1MSIERMMSCK IERS
PERSSTEMMEN.
LflATlTË BERICHTEN.
ministerraad op het departement van algemeene zaken,
(ongecorrigeerd).
EGMOND AAN ZEE
opgave van noordhollandgq,
landbouwcrediet n.v.
17I
24 Aue'
TWEEDfe blad
JAPAN PROTESTEERT BIJ
DUITSCHLAND.
De Japansche regeering heeft besloten bij
Duitschland te protesteeren tegen de sluiting
van het Duitsch-Russisch pact. Dit besluit
werd genomen in de vanochtend gehouden
kabinetsraad.
NOTA'S DER POOLSCHE REGEERING
OVERHANDIGD.
De Poolsche regeering heeft tot den
senaat der vrije stad Dantzig twee nota's ge
richt, waarin wordt geprotesteerd tegen een
aantal maatregelen welke van de zijde der
Dantzigsche regeering zijn genomen bij de
ontwikkeling van den toestand.
OPROEP TOT DE KATHOLIEKEN.
Namens het Nederlandsch episcopaat
wendt de aartsbisschop van Utrecht Z.Exc.
dr. J. de Jong, zich met den volgenden op
roep tot het katholieke volk van Neder
land:
„Het hoogwaardig episcopaat van Ne
derland roept heel het katholieke volk op
tot het houden van een algemeenen bid-
en boetdag op Zondag 27 Augustus a.s. om
God's erbarming af te smeeken. De hoog
waardige bisschoppen schrijven voor dat
in alle kerken en kapellen het allerheiligst
sacrament den geheelen dag of altha is
eenige uren ter aanbidding zal worden
uitgestald. In alle heilige nissen zal van
nu af worden ingevoegd het gebed „Voor
den vrede" (oratio imperata tamquam pro
re gravi).
Andere eventueel voorgeschreven ora-
tiones imperate blijven voorgeschreven."
Gegeven te Utrecht 25 Augustus '39 na
mens de hoogwaardige bisschoppen dr. J.
de Jong, aartsbisschop van Utrecht.
DOOR VALLENDE BALEN COPRA
GETROFFEN.
Slachtoffer was op slag dood.
In den afgeloopen nacht om drie uur is
op het terrein van de firma W. H. Müller
en Co. aan de Merwehaven te Rotterdam
bij het lossen van balen copra uit het
Duitsche stoomschip „Gneisenau" een
hijsch uit elkaar gevallen.
De 55-jarige terreinchef, A. van
Koutrik, gewoond hebbende Mathenesser-
dijk, werd door een van de vallende balen
getroffen en zoo zwaar verminkt, dat de
dood onmiddellijk intrad.
WORDT DR. COLIJN IN HET KABINET
OPGENOMEN?
Volgens de correspondent van de „Tele
graaf" zou in politieke kringen worden
verwacht, dat wanneer de internationale
politieke situatie nog meer verergert, de
oudminister-president, dr. H. Colijn, zal
worden uitgenoodigd in het kabinet-De
Geer zitting te nemen. De bedoeling is het
kabinet aldus een breedere, nationale basis
te geven.
Welke protefeuille dr. Colijn eventueel
zou worden toevertrouwd staat niet vast.
De mogelijkheid bestaat, dat het die van
algemeene zaken zal zijn.
BUITENGEWONE MINISTERRAAD.
De regeeringspersdienst meldt:
De gisteren aangekondigde buitengewone
kabinetszitting heeft hedenochtend in het
departement van algemeene zaken plaats
gevonden onder leiding van den minister
president. Ook morgenochtend zal een bui
tengewone ministerraad worden gehouden,
welke evenzeer door jhr. de Geer zal wor
den gepresideerd.
TOERISTEN IN HET BUITENLAND
TERUGGEROEPEN.
De persdienst van de Nederlandsche
reisvereeniging meldt ons, dat deze ver-
eeniging besloten heeft, alle in het buiten
land vertoevende reisgroepen telegrafisch
terug te roepen. Voorts zullen de reisgroe
pen, die gedurende dit weekeinde zouden
vertrekken, de reis niet aanvaarden. Bij
deze maatregelen zijn ongeveer 2000 perso
nen betrokken.
DE SCHLESWIG HOLSTEIN IN
DANTZIG.
Hedenochtend is het Duitsche oorlogs
schip, de Schleswig Holstein, in de haven
van Dantzig aangekomen.
Een groote menigte bevond zich aan de
haven.
TROEPENBEWEGINGEN AAN POOLSCHE
ZIJDE DER GRENS.
Het D.N. meldt, dat van het gebied van
Dantzig uit opvallende troepenconcentra
ties zijn vast te stellen.
DALADIER ZAL OM 9 UUR 20
SPREKEN.
Parijs, 25 Aug. (Havas). Minister
president Daladier zal vanavond om 9 uur
20 Amsterdamschen tijd een radio-redevoe
ring houden.
ITALIË HEEFT TWEE LICHTINGEN
OPGEROEPEN.
Rome, 25 Aug. (A.N.P.) medegedeeld
wordt dat de lichtingen 1903 en 1913 tegen
3 September onder de wapenen zijn geroe
pen.
Met dezen nieuwen oproep zijn zes vol
ledige lichtingen onder de wapenen.
Het kader van de marine en de lucht
vaart is bijna volledig. Reeds 35 bataljons
der fascistische militie zijn gemobiliseerd.
IN BELGIE GENOMEN MAATREGELEN.
Brussel, 25 Aug. (Belga). De van
ochtend door de regeering genomen maat
regelen beoogen te verzekeren het grond
gebied in actieven staat van verdediging
te brengen.
De regeering heeft de bevolking aan
geraden kalm te blijven.
Verschillende noodwetten zijn vastge
steld o.a. de aanschaffing van 200.000 gas
maskers voor de burgerbevolking.
ZWITSERLAND IS HET ER VOLKOMEN
MEE EENS.
Hoewel Zwitserland niet vertegenwoor
digd was ter conferentie van de Staten der
Oslo-groep, heeft de Bondsraad in zijn van
ochtend gehouden zitting met algemeene
stemmen besloten, zijn volledige adhaesie te
betuigen aan de nobele verklaring van
koning Leopold.
De bondsraad heeft doen weten, dat, zy
de zaak des vredes niet wanhopig acht. De
raad is bereid direct alle noodige maatre
gelen te nemen, doch was van meening dat
het nog niet opportuun was dat te doen.
De leden van den bondsraad zullen te
Bern blijven.
Italiaansche.
Messagero wijdt een hoofdartikel aan
den toestand. Het blad verklaart bij de
bespreking van de gronden welke de mi
litaire maatregelen van Engeland en
Frankrijk zouden kunnen rechtvaardigen,
dat Duitschland wel is waar niet afziet
van zijn rechten, doch in tegenstelling met
de democratieën noch troepenbewegingen
heeft uitgevoerd, noch zijn Oceaanschepen
heeft teruggeroepen, noch zijn steden
heeft verduisterd. Rustig en gelaten eischt
het Duitsche volk van zijn leider noch
oorlog, noch vrede, doch wacht het de
dingen af. Zonder iemand te provoceeren,
verdraagt het zelfs in de mee ;t volkomen
discipline de provocaties van anderen. In
den -enuwenoorlog heeft het, evenals het
Italiaansche volk, reeds de overwinning
behaald, daar het in het vertrouwen op
zijn leider en zijn macht met stalen oog
zijn lot tegemoet ziet.
Duitschland draagt dus niet de schuld
aan de oorlogsvoorbereidingen der demo
cratieën. Waarom willen Frankrijk en
Engelu.id dus oorlog? Om zich te wreken
voor hun diplomatieke nederlaag te
Moskou? Om den terugkeer van Dantzig
tot het rijk te verhinderen? Anders kon
men het optreden van de Engelschen en de
Franschen op wie aan den vooravond van
een nieuwen oorlog de volle verantwoor
delijkheid valt, niet begrijpen.
Ten slotte wijst het blad er op, dat Italië
zich van zijn macht bewust is en de
komende gel eurtenissen niet vreest.
Britsche.
In zijn commentaar op het antwoord
van Hitier aan Henderson schrijft de
Times: „Engeland is van meening, dat de
weg tot onderhandelingen open blijft, mits
de vitale belangen van Polen eveneens be
schermd worden. Indien men dezen weg
echter negeert, zouden wij aan de zijde
van Polen strijden."
Voorts betoogt het blfid nog. dat het
Duitsch-Russische pact de Fransch-Engel-
sche verplichtingen op geen enkel punt
wijzigen.
De Daily Telegraph trekt een parallel
tusschen de parlementszitting van 3 Au
gustus 1914 en die van gister. Het blad
merkt op, dat Chamberlain, zooals Grey
in 1914, de wereld zal moeten mededee-
len, dat net Engelsche volk eensgezind is
in zijn onwrikbaar besluit. „De beslissing,
welke de Führer thans moet nemen, zal
niet genomen kunnen worden met mis
kenning der omstandigheden."
De Daily Express schrijft: Het Britsche
volk wacht de gebeurtenissen met kalmte
en vertrouwen af. Het heeft zijn gedrags
lijn jpgesteld en kan niet terug van zijn
weg en er ook niet van afwijken. Het zal
zich moedig op den weg begeven, welken
het heeft uitgestippeld. De vrede is nog
binnen het bereik van menschen van goe
den wil.
Russische.
De Prawda schrijft naar aanleiding van
het tusschen Duitschland en Sovjet-
Rusland onderteekende niet-aanvals-ver-
drag o.m.: Het verdrag is een oorkonde
van buitengewone politieke beteekenis en
vormt een nawerking van de vredespoli
tiek van Sovjet-Rusland. De buitenland-
sche politiek der Sovjet-regeering heeft
zich ten doel gesteld de zaak van den
vrede te verdedigen en de vriendschappe
lijke betrekkingen te steunen en te ver
sterken van al die landen die hunnerzijds
die politiek aanhangen.
Het blad citeert vervolgens een gezegde
van Stalin: „Wij zijn voor den vrede en
voor de verbetering van onze betrekkingen
met alle landen, voor zoover ook die zich
willen houden aan vriendschappelijke
betrekkingen met ons." Het gesloten ver
drag is in volledige overeenstemming met
deze politiek. De betrekkingen van Sovjet-
Rusland met Duitschland worden bepaald
door het verdrag van Rapallo van 1922 en
het neutraliteitsverdrag van 1926.
Het thans onderteekende nieuwe ver
drag gaat uit van het verdrag van 1926 en
beteekent de verdere ontwikkeling ervan
in het belang van den vrede.
Het blad wijst dan eenige bijzonder be
langrijke punten van het nieuwe verdrag
aan en zegt, dat dit verdrag de spanning
opheft, welke tot nu toe heeft bestaan in
de betrekkingen tusschen Sovjet-Rusland
en Duitschland, daarmede is het ook ge
schikt den internationalen toestand te
verlichten, daar het een instrument van
den vrede is en er toe zal bijdragen ook
den algemeenen vrede te verstevigen. Aan
de vijandschap tusschen de Sovjet-Unie en
Duitschland is een einde gemaakt. De
ideologische verschillen in het regiem der
beide landen mochten en konden geen
belemmering zijn op den weg der verbete
ring van de betrekkingen in het belang
van den wereldvrede.
De vriendschap tusschen de volken van
Sovjet-Rusland en van Duitschland, die
door de vijanden van de beide landen in
een impasse waren gedreven, heeft daar
mede de voorwaarden voor een verdere
ontwikkeling verkregen.
Hedenmorgen had op het departement van Algemeene Zaken een bijeenkomst der ministers plaats, v.l.n.r de ministers
Kleffens, Dijxhoorn en de Geer.
van
De Duitsche pers over den toestand.
Het directe gevaar van een Poolschen
coup op Dantzig en de andere offensieve
voorbereidingen van Polen beheerschen
vanochtend de Duitsche pers.
Onder den titel: „De maat is vol" schrijft
Vöikische Beobachter: De Vredesliefde en
het geduld van het Duitsche volk zijn zeer
ernstig op de proef gesteld in deze weken
van ononderbroken Poolsche terreur. De
bedreiging van Dantzig door een Poolschen
coup zal door ons niet worden geduld.
Warschau noch Londen Kunnen zich ook
maar aan den geringsten twijfel overgeven
dat het Duitsche volk om den wil des
vredes een dergelijke misdaad zal nemen.
Hier is de grens duidelijk getrokken, waar
Duitschland geen scrupule meer zal en
mag kennen.
Berliner Börsenzeitung verklaart: Dit
Polen, dat thans naar de Duitsche grenzen
opmarcheert, dat van Opper-Silezië tot
Dantzig een enkel legerkamp is, dit Polen,
dat nog steeds hoopt op de oorlogshulp van
Engeland en Frankrijk, op den algemee
nen oorlog, welke Duitschland ten gronde
moet richten ditzelfde Polen is niet meer
eendreiging alleen, het is het hoogste
gevaar voor Dantzig en voor den vrede.
Polen toont, dat het den oorlog wil.
Duitschland staat ten afweer bereid. In
eigen naam en in naam van Europa.
De eerste indruk van de bood
schappen van president Roosevelt.
De eerste indruk in politieke kringen na
de publicatie der boodschappen van pre
sident Roosevelt aan Hitier, Moscicki en
den koning van Italië overigens merkt
men verschil in den toon der boodschap
pen is dat de president voortgaat met de
politiek aangevangen sedert de crisis van
September, geen mogelijkheid ongebruikt
te laten om een oorlog te voorkomen. Men
ziet er ook den wensch van Roosevelt in
zijn publieke meening in te lichten en te
hergroepeeren en op deze wijze bijna alle
argumenten te ontnemen aan de isolatio.
nisten, door het aan een agressor over te
laten zelf de wijze aan te geven waarop
hij al dan niet op dit laatste beroep ten
gunste van den vrede zal antwoorden.
In de kringen van het Witte Huis doet
men uitkomen, dat Roosevelt door een
neutrale scheidsrechter voor te stellen,
niet zijn naam of dien van eenig lid van
zijn kabinet naar voren brengt en op
deze wijze de gedesinteresseerdheid van
zijn regeering bewijst.
De boodschap aan Hitier werd gister
avond om tien uur twintig pl.t. overhan
digd, opdat zij tijdig genoeg voor haar
publicatie Hitier zou bereiken.
Voorts wordt vernomen, dat voor de
boodschap aan den koning van Italië
wordt overhandigd, deze gelezen werd
door Mussolini, hetgeen den algemeenen
indruk bevestigt, dat Roosevelt zich eerst
tot Italië had gewend, omdat hij meende
in dat land den wil te hebben opgemerkt
geen avontuur te trotseeren en dat hij
hoopte in den persoon van den koning en
in de Italiaansche regeering een bemidde
laar te vinden.
Toestand te Londen.
Reuter meldt, dat uit de oproepen, welke
van tal van zijden worden gedaan, blijkt
hoe innig de wensch naar vrede overal is.
Indien echter alle pogingen tot verzoening
mochten falen, is Groot-Britannië thans
rustig en vastbesloten zijn plicht onder
oogen te zien.
De „Times" schrijft, dat wat Groot-
Britannië in twijfel trekt het recht is de
onafhankelijkheid van een ander met
dwang te onderdrukken.
Er is natuurlijk nog een andere pijler
der Britsche polotiek boven de vastbe
radenheid geweld met geweld te weer
staan. Nimmer zijn ooit en zullen zeker
op dit oogenblik geen pogingen onbenut
worden gelaten om vreedzame onder
handelingen in de plaats te stellen van be
dreiging of gebruik van geweld.
Nadat de „Times" opmerkt, dat onder
handeling een groote mate van vertrou
wen vereischt, erkent het blad, dat er in
het nieuws van de laatste 24 uur niets is,
dat doet veronderstellen, dat het geschok
te vertrouwen in geloften van Duitschland
gemakkeljjk kan doen herleven,
De Londensche ochtendbladen
De Britsche pers, hoewef zij volledig
den ernst erkent van „het schemeruur"
tusschen oorlog en vrede onderschrijft
van harte de verwachtingen der Britsche
staatslieden, dat bij Hitier tijdens zijn
nachtelijke conferentie in de kanselarij te
Berlijn met von Ribbentrop, Göring en de
militaire leiders het verstand zal over-
heerschen. Te zelfder tijd hernieuwt de
pers opnieuw het betoog ,dat Groot-Bri
tannië bereid is, zijn standpunt heeft in-
genome nen zijn verplichtingen zal na
komen.
De Daily Mail zegt, dat d angstige
aandacht der wereld thans gericht is op
één man, op wien de verschrikkelijke ver
antwoordelijkheid rust, te beslissen over
oorlog of vrede i> Europa. Wij hebben ons
best gedaan den vrede te bewaren en zijn
thans gereed, wat ook moge komen. Tot
het laatst aan toe, aldus de News Chro-
nicle, laten wij den weg tot den vrede
open.
Japansche pers teleurgesteld.
De Japansche pers keurt ten sterkste de
houding af van Duitschland wegens de
sluiting van het Duitsch-Russische niet-
aanvalspact. Volgens de Yomioeri Sjim-
boen bestaat er geen excuus voor het op
treden van Duitschland. Het blad noemt
het pact een schending van de interna
tionale goede trouw.
De gemeente-rekening over 1938.
De rekening der gemeente over het
dienstjaar 1938 sluit op den gewonen dienst
met een ontvangst van 256.193,58 en een
uitgaaf van 256.784,05, alzoo met een na-
deelig saldo van 590,47.
Deze vrijwel sluitende rekening is ver
kregen dank zij een gewone bijdrage uit het
werkloosheidssubsidiefonds van 49.287 en
een extra-bijdrage van 10.220, een belas
tingbij drage van 8363 en bovendien nog
een rijksbijdrage in de huishouding der ge
meente van 16.380. Dank zij dit respectabel
bedrag van ruim 84.000 aan bijdragen op
een totaal aan uitgaven van ruim 256.000.
sluit de rekening slechts met een onbetee-
kenend nadeelig saldo. Ondanks den slechten
tijd hebben ook de bedrijven met een afge
dragen winst van ruim 1800 tot dit resul
taat kunnen bijdragen.
Rooskleurig is de financieele toestand in-
tusschen allerminst, te meer waar de reke
ning geopend werd met een voordeelig
saldo van 1937 groot 9126, dat dus geheel
verdwenen is.
De grootste zorg baarde in 1938 weder de
verzorging van werkloozen en armlastigen
Aan steun werd betaald 32.297, aan werk-
verschaffingsloon 29.328, totaal 61.625.
Niettemin is dit een belangrijk lager be
drag dan in 1937, toen ruim 70.000 hier
voor beschikbaar moest worden gesteld.
Naast de werkloozenzorg moest ten behoeve
der armlastigen aan Maatschappelijk Hulp
betoon een subsidie verleend worden van
16.600.
De verleende toeslag op de premie voor
dokters- en ziekenfonds vorderde niet min
der dan 1757.
De opbrengst der verschillende belastin
gen verschilde niet veel van andere jaren
en bedroeg 38.124. Opmerkelijk is de
groote daling van de opbrengst van het
schoolgeld. Bedroeg dit in vroegere jaren
vooi het openbaar lager onderwijs omstreek*
3000 en voor het bijzonder lagere onde-
wijs omstreeks 2000, in 1938 was dit vo<^r
het openbaar onderwijs slechts 368 en voor
het bijzonder 217.
De kapitaaldienst over 1938 sluit met
105.913,20 aan uitgaven 35.049,76 aan ont-
a7n0g863n44alZ°° m6t 0611 nadeelig saldo van
van Vrijdag 25 Augustus 1939.
STAATSLEENINGEN.
3334 Neder1. 1938 921/.
3 Ned.-lndië 1937 90'/!
534 Duitschl. 30 m verkL
BAN K-INSTELLINGEN.
Amsterd. Baak
127i/,
981/,
153
103i/t
31
751/,
348V,
1167/8
1801/,
§30'/,
1 ?9/'l6
39'5/m
4
31'/,
24
11%
10 Wie
4
31Wie
2'/,
376
180
195V5
771/8
65
100
267'/,
279'/,
57V,
Wk
71/,
7%
125
78
111%
78%
2i/„
93
67'/,
99'/,
10:%
Hl
170
,137
18%
7V»
8Vis
10%
70%
2%
2.45-3.C0
91'/,
15'/,
124
151
100
30V,-1
340%
U7%
42.i/,
4
2fyi
11%
4%
32%
2%
STOOMVAARTLIJNEN.
Kon. Ned. Stoomb. Mij.
Amazone 23 Aug. v. N. York n. La Guaira
Ariadne 24 Aug. n.m. Gibraltar gepass
Barneveld 25 Aug. te Amsterdam
Berenice 24 Aug. v. A'dam. n. R'dam- 25
Aug. te Rotterdam.
Colombia 24 Aug. v. CuraCao n. Pto Cabello
Douro 22 Aug. v. Cristobal n. Curacao
Mars 24 Aug. 20.45 u. te Hamburg.
Merope 24 Aug. 20.45 u. te Hamburg.
Handel Mij. C°rt. v. 250
Koloniale Baak
Ned. Ind Handelsbank
INDUSTR OND. B1NNENL.
Alg. Kunstzijde Unie
Calvé Delft Cert.
Ned-rL Ford
Lever Bros
Philips '"•loeil. Gem. Bezit
INDUSTR OND. BUITENL.
Am. Smelting
Anaconda
Btbleh. Steel
Cities Service
Generaal Motors
Kennecott Copper
North American Rayon
Republic Steel
Standard Brands
Steel comir
U. S. Leather
CULTUUR MAATSCH.
H. V. A
Java Cultuur
Ned Ind Suiker Unie
Vereen. Vorstenlaaden
MIJNBOUW.
Alg. txplor. Mij.
Redjang Lebong
PETROLEUM.
Dordtscbe Petr.
Kon Petr. i
PerlaU
Phillips Oil
SI -II U iion
Tide Water
RUBBERS.
Amsterd. Rubber
Deli Bat. Rubber
Hessa Rubber
Oostkust
Serbadiadi
loterc. Rubber
SCHEEPVAARTEN.
Holland—Amerika lijn
JavaChina—Japao lijn
Kon. Ned. Stoomboot
Scheepvaart Unie
TABAKKEN.
Deli Batavia
Oude Deli
Senembab
AMER. SPOORWEGEN.
Atchison Topeka
llli-ois Central
Southern Pacific
Southern Railw.
Union Pacific
Can. Pac
tExclaim. «Exdividend.
§Noteering per 50. n 2y, i
Prolongatie vorige koers 234. dAjj
WISSELKOERSEN AMSTERD
OFFICIEEL.
Vorige koers
1.861/»
195
78
65
283-6
56
S-%
1795-81
6%
96
105
109
166
134
«i
10%
8.71'A
74.50
4.92
31.5234
42.0234
38.8734
1.8 Tl'
8.31
10
31.3?
New-York
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel (Belga)
Zürich
Kopenhagen
Stockholm
Oslo
Midas 23 Aug. 12 u. Azoren
Oberon 24 Aug. v. Thessalon
Titus 25 Aug. te Amsterdam- ^a.
Ulysses 24 Aug. v. Varna n-
Stoomv. MU- Ned^eo 24
Poelau Roebiah uitr. te
Tarakan uitr. van Suez ^ug.
Poelau Tello uitr. van Suez A„g
Chr. Huygens uitr. te Ge pe
Oranje, toeristenvaart va
24 Aug.
24 Aug. Vnrk 23 Au*
Siantar J. N. L. te New Aug, ,;:s
Singkep thuisr. v. Batavia JJ te 0'
Marnix van St. Aldegonde
Statendam 24 Aug. 11 Qjtfié*
Delftsdijk 22 Aug. n.m. va'
