DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Amerika geeft aan Japan 6 maanden bedenktijd. Diverse maatregelen overwogen. Nieuw onderhoud met Molotof. No. 17A Dit nummer bestaa< uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Vrijdag 28 Juli 1939 141e Jaargang Moreele steun aan Tsjoengking en Londen. Groote geestdrift te Tsjoengking. Opnieuw bespreking met Arita. Belangwekkende verklaring van Japansch generaal. Gascylinder te Algiers Negen dooden, 35 gewonden. Redevoering van Maisky. Autobus stort in ravijn. Vijitien dooden. De algemeene toestand. Kabinet vraagt ontslag, Poolsche nota's aan senaat te Dantzig. Berichten over massa arrestaties. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maai den bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, iranco door bet geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENs Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, tfroote contracten rabat. Groote letters naar olaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam r 9, postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Op een gisteren gehouden pers conferentie naar aanleiding van het opzeggen van het handelsverdrag van Japan door de Ver. Staten, heeft minister Huil verklaard, dat een grondslag voor een nieuw ver drag met Japan afhankelijk zou zijn van de ontwikkeling geduren de de eerstvolgende zes maanden. Over een maand zou het departe ment van buitenlandsche zaken hierover meer kunnen zeggen. Op de vraag of Huil met Japan onderhandelingen wilde openen om het handelsverdrag te vervangen, antwoordde deze, dat de houding van het ministerie afwachtend blijft, zooals de laatste zes maanden. In politieke kringen heeft men het opzeggen van het handelsver drag met voldoening ontvangen. Het sehijnt, dat overeenstemming is ontstaan tusschen republikeinen en democraten, die een diplomatieke actie verlangen, eerst in het Verre Oosten en vervolgens misschien in Europa. In diplomatieke kringen is men van mee- ning, dat de maatregelen, welke tegen Japan genomen kunnen worden, de volgende zijn: verhooging der havenrechten voor Japan sche schepen, beperking van toelaten van •Japansche handelsreizigers en een embargo °P Amerikaansche wapens en oorlogsmate riaal voor Japan. Beperking van den goud- en zilver aankoop? Minister Morgenthau heeft verklaard, dat het ministerie van financiën de kwestie van verderen aankoop van goud en zilver uit Japan zou bestudeeren in het licht van de opzegging van het handelsverdrag tusschen eide landen. Ook zal opnieuw bestudeerd worden of hoogere invoerrechten zullen worden geheven van Japansche stoffen, als tegenmaatregel tegen de uitvoersubsidies, ken ^apanscbe regeering zou verstrek- Beperking van den Amerikaanschen goud- Jan eraankoop zou een ernstige slag voor pan zijn. In de laatste twee jaar heeft Ja- aar, de Yer" Staten voor 415 millioen verkocht V°°r 4'20®^®0 d°Uar aan zilver verH,6," der Yer' Staten het handels- EngelaL^ JtPa" op te zeS8en> sluit voor veelheto i boodschap in, die niet minder het inV, kanend is dan de boodschap, die V°°r de Chineesche regeering", Het hi 1 de "New York Times", fehgriikstp p"°,emt deze maatregel de be- ten sede*? ,dlPlomatieke stap der Ver. Sta- China en vemlgfï^ °0rl°g „Het besluit zal niet nalaten, in een laat x- UUr bemoedigend te werken. Het te geIand weten, dat het, als het krart,?Ver den JaPanschen druk tot een zal atIg6r P°''^ek overgaat, niet alleen Ensrei^j versterkt de positie van bet eerste stadium van de kaneideanRelmgen 11123156 Tientsin- Het Here reg6ering of particu' digen a angen allicht aanmoe- Verleènpan Cil'na nieuwe credieten te rialen V°°r den aankoop van rriate- Want de Z 'f verdedig*n. !°?d dat de eSpChenrten maar al te ®'gen rijksbeianl6 v.erdedigingslinie hunner >sl°tte zegt 0 m Azië en China ügt- opartement fPjtnlrn,aatregel van ons staats- stermg: „Wij vatt t0t de JaPansche re- eeds ernat". ten onze beloften n°8'steeds°P ln achtan onszelTen Ja- S Van het nefpp°nden do°r ,de bepalin- e „New York "m°gendhedenverdrag". dat.g^Z'en van een u Tribune" schrijft: Word diPlomatieWp u13'11111 aan Japan, ^gebroken i etrekkmgen zouden °*en als het niet terstond Naar Reuter uit de Chineesche hoofdstad Tsjoengking meldt, heeft men met de grootste geestdrift ken nis genomen van het bericht, dat de Amerikaansche regeering besloten heeft het handelsverdrag met Ja pan op te zeggen. blyk gaf van eerbied voor de verdragen, die het had onderteekend, was dit het eenige juiste dat gedaan kon worden". Japansche commentaar. De woordvoerder van het Japansche mi nisterie van buitenlandsche zaken heeft ten aanzien van het opzeggen van het Ameri- kaansch-Japansch verdrag van handel en scheepvaart o.m. gezegd: „De Amerikaansche regeering heeft onze regeering officieel door middel van den Ja- panschen ambassadeur te Washington ken nis gegeven van het verlangen het verdrag van handel en scheepvaart, dat tusschen Japan en de Ver. Staten is gesloten, te be ëindigen. Aangezien deze stap van de Ame rikaansche regeering plotseling zeer kort worden gegeven, is het moeilijk de juiste bedoelingen van de Amerikaansche regee ring te begrijpen. Dit optreden wekt tijdens de Britsch Japansche besprekingen, het vermoeden, dat het politieke beteekenis heeft. De nieu we toestand in het Verre Oosten ontwikkelt zich thans snel. De Japansche regeering wenschte reeds lang, dat dit door de overige mogendheden zou worden erkend. Indien dit in het geval van de Ver. Staten insluit een nieuw verdrag met Japan, waarbij re kening wordt gehouden met den nieuwen toestand, dan zal de Japansche regeering natuurlijk gaarne hiertoe medewerken". Het onverwachte bericht, dat de Ver. Staten het verdrag met Japan van 1911 heb ben opgezegd, heeft een koersdaling op de aandeelenmarkt te Tokio tengevolge gehad. Het plotselinge optreden van Roosevelt heeft een einde gemaakt aan de verkeerde opvattingen omtrent de houding van Ame rika jegens Japan. Een langdurige campag ne van verkeerde voorstellingen, gegrond op de Amerikaansche verdraagzaamheid in China, had bü de Japanneezen de meening doen postvatten, dat de Ver. Staten niet ongunstig tegenover de politiek hunner re geering stonden. Naar officieel te Tokio wordt mede gedeeld, is vanochtend de zevende Britsch-Japansche bespreking ge houden, waarin wederom economische kwesties werden behandeld. De besprekingen van vandaag waren gewyd aan de zilvermunt. De conferentie werd verdaagd tot Maandagochtend, ten einde de delegatits in staat te stellen, zich te beraden en het weekeinde naar verkie zing door te brengen. De woordvoerder van het ministerie van buitenl. zaken heeft verklaard, dat de besprekingen goed vor derden en in vriendschappelijken geest werden gevoerd. Russisch commentaar. Het eerste Sovjet-Rusische commentaar op de. Engelsch-Japansche overeenstem ming over algemeene kwesties verschijnt in de bladen van gisteren. Verklaard wordt, dat de Britsche con cessies aan Japan slechts zullen leiden tot een verdere opwekking van oen eetlust van den aggressor van het Verre Oosten en een uiteindelijke elimineering van de Britsche belangen uit alle door Japan in China bezette gebieden bespoedigen. Verklaring van generaal Homma. De bevelhebber van de Japansche strijdkrachten in Tientsin, generaal Hom- ma, heeft tegenover den correspondent van den Popoio di Roma verklaard, dat Japan den Engelsche de nakoming van de striktste neutraliteit in China zal weten op te leggen. Wanneer de Britsche ambas sadeur Craigie de opvatting is toegedaan, dat de Engelsche politiek in het Verre Oosten geen wijziging zal ondergaan, legt Japan de met Engeland aangegane over eenkomst anders uit. In Engeland ver beeldt men zich blijkbaar dat het geleden prestige verlies weer goedgemaakt kan worden. De Japanneezen deelen deze op vatting niet, vooral daar veler, hunner in den strijd tegen China middellijk een strijd tegen Engeland zien. He* doei van Japan is de betrekkingen tusschen Engeland en Tsjang Kai Sjek tegen te gaan en den vrede in China te verzekeren. Gistermiddag zijn te Algiers op de kade liggende, met gas gevulde cylinders ontploft. Negen menschen zijn om het leven geko men. 35 personen werden gewond. Van 21 gewonden is de toestand ernstig, vijf per sonen zijn zoodanig gewond, dat men wei nig hoop heeft, hen te redden. Verscheidene gebouwen gingen verloren. De schade aan de gebouwen bedraagt 5 millioen, die aan koopgoederen 10 millioen francs. Molotof heeft gisteren wederom de ambassadeurs van Frankrijk en Engeland en den heer Strang ont vangen ter voortzetting van de on derhandelingen. De bijeenkomst op het Kremlin duurde anderhalf uur. Men gelooft, dat de onderhandelingen bevredi genden voortgang maken, doch gis teren is nog geen beslissing bereikt. De berichten over komende mili taire besprekingen worden te Moskou ontkend, noch bevestigd. Men neemt echter aan, dat ze juist zijn. Binnenkort zullen nieuwe bespre kingen over de vorming van een anti-agressiefront gehouden wor den. Maisky spreekt. De Russische ambassadeur in Engeland, Maisky, heeft in Cardiff als gast van het Engelsch-Russische genootschap voor cultu- reele betrekkingen een redevoering uitge sproken in den vredestempel, waarin hij o.m. het volgende zeide: „Wy hebben steeds geloofd, dat de,vrede sterk moet zijn en dat het vredesbeginsel zoo noodig verdedigd moet worden tegen agressie. Het verheugt mij zeer, dat korte lings, en meer in het bijzonder in de afge- loopen paar maanden, velen van hen, die oprecht den vrede wenschen, tot dezelfde cpvatting zijn gekomen. Zü zien in, dat het niet voldoende is te zeggen: wij zijn vóór den vrede, maar dat het even belangrijk is den vrede te organiseeren. Wanneer dat verlangen naar de schepping van een sterk vredesfront met succes bekroond wordt, ben ik er zeker van, dat wij betere tijden tege moet zullen kunnen zien en 'n grootere sta biliteit en veiligheid in internationale aan gelegenheden". Na nog verklaard te hebben, dat de U.S. S.R. krachtig staat achter de pogingen op den internationalen vrede te behouden, herhaalde Maisky zijn recente waarschu wing, dat er geen sprake was van vrede tot lederen priis. In Spanje is een autobus van den dienst Alicante—Valencia, na met een personenauto in botsing te zijn geko men, in een ravijn gestort. Vijftien personen werden gedood en 25 gewond. Chamberlain en Eden Er is een tijd geweest, dat er gesproken werd over de tegenstelling tusschen Eden en Chamberlain. Al is deze tegenstelling minder sterk zij bestaat nog steeds. Want ondanks het feit, dat Chamberlain thans een politiek voert, die Eden steeds ge- wenscht heeft Chamberlain is té zeer ,man van het compromis" van deze nieuwe politiek al de consequenties te aanvaarden. Zeker, Chamberlain voert onderhandelin gen te Moskou, daarmee aantoonend, dat Engeland het stuiten der agressie-politiek van groot belang acht; hij houdt „sterke" redevoeringen of laat ze houden door Hali- fax of een van de andere ministers; vertelt in het Lagerhuis, dat Engeland zich in het Verre Oosten niet de wet zal laten voor schrijvenmaar begint zijn onderhande lingen met Rusland met een heele serie re serves, die de toch al weinig toeschietelijke Russen nog ongemakkelijker maakten en sluit een accoord af met Japan, dat bewijst, dat de politiek der „bevrediging" nog leeft en dat bij keerende getij de mogelijkheid op een nieuwe poging tot toenadering tot Duitschland of Italië door middel van con cessies niet uitgesloten lijkt. Wie Chamberlain zegt, zegt „München". Het heeft den schijn, dat bij al wat de Brit sche premier doet de geest van München zijn invloed doet gelden, een onzekerheid schept, die de politiek van Eden niet geken merkt zou hebben omdat zijn resolute hou ding in de internationale politiek juist de oorzaak van diens aftreden is geworden. Chamberlain was het met de inzichten van zijn jonge, voortvarende minister van bui tenlandsche zaken niet eens en prefereerde de bekende compromis-politiek, die tenslot te geleid heeft tot het accoord van Mün chen en daarmee bewees in de practijk niet deugdelijk te zijn. Het accoord van vier, dat toen gesloten werd, was immers de inlei ding tot nieuwe compromissen en nieuwe afgedwongen concessies en uiteindelijk tot de volkomen vernietiging van den Tsjecho- slowaakschen staat. Wat Eden bij zijn bezoek r/i Berlijn reeds lang had leeren inzien, n.L dat een rede lijke concessie uitsluitend zou leiden tot het stellen van nieuwe eischen, heeft Chamber lain pas begrepen toen door den intocht der Duitschers in Praag bewezen werd hoe Duitschland het accoord van München als een „Fetzen Papier" beschouwde. Er waren er meer, die toen pas begrepen, dat loyale onderhandelingen met een land, dat poli tieke overeenkomsten verbreekt, wanneer het dat goeddunkt, niet mogelijk zijn. Om dat de voorwaarde tot het sluiten van een accoord: goede trouw, ten eenenmale ont brak. Wanneer in den handel schade geleden wordt tengevolge van gebrek aan goede trouw van een der contractanten, dan is dat een tegenslag voor den bona-fiden handels man. Hij zal dan ook, wanneer hij verstan dig is, zich van te voren van de eerlijkheid van den ander overtuigen en van dit onder zoek zijn beslissing laten afhangen. Cham berlain, die toch in handelskringen is groot geworden, heeft zich in de politiek door dit principe niet laten leiden. Was hij in zijn internationale politiek handelsman geweest, dan had hij het Britsch-Italiaansch accoord niet afgesloten. Om de eenvoudige reden, dat door Mussolini's politiek t.a.v. Spanje de verwachting, dat de verplichtingen door Italië op zich genomen, behoorlijk zouden worden nagekomen, niet gewettigd waren. En ondanks dat wordt de overeenkomst ge sloten, die Engeland dan ook vrijwel uitslui tend nadeelen bezorgde en haar doel: het pacificeeren van de Middellandsche Zee ten eenenmale miste. Met München stond de zaak niet anders. Ook hier was een naleving van het accoord van Vier door Duitschland niet te verwach ten. Chamberlain heeft zijn politiek tenslotte gewijzigd toen zij hem ondeugdelijk voor kwamen tóch ondanks dit feit b 1 ij f t het wantrouwen ten opzichte van zijn poli tiek bij talloos velen, die haar volgen. Nog steeds wordt het niet uitgesloten geacht, dat Chamberlain eens Duitschland tegemoet zal komen om door onderhandelingen mét de onvermijdelijke concessies! een oorlog af te wenden. Zij verdenken hem, ondanks alles, ervan de door „München" zoo gecompromitteerde concessiepolitiek te willen voortzetten. Ondanks het feit, dat het te München gesloten accoord aanvanke lijk geroemd als een meesterstuk van staats- mansbeleid door de vernietiging van Tsjechoslowakije zijn waardeloosheid gede monstreerd heeft, zou Chamberlain's weinig doorzichtige politiek tóch nog gericht zijn op een voortzetting der „bevrediging" door concessies in laatste instantie. Ook het te Tokio met Japan gesloten accoord zou won derwel in dezen gedachtengang passen. Het is dit wantrouwen in de politiek van Cham berlain, dat den toestand veel gecompliceer der en onzekerder maakt, dan hij met iemand, die bewuster een doel nastreeft en minder nauw met de Münchensche politiek verbonden is, zou behoeven te zijn. De te genstelling tot Eden bestaat nog steeds. 's-G ravenhage, 28 Juli. De regeeringspersdienst meldt: De heeren ministers hebben bij schrijven van den voorzitter van den Raad van Ministers van 27 Juli 1939 aan H. M. de Koningin ontheffing uit hun ambt verzocht. Hare Majesteit heeft dit ver zoek in overweging genomen en den heeren ministers verzocht zich inmiddels met de behande ling en afdoening, zoo mogelijk, van de Ioopende zaken te blijven belasten. De Polsche commissaris-generaal heeft den senaat van Dantzig gisteren twee nota's overhandigd. In de eerste geeft de Poolsche regeering opnieuw een uit eenzetting van haar lezing over het in cident, waarbij de Poolsche douanebe ambte Boedziewicz werd omgebracht. Zü verwerpt de lezing van Dantzig, vol gens welke de schuldigen in staat van wettige zelfverdediging zouden hebben gehandeld en verlangt strenge bestraf- fing. Zü wenscht verder in kennis te worden gesteld van de identiteit der daders en van den loop van de gerechtelijke instructie tegen hen. De tweede nota is een antwoord op den stap, die de senaat op 24 Juli heeft gedaan naar aanleiding van een incident van de grens, waarbü schoten zouden zijn gewis seld tusschen Polen en grenswachters van Dantzig. De nota constateert, dat een derge- Hjk incident zich niet heeft voorgedaan, maar dat de Poolsche autoriteiten niet kun nen weten, of er misschien een schietpartü is geweest tusschen groepen miliciens of grenswachters van Dantzig. De Poolsche regeering spreekt er haar verwondering over uit, dat de senaat het nuttig heeft geacht stappen te doen ten aanzien van incidenten, die zich niet hebben voorgedaan. Zü schryft dit toe aan de zenuwachtigheid, die te Dantzig schünt te heerschen. Arrestaties. Uit Dantzig wordt gemeld, dat de Pool sche spoorwegbeambte Jankowski, die op 23 Juli gearresteerd werd, tot drie maanden gevangenisstraf veroordeeld is wegens het lezen en verspreiden van verboden Pool sche kranten. De Poolsche pers meldt, dat de laatste dagen te Dantzig 300 personen, onder wie talrüke leden van S.S. en S.A., gearresteerd zün en dat de gevangenissen overvol zyn met politieke gevangenen. Onteigening van Joodsche bezittingen. De senaat van Dantzig heeft een verorde ning gepubliceerd .waarbü aan de Dantziger autoriteiten het recht wordt gegeven alle ondernemingen, die zich ten tüde van de van kracht zünde verklaring van het decreet van 3 Maart inzake de aanmoediging der emigra tie van de Joodscheb evolking van Dantzig in Joodsche handen bevonden, verbeurd te verklaren.' Deze verordening voorziet voorts in de confiscatie van alle onroerende goederen in het gebied van Dantzig, die geheel of ten deele aan Joden toebehooren, zelfs indien dezen elders dan te Dantzig gedomicilieerd zün. Dit decreet, dat vrywel neerkomt op een verbeurd verklaring is ook van toepassing op Poolsche Joden, die in de vrije stad wo nen. De verschillende verdedigingsorganisaties worden thans, na gemeld wordt, samenge bracht onder Oost Pruisisch bevel in het eerste Dantziger leger een onderdeel van de rijks weer dat voor den eersten keer zal optreden tydens de groote legerrevue, welke einde Augustus zal worden gehouden. De vacantie der schoolkinderen zal met eenige weken worden verlengd, daar de schoolgebouwen thans door militairen wor den gebruikt. Zie vervolg Buitenland pag. 4, 2e blad.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1