Na drie maanden waakzaamheid.
J
Langs kust en grens.
De bruidegom in het fort?
•*n
Tegen Slapeloosheid, Overspanning, Onrust en Zenuwachtigheid, gebruike
de Zenuwstillende en Zenuwsterkende Mijnhard!'s Zniiiiuitaiii
men
Mijnhardt s Zenuwtahletten. Buisje 75 cl.
TWEEDE BLAD
«sv,"
II.
We hebben gisteren getracht u te
schetsen, hoe onze kusten verdedigd
worden. Engenlijk zijn we daarbij
nog onvolledig geweest, want we zijn
de opstellingen der infanterie en van
het infanteriegeschut stilzwijgend
voorbij gegaan. Toch hooren deze
beide ook tot het totale verdedigings-
stelsel.
Stel u voor, dat het een aanvaller tóch
eens mocht gelukken, ergens aan land te
komen! Wat dan?
Eigenlijk is dan de artillerie een wapen
geworden dat practisch heel weinig kan
uitwerken. Men schiet niet met het zware
geschut op plukjes infanterie, hoogstens
zou de artillerie kunnen trachten door
direct vuur een pantserwagen te doen
sneuvelen.
Geen nood echter! Want mocht het ooit
zoo ver komen, dat een aanvaller toch
aan deze zijde der duinen komt, dan zal
hij alle toegangswegen zien afgesloten.
Allereerst door versperringen en natuur
lijk door vuur. Want die twee grondge
dachten komen onafscheidenlijk bij elkaar:
versperring en vuur. De meest sterke ver
sperring van welke formatie ook, zij is
Waardeloos, als er geen vuur gebracht kan
worden op en bij die versperring.
En zoo zien we hier vlak bij de kust dan
ook de versperringen aangebracht en
daarachter staan weer de stukken 4.7 en
dé'infanterie opgesteld. In de reeds vroe-
De troep mag nog zoo goed ge
oefend zijn, wanneer het moraal
niet deugt, de stemming onder de
manschappen niet de juiste is, wan
neer er zonder eenige animo ge
werkt wordt, dan zal zelfs het beste,
modernste geschut zijn doel missen.
Gelukkig blijkt, dat de geest niets
te wenschen overlaat, dat de humor
bewaard is gebleven. Wat zegt U
van de versiering, der chambree, en
van het bed van den bruidegom,
die 2 maal 24 uur kreeg om te
trouwen?
Hen nM-M-kfc
top, waaronder
stuk van een kustba{,
tery is opgesteld, d,
ramouflagenetten out.
trekken het kanon aatl
waarneming uit
lucht.
ger geschetste opstellingen: kazematten,
loopgraven, mitrailleuropstellingen.
Dagelijks wordt er door de bedienende
manschappen geoefend; eiken dag weer
wordt de geheele stelling bezet en zoo
zeker zijn allen van hun taak, dat nie
mand verkeerd loopt. Enkele seconden na
het alarm kan het commando „vuren" al
gegeven worden.
De geest bij den troep.
Wij zullen het echter in dit tweede
artikel niet zoozeer hebben over de bevei
liging van de kust, dan wel over den geest
bij den troep. Een belangrijk onderwerp,
waaraan zeker de noodige aandacht moet
worden geschonken.
Vaarwel dus, gij batterijen! Vaarwel,
gij kazematten! Wij gaan naar de ver
blijfplaats der menschen, naar hun home.
En we dalen af in de koele gangen van
een der oude, massieve forten, die een vorig
geslacht bouwde. Langs breede trappen
komen we in het binnenste van zoo'n fort,
dat heel wat grooter is, dan men ver
wachtte. Het is, of men in koele catacomben
ronddoolt, ergens diep onder den grond.
We passeeren chambrees, dalen nog die
per en dan
Zes meter onder de oppervlakte met
boven ons twee meter beton en zes meter
zand ruiken wij ze: desnert! Het na
tionale, het militaire product bij uit
nemendheid.
Ruim een uur geleden hebben we ge
luncht, ergens in een restaurant. Maar
desondanks krijgen wij een or.weerstaan-
baren trek in een bord snert. Al is het ook
hartje zomer, al schijnt de zon vandaag
ook met volle kracht!
De ruime keuken ziet er kraak-helder
uit. De koks staan bij de ketels en roeren
voortdurend.
En dan
Een minuut later zitten wij ergens on
der in het fort en smullen van een bordje
snert! O zeker, er zijn er een paar van ons,
die niet wilden weigeren, maar die snert-
in-den-zomer een gek-geval vinden. Ze
aarzelen even, nemen dan een hapje en
Enfin, alle borden werden leeggegeten
en trage burgermonden waren er niet.
Intusschen maken we een praatje met
verschillende manschappen. Vragen, hoe
het hun hier bevalt, hoe het eten over 't
algemeen is.
Want dat laatste-is zeer belangrijk.
Bij den soldaat loopt de weg naar het
hart door de maag. Geef hem eiken
dag goed smakelijk bereid eten, hij zal
voor u door het vuur gaan.
Dat weet de legerleiding en meer
dan ooit wordt dan ook aan het eten
de meeste zorg besteed. Eiken dag is
het menu anders; vandaag is het
snert, maar de overige dagen komen
aardappelen, vleesch en groente op
tafel, of capucijners of wat ook. En
steeds een „toetje" na. En vast eiken
dag fruit.
En als we hier aan een zekere categorie
militairen hulde moeten brengen, dan is
het aan de koks, die met liefde hun werk
verrichten, die er mede voor zorgen, dat
de stemming onder de troep goed blijft.
Die stemming!
Dolende door de onderaardsche gangen
van het fort wordt ons oog getroffen door
een versiering. Een der chambrees heeft
een feestelijken ingang gekregen en een
der kribben is in het groen gezet.
Het hart van den man, en in het bijzonder
van den soldaat gaat door de maag. Van
daar dat alles gedaan wordt om het den
mannen zoo smakelijk mogelijk te maken.
En als men dan de moderne, hygiënisch
ingerichte keukens ziet, begrijpt men dat
er op dit punt zéker niet te klagen valt.
Daar moet de bruidegom slapen, hooren
we. En de manschappen van deze kamer
vertellen, hoe een hunner den vorigen dag
getrouwd is, twee maal 24 uur gekregen
heeft en dezen avond weer terug verwacht
wordt. We zyn er van overtuigd, dat de
ontvangst heel hartelijk geweest is...
Stemming! Een goede geest! Elders an-
ders in de catacomben ontdekken wjj de
cantine; een heerlijk koele ruimte, gezel,
lig ingericht en zelfs voorzien van een
tooneel. Op hetwelk artisten zoo nu en
dan het repertoire afdraaien. Dan davert
het in de spelonk, dan viert de jolijt
hoogtij!
Stemming; goede geest; afwisseling!
Afwisseling is er gelukkig in overvloed.
Daar hebben de militairen allereerst zelf
voor gezorgd. Hebben zij niet een muziek-
korps opgericht? En worden wjj niet plot.
seling volkomen vergast op een concert,
als we in het eenige badhotel ter plaatse
thee gaan drinken? En het „Heidewitska,
vooruit geef gas!" wordt niet alleen vlot
gespeeld, maar ook met bravour gezongen,
En dan te weten, dat den nacht tevoren
alle muzikanten gealarmeerd werden voor
een oorlogsoefenening. Maar wie van ons
heeft gemerkt, dat hun nachtrust zoo ver
stoord werd?
De auto brengt ons verder zuidwaarts.
En overal liggen de stukken achter de
duinen of in de duinen opgesteld. We zien
ze niet, dank zij de camouflage. Maar wel
zien we de bediening, die op het oogenblik
geconcentreerd ligt in een boerderij.
Frans, sergeant bij een der detachemen
ten, een ras-echte Alcmariaan, vertelt aan
onze collega's, hoe ze hier gehuisvest zijn,
En hij laat de legering zien: een koestal..,
Maar hoewel primitief, 't gaat best. En
dezelfde Frans, „unser nette Franz" toont I
ons daarna de recreatie-tent, waar het
Philips-radiotoestel, cadeau gekregen van
de Phikpsfabriek, voor afwisseling zorgt,
't Is een fiinke tent, ruim en gezellig inge
richt. Daarachter is een tweede tent, die
als eetzaal gebruikt wordt.
Nee, de jongens hebben het hier goed.
Ze klagen niet, ze bejammeren elkaar niet,
Want ze eten goed!
En juist als wij zullen vertrekken,
brengt de auto de beroemde snert en het
duurt niet lang, of de grage monden
werken op volle toeren
Weldra is dan het eerste gedeelte der
excursie voorbij. En als we even later
landwaarts trekken, weten wij, dat wij'in
den rug beveiligd worden door Noordhol
landers, die voor hun taak berekend zijn,
door Noordhollanders, die hun vrijen tijd
doorbrengen met het instudeeren van
pittige muziek, door Noordhollanders, die
als het noodig mocht zijn, de beschikking
hebben over modern materiaal en met dat
materiaal weten om te gaan!
(Wordt vervolgd.)
Crais-pMblicafte.
INLEVERING VAN VERSCH SPEK.
De Nederlandsche Veehouderijcentrale
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat met ingang van Maandag 24 Juli 1939
tot nadere aankondiging te IJmuiden voor
haar rekening versch spek zal worden
ingenomen bij de N.V. Vereenigde Ijs
fabrieken en Koelhuis „Frigo" te IJmuiden,
De inlevering zal kunnen geschieden
des Dinsdags en des Donderdags van 9 tot
12 uur en van 2 tot 5 uur.
's-Gravenhage, 20 Juli 1939.
J(unst £*WxteM&chap
KERKCONCERT TE BERGEN.
Voor het concert, dat gisteren door het
Alkmaarsch Strijkorkest met medewerking
van solisten onder auspiciën van „Kunst
voor Allen" te Bergen werd gegeven, be
stond een niet meer dan middelmatige be
langstelling.
Het programma voerde gedeeltelijk terug
in de periode van het laat-baxok, zoodat be
halve Ag. Steffani, P. Paradies, G. Samar-
tini, J. A. Hasse, ook vooral Joh. S. Bach en
diens groote voorganger en leermeester
D. Buxtehude ten gehoore werden ge
bracht.
De orgelsolist P. A. van Langen haalde
met de fuga in g mineur van Bach en de
toccata van P. Paradies oude herinneringen
op wist door techniek en kunnen het
eenigszins primitieve karakter van het
orgel te overwinnen.
Het strijkorkest kon zijn taak naar be-
hooren vervullen. Dit was misschien aanvan
kelijk minder het geval, toen het een meer
begeleidende rol te spelen had in het „Lau-
date Dominum van Buxtehude, waarbij de
alt (Aaf v. VerkesteynDe Noo) over een
sonoor geluid bleek te beschikken.
Later werd meer homogeen gemusiceerd,
o.a in de gevoelige sonate met orgelbegelei
ding van Ag. Steffani.
Nadat de dirigent Albert Sluyter in de
passacaglia van Guiseppe Samartini nu
ook als violist was opgetreden, vond men
in het concert in G-majeur onder zijn lei
ding dat in sterke mate aanwezig, wat typee
rend was voor de periode, waarin men zich
had terug verplaatst: de gedachte van het
muzikale concerteeren.
IN DEN MUZIEKTUIN.
De Langendijkers.
Evenals vorige jaren kwamen de zang
koren uit Broek op Langendijk en omgeving
ok dit seizoen gisteravond in den muziek-
tuin een concert geven. Alle koren staan
onder leiding van Paul Kok, een dirigent,
wien dat werk ten volle is toevertrouwd en
waarvan men gisteravond weer de gunstig
ste resultaten heeft kunnen hooren.
Het christelijk meisjeskoor „Halleluja" uit
Broek op Langendijk, als no. 1. van het pro
gramma, zong „De Nacht", muziek van
Schubert, „Driezang", 'n tamelijk groot
nummer van den Hertog en „Wiegenlied der
Hirten" van Reimann. Reine zang, goed
klankgehalte, zuivere uitspraak, aldus de
kwaliteiten die men te hooren kreeg.
Het chr, gemengd koor „Soli Deo Gloria"
uit Noordscharwoude gaf een koorlid in
„Avondstond" van Otto de Vaal gelegen
heid haar korte solo met koorbegeleiding
beschaafd voor te dragen. Voordracht was
het ook, die het koor in „Musschen" van
Wierts welverdiende waardeering bracht.
„Looft den Heer", chr. gemengd koor uit
St. Pancras, blonk uit in „Zondagmorgen"
van Bonset, en deed er een welgeslaagde ver
tolking van „O, zoek het licht" van Sicking
op volgen.
Het chr. gemengd koor „Hallelujah" uit
Broek op Langendijk handhaafde den ge-
vestigden goeden naam met de uitvoering
van Psalm 100, een wedstrijdnummer van
dr. Johan Wagenaar. Een grooten indruk
zou dit nummer ongetwijfeld maken, wan
neer de dirigent indien dit mogelijk zou
zijn dit stuk eens door al zijn koren tot
één groot koor vereenigd liet zingen. Mooie
dingen deed men tevens in „Droomekind"
van Wierts.
De muziek van „Te weten dat men Gods
kind is" van Leo Mens, door het chr. ge
mengd door „Crescendo" van Dirkshorn, is
nu niet van dien aard dat men er direct een
dankbaar gehoor voor vindt, beter gelukt
dat met „Die Sterretjie" van Wierts, dat
meer geschikt is om succes te verwerven en
dat men ook dit goede koor niet onthield.
Het chr. mannenkoor „De Lofstem" van
Broek verzorgt bij deze concerten altijd het
laatste programmanummer en nu ook weer
op een schitterende manier, zich gevende in
„De Kuiper" van Kools, bovenal in „Hymne
aan den Vrede" van Nieuwenhoven, een zeer
dankbare compositie en in „Schafer's Sonn-
tagslied" van Kreutzer. A. K.
IJ.. j S»-/ Ï1 -
„De Natuur" uitgave van „De Hofstad"
te Den Haag populair-wetenschappelijk
tijdschrift, geeft in de Juli-aflevering o.m.
artikelen van de hand van Dr. W. K. H.
Feuilletau de Bruijn over De zeescheepvaart
der Papoea's, een bijdrage, met tal van in
teressante bizonderheden; voorts van Dr. G.
Wallbach, getiteld: „Waarom kweeken wij
geïsoleerde lichaamsweefsels? J. W. B. v. d.
Stigchel over „De reiniging van het zee
water in kleine aquaria"; W. E. v. Wijk over
„De kalender der Maya's" en Th. Mol over
de Nederlandsche walvischvaart. Voldoende
om te bewijzen, dat gestreefd is naar veel
zijdigheid. De artikelen zijn met 11 teeke-
ningen en foto's verlucht.
Siidschdfteit
„In Weer en Wind".
„In Weer en Wind", maandblad voor na
tuurliefhebbers, een uitgave van de N. V.
W. L. en J. Brusse te Rotterdam, onder re
dactie van Rinke Tolman en ds. J. J. van
Schaick, geeft in het Juli-nummer weer 'n
aantal interessante artikelen met tal van
mooie foto's en teekeningen, die op het witte
kunstdrukpapier bizonder goed afdrukken.
Niet alleen de foto's echter leggen getuige
nis af van het feit, dat „In Weer en Wind"
tot de best verzorgde tijdschriften op het
gebied van natuurleven en folklore be
hoort. Oók en vooral de artikelen bewijzen
dat én door den inhoud én door den
vorm. Uit dien inhoud noemen we artike
len over „De Beer" door Simon de Waard,
„Natuur bespiegelingen vóór anderhalve
eeuw" door W. H. Dingeldeim, bijdragen
over Wieren, de Stamuil. Fotografeeren in
de natuur, aquarium en terrarium, enz.
Hille
vermogen".
Het vacantienummer van Wiegekind en
Kleuter, uitgave Spin en Zn. onder redactie
van mevr. J. RiemensReurslag is wel een
zeer aantrekkelijke aflevering van dit
frissche, interessante tijdschrift geworden.
Het wordt ingeleid met een korte be
schouwing van mevr. C. M. van
Gaerthé, „Wat vrouwenhanden
Verder bevat het een propagandastukje
om de kinderen de vacantie in eigen land
te laten doorbrengen, en een paar zeer le
zenswaardige bijdragen, „Kinderhandjes",
van Dra F. C. Heyster en „Op welke leef
tijd moet een kind leren zwemmen" van
W. A. van Liefland Jr. Er zijn medische
bijdragen „Hoofdpijn bij kinderen" van A.
M. E. Beerink—Trip, „Moeilijke kinderen"
van J. M. Kaan—Hoffmeyer en „Het ge
vaar dat insecten voor de kinderen kunnen
opleveren" door B. H. Landwehr. Er is een
aardige brief uit Java, de beste oplossingen
van de prijsvraag „Welke kinderwagen?"
worden gepubliceerd, mevr. Doekesde
Wilde begint een gevoelige schets „Ik en
mijn zusje" en D. L. Daalder vervolgt zijn
„Overpeinzingen van een Grootvader".
Het tijdschrift bevat verder nog een ver
haaltje en rijmpjes voor diegenen waar het
heele tijdschrift om draait, de kleuters zclt
een interessante statistiek, een boekbespr^
king, een vraagbaak en aardige voorbee
den voor handwerken en handenarbeid.
Het geheel krijgt zijn aantrekkelijk
zien door den fleurigen omslag, de
illustratie van de bijdragen en de 'el
mooie kinderfoto's.
jjUcktMUt
DE POSTVLUCHTEN.
De positie der vliegtuigen was gister!
Uitreis: Gier te Bandoeng, Torenvalk
Jodhpur, Buizerd te Athene; thuW"
Wielewaal te Jodhpur, Uil te Medan.
De Valk is gistermiddag te 2.53
zijn Indië-vlucht op Schiphol terug
ftucgectijkcStad
J.
BERGEN.
Geboren: Alida Martha Maria ,Y^cla-
B. G. Delis en J. Spaans. Gerard j,
sina Nicolina d. van N. Delis en
Schouten.
Ondertrouwd: Andreas
Roobeek en Friederika Mayer te
to 4'
De ontslagen bij de W. P- A.^er>
Ver. Staten zijn meer dan 590.000 ar
van de „Werkers Alliance" in stak»» AeS
gaan uit protest tegen de toepass»1
nieuwe wet, welke bepaalt, dat alle
ders, die meer dan 18 maanden
A. gewerkt hebben
ontslagen
bij de
worde" .ii.
New-York staken 40.000 arbeiders. De -
tie heeft maatregelen genomen om
ten te voorkomen.
r
