren en uit te
maken of de vaartuigen worden ge
bruikt „voor militaire doeleinden ten
gunste van het regime van Tsjang Kai
Sjek", hetgeen het geval is, wanneer
zij een lading vervoeren, bestemd voor
Chineesch militair gebruik.
De woordvoerder zeide voorts, dat hij nog
niet ih staat is een lijst op te geven van de
verboden waar, doch dat, naar zijn mec-
ning, op deze lijst wellicht ook voedsel en
medicamenten, bestemd voor het Chinee
sche leger, zouden voorkomen.
In Japansche vlootkringen verklaart men,
dat de blokkade langs de geheele Chinee
sche kust tot tweehonderd mijlen in zee
zou gelden en dat weldra sensationeele bij
zonderheden aan den dag zouden kunnen
komen omtrent de wijze, waarop de buiten-
landsche schepen hulp verleenden aan het
regime van Tsjang Kai Sjek. Deze hulp is
dan ook de reden, waarom Japan tot de
blokkade besloten heeft en het steunt hier
bij op getuigenissen van gevangen genomen
Chineesche soldaten.
Op de vraag, welke houding de Japan
ners zouden aannemen, indien derde zee
mogendheden haar schepen gewapende es
cortes meegeven, weigerde men in Japan
sche vlootkringen antwoord te geven.
De bevelhebber van de Britsche vloot in
de Chineesche wateren, admiraal Noble
heeft intusschen, naar Reuter uit Londen
meldt, bij de Japansche vlootautoriteiten te
Amoy en te Shanghai krachtig geprote
steerd tegen de aanhouding van het Britsche
s.s. „Ranpura" buiten den Zuid-Oostelijken
havingingang van Hongkong.
In het protest wordt er op gewezen, dat
de procedure, waarover met het eenigen
tijd geleden eens is geworden en volgens
welke de nationaliteit van een schip geveri
fieerd mag worden door de Japanners,
slechts toestaat, een schip te betreden, dat
de Britsche vlag voert, als er een gegronde
reden is, om aan de nationaliteit van het be
trokken vaartuig te twijfelen.
Daar de „Ranpura" reeds sedert eenige
jaren op en neer vaart tusschen Engelsche
en Japansche havens, bestond er in dit ge
val geen twijfeL
Admiraal Noble heeft in zijn protest uit
leg hieromtrent gevraagd en geëischt, dat
maatregelen zullen worden getroffen, om
herhaling van een dergelijk voorval in de
toekomst te voorkomen.
Betreffende den toestand te Koe L«ng
Soe heeft men te Londen geen bevestiging
ontvang van het bericht, volgens hetwelk
de onderhandelingen inzake het terugtrek
ken der landingstroepen geheel zouden zijn
afgebroken. Wel zouden deze onderhande
lingen op het doode punt zijn gekomen,
doch van afbreking is nog geen sprake.
Dit laatste wordt bevestigd door een Do-
mei-bericht uit Tokio, dat meldt, dat gister
middag de conferentie der Japansch-En-
gelsch-Amerikaansche vlootco mm andanten
te Koe Lang Soe een derde bijeenkomst
beeft gehouden.
In het bericht wordt er op gewezen, dat
de Fransche vice-admiraal Decoux. opper
bevelhebber van de Fransdie Aziatische
vloot, in het geheel niet aan de conferentie
heeft deelgenomen, hoewel ook Fransche
mariniers op Koe Lang Soe zijn geland.
Omtrent de gistermiddag gehouden con
ferentie zijn nog geen nadere bijzonderhe
den bekend.
Omtrent het Britsch-Japansche incident te
Poe Toeng meldt een Reuter-telegram uit
Shanghai nog, dat de Britsche consulaire
autoriteiten categorisch het bericht ontken
nen, dat te Poe Toeng een Japansche offi
cier door een Britschen matroos wonden
zijn toegebracht.
Britsche meening.
Britsche deskundigen waren gisteren var.
meening, dat Engeland, indien Japan een
blokkade aan de Chineesche kust forceert,
economische tegenmaatregelen zal moeter.
nemen.
Ook werd de meening uitgesproken, dat
de Vereenigde Staten tenslotte de neutrali-
teitswet op China en Japan zullen gaan
toepassen, vooral daar de uitwerking van
een dergelijken maatregel nu zeer nadeelig
zou zijn voor Japan, dat volgens sommige
schattingen circa vijftig procent van zi|n
buitenlandsch oorlogsmateriaal uit de Ver
eenigde Staten betrekt.
Men geeft hier toe, dat Britsche steun aan
Tsjang Kai Sjek onafgebroken verleend
wordt via Rangoen en Joen Nam Deze hulp
verleening zou niet aangetast kunnen wor
den door een Japansche blokkade van de
Chineesche kust. De Chineesche havens zijr.
immers door Japan bezet en kunnen -dus
geen dienst meer doen, om Tsjang Kai Sjek
van materiaal te voorzien.
Het voorstel om de Britsche schepen
langs de Chineesche kust te convoyeeren,
wordt als onpractisch beschouwd, hoofdza
kelijk wegens de hooge kosten en ook bij ge
brek aan voldoende Britsche oorlogsbo
dems in het Verre Oosten.
De meening van de deskundigen is, dat
Engeland eerst de ontwikkeling d?r zaken
zal afwachten en dan zoo noodig economi
sche represailles zal treffen, waarschijnlijk
in overeenstemming met de maatregelen,
die de Vereenigde Staten zouden nemen.
De Japansche strijdkrachten, die Noord-
Hoepei en Zuid-Hoenan bezet zouden hou
den, geven in een bericht van het front toe,
dat Zondagavond 3000 man troepen uit Se
Tsjoean bü verrassing een aanval onderno
men hebben op de Japansche strijdkrach
ten te Kioe Kau Sjen aan de Han in de pro
vincie Hoepei. Zij werden tenslotte door het
Japansche garnizoen teruggedrongen en
moesten 200 dooden achterlaten.
Uit Zuid-Sjansi wordt gemeld, dat het
Japansche Koedo-detachement ongeveer
1800 man van het 49ste regiment der 83ste
Chineesche divisie op 10 kilometer ten
Zuid-Oosten van Yi Tsjeng heeft bestreden.
Aan Chineesche zijde vielen daar 255 doo
den. Bovendien verloren de Chineezen twee
machinegeweren en 112 geweren.
Gisteravond hebben 27 Japansche vlieg
tuigen de dichtbevolkte benedenstad van
Tsjoeng King hevig gebombardeerd. Er
braken vele groote branden uit
Tot de vele getroffen gebouwen behoort
ook een groote Chineesche bank.
Het aantal slachtoffers is nog niet be
kend, maar wordt op meer dan 1000 ge
schat.
„Dantziger Vorposten" is een veelbeteeke-
nende polemiek begonnen over de uitleg
ging van het statuut van Dantzig.
Het orgaan der nationaal-socialisten ont
kent, dat de Poolsche autoriteiten in Dantzig
andere rechten zouden hebben dan die van
de diplomatieke vertegenwoordiging in den
souvereinen Staat. De Poolsche douaneauto
riteiten hebben volgens het blad niet het
recht zich te mengen in de douanecontrole
van Dantzig.
In een hoofdartikel somt het blad verder
de eischen van Dantzig op:
1. Verwijdering der Poolsche diplomaten,
die betrokken zouden zijn bij het incident te
Kalthof. De regéering van Dantzig wil geen
betrekkingen meer met hen onderhouden.
2. Het blad schrijft: „Wij zgn gedwongen
na te gaan, of de omstandigheden, die heb
ben geleid tot de sluiting van het accoovd
van 15 Augustus 1933 tusschen Polen en
Dantzig nog bestaan".
Het orgaan wenscht aan te toonen, dat
Polen niet de verplichtingen is nagekomen,
die uit deze overeenkomst voortvloeien.
Het blad ontleent zijn argument aan bet
feit, dat de overeenkomst van 15 Augustus
1933 werd gesloten, om het terrein voor te
bereiden voor de Poolsch-Duitsche overeen
komst van Januari 1934, om daarna te ver
klaren, dat „de toetreding van Polen tot het
anti-Duitsche omsingelingsfront niet meer
toestaat in Polen den loyalen verdragspart
ner te zien jegens den Duitsche staat Dant
zig".
De „Danziger Vorposten" meldt verder,
dat Förster, de nazi-leider van de Vrije Stad
Woensdag door Hitier is ontvangen. De
Führer droeg hem op. de bevolking van
Dantzig zijn groeten over te brengen. Wat
het onderwerp der besprekingen tusschen
Hitier en Förster betreft, bepaalt het blad
er zich toe, te berichten, dat het onderhoud
op Dantzig betrekking had.
Nachtelijke overvallen.
De bladen van de Poolsche minderheid in
Duitschland, de „Dziennik Berlinski" en de
„Nowir.y Godzienne" maken melding van
talrijke nachtelijke overvallen op Polen te
Flatow en Radawic.
Te Gross Borek zijn steenen geworpen
door de ruiten van de huizen van Polen en
te Allenstein, in Oost-Pruisen, zijn op Pool
sche winkels plakkaten geplakt, waarop
stond „Poolsche winkel. Bij ons proppen de
Polen zich vol! Duitschers, duldt dit niet
langer!" en „Opgelet, hier woont een Pool
sche parasiet!"
Gisteravond is een helsche machine ont
ploft in het vroegere ghetto van Praag,
niet ver van de synagoge. De explosie ver
nielde geheel den ingang van een huis en
bedolf twee personen onder het puin. Zi>
werden ernstig gewond.
De politie is van meening, dat hier gaat
om een optreden van de fascisten, die op
het oogenblik een antisemietische campag
ne voeren. Het is de derde ontploffing sinds
een maand, welke geschiedt bij den ingang
van een Joodsch huis.
Vannacht heeft de politie op het Wen-
ceslausplein een groep in uniform gekleede
fascisten uiteengejaagd, die daar betoogden
ten gunste van een snelle oplossing der
Joodsche kwestie.
Is de Duitsche Noord
zeekust onaantastbaar
In Berlijn wordt verklaard, dat de
Duitsche Noordzeekust thans onaantast
baar is dank zij de fortificaties, die gedu
rende de laatste twee jaar tusschen
Sylt, het Noorden, tot Borkum (in het
Zuiden) zgn aangebracht.
Hier kan waarheid in schuilen, indien de
Britsche marinestrategie nog beheerscht
wordt door de principes van passiviteit,
welke gedurende he'. grootste deel van den
laatsten oorlog-golden. Er is echter reden
om aan te nemen dat genoemde beginselen
verlaten zijn ten gunste van de theorie van
het aanvallende optreden, dat een ken
merk van de Britsche vloot was in de
dagen van Blake. Hawke en Nelson en die
haar moderne uitdrukking vindt in de
tactiek van Beatty en Keyes. V. anneor
men een vergelijking maakt met een op
zichzelf geringere operatie als den aanval
op Zeebrugge in April 1918, blijkt, dat geen
enkele kustverdediging, hoe geweldig ook,
onaantastbaar is voor aanvallen bij ver
rassing, die goed voorbereid zijn en geleid
worden door een volmaakte vastberaden
heid.
Derhalve zal Duitschland de veiligheid
van zijn westelijke kustlijn niet uitsluitend
laten afhangen van vaste verdedigingen en
zal het in geval van oorlog een deel van
zijn vloot in de bocht van Helgoland hou
den om eventueele aanvallen te bestrijden.
Niettemin blijft het feit dat Duitschland's
Achilleshiel wordt gevormd door de Oost
zee, want de mogelijkheid van Duitschland
om eer oorlog te blijven voeren, zal voor
namelijk afhangen van de handhaving
van zijn handelsverbindingen met de
Scandinavische landen, bovenal met Zwe
den.
In den wereldoorlog was Duitschlands
weerstandskracht verlengd door twee fac
toren. In de eerste plaats de regelmatige
aankomst uit Zweden van schepen met
ijzererts, welke van essentieel belang was
voor de fabricage van oorlogsmateriaal en
in de tweede plaats het genie van den
Jooöschen professor Haber, die het thans
welbekende procédé heeft uitgevonden om
ammoniak uit de lucht te halen. Was het
voor de geallieerden mogelijk gewees'
Duitschlands invoer uit Zweden af te snij
den, dan zou de oorlog vermoedelijk veel
eerder geëindigd zijn dan inderdaad ge
schied :s. Het werk van eenige Britsche
duikbooten, die m de Oosu.ce doordrongen,
heft dit verkeer een tijdlang ernstig ge-
hind» id en -e Duitschers gedwongen een
convooi-systeem te organiseeren. Ongeluk
kigerwijs heeft de betrekkelijke igozpam-
he;d van dc Russische vloot in dien tgd de
Britsche duikbooten zonder st»un gelaten
en aldus afbreuk gedaan aan hetgeen in
plaats van een speldeprk een doodsteek
had kunnen zgn.
Thans echter staan wij voor een funda
menteel andere situatie. Rusland met zgn
snelle lichte oppervlakteschepen en zgn
indrukwekkende duikbootvloot kan in
staat zijn het transport van oorlogsbenoo-
digdheden tusschen Zweden en Duitsch
land ernstig te hinderen, zoo niet tot stil
stand te brengen. Dat deze mogelijkheid
aan den Duitschen marinestaf voor oogen
staat blijkt ook uit de recente artikelen in
de belangrijke Duitsche militaire tijd
schriften Men kan aannemen dat een van
de voornaamste doeleinden van de Duit
sche strategie is het insluiten van de Rus
sische vlooteenheden in de golf van Fin
land op een wijze dat het zelfs voor een
duikboot moeilijk zal zijn r.far de Oostzee
te ontsnappen. Dit doeleinde kan echter
niet worden bereikt zonder dat Duitsch
land de controle krijgt over vlootbases
aai. de Finsche golf. welke het thans niet
bezit. Zoowel Dantzig als Memel zjjn te
ver verwijderd om dit doel te kunnen
dienen.
Aan den anderen kant zouden evenwel
Riga in Letland en Tallinn in Estland als
mede de Dagoe-eilanden, eveneens onder
Estlandsche souvereinteit. ideaal zijn
voor dit doel en aangezien Duitschland den
stelregel huldigt „Not kennt'kein Gebot",
valt het moeilijk aan te nemen, dat in een
oorlog Duitschland de neutraliteit van de
genoemde Baltische staten zal ontzien.
In Rusland neemt men inderdaad aan
dat Duitschland bezit zal nemen van de
Letlandsche en Estlandsche kust door een
coup. Wanneer Rusland er de voorkeur aan
zou geven een strict defensieve politiek
ter zee te voeren, dan kan het er wel op
rekenen zijn vlooi, intact te houden, daar
de omstandigheden in het oostelijke deel
van de Finsche golf van dien aard zijn dat
de vloot onkwetsbaar zou zgn voor aanval
len ter zee. mits de Russische vloot zich
niet waagt ten westen van een lijn tus
schen de Narvabaai en de Finsche kust.
Achter deze lijn kunnen o.a. mijnenvelden
de vijandige oorlogsschepen op eerbiedigen
afstand houden en de eenige aanval, waar
aan de Russische vloot zou kunnen bloot
staan, zou uit de lucht kunnen geschieden.
Welke tactiek de Russische Oostzeevloot
zal volgen in een zoodanigen oorlog als hier
beschreven wordt, is een geheim alleen
aan den marinestaf te Moskou bekend. Er
zijn evenwel aanwijzingen van verschil
lende zijden dat een zuiver passieve hou
ding niet zal worden aangenomen. De zui
vering in de hooge commando's wordt
volgens geloofwaardige berichten toege
schreven aan een afkeuring door de hoog
ste Sovjet-autoriteit van de defensieve
strategie, welke het oppercommando van
de Oostzee-vloot aanhir.g.
Moskou wenschte dat de vloot zich zou
voorbereiden op een krachtige interventie
bij een oorlog en dat het plan om de vloot
werkeloos te laten in de baai van Lenin
grad. veilig achter de mijnvelden en ondiep
ten, moest worden afgewezen ten gunste
van een plan, dat gericht zou zijn op een
algeheel offensief door ieder vlootwapen,
teneinde de controle te bewaren over het
Oostelijke deel van de Oostzee en de Duit
sche verbindingen met Scandinavië af te
snijden.
In dit verband is het niet zonder be-
teekenis dat in den loop van de laatste
1 H jaar talrijke artikelen in de Russische
bladen zijn verschenen, die een offensieve
marinepolitiek bepleiten, waaronder het
officieele orgaan van den marinestaf. Het
besluit om slagschepen var. groote afme
tingen te bouwen en zware bewapening,
zoodra de omstandigheden het toelaten,
de bouw van zware kruisers met 7 inch-
kanonnen en groote actieradius en de ver
vanging van vele kleine kustduikbooten
door groote onderzeeërs voor oceaange-
bruik wijzen in dezelfde richting. Het is
duidelijk derhalve dat de Russische vloot
zich voorbereidt voor beweeglijke opera
ties buiten de Finsche golf.
Kurjer Warswaski meldt, dat de recht
bank te Berlijn onlangs zes personen we
gens anti-nationaal-socialistische activiteit
ter dood heeft veroordeeld. Tot deze ver
oordeelden, die reeds onthoofd zijn, behoo-
ren vier Poolsche arbeiders uit Silezië. Het
blad meldt, dat een Poolsche arbeider te
Breslau ter dood is veroordeeld, beschul
digd van de verspreiding van anti-natio
naal-socialistische pamfletten.
Joden uit sommige buurten verbannen.
De Duitsche overheid heeft tot nu toe
steeds gezegd niet het voornemen te hebben
een ghetto in te stellen, waarvan Joden
voortaan te Berlijn een decreet ondertee
kend op grond, waarvan Joden voortaan
formeel verboden is in de woonwijken der
beter gesitueerden te wonen, met name de
buurt van de Tiergarten, waar de diploma
tieke vertegenwoordigingen zijn gevestigd,
het Hansa-kwartier in de directe buurt der
karnes van Moabit, en de groote lanen in
het westen der stad. Joden die in deze
buurten wonen, hebben de uitnoodiging
ontvangen, zich elders te vestigen in hui
zen van Joodsche eigenaars. Deze mededee-
ling is op alle openbare zuilen aangeplakt.
Overtredingen worden gestraft met boete
of gevangenis.
De Britsche regeering heeft een copie van
Chamberlain's verklaring in het Lagerhuis
doen toekomen aan de Russische ambassa
de, alsmede aan den Britschen ambassadeur
te Moskou, die de mededeeling ter kennis
van de Russische regeering zal brengen.
Later zullen nieuwe nauwkeurig gefor
muleerde Britsche voorstellen naar Moskou
worden overgebracht.
Hoewel men in officieele kringen uiterst
gereserveerd is ten aanizen van den aard
en den vorm dezer nieuwe Britsche voor
stellen aan de Sovjet-regeering, verneemt
de diplomatieke correspondent van Reuter,
dat men in welingelichte kringen gelooft,
dat zij betrekking zullen hebben op de vol
gende drie punten:
1. Een pact van wederzijdschen bijstand,
dat in werking zou treden in geval van een
directe agressie op het grondgebied in
Europa van een der drie verdragsluitende
partijen. Dit zou worden voorafgegaan door
een verklaring der drie patijen welke ver
klaring voor een dergelijke bedreiging zou
gelden, tot het formeele pact zal zijn ge
sloten.
2. Overleg en zoo noodig optreden in ge
val van en directe agressie op het gebied
van een der staten, welke door de drie ver
dragsluitende partijen worden gegarandeerd
De vraag, welke staten onder dezen waar
borg zullen vallen, is een der bijzonderhe
den, waarover nog niet gesproken is. Ook
wordt vernomen, dat een staat, welke het
slachtoffer zou worden van een agressie
verzet moet bieden, aleer de garantie zou
in werking treden.
3. Overleg tusschen de generale staven
der drie partijen ter verzekering van een
zoo efficiënt mogelijke samenwerking van
de strijdkrachten te land, ter zee en in de
lucht der drie staten, indien op hen het be
roep zou worden gedaan een agressie te
weerstaan.
Er schijnt goede reden te bestaan, dat de
overeenkomst eventueel deze aigemeene
lgnen zal volgen.
Hoewel een dergelijk accoord niet volle
dig overeenkomt met het oorspronkelijke
Russische voorstel inzake een volledig de
fensief bondgenootschap, zou het feitelijk
voorzien in ieder geval van een directe be
dreiging voor de drie groote mogendheden
in Europa en geen bedreiging vormen voor
een staat, welke zijn politiek baseert op
vreedzame samenwerking.
Tusschen Groot-Britannië en
Frankrijk is overeenstemming bereikt
over de driemogendhedenovereen-
komst met de Sovjet-Unie.
Bonnet zal vanmiddag den Russi-
schen ambassadeur ontvangen en hem
de voorwaarden der overeenkomst
mededeelen. De Britsche ambassadeur
te Moskou zal een afschrift dezer
voorwaarden aan Molotov over
handigen.
Zie verder Buitenland pag. 1 3e blad.
