DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
het Oosten.
Frankrijk zoekt een weg naar
Een artilleriestrijd tusschen de Fronsche
en Duitsche linies.
Engeland heeft bommen op Esbjerg
laten vallen.
De strijd in Polen woedt voort.
Economische samenwerking tusschen Frankrijk
en Engeland.
Donderdag 7 September 1939
141e Jaargang
algemeen© toestand.
Het luisteren naar buiten-
landsche zenders.
Vliegtuigen in België waar
genomen en beschoten.
Luchtaanval op Engeland
afgeslagen.
Duitsche bombardementen op Polen.
Duitschland wenscht den oorlog te localiseeren.
Het Lagerhuis bijeen.
Churchil over de „Athenia".
Wederom pamfletten uit
gestrooid.
De Duitsche verliezen worden
niet gepubliceerd.
Een oproep van de labour-
partlj tot de Tsjechen
en Slowaken.
Het Fransche oorlogs
communiqué.
Amerika stemt in met den oproep
van Franco.
ALKMAARSCHE
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maa ten bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVER IENTIKN:
Van 15 regels 1.25. elke regel meer 0 25, groote
contracten rabat Groote letters -«aar nlantsrtifmfe.
Brieven tranco aan de N. V Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HhRMS. COSTER ZOON. Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320. redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
Volgens het Fransche oorlogscommuniqué stuiten de troepen overal op
tegenstand, door automatische wapenen en terreinversterkingen.
Berichten uit Luxemburg maken melding van een artilleriestryd tusschen de
Siegfriedlinie en de Maginotlinie.
Het Duitsche legerbericht dat Krakau genomen is wordt door de Polen
tegengesproken.
Engeland bericht het verjagen van Duitsche vliegtuigen in de buurt van de
Theemsmonding.
De bommen welke op Esbjerg in Denemarken zyn gevallen blijken van
Britsche afkomst te zyn en Engeland heeft voor dit onverklaarbare incident
verontschuldigingen aageboden.
Engeland heeft weer „waarschuwingen aan de Duitsche bevolking" uitge
strooid.
Amerika heeft in antwoord op den oproep van Franco bericht, dat de
Amerikaansche regeering al haar invloed wil aanwenden om den vrede te
herstellen.
Duitschland zou, zonder middelen tot massale verplaatsing van troepen,
moeilijk een oorlog op twee fronten kunnen voeren.
Hoofdredacteur: 'ij. N. ADEMA.
toss meldt, dat de vijandelijkheden
vooitaafl niet alleen op den grond, ter zee
en in de lucht zullen worden gevoerd, doch
ook op economisch terrein. Een speciaal or
kaan is daartoe te Londen geschapen om de
operaties te leiden. Het contact tusschen
frankrijk en Groot-Britannië is verzekerd
opdat de maatregelen, door de beide landen
Henomen, volledig zullen zijn. Van nu af
werken Fransche deskundigen met Engel-
schen samen. Hun taak is in de eerste plaats
het stilleggen van de voorziening met nood
zakelijke grondstoffen van den vijand.
In bevoegde kringen is men van mee
ning, dat Duitschland op het oogenblik op
economisch gebeid veel meer kwetsbaar is
dan het Duitschland van 1914. Reeds gedu
rende de laatste maanden beschikte men
over onvoldoende brandstoffen voor de
werkzaamheid der industrie, welke door den
og n'et slechts gehandhaafd moet wor-
en, doch in intensiteit toenemen. Ook het
poorwegmateriaal is onvoldoende.
e overmacht van de Engelsche en Fran-
v e ot ma®kt een werkelijke blokkade
schp 6 ^USt mo§e"jk- Verscheidene Duit-
°°ten z^n reeds tot zinken ge-
De autarkische politiek was bedoeld
om zooveel mogelijk de economische onaf
hankelijkheid van Duitschland te verzeke
ren. Maar van den eersten dag af waren
beperkingen noodzakelijk en iedereen in
Duitschland moet zuinig zfcn met alles wat
voor de productie van Ersatz kan dienen.
Duitschland, dat de eerste plaats innam
in den buitenlandschen handel van Tur
kije, bezette de tweede plaats in dien van
Egypte. De verbreking der diplomatieke
betrekkingen tusschen Berlijn en Cairo tast
deze bevoorrechte positie aan. Wat Irak be
treft, dit land moest het sluitstuk vormen
van 'n nieuwe as, namelijk die van Berlijn-
Bosporus-Bagdad. De beslissing die de re
geering van Irak heeft genomen, maakt
hieraan een einde.
Verleden jaar kreeg Duitschland van de
regeering te Bagdad een verzoek voor het
leveren varf oorlogsmateriaal ter waarde
van 130 duizend pond sterling. Dr. Grobba
de diplomatieke vertegenwoordiger van
Duitschland te Bagdad had een nauwkeu
rige opdracht, en moest petroleumconces-
sies zien te krijgen. Zijn echec is heden be
zegeld door den breuk tusschen Berlijn en
Bagdad. Duitschland heeft den slag verlo
ren in den petroleumoorlog.
Het Duitsche blad „Flensburger Nach-
richten" dat in Flensburg in Noord-Slees-
wyk uitkomt, schrijft: „Verscheidene perso
nen hebben geluisterd naar de radio-uitzen
ding van buitenlandsche zenders, hetgeen
absoluut verboden is. Bovendien hebben
zij anderen Duitschers verteld, wat zij ge
hoord hadden van die leugenpropaganda.
Die personen hebben een misdaad gepleegd
jegens de geheele Duitsche natie. Zij zyn
gearresteerd en vele jaren gevangenisstraf
staat hun te .wachten.
Woensdagavond heeft de N.I.R. in een
speciale uitzonding medegedeeld, dat om
half negen boven Antwerpen op groote
hoogte vliegtuigen waren waargenomen, die
zich in Noord .Westelijke richting begaven,
d.w.z. naar Engeland. Het luchtafweerge
schut opende het vuur op de toestellen,
doch zonder resultaat.
De eerste poging van Duitsche vliegers
om een raid op Engeland uit te voeren, is
naar uit Londen wordt gemeld, gister beslist
mislukt. De bombardementsvliegtuigen wer
den afgeslagen, voordat zy hun bómmen
hadden kunnen laten vallen. Het luchtaf
weergeschut opende het vuur en verschei
dene Britsche vliegtuigen stegen op. Wel
werd het geknetter der mitrailleurs ge
hoord, maar de Duitsche vliegtuigen bevon
den zich op te groote hoogte om door toe
schouwers te worden waargenomen. Een
man verklaarde, dat hij zes vliegtuigen in
formaties van drie by drie vliegende had
gezien, doch zy werden door het luchtaf-
weervuur verjaagd, waarop zy terugkeer
den om opnieuw verjaagd te worden. In
Londen werd het alarmsignaal gegeven en
de bevolking hield zich iets meer dan twee
uur schuil.
De menschen bleven koelbloedig en vol
komen rustig, hoewel velen het gedonder
van het geschut konden hooren. Om 10 uur
had de stad haar gebruikelijk aanzien her
kregen.
Niet op burgerbevolking als zoodanig
gericht.
In antwoord op een vraag van het labour-
lid Henderson heeft Butler in het Lagerhuis
geantwoord, dat de door Halifax ontvangen
inlichtingen ten aanzien van het bombardee
ren van burgers en open steden in Polen
door de Duitschers niet overtuigend waren.
„Zy hebben de strekking aan te toonen",
zoo zeide hij, „dat de Duitsche vliegtuigen
in het algemeen doelden op militaire objec
tieven en niet zonder het maken van onder
scheid op de burgerbevolking als zoodanig,
hoewel onder haar veel slachtoffers gemaakt
zijn". Butler verklaarde eveneens, dat Hali
fax geen officieel rapport had ontvangen,
waarin het gebruik werd bevestigd van
mosterdgas, door de Duitschers, zooals in de
pers was gemeld.
He onbloedige krijg
in hel Westen.
het WesL^1 voor een oorlog in
meer de aa'j 5 hebben er dezer dagen al
Welke verstuw °P gevesti6d en elke da8-
hier tot pp zonder dat het krijgsbedrijf
hechts ...^harsting komt illustreert
bestand 6 ^et z°nderlinge van den
duitschland staat van oorlog met
den aanval met uitzondering van
slechts panipP ''helmshaven strooit het
Pamfletten JT hommen in den vorm van
duitsche volk6 Waarschuwingen aan het
^ansehe voert den oorlog maar de
Van soberheid 7-lc,u®s zÜn een voorbeeld
^utact-zopUp- 1J sPreken slechts van een
Ven geen enkpi ste"inS nemen en ge-
?.p. het Fransch n ,°01|d op de vraag wat
gebeurd'je ultsche-front nu eigen-
®Pz'chte vat^nnu86!^116 Pers wordt ten
JS1 van heftiger^? geumatigder in"
Ird van re£epr" n. m het Lagerhuis
on jUltsche bomlJfljdc mee8edeeld dat
dat hurgerbcvnii! menten 'n Polen niet
ll het gebSkmg g»toht waren en
Chland "iet is bevestigdSterdgaS d00r
land z°°iets^erkonrr"*°°^log met °uitsch-
gt inplaats van de
desbetreffende Poolsche berichten uit te
buiten en op de perfide strijdwijze van den
tegenstander te wijzen is uiterst merk
waardig.
Maar nog veel merkwaardiger is de
houding van Duitschland.
Duitschland met zijn machtig leger, met
zyn Führer, die nog maar enkele enkele
dagen geleden bij het uitbreken van den
oorlog verkondigde, dat het „oog om oog en
tand om tand" zou zijn en dat elke aan
Duitschland toegebrachte slag onmiddellijk
met grooter kracht beantwoord zou worden,
datzelfde Duitschland getuigt bij den strijd
in het Westen van een zeldzame lankmoe
digheid.
Het heeft niet eens teruggeslagen toen
Engelsche vliegtuigen de Duitsche marine
bases bombardeerden, het laat de Britsche
vliegtuigen die manifesten aan de Duitsche
bevolking uitwerpen telkenmale weer on
gehinderd vertrekken en het heeft blijkbaar
nog geen enkele poging gedaan op eenige
plaats de Maginot-linie te forceeren.
Wat is van dat alles de oorzaak?
Wat Duitschland betreft is daarop maar
één antwoord te geven: Hitier wenscht op
dit oogenblik blijkbaar geen grooten strijd
aan twee fronten.
Men zou zich kunnen afvragen of het dan
juist nu geen tyd voor Engeland en
Frankrijk zou zijn om hier een krachtig
offensief te beginnen, te meer omdat men
van die zijde sinds de Veronderselling ge
uit heeft, dat Duitschland een tekort aan
petroleum heeft en onvoldoende treinver
bindingen bezit om tot massale troepen
wisseling tusschen Oost en West over te
gaan.
Zoo ooit dan zou het thans het moment
zyn om in het Westen het krijgsbedrijf in
vollen omvang te doen losbarsten mede
omdat de wanhopig stijdende Polen weer
moed zouden putten uit de gedachte, dat
men hen niet van dag tot dag in den steek
laat.
Wat kan men als oorzaak van dat alles
anders zien dan dat men alsnog in alle
in staat van oorlog verkeerende mogendhe
den de hoop op 'n schikking, op 'n afwen
ding van den onberekenbaren strijd waarbij
men niets te winnen en alles te verliezen
heeft, nog altijd niet heeft opgegeven.
Het strookt niet niet met het Duitsche
karakter geen Hetze tegen Engeland te
ontketenen en evenmin te verbieden, dat
successen in Polen zoo zeker mogelijk ge
publiceerd moeten worden.
Duitschland wil klaarblijkelijk voorko
men dat de bevolking in een oorlogsroes
gebracht wordt waardoor 'n terugkeer naar
den vrede slechts bemoeilijkt zou kunnen
worden.
En intusschen wordt de internationale
treinverbinding tusschen Frankrijk en Italië
hersteld en ontvangt graaf Ciano de Engel
sche gezant voor het voeren van bespre-
kingen.
Intusschen zendt Franco zyn vredes-op-
roep aan alle staten en heeft de Amerikaan
sche minister van Buitenlandsche Zaken
geantwoord, dat Amerika al haar invloed
wil aanwenden om den vrede tusschen de
mogendheden te herstellen.
Zoo dat dan toch nog mogelijk blijken?
Volgens de laatste te Bazel ontvangen
berichten uit Berlijn toont men in compe
tente kringen te Berlijn, of veinst men daar,
nog niet de werkelijke positie van den hui-
digen oorlog te hebben begrepen en gaat
men door met twijfel uit te spreken over den
wil van Engeland en Frankrijk om Polen
met een maximum energie te hulp te ko
men. Dit heeft klaarblijkelijk ten doel de
binnenlandsche meening gerust te stellen en
de neutrale landen te imponeeren.
De correspondent van de Basler Nacht-
richten te Berlijn deelt mede, dat in com
petente Duitsche kringen aan de buiten
landsche pers is verklaard, dat het eerste
offensief aan het westfront niet van het
Duitsche leger zal uitgaan en zelfs ten aan
zien van Engeland zal Duitschland zich be
perken, tot nader order, met het beantwoor
den van iederen slag. De hardnekkigheid
van Duitschland om de localiseering van den
oorlog als mogelijk voor te stellen, toont
hoezeer Duitschland er op gesteld is deze
isoleering tot stand te brengen, welke noo-
dig is om Polen te veroveren en de ont
goocheling van het Duitsche volk zal groot
zyn, wanneer het voor het volk duidelijk
zal worden, dat de militaire operaties alge
meen zullen worden.
In het Lagerhuis heeft Churchill gister
verklaard:
Het is thans duidelijk vastgesteld, dat de
„Athenia" tot zinken is gebracht door een
duikboot en dat het schip getorpedeerd is.
Nog 125 passagiers en leden der bemanning
worden vermist. De „Athenia" was niet voor
verdediging toegerust en de dekken waren
daartoe zelfs niet versterkt.
Churchill
In verband met de twee Duitsche schepen
welke zooals gemeld gisteren tot zin
ken zijn gebracht, zeide Churchill, dat in
elk opzicht gezorgd is voor de opvarenden
alvorens de schepen zonken. De „New York
Post" zegt, aldus vervolgde Churchill, dat
den bemanningen tijd gelaten'werd hun
bezittingen bijeen te halen alvorens zij in de
reddingsbooten gingen en dat de kapitein
van een der schepen in Montevideo zijn
dankbaarheid voor deze behandeling heeft
uitgesproken.
Inzake de „Athenia" zeide de minister
nog dat voor zoover kan worden nagegaan,
het schip 1416 personen aan boord had,
waarvan 315 leden der bemanning en 1101
passagiers. Hiervan hadden ongeveer 800
Britsche of Europeesche passen, terwijl
ruim 300 in bezit waren van een Amerikaan
sche pas. De aanval geschiedde door een
duikboot, en wel zonder waarschuwing. Tal
rijke personen hebben de duikboot gezien,
o.a. de Amerikaansche overlevenden, van
wie velen reeds een beëedigde verklaring
dienaangaande hebben afgelegd.
Wegens den aard van de ramp kan nog
geen nauwkeurige lijst van slachtoffers
worden opgesteld en kan niet geraamd wor
den, boe velen door de eerste ontploffing
werden gedood, en evenmin hoevelen ver
dronken zijn door het omslaan van ver
scheidene reddingbooten. De overleven
den werden gered door twee Britsche tor
pedojagers en andere vaartuigen, en naar
men hoopt, ook door een Zweedsch jacht.
Alexander vroeg daarop aan Churchill,
of dit niet een heel verschillend relaas was
met betrekking tot de veiligheid van be
manning en passagiers dan het relaas met
trekking tot den ondergang der beide Duit
sche schepen. Hierop antwoordende, zeide
Churchill, dat er inderdaad geen twee meer
verschillende en tegenoverstaande gevallen
genoemd konden worden. Het optreden te
gen de beide Duitsche schepen, zoo voegde
de minister hieraan toe, was in overeen
stemming roet de aanvaarde beginselen van
het internationale recht.
In antwoord op nog een desbetreffende
vraag zeide Churchill, dat de „Athenia" voor
een vreedzame taak was uitgevaren, voordat
de oorlog verklaard was, als een totaal on
bewapend schip met passagiers aan boord,
waaronder Amerikanen, voor een reis over
den Atlantischen Oceaan. Uit de vermelde
uren valt duidelijk op te maken, dat de
duikboot op zijn prooi heeft liggen wachten.
Er is wederom een uitgebreide verken
ningsvlucht ondernomen door de Royal
Air Force boven Duitschland, waarbij
exemplaren van de „waarschuwing aan het
Duitsche volk" weer werden uitgestrooid
door de Britsche vliegtuigen. De Engelsche
toestellen werden niet bestreden door vijan
delijke vechtmachines. Evenals by de twee
vorige gelegenheden keerden alle machines
veilig en wel terug.
Uit Kopenhagen wordt gemeld: De Duit
sche autoriteiten onthouden zich van publi
catie der Duitsche verliezen, zoo meldt de
Berlijnsche correspondent van de Berlingske
Tidende, die thans een bezoek brengt aan
Saarbrücken, waar naar hy verder meldt
alle verwanten van Duitsche gesneuvel
den ingelicht zijn, doch tevens instructies
hebben gekregen hiervan onder geen beding
mededeeling te doen aan buitenstaanders of
rouw te dragen.
De correspondent beschrijft Saarbrücken
vervolgens als volkomen levenloos. Vrouwen
en kinderen zijn geëvacueerd en de treinen
in het Saargebied, die last hebben van op
stoppingen, hebben zeven tot acht uur noo-
dig voor reizen, die in normale omstandig
heden maar één uur duren.
ENGELSCHE LEENING AAN
TURKIJE?
In welingelichte bankkringen wordt be
weerd, dat Engeland een bankcrediet van
vijftien millioen pond sterjing ter beschik
king van Turkije heeft gesteld als voorschot
op een groote leening, waarover momen
teel onderhandeld wordt.
De Britsche labourparty heeft een oproep
gericht tot het Tsjechoslowaaksche volk,
waarin dit wordt aangespoord in de huidige
omstandigheden vastberaden te blijven,
want het „uur is thans gekomen om een
einde te maken aan het brutaal geweld,
dat geheel Europa bedreigt. het uur van
uwe bevrijding is nabij. Uw lijden heeft de
oogen der wereld geopend, de onrechtvaar
dige wreedheid, waaronder gij heden lijdt,
moeten ongedaan gemaakt worden. De La-
bourpartij verklaart, dat de Tsjechen en
Slowaken, die op het oogenblik verpletterd
liggen onder de ijzeren hiel van Hitier,
binnenkort bevrijd zullen zijn".
Het officieele communiqué van gister
avond luidt als volgt:
Onze voorste elementen, die oprukken
aan gene zijde van de grens met volgens
de verschillende deelen van het front wis
selende terreinwinst, stuiten overal op
automatische wapens en stellingen in
het terrein. Onze luchtmacht treedt op in
verbinding met de actie te velde.
De bewegingen, die vastgesteld waren
voor de mobilisatie, het transport en de in
stallatie van alle eenhedén, worden op nor
male wijze voortgezet. Bij de verschillende
troepenopstellingen waakt het kader vol
gens onze tradities over de vergemakkelij
king zoowel als dat mogelijk is van het
materieele leven der troepen, welke moraal
uitstekend is. De ravitailleering beider le
gers functioneert op correcte wijze.
De Spaansche zaakgelastigde te Washing
ton heeft den oproep van Franco om het
uitbreiden van den oorlog in Europa tegén
te gaan overhandigd aan den minister van
buitenlandsche zaken, HulL Deze heeft
thans een antwoordnota overhandigd,
waarin o.a. wordt gezegd, dat de regeering
van de Vereen igde Staten geheel de opvat
ting deelt, dat een uitbreiding van het con
flict onzegbaar lijden zou meebrengen voor
de onschuldige bevolking van de landen,
die zouden kunnen worden meegesleurd in
een oorlog, alsook aan de bevolking van an
dere landen. De Amerikaansche regeering
is bereid al haar invloed aan te wenden om
den vrede tusschen de mogendheden te her
stellen en te handhaven, zoolang zij ook in
het verleden heeft gedaan.
