DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Dcmtzig blijft de belangstelling nog behouden
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk-
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330.
No. 160
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Maandag 10 Juli 1939
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
141e Jaargang
De militaire maatregelen duren
er nog voort.
In de „kinderbewaarplaats" op
den Bischotsberg.
Duitschland roept dienst
plichtigen op.
Zeer normaal verschijnsel.
Duitsch vliegtuig te Brussel
verongelukt.
Kruitmagazijn in de lucht
gevlogen.
Reeds dertig dooden.
De aigemeene toestand.
Steeds omvangrijker strijd
aan de Mongoolsch-
Mantsjoekwosche
grens.
Circulaire der lersche
terroristen.
In handen van Scotland Yard.
De Yankee Clipper te
Southampton.
Eerste passagiersvlucht
volbracht!
ALKMAARSCHE COURANT.
De correspondent van Reuter te Dantzig
heeft een bezoek gebracht aan de verboden
zone op den Bischofsberg, waar volgens de
plaatselijke nazi-pers, een kinderspeelplaats
wordt aangelegd. Hij vertelt hoe hij op weg
daarheen tal van Oost-Pruisische militaire
vrachtauto's zag, die zich naar den top van
den heuvel begaven, met een door een dek
zeil verborgen lading. Op den heuveltop, die
door een prikkeldraadversperring was om
geven, zag de correspondent luchtafweerge
schut opgesteld staan. Kort nadat hij den
top had bereikt, verschenen twee schild
wachten, die hem, na zün fototoestel te
hebben afgenomen, verzochten mee te gaan.
Wij liepen, zoo vertelt hij, langs zoo goed
als voltooide barakken naar het wachthuis.
Op een open plek telde ik meer dan 50
nieuwe militaire vrachtauto's, alle met Oost-
Pruisische nummerborden. Half tusschen
de boomen verburgen lagen veldkeukens en
er dichtbij schenen met dekzeilen bedekte
tractors voor kanonnen te staan. „Op de
vraag van een Heimwehrmann, wat ik in
het verboden gebied kwam doen, zeide ik,
dat ik naar d" kinderspeelplaats kwam
kijken". De correspondent kon gaan, nadat
hem de film was ontnomen. Op zijn vraag,
of de honderden jongemannen in olijf
groene politie-uniformen met moderne
automatische wapens en handgranaten de
kinderspeelplaats zouden gaan gebruiken,
werd hem geantwobrd:
toekomst af, doch hopelijk niet.
Het standpunt van Warschau.
De politiek van Polen ten aanzien van de
kwestie Dantzig is door een officieelen
woordvoerder der Poolsche regeering als
volgt Omlijnd:
1. Dantzig moet een afgescheiden een
heid blijven buiten de grenzen van het
Duitsche rijk.
2. Dantzig moet deel uitmaken van het
Poolsche douanegebied.
3. De rechten van Polen te Dantzig moe
ten niet aan de willekeur van een andere
mogendheid zijn ergeleverd en moeten in
feite en niet slechts op papier geëerbiedigd
worden.
4. In Dantzig is plaats voor de cultureele
ontwikkeling dêr Duitsche meerderheid
doch de nationale individualiteit der Pool
sche minderheden moet evenzeer gerespec
teerd worden.
Raczynski eerst vandaag naar
Londen.
De Poolsche ambassadeur te Londen,
graaf Raczynski, die aanvankelijk gisteren
uit Warschau in de Engelsche hoofdstad
zou zjjn teruggekeerd, komt eerst vandaag.
De reden van dit uitstel is gelegen in het
feit, dat Raczynski gisteren nog een onder
houd heeft gehal met den Poolschen minis
ter van buitenlandsche zaken, Beek.
De la Warr over de kwestie-
Dantzig.
Graaf de la Warr, lid van het Hoogerhuis
en president van den Board of Education.
heeft te Derby een rede gehouden en den
nadruk gelegd op het vaste voornemen der
volkeren, die den vrede liefhebben, pal te
staan tegenover iedere agressie en overheer-
sching.
De Duitsche regeering vertelt ons, aldus
De la Warr, dat Dantzig niet waard is om
erom te vechten. Wij dienden dan een
betere reden te hebben, om hun werkelijke
beweegredenen te wantrouwen, indien zij
bereid waren er een wereldoorlog om uit te
lokken. Zij beweren, dat de bevolking van
Dantzig voor negentig procent Duitsch is,
doch dat was ook het geval verleden jaar,
toen Hitier verklaarde: „deze gevaarlijkste
plek in Europa heeft haar bedreiging volko
men verloren".
Het feit is alleen, dat tot aan de verdee
ling van Polen, Dantzig soms een Duitsche,
soms een Poolsche stad was, maar nog
vaker een Vrije Stad, zooals zij heden is.
He huidige overeenkomst is daarom eerr
regeling, welke zoowel door de geschiede
nis gerechtvaardigd is, alsook, tot voor en
kele maanden, door Hitier zelf. Het is te
vens een regeling welke aan de bevolking
van Dantzig de volledige vrijheid gegeven
heeft haar eigen bestuursvorm te kiezen.
Indien derhalve oorlog om het geval Dant
zig zou uitbreken, zou dit geschieden omdat
de Duitsche regeering inziet, dat Dantzig de
sleutel is naar de Poolsche onafhankelijk
heid, en dat een vrij Polen een bolwerk be-
teekent tegen een Duitsche overheersching
van Europa,
Er zijn twee noodig om te vechten, maar
ook twee om een compromis aan te gaan en
een compromis is op zichzelf nutteloos, in
dien de eene partij zich vrij acht elk oogen-
blik zjjn gegeven woord te kunnen breken.
Onzè eenige mogelijke richting is der
halve standvastig L. staan naast hen wien
wij ons woord gegeven hebben en duidelijk
te laten uitkomen, dat Groot-Britannië in
staat en bereid is te vechten tegen iederen
aanvaller, hoe indirect de manier van aan
val ook moge zijn, en dat alleen indien en
wanneer wij overtuigd zijn van den werke-
lijken wil naar vrede, wij eenigen hoop kun
nen koesteren op een compromis, dat in
staat is den blijvenden vrede te brengen.
Zaterdag verschenen in Duitschland overal
aanplakbiljetten, waarin een groot aantal
lichtingen van het Duitsche leger onder de
wapenen worden geroepen. Zij die hiervoor
in aanmerking komen zijn mannen die tot
dusverre geen vorm van dienst verricht
hebben en geboren zijn in de jaren 1906,
1907, 1910 en alle jaren van 1913 tot 1920.
Zij moeten zich vóór keuring melden tus
schen 7 Juli er. 9 September. Ook moeten
opkomen degenen die reeds eenigen dienst
verricht hebben en geboren zijn in 1914,
1917, 1920 en in de laatste vier maanden van
1919. Zij die zich niet aanmelden worden of
wel gearresteerd ofwel beboet met 150
Mark. Naar schatting betreft deze oproeping
ongeveer 400.000 man.
Niets sensationeels!
De heden verschenen aanplakbiljetten
vermelden slechts, dat de mannen worden
opgeroepen voor den arbeidsdienst of voor
den actieven legerdienst.
Officieele Duitsche kringen geven te ken
nen dat deze maatregel volkomen normaal
is en in het geheel geen sensatie beteekent.
Evenwel heeft de spoed waarmede de
mannen worden opgeroepen en het feit, dat
zoovelen tezelfe'er tijd moeten opkomen, de
aandacht getrokken van het publiek dat
voor de aanplakbiljetten stond en den maat
regel besprak.
De negende September welke de laatste
dag is waarop de mannen zich kunnen mel
den, wordt een mogelijk beteekenisvolle
datum geacht, welke tevens aan het einde
valt van het partijcongres ie Neurenberg.
Tijdens een demonstratie te Brussel
door een escadrille Duitsche vlieg
tuigen is het toestel van kapitein Wille
verongelukt, bij het uitvoeren van een
z.g. tonneau, welke manoeuvre bestaat
in den langzamen roll, d.w.z. een ma
noeuvre, waarbij de bestuurder zijn
toestel, recht vooruit vliegende, lang
zaam om zijn lengte-as laat wentelen.
Kapitein Wille werd zwaar gewond.
Hij is naar het militaire hospitaal in
Brussel overgebracht, waar hij spoedig
na aankomst overleed.
Het ongeluk geschiedde tijdens een inter
nationale demonstratie van de militaire
luchtvaart, ter gelegenheid van den 25sten
verjaardag van de Belgische luchtvloot. De
demonstratie werd bijgewoond door koning
Leopold en prinses Josephine-Charlotte, als
mede door den Belgischen minister van
landsverdediging, generaal Denis, de leden
van het diplomatieke corps, generaal Vuille-
min, den commandant van de Fransche
luchtmacht, maarschalk Sir Cyrill Newhall,
commandant van de Britsclie luchtmacht en
generaal Milch, commandant van de Duitsche
luchtmacht.
Aan de betoogingen namen Belgische,
Fransche, Engelsche, Duitsche en Zwitser-
sche vliegers deel.
Zondagmiddag is in het Spaansche
dorp Penaranda de Bracamonta nabij
Salamanca een kruitmagazijn in de
lucht gevlogen. Naar gemeld wordt zijn
hierbij omstreek:, dertig personen om
het leven gekomen en 200 gewond, ter
wijl er nog 90 vermisten zijn. Een goe
derentrein, die zich in het station be
vond, werd volkomen vernietigd.
Uit Salamanca, Samora, Valladolid en
Avila hebben zich brandweren en militai
ren naar de plaats des onheils begeven.
Tengevolge van het tekort aan water als
gevolg van het zeer warme weer stuitte het
blusschingswerk evenwel op groote moei
lijkheden.
Franco heeft onmiddellijk van zijn deel
neming doen blijken en 200.000 peseta's
voor de getroffen bevolking beschikbaar
gesteld.
De oorzaak van de ontploffing is nog niet
bekend.
De onderhandelingen
tusschen Moskou en
Londen.
Zaterdagmiddag zjjn de nieuwe onder
handelingen tusschen Moskou en Londen
weer begonnen. Veel is er niet over bekend
geworden en Zondag werd slechts meege
deeld, dat het onderhoud het langste was,
dat tot nu toe door de betreffende politici
is gevoerd.
De snelle opeenvolging van de bespre
kingen duidt op een versneld rythme van
de onderhandelingen, doch men kan nog
geen ernstige voorspellingen doen over
den duur hiervan.
Gezien het moeilijke karakter van de
besprekingen, welke ten doel hebben den
vrede in Europa te bewaren ei. het lot
van verscheidene derde mogendheden,
zullen de besprekingen nog een week of
langer kunnen duren, voordat nadere
mededeelingen worden gedaan over de
resultaten, zelfs indien men eerder in be
ginsel tot overeenstemming komt.
Zooals men weet, schuilen de grootste
moeilijkheden der onderhandelingen in de
onderlinge houding t.a.v. de Oostzee
landen.
In een hoofdartikel over de onderhan
delingen te Moskou merkt de Times te
dien aanzien dan ook op, dat de houding
van de Oostzeestaten er een is van gema
tigden, die hun vrijheid, zooals zij die op
vatten, trachten te behouden en slechts
wenschen, in politiek opzicht met rust
gelaten te worden en in commercieel op
zicht met ieder zaken te doen. Zij willen
zelf uitmaken, wat een daad van agressie
vormt.
Hun standpunt komt in vele opzichten
over een met dat van Engeland, dat van
oordeel is, dat men iederen staat zelf moet
laten uitmaken, wat het beste voor hem is.
Er is, zoo vervolgt de Times, „geen reden
om de zeer reëele moeilijkheden, die zich
geopenbaard hebben, te verbloemen, of te
ontkennen, dat er iets waars is i.. de rede
neering van elk der beide partijen. Toch,
zelfs al zou het onmogelijk blijken, iedere
denkbare mogelijkheid bevredigend te for
muleeren, dan moet er nog plaats zijn voor
een drievoudig verdrag van wederzijd-
schen bijstand, waaromtrent Rusland,
Frankrijk en Engeland het in beginsel
voortdurend eens zijn geweest, en voor
een gemeenschappelijke verklaring inzake
het beginsel van uitbreiding der hulp tot
alle staten, die hierom zouden vragen.
De Times publiceert verder een inter
view met Munters, den minister-president
van Letland over de Britsch-Fransche
onderhandelingen met Moskou. De voor
naamste bron van misverstand, aldus
Munters, is het ge is aan duidelijkheid
over de beteekenis van het woord garan
tie. Het doel der huidige onderhandelingen
is niet garanties te geven, maar een ver
drag van wederzijdschen bijstand tusschen
Groot-Britannië, Frankrijk en de Sovjet-
T"ie. De moeilijkheden zijn voortgesproten
uit den wensch andere landen aan dit
stelsel van wederzijdschen bijstand te ver
binden. Daarbij kwam de kwestie der
garanties te voorschijn. Letland wenscht
geen garantie voor zijn onafhankelijkheid,
omdat deze een politiek feit is welke buiten
beschouwing blijft. Indien, aldus Munters,
een zoodanige garantie gegeven werd en
later weer ingetrokken, zou dat dan be-
teekenen, dat de onafhankelijkheid van
Letland verzwakt zou zijn? Letland
wenscht ook geen garantie voor zijn gren
zen, want daartoe heeft het verdragen
welke zijn territoriale onschendbaarheid
bepalen. Om duidelijke redenen is Letland
niet in staat allianties met de groote
mogendheden te sluiten, en daar de Vol
kenbond zich niet in staat heeft getoond
de veiligheid van verscheidenen zijner
leden doeltreffend te waarborgen, blijft
Letland niets anders over dan een
strikte neutraliteit, welke het voornemens
is met alle te. beschikking staande midde
len te verdedigen. 1
Een bijzondere correspondent van Reu
ter aan het Mantsjoekwosch-Mongoolsche
front meldt uit Hailar:
De gevechten aan het anderhalve kilo
meter lange front aan de grens tusschen
Mantsjoekwo en Zuiten-Mongolië vinden
plaats op een schaal, die doen denken aan
de gevechten van verleden jaar zomer om
Tsjangkoefeng. Algemeen gelooft men,
dat dit zoogenaamde incident gerekt zal
worden, daar, naar men zegt, versterkin
gen onderweg zijn van de Siberische gar
nizoenen.
De toestand toen ik drie dagen geleden
aan het front was, aldus de correspondent,
was, dat de Japanners bezit hadden geno
men van de meeste Mongoolsche stellin
gen op den oostelijken oever van de Ha-
lahar-rivier en den Nomanhan-heuvel.
De Japanners hebben zich meester ge
maakt van verscheidene belangrijke over-
zetplcatsen aan de rivier, doch de
Mongolen houden verbeten stand bij de
Westelijke bruggen beneden Nomonhan,
ondanks het vuur van de Japansche
kanonnen en machinegeweren.
Mijn aigemeene indruk na twee dagen
en nachten aan het front was, dat de
voorgenomen exploitatie van de vroegere
Japansche successen niet aan de verwach
tingen had beantwoord, als gevolg van de
gewelddadige tegenaanvallen der Mon
golen. Een hooge Japansche officier heeft
mij verteld, dat ongeveer 60.000 man
Sovjet-Russische versterkingen in den
strijd geworpen zijn om het moreel der
Mongolen te versterken, doch dit heb ik
niet persoonlijk kunnen controleeren.
De Japanners beweren, dat zij 250 tanks
buitgemaakt hebben en dat 600 Mongolen
gesneuveld zijn. De commandant van het
luchtvaartdétachement hield vol, dat de
berichten over de Japansche overwin
ningen in de lucht juist zijn. De Russische
toestellen, zoo verklaarde hij, werden,
ofschoon zij sneller waren dan enkele der
Japansche machines, gemakkelijk buiten
gevecht gesteld. Zij vliegen in te gesloten
verband en ik zag tijdens het gevecht vele
botsingen. De Japansche pommandant
verklaarde, dat hij de laatste veertien
dagen zelf veertien Russische vliegtuigen
had neergeschoten.
De Japanners melden nieuwe
successen.
Volgens een communiqué van het
hoofdkwartier van het Japansche Kwan-
toengleger, hebben de Japanners de hoog
te Balsjagal bezet ten noorden van
Nomonhan, dat met den heuvel Noro de
twee belangrijkste bases vormde voor de
Sovjet- en Buiten-Mongoolsche troepen.
De Japanners verdreven den vijand uit
zijn stellingen en achtervolgden hem tot
de grensrivier Khalha. Een groot aantal
Sovjet-soldaten werd gevangen genomen.
Volgens Domei hebben vijftig Russische
enMongoolsche vliegtuigen gistermiddag
boven het Boeir-meer gevlogen. Japan
sche vliegtuigen stegen op verdréven de
aanvallers, waarvan er 25 werden neer
gehaald. Allé Japansche toestellen keer
den behouden naar hun bases terug.
Incident spoedig ten einde?
De Japansche militaire autoriteiten
hebben medegedeeld, dat volgens hun
meening het incident tusschen de
troepen van Buiten-Mongolië en
Mantsjoekwo over enkele dagen ten
einde zal zijn, wanneer de rechter
oever van de rivier .van vijanden zal
zijn gezuiverd en wanneer de Japan
sche troepen de bruggen, welke in
Juni door de Sovjet-Mongoolsche
troepen zijn geslagen, vernield zullen
zijn. Ook zijn deze autoriteiten van
meening, dat een nieuw offensief uit
Buiten-Mongolië niet waarschijnlijk
is.
De bijzondere correspondent van Havas
is, evenals een aantal van zijn collega's in
de gelegenheid geweest een tweetal Rus
sische krijgsgevangen te spreken. De een
was een reservist uit de omgeving van
Voronetz. die sedert twee maanden onder
de wapenen was en de ander was een
recruut, afkomstig uit de omgeving van
Moskou, die sedert September j.1. te
Oelan Bator in garnizoen lag. Beiden
waren op 29 Juni met een karavaan te
Nomenham aangekomen. Deze karavaan
telde 120 auto's, welke elk 15 tot 20 sol
daten vervoerden. Zij werden 1 Juli door
een tankfadeeling gevangen genomen op
den rechteroever van de Khalka-rivier.
De Japansche militaire autoriteiten
hebben verder medegedeeld, dat de resten
van 20 Sovjet-Russische vliegtuigen zijn
gevonden. De correspondent van Havas
heeft zelf het wrak van een licht metalen
bombardementsvliegtuig van de Sovjet
luchtmacht gevonden, van het type S. B.
De meeste vliegtuigen, welke door de
Japanneezen omlaag geschoten zijn, waren
van het type 116, dat volgens de Japan
sche officieren een eenigszins gewijzigde
vorm is van het type, dat in het begin van
den Spaanschen burgeroorlog met succes
werd gebruikt. De snelheid van dit toestel
is niet grooter dan 300 K.M. per uur.
Onlangs zijn evenwel ook jachtvliegtuigen
van het type T. Z. K. B. in de lucht ver
schenen. Deze hebben een snelheid van
350 tot 490 K.M. per uur. Van dit type is
nog geen enkel toestel omlaag geschoten.
De Japansche officieren gelooven, dat het
bewapend is met een kanon.
De Japansche autoriteiten verklaarden,
dat tot nu toe alleen de toestellen van de
geregelde luchtmacht van Buiten-Mon
golië, ten getale van ongeveer 400, aan
den strijd hebben deelgenomen. Onlangs
zijn 48 vliegtuigen, welke de Japanneezen
als de nieuwste aanwinst van Buiten-
Mongolië beschouwen, in de lucht ver
schenen. Hiervan beweren de Japanneezen
18 te hebben neergeschoten. Twee Japan
sche toestellen zijn niet teruggekeerd.
Een exemplaar van een uit zes blad
zijden bestaande circulaire, bestemd
voor de leden van de in Engeland
werkzaam zijnde organisatie van ler
sche terroristen, is in handen gevallen
van Scotland Yard. Het document, dat
„weekblad" geheeten is, is heimelijk
naar Engeland overgebracht. Het kon
digt een verscherping aan van de
„maatregelen" die de organisatie neemt
om Engeland te dwingen, het „bezet
tingsleger" dat het in noord-Ierland
heeft, terug te trekken.
Voorts wordt een lijst gegeven van de
reeds uitgevoerde terroristische daden, en
hierop komt o.a. de groote brand voor, die
op 29 Mei te Londen is uitgebroken. „Met
leedwezen" wordt gemeld, dat bommen het
leven hebben gekost aan een Engelschman.
In het algemeen, zoo wordt gezegd, wordt
„nauwgezet" zorg gedragen om „de cam
pagne te beperken tot vernietiging van
eigendommen en openbare diensten en tot
de organisatie van het Engelsche gemeen
telijke leven".
De „Yankee Clipper" is te Southampton
zeven en twintig en een half uur na het
vertrek uit New York aangekomen en de
passagiers van deze eerste van de geregelde
vluchten over den Atlantischen Oceaan
konden aan land gaan. Tijdens den over
tocht bevonden zich dertig personen aan
boord waarvan elf leden van de beman
ning. Behalve de bagage van de passagiers
werd nog een aanzienlijke mail meege
voerd.
De publiciteitsagent van de Pan Ameri
can Airways, Vandusen, verklaarde dat de
vlucht zeer comfortabel was geweest. Het
moeilijkste deel van den overtocht was het
aan land gaan met een motorbootje te
Southampton.
Hittegolf eischt slachtoffers. - Sinds
vier dagen heerscht in de Vereenigde Staten
een hittegolf, welke gepaard gaat met een
buitengewone droogte. Er zijn reeds 47
slachtoffers. Er is een groote trek naar de
stranden. Het aantal gevallen van verdrin
king neemt voortdurend toe.
Vijf personen bij een auto-ongeval
omgekomen. - Zaterdag zijn in de nabijheid
van Astetten (Oostenr.) twee auto's tegen
elkaar gebotst. Beide wagens werden ver
nield en negen personen werden gewond.
Drie werden op slag gedood en twee anderen
zijn later aan de bekomen kwetsuren over
leden.
Ernstig spoorwegongeluk in Italië.
Nabij Sondria, in de buurt van Milaan, heeft
zich een ernstig spoorwegongeluk voorge
daan. Tot dusver zijn als gevolg van het on
geluk vier personen overleden, doch er zou
den bovendien talrijke zwaar gewonden zijn.
Joden veroordeeld. - Veertig Joden zijn
te Milaan veroordeeld tot gevangenisstraffen,
varieerend tusschen acht en tien dagen en
boeten van 100 tot 150 lire, omdat zij niet
tijdig hadden medegedeeld tot het Joodsche
ras te. behooren.
Twee bergbeklimmers omgekomen. -
Tengevolge van het breken van een klim-
haak zijn op den Noordelijken Gimpelwand
twee Duitsche bergbeklimmers 150 meter
omlaag gestort. Beiden zijn om het leven
gekomen.
