*1 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
TIENTSIN AFGESNOERD.
VRIJZINNIG DEMOCRATISCHE BOND AFD, ALKMAAR,
I
k
Londen overweegt represailles tegen
Japanschen handel.
in 't Gulden Vlies op Vrijdag 16 Juni, 8 uur n.m.
No. 139 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
„Het spijt ons", zeggen luid
sprekers bij grensposten.
De aigemeene toestand.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat- Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Donderdag 15 Juni 1939
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
141e Jaargang
De eerste dag van de Japansche blok
kade van de Engelsche en Fransche
concessies te Tientsin, heeft reeds dui
delijk getoond welke gevolgen deze voor
het ingesloten gebied kan hebben.
Het onderzoek van voetgangers en
voertuigen, die de concessies verlieten
of binnenkwamen, werd naar Domei
meldt, zoo nauwkeurig uitgevoerd door
de Japanners en de door hen bevoogde
Chineesche autoriteiten, dat het verkeer
tot 1/50 van zijn normalen omvang werd
teruggebracht.
Van de ongeveer 100.000 Chineezen,
die dagelijks naar hun werk in de con
cessies gaan, waren er om twaalf uur
's middags pas 2000 de Japansche af
sluiting gepasseerd.
Tijdens de spitsuren 's morgens en
's middags begeven zich normaliter 10.000
menschen per uur over den Asahi-weg van
de Japansche- naar de Fransche concessie,
vandaag werden slechts 50 man per uur
doorgelaten.
Terwijl de politie de personen, die de
grens willen overschrijden, langdurig
onderzoekt, herhalen luidsprekers telkens
weer: „Het spijt ons, u zulk een last te
moeten berokkenen, doch het is onvermij
delijk voor het onderdrukken van de com
munisten, die in de Britsche nederzetting
hun operatiebasis hebben gevestigd".
Op het einde van den dag bood de an
ders zoo drukke Britsche concessie een on
gewoon beeld. De straten waren donker en
verlaten. De stilte werd slechts verbroken
door de stappen der patrouilleerende politie
mannen en schildwachten en het gedreun
van gewapende vrachtauto's, rijdend langs
de grens waar nog duizenden in onafzien
bare rijen stonden te wachten.
Hoewel de Japanners officieel toestaan,
dat voedingsmiddelen worden binnen gela
ten, bereikten de gewone transporten gis
teren de concessies niet, daar geen Chinees
voedsel durft binnen brengen uit angst
voor „anti-Japansch" te worden aangezien.
Inmiddels zal, zoo meldt Reuter, a.s.
Zaterdag de heele Japansche kolonie,
50.000 man sterk, de Britsche concessie
bezoeken, om de graven te bezoeken
van Japansche soldaten, die bij den
Boxer-opstand in 1900 gesneuveld zijn
en in de concessie begraven liggen.
Op de Hai-rivier, waaraan Tientsin ligt,
is naar een Reutertelegram bericht, de staat
van beleg afgekondigd. Tusschen 18 uur en
6 uur is alle verkeer op de rivier verbo
den.
De Britsche consul-generaal heeft de
Britsche scheepvaartmaatschappijen aange
raden tijdelijk alle verkeer op de rivier te
staken in verband met de moeilijkheden,
welke de Japansche autoriteiten maken.
Opnieuw is een Britsch onderdaan, Eric
Mayell genaamd, door de Japanners gear
resteerd, ditmaal op de internationale brug,
aangezien hij, volgens de Japansche auto
riteiten, foto's maakte. Pogingen worden in
het werk gesteld zijn vrijlating te bewerk
stelligen.
De Britsche majoor Law is heden, na door
de Britsche autoriteiten genomen stappen,
in vrijheid gesteld.
Op de internationale brug is het, door de
zorgvuldige fouilleering van alle passanten
tot een geweldige opstopping gekomen.
Voor een afstand waar men vroeger vijf
minuten over deed, had men nu volle twee
uur noodig.
Te Londen is men er van overtuigd, dat
de eisch tot uitlevering der vier geïncrimi
neerde Chineezen slechts een voorwendsel
is voor een veel verdergaande actie. Dui
delijk blijkt uit de verklaringen, die van
semi-officieele Japansche zijde worden ge
geven, dat het'vraagstuk der vier Chinee
zen door de Japanners slechts wordt ge
bruikt als voorwendsel voor agressieve
maatregelen, teneinde Japan de economi
sche controle te geven over den buiten-
landschen handel van Tientsin.
De eisch om uitlevering vormt slechts
een onderdeel van een lange reeks van
eischen, welke ten doel hebben de econo
mische samenwerking met het nieuwe door
Japan ingestelde bewind in Noord-China
te forceeren. Tot nu toe heeft dit nieuwe
bewind getoond de Britsche rechten te ver
achten en het kan derhalve niet welkom
worden geacht, voor alle buitenlanders, die
onder de bestaande verdragen vrij met
China handel te willen drijven.
Deze opvatting wordt bevestigd door den
toon van een proclamatie, die naar Havas
meldt, de Japansche consulaire, militaire
en marine-autoriteiten té Sjanghai hebben
gericht tot de Japansche bevolking van de
ze stad.
Hierin wordt gezegd, dat zich onlangs
complicaties hebben voorgedaan in de con
cessies van Amoy (Koelangsoe) en Tient
sin.
„Deze kwesties zijn nog niet geregeld,
doch de geheele wereld volgt met aandacht
de eerlijke en loyale wijze, waarop Japan
deze kwesties heeft aangepakt In Sanghai
neemt de activiteit van de anti-Japansche
elementen en de aanvallen op de Japansche
bladen geleidelijk af, doch nog veel blijft te
regelen alvorens een definitieve oplossing
zal zijn gevonden voor het vraagstuk van
de internationale concessies".
De Japansche autoriteiten bereiden het
terrein voor, teneinde de maatregelen te
nemen, welke het meest geschikt zijn om
het vraagstuk op te lossen".
In het Lagerhuis heeft Buttler de on
der-minister van buitenlandsche zaken
verklaard, dat de kwestie der blokkade
thans wordt bestudeerd en dat de maatre
gelen welke genomen zullen worden af
hangen van het optreden van de Japanners.
De minister van buitenlandsche zaken,
lord Halifax, wacht een officieel rapport af
en zonder twijfel zal dit zoo spoedig mo
gelijk aan het huis worden voorgelegd. De
Britsche regeering staat in nauw contact
met de regeeringen van Frankrijk en de
Vereenigde Staten.
Butler zeide verder, dat tengevolge van
de anti-Britsche propaganda in den laat-
sten tijd in de Britsche fabrieken nabij
Sjanghai is gestaakt. Het schijnt, dat deze
propaganda is uitgegaan van de door de
Japanners bevoogde Chineesche autoritei
ten te Poetoeng. Ook zekere Japansche ele
menten schijnen actief hierbij betrokken te
zijn. De Britsche consul-generaal te Sjang
hai en de Britsche ambassadeur te Tokio
hebben stappen gedaan bij de Japansche
autoriteiten.
Naar aanleiding van deze verklaring
schrijft de parlementaire medewerker
van Reuter, dat de gevolgen van de
Japansche houding voor de Britsche
belangen te Tientsin de volledige aan
dacht van verschillende departementen
hebben. Men gelooft, dat rekening
wordt gehouden met de mogelijkheid
van soortgelijke aanvallen op Britsche
belangen in andere streken en dat de
stappen, die in zulk een geval geno
men zouden moéten worden, o.a. de
aandacht hebben van het ministerie
van handel, waaronder het Britsch
Japansche handelsverdrag valt. Ook
de Japansche voorkeursrechten op de
Britsche koloniale en imperiale mark
ten vormen, naar .tien meent te weten,
een punt dat thans bestudeerd wordt.
Na zijn verklaringen in het Lagerhuis
heeft Buttler een deputatie ontvangen van
de onder-commissie voor China van de La
gerhuis-commissie voor buitenlandsche za
ken. De geheele situatie ten aanzien van de
Britsche belangen in China werd onder de
oogen gezien, waarby speciaal den nadruk
werd gelegd op de noodzakelijkheid, krach
tig het hoofd te bieden aan de Japansche
Sprekers:' Mr. M. SLINGENBERG, Oud-Minister van Sociale Zaken.
A. SIETSMA.
A. ERIKS.
Entrée vrij! Debat vrij!
actie te Tientsin, niet slechts in verband
met het beginsel, dat hier op het spel staat,
doch ook met het oog op het gevaarlijke
precedent, dat geschapen zou kunnen zijn.
Butler ontving eveneens een deputatie
van leden der arbeidersfractie ter bespre
king van de kwestie van Tientsin.
Beide deputaties zouden er bij de regee
ring geen twijfel over hebben laten bestaan
dat de afgevaardigden van alle partijen de
aantasting van de Britsche rechten in Chi
na door de Japanners ernstig opvatten.
Men meent te weten, dat het kabinet in
zyn bijeenkomst van gisteren den toestand
te Tientsin van alle kanten bezien heeft.
Gistermiddag is volgens een bericht van
de „Times" de Britsche ambassadeur Crai-
gie by minister Arita geweest om de situa
tie in Tientsin te bespreken. Over het on
derhoud is niets bekend gemaakt. Onder de
heerschende omstandigheden is deze offi-
cieele reserve een hoopvol teeken.
Het Britsche voorstel tot onderhande
lingen is door de autoriteiten te Tientsin
verworpen zonder dat Tokio erover was
geraadpleegd. De reden van de verwerping
is waarschijnlijk, dat voorgesteld was een
neutralen bemiddelaar te benoemen. Al ja
renlang heeft Japan het tot een beslist
principe van zyn politiek gemaakt elke in
menging van derden in de geschillen van
China te weigeren.
De ernstigste aspecten van de situatie
worden gevormd door den principieelen
kant van het geschil. Het leger is klaar
blijkelijk vastbesloten een beslissing uit
te lokken over het geheele probleem
van de rol welke de buitenlandsche
nederzettingen in den strijd met China
spelen.
Er werd verwacht, dat het departement
van buitenlandsche zaken te Tokio gisteren
een verklaring zou publiceeren, maar dit is
niet geschied en de reden daarvan zou zijn,
dat het communiqué van de autoriteiten te
Tientsin, dat Dinsdag werd gepubliceerd,
de houding van Japan reeds duidelijk zou
hebben uiteengezet. Dit communiqué was
afkomstig van de leger-autoriteiten en het
was, zooals bekend, in uiterst dreigende
termen gesteld. Men gelooft, dat het depar
tement van buitenlandsche zaken later een
communiqué zal publiceeren.
Hiranuma, Rrita en Itagki hebben heden
over de situatie geconfereerd en de Japan
sche pers gelooft gerust te kunnen aanne
men, dat de ministers het erover eens zijn,
dat de druk op Tientsin niet verzwakt moet
worden, voordat de Engelschen en de Fran-
schen beloven Japan te helpen bij de ves
tiging van de nieuwe orde in China.
Geen Amerikaansche bemiddeling.
Minister Huil heeft in antwoord op een
desbetreffende vraag verklaard, dat geen
speciale instructies aan den Amerikaan-
schen consul te Tientsin waren gezonden
in verband met de blokkade van de Brit
sche en de Fransche concessie. Het was
hem niet bekend, dat de Vereenigde Staten
over bemiddeling waren gepolst. Hij sprak
het bericht, volgens hetwelk de Vereenigde
Staten hun bemiddeling in de kwestie
Tientsin hadden aangeboden, krachtig te
gen.
Huil verklaarde verder, dat de vertegen
woordigers der Vereenigde Staten alle mo
gelijke aandacht wijden aan den toestand
te Tientsin en de Amerikaansche staatsbur
gers en belangen aldaar zooveel mogelijk
zullen beschermen. Aan Amerikaansche
scheepvaartmaatschappijen is eenigen tijd
geleden den raad gegeven geen wapens, mu
nitie of ander oorlogsmateriaal naar de oor
logsgebieden te vervoeren. Schepen, die dit
wel doen, dragen hiervoor zelf de verant
woordelijkheid.
Zie verder Buitenland pag. 1 3e blad.
De blokkade van
Tientsin.
Gisteren is de blokkade van Tientsin
begonnen. Dat beteekent, dat de Engelsche
en Fransche concessies te Tientsin door
Japan geïsoleerd zijn. Natuurlijk is de oor
zaak van die blokkade niet te zoeken in
het feit, dat Engeland geweigerd heeft Je
vier Chineezen, die verdacht zyn van
moord op een Japanner en die zich in de
Britsche concessie bevinden, uit te leveren.
Neen, het gaat hier om heel v at anders:
om de erkenning van de feitelijke bezet
ting door Japan van Noord-China!
De vraag is nu maar, hoe Engeland zal
reageeren op deze Japansche actie.
Voorloopig hebben de Japanners slechts
het verkeer met de concessies te Tientsin
afgesloten. Isoleering is juist voldoende om
het gewenschte resultaat te bereiken.
Natuurlijk is het uiteindelijke doel dezer
actie de opheffing van de buitenlandsche
concessies. Maar de Japanners weten beter
dan eenig ander de waarde van de kleine
stappen te schatten. Zij rekenen er op, dat
de Engelschen ten slotte wel met voorstel
len zullen komen, welke naar den vorm
een compromis zyn, maar voldoende zyn
om het oogenblikkelijke doel te verwe
zenlijken. Zij willen dan ook den weg tot
onderhandelen niet afsnijden, maar voor
loopig slechts hun positie by deze onder
handelingen aanzienlijk versterken. Is dat
eenmaal gebeurd, dan hebben zy den tijd
om te wachten en dan zullen de Engelschen
door de moeilijkheden van hun handel van
zelf wel over de brug komen, aldus onge
veer de redeneering van Tokio, dat nog
steeds hoopt zijn doeleinden in het Verre
Oosten door een minnelijke schikking te
kunnen verwezenlijken.
Tientsin is natuurlijke niet meer dan een
proefballon in den harden strijd tusschen
yen en yuan, een strijd op leven en dood
tusschen Japan en China De Japanners
hebben vertrouwen, dat Engeland toch
niets zal Joen en dat zij zonder gevaar een
volgenden stap voorwaarts kunnen doen.
De Engelschen kui.nen voorloopig zonder
moeite de blokkade van de concessie door
staan. Maar op den duur kan dit natuurlijk
niet zoo blijven en wat zullen zij dan
moeten doen om er van af te komen? De
Japanners hebben in dit opzicht uiteraard
hun verwachtingen; zij denken niet aan
een openlijk conflict met Engeland, maar
zij willen de kansei. in de onderhandelin
gen, welke naar hun oordeel toch komen,
slechts verbeteren. Hetgeen ,,het gezicht"
van Albion stellig geen goed zal doen.
De Engelsche dagbladen verwerpen na
tuurlijk het onmiddellijke motief voor de
Japansche blokkade te Tientsin: de Brit
sche weigering tot het uitleveren van vier
door de Japanners verdachte Chineezen,
als een zuiver voorwendsel van Japansche
zijde voor het aan de orde stellen van de
kwestie der exterritoriale rechten.
De „Times" schrijft, dat het plaatselijke
incident door de Japanneezen wordt ge
bruikt om te verkrijgen, dat Engeland
deelneemt aan de actie tegen China en
berust in de uiteindelijke vernietiging van
alle rechten in China, behalve de
Japansche.
De „News Chronicle" zegt, dat de Ja
panneezen thans een aanval doen op een
werkelijk belangrijke stelling der Wester-
sche mogendheden in China. Indien men
te Tientsin capituleert, zal weldra Sjanghai
aan de beurt zijn. Eenige krachtige woor
den zullen waarschijnlijk genoeg zijn om
de Japanneezen tot een handigen terug
tocht te bewegen.
De „Daily Mail" schrijft: „Japan daagt
het beginsel der exterritoriale rechten uit.
In ieder blokkadeconflict zal Engeland de
beste troeven hebben. Het geïndustriali
seerde Japan kan zich geen bedreiging van
haar hulpbronnen, waarvan de oorlog met
China het uiterste vergt, veroorloven.
De tweede dag der blokkade begon met
een incident aan de grens der Britsche
concern. Agitatoren trachtten daar een
menigte van 2000 Chineezen aan te zetten
tot een bestorming der barricaden. Echter,
een detachement Britsche troepen, gewa
pend met machine-geweren en een sterke
politiemacht verspreidde de menigte on
verwijld.
Intusschen is de vrachtvaart op Tientsin
vrywel geheel gestaakt en alleen nog pas
sagiers worden vervoerd. Het eerste heeft
tot gevolg gehad, dat er een ernstig voed
seltekort dreigt te ontstaan, het tweede had
tot gevolg, dat duizenden vrouwen en
kinderen de concesies hebben verlaten of
nog verlaten
Natuurlijk zit Engeland niet stil en
reeds heeft de Britsche ambassadeur te
Tokio een bezoek gebracht aan den Japan
schen minister van buitenlandsche zaken,
Arita, en met hem den toestand in Tientsin
besproken.
De woordvoerder van het Japansche
ministerie van buitenlandsche zaken ver
klaarde inmiddels, dat de houding van
het leger tot uitdrukking heeft gebracht
dat het thans om garanties voor de toe
komst gaat. Men verwacht van de plaat
selijke Britsche autoriteiten dat ze geen
steun verleenen aan de storende elemen
ten in de politiek en het bedrijfsleven van
Noord-China.
De woordvoerder verklaarde verder, dat
het bij de blokkade niet om de toepassing
van geweld gaat, maar om een maatregel
tot zelfbescherming. De Britsche concessie
werd niet bezet, maar alleen wordt toe
zicht uitgeoefend op het verkeer tusschen
de concessie en het overige Tientsin.
In politieke kringen te Tokio gelooft
men voorloopig niet dat Engeland tegen
maatregelen zal nemen. De Japansche pers
laat doorschemeren dat er, indien de bui
tenlandsche concessies zich niet onthouden
van ingrijpen in de politieke en economi
sche verhouding in het bezette gebied,
geen andere uitweg is dan een fundamen-
teele herziening van de met de nederzet
tingen verbonden bijzondere exterritoriale
bepalingen.
i-
#t
ie
ld
fe
*e
•ï-
g«-
Lrvg
km
Par.
ÉNe
m-
<«te
MKt
d.)
a
