DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maa. Jen bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
iranco door bet gebeele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENs
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, tfroote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON. Voordam C 9,
postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330.
No. I06
Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
Woensdag 9 Augustus 1939
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
141e Jaargang
Felle woorden in
Duitsche pers.
Hetze tegen Polen en de
democratieën.
"Borsenzeitun"1 "m ^arschau wel, schrijft de
beteekenen 8.Wat bet voor Polen zou
miDioenenvolt'anneer het Seheele tachtig
zekeren da? Van Groot-Duitschland op
den vurieer, 8 echts bezield zou zijn van
Scben overmnP^enS-cb den kwetsenden Pool-
en te beant,f niet meer aUeen met woor-
°ok dent7°rden?"
Franco benoemt nieuwe
ministers.
Suner Binnenlandsche
Zaken.
Japansche activiteit in
Siam.
China is ongerust.
Duitsche volk onkundig
van den uittocht
uit Z.-Tirol.
Wegenaanleg in China
bespoedigd.
2000 Chineezen om het
leven gekomen.
De Sovjet-Russische
delegatie.
Churchill spreekt tot
Amerika.
De „man op de bergtop"
moet beslissen.
Japan en de toestand
in Europa.
Conferentie van vijf
nam geen besluit.
Wordt Radio-Genève
verkocht
Zwitserland deed er
een bod op.
Gespannen toestand te
Sjanghai.
500 Britsche bommenwer
pers maken oefening.
Aanval op „Oostland".
Lloyd George richt zich
tot de Tsjechen.
ALKMAARSCHB COURANT
De Duitsche pers wü blijkbaar den indruk
,»vken dat Polen gereed is voor een aan-
Sop Dantzig en daardoor ook op Duitsch
omdat de leiders te Berlyn en t(
Ontzie voortdurend herhalen, dat iedere
aanval op Dantzig gelijk zou staan aan een
aanval op het Duitsche rijk.
De argumenten zijn sedert de crisis om
v.t Sudetenduitsche gebied niet veranderd.
Men ziet zelfs weer. hoe een beroep gedaan
wordt op het „zelfbeschikkingsrecht" der
volkeren, waarover gedurende eenigen tijd
na de annexatie van Bohemen en Moravië
in de Duitsche publicaties niet meer gespro
ken-werd. Evenals het vorige jaar worden
de democratische staten er van beschuldigd
den toestand te vergiftigen door Polen aan
te moedigen. De dreigende waarschuwingen
der Duitsche bladen worden heftiger. Zoo
schrijft het „Frankfurter Volksblatt":
omsingelaars hebben nog tijd om kalm over
het vraagstuk-Dantzig na te denken. De
Duitsche regeering heeft zich op geenerlei
wiize gebonden, doch haar edelmoedig
voorstel is verworpen en zoo valt de verant
woordelijkheid voor wat kan gebeuren op
de omsingelaars. Het Duitsche volk weet
wat er op het spel staat. Zijn leger is bereid
Zijn graanschuren zijn vol".
Het „Zwölf uhr-blatt" schrijft: „Het Duit
sche volk waarschuwt Polen: Tot hier toe
en niet verder" Het „Hamburger Fremden
blatt" vraagt: „Hoe lang zullen deze uitda
gingen nog duren?"
Intusschen moet worden opgemerkt, dat
de Duitsche leiders de grootste kalmte be
waren. Hitier en von Ribbentrop brengen
hun vacantie door te Berchtesgaden en Salz
burg, terwijl Goebbels de Biennale te
Venetië bezoekt.
Fransche pers over Dantzig.
Volgens een bericht uit Berlijn in de
.Jour-Echo de Paris" neemt men in buiten-
landsche diplomatieke Kringen -in de Duit
sche'hoofdstad aan, dat de Duitsche propa
ganda door het voeren van een luidruchtige
campagne tegen Polen het terugtrekken der
Dantzigsche autoriteiten in de zaak der
Poolsche douane-inspecteurs wil doen ver
geten en de Poolsche patriotten in discrediet
wil brengen. Men heeft den indruk, dat de
Duitsche leiders, wel verre van hun oog
merken ten aanzien van de Vrije Stad op te
geven, deze geheel handhaven en met de
Psychologische voorbereiding van het Duit
sche volk beginnen, met het oog op het slot-
offensief.
De „Petit Parisien" is van meening, dat
e voorwendsels, die de Duitsche bladen
gebruiken om hun verontwaardiging te
ecntvaardigcn, niemand zullen misleiden.
De „Figaro" schrijft: „Wij gaan beslissen-
e weken tegemoet. Wij haten den oorlog en
zwien niets doen om hem uit te lokken. Wij
nebben het in September 1938 bewezen tot
reikf08?}'^6 grens' Doch deze grens is be-
De Franschen hebben eenparig ge-
j 0re"' dat Z'J niet zou worden overschre-
d en moet hen gelooven". De „Oeuvre"
entegen zegt, dat het tekeer gaan van
rn.frs ta Dantzig en in Duitschland een
ookg°rd,jn" is, waarachter men den terug-
"t wil maskeeren.
c
Poolsch protest.
od hffp W?0n* op ket Duitsche commentaar
van d en de hevige campagne
sche Dtntsche pers protesteert het Pool-
Werinp i*. Pat tegen de Duitsche be-
zou u'.Polen aanvallende bedoelingen
toe dat fn' agentschap voegt hier aan
rechten v gf™een bekend is, dat Polen zijn
vraagt 7;,eraden zal beschermen, en het
de Duitsche3 °f de hefti«e campagne in
2'ch er r u*161* soms beteekent, dat men
zich in een e"sckaP van geeft dat Dantzig
en dat dit" U', moeHijke positie bevindt
iftwoners 7,d°or bet meerendeel van de
De Berii^ 7r^e Stad wordt gewenscht.
den in eP„nscuhe °cbtendbladen beantwoor-
Poolsche npr ,woordingen de uitingen der
botrekken a S aanz'en van Dantzig en
-Beseft d!arb« 00k E"geland.
^erantw00rdpiri.ialanzeiger'' stelt Engeland
P°len enldel".k.hei<l voor de stemming in
toek
ïl6I> en de ""vsi?*10 voor de stemming in
-Het Poolaého sc,be Beobachter" schrijft:
ekomst niet 8salarm mag in de
^ogramnia der v** straffelo°s tot het dag-
n. De Dant?io °Peescbe politiek behoo-
J00rtdurende bL —en er genoeg van-
I hn de oogen Sreigmg te leven-
sm dwaze nnri openbaarheid vestigen
trt weken opvoert»™1*1, dat Warschau
Van welingelichte zijde te Tanger
wordt vernomen, dat Franco de be
sprekingen met de militaire lei
ders en de leiders van de Spaan-
sche Phalanx heeft beëindigd en
de volgende lijst van nieuwe minis
ters heeft opgesteld, welke behou
dens kleine wijzigingen, vandaag
of morgen in de Staatscourant zal
worden opgenomen.
Minister-president: generaal Francisco
Franco Bahamondu; vice-president zonder
portefeuille: generaal Gomez Jordana; bin
nenlandsche zaken: Ramon Serrano Suner;
marine: Suances; oorlogj: generaal d'Avila;
buitenlandsche zaken: kolonel Beigbeder;
financiën: Larraz; handel en industrie: de
Lequerica, thans ambassadeur te Parys;
landbouw: Pablo Gortariz; justitie: Bias
Perez; onderwijs: Ibanez Martin; organisatie
en syndicale actie: generaal Yague; onder
staats-secretaris voor pers en propaganda:
Jesus Jfcbon.
Het*oorzitterschap van de Phalanx zal
wederom worden verleend aan Serrano
Suner en het vice-voorzitterschap aan ge
neraal Asencio. In plaats van Fernandez
Cuesta zal generaal Murioz Grande secre
taris-generaal van de Phalanx worden.
Omtrent de nieuwe ministerlijst wordt
verder nog gemeld, dat Pedro Jamero del
Jastillo vice-secretaris van de Phalanx zal
worden en dat Fernand Cuesta binnenkort
zal worden benoemd tot i ambassadeur te
Rome.
Kolonel Beigbeder, die 'op het oogenblik
hooge-commissaris in Marpkko is, zal ver
moedelijk worden vervangen door generaal
Varela, die de Spaansche strijdmacht in Ma
rokko commandeert.
Het Spaansche Staatsblad publiceert een
decreet, volgens hetwelk Franco den titel
van minister-president zonder portefeuille
aanneemt. Volgens andere decreten wordt
het ondervoorzitterschap van den minister
raad afgeschaft. De Spaansche regeering zal
twaalf ministers omvatten: buitenlandsche
zaken, binnenlandsche zaken, oorlog, mari
ne, luchtvaart, justitie, financiën, handel en
nijverheid, landbouw, nationale opvoeding,
openbare werken en arbeid.
Bovendien wordt een defensiejunta inge
steld, onder voorzitterschap van Franco en
gevormd door de drie ministers der lands
verdediging.
De afschaffing van het ondervoorzitter
schap van den ministerraad beteekent een
aanzienlijke versterking van de politieke
unta, wiens chef belangrijke prerogatieven
zal genieten.
In Chineesche officieele kringen te
Tsjoengking hebben de berichten
over anti-Chineesche maatregelen in
Siam ernstige bezorgdheid gewekt.
Na de jongste politieke verande
ringen te Bangkok zijn tal van
Chineesche bewoners, naar van
betrouwbare zijde wordt vernomen,
op grond van weinig steekhoudende
beschuldigingen gearresteerd. Voorts
wordt gemeld, dat meer dan twintig
Chineesche scholen sinds Juli door
de overheid zijn gesloten.
Bij twee Chineesche bankinstellingen te
Bangkok is onlangs een onderzoek inge
steld.
De directeuren en onderdirecteuren zijn
gearresteerd daar zij gelden hadden laten uit
betalen voor Chineesche patriottische acti
viteit.
Personen, die met de plaatselijke toe
standen goed op de hoogte zijn, zijn van
meening, dat de tegenwoordige overheer-
schende invloed van Japansch-gezinde
elementen de reden is voor de anti-Chinee
sche beweging.
Japansche agenten ontplooien reeds ge-
ruimen tijd een groote activiteit in Thai en
dringen bij de regeering te Bangkok aan
op de toepassing van de leuze „Thai voor de
TTiai-eezen' door de verwijdering zoowel
van Chineesche als Westersche elementen.
Het gezantschap van Siam te Parijs heeft
medegedeeld, dat het bericht, als zou Thai
voornemens zijn tot het anti-Kominternpact
toe te treden, van allen grond ontbloot is,
daar het de politiek van Thai is, met alle
mogendheden gelijkelijk vriendschappelijke
betrekkingen te onderhouden, Ook de
Siameesche legatie te Londen publiceert een
dementi
De uittocht van Duitschers uit
Tirol blijft voor het Duitsche pu
bliek zorgvuldig verborgen, aldus
meldt Havas uit Berlijn.
De overplaatsing van de Duit
sche bevolking naar Duitsch gebied
is niet in bijzonderheden bekend.
Men weet slechts, dat de verhuizing
is begonnen ondanks de heftige
protesten van de Duitsche leiders
in Zuid-Ti rol.
Deze leiders hebben vergeefs ge
tracht persoonlijk tot Hitier door
te dringen om bun grieven uiteen
te zetten. Een deel der Duitsche be
volking, dat overtuigd roomsch-
katholiek is, en welks voorvaderen
sedert de zesde eeuw in Tirol
woonden, weigert te vertrekken.
Volgens een gerucht zou het Vati-
caan trachten te verkrijgen, dat een
deel dezer Duitschers naar een an
der alpengebied wordt overge
bracht.
Beroep van Heinrich Mann op
Zuid-Duitschers.
Het Duitsche comité van actie en oppo
sitie te Parijs deelt den tekst mede van een
beroep van zijn voorzitter, Heinrich Mann,
welken deze in Zuid-Duitschland heeft
laten verspreiden. De voornaamste passa
ges hiervan luiden kis volgt: „Sedert ruim
tien eeuwen hebben geslachten Duitsche
boeren Zuid-Tirol bewoond. Sedert twintig
jaar is hun land Italiaansch, maar zij zijn
hun land, hun taal en hun gewoonten
trouw gebleven. Nu moeten zij vertrékken,
Hitier heeft hen verkocht. Niet voor geld
heeft hij ze verkocht. Voor de bewoners
van Zuid-Tirol krijgt hij de haven van
Triëst
Hy heeft die haven voor den handel van
zijn protectoraat niet noodig. Hij wil haar
gebruiken om onrust te zaaien in de Mid-
dellandsche Zee, zich in een oorlog te stor
ten en Duitschland een ramp te bezorgen.
Daarom verkoopt hij 250.000 Tyrolers.
Duitschers, ziet in het lot van die Tyrolers
uw eigen lot, ziet nu, wat ge voor hem
waard zyt, wat ge hem zult verschuldigd
zijn, tenzij ge u verheft en met hem op
houdt, voordat het te laat is".
Volgens te Tsjoengking ontvangen
geloofwaardige berichten hebben 2000
Chineesche arbeiders het leven verlo
ren by den aanleg van den weg dwars
door de bergen bij de grens tusschen
de provincies Szechuen en Siking in
het Chineesch-Tibetaansche grensge
bied.
Gemeld wordt, dat de Chineezen den
aanleg bespoedigen van nieuwe verkeers
weg voor de verbinding van Sikong met
Calcutta en Koenming (provincie Yoean-
nan) en met Eining, de hoofdstad der pro
vincie Kokonor.
Ook wordt verklaard, dat 120.000 arbei
ders zullen beginnen met den aanleg van
een nieuwen verkeersweg tusschen Tachien-
loo, de hoofdstad van Sikong met Esjengoe,
de hoofdstad van Szechuen.
Men verwacht, dat deze weg het volgend
voorjaar in gebruik zal worden genomen.
De Russische raad van volkscom
missarissen heeft de volgende opper-
officieren aangewezen voor het voe
ren van de besprekingen met de
Britsche en Fransche militaire
missie: leider van de Sovjet-
Russische delegatie maarschalk
Worosjilof, volkscommissaris van
landsverdediging, legercommandant
eerste klasse Shaposhnikof, chef van
den generalen staf, admiraal der
tweede klasse Kuznetsof, volkscom
missaris der Oorlogsmarine, lucht
vaartcommandant der tweede klasse
Loktidnof, bevelhebber der lucht
macht, legercorpscommandant Smo-
rodinof, assistent chef van den
generalen staf.
In een radiorede, die hy voor Amerika
heeft gehouden, zeide Churchill o.a., dat de
stilte, die over Europa hangt, er een was
van afwachting en in vele landen van
vrees. De nazi's zeggen, dat zij omsingeld
worden. „Zy hebben zichzelf omringd met
buurlanden, die voortdurend moeten raden,
wie het eerst neergeslagen zal worden. Dit
soort raadsels is een zeer vermoeiend spel
letje en de andere landen, in het bijzonder
de kleine, vinden het reeds lang niet meer
amusant.
In Duitschland zit op een bergtop
één man, die in een enkelen dag de
wereld kan bevryden van de vrees,
die op haar drukt, of alles en allen
in een vulkaan van rook en vlam
men kan storten. Als Hitier geen
oorlog ontketent zal er ook geen
oorlog komen, aldus ChurchilL Nie
mand anders zal oorlog gaan voe
ren.
Niemand heeft er ooit van gedroomd,
Duitschland aan te vallen. Als Duitschland
zou willen worden gerustgesteld over een
aanval door zyn buren, heeft het slechts
een woord te spreken en zullen wy het de
volledigste waarborgen geven in overeen
stemming met de beginselen van het Vol
kenbondspact.
Wij moeten ernaar streven om voor de
toekomst te geraken tot een stelsel van be
trekkingen tusschen de menschen, dat een
einde zal maken aan deze afschuwelijke
krankzinnigheid, dat de werkende en schep
pende krachten haar taak zal laten voort
zetten en niet langer het geheele leven der
menschheid afhankelijk doet zijn van de
deugden, grillen of boosaardigheid van een
enkelen man".
In de gisteren gehouden conferentie der
vyf ministers te Tokio heeft de minister
van financiën, Ishiwata, verscheidene zeer
nadrukkelijke vragen gesteld aan den mi
nister van oorlog, Itagaki.
De ministers hebben de Japansche poli
tiek ten aanzien van den toestand in Euro
pa uitvoerig besproken en zich afgevraagd
of zich voldoende belangrijke wijzigingen
in den toestand hebben voorgedaan om de
kabinetsbesluiten van 20 Mei en 5 Juni j.1.
te herzien.
Eenig besluit is na drie uren
confereeren niet bereikt,, hetgeen
duidt op de behoedzame houding,
welke het Japansche kabinet aan
neemt ten aanzien van het brengen
van vitale wijzigingen in zyn poli
tiek. Naar gemeld wordt was de
stemming op de conferenties zeer
gespannen.
Itagaki zou in krachtige bewoordingen
de „onwrikbare politiek van het leger heb
ben uiteengezet voor een onverwijlde op
lossing van het Europeesche vraagstuk".
Ook de ministers Yonai en Arita zouden
hun meeningen openhartig hebben geuit".
De Zwitsersche regeering onder
handelt met den Volkenbond over
den koop van het radiostation van
den Volkenbond. Naar vernomen
wórdt is men het nog niet eens
over den prijs.
De Volkenbond heeft een hooger bedrag
voorgesteld dan de Zwitsersche regeering
bereid is te betalen, doch men gelooft, dat
overeenstemming zal worden bereikt. Et
zyn, naar men zegt, twee overwegingen,
welke secretaris-generaal Avenol aanleiding
hebben gegeven machtiging te geven tot de
onderhavige onderhandelingen:
1, de uitgaven van den Volkenbond
zijn de laatste jaren hooger geweest dan
de inkomsten en de achteruitgang van
het ledental van den bond heeft het
noodig gemaakt de begrooting aanzien
lijk te besnoeien.
2e. bij overeenkomst met de Zwitser
sche regeering waren het radio-station,
extra territoriale rechten verleend. De
Zwitsersche regeering is daarom eenigs-
zins ongerust over het gebruik, dat in
oorlogstijd mogelijk van het station zal
worden gemaakt,
De Chineesche dollar is gister 1/32 ge
daald en sloot op 3 7/8 pennce.
Alle buitenlandsche strijdkrachten te
Sjanghai en de geregelde en speciale poli-
tietroepen zijn uit voorzorg gemobiliseerd
met het oog op den tweeden verjaardag van
het uitbreken der vijandelijkheden te
Sjanghai.
Deze verjaadag valt op Zondag, doch
reeds thans zyn vele straten gebarriceerd.
Over mijlen lengte zyn prikkeldraadver
sperringen opgericht. Er zyn speciale voor
zorgsmaatregelen genomen tegen ongere
geldheden. Bijna alle zijstraten zyn met
prikkeldraad afgesloten.
In de Fransche concessie ryden pantser
wagens volledig bemand rond.
Tot de strijdkrachten behooren twee Brit
sche bataljons, een regiment Amerikaan-
sche mariners, Fransche koloniale troepen
en Italiaansche mariniers.
Er worden overal razzia's gehouden. De
genen, die hun identiteit niet kunnen be
wijzen, worden vastgehouden, totdat de
maatregelen zullen worden verzacht.
Uit betrouwbare te Peking ontvangen
berichten blijkt duidelijk, dat de geheele
anti-Britsche actie in N.-China door de Ja-
panneezen op touw is gezet.
In de afgeloopen week zyn te Tal Yuam
Foe de honderdvyftig Chineezen gearres
teerd, die daar de Baptistische kerk vorm
den. De arrestatie werd verricht door Chi
neezen en Japanneezen, die met vracht
auto's waren gekomen.
500 Britsche bommenwerpers raasden
gisteravond boven het Kanaal. Zy stelden
een strijdmacht voor, welke „Oostland" aan
viel, een denkbeeldig gebied ergens in de
Noordzee.
De oefening begon met de mededeeling
van het ministerie van Luchtvaart, dat de
betrekkingen tusschen Oostland en West-
land zeer gespannen waren. Het commu
niqué van het ministerie van luchtvaart
werd om 22 uur 10 uitgegeven. Er werd o.m.
in verklaard, dat de vijandelijkheden om 20
uur waren begonnen.
De oorlogsverklaring tusschen Oostland
en Westland werd spoedig gevolgd door
bomaanvallen door Oostland langs de kust
van Westland van de Wash-baai (aan de
oostkust van Engeland) tot een punt ten
noorden van de monding van de Theems.
Gedurende de eerste veertig minuten van
den oorlog werden boven dit gebied elf
onverwachte aanvallen uitgevoerd.
Ondanks de intense activiteit der aan
vallers en ondanks het onbestendige weer en
het slechte zicht boven de oostelijke graaf
schappen werkt de luchtwachtdienst uit
stekend.
Alle vliegtuigen, welke de kust passeer
den, werden door de luisterposten van den
luchtwachtdienst gemeld. Vele eskaders
Westlandsche bommenwerpers werden
direct uitgestuurd. Zij deden tegenaanvallen:
cp Oostland, terwijl Westlandsche gevechts
vliegtuigen den strijd tegen een vijand aan
bonden.
Er werden twee aanvallen ten zuiden
van Londen gedaan. De luchtdoelartillerie
heeft druk werk gehad.
Lloyd George heeft zich in den vorm van
een ingezonden stuk in de Britsche pers ge
richt tot de Tsjechen en herinnerde aan de
stichting van Tsjechoslowakije en de be
schamende gebeurtenissen van Maart j.1.
Hij voegt hieraan toe, dat hij aan den voor
avond van den 21sten verjaardag van de
stichting van Tsjechoslowakije zich gedron
gen voelt een „boodschap van aanmoediging
en hoop te zenden tot het schitterende volk
op het oogenblik dat het een martelaar
schap doormaakt onder een nog onbarmhar
tiger tyrannie dan van de Habsburgers".
Lloyd George verklaart verder, dat som
mige regeeringen ten aanzien van dit volk
tekort geschoten kunnen zyn, doch de de
mocratieën zullen blijven bestaan en zullen
het geloof in hun eigen beslissing bewaren
om ieder nieuw verraad te beletten op den
dag dat de nieuwe veldslag om de vrijheid
zal worden gestreden.
Tenslotte zegt Lloyd George, dat het Tsje
choslo waaksche volk niet moet vergeten, dat
naties, die hun bestaan waardig zijn, nooit
zullen sterven.
Staking te Lodz. - Maandag is een sta
king uitgebroken in een groote textielfa
briek te Lodz (Polen) waar 700 arbeiders
geweigerd hebben, verder te werken, zoo
lang de Duitsche arbeiders en bazen in
dienst gehouden worden. Het is niet de
eerste maal dat om deze reden een staking
in deze stad uitbreekt.
