DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Ka Washingtons stap
tegen Tokio.
WaS rs;
Stafbesprekingen
zullen weldra
beginnen.
Fransche parlement
blijft tot 1942.
Zaterdag 29 Juli 1939
141e Jaargang
Reactie in de diverse
hoofdsteden.
Maandag verklaring van
Chamberlain.
Spaansch goud wordt
teruggezonden.
Voor 1500 millioen francs.
Verkiezingen uitgesteld.
Stagnatie in besprekingen
te Tokio.
Japansche bladen over belang
rijke geschillen.
Politiek einde van
Stoyadinowitsj
De „Vreme" aan zijn invloed
onttrokken.
Anti-Britsche actie in
geheel N.-China.
De kabinetscrisis.
Dantzig geeft voortaan uit
zooveel het wil.
Controle op uitgaven aan
Poolschen landdag ontnomen.
Göbbels antwoordt King Hall.
„Kinderachtige propaganda" die
toch serieus wordt genomen.
Poolsche bladen over de
onderhandelingen.
Stagnatie beïnvloedt accoord
met Londen niet.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maai. den bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENj
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HKRMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
UB
No 177 Dit oummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: T|. N. ADEMA.
Volgens een
officieel bericht, uit
Tsjoengking ontvangen, heeft de Chi-
neesche minister van buitenlandsche
zaken, Wang Tsjoeng Hoei, tegenover
buitenlandsche journalisten verklaard
,Het Chineesche volk juicht de opzegging
van het handelsverdrag door de Ver-
eenigde Staten toe als een bewijs, dat
Amerika zijn positie en zijn prestige in
de Stille Zuidzee wenscht te behouden.
Wü hopen, dat dit een aanwijzing is, op
grond waarvan men mag verwachten,
dat de Vereenigde Staten er met meer
beslistheid naar zullen streven, te doen
wat in hun vermogen is om een einde te
maken aan de internationale wetteloos
heid en vrede en vertrouwen te herstel
len.
Amerika is thans in staat hier en elders
een beslisten invloed ten gunste van den
vrede aan te wenden. De kracht en het aan
zien van de openbare meening in de groote
republiek aan de andere zijde van den Stil
len Oceaan is voldoende om de weegschaal
te doen overslaan naar rechtvaardigheid,
recht en orde onder de volken".
Fransche bladen tevreden.
Over de opzegging door de Vereenigde
Staten van het handelsverdrag met Japan
schrijft de „Paris du Jour": „In werkelijk
heid moet deze maatregel uitsluitend in een
politiek -licht worden gezien. Uit een com
mercieel oogpunt was het verdrag namelijk
voordeelig voor Amenkaa. Tokio heeft het
zwaar van Damocles boven het hoofd han-
i». Zoo het de Amerikaansche voorwaarden
afwijst, zal het de grondstoffen verliezen, die
niemand anders, en vooral niet de vrienden
van de as, het kan leveren. Als het niet
accepteert, zijn het ware economische
«acties, die het bedreigen, totale sancties,
met inbegrip van petroleum.
Tenslotte een ander resultaat, dat de ver
melding waard is: Amerika gaat eenigszins
den weg op van herziening der neutrali
teit".
De „Epoque zegt, dat de stap bewijst, dat
Amerika niet afzijdig wil blijven.
Britsch commentaar,
fc antwoord op vragen betreffende de
che reactie OP de Amerikaansche nota,
aarm Japan in kennis wordt gesteld van
a opzegging van het handelsverdrag, ver-
emt de diplomatieke correspondent van
®"tscbe kringen, dat, ofschoon het
tilntcar V00r dezen maatregel wellicht
Stat 'ng door de reieermg der Vereenigde
maat11 ls,gekozen. bet onjuist zou zijn, den
Mwf /6" verrassinS te noemen. Het
z«t ^6n Amerikaansche regeering, zoo
Amprii,611' toont aan' dat de Britsche en
nauw aanscbe Politiek in het Verre Oosten
^evenwijdig loopt.
1and%0?ddh!LVan Amerika wordt in Enge-
BritX v. 0egrePen en men meende, dat de
eeSl g in de Vereenigde Staten
enzelfde begrip ontmoette.
Natuurlijk wenscht men hier niet",
ha ^euter' "bet succes van de onder-
vaü aing9n te ^ok'° over een regeling
bren kwestie-Tientsin in gevaar te
dock als een soortgelijke
Een/ 3lS die WeIke de Ver- Staten
min„mCn ke^ben, voor betere bescher-
geachtVan CiC Britscbe belangen noodig
nocht worta, zou 2ulk een
«„loun
D, Gi.rt. «v de opze.ging.
*v«"door '°,*t 'i1'*1"1-" «tirylt, dat „Roo-
Verdrag van ion pegSen van het handels-
®en totalitaire m 6Cn daad van aanval tegen
}.°oz bijdraagt totg^ndheid begaat en daar-
Sche staten tPD oorlog der democra-
ifta/!?™- Dc opzeggin*
J Giornaie eew. r van een sectie."
tin beslUit heeft Zfelfs' dat ..Roosevelt
bla/ met Engeiag,en°men in overeenstem-
llr ',bet vemin' geen" - aldus het
CapituSe;'e TokStigt' dat de
te Z°U kunne okl° een ma-
in ch"nen z°nder mnet.het doel, tijd
wa 'n gevaar o u Britsche politiek
hetTaarsch«nlijker n ^Cht wordt- Dat «Jkt
sche efrIluis verkla "!i cbamberlain in
et optrJ mes
h'er geheel" president Roosevelt
Voiilge indruk gekomen- De
le% ve tot nog toe, een van
rrass®6- In officieele krin-
Uit goede bron wordt te Parijs
vernomen, dat de regeeringen te
Parijs en Londen besloten hebben
over te doen gaan tot besprekingen
der generale staven van Frankrijk,
Engeland en de Sovjet-Unie.
Over den aanvang dezer bespre
kingen zijn geen verdere aanwijzin
gen gegeven, doch het schijnt wel,
dat de Fransche militaire delegatie
eerlang zal vertrekken. Het schijnt,
dat Chamberlain hierover Maandag
in het Lagerhuis een verklaring zal
afleggen. Te Parijs werd gisteravond
geen enkel communiqué gepubli
ceerd.
Te Parijs wordt bevestigd, dat generaal
Doumenc, de bevelhebber van het eerste
district,' die binnenkort zal 1 toetreden tot
den hoogsten oorlogsraad is aangewezen
om deel te nemen aan de besprekingen der
generale staven, die binnenkort gehouden
zullen worden tusschen de vertegenwoordi
gers van Frankrijk, Engeland en de U.R.S.S.
ter gelegenheid van de afsluiting van een
accoord tusschen deze drie landen.
Heden weer bespreking met Molotof.
De diplomatieke medewerker van Reuter
verneemt, dat Molotof vandaag een bespre
king zal hebben met de vertegenwoordigers
van Engeland en Frankrijk. De onderhande
lingen worden voortgezet.
Begin volgende week een verklaring.
Als alles goed gaat, zullen begin der
volgende week, waarschijnlijk Maan
dag, door de Britsche en de Fransche
regeering verklaringen worden afge
legd over den stand van de onderhan
delingen met de Sovjet-Unie, aldus
meldt dü diplomatieke redacteur van de
„Times".
Verwacht wordt, dat in deze verklaringen
opnieuw de wensch der drie regeeringen tot
uiting gebracht wordt, een defensief pact te
sluiten, dat alle drie en nog bepaalde andere
staten tegen agressie dekt. Nadat in het kort
gesproken is over deze politieke zijde van
het pact, zullen de verklaringen waarschijn
lijk formeel het besluit van Engeland en
Frankrijk aankondigen, hooge stafofficieren
naar Moskou te zenden voor het voeren van
besprekingen op militair-, vloot- en lucht
vaartgebied.
Vijf geblindeerde vrachtauto's, waarmede
tot een bedrag van 1500 millioen franc3
aan Spaansch goud, dat bij het filiaal van
de bank van Frankrijk te Mont de Marsen
werd bewaard, wordt vervoerd, zijn gister
avond bij de grens aangekomen. De auto's
werden geëscorteerd door een afdeeling van
de mobiele garde.
Het convooi werd aan de grenspóst te
Irun ontvangen door kolonel Sanzagero,
commandant der militaire strijdkrachten in
Bidassoia. Tal van officieren en politie
beambten waren aanwezig. Zonder incident
zijn de auto's de internationale brug gepas
seerd. Hiermede is een der voornaamste
clausules van de overeenkomst van Berard
en Jordana uitgevoerd.
gen acht men de Amerikaansche actie
„ongelooflijk abrupt", daar men hier
geloofde, dat de Ver. Staten vrij onver
schillig stonden tegenover de Japansche
militaire politiek.
In financieele kringen ziet men het Ame
rikaansche optreden als een politieke geste,
waarvan men nog moet afwachten wat zij
beteekent, al geeft men in die kringen toe
het grootste belang te hebben bij eventueele
maatregelen, welke de Ver. Staten na afloop
van het verdrag op den handel met Japan
zouden kunnen toepassen.
De Japanners gelooven niet, dat presiddht
Roosevelt heeft gehandeld in verband met
het geschil met de Engelschen over Tientsin.
Zij nemen aan, dat het Amerikaansche op
treden een gevolg is van de verontwaardi
ging in de Ver. Staten over de benadeeling
van Amerikaansche belangen in Chi.ia. De
Japansche kranten hebben tot nu toe alles
was Amerika betrof, steeds op den achter
grond gehouden, en alles wat Engeland aan
ging, op den voorgrond geschoven. Daarom
is deze slag harder aangekomen dan anders
het geval zou zijn.
Na afloop van den gisteravond ge
houden Franschen kabinetsraad werd
vernomen, dat de raad op voorstel van
Daladier en na een uiteenzetting van
premier, tot overeenstemming is geko
men over een belangrijken maatregel
van politieken aard, t.w. een uitstel der
verkiezingen en een verlenging van deze
zittingsperiode van het parlement van
31 Mei. 1940 tot 31 Mei 1942. Deze maat
regel wordt ingegeven door den ernst
van den internationalen toestand.
De raad heeft zich ook bezig gehouden
met decreten inzake de „code voor de
Fransche familie" en den strijd tegen de ge
boortebeperking, Voorts zijn maatregelen
tegen bestuurshervorming bestudeerd en
financieele en militaire maatregelen. Vooral
de financieele zijden dezer maatregelen
werden onder de oogen gezien.
De financiering van de maatregelen, voort
vloeiende uit de „code voor de' Fransche
familie" zal geschieden door heffing van
een belasting van vrijgezellen en kinderloo-
ze echtparen, en een verhooging der rech
ten op alcoholhoudende dranken. Opi al deze
punten is overeenstemming verkregen.
Reynaud zal hedenavond een radiorede-
voering houden, waarin hy over deze maat
regelen zal spreken. De?- redevoering zal
hij om acht uur (Parijschen tijd) beginnen,
beginnen.
Officieele kringen te Tokio verkla
ren, dat de BritschJapansche confe
rentie vlot vordert in een vriendschap
pelijke atmosfeer. De dagbladen echter
melden, dat de besprekingen gestokt
zijn bij de behandeling van de proble
men ten aanzien van het in den ban
doen van de Fapi, den dollar van
Tsjoeingking, in de Britsche concessie
te Tientsin, en van de uitlevering- van
het zilver der Chineesche banken.
De Britsche delegatie gaf toe. dat 14 mil
lioen Yoean zilver in specie bij de Chinee
sche banken ligt, doch weigerde dit zilver
uit te leveren, waarop de Japanneezen een
beroep deden op de overeenkomst van Arita
en Craigie en verklaarden, dat het zilver
uitgeleverd moest worden aan de voorloo-
pige regeering van Peiping. De Japannee-
zen zijn van opvatting, dat alle zilver in
specie der Britsche concessie te Tientsin,
dat in handen is van de afdeelingen der
centrale bank van China en van de boeren-
bank van China aan de Peipingregeering
moet worden uitgeleverd. De bladen schrij
ven, dat het groote verschil in opvattingen
tusschen Engelsche- en de Japansche dele
gaties ten opzichte van het probleem van
het zilver opgeheven moet worden.
De bladen melden, dat de Britsche dele
gatie aarzelt om het zilver in specie over te
geven, onder het motief, dat het hier een
economische kwestie betreft, welke geheel
los staat van de kwestie van handhaving
van orde en rust te Tientsin, doch de Ja-
panneezen voeren aan, dat de kwestie van
handhaving van orde en rust niet geregeld
kan worden zonder oplossing van de eco
nomische kwestie, die er een essentieele
factor van vormt. Vernomen wordt, dat bij
de Chineesche banken in de Britsche con
cessie te Tientsin 14 millioen Yoean aan
zilverspecie ligt en bij die in de Fransche
concessie 33 y, millioen.
Aan het hoofd der uitgeverij van het
Zuid-Slavische blad „Vreme" is een
staatscommissaris aangesteld. De „Vre-
me1' was het blad, waarop de oud-pre
mier Stoyadinowitsj een directen, in
vloed uitoefende.
De aanstelling van een regeerings-
commissaris beteekent, naar men aan
neemt, het politiek einde van Stayadino-
witsj.
Het orgaan der Kroatische partij
van Matsjek publiceert verschillende
gegevens over deze gebeurtenis.
De Vreme stond sedert de oprichting
voorql onder het beheer van Stoyadinowitsj
en was officieus orgaan van alle opvolge-
lyke regeeringen. De laatste directeur was
de broer van Stoyadinowitsj. Sedert den
val van laatstgenoemde trad het blad op
als oppositieblad en persoonlijk orgaan van
den vroegeren minister-president, hetgeen
vry paradoxaal was voor een krant, waar
van men meende, dat de staat in de persoon
van den minister-president de voornaamste
aandeelhouder was. De Hrvatsi Dnevnik,
het Kroatisch orgaan geeft de volgende ver
klaring:
„In welingelichte kringen is het niet on
bekend, dat de staat bezitter was van een
groot pakket aandeelen in de Vreme. Toen
Stoyadinowitsj premier was, beschikte hij
daarover in naam van den staat, maar niet
in eigen naam. Deze aandeelen nu, die den
staat toebehoorden, werden tegen iedere
wettelijke bepaling in geannuleerd en er
werden inschrijvingen gehouden voor
nieuwe aandeelen, ten nadeele van den
staat. Wanneer de Vreme als naamlooze
vennootschap in moeilijkheden was, behoor
de de saneering langs legalen weg te ge
schieden en niet door vernietiging van
deelen van het aandeelenkapitaal ten pro-
fijte van de nieuwe inschrijvers.
De aangelegenheid is van dien aard, dat
zij van nu af aan onder de bevoegdheden
der rechtbanken valt."
Hiermede worden dus de beweringen be
vestigd, die reeds geruimen tijd in Belgrado
de ronde deden en volgens welke Stoya
dinowitsj, toen hij nog aan de macht was,
te zijnen voordeele de Vreme had geconfis
queerd om er niet alleen de spreekbuis van
zijn politiek te van te maken, maar ook een
persoonlijke commercieele zaak door het
blad met behulp van staatssubsidies en de
censuur een geprivilegieerde positie te ge
ven ten opzichte van de andere bladen.
De maatregel, die door de regeering
van Tsvetkowitsj is genomen om de
Vreme weer onfier den invloed van den
staat te brengen en de gerechtelijke
gevolgen, die alles zal hebben, vormen
derhalve den genadeslag aan het regime
met totalitaire neigingen, dat Stoya
dinowitsj had trachten in te stellen.
De Vreme wordt thans gecontroleerd door
een regeeringscommissaris. Het blad drukt
zelf het artikel van de Hrvastki Dnevnik
af.
Overigens is het opvallend, dat de cen
suur het oppositieorgaan der Kroatische
party deze zaak aan het licht heeft laten
brengen. Men heeft reden om hierin een
teeken te zien,dat het streven van Tsvetko
witsj naar de afsluiting van een Servisch
Kroatisch accoord met Matsjek niet ver
meer verwijderd is van een gunstig slot.
„Terug naar de Chineesche wyk", al
dus de oproep, die door het comité der
campagne voor een anti-Britsche boycot
gisteren gericht is tot de Chineesche be
woners der Britsche concessie in Tientsin
Zonder aandacht te schenken aan de
Britsch-Japansche conferentie in Tokio
gaat het comité voort met zijn anti-Brit
sche campagne, die op felle wyze wordt
gevoerd.
Nadat kortgeleden een oproep was gericht
tot de Chineesche bevolking van Tientsin
om alle relaties met Engeland te verbreken,
heeft het comité Donderdag aandrang uit
geoefend op de Chineesche bewoners der
Britsche concessies om hun werkgevers in
den steek te laten en terug te keeren naar
de Chineesche wijk.
De „Anti-Britsche Nationale Bond" heeft
den Engelschen te Tientsin den raad gege
ven de stad zoo spoedig mogelijk te ver
laten, wanneer zij hun leven willen redden.
De mededeeling besluit met de woorden:
„Wij zullen met ijver en bloed het anti-
Britsche verzet organiseeren en volhouden".
De anti-Britsche campagne in Noord-China
gaat voort en neemt vooral den vorm aan
van een economischen boycot. „Alle Britsche
producten moeten uit Noord-China verdwij
nen", aldus wordt door radio en aanplakbil
jetten verkondigd, waarbij er op gewezen
wordt, dat de Japansche producten de En
gelsche kunnen vervangen.
Buitenlandsche waarnemers stellen vast,
dat deze geenszins het populaire en spontane
karakter schijnen te dragen, dat men er in
zekere kringen aan toeschrijft. Deze betoo
gingen schijnen hun integendeel georgani
seerd te zijn en uitgelokt door orders, welke
gegeven zijn aan de leden van verschillende
Chineesche vereenigingen en aan de
ambtenaren van het nieuwe regime in Noord-
China.
Treinongeluk in de Grand Canyon. -
Uit Grand Canyon (Arizona V. S.) wordt
gemeld, dat in een diepe kloof een toeristen-
trein is ontspoord. Hierbij werden zestig
personen gewond, waarvan veertig ernstig.
H.M. de koningin heeft heden
ochtend te tien uur op den Ruigen-
hoek ontvangen den voorzitter van
de Eerste Kamer der Staten-Gene-
raal.
De Senaat van Dantzig heeft een
verordening met kracht van wet ge
publiceerd, op grond waarvan hy de
bevoegdheid heeft, zichzelf décharge te
verleenen voor alle gewone en buiten
gewone uitgaven, al of niet voorko
mende op de begrooting van de stad.
Dit decreet ontneemt aldus aan den
Poolschen landdag een zyner belang
rijkste rechten, de controle op de uit
gaven van de uitvoerende macht der
stad Dantzig, die voortaan in haar uit
gaven in het geheel niet meer zal wor
den geremd, aldus meldt Havas uit
Warschau.
Arrestatie van Polen.
De politie te Dantzig heeft gisteren een
Poolsch postambtenaar en twee Foolsche
spoorwegbeambten gearresteerd om onbe
kende reden. De Poolsche arbeider Klac is
wegens beleediging van het Duitsche volk
tot 4 maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Beek te Gdynia.
Minister Beek is per vliegtuig van War
schau te Gdynia aangekomen, waar zich
ook de Poolsche commissaris in Dantzig be
vindt. De commissaris heeft gisteren een
onderhoud met den Volkenbonds-commis-
saris, Burckhardt, gehad. In Poolsche
kringen bewaart men het stilzwijgen over
het doel van de reis van Beek. doch in bui
tenlandsche kringen te Warschau neemt
men algemeen aan, dat de minister zich
persoonlijk wilde laten inlichten over den
toestand te Dantzig en den commissaris-
generaal wéllicht instructies heeft gegeven
in verband met de ontwikkeling te Dantzig,
in het byzortder met de hermilitairiseering
die sedert begin Juli voortduurt.
In antwoord op de brieven van King Hall
zou Göbbels aan sommige Engelschen per
soonlijke brieven hebben doen zenden.
Schotsche persoonlijkheden, o.a. secretaris
sen van- golfclubs, vonden de laatste dagen
tot hun verrassing bij hun post groote en
veloppen, welke een brief bevatten met het
opschrift: „antwoord van rijksminister Göb
bels aan de Britsche propaganda." De brief
luidt als volgt:
„In het briefpamflet, dat gij, Stephen
King Hall, zoo goed waart aan verschillen
de ingezetenen van dit land te zenden, zegt
gij om uw eigen woorden te gebruiken,
dat gij iets aan het Duitsche volk wil zeg
gen. Ongelukkig voor u en nog meer voor
ons, geviel het, dat wij toevallig vernamen,
dat gij in dienst stond van het Britsche Fo-
reign Office, en dat uw briefpamfletten ge
schreven, gedrukt en verzonden waren op
last en met den geïnspireerden steun en
hulp van lord Halifax zelf. Dit beteekent
niet, dat deze onzinnige en kinderachtige
propaganda minder ernstig geacht moet
worden. Integendeel, het feit, dat zij komt
uit den winkel van Downing Street is vol
doende om haar nog stuitender en weerzin
wekkender te maken. Gij kunt deze leugens
vertellen aan andere oude zeerobben."
De Poolsche bladen publiceeren over de
Poolsch-Britsche financieele onderhandelin
gen artikelen, welke geïnspireerd schijnen
te zyn, en waarin erop gewezen wordt, dat
geen accoord tot stand is gekomen in ver
band met den wensch van Polen, dat de
bedragen der leening, te zijner vrye be
schikking zouden worden gesteld.
Daar deze voorwaarde onaanvaardbaar
geacht werd, zijn de onderhandelingen voor-
loopig afgebroken.
De „Express Poranny", het regee-
ringsblad, wijst erop, dat deze misluk
king van geen invloed zal zijn op de
Poolsch-Britsche betrekkingen. „In de
kwestie der leening zijn moeilijkheden
gerezen, doch het zij verre van ons,
hiervan den Britschen onderhandelaars
een verwijt te maken".
De „Kurjer Warszawski" verklaart, dat de
onderhandelingen te Londen als gevolg van
technische moeilijkheden zijn opgeschort.
Wij willen hierop wyzen, aldus het blad,
want de vijandige propaganda wilde het
falen dezer onderhandelingen aan andere
oorzaken toeschrijven.