DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
HET INCIDENT TUSSCHEN
POLEN EN DANTZIG.
De opperbevelhebber over olie strijdkrachten
van Frankrijk en Engeland.
De internationale concessie te Tientsin
binnenkort geïsoleerd.
No. 137 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C. KRAK.
Dinsdag 13 Juni 1939
141e Jaargang
Generaal Maurice Gustave Gamelin.
Strateeg uit de schooi
van Joffre.
Toenemende anti-Britsche
actie.
Officieele Dantzigsche
lezing over Lipinski's
arrestatie.
Resu taten van het Poolsche
onderzoek.
De commandant van
Kwangsi over de tactiek
der Chineezen.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheeie Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENj
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
De man, die thans het opperbevel
over de Britsche en Fransche land-, zee
en luchtmacht gekregen heeft, is zonder
twijfel een even typisch vertegenwoor
diger van zijn land als „Père Joffre" het
in zijn dagen was. Een aristocratische
Fransche figuur, een innemend en intel
ligent gezicht, meer gegroefd door de
rimpels van het denken, dan door de
trekken van de eerzucht, gestalte van
middelbare grootje van onberispelijke
houding en het gehaar dat den geboren
militair verraadt, een gelijkmatige,
maar welluidende stem, die bevelen kan
doen' en voorstellen, al naar het uit
komt. Men zou zich deze man evengoed
kunnen voorstellen als president van
een Hooggerechtshof, als hoogleeraar
aan de Sorbonne of in de Raad van Toe
zicht van de So„iété Générale.
Gamelin.
Men kan van de Fransche legers zeggen,
dat zij zich in tweeërlei opzicht kenmerken:
door een bijkans ijzeren traditie en een
hooge graad van persoonlijke verantwoor
delijkheid, die men geen man kan ontzeg
gen of onthouden. Het is ook geen toeval,
dat juist die legeraanvoerders altoos het
meeste succes hadden, die het snelst de
technische mogelijkheden van hun tijd za
gen. En hoe groot de invloed van de techni
sche ontwikkeling van een tijdperk is voor
den oorlog, wordt wel bewezen door het
profijt, dat de groot" strategen daarvan al
tijd trokken. De geboorte van de spoor
wegen was een kardinale factor in de wijze
van oorlogvoeren en toen tenslotte de auto
haar intrede deed kon het zelfs tot de klas
sieke redding van Parijs komen, doordat
alle beschikbare auto's, particuliere wagens
en taxi's in Parijs gecharterd werden, waar
door het bedreigde front van groote con
tingenten versche militaire groepen voor
zien kon worden. Deze ontwikkeling, welke
tot een groote mobiliteit der troepen leidde,
zet zich ook in onze dagen nog voort en het
is zelfs waarschijnlijk, dat zij nog aan het
begin staat van nog intensiever mechanisee
ring.
Het ware onjuist om in dit verband van
Gamelin te spreken als van den man, die de
eerste zou zijn geweest, welke naar reorga
nisatie streefde, al dient erkend, dat zijn
optreden als legerleider bij voortduring ge
richt was op het nemen van militaire proe
ven, die tot nieuwe mogelijkheden zouden
kunnen leiden. Niet voor niets was hy een
der dankbaarste protégé's en leerlingen van
„Père Joffre" in wiens voetsporen hij trad.
In 1872 in Parijs geboren, bezocht Game
lin de militaire school van Baint-Cyr.die hij
in 1883 verliet om na den gebruikelijke
Hoewel het gevaar voor oorlog
tegenwoordig niet bijzonder groot
is, nemen de Frar.schen en Engel-
schen toch alle mogelijke maatrege
len, om op een eventueel incident
voorbereid te zijn. Daarom hebben
zij het oppercommando over alle
strijdkrachten te land, ter zee en in
de lucht van Frankrijk en Groot-
Britannië opgedragen aan generaal
Gamelin, die een strateeg is uit de
school van Joffre.
dienst in Augustus 1914 bij Joffre te worden
ingedeeld. In een betere hoogeschool der
militaire strategie had hij zeker niet terecht
kunnen komen. Joffre was de man, die na
de eerste zware nederlagen van de Fran-
schen tegen de Duitschers de groote betee-
kenis van het communicatiemiddel inzag en
benutte. En de besluiten van strategischen
aard, waartoe Gamelin in die dagen het
initiatief nam, hebben historische beteel^e-
nis gekregen. De woorden, waarmee Game
lin Joffre teekende, zijn per slot ook op hem
zelf voortreffelijk oe te passen: „Een geest
van een helder inzicht, een soort van genie.
Theorieën interesseerden hem maar matig,
alleen op de practische oplossing kwam het
voor hem aan!"
Na majoor te zijn geworden in 1914 werd
Gamelin in 1916 tot chef der operaties aan
het hoofdkwartier benoemd en reeds een
jaar later tot generaal bevorderd. Op eigen
verzoek nam hij het commando van een
brigade, later van een divisie op zich, welke
hij tot het einde van den oorlog toe bleef
leiden. Hij beschouwde zijn functie als leider
van 12 tot 15.000 man niet slechts als een
oorlogstaak, maar wel degelijk ook als een
gelegenheid tot experimenteele proeven
inzake frontopbouw, waarbij hij het project
van een verticale frontaanleg in de
plaats stelde van de voor dien tijd gebrui
kelijke horizontale bouwwijze. In
zekeren zin was deze vorm nieuw; zij ver
leende den strijdenden troep zonder dat die
zjjn contact met de andere verliezen zou,
een grootere stabiliteit, meer bewegings
vrijheid en zekerheid. De verantwoordelijk
heid der manschappen werd weliswaar
grooter, maar dat was ook met. het vertrou
wen het geval.
Toen Gamelin na den wereldoorlog met
een militaire missie naar Brazilië gestuurd
werd, toen wist de legerleiding dat zij een
voortreffelijk soldaat een opdracht gegeven
hac1, die aan geen beter kon worden toever
trouwd. Want het opmerkelijke van Ga
melin is ook hét feit, dat hij er zich niet mee
tevreden stelde aan een carrière in de
Generale Staf te bouwen en op die wijze
zijn denkbeelden te ontwikkeien, maar dat
hy in het voor den beroepssoldaat nu een
maal ideaV re\°l van een oor!"" zijn troe
pen aanvuurde om aldus de practijk te pa
ren aan de theorie de frontkennis aan
zjjr. schrijftafelwetenschap.
Later, toen hij eenmaal opgeklommen
was tot den hoogsten rang in het leger, en
zijn taak buiten Frankrijk als voltooid kon
worden beschouwd, riep men hem terug,
opdat hij als vakman zijn niet te ontberen
medewerking kon verleenen aan de beveili
ging van Frankrijk's Oostgrens. We weten,
dat de befaamde Maginotlinie een begrip is.
een betrekkelijk onbestemd begrip en
voorts, dat zij als een onneembare vesting
reeks moet worden beschouwd: een beton-
gelergte van de Belgische grens tot Zwit
serland toe. Deze linie vormt niet alleen een
bepaald volkomen bomvrije vestingaanleg,
die zijn bedding diep in den grond voort
zet, maar zij bevat bovendien haar veilig
heidsinstallaties en gas-beveiliging, etages,
die diep onder den grond worden voortgezet
en een der meest ongelooflijke en omvang
rijke sneltrein-irstallaties, door middel
waarvan het ir enkele uren mogelijk is om
groote massa's troepen en materiaal van de
eene plaats naar de verafgelegen andere te
vervoeren. Gamelin's rol bij den aanleg en
de uitvoering van deze grootste militair-
techniSche installatie van den nieuwen tyd,
is van niet geringe beteekenis. Zijn intense
kennis van het materiaal en van het mo
derne transportwezen hebben zyn belang
rijke verdiensten vcor Frankrijk bevestigd.
Een geniaal maar kalm en bezadigd
mensch, een groote Fransche figuur, zooals
de historie er slechts weinigen kent. Een
man, waardig, om het opperbevel over de
Fransche en Britsche land-, lucht- en zee
macht op zich te nemen.
De correspondent van de Times te
Sjanghai meldt:
Hoewel officiéél wordt verklaard dat te
Tientsin geen ultimatum is gesteld, treffen
de Japanners voorbereidingen om de Brit
sche concessie ongeveer in het midden van
deze week te isoleeren.
De Fransche concessie zal waarschijnlijk
hetzelfde lot ondergaan, omdat het onmoge
lijk is een der concessies alleen te isoleeren.
De Japansche consul-generaal te Amoy,
die thans aan boord van een torpedojager
op weg is naar Japan, heeft op. bedekte
wijze gedreigd, dat de Japanners tot een
zelfde actje tegen Koelangsoe zullen over
gaan, indien de betrekkingen tusschen deze
concessie en de Japanners op het doode punt
blijven.
Een merkwaardige aanwijzing voor de
toestanden te Tientsin wórdt gevormd door
de „bezetting" van het leegstaande sowjet-
Russische consulaat-generaal door Wit-
Russen. Zij haalden gisteren de roode vlag
neer, heschen hun eigen vlag en kondigden
hun voornemen aan het gebouw bezet ,te
houden, totdat in Rusland een „echte regee
ring" aan de macht komt.
De vrijlating van Cooper heeft de spanning
in de BritschJapansche betrekkingen niet
merkbaar doen afnemen, daar Spear nog
steeds gevangen wordt ehouden en de anti-
Britsche actie een toenemende bedreiging
vormt voor de Britsche belangen in de door
de Japanners bezette gebieden. Deze anti-
Britsche acties vormden het onderwerp van
een officieele nota, welke de Britsche con
sul-generaal te Sjanghai gisteren aan de
plaaatselijke Japansche autoriteiten heeft
overhandigd.
BritschChineesche vereeni-ring te
Tientsin wendt zich tot het Foreign
Office.
De leden der BritschChineesche vereeni-
ging te Tientsin hebben besloten zich tele
grafisch tot het Foreign Office te wenden
met het verzoek terug te komen op het be
sluit het verzoek inzake de grensafzetting,
dat de Japanners den Britschen autoriteiten
te Tientsin in den vorm van een ultimatum
hadden gedaan, van de hand te wijzen.
De vereeniging wijst op de beteekenis der
belangen welke op het spel staan en eischt
dat de zaak opnieuw bestudeerd zal wor
den.
Een Tapansche verklaring.
De woordvoerder van het Japansche mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft
tegenover een buitenlandsch journalist ver
klaard, dat de Japansche autoriteiten te
Tientsin eenigen maatregel zullen moeten
nemen in verband met den nieuwen toe
stand, die zoo zeide hij, ontstaan Is, doordat
de Britsche autoriteiten geweigerd hebben
de personen, die verdacht worden van den
moord op den douaneambtenaar Tsjeng-
Sji-kang,' uit te leveren. De woordvoerder
wilde geen nadere mededeelingen doen over
den aard van den overwogen maatregeL
doch hij achtte het gewenscht, dat de Brit
sche autoriteiten '"ar houding zouden her
zien.
Uit Tientsin wordt gemeld, dat de Japan
sche autoriteiten geen heil meer zien in /er.
dere onderhandelingen met de Engelschen
en daarom besloten hebben de vrije hand
te nemen bij de handhaving van rust en
orde door de Britsche en Fransche conces
sies te isoleeren als haarden van anti-
Japansche terreur en agitatie. Er wordt aan
herinnerd, dat de Chineesche burgemeester
van Tientsin reeds order heeft gegeven, dat
alle Chineezen, die in dienst staan van de
regeering of het gemeentebestuur, de con
cessies met hun gezinnen moesten verlaten.
Alle Japansche waren en goederen, aldus
het bericht uit Tientsin, zijn reeds uit de
Britsche en Fransche concessies overge
bracht naar de Japansche concessie of de
Chineesche wijken.
Uit Tientsin wordt verder gemeld, dat de
Japansche autoriteiten besloten hebben alle
personen, die over de grens van de conces
sies komen, te controleeren met uitzonde
ring van degenen die een openbare functie
uitoefenen. Morgen zullen daaromtrent ver
klaringen worden gedaan. Den Japanschen
bewoners zal verzocht worden slechts in
strikt noodzakelijke gevallen in de Fransche
en Britsche concessie te komen. Men ge
looft, dat de controle veel strenger zal zijn
dan in den zomer van het vorige jaar.
Officieel wordt medegedeeld: „In
den r.acht van 9 op 10 Juni heeft de
Poolsche inspecteur der douane, Li-
pinski, getracht met valsche verklarin
gen b.v. dat hij Duitsch reserve-of
ficier geweest was eer.ige deel
nemers aan de wedstrijden der S.A.-
groepen te verlokken tot uitspraken,
die het karakter van land'erraad gi-
dragen zouden hebben.
Verder heeft hij getracht twee S.A.-
mannen in een auto over dt grens te
brengen. Toen deze pogingen misluk
ten, heeft hij zich schuldig gemaakt
aan beleediging van den Führer en
handtastelijkheden tegen de S.A.-
mannen.
Dezen stelden zich teweer en brach
ten de politie op de hoogte. Tegen
Lipinski is een verv.lging ingesteld
wegens ontvoering, overtreding van
artikel 130 van het wetboek van straf
recht en paspoortdelict".
De Poolsche autoriteiten te Dantzig heb
ben een onderzoek ingesteld naar de ar
restatie van den Poolschen douane-inspec
teur, Lipinski, eu de tegen hem ingebrach
te beschuldiging van spionnage.
Tot nu toe is uit het onderzoek gebleken,
dat twee S.A.-lieden Lipinski ir. een auto
hebben meegenomen in de richting van
Oost-Pruisen.
By het dorp Bohnsack werd Lipinski uit
den wagen geworpen, waardoor hy ernstig
werd gekwetst .Hier werd hi, later door
de politie gevonden, gearresteerd en naar
Dantzig gebracht.
De lezing-, welkt het Poolsche telegraaf-
agentschap publiceert wijkt af van de
Duitsche lezing.
Volgens mededeeling an P.A.T. heeft de
Poolsche douane-inspectie van de vrije
stad de politieautoriteiten om inlichting ge
vraagd. Eerst wordt gezegd, dat hij was
gearresteerd zonder meer. Later werd ge
zegd, dat hij wegens dronkenschap was ge
arresteerd.-
Het Euitsche nieuwsbureau bericht thans,
dat Lipinski wordt beschuldigd gepoogd
te hebben twee S.A.-lieden naar Polen te
lokken. P.A.T. merkt ten aanzien hiervwi
op, dat deze beschuldiging niet als ernst
kan worden beschouwd.
De Poolsche commissaris-generaal te
Dantzig heeft opdracht ontvangen krachtig
bij den senaat van Dantzig te protesteeren.
De Dantziger pers schrijft ten aanzien
van dit geval, dat de toestand niet langer
houdbaar is. De Poolsche douaneinspec
teurs, waarvan het aantal de laatste jaren
steeds is toegenomen, zijn niets dan ver
momde spionnen en alleen het afschaffen
van dit instituut kan leiden tot het herstel
van normale toestanden in Dantzig.
In dienst der spionnage?
De „Dantziger Vorposten" bericht, dat
de Poolsche douane-inspecteur, Lipinski,
die gearresteerd is, bekend heeft in dienst
te staan van de Poolsche spionnage.
Verder heeft hij bekend, opdracht te
hebben gehad van twee SA.-mannen. zoo
spoedig mogelijk naar Gdynia te brengen.
Hij heeft derhalve twee S.A.-lieden, van
wie hy aannam, dat zij uit Oogt-Pruisen
kwamen en derhalve niet met de grens op
de hoogte waren, uitgenoodigd een autorit
je maken naar Gdynia.
Du leide S.A.-lieden roken evenwel lont
en gingen niet op zyn voorstel in. Toen
Lipinski op den Führer begon te schelden,
grepen de S.A.-lieden in en vonden papie-
Een speciale Reuter-correspondent heeft
een onderhoud gehad met generaal Li
Tsjoeng-Jen, den Chineeschen comman
dant van Kwangsi, in diens geheime hoofd
kwartier in Midder.-China. De generaal
zeide o.m. De Japanners zijn er tot dusver
re niet in geslaagd de Chineesche hoofd
macht te vernietigen. Zij hebben daarvoor
nu nog minder kans en wij zyn niet voor
nemens hun de gelegenheid te bieden. On-
getyfeld kunnen de Japanners steden in
nemen, maar, terwijl zij verder oprukken,
verliezen zij de steden, die achter hen
liggen. Door het zerden van versterkingen
naar een streek verzwakken zij een andere,
die dan in onze handen valt.
Zoo is het, aldus vertelde Li verder, ge
gaan, toen de Japansche troepen na de be
zetting van het bergland van Tapei op
rukten naar Hoepei. De Chineezen vielen
toen in de streek van Nantsjang binnen,
bezetten Kauan en hebben thans Nantspang
omsingeld. Indien de Japanners hun aan
vallen staken, trachten wij hen aan te
vallen of we succes hebben of niet. De
Japanners moeten, om hun positie te be
houden en het vertrouwen van hun volk
ongeschokt te laten, trachten verder op te
rukken, doch het voordeel, dat zy daarbij
behalen, óeteekent slechts een uitputting
van hun -rachten en geen bliivtnde winst.
Zij zijn er niet in geslaagd de Chineesche
natuurlijke hulpbronnen of het Chineesche
volk in hun macht te krijgen. Zij werken
zich dieper in de moeilijkheden. Zij zijn
sterk begonnen en worden steeds zwak
ker, terwijl China wint aan eenheid en
organisatie.
De Japanners hebben meer dan dertig
divisies in China, doch deze strijdkrachten
zijn verspreid en worden voortdurend ver
ontrust door de Chineesche guerilla-troe-
pen en de geregelde troepen. Op het oogen-
blik, aldus de generaal, gebruik ik een
derde van mijn manschappen aan het
front. De rest wordt verder geoefend en
neemt rust achter het front. Zoo neemt
ons leger steeds in gevechtskracht toe,
hoewel onze wapening slechter is. Wij zijn
vast besloten, de Japanners te verslaan.
Wij zullen geen groote aanvallen op touw
zetten, maar willen een reeks kleine aan
vallen orgar.iseeren, om de Japanners uit
te putten. De oorlog legt een onbeschrijfe
lijk lijden en een grooten last op ons volk,
doch geen stem verheft zich voor den
vrede. Wij hebben Hankou, dat door velen
onneembaar werd geacht, verloren, doch
wij zullen den oorlog voortzetten met on
verminderde vastberadenheid.
Twee slachtoffers van vergiftiging
overleden.
Het ministerie van buitenlandsche zaken
te Tokio deelt mede, dat twee Japansche
consulaire ambtenaren, die Zondag hebben
aangezeten aan den maaltijd in het con-
suiaat-generaal te Nanking ter eere van
den Japanschen onder-minister van buiten
landsche zaken Sjimitsoe, tengevolge van
de tijdens den maaltijd opgeloo^en vergif
tiging, een gevolg van het drinken van
vergiftigden wyn, overleden zijn»
ren ten name van Lipinski, waarna hy
werd gearresteerd, nadat een poging tot
ontvluchting was mislukt.
De senaat van Dantzig heeft by de di
plomatieke vertegenwoordiging van Polen
krachtig geprotesteerd tegen het optreden
van den inspecteur der douane Lipinski.
Poolsche persuitingen.
Na de groote sportfeesten en de betoo
ging, welke te Dantzig zijn gehouden,
houdt de Poolsche pers zich bezig met het
vraagstuk van de vrije stad.
De „Wieszok Warszawski" spreekt over
een plan van een „Anschluss" zonder
„Anschluss".
Hitier ziet, dat het onmogelijk is Dantzig
bij het rijk in te lijven en daarom volgt hij
thans een andere taktiek, welke bestaat in
het langzaam liquideeren van de Poolsche
rechten in de vrije stad, eerst de douane
inspecteurs, vervolgens de posterijen en de
spoorwegen en tenslotte het Poolsche ar
senaal op Westerplatte.
Tegelijkertijd worden afdeelingen va|i
het Duitsche leger onder het voorwendsel
van betoogingen tijdens feesten op het ge
bied van Dantzig gebracht
De Poolsche „liga van het Westen"
heeft in de fabrieken te Pabjanice bij Lodz
afdeelingen opgericht. Zij wil een groote
actie op touw zetten om de fabrikanten te
dwingen de Duitsche arbeiders, die hier in
grooten getale werken, te ontslaan en door
Polen te vervangen.
Zie verder Buitenland pag. 2, 3e blad.
