Tsjaikofski's leven op de film
Het se
jzoen der reprises.
„De Spooktrein" wordt verfilmd
£attd: en Juinéouui
„Es war eirie rauschende Ballnacht",
een symphonie in brieven.
jr
C
ONZE BIOSCOPEN.
Zl
der
Experiment op het g
filmexploitatie.
Oude succesfilms
herleven.
Onderhoud met regisseur
Carl Lamac.
TWEEDE BLAD
nwjf/
DE GROOTE MODE.
RUILVERKAVELING IN WEST
FRIESLAND.
Men schrijft ons:
Door het bestuur van de afd. Medemblik
van den R.K. Dioc. Land- en Tuinbouwbond
(L.T.B.) is eveneens bij Ged. Staten van
Noordholland een aanvrage tot ruilverkave
ling ingediend van het gebied onder Medem
blik en Wervershoof, dat door den dienst
van den Provincialen Waterstaat in onder
zoek is genomen.
Het stemi tot voldoening, dat van zoovele
zijden het groote belang van het vraagstuk
van de ruilverkaveling en de daarmede
samenhangende werken wordt ingezien.
Een meisje met idealen.
In de bekende serie ontspanningsromans,
uitgegeven bij J. Philip Kruseman in Den
Haag, verscheen van Jennifer Ames een
nieuw werk, getiteld: Een meisje met
idealen, waarin op vlotte, onderhoudende
wijze wordt verteld van Prudence Carring-
ton, een jong meisje, dat er ideale levens
opvattingen op nahoudt. Doch in Londen
gekomen, komt zij spoedig tot andere ge
dachten vooral op het gebied der liefde,
waarin zij slechte ervaringen opdoet, mede
door haar bekoorlijke nicht, voor wie zij
zich opoffert. Dat zij ten slotte het geluk
vindt aan de zijde van den man, dien zij
eerst niet zoo sympathiek vindt, is iets dat
meer voorkomt. Een boek, dat men met
genoegen zal doorlezen.
Bridge.
Er zijn een tweetal handige boekjes op
bridge-gebied verschenen, die vooral van
zeer veel nut kunnen zijn voor hen, die als
beginnende spelers vragen naar een klein,
niet te moeilijk boekje, waaruit zij voor-
loopig voldoende kunnen leeren om goed
mee te kunnen spelen.
Handwijzer naar succesvol Bridge.
Dit is geschreven door onzen oud-stad
genoot P. H. A. Tuin, die in zijn werk uit
stekend is geslaagd. De stof is serieus be
handeld en verdeeld over drie hoofdstuk
ken. Eerst een uiteenzetting voor begin
ners, dan het spelen en ten slotte het bie
den. -Zelfs de meer geroutineerde spelers
zullen in de hoofdstukken 2 en 3 vele
dingen kunnen vinden, waar zij beslist hun
voordeel mee kunnen doen, mits zij zich de
moeite wille geven om het boekje van on
geveer 70 blz. met aandacht door te lezen
en de vele voorbeelden goed na te gaan.
Zó wordt U een goed bridger.
Dit boekje is opgenomen in de serie:
Gele Succes-boekjes, uitgave van de N. V.
Maandblad-Succes in Den Haag en ge
schreven door den bekenden schaker en
bridge-auteur W. A. T. Schelfhout. Op zeer
origineele wijze heeft de schrijver het spel
voor beginners uitgelegd, door n.1. een oom,
als Zuid, het spel te laten spelen met drie
nichtjes, W, N en O die zoo graag het spel
willen leeren. Het boekje is aardig om te
lezen en ongemerkt brengt de schrijver al
les wat een beginner moet weten onder de
aandacht.
Het kleine handige boekje geeft in 75
blz. een leuk geschreven bridge-verhaal
met tal van leerzame dingen.
DE ONSTERFELIJKE WALS.
Victoria-Theater.
De fraaie muziek- en zangfilm uit het
leven van Johann Strauss blijft bij voort
during groote belangstelling trekken en
het gevolg is, dat zij thans voor de vijfde
week in het Victoria-Theater zal worden
vertoond. Vooral ook voor de zomergasten
in de omgeving van Alkmaar is dit een
buitenkansje, omdat zij nu kunnen genie
ten van een bijzondere avondontspanning.
Wie de film nog niet zag, zal nu zeker
van.de gelegenheid gebruik maken. Over
het programma, dat deze week aan het
hoofdnummer voorafgaat, kunnen wij
nog het volgende vermelden.
Een drietal journaals, die tal van inte
ressante gebeurtenissen in beeld brengen,
zoowel uit buitenland als binnenland,
vragen eerst de aandacht. Daarna komen
nog een goede teekenfilm, een weten
schappelijke film en een klucht van de
bekende kindergroep, waarin Spanky en
Alfalfa de hoofdfiguren zijn.
Een opname uit de film: „Es war eine rauschende Ballnacht".
Tallooze genieën hebben moeten erva
ren, dat het pad der kunst allerminst over
rozen gaat talloozen hebben aan den
lijve moeten ondervinden, dat deze weg
voerde als een slingerpaadje door de doorn
struiken en weinigen zijn er in geslaagd
nog tijdens hun leven een Maecenas te vin
den, di-> het hun mogelijk maakte onbe
zorgd te werken. Tot twee zéér grooten
uit de muziekliteratuur is die Maecenas
gekomen: tot Richard Wagner cn tot Peter
Iljitsch Tsjr.ikofski. De meester-componist
van den „Ring des Nibelungen" is door
koning Ludwig uit het moeras van mate-
rieelen nood, waarin hij zich bevond, ge
holpen, en vrijwel tegelijkertijd ging voor
Tsjaikofski op de ster van Nadjeschda von
Meck, een ster, die meer dan tien jaren
over den grooten Russischen meester heeft
geschenen, Nadjeschda von Meck, die
Tsjaikofski in staat stelde zich rustig neer
te zetten tot componeeren, zonder den
eeuwigen zorg om het bestaan. Men kan
dan ook rustig beweren, dat zonder
Nadjeschda von Meck een Syrnphonie Pa-
thétique nooit zou zijn geschreven!
Onder dan titel „Es war eine rauschende
Ballnacht" brengt de Ufa binnen afzien-
baren tijd, met Zarah Leander in de hoofd
rol van Mevrouw von Meck en Hans
Stüwe als Peter Iljitsch, dit imponeerende
thema op de film tot leven. Natuurlijk
vereischten de afzonderlijke gebeurtenis
sen bij de filmdramatiseering eenige ac
centsverleggingen, maar het v onder van
deze merkwaardige kunstenaarsbetrekking
bleef bestaan. Over het leven van Tsjai
kofski is, meer door gebrek aan materiaal
dan door gebrek aan belangstelling, niet
zoo heel veel geschreven. In vergelijking
tot andere componisten zijn de historische
gegevens ten aanzien van Tsjaikofski's
leven betrekkelijk schaars en mede daar
om heeft prof. Carl Frölich, d^e deze film
regisseerde ,het ditmaal ook niet in de
richting van een historisch prentenboek
uit het leven van een beroemd componist
gezocht hij heeft getracht de tijd en de
sfeer van den tijd te treffen en in het kader
daarvan een verklaring te geven voor een
van de meest curieuze relaties die ooit
een roi hebben gespeeld in het leven van
een componist.
De relatie tusschen Nadjeschda von
Meck en Peter Iljitsch Tsaikofski begon
in den winter van 1876 toen Tsjaikofski,
toenmaals een wat teruggetrokken, weinig
succesrijke en niet eens meer zoo jonge
professor aan den Moskousche Conservato
rium, een brief ontving van di hem vol
slagen onbekende Nadjeschda von Meck.
Wie was deze Nadjeschda? De weduwe van
een Russischen ingenieur, bezitster van
vele millioenen, hartstochtelijk muziek
liefhebster en op slag groot bewonde
raarster van Tsjaikofski, ofschoon zij al
leen het piano-uittreksel uit 's meesters
„Tempest"-partituur bij Shakespeare's
drama kende!
Met deze brief begint een van de won
derlijkste zielverwantsohappen, die er
ooit hebben bestaan. Nadjeschda bestelde
compositie op compositie tegen vorstelijke
honoraria, trok Peter iljitsch door al deze
privé-opdrachten energiek weg uit den
sleur van zijn leege conservatorium-be-
staantje, en gaf hem tenslotte een jaar-
lijksche toelage van vierduizend roebels,
kortom, zij werd in elk opzicht de schuts-
patronesse van een componist, die pas door
de jaren in het brandende licht van een
wereldbclangstelling zou worden getrok
ken. Inderdaad: een wonderlijk voorbeeld
van Maecenatendom, maar nog wonder
lijker is de omstandigheid, dat Nadjeschda
haar zoozeer vereerden Tsjaikofski nooit
heeft willen zien! Met ijzeren conseqentie
vermeed zij elke ontmoeting, zelfs toen zij
in Florence bijna huis aan huis woonden,
verliet zij ijlings haar villa, toen Tsjai
kofski op zekeren dag den wensch te ken
nen gaf, haar eens te willen opzoeken. En
als hij haar toevallig eens in den tuin van
haar landgoed ontmoet, neemt hij verlegen
de hoed af als voor een vreemde en ver
volgt zijn weg Wat deze vrouw toch
bewogen mag hebben tot haar daden? Het
zal wel een beweegreden zijn, die nimmer
in het volle licht zal komen te staan.
Zelfs de intieme, ernstige briefwisseling,
die vrijwel zonder één enkele onderbre
king gedurende vele jaren is voortgezet,
geeft daaromtrent geen nader uitsluitsel.
Geheimzinnig is deze verhouding tusschen
twee markante persoonlijkheden, want
even plotseling als de relatie ontstond,
werd zij ook weer afgebroken. In haar
laatsten brief (die verloren is gegaan) moet
Nadjeschda hebben medegedeeld, dat zij
de toelage niet verder continueerde en
slechts uit Tsjaikofski's antwoord op dit
epistel, kennen wij Nadjeschda's slotalinea
uit den zoekgeraakten brief ..Vergeet mij
niet denk nog veel aan mij!"
Ook Tsjaikofski heeft deze verandering
ten aanzien van zijn persoon nooit heele-
maal kunnen begrijpen en tot zijn aller
laatste oogenblikken heeft de naam „Nad
jeschda" op zijn lippen gezweefd.
Wanneer de film de tragiek van dit
leven verzacht, wanneer zij iets afwijkt
van de werkelijke gebeurtenissen, dan ver
vult zij daarmede den wens naar een
psychologische verklaring van deze aller
merkwaardigste verhouding tusschen twee
menschen, een taak, die den dubbelen
staatsprijswinnaar prof. Carl Frölich fijn
zinnig kunstenaar als hij is, wél was toe
vertrouwd.
Prof. Cai'1 Frölich heeft tweemaal den
staatsprijs gewonnen namelijk met de
Emil Janningsfilm „Traumulus" en met de
Zarah Leanderfilm der Ufa „Heimat" (On
verbreekbare Banden) met Heinrich
George.
OM 30.000 DOLLAR.
Theater Harmonie.
Het gaat in de Harmonie om een
weddenschap van niet minder dan 30.000
dollar en de man, die deze weddenschap
accepteert is de jonge violist Georges
Astor (Georges Rigaud), die, als hij ver
liest, zijn kostbare Stradivarius moet
afstaan. De weddenschap, in een min of
meer overmoedige bui gesloten, bestaat
hieruit, dat de beroemde jonge violist met
zijn vrienden den volgenden dag naar den
ingang van het conservatorium zal gaan
en dat hij met het tiende meisje dat daar
naar binnengaat, binnen drie maanden zal
trouwen.
Men ziet het gezelschap vol verwachting
bij het conservatorium en het dreigt een
oogenblik een catastrophe te worden, want
het tiende meisje is allesbehalve een
beauty. Gelukkig wordt zij nog juist voor
den stoep door een ander meisje gepas
seerd en van dit meisje maakt de jonge
kunstenaar dan extra werk, wat hij meent
niet beter te kunnen doen dan zich als
leerling bij het conservatorium te laten
inschrijven. Weldra blijkt, door 'n samen
loop van omstandigheden, dat hij niet het
bewuste meisje Nr. 10 voor een afspraakje
in het park treft, maar haar vriendin en
het gekke van het geval is, dat deze hem
zoo goed bevalt, dat hij de geheele
weddenschap wil opgeven om haar te
kunnen trouwen. Alleraardigst zijn de
tooneeltjes aan het conservatorium, waar
een onhebbelijke directeur zich gehaat
maakt bij zijn leerlingen, die niet weten,
dat hun medescholier, een zekere Clark,
niemand anders is dan de beroemde vio
list Astor. Als deze ten slotte in het stadje
een concert zal geven, eischt hij, dat dit
gedirigeerd zal worden door een talent
vollen leerling, die door den directeur is
afgewezen. De directeur weigert dan de
medewerking der orchestleden en het
gevolg is, dat de leerlingen van het con
servatorium besluiten samen een orchest
te vormen, om de uitvoering mogelijk te
maken. Eerst op het laatste oogenblik
komt de solist binnen en dan ontdekken
de jongelui dat hij niemand anders dan
hun mededeerling Clark is. Het concert
slaagt in alle opzichten en hoe Astor, hoe
wel hij eigenlijk zijn weddenschap ver
liest, toch zijn Stradivarius kan houden,
moet men in deze aardige film zelf maar
eens gaan bekijken. Kathe von Nagy is
het meisje, dat ten slotte met den groot
sten prijs gaat strijken, namelijk met den
beroemden jongen violist, die haar als
overgelukkig bruidje naar het stadhuis
voert.
Vooraf gaan een screensong, een musi-
cale film en veel geïllustreerd nieuws uit
binnen- en buitenland.
Het is reeds geruimen tijd geleden
dat een bioscoopexploitant in de V.
die in hooge mate den invloed van de
economische depressie onderging, tot
een laatsten stap besloot om zijn be
drijf staande te houden. Zonder ove
rigens veel fiducie te hebben in zijn
eigen initiatief huurde hij een film
uit het grijze verleden en.... wist
zoowaar met oude beestje successen
te boeken als nimmer te voren.
Het experiment trok de aandacht van
Hollywood's grootste producenten en men
diende geen genie te zijn om te y001^"
len, dat meerdere schreden op het pad dei
reprises het gevolg zouden zijn.
Het behoeft geen betoog, dat knappe
koppen de oorzaak van dit verrassende
verschijnsel trachtten te doorgronden ei
zich het hoofd braken over de vraag,
waarom films van jaren geleden, die Dij
de technische volmaakte, naar voim-
inhoud en sp l schier niet te verbeteren
rolprenten van den huidigen tijd ongetwij
feld ten achter staan, drommen menschen
trekken. Hun uitspraak (voor zoover het
tot een eensgezinde conclusie kwam) is
niet gepubliceerd en wij zullen de o°r"
zaken van het feit, dat Koning Publiek
oude films apprecieert, verder onbespro
ken laten. De industrie dient met deze
voorkeur nu eenmaal rekening te houden
en het is daarom dat Universal, ook in ons
land, een eerste poging, een eerste experi
ment ondernam door weer met „Het Mon
ster van Frankenstein", een film van vijf
jaar geleden, voor den dag te komen. In
diverse plaatsen moest de film geprolon
geerd worden en Universal besloot toen
nieuwe copieën van twee andere oude rol
prenten. „De Onzichtbare Man" en „Van
het Westelijk front geen nieuws"
Nederland te laten rouleeren.
m
„DE ONZICHTBARE MAN",
aangegeven door de stippellijn, maakt een
nieuw slachtoffer.
LEW AYRES in: „Van het Westelijk Front
geen nieuws".
Wat „De onzichtbare man" betreft,
herinnere men zich ongetwijfeld de knappe
creatie van Claude Rains in de titelrol.
Hoewel de acteur grootendeels onzicht
baar bleef, wist hij het publiek door mid-
del van zijn klankvolle, alle emoties weer-
gevende stem in vooortdurende spanning
te houden.
Daarenboven waren er de met behulp
van spiegels uitgewerkte technische staal-
tjes, die de menschen met stomheid sloe
gen. Men keek rillend naar een in het
luchtledige bungelende sigaret zonder
rooker naar een schommelenden stoel,
waarin geen mensch zichtbaar was naar
in de sneeuw zichtbaar wordende voetaf
drukken, die de aanwezigheid van den on-
zichtbaren man aantoonden enz. enz. Dit
verhaal van H. G. Wells sloeg in en wj
gelooven zeker dat wederom zelen zicht
baar plezier in de avonturen van den on-
zichtbaren man zullen hebben.
De tweede film is Erich Maria Remar-
que's „lm Westen nichts Neues".
Zelfs na zooveel jaren meenen wy dat
het niet noodzakelijk is den inhoud van
dit onopgesmukte, als boek en film
wereldvermaarde verhaal van oorlogsleed
in extenso weer te geven. Honderdduizen
den hebben de wrange feiten op het doek
aanschouwd. Hij ontelbaren werd de af
keer van het ten hemelschreiend leed, da:
ondanks alle realiteitspogingen toch maar
by benadering geschetst kan worden, aan
gewakkerd en blijvend. Het is misschiet
geen toeval dat deze film de ontredderde,
in oorlogstuig badende wereld van thans
weer een stukje van de schrikbarende
werkelijkheid komt onthullen. Daarom
kunnen wij slechts hopen dat „Van bei
Westelijk front geen nieuws", niet als
film, doch als document van onschatbare
vredeswaarde, het menschdom tot naden
ken zal stemmen.
Verleden week maakten wij melding
van het nieuwe werkprogramma van
Filmex, de onderneming, die na het be
haalde succes met films als „Vadertje
Langbeen", en „Morgen gaa; het beter"
thans een werkprogram heeft, waardoor
zi' hoopt een blijvende Nederlandsche
filmindustrie te kunnen opbouwen en
voorloopig tenminste gedurende twee
jaren aan het werk te kunnen blijven, wat
zal beteekenen, dat Cinetonestudio's aan
de Duivendrechtschekade te Amsterdam,
die al te dikwijls sedert hun oprichting
gesloten waren, in bedrijf zullen blijven,
waardoor vele Nederlandsche arbeiders
als timmerlieden, schilders, electriciens en
technici werk zullen vinden, om niet te
spreken van het vele andere personeel, dat
hierdoor eveneens in het productie-proces
zal worden opgenomen, en last not least
de tooneelspelers er, -speelsters, die hun
arbeidsveld verruimd zullen zien.
Met de opnamen van de eerste film
van het programma, naar het beken
de tooneelstuk „De Spooktrein", wordt
31 Juli a.s. begonnen, onder regie van
den Tsjechischen regisseur Carl Lamac,
die dezer dagen in ons lar.d is gearri
veerd om te adviseeren bij de bezet
ting der vcrschillerdc rollen en bij de
uitwerking van het draaiboek, in
overleg met den productieleider Ru-
dolf Meyer.
Carl Lamac is sedert 1919 in het film
bedrijf werkzaam en heeft dus de kinder
jaren van de cinematografie meegemaakt,
maar ook de opkomst en de enorme tech
nische ontwikkeling van stomme fü®
naar geluidsfilm, met tal van groote W
gisseurs heeft hij gewerkt en vele inter
nationaal bekende sterren hebben ond*-
zijn leiding voor het witte doek gespeeld-
Gedurende tien jaren had hij te Berlyfi
tezamen met Anny Ondra, zijn eigen Pr0-
ductieonderneming, zijn trouwe carnert'
man was Otto Heller, die nu reeds ver
schillende films in Nederland heeft op?y
nomen, o.a. „Morgen gaat het beter en d'6
ook nu weer bij het opnemen van
.Spooktrein" achter de camera zal staan-
De heer Lamac heeft de laatste Ned^j
landsche films gezien en is van oor»^
dat zij zeer groote kwaliteiten hebben
in vele opzichten niet voor de buiten,
sche amusementsfilms uit den weg beW£ i
ven te gaan. gezien de beperktere m0®
lijkheden, waarover men hier door
beperkter afzetgebied beschikt. De
nische outillage van de studio's in °nS f.
is naar zijn meening boven allen lof
heven en staat in geen enkel opzicht bU
uitrusting der grootste buitenland»-",
studio's ten achter. Bijzonder enthoU*»J
toonde hij zich echter vooral over
Nederlandsche acteurs en actrices,
zich voor de camera bewegen alsof z'-l
jarenlange filmroutine hebben. Zij 1,11
zoo zeide hij misschien wd eInt,
centrale positie, die Nederland
zoowel de eenzijdigheid van den M1
Europeeschen tooneelspeler als die
den Amerikaanschen, en zij hebben 7,
goede eigenschappen van beiden.
men weet, treden in de hoofdrol'6
„Den Spooktrein" o.a. op Jan Musch,
Borel, Lou Ezerman en de dames
Heyblom en Fientje de la Mar.
De heer Meyer was vol lof °^cnoOf'
medewerking van de Nederlandsche w
bu»6^
wegen voor het maken van de
namen, de film zal waarschijnlijk
loop van Augustus gereed zijn,